📷آیت الله سید ابوالقاسم کاشانی در حضور امام خمینی در مراسم اربعین آیت الله سید محمدتقی خوانساری
🔹حجتالاسلام جعفر شجونی:
آیتالله کاشانی یک مرد نابغه، مجاهد، بلند اندیش و بزرگوار بود که اصلا به عقیده من غیبگویی و پیشگویی میکردهاست.
به طور مثال در زمان مرحوم آیتالله بروجردی، ایشان به بعضی از آقایان میفرمود که بعد از آقای بروجردی باید به سراغ حاج آقا روحالله خمینی رفت.
در حالی که آن وقت هنوز اسمی از امام نبود...
📚خاطرات حجتالاسلام جعفر شجونی ص۵۴
🕌https://eitaa.com/tarikh_hawzah_tehran
✍امام خمینی در آستانه محرم ۴۲ از وعاظ سراسر کشور خواستند در منبر محرم، مظالم حکومت پهلوی را برای مردم بازگو کنند.
از اینرو در ماجرای ۱۵ خرداد ۴۲ تعداد زیادی از وعاظ تهران به دلیل سخنرانی سیاسی در منبرهای عاشورا بازداشت شدند.
🔹شهید محلاتی آن روزهای حوزه تهران را چنین روایت میکند:
«محرم در پیش بود. امام مرا خواستند و فرمودند: بروید وعاظ تهران و سران هیئتها را جمع کنید تا در محرم امسال بتوانیم حداکثر بهرهبرداری را بکنیم. دستورالعملی هم در این زمینه به من دادند. اعلامیهای هم دادند که در ماه محرم در دستهجات و سینهزنیها، جنایات شاه و جریان فیضیه تشریح شود و ما حداکثر بهرهبرداری را از این جریان بکنیم.
ما آمدیم و چند جلسه با وعاظ گرفتیم و خدا میداند که در تهران از دست روحانیون مخالف با امام چه کشیدم و چه درگیریهایی با بعضی از این علما داشتم. همانوقت، برای اعلامیۀ انجمنهای ایالتی و ولایتی، از صبح تا شب در خانۀ علما، تکتک، امضا گرفتم. ۱۲۰ امضا جمع شد و چاپ کردم. در آن موقع عجیب بود که کسی بتواند این همه امضا را جمع کند و من توی خانۀ تمام اینها رفتم با التماس... و با هر وضعی که بود، امضا از اینها گرفتم.»
📚خاطرات و مبارزات شهید محلاتی ص 48.
🕌https://eitaa.com/tarikh_hawzah_tehran
🔻ضرب و شتم و بازداشت دو طلبه به جرم امر به معروف!
✍ گرچه گزارش زیر مربوط به حوزه تهران نیست، اما برای فهم فضای اجتماعی دهه ۳۰ و ۴۰ مناسب است:
📃 گزارش ساواک:
تیمسار ریاست معظم ساواک (ستاد ویژه) با نهایت احترام باستحضار عالی میرساند روز پنجشنبه 18 /1 /39 دو نفر از طلاب وزین و خوش سابقه از این حوزه درسی حضرت آیتالله بروجردی در موقع مراجعه به #بیمارستان_فاطمی_قم مقابل درب بیمارستان با زنی برخورد مینمایند که مشارالیها از نظر محجوب و مستور بودن وضع مناسبی نداشته است. آقایان مزبور طبق عادت جاریه در قم که اغلب روحانیون بطور امر بمعروف تذکراتی میدهند به زن مزبور هم میگویند سینه و بدن خود را بپوشاند.
ناگهان بانوی معروضه شروع بفحاشیهای رکیکی را به آقایان طلاب نموده و حتی با اهانت ضرباتی هم به ایشان وارد و به پلیس شکایت و تقاضای جلب آنان را مینماید.
پلیس هم بنا به تقاضای زن در صدد جلب دو نفر طلبه بر میآید و نامبردگان از رفتن به کلانتری به عذر اینکه این زن به ما اهانت نموده برای چه ما را جلب مینمائی از رفتن خودداری مینمایند.
بالاخره پلیس هم با آنان گلاویز میشود. در این اثنا (نامفهوم) دبیرستان جنب بیمارستان به سر دو نفر طلبه ریخته و با ضربات زیاد آنان را مجروح و مضروب به طوریکه (نامفهوم) قادر به حرکت بوده و به کلانتری جلب میشوند.
از کلانتری هم به شهربانی اعزام، در شهربانی قم رئیس آگاهی به آنان فحاشی زیادی نموده و با زدن شلاق زیاد آنان را بازداشت میکنند.
18 /1 /39 ساعت 30 /8 دو نفر مزبور را پیاده با پای برهنه و بدون عمامه در حالیکه عباهای خود را بر سر کشیده و بدست آنان دستبند زده بودند از خیابان ارم و حجتیه از مقابل مدرسه حجتیه در حالیکه با سه نفر پاسبان مسلح بدرقه میشدند.
📚کتاب قیام ۱۵ خرداد به روایت اسناد ساواک - جلد۱ ص۱۸۳
🕌https://eitaa.com/tarikh_hawzah_tehran
💡 #آسیب_شناسی_حوزه_تهران
✍مقایسه موقعیت امروز ائمه جماعات با دیروز آن نیازمند دستیابی به تصویری از جایگاه امام جماعت در سالهای پیش از انقلاب است.
با شروع نهضت روحانیون ایران، دستگاه اطلاعاتی پهلوی کوشید تصویری از کارکردهای گوناگون روحانیت به مقامات بالا ارائه کند که یک قسمت از آن مربوط به امام جماعت است و عیناً در زیر میآید:
📃 «تاریخ سند: ۱۷ اردیبهشت ۱۳۴۲
گزارش توصیفی ساواک از تشکیلات روحانیت
...
🔹 امام جماعت:
امام جماعت در اصطلاح روحانى به کسى گفته میشود که در مساجد نماز گذارده و عدهاى از مسلمین به او اقتدا میکنند. این طبقه از روحانیون بیشتر معروف به زهد و تقوا بوده و کمتر ممکن است به امور سیاسى دخالت نمایند مگر آنکه پیشوایان بزرگ شیعه و مراجع تقلید به آنان توصیه کنند که مثلاً فلان مساله بر خلاف شرع انجام گرفته و براى جلوگیرى از آن به اصطلاح امر بمعروف و یا نهى از منکر واجب است و یا اینکه درباره مسائلى که به نظر آنان بر خلاف شرع میباشد طبق فتواى پیشوایان مذهب شیعه عمل کنند.
این طبقه از روحانیون ممکن است داراى قوه سخنورى بوده و بعد از نماز جماعت به منبر بروند و یا اینکه تنها به برگزارى نماز و دادن جواب مسائل شرعى قناعت کنند ولى در هر صورت اکثرا در مساجد محل یا منازل مقلدین خود جلسات هفتگى تشکیل داده و در اطراف مسائل دینى به مذاکره و بحث میپردازند...
🔹طرز انتخاب امام جماعت:
امام جماعت یک محل به چند طریق ممکن است انتخاب گردد. صحیحترین راه آنکه مورد تایید قاطبه افراد متدین نیز میباشد آن است که مرجع تقلید و یا مجتهدى که نزد اهالى محل #مقبولیت دارد فردى را براى امامت مسجد انتخاب مینماید. به این ترتیب که وقتى مسجدى ساخته شده، واقف آن مسجد و یا مردم محل به مجتهد مورد نظر خود مراجعه از او شخصى را براى امامت آن مسجد طلب میکنند.
راه دیگر عبارت است از انتخاب به وسیله متولى. این راه بیشتر در موقوفات عملى میشود. وجهه امام جماعتى که از این راه تعیین شده در بین مردم چندان زیاد نیست. مثلاً در مسجد شریعت سنگلجى واقع در خیابان فرهنگ اصلاً نماز جماعت بر پا نمیشود. علت آن این است که امام جماعت آن مسجد که سنگلجى استاد دانشگاه است وجههاى از لحاظ مذهبى در بین اهالى محل ندارد و شخصا خودش را کاندید امامت نموده است. لذا پشت سراو نماز نمیخوانند...
از این توضیح معلوم میشود که در انتخاب امام جماعت نیز به سختى میتوان دخالت کرد و اگر مردم احساس کنند امام جماعت از طرف دولت منصوب شده اطرافش جمع نخواهند شد.»
🕌https://eitaa.com/tarikh_hawzah_tehran
💡به مناسبت سالروز شهادت آیتالله سید محمد بهشتی:
رئیس جمهور باید در مجموع به عنوان یک نمونه مطلوب در جامعه، قدرت درخشیدن داشته باشد و واقعا انسانها وقتی افراد و اعضای جامعه به او و رفتار او و موضع او مینگرند، احساس اعتماد و اطمینان کنند؛ اطمینان به اینکه مدیریت درجه اول و رهبری درجه اول کشور را پس از مقام رهبری به دست انسانی دادهاند که آن انسان نسبت به این امت و نسبت به این نظام و نسبت به امامت این امت وفادار هست.
🕌https://eitaa.com/tarikh_hawzah_tehran
💡شرایط رئیس جمهور مطلوب در اندیشه شهید آیتالله بهشتی
۱. از مهمترین وظایف رئیس جمهور، ایجاد روابط جمهوری اسلامیایران با کشورهای مسلمان و کشورهای غیر مسلمان است؛ ... باید انسانی باشد آشنا به سیاست و رموز سیاست.
۲. دیگر اینکه باید قدرت جذب همکاران فعال و مؤمن را داشته باشد؛ ....نخست وزیر و وزیران و معاونان و مسئولان برای اداره آینده جمهوری اسلامیما لازم هست که اینها خود مؤمن باشند به مبانی جمهوری اسلامی و معتقد باشند به انقلاب اسلامی.
۳. رئیس جمهوری باید در ایجاد هماهنگی مقتدر باشد... نقش مهم رئیس جمهور در مدیریتی است که بتواند میان قوه اجرایی، یعنی دولت، قوه قانون گذاری، یعنی مجلس شورای ملی و قوه قضائیه در رابطه با مردم و در رابطه با رهبری هماهنگی ایجاد کند؛
۴. مشخصه مهم رئیس جمهور این است که او باید قاطع باشد؛ چون هماهنگی ایجاد کردن معمولا به مقدار قابل توجهی از قاطعیت احتیاج دارد. قاطعیت یعنی به موقع تصمیمگیریها دچار تزلزل نباشد.
۵. در زمینه سیاست خارجی، مخصوص رئیس جمهور باید خود آگاهی داشته باشد... و در هر جا بتواند عمل یا عکس العمل مناسبی را انجام بدهد.
۶. رئیس جمهور باید در مجموع به عنوان یک نمونه مطلوب در جامعه، قدرت درخشیدن داشته باشد و واقعا انسانها وقتی افراد و اعضای جامعه به او و رفتار او و موضع او مینگرند، احساس اعتماد و اطمینان کنند؛ اطمینان به اینکه مدیریت درجه اول و رهبری درجه اول کشور را پس از مقام رهبری به دست انسانی دادهاند که آن انسان نسبت به این امت و نسبت به این نظام و نسبت به امامت این امت وفادار هست... رئیس جمهور ما باید نسبت به این اصل هم آشنا باشد و کاملا هم ایمان داشته باشد.
🔹وظیفه مردم:
به این مناسبت من لازم میدانم یادآوری کنم که مردم ما باید:
۱. در انتخاب رئیس جمهور هم دقیق باشند؛
۲. و هم در شناخت رئیس جمهور از هر نوع مبالغه و گزافهگویی و گزافهاندیشی پرهیز کنند؛
۳. هم در تبلیغ برای رئیس جمهور مورد علاقهشان از هر گونه دروغ و خلاف واقع گویی و مبالغه گویی پرهیز کنند.
۴. و هم اینکه در مورد نامزدهای مورد علاقه افراد و گروههای دیگر، منصفانه داوری کنند و موضع گیری کنند، تا نوع انتخاب و تبلیغات ریاست جمهوری در جامعه اسلامی انقلابی ما، نوعی اسلامی باشد و دور باشد از آن آلودگیهایی که در انتخاب ریاست جمهوری یا انتخاب نمایندگان مجلس در جامعهای غیر اسلامیو جامعه های منحط پیش میآید.
📚 سخنرانی ها و مصاحبه های آیت الله شهید دکتر سید محمد حسینی بهشتی، تدوین محمدرضا سرابندی، ج۱، ص ۴۲۹ _۴۳۱
🕌https://eitaa.com/tarikh_hawzah_tehran
✍ در زمان انحلال مجلس شورای ملی و در پی تصویب لایحه انجمنهای ایالتی و ولایتی در دولت مبنی بر حذف قسم خوردن به قرآن و شرط اسلامیت در نمایندگان و مسأله فریبنده حق رأی به زنان، #شیخ_محمدتقی_فلسفی طی سخنرانی کوبندهای در #مسجد_ارک در آذر ۱۳۴۱ خطاب به اسدالله علم گفت:
آقای نخست وزیر! ۵۰ سال قبل از این عین الدولهها و امثال او در اتاقهای خود مینشستند و با کمال خونسردی و غرور، نظریات شخصی خود را به صورت قانون بر مردم مصیبتزده این مملکت تحمیل میکردند. ملت ایران به جان آمد، جنبش کرد، سراسر کشور را موجی از احساسات آزادیخواهی فرا گرفت کشته دادند تا بالاخره مملکت را از محیط خفقان آور استبداد به صورت مشروطیت و حکومت مردم بر مردم درآوردند...
آقای نخست وزیر! ملت ایران بعد از آن همه فداکاری اجازه نمیدهد که ۶ نفر وزیر در اتاق در بسته بنشینند و به میل خود برای مردم قانون وضع کنند...
آقای نخست وزیر! ملت ایران میگوید: چرخ زمان به عقب برنمیگردد و مشروطه به استبداد مبدل نمیشود!
جوانها! از امشب تا فردا در بازار و خیابان و در مدرسه و دانشگاه شعار شما این باشد:
چرخ زمان به عقب برنمیگردد! مشروطه به استبداد مبدل نمیشود!
📚خاطرات و مبارزات فلسفی ص۲۴۱
🕌https://eitaa.com/tarikh_hawzah_tehran
💡 اگر مروری به نقش حوزه و روحانیت در مبارزات سال ۴۱ و ۴۲ داشته باشیم میبینیم محور مبارزه دغدغههای اسلامی بود و پیشگام آن حوزه و روحانیت.
یکی از اقدامات مهم حوزه که طراح اصلی آن امام خمینی بود، همگانی سازی مبارزه در سراسر کشور بود و مناسبتهای مذهبی مانند ایام تبلیغی فاطمیه، ماه رمضان و ماه محرم بهترین فرصت برای انتقال پیام نهضت به مردم.
شبکه غیر رسمی اعزام مبلغین با هدایت مراجع به ویژه تأکید و راهنمایی امام خمینی، جمع قابل توجهی از طلاب و وعاظ را به سراسر کشور فرستاد تا رو در رو با مردم سخن بگویند و آنها را نسبت به مفاسد لایحه انجمنهای ایالتی و ولایتی، رفراندوم انقلاب سفید، فاجعه فیضیه و... آگاه سازند.
اقدامی که نتایجی چون لغو لایحه، تحریم عمومی رفراندوم و نهضت ۱۵ خرداد را به دست توانای ملت پدید آورد.
اکنون و در این شرایط حساس، پیشنهاد میشود حوزه و روحانیت باری دیگر دین خود را به انقلاب اسلامی ادا کند.
نهادهای تبلیغی حوزه در آستانه #ایام_تبلیغی_محرم، یک هفته زودتر طلاب را به شهرستانها و روستاها اعزام کرده و خود طلاب نیز به این امر اهتمام ورزند و به صورت چهره به چهره مردم را نسبت به اصل مشارکت در #انتخابات و انتخاب #اصلح آگاه سازند.
🕌https://eitaa.com/tarikh_hawzah_tehran
💠 به مناسبت درگذشت آیتاللّه شیخ محمّدمهدی رئیس نوری از علما و اساتید حوزه تهران در نیمه تیر ۱۳۱۵ش
✍آیتالله رئیس نوری در سنه ۱۲۵۲ ش در خاندانی علمی و روحانی متولد شد
.
از اساتید ایشان درحوزهٔ طهران و عتبات:
حضرات آیات عظام حاج شیخ فضل اللّه نوری، حاج شیخ عبدالنبی نوری، آقا ضياءالدّين عراقى، میرزای نائینی، آقا محمّدكاظم شيرازى، آقا سيّد ابوالحسن اصفهانى
ایشان از نامبردگان مذکور اجازهٔ
اجتهاد دریافت داشتند.
وی از سنین جوانی در حوزه علمیه رضاییه
و ناصری جدید (مدرسهی عالی سپهسالار)
با سِمت مدرّسی به تدریس پرداخت.
در سال ۱۳۱۳ ش با تاسیس دانشگاه تهران
و دانشکدهٔ معقول و منقول(الهیات فعلی)،
بنا به اصرار برخی مسئولین عالیرتبهی آن
زمان ، با ارائـهٔ رســالهٔ دکترا و تأئید وزارت
معارف با بالاترین امتیاز استادی، به عنوان
اوّلین استاد دانشـگاه تهران به تدریس در
دانشکده مشغول گردید.
معظم له در سال ۱۳۱۵ش به دلیل
غصهٔ ناشی ازتصویب قانون کشف حجاب
دچار کسالت شدیدی شده در همان ایام
با الهام إلهی که بر وی صادقه گردیده بود
از روز و زمان رحلت خــود آگاه گردیده و
به اطرافیان خود اعلام نمود .
سرانجام در نیمهی برج تیر همان سـال به
رحمت الهی پیوست و طبق وصیت به شهر
مقدس قم انتقال و درقبرستان حاج شیخ
جلیس اهل قبور گردید.
از کرامات ایشان در یک مورد اینکه:
کالبد مطهّرش هفت سـال پس از دفن، صحیح و سـلامت، با رایحهٔ خوشی که به مشام افراد حاضر میرسید رؤیت شد.
✍ به قلم: آقای مجتبی شریفی
🕌https://eitaa.com/tarikh_hawzah_tehran
🏴 انا لله و انا الیه راجعون
ضایعه درگذشت استاد مبرز فقه و اصول حوزه علمیه تهران حجتالاسلام والمسلمین علیرضا کریمی که حق بزرگی بر طلاب این حوزه فخیمه داشتند را خدمت همه فضلای عزیز تسلیت عرض میکنیم.
احاطه و تسلط وی بر آرای فقهی و اصولی فقهای معاصر، جایگاهی کمنظیر به ایشان بخشیده بود و حضور پربارشان در دفتر استفتائات رهبر فرزانه انقلاب، مایه ارتقای دانش پاسخگویی فضلای حوزه در مسائل فقهی شده بود.
حشره الله مع اولیائه
🕌https://eitaa.com/tarikh_hawzah_tehran
هدایت شده از KHAMENEI.IR
📢 پیام تسلیت رهبر انقلاب در پی شهادت مجاهد بزرگ آقای اسماعیل هنیه:
خونخواهی مهمان عزیزمان را وظیفه خود میدانیم
رژیم صهیونیستی زمینه مجازات سخت را برای خود فراهم ساخت
🔹️در پی شهادت مجاهد بزرگ آقای اسماعیل هنیه رئیس دفتر سیاسی حماس حضرت آیتالله خامنهای رهبر معظم انقلاب اسلامی در پیامی ضمن تسلیت شهادت این رهبر شجاع و مجاهد برجسته به امت اسلامی و جبهه مقاومت و ملت سرافراز فلسطین تاکید کردند: رژیم صهیونی جنایتکار و تروریست با این اقدام زمینهی مجازات سختی را برای خود فراهم ساخت و خونخواهی او را که در حریم جمهوری اسلامی ایران به شهادت رسید، وظیفه خود میدانیم.
✏️ متن پیام رهبر انقلاب اسلامی به این شرح است:
✏️ بسم الله الرحمن الرحیم
انا لله و انا الیه راجعون
ملت عزیز ایران!
✏️ رهبر شجاع و مجاهد برجستهی فلسطینی جناب آقای اسماعیل هنیه در سحرگاه دیشب به لقاءالله پیوست و جبههی عظیم مقاومت عزادار شد. رژیم صهیونی جنایتکار و تروریست، میهمان عزیز ما را در خانهی ما به شهادت رسانید و ما را داغدار کرد، ولی زمینهی مجازاتی سخت برای خود را نیز فراهم ساخت.
✏️ شهید هنیه سالها جان گرامیاش را در میدان مبارزهئی شرافتمندانه بر سردست گرفته و آمادهی شهادت بود، و فرزندان و کسان خود را در این راه تقدیم کرده بود. او از شهید شدن در راه خدا و نجات بندگان خدا باک نداشت، ولی ما در این حادثهی تلخ و سخت که در حریم جمهوری اسلامی اتفاق افتاده است، خونخواهی او را وظیفهی خود میدانیم.
✏️ اینجانب به امت اسلامی، به جبهه مقاومت، به ملت شجاع و سرافراز فلسطین و بالخصوص به خاندان و بازماندگان شهید هنیه و یکی از همراهانش که با وی به شهادت رسیده است، تسلیت عرض می کنم و علوّ درجات آنان را از خداوند متعال مسألت مینمایم.
سید علی خامنهای
۱۰ مرداد ۱۴۰۳ مصادف با ۲۵ محرم ۱۴۴۶
💻 Farsi.Khamenei.ir
💠 ۱۱ مرداد، سالروز شهادت آیتالله شیخ فضلالله نوری
💡چگونه میشود که فقیهی سالک چون او، پا روی مصالح و منافع شخصیاش میگذارد و از حوزه نجف و سامرا به تهران که قربانگاه او است هجرت میکند؟!
✍آیتالله شهید شیخ فضلالله نوری به رتبهای رسیده بود که استادش میرزای شیرازی او را «نفْس خود» و استاد دیگرش میرزا حبیب الله رشتی «فروغ دیده و نور چشم خویش» نامیدند. ناظم الاسلام کرمانی از معاصرین و بل مخالفان شیخ میگوید: «حاج شیخ فضلالله اگر چند ماهی در عتبات توقف کند شخص اول علمای اسلام خواهد گردید، چه هم حسن سلوک دارد و هم مراتب علمیه و هم نکات ریاست را بهتر از دیگران دارا است.».
🔹با این حال از حاج شیخ حسین لنکرانی نقل است:
«میرزای شیرازی هنگام اعزام شیخ به ایران و تهران، اندوهگینانه قریب به این مضمون به شیخ فرموده بود:
شیخ فضلالله! تو جان عزیز منی، و من با ارسال تو دارم پاره تنم را از خود دور میکنم. ولی چه کنم، حفظ کیان اسلام و استقلال ایران در این شرایط حساس، به وجود کسی چون تو احتیاج دارد.»
🔸گفتهاند جناب میرزا منتهای ترویج را در حق شیخ میفرمود و وقتی اهالی تهران نزد میرزای شیرازی میرسیدند، به آنها میفرمود: «شیخ نوری ما را چگونه نگهداری مینمایند؟!»
🔹شخصیت شیخ و حمایت جناب میرزا باعث اعتقاد راسخ اهل تهران به وی شده بود و به گفته اعتماد السلطنه: «مجلس درس و افادت و افاضتش نیز امروز بسی عامر و به وجود کافه مستعدین طهران، دائر میباشد.»
🥀تا آنکه عاقبت، در روز ۱۱ مرداد، نفْس جناب میرزای شیرازی را وسط تهران به دار شهادت آویختند...
🕌https://eitaa.com/tarikh_hawzah_tehran
💡 رضاخان از عزاداری برای امام حسین(ع) تا ریشهکن کردن عزاداری!
✍ در دهه محرم، دسته قزاقها به سرکردگی #رضاخان از میدان مشق به طرف #شمس_العماره میآمد و در مسیر به خانه آیتالله #سید_کمالالدین_بهبهانی (برادر #سید_عبدالله_بهبهانی) وارد میشد.
💠 آیتالله #سید_حسین_بدلا در خاطرات خود آورده است:
«وقتی قرار شد دسته قزاقها وارد منزل آقای بهبهانی شوند، برای اینکه منزل گنجایش تمام افراد را داشته باشد، از ورود افراد پراکنده و بچهها جلوگیری میکردند ...
ما حتی برای تماشای نظم و ترتیب قزاقها و انضباط شدیدی که میان آنان حاکم بود، جلوی دسته میدویدیم. معروف بود که میگفتند: در این دسته سر سوزنی ضعف، سستی و بینظمی وجود ندارد.
خود رضاخان مانند فرفره به همه جای ستون سر میزد و در حالی که در عزای امام حسین (ع) گل به پیشانی مالیده بود، قزاقها را مرتب میکرد...
دسته قزاقها با شمعهایی که افرادشان به نشانه عزاداری امام حسین (ع) در شام غریبان به دست داشتند، وارد شدند و دقایقی بعد نشستند.
رضاخان مقابل آقا سیدکمال روی زمین نشست و گفت:
«این قزاقها همه، یاران شما و امام زمان هستند و آمدهاند تا سر بسپارند و از دعای خیر شما بهرهمند شوند. دعا کنید خدا توفیق دهد تا اینها به اسلام و مملکت خدمت کنند. ما که وارد بیت علما میشویم، هدفمان این است که وابستگی خودمان را به #مردم و علما اثبات کنیم» (کتاب هفتاد سال خاطره از آیتالله سید حسین بدلا ص۳۲)
💡وقتی رضاخان، رضاشاه شد، در ریشهکن کردن عزاداری و مبارزه با دیانت و روحانیت از هیچ کوششی فروگذار نکرد!
🕌https://eitaa.com/tarikh_hawzah_tehran
📘 برشی از کتاب جدید:
«امام محله لرزاده»
به قلم:
حمید سبحانی صدر
✍ دارالمؤمنینی شکل گرفت به نام محله لرزاده و اینها همه به یمن حضور یک عالم ربانی بود که در جایگاه آقا و امام محله نشسته بود. نه اینکه این همه را برای آقایی و ریاست خود بر محله بخواهد؛ نه! چراکه او آنقدر افتاده و خاکی بود که پنهانی، دستشوییهای مسجد را هم خودش میشست. درب خانهاش همیشه به روی همه باز بود و اکثر اوقات آبگوشتی برای گرسنگان در خانه او پیدا میشد.
▫️امام محله، پدر محله بود؛ که برای جوانان پیرامونش به خواستگاری هم میرفت. او آنقدر با محله عجین بود که بعضی از دخترانش را هم به اهل همان محله داد.
▫️شیخ علیاکبر برهان اینگونه نبود که خانهاش آن سوی تهران باشد و مسجدش در لرزاده؛ بلکه درب خانه او رو به مسجد باز میشد. خانهاش در کنار خانههای مردم بود تا از او هم خانوادهداری بیاموزند و هم تربیت فرزند. نه اینکه صبحها در خانهاش و ظهرها در مسجد بازار و شبها در مسجد لرزاده نماز بخواند و مردم به آسانی او را نبینند. بلکه سحرها نماز شبش را هم در محراب مسجد میخواند و پس از نماز صبح مردم را موعظه میکرد و یکی دو تا درس هم میداد.
▫️برهان شغلش امام محله بود، بیآنکه مزد و مواجبی بگیرد، که حتی خودروی شخصیاش را هم فروخت تا مدرسه بسازد.
🔹«امام محله لرزاده» به زودی از انتشارات «واژهپرداز اندیشه»
🕌https://eitaa.com/tarikh_hawzah_tehran
💡 #آسیب_شناسی_حوزه_تهران*
✍ ۲۳۸ سال شمسی برابر با حدود ۸۷ هزار روز از آن روز که تهران دارالخلافه (پایتخت) شد میگذرد.
به اینکه حوزه تهران پیش از آن تاریخ یا مثلا ۳۰ سال پس از آن پدید آمده کاری ندارم، اما بدون تردید با دارالخلافه شدن تهران، عالمان آن وارد مناسبات جدیدی شدند.
مثلا آسید حسن تقوی از عالمان اهل معنای تهران که به خاطر استجابت دعایش در شفا گرفتن فتحعلیخان، آقامحمدخان قاجار با او عقد اخوت بست و از آن تاریخ خودش و نوادگانش موسوم به سادات اخوی شدند. تاریخ زیست عالمان این خانواده به قبل از پدیدار شدن حوزه رسمی تهران بازمیگردد.
بگذریم؛
در این ۲۳۸ سال چند عالم در تهران متولد شده، چند نفر وفات کرده و چند نفر به خاک سپرده شدهاند؟
چند فقیه و حکیم در مدارس تهران تدریس داشته و چند طلبه تحصیل کردهاند؟
اصلا چند مدرسه علمیه و مسجد بنا شده و چند امام جماعت در این شهر اقامه نماز داشتند؟
به تعداد همه این ۸۷ هزار روز و شب، عالمان اهل معنایی که از آنها بسیار گفته و شنیدهایم قیام و قعود و رکوع و سجود داشتهاند و واعظانی مجاهد، احکام الهی را بر فراز منابر فریاد زدهاند.
چند عالم در این شهر از خودکامگان سیلی خورده و حبس کشیدهاند و چند اهل علم، سینهشان سپر شکنجه و گلوله شده است؟
حوزه تهران را به خاطر همه این پیشینه پیچیده و پر فراز و فرودش میستایم.
حوزه تهران به همین وسعت و با همین جزئیات #هویت_تاریخی دارد.
کنش علمی، معنوی، اجتماعی و سیاسی امروز عالمان و طلاب این شهر میتواند تمام آن بیش از دو قرن مجاهدت را به ثمر بنشاند و سستیها و غفلتهای ما میتواند همه آنها را تباه کند.
#آمار:
یک روز در زمان #قاجار، تعداد علما و طلاب تهران نسبت به جمعیت آن بیش از ۱ درصد بود؛ آن هم با آن کمیت و کیفیت از فقها و حکما!
به گفته جعفر شهری در زمان #رضاخان که جمعیت تهران در حدود ۲۰۰ هزار نفر بود، در حوزه تهران ۱۸ مدرس و ۲۱۰ طلبه فعالیت علمی داشتند؛ یعنی حدود یک هزارم جمعیت.
اکنون که تهران بیش از ۸ میلیون جمعیت دارد، چند عالم و طلبه دارد؟
دقیق نمیدانم! نه من، به نظرم اصلا آمار درستی از این جمعیت نداریم.
#مدیریت_حوزه_تهران نهایتا آمار اساتید و طلاب خودش را داشته باشد که سال گذشته شنیدم ۸ هزار خانم و آقا هستند. (غالب این جمعیت طلبه هستند که عمدتا وارد کنشگریهای اجتماعی نشدهاند)
امور مساجد و ستاد اقامه نماز و سازمان تبلیغات هم باید آمار ائمه جماعات و وعاظ خود در مساجد و مدارس و ادارات و هیئات را بدهند و بعد موارد مشترک حذف شوند. (متأسفانه موارد مشترک کم نیستند)
بعد بر اساس آمار واقعی به تحلیل، آسیبشناسی و بعد برنامهریزی برسیم.
آیا در حوزه تهران مرکزی برای این نوع نگاهها و آمارها و بررسیهای راهبردی وجود دارد؟!
اگر نه، ممکن است در این رشد فزاینده جمعیت پایتخت و مسابقه نابرابر فرهنگ غربی و فرهنگ اسلامی بازنده شویم و ثمرات دو قرن حیات حوزه تهران بر باد رود.
-------------------------------
* این یادداشت پاسخی هم به اظهار نظر یکی از جامعهشناسان درباره جمعیت حوزویان در یکی از برنامههای تلویزیونی است.
🕌https://eitaa.com/tarikh_hawzah_tehran
🔹 هر ۲۰ هزار نفر یک آخوند!
✍حکومت پهلوی سعی داشت روحانیت را در جامعه کمرنگ و به خود وابسته کند. چیزی شبیه روحانیت در جهان مسیحیت.
این ایده پس از قیام ۱۵ خرداد قوت گرفت و در این راستا «طرح کلی روحانیت» ارائه شد. گام اول برای اجرای این طرح، تأسیس #دانشگاه_اسلامی بود.
🔸جزئیات این طرح:
از نظر کمیت معتقد بودند تعداد روحانیون بیش از حد نیاز است. باید از تعداد آنها کاست تا کمبود نیروی انسانی در سایر مشاغل جبران شود.
پیشنهاد آن بود که هر ۲۰ هزار نفر جمعیت به یک روحانی نیاز دارد. یعنی تصور کنید در شهر تهران کنونی با حدود ۹ میلیون جمعیت فقط ۴۵۰ نفر عالم حضور داشته باشند.
این عده هم فقط در نماز جماعت و سخنرانی میتوانند #لباس_روحانیت بر تن کنند. از آنجا که این لباس برای یک فرد فعال مناسب نیست (دست و پا گیر است) و ظاهر آن حاکی از تنبلی و عدم درگیری در فعالیتهای اجتماعی است، در سایر اوقات باید مانند سایر مردم لباس بپوشند.
🔹طرح این بود که از نظر مالی وابستگی درآمد روحانیت به مردم باید قطع شود و حقوق این عده از علما در چند رتبه باید از ناحیه دولت تأمین شود. پرواضح است که به این نحو، روحانیت به طور کامل به کنترل حکومت درمیآمد.
🔸آموزش طلاب هم تحت نظر وزارت فرهنگ یا دانشگاه تهران صورت گیرد و این افراد از طریق کنکور جذب شوند.
امام خمینی در سخنرانی خود در ۲۶ فروردین ۱۳۴۳ به این طرح و بودجه تصویب شده برای آن اشاره و به آن انتقاد کردند.
📚ر.ک: روزشمار ۱۵ خرداد، ج اول ۱۳۴۳، ص۲۷۴ _ ۲۷۷
🕌https://eitaa.com/tarikh_hawzah_tehran
روایتی متفاوت از نقش آیتالله شیخ یحیی نوری در حوادث انقلاب اسلامی و ۱۷ شهریور ۵۷👇
🕌https://eitaa.com/tarikh_hawzah_tehran
✍ اکبر براتی از چهرههای مبارز دوران انقلاب در خاطرات خود درباره حوادث #هفده_شهریور ۵۷ و حال و هوای مجالس آیتالله حاج #شیخ_یحیی_نوری میگوید:
«یک روز خبر دادند که فردی (حاج شیخ یحیی نوری) در یکی از مساجد #میدان_ژاله به منبر میرود و مجلسش حسابی گل کرده و کثرت جمعیت به حدی است که خیابان ژاله بسته میشود. او مجلس داغی داشت اما حرفهایش به درد انقلاب و اسلام نمیخورد، برای همین هم انتظاماتش را پلیس بر عهده گرفته بود.
شب ۲۷ یا ۲۸ ماه مبارک (۹ یا ۱۰ شهریور) را برای رفتن به این مسجد انتخاب کردیم. قصد داشتیم به تنور داغ این مجلس نان بچسبانیم. به اواخر مجلس او رسیدیم. وی در قسمت پایانی سخن خود میگفت: "ما به دولت محترم اعلام میکنیم که روغن دو گاو نشان نمیخوریم. ما #پپسی_کولا نمیخواهیم اینها مال بهاییهاست." او درباره این قبیل مسائل تذکرات تندی به دولت میداد. گویی مشکل ما فقط همین چیزهاست؛ در آخر هم گفت: "آقایان! مردم ما درد دارن، آخه چطور روغنی را که یک مسلمان یک شیعه باید بخوره، باید به دست بهایی تهیه بشه؟ ثروتش مال بهایی باشه؟" و بعد به دولت دستور اکید داد تا به این مشکل رسیدگی کند. مردم در پایان میگفتند: صحیح است، صحیح است، صحیح است. باید هر طوری بود به مجلس، حال و هوای تازهای میدادیم.
برای همین در بین سخنرانی او گفتم: برای سلامتی علمای اسلام صلوات! برای سلامتی مرجع عالی قدر شیعه که در تبعید به سر میبرد صلوات! صلوات اول، دوم، سوم و بعد هم فریاد الله اکبر. انگار مردم منتظر بودند جرقه زده شود. فریادهای الله اکبر فضای مسجد را پر کرد. سخنران از پشت بلندگو در میان فریاد مردم با صدای بلند میگفت: "مردم به شعارهای مفسدین گوش ندهید... اینها خیر شما را نمیخواهند. خرابکارند... ما اعلام میکنیم که با این شعارها موافق نیستیم..." صدای او در میان فریاد مردم گم شد... . برای راه انداختن تظاهرات از مسجد خارج شدیم.
هر شعاری را که میدادیم مردم جواب میدادند. خیابان از حضور جمعیت پر بود... از آن مجلسِ موافق نظر رژیم، مجلسی ساختیم مطابق با خواست توده مردم.»
📚جریان شناسی تاریخی حوزه تهران ص۳۳ و ۳۴
🕌https://eitaa.com/tarikh_hawzah_tehran
📷 از چپ، نفر دوم: شیخ آقابزرگ تهرانی، حاج شیخ ابوالفضل خراسانی، آیتالله سید احمد طالقانی، جلال آل احمد (در کنار پدر)
✍ خاندان آل احمد خاندانی عالمخیز و اصالتا طالقانی هستند و در گذشته عمدتا حوالی بازار پاچنار سکونت داشتند.
#جلال_آل_احمد طبق سنت خانوادگی، تحصیلات خود را در #مدرسه_مروی و نزد #سید_هادی_ورامینی که اصالتا طالقانی بود و استاد خانواده آل احمد به شمار میآمد آغاز کرد. پدر و برادر جلال هم، خود در مروی تحصیل کرده بودند.
جلال که علاقهای به دروس حوزوی نداشت، بدون اطلاع پدرش به #دارالفنون رفت و در کنار دروس طلبگی، به فراگیری علوم جدید پرداخت. چندی بعد جلال را برای تحصیل علوم دینی به نجف فرستادند اما او هرچه به محیط حوزه نزدیک میشد از دینداری فاصله میگرفت. با این حال زمینههایی چون تربیت عمیق خانوادگی و انس با عالمانی اهل معنا از او حراست کرد و باعث بازگشت او شد.
🔻آیتالله #سید_احمد_طالقانی از علمای تهران بود و در زمان #رضاخان، چون دعوت حکومت پهلوی مبنی بر دایر نمودن محضر شرعی را نپذیرفت، محکمه شرعیاش را بستند و مسجد را هم از او گرفتند. این فشارها موجب پریشان حالی وی گردید و در رابطه او با فرزندانش جلال و #شمس_آل_احمد هم تأثیر منفی گذاشت.
🔹 مرحوم #شیخ_آقابزرگ_تهرانی دایی مادر جلال آل احمد بوده است.
🕌https://eitaa.com/tarikh_hawzah_tehran
💡برخورد جوانان با روحانیون در زمان پهلوی
گزارش ساواک:
آقای #سید_فخرالدین_طاهری که در گذشته گفتارش مخالفت آمیز بوده در لیله 27 /2 /43 روی منبر در #مسجد_اعظم_تجریش ... اضافه نمود:
گو که در این روزها بعضی از جوانهای بیدین، وقتی امثال ما را در کوچه و بازار میبیند مسخره میکنند. مثلاً با آهنگ میگویند: «آشیخ را نگاه کنید! عمامه بهسر را نگاه کنید!» ولی ما در مقابل وظیفه دینی و مبارزهای که با خرافات داریم هیچ اهمیتی نمیدهیم،
و نتیجه گرفت، هستند کسانی که شبها در داخل ماشینهای خود در معابر با صدای بلند آواز میخوانند و همواره مزاحم زن و فرزند مردم میشوند و جوانانی وجود دارند که دائما جلوی دبیرستانهای دختران مزاحمت آنان را فراهم میکنند. این قبیل اشخاص روحانیون را مورد تمسخر قرار میدهند،
و افزود وظیفه ما روحانیون این است که این نوع انسانها را هدایت نموده تا خدا و پیغمبر از ما راضی باشند.
📚کتاب قیام ۱۵ خرداد به روایت اسناد ساواک، ج۵ ص ۴۲۰
🕌https://eitaa.com/tarikh_hawzah_tehran
💡خاطره #میرزا_حسن_رشدیه از منبر شرکآلود خود!
«در ۱۲ رمضان ۱۲۹۶ در منبر از حرمت محاکمه در پیش ظالم سخن میگفتم...
ناگاه ولیعهد (مظفرالدین شاه) به قصد زیارت امامزاده وارد مسجد شد. من برای اینکه او بدش نیاید فوری طرز سخن را تغییر دادم. پس از لمحهای ملتفت شدم که مشرکتر از من کسی پیدا نمیشود که برای خاطر یک نفر از ظلمه حکم الهی را مسکوت عنه و سخن را بریده به حرف دیگر بپردازم.
اطراف سخن را در هم پیچیده از منبر پایین آمده به حال بسیار بدی به منزل رفته، ترک معاشرت و محراب و منبر گفته، در به روی خود بسته، در قعر خانه نشستم.
اهل محله نزد پدرم آمده درخواست کردند که امر رفتن به مسجد صادر کنند. پدرم قبول نکرده، جواب داد که خود ابصر بر حال خویش است.
زنها مادرم را در پیش پدرم واسطه قرار دادند. پدرم به والده فرمود که مومنه! تازه دارد آدم میشود؛ مزاحمش نشوید.
اصرار مادر از حد فزون گشت. صلاح در این شد که از شهر خارج شوم. به قصد زیارت ارض اقدس به اجازه والدین شبانه از شهر خارج شدم.»
پس از این رخداد، رشدیه در مسیر تعلیم و تربیت قرار گرفت.
📚ر.ک: مجموعه خاطرات میرزا حسن رشدیه تبریزی ص۳۲ و ۳۳
🕌https://eitaa.com/tarikh_hawzah_tehran
📷۱۳۴۳. شهید آیتالله سیدمحمدعلی قاضی طباطبائی در دوران بستری شدن در بیمارستان مهر تهران (واقع در خیابان زرتشت) اتاق ۴۱
✍آیتالله سید محمدعلی قاضی طباطبایی در سال ۱۳۴۳ در تهران تحت نظر ساواک بود و علیرغم اینکه تمایل داشت برای منبرهای محرم (اردیبهشت ۴۳) به تبریز برود، با بازگشت وی تا آخر ماه صفر مخالفت شد.
ایشان پس از این تاریخ به تبریز بازگشت و در یکی از نخستین سخنرانیهای خود به تاریخ ۲۸ مرداد فرمود:
«در تهران عفت خیلی کم است و من خیلی به ندرت از منزل خارج می شدم. دستهایی در کار بود که مرا در تهران نگه دارند ولی من قبول نکردم. از مهاجرت به تبریز خیلی خوشحالم»
وی پس از این سخنرانی که در آن بر ادامه جهاد و مبارزه تأکید کرده بود مجددا بازداشت و به تهران منتقل شد و به دلیل بیماری فتق در بیمارستان مهر بستری گردید.
📚کتاب شهید آیتالله سید محمدعلی قاضی طباطبایی به روایت اسناد ساواک صفحه ۱۷۱ و ۱۷۵.
🕌https://eitaa.com/tarikh_hawzah_tehran
💡نقدی تاریخی بر وضعیت نماز جمعه و مصلیها
✍کاری به شخصیت امام جمعه تهران در دوره قاجار ندارم. در جای خود به مناسبات منفی چند امام جمعه قاجاری با دربار و سفارتهای بیگانگان پرداختهام.
اما به این نقشه رسمی #تهران_قدیم نگاه کنید. نقشه سال ۱۲۷۵ق.
در این نقشه محل #خانه_امام_جمعه در مجاورت #مسجد_شاه دیده میشود. مسجد شاه به عنوان مرکزیترین و بزرگترین مسجد پایتخت که در میان بافت مسکونی و تجاری قرارداشت محل برگزاری نماز جمعه تهران بود.
به موقعیت راهبردی امام جمعه در شهر بنگرید که محل خانهاش در نقشه تهران مشخص شده و وقتی به تاریخ دوره قاجار مینگریم میبینیم که امام جمعه و خانهاش محل رجوع و حل و فصل مشکلات برخی از مردم بوده است. به عنوان نمونه دفتر حل و فصل مخاصمات به خط میرزا زین العابدین امام جمعه در گنجینه نسخ خطی مدرسه مروی موجود است.
متأسفانه امروزه در برخی شهرها مصلیهای نماز جمعه را در حاشیه شهرها و بیرون از بافت مسکونی شهر احداث میکنند. نمیدانم این طرح از کجا آب خورده، اما در کنار اشکالات متعددش، به نظر در گسست میان مردم شهر و نماز جمعه نقش بسزایی دارد.
و اما پیوند میان امام جمعه و مردم به ویژه در کلانشهری مانند تهران وضعیت اسفناکتری دارد.
باید از تاریخ فرهنگی نماز جمعه درس گرفت و به اصلاح وضعیت فعلی پرداخت.
🕌https://eitaa.com/tarikh_hawzah_tehran
💡منبرهای ضد وحدتی در دوره پهلوی
🔹در تاریخ ۱۳ شهریور ۱۳۴۳ جلسه روضهای در خانه شیخ محمدعلی انصاری واقع در خیابان ایرانشهر برگزار بود.
انصاری به حضار که تعدادی از روحانیون و... بودند گفت:
«این روزها جنگ سنی و شیعه زیاد پیش آمده است و در منزل آقای علی اکبر تشبد و آیت الله حاج میرزا خلیل کمرهای بودم. از طرف عمر فاروق (شیخ مردوخ) عالم سنی مقیم مهاباد که دو نامه برای آقایان فوق آمده است و عمر فاروق (شیخ مردوخ) نوشته است که طبق اطلاعاتی که به ما رسیده وعاظ شیعه حملات زیادی به خلفاء ما در بالای منبر علنی میکنند و ما نامههایی برای علماء الازهر مصر نوشتهایم و گفتهایم: شما ارفاق زیادی نسبت به عالم تشیع کردهاید. در ایران بالای منابر به ما فحش و ناسزا میگویند چنانچه دست از این فحشها برندارند تدریس فقه مذهب جعفری هم از برنامه دروس دانشگاه الازهر برداشته خواهد شد.»
📚قیام ۱۵ خرداد به روایت اسناد ساواک - ج۶ ص۳۰۷
🔹شیخ محمدتقی فلسفی در جلسهای همین جریان نامه شیخ مردوخ را از قول آیتالله کمرهای نقل کرده و میگوید:
«این چه کاری است که ایشان نموده؟ علمای اهل تشیع چه عمل ناروایی علیه اهل تسنن کردهاند؟ من چهل سال است که منبر میروم، برای نمونه یک بار هم به عمر بدنگفتهام.
من خیلی متأسف هستم که آقای مردوخ را فدای سیاست روز کردهاند. یک روز او را وادار میکنند که به حضرت آیتالله خمینی حمله کند؛ روز دیگر صفحه را عوض کرده میگویند به دانشگاه الازهر نامه بنویسد.»
📚حجتالاسلام محمدتقی فلسفی به روایت اسناد ساواک ص۲۷۰
🕌https://eitaa.com/tarikh_hawzah_tehran