درآمد و ثروت در دوران #صفوی در دوران سلطنت پادشاهان صفوی تمام درآمد و عواید کشور در اختیار شخص شاه و تمام مخارج نیز به فرمان و تصویب او صورت می‌گرفت. #خزانه دولت و آنچه از #مالیات‌های گوناگون و عواید مستقیم و غیرمستقیم و درآمدهای رسمی و اتفاقی به خزانه داخل می‌شد، به شخص شاه تعلق داشت و میان عواید دولت و سلطنت امتیاز و تفاوتی نبود. شاه از راه‌های گوناگونی برای خود و خزانه درآمد کسب می‌کرد که تعدادی از آن‌ها به شرح زیر است: شاه از قلمرو استان‌هایی که در آن هیچ گونه علاقه ملکی نداشت، بعضی از عواید به نام #«رسوم» می‌گرفت.گذشته از مالیات ارضی، مقداری از بهترین محصولات هر ولایت نیز همه ساله برای شاه فرستاده می‌شد. مثلاً از #کردستان روغن، از #گرجستان شراب‌های گوناگون و غلامان و کنیزان زیبا، از #خوزستان اسبان عربی، از #گیلان #ابریشم. این‌گونه هدایا به #«بارخانه شاه» معروف بود.حقوق اربابی، مثل عوارض حاصل از #گله‌ها و عوارض #پنبه و ابریشم که معادل یک سوم محصول بود.صدور محصول ابریشم ایران و فروش آن در کشورهای #اروپا در انحصار شاه قرار داشت.ثلث عواید معادن و احجار کریمه و صید #مروارید و دو درصد عواید #مسکوکات و عواید حاصل از عوارض آب، مثلاً از رودخانه‌ها و آب‌های حوالی #اصفهان می‌گرفتند و حاصل این عوارض در سال در حدود چهار هزار تومان بوده‌است.#جزیه که از غیر مسلمانان چه ایرانی چه خارجی گرفته می‌شد. به‌طور مثال هر یک از مردان #ارامنه و #یهود ناگزیر بودند که همه ساله مبلغی به عنوان جزیه بپردازند. میزان سرانه جزیه معادل یک مثقال طلا بود.عوارضی که از پیشه‌وران و اصناف گرفته می‌شد و به وسیله کلانتران هر شهر وصول می‌شد.#حقوق راهداری که نخست برای ساختن و نگاهداری راه‌ها و پل‌ها وضع شد و کم‌کم افزایش پیدا کرده و منبع درآمد سرشاری برای خزانه گردید.عواید سازمان #گمرک که در زمره درآمدهای خاص خزانه شاهی به‌شمار می‌رفت. مثلاً در سواحل #خلیج فارس ده درصد از قیمت اجناسی را که به ایران وارد می‌شد به عنوان عوارض گمرکی می‌گرفتند.عوارضی که از فروش #تنباکو گرفته می‌شد. کشت تنباکو، ظاهراً در سال اول قرن یازدهم هجری در ایران متداول شد و در اوایل سلطنت #شاه عباس رواج و رونقی نداشت ولی از اواسط سلطنت او کشیدن #چپق و #قلیان مرسوم شد. شاه عباس در سال ۱۰۲۷ هجری قمری به موجب فرمانی، کشیدن تنباکو و توتون را #قدغن کرد. اما پس از مرگ او بار دیگر رونق گرفت.درآمدهای اتفاقی دیگر مانند پیشکش‌هایی که از طرف سفیران بیگانه و مخصوصاً حکام و فرمانروایان ولایات ایران برای شاه فرستاده می‌شد، یکی از منابع سرشار خزانه شاهی بود. تنظیم:سرکار خانم زهرا صفر زاده -----------❀❀✿❀❀--------- @tarikh_j

عوامل افول افشاریه و روی کار آمدن زندیه پس از مرگ #نادرشاه، جانشینان او درگیری فراوانی بر سر قدرت نمودند. در این شرایط، ایران وارد مرحله‌ای از عدم ثبات سیاسی و اقتصادی شدیدی گردید و به دلیل خلع قدرت دولت مرکزی، خوانین و حکام نواحی طغیان نموده و در صدد کسب استقلال بیشتر یا رسیدن به منصب پادشاهی برآمدند. #علی قلی خان، #ابراهیم خان، #شاهرخ و #سلیمان دوم هر کدام مدت کوتاهی سلطنت کردند. #احمدشاه درانی از سرداران افغان نادر در شرق ایران، #محمدحسن‌خان قاجار در #استرآباد و #آزادخان افغان در نواحی شمال ایران در صدد تشکیل حکومت و کسب قدرت بودند. در میان این آشفتگی‌ها، کریم خان زند نیز به دنبال چنین هدفی بود. او #تویسرکان و #کزاز را تصرف کرد و توانست محمد علی خان حاکم #همدان و حسنعلی خان حاکم #اردلان را شکست دهد و حامیانی پیدا کند. کریم خان پس از پیروزی بر دشمنان خود شهرت زیادی کسب نمود و عنوان #«کریم خان» یافت. کریم خان پس از پیروزی‌های متعدد و کسب آوازه با #علی‌مردان خان بختیاری متحد شد و بنا بر پیشنهاد علی‌مردان‌خان تصمیم گرفتند به #ابوالفتح‌خان بختیاری حاکم #اصفهان و #عراق که منصوب #شاهرخ‌میرزا افشار بود، حمله کرده و او را شکست دهند. آن‌ها توانستند ابوالفتح را شکست دهند اما پس از این پیروزی پیمان اتحاد سه جانبه‌ای منعقد نمودند تا برای نجات ایران از هرج و مرج چاره‌ای بیندیشند. متحدین #ابوتراب، نوه مادری #شاه سلطان حسین را با نام #شاه‌اسماعیل سوم بر تخت نشاندند و مناصب را بین خود تقسیم کردند. علی‌مردان‌خان به علت سن کم شاه جدید نایب السلطنه او، کریم خان زند سردار کل سپاه و ابوالفتح خان نیز حاکم اصفهان شد. بعد از این پیمان کریم خان عازم فتح نواحی غربی ایران گردید. هنگامی که وی مشغول فتوحات بود، علی‌مردان‌خان با استفاده از غیبت وی، #ابوالفتح خان حاکم اصفهان را کور و مقتول و عمویش باباخان بختیاری را حاکم اصفهان نمود و خود عازم دفع #صالح خان حاکم #شیراز گشت. علی‌مردان‌خان خود را پادشاه واقعی ایران می‌دانست و #شاه اسماعیل سوم برایش آلت دستی بیش نبود. کریم خان بعد از اطلاع از موضوع در یک شورای مشورتی با سرداران خود تصمیم گرفت با علی‌مردان‌خان بجنگد. او با ۳۰٬۰۰۰ سپاهی به اصفهان حمله برد و شهر را تصرف کرد. #علی‌مردان‌خان هم که #شیراز را تصرف و در آنجا ستم زیادی کرده بود بعد از اطلاع از این وقایع به سوی اصفهان حرکت کرد. خان زند نیز فوراً با سپاه خود راهی جنوب شد. در #چهارمحال بختیاری دو سپاه رو به روی هم صف آراستند. در آن نبرد #علی‌مردان‌خان خان مغلوب شد و با به جا گذاشتن کلیهٔ لوازم خود به #خوزستان گریخت تا با کمک حاکم آنجا بتواند دوباره علیه کریم خان قد علم کند. کریم‌خان توانست پس از فروپاشی حکومت #نادرشاه افشار، تمام بخش‌های مرکزی، شمالی، غربی و جنوبی ایران را تحت حکومت خود درآورد. همچنین برادر وی، #صادق‌خان زند، نیز موفق شد در سال ۱۱۸۹ ه‍.ق #بصره را از امپراتوری #عثمانی جدا کرده و به ایران پیوست نماید و از این طریق، نفوذ ایران را بر سراسر #اروندرود، #بحرین و جزایر جنوبی #خلیج فارس مسلم گرداند. -----------❀❀✿❀❀--------- @tarikh_j