💠﷽💠 #جلسه_صد_ودوازده #مقصد_سادس #ظن 1️⃣خلاصه مباحث گذشته 2️⃣مقدمه:نیاز به حجج و امارات داریم 🔺بله وجود دارد 🔸تمام امارات و حجج از مقوله ی ظن است و گروهی در ظن قائل به تفصیل شدند. 3️⃣بحث در دو مقام#امکان و #وقوع تعبد به ظن 4️⃣معنای امکان: 5️⃣ذی المقدمه: ❇️آیا امکان تعبد به ظن وجود دارد؟ ▪️ ابن قبه :امکان تعبد به ظن وجود ندارد. ✅مشهور: امکان تعبد به ظن وجود دارد❇️ 🌐کلاس مجازی اصول و حقوق ╭┅────────┅╮ 💠 @usolefegh ╰┅────────┅╯

💠﷽💠 #جلسه_صد_وسیزده1 #مقصد_سادس #ظن 📑بخش اول 1⃣مقدمه قاعدة اوّلية در عمل به ظن عدم حجیت. دلیلش این است که عمل به ظن یعنی اسناد مودای ظن به شارع در حالی که شارع آن را بیان نکرده باشد. 2⃣حجيت ظواهر مراد از حجيت ظواهر, صحت تمسک به ظواهر قرآن و سنت - در مقابل نصوص قران - براى دست يابى به حکم شرع مى باشد که لازمه آن , منجزيت و معذريت است . بدين معنا که اگر مکلفى به حکم به دست آمده از ظاهر قرآن يا روايتى عمل کند، اگر عمل او مطابق واقع باشد , واقع در حق او منجز است و در غير اين صورت , عمل به ظاهر براى او عذر مى آورد. 🔺خود قران هم به حجیت ظواهرش اشاره می کند مانند : (وَ لَقَدْ يَسّرنا القُرآنَ لِلذِّکْرِ فَهَلْ مِنْ مُدَّکِر) یا (أَفلا يَتَدَبَّرُونَ القُرآنَ أَمْ عَلي قُلُوبٍ أَقْفالُها) لذاست که می توان به ظواهر قران احتجاج کرد و انها را مورد استناد و استفاده قرار داد. 🌐کلاس مجازی اصول و حقوق ╭┅────────┅╮ 💠 @usolefegh ╰┅────────┅╯

💠﷽💠 #جلسه_صد_وسیزده2 #مقصد_سادس #ظن 📄بخش دوم 3⃣شروط احتجاج به کلام متکلم 🔹الأوّل: ثبوت صدور از ناحیه متکلم 🔹الثاني: ثبوت جهة صدور 🔹الثالث: ثبوت ظهور مفرداته و جمله با تبادر و.. 🔹الرابع: حجّية ظهور کلامه و کونه متبعاً في کشف المراد 🔻تمام راههایی که در اثبات مراد متکلم بیان کردیم مانند اصالة الحقیقة و اصالة عدم التقدیر و اصالة العموم و ... 4⃣قطعی بودن دلالت ظواهر نسبت به مراد استعمالی اصولیون ظواهر را جزء ظنون ذکر کرده اند اما ما می گوییم ظواهر فی الجمله قطعی الدلاله هستند و در برخی از جاها هم ظنی الدلالة . 🔹اما ظواهر نسبت به مراد استعمالی شان قطعی الدلالة هستند زیرا کلام , عهده دار کشف معنای موضوع له الفاظ است. 🌐کلاس مجازی اصول و حقوق ╭┅────────┅╮ 💠 @usolefegh ╰┅────────┅╯

💠﷽💠 #جلسه_صد_وسیزده3 #مقصد_سادس #ظن 📃بخش سوم 5⃣علل ظنی دانستن ظواهر اینکه اصولیون چرا ظواهر را از ظنون قرار داده اند بخاطر احتمالاتی است که در ظواهر کلام متکلم راه پیدا کرده و مانع قطعی دانستن دلالت انها شده است , ام احتمالات عبارتند از : 1. احتمال کون المتکلّم هازلاً 2. احتمال کونه مورّياً في مقاله 3. احتمال کونه ملقياً علي وجه التقية 4. احتمال کون المراد الجدّي غير المراد الاستعمالي من حيث السعة و الضيق بورود التخصيص أو التقييد عليه. 6⃣رد احتمالات وارده در ظواهر 🔹احتمالاتی که ذکر شد در نصوص هم تطرق پیدا می کند و مختص ظواهر نیست پس باید نصوص را هم ظنی الدلالة بدانید و حال اینکه نصوص را از قطعیات قرار داده اند. 7⃣نتیجه بحث حجیت ظواهر ◽️اولا 🔸دلالت قران و سنت و هر کلامی که از متکلم صادر می شود مشروط به این است که مجمل و متشابه نباشد و ظهور در مراد او داشته باشد. ◽️ثانیا 🔸مراد از قطعی بودن دلالت ظواهر , دلالت بر مراد استعمالی است نه مراد جدی. ◽️ثالثا 🔸فرق نص و ظاهر این است که ظاهر در صورتی که قرینه بر خلاف داشته باشیم قابل تاویل است اما در نص اگر قرینه ای بر خلاف داشته باشیم انرا تناقض می گویند نه تاویل. 🌐کلاس مجازی اصول و حقوق ╭┅────────┅╮ 💠 @usolefegh ╰┅────────┅╯

💠﷽💠 #جلسه_صد_وسیزده #مقصد_سادس #ظن 📑بخش اول و دوم و سوم 1⃣مقدمه قاعدة اوّلية در عمل به ظن عدم حجیت 2⃣مراد ازحجیت ظواهر 3⃣شروط احتجاج به کلام 4⃣قطعی بودن دلالت ظواهر نسبت به مراد استعمال 5⃣احتمالات وارد در ظواهر 6⃣رد احتمالات❌ 7⃣نتیجه✅ 🌐کلاس مجازی اصول و حقوق ╭┅────────┅╮ 💠 @usolefegh ╰┅────────┅╯

💠﷽💠 #جلسه_صد_وچهارده #مقصد_سادس #ظن #شهرت 1⃣تعریف شهرت ◽️در لغت به معناى شايع بودن, رواج داشتن و وضوح مى آيد ◾️ که در اصطلاح هم به همین معناست 2⃣اقسام شهرت ▪️شهرت روایی : اگر روايتى از نظر متن, شهرت داشته باشد يعنى عده زيادى از راويان که شأنشان نقل روايت و احاديث است آن حديث را نقل ـ و آن را در جوامع روايى خودشان ثبت و ضبط ـ کرده باشند اين روايت , شهرت روايى دارد . ▪️شهرت عملى : به معناى اشتهار عمل به روايتى از جانب عده زيادى از فقها است که تعدادشان به حد اجماع نمى رسد، به اين معنا که مشهور فقها در مقام فتوا و انتخابِ رأى و نظر خويش در يکى از مسائل فقهى، اين روايت را مستند قرار داده و با تکيه بر مضمون آن رأى و نظر خويش را برگزيده اند و فتواى آن ها به اين روايت استناد دارد ▪️شهرت فتوايى : به معناى اشتهار فتوايى ـ در يکى از مسائل فقهى ـ در ميان جمع کثيرى از فقها است بدون آن که اين فتوا به روايتى مستند باشد. و فرق نمى کند که اين عدم استناد ، به خاطر نبود روايت در مسئله باشد، يا به خاطر عدم استناد فتوا به روايت موجود . ⭕️مراد ما از شهرت در اینجا همین شهرت فتوایی است.✅ 3⃣دلیل حجيت شهرت فتوايى ✳️حجيت شهرت فتوايى به معناى صحت استناد به شهرت فتوايى به عنوان اماره اى از امارات ظنى معتبر , براى استنباط احکام شرعى است . ❌ در حجيت شهرت فتوايى اختلاف وجود دارد. ما قائلیم که شهرت فتوایی بین قدماء,حجت است ♻️دلیل: زیرا بعید است که قدما در مورد چیزی فتوا داده باشند اما دلیل یا روایت معتبری بر ان وجود نداشته باشد چون این فتوا حاکی از این است که نصی در میان بوده که به انها رسیده اما به دست ما نرسیده است. 🌐کلاس مجازی اصول و حقوق ╭┅────────┅╮ 💠 @usolefegh ╰┅────────┅╯

💠﷽💠 #جلسه_صد_وچهارده #مقصد_سادس #ظن #شهرت 1⃣تعریف شهرت ◽️در لغت و اصطلاح 2⃣اقسام شهرت 3⃣دلیل حجيت شهرت فتوايى 🌐کلاس مجازی اصول و حقوق ╭┅────────┅╮ 💠 @usolefegh ╰┅────────┅╯

💠﷽💠 #جلسه_صد_وپانزده #مقصد_سادس #حجية_السنة_المحکية_بخبر_الواحد 1⃣مقدمه 🔹سنت يکى از ادله اربعه و پس از قرآن دومين منبع اجتهاد است. 🔹سنت در اصطلاح اصوليان به معناى گفتار , کردار و تقرير معصوم (ع) است . 🔹اعتقاد علماى شيعه آن است که بيان احکام از جانب معصومان ( ع ) از نوع روايت و حکايت سنت نيست و هم چنين از باب اجتهاد ظنى و استنباط از مصادر تشريع نيست . 🔹بلکه خود اهل بيت مصدر براى تشريع هستند يعني از طريق دريافت و تعليم از رسول خدا (ص) يا امام قبلي يا الهام ، بيانگر احکام واقعي الهي هستند پس قول آن ها خود سنت است نه حکايت از سنت . 🔹 و اين که گاهى معصومان از نبى مکرم اسلام روايت نقل مى کنند يا از باب نقل نص است و يا انگيزه هاى ديگر سبب نقل سنت نبوى از طرف آن ها مى شود. 2⃣اقسام خبر 🔸1- خبر متواتر خبر متواتر , روايتى است که به تنهايى ( يعنى بنفسه و بدون وساطت عقل و بدون خبر دادن صادق امين به صدق آن ) افاده سکون و اطمينان خاطر نمايد و اين سکون خاطر برخاسته از نقل راويان متعددى ( در همه طبقات ) است که تبانى و هم دستى آنان بر جعل خبر و دروغ پردازى .عادتا محال باشد ,مثل علم به وجود شهر مکه , براى کسى که تاکنون به آن شهر نرفته;در صورتى که چنين علمى ناشى از خبر دادن کسان زيادى باشد که به آن جا رفته اند و از وجود چنين شهرى خبر آورده اند. 🔸2- خبر واحد ◽️الف : خبر مستفیض خبر مشهور که به آن ، خبر مستفيض هم مي گويند ، در مقابل خبر شاذ قرار دارد , و خبرى است که راويان آن زياداند ; ولى تعداد آن به حد تواتر نمى رسد. ◽️ب : خبر غیر مستفیض (شاذ) خبر شاذ در برابر خبر مشهور قرار مى گيرد و به حديثى مى گويند که راوى آن ثقه بوده و مخالف با روايتى باشد که بيش تر راويان آن را نقل کرده اند 🌐کلاس مجازی اصول و حقوق ╭┅────────┅╮ 💠 @usolefegh ╰┅────────┅╯

💠﷽💠 #جلسه_صد_وپانزده #مقصد_سادس #حجية_السنة_المحکية_بخبر_الواحد 1⃣مقدمه 2⃣اقسام خبر 🔸1- خبر متواتر 🔸2- خبر واحد ◽️الف : خبر مستفیض ◽️ب : خبر غیر مستفیض (شاذ) 🌐کلاس مجازی اصول و حقوق ╭┅────────┅╮ 💠 @usolefegh ╰┅────────┅╯

💠﷽💠 #جلسه_صد_وشانزده #مقصد_سادس #ادله_حجیت_خبر_واحد #آية_النبأ ✅قال سبحانه: ( ان جاءکم فاسق بنبا فتبينوا ان تصيبوا قوما بجهالة فتصبحوا علي ما فعلتم نادمين) 🔹الف : (تبین) اگر لازم باشد بمعنای ظهور است و اگر متعدی باشد بمعنای تثبت و جستجو و تحقیق است. 🔹ب : مراد از ( ان تصيبوا قوما بجهالة) علت تبین است برای اینکه برخورد جاهلانه نکنند. 🔹ج : مراد از (بجهالة) : عمل جاهلانه 1⃣استدلال به مفهوم شرط 🔅در (ان جاءکم فاسق بنبا فتبينوا ... ) 🔰موضوع ,خبر فاسق و شرط , مجیئ و جزاء , تبین و تثبت است ✅فکانه سبحانه قال: نبأ الفاسق - ان جاء به – فتبينه ♻️و مفهومش این است که : نبأ الفاسق - ان لم يجئ به - فلا يجب التبين عنه. ⭕️عدم مجیئ فاسق دو مصداق دارد : ♦️الف) اصلا خبری نمی اید فاسقا او عادلا , فيکون من قبيل السالبة بانتفاء الموضوع ♦️ب) خبر عادل می اید فيکون عدم التبين من قبيل السالبة بانتفاء المحمول. اي النبأ موجود و المنفي هو المحمول، اعني: التثبت. ❌اشکال : سالبه به انتفاء محمول در اینجا راه ندارد زیرا همان موضوعی که در منطوق امده عدمش در مفهوم باید بیاید و در اینجا عدم موضوع تنها یک مصداق دارد و ان عدم الخبر مطلقا است نه خبر عادل پس این ایه برای اثبات حجیت خبر عادل , حجت نیست. 2⃣استدلال بمفهوم الوصف 🔹اینکه خدای متعال در کریمه ( ان جاءکم فاسق بنبا فتبينوا ...... ) حکم تبین را روی عنوان فاسق برده نشان می دهد که اگر عنوان فسق تبدیل به عنوان عدل شد فتبينوا دیگر لازم نیست در اینصورت یا خبر عادل واجب القبول است و هو المطلوب یا واجب الرد است که در اینصورت از خبر فاسق بدتر می شود زیرا در خبر فاسق فرمود تبین کن اگر دروغ بود انرا رد کن اما خبر عادل را می گوید بدون تبین رد کن . ❌اشکال: قبلا گفتیم که وصف نمی تواند مفهوم داشته باشد پس این ایه بمفهوم وصف هم نمی تواند حجیت خبر عادل را اثبات کند. 🌐کلاس مجازی اصول و حقوق ╭┅────────┅╮ 💠 @usolefegh ╰┅────────┅╯

💠﷽💠 #جلسه_صد_وشانزده #مقصد_سادس #ادله_حجیت_خبر_واحد #آية_النبأ 1️⃣استدلال به مفهوم شرط ❌اشکال 2️⃣استدلال بمفهوم الوصف ❌اشکال: 🌐کلاس مجازی اصول و حقوق ╭┅────────┅╮ 💠 @usolefegh ╰┅────────┅╯

💠﷽💠 #جلسه_صد_وهفده #مقصد_سادس #ادله_حجیت_خبر_واحد #آیات 2️⃣آیه نفر ( و ما کان المؤمنون لينفروا کافة فلولا نفر من کل فرقة منهم طائفة ليتفقهوا فى الدين و لينذروا قومهم اذا رجعوا اليهم لعلهم يحذرون ) 🔹به چند وجه , به اين آيه استدلال شده است: 🔸الف: کلمه " لعل " در " لعلهم يحذرون " دلالت بر وجوب تحذر مى کند ; به اين بيان که وقتى منذرين , مردم را به ترک واجب و فعل حرام انذار مى دهند, بر مردم هم واجب است منذرين را تصديق کنند و به سخن آنان ترتيب اثر دهند . 🔸 ب: در اين آيه , چند چيز به دنبال هم ذکر شده است: خداوند در مقام اعتراض , با لولاى تحضيضيه مى فرمايد: " فلولا نفر من کل فرقة ... " چرا کوچ تحقق پيدا نمى کند ؟ اين لحن دلالت بر وجوب کوچ دارد. هنگامى که کوچ واجب شد , غايت آن هم که انذار است واجب مى شود و وقتى انذار واجب شد , حذر کردن مردم هم واجب مى شود ; بنا بر اين, مردم بايد خبر کوچ کنندگان را - هر چند به صورت خبر واحد و غير متواتر - بشنوند و بترسند , پس خبر آنان که واحد است , حجيت دارد . ❌اشکال: 🔸آیه در مقام بیان وجوب نفر طائفه ای از مومنین است اما کیفیت انذار و اینکه ایا تواتری باشد یا انفرادی را کاری ندارد لذا چون در مقام بیان کیفیت انذار نیست نمی توان به اطلاقش تمسک کرد و شاهدش هم اینکه ایه, حرفی از عدالت و وثاقت که شرط انذار است بیان نکرد پس معلوم می شود که در مقام بیان کیفیت انذار نیست. 2️⃣آیه کتمان " ان الذين يکتمون ما انزلنا من البينات و الهدى من بعد ما بيّنّاه للناس فى الکتاب اولئک يلعنهم الله و يلعنهم اللاعنون ” 🔸بيان استدلال آن است که: لازمه حرمت کتمان ادله شرعى , وجوب اظهار آن ها است , و لازمه وجوب اظهار , وجوب قبول آن اظهار است ; چرا که اگر قبول واجب نباشد, حکم به وجوب اظهار , لغو است. ❌اشکال این ایه در مقام بیان وجوب اظهار بر علماء اهل کتاب است که لازمه اش هم وجوب قبول است اما کیفیت این اظهار و اینکه ایا متعدد باشد یا خبر واحد باشد را در مقام بیانش نیست لذا نمی توان برای اثبات حجیت خبر عادل به این کریمه تمسک کرد. 4️⃣آیه سوال (و ما ارسلنا من قبلک الا رجالا نوحي اليهم فاسالوا أهل الذکر إن کنتم لا تعلمون) 🔸استدلال به آيه شريفه اين چنين است که: اين آيه به واسطه کلمه " فاسئلوا " که امر است , سؤال از اهل ذکر را واجب کرده است , و لازمه وجوب سؤال , وجوب قبول و متعبد شدن به آن است چرا که در غير اين صورت , وجوب سؤال لغو مى گردد . ❌اشکال : 🔸وجوب سؤال براى تحصيل علم است نه به معناى تعبد به آن لذا ایه در مقام بیان کیفیت قبول سوال نیست که خبر علمی و ظنی هر دو حجت باشد لذا ممکن است ایه فقط نظر به پذیرش جواب علمی داشته باشد. 🌐کلاس مجازی اصول و حقوق ╭┅────────┅╮ 💠 @usolefegh ╰┅────────┅╯