875) ‌📖 و اللَّيْلِ إِذا يَسْرِ 📖 💢ترجمه و شب هنگامی که سپری می‌شود؛ سوره فجر (89) آیه4 1397/11/3 16 جمادی‌الاولی 1440 @YekAaye

@Yekaye

☀️1) در جلسه قبل، (حدیث3.ب https://eitaa.com/yekaye/4247) روایتی از تفسیر قمی نقل شد. در ادامه‌اش جمله‌ای است که دقیقا معلوم نیست، جملات علی بن ابراهیم قمی (صاحب تفسیر) است یا ادامه کلام معصوم ع: «و شب هنگامی که سپری می‌شود» فرمود: همان شب جمع است. [ظاهرا مقصود شب مزدلفه است که مردم از عرفات به مزدلفه می‌آیند و همگی در آنجا جمع می‌شوند] 📚تفسير القمي، ج2، ص419 ... «وَ اللَّيْلِ إِذا يَسْرِ» قَالَ: هِيَ لَيْلَةُ جَمْعٍ @Yekaye

☀️2) در جلسه اول روایتی از امام صادق ع گذشت. حدیث1.ب. https://eitaa.com/yekaye/4214 در ادامه آن آمده است: «و شب هنگامی که سیر می‌کند» مقصود همان دولت «حبتر»* است که تا قیام قائم سیر می‌کند. 📚تأويل الآيات الظاهرة في فضائل العترة الطاهرة، ص766 رُوِيَ بِالْإِسْنَادِ مَرْفُوعاً عَنْ عَمْرِو بْنِ شِمْرٍ عَنْ جَابِرِ بْنِ يَزِيدَ الْجُعْفِيِّ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ: ... «وَ اللَّيْلِ إِذا يَسْرِ» هِيَ دَوْلَةُ حَبْتَرٍ فَهِيَ تَسْرِي إِلَى قِيَامِ الْقَائِمِ ع. ✳️* کلمه «حبتر» در روایات کنایه است از شخصی که مسیر جانشینی پیامبر ص را تغییر داد و نگذاشت امامان حقیقی زمام اداره امت را به دست گیرند. @Yekaye

. 3⃣ «وَ اللَّيْلِ إِذا يَسْرِ» «یسری» به معنای سیر شبانه است؛ 🔹هم می‌تواند به معنای سپری شدن و تمام شدن باشد و 🔹هم به معنای آمدن و به ما روی آوردن؛ (مجمع البيان، ج10، ص736) 🔸برخی مفسران معنای اول (سپری شدن را ترجیح داده‌اند و مضمون این آیه را شبیه آیه «وَ اللَّيْلِ إِذْ أَدْبَرَ» (مدثر/3) دانسته‌اند (المیزان، ج20، ص280) و 🔸 برخی معنای دوم را ترجیح داده‌اند (قتاده و جبائی، به نقل از مجمع البيان، ج10، ص737) که در این صورت مضمون آیه نزدیک می‌شود به آیه «وَ اللَّيْلِ إِذا يَغْشى» (لیل/1) 💢می‌توان گفت: 🔹اگر شب عرصه سکون و آرامش باشد (وَ جَعَلَ اللَّيْلَ سَكَناً، انعام/96؛ جَعَلَ لَكُمُ اللَّيْلَ لِتَسْكُنُوا فيهِ، یونس/67) آمدنش بقدری دل‌انگز و آرامش‌بخش است که جای سوگند خوردن دارد؛ 🔹و اگر شب مظهر ظلمت باشد (وَ آيَةٌ لَهُمُ اللَّيْلُ نَسْلَخُ مِنْهُ النَّهارَ فَإِذا هُمْ مُظْلِمُونَ؛ یس/37)، سپری شدنش بقدری دل انگیز است که جای سوگند خوردن دارد! @Yekaye

. 4⃣ «وَ اللَّيْلِ إِذا يَسْرِ» در بحث از آیه 2 🔖(جلسه 873، تدبر1.ج http://yekaye.ir/al-fajr-89-02/ ) اشاره شد که «فجر» می‌تواند در معنای کسی که ظلمت را می‌شکافد و نور را در عالم می‌گستراند (پیامبر اکرم ص یا امام مهدی ع) به کار رود، و در همین راستا «شب» را درباره دوره بقیه ائمه اطهار (از امام حسن مجتبی تا امام حسن عسکری) به کار برده‌اند، بر همین اساس، «شب هنگامی که سپری می‌شود» اشاره است به زوال حکومتهای غیرالهی که نویدبخش ظهور امام زمان ع است. 🔖(حدیث2 https://eitaa.com/yekaye/4264) 📝نکته تخصصی #تفسیری قبلا بارها به اینکه با توجه به قاعده امکان استفاده از یک لفظ در معانی متعدد، معانی متعددی برای یک آیه مطرح شد. 💢اکنون به یک قاعده مهم اشاره می‌شود:💢 هرگاه آیه‌ای بر اساس یک مبنای خاص معنا می‌شود آیات دیگر هم در همان راستا باید معنا شود و نباید بین دو فضای معنایی خلط کرد. در واقع، قاعده فوق به معنای هرج و مرج در معانی آیات نیست؛ بلکه شبیه یک نظام اصل موضوعی است: اگر یک مطلب به عنوان اصل موضوع پذیرفته شود بقیه آن نظام نیز بر اساس همان اصل موضوع پیش می‌رود. مثلا اگر «فجر» به معنای شکفتن عرصه جهالت و ظلم با نور نبوت یا امامت گرفته شود، لیالی عشر هم به امامانی که از دسترس دور شدند اطلاق می‌گردد؛ و سپری شدن شب هم به پایان دوره عدم دسترسی؛ و ... . و بر همین اساس، گاه تا پایان سوره می‌توان به فهم مذکور ادامه داد (البته اگر قرینه خاصی بر توقف آن معنا در کار نباشد) و پذیرش این فهم، منافاتی با معانی دیگری که بدون این اصل موضوع در فهم آیات به دست می‌آید ندارد. 🌐با این مبنا بخوبی می‌توان تمامی تفاسیر متعددی که از اهل بیت برای برخی آیات ارائه شده (در صورت اطمینان از صدور آن از معصوم)‌ پذیرفت. @Yekaye

876) ‌📖 هلْ في ذلِكَ قَسَمٌ لِذي حِجْرٍ 📖 💢ترجمه آیا در آن [امور] سوگندی برای خردمند هست؟! سوره فجر (89) آیه5 1397/11/4 17 جمادی‌الاولی 1440 @YekAaye

@Yekaye

☀️1) از امام باقر ع روایت شده است که فرمودند «لذی حجر» یعنی برای کسی که دارای عقل است. 📚تفسير الصافي، ج5، ص324؛ تفسير كنز الدقائق، ج14، ص268؛ تفسير القمي، ج2، ص419 https://eitaa.com/yekaye/4277

☀️2) از رسول الله ص روایت شده است: خداوند بین بندگانش چیزی بهتر از عقل تقسیم نکرد؛ پس خواب عاقل بهتر از بیداری جاهل است و ایستادن عاقل بهتر از اقدام کردن جاهل است؛ و خداوند هیچ نبی و رسولی را مبعوث نکرد مگر اینکه عقل را کامل کرد و عقل او از جمیع عقول امتش بالاتر بود؛ ... و بنده‌ای واجبات خدا را ادا نکرد مگر آنکه عقلش بدان رسید و جمیع عبادت‌پیشگان در فضیلت عبادتشان بدانچه عاقل رسید نرسیدند؛ و عاقلان همان اولواالالباب‌اند که خداوند متعال فرمود «و جز اولواالالباب متذکر نمی‌شوند.» (زمر/9) 📚الكافي، ج1، ص12-13 عِدَّةٌ مِنْ أَصْحَابِنَا عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ خَالِدٍ عَنْ بَعْضِ أَصْحَابِهِ رَفَعَهُ قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ص: مَا قَسَمَ اللَّهُ لِلْعِبَادِ شَيْئاً أَفْضَلَ مِنَ الْعَقْلِ فَنَوْمُ الْعَاقِلِ أَفْضَلُ مِنْ سَهَرِ الْجَاهِلِ وَ إِقَامَةُ الْعَاقِلِ أَفْضَلُ مِنْ شُخُوصِ الْجَاهِلِ وَ لَا بَعَثَ اللَّهُ نَبِيّاً وَ لَا رَسُولًا حَتَّى يَسْتَكْمِلَ الْعَقْلَ وَ يَكُونَ عَقْلُهُ أَفْضَلَ مِنْ جَمِيعِ عُقُولِ أُمَّتِهِ ... وَ مَا أَدَّى الْعَبْدُ فَرَائِضَ اللَّهِ حَتَّى عَقَلَ عَنْهُ وَ لَا بَلَغَ جَمِيعُ الْعَابِدِينَ فِي فَضْلِ عِبَادَتِهِمْ مَا بَلَغَ الْعَاقِلُ وَ الْعُقَلَاءُ هُمْ أُولُو الْأَلْبَابِ الَّذِينَ قَالَ اللَّهُ تَعَالَى «وَ مَا يَتَذَكَّرُ إِلَّا أُولُوا الْأَلْباب». @Yekaye

. 2⃣ «هَلْ في ذلِكَ قَسَمٌ لِذي حِجْرٍ» قرآن ابتدا چند قسم می‌خورد بعد می‌پرسد آیا در آن [امور] سوگندی برای خردمند هست؟! ظاهرا می‌خواهد بفرماید: مخاطبان قرآن، اهل خردند. (تفسیر نور، ج10، ص472) 🤔و اگر کسی اهل تعقل نبود، سخنان قرآن برایش فایده‌ای ندارد. 🔖(حدیث2 https://eitaa.com/yekaye/4278) @Yekaye

. 3⃣ «هَلْ في ذلِكَ قَسَمٌ لِذي حِجْرٍ» چقدر بین منطق ما و منطق قرآن فاصله است: ما در جایی سوگند می‌خوریم که می‌خواهیم مخاطبمان سخن ما را بدون بررسی و فکر درباره‌اش بپذیرد و دیگر درباره آن چون و چرا نکند❗️ خداوند سوگند می‌خورد و انتظار دارد مخاطبش اهل فکر باشد تا متوجه سوگند خدا شود❗️ @Yekaye

877) ‌📖 أ لَمْ تَرَ كَيْفَ فَعَلَ رَبُّكَ بِعادٍ 📖 💢ترجمه آیا ندیده‌ای که پروردگارت با عاد چگونه عمل کرد؟ سوره فجر (89) آیه6 1397/11/5 18 جمادی‌الاولی 1440 @Yekaye

@Yekaye

☀️1) از امام باقر ع روایت شده است که فرمودند: خداوند تبارک و تعالی را خانه‌ای از باد است که بر آن مهر نهاده‌؛ اگر باز شود آنچه بین آسمان و زمین است را بپراکند؛ و بر قوم عاد جز به اندازه خاتِمی فرستاده نشد! 📚مجمع البيان، ج4، ص676 رَوَى أَبُو حَمْزَةَ الثُّمَالِيُّ عَنْ سَالِمٍ عَنْ أَبِي جَعْفَرٍ ع قَالَ: إِنَّ لِلَّهِ تَبَارَكَ وَ تَعَالَى بَيْتَ رِيحٍ مُقَفَّلٌ عَلَيْهِ لَوْ فُتِحَ لَأَذْرَتْ مَا بَيْنَ السَّمَاءِ وَ الْأَرْضِ مَا أَرْسَلَ عَلَى قَوْمِ عَادٍ إِلَّا قَدْرَ الْخَاتَمِ. @Yekaye

. 2⃣ «أَ لَمْ تَرَ كَيْفَ فَعَلَ رَبُّكَ بِعادٍ» قرآن کریم 24 بار از قوم عاد یاد کرده و غیر از اینجا در 8 مورد داستان آنان را توضیح داده است. در میان اقوامی که عذاب شدند قوم عاد شدیدا دچار تکبر بودند و ظاهرا بسیار قدرتمند بودند چنانکه خداوند وقتی از آنان یاد می‌کند می‌فرماید: «فَأَمَّا عادٌ فَاسْتَكْبَرُوا فِي الْأَرْضِ بِغَيْرِ الْحَقِّ وَ قالُوا مَنْ أَشَدُّ مِنَّا قُوَّةً : و اما عاد به ناحق در روى زمين تكبر ورزيدند و گفتند: چه كسى از ما نيرومندتر است؟» (فصلت/15) 💢معامله خداوند با آنان بسیار عبرت‌آموز است: ابتدا وقتی حضرت هود بر آنان مبعوث شد از آنان خواست هر کاری از دستشان برمی‌آید علیه وی انجام دهند، تا ببینند آیا می‌توانند بر وی غلبه کنند «فَكيدُوني جَميعاً ثُمَّ لا تُنْظِرُونِ: پس، همه شما در كار من نيرنگ كنيد و مرا مهلت مدهيد!» (هود/55) و چنین درخواستی در میان چنان قومی بقدری عجیب است که برخی این را معجزه‌ای از جانب او دانسته‌اند که با آن همه قوت و شدت جرأت درگیری با هود را نداشتند❗️ (المیزان، ج10، ص310) بر اساس برخی از نقل‌ها آنان مردمانی بسیار عظیم‌الجثه بودند، با این حال، نهایتا هم آنان را نه با سنگ‌باران و عذاب‌های شدید آنچنانی، بلکه با یک «باد» نیست و نابود کرد (فصلت/16؛ احقاف/24؛ ذاریات/41؛ حاقه/6) آیا واقعا چگونگی کاری که خدا با آنان کرد، جای عبرت ندارد⁉️ 💠ثمره #اخلاقی_اجتماعی آیا اگر کسی به وضعیت اینان دقت کند، امکان دارد به قدرت و شکوه خویش، هرچقدر هم که در دید مردمان عظیم باشد، مغرور شود⁉️ از طرف دیگر، اگر کسی سرنگونی آنچنان قومی را با چنین وضعی ببیند، آیا امکان دارد در دنیا از هیچ قدرت دنیوی بترسد و بیمی به خود راه دهد⁉️ 💢بیهوده نیست که #امام_خمینی در زمانه‌ای که آمریکا بر جهان زور می‌گفت، و اسرائیل در منطقه جولان می‌داد، و شاه بر ایران تسلط کامل داشت، از مبارزه با آنها نترسید و توانست معادلات جهان را عوض کند؛ که امروزه بعد از چهل سال، نه‌تنها در ایران اثری از شاه و سلسله پهلوی نمانده، بلکه نه اسرائیل توان جولان دارد و نه آمریکا قدرت عرض اندام❗️ 💢بیهوده نیست که شهید بهشتی در ابتدای انقلاب که سالهای گذشته‌اش در همه چیز، حتی گندم، به آمریکا وابسته بودیم و اکنون در تنگنای کامل قرار گرفته و کشور در ضعیف‌ترین امکانات داخلی به سر می‌برد، در برابر تحریمهای آمریکا با کمال صلابت می‌گوید «به آمریکا بگویید از دست ما عصبانی باش و از این عصبانیت بمیر»❗️ 🤔کسانی که با قرآن آشنایند رفتار امام برایشان عجیب نیست؛ آنچه عجیب است رفتار کسانی است که خود را مسلمان و پیرو قرآن می‌دانند، اما ...‼️ 🌷پیشاپیش #دهه_فجر مبارک🌷 @Yekaye