☀️3) از امام صادق ع از قول رسول خدا ص حدیثی بسیار طولانی روایت شده در وصف مراحلی که مومن از قبض روح تا عالم قبر و برزخ و سپس حشر در قیامت و ورود در بهشت و … سپری می‌کند، که فرازهایی از آن قبلا گذشت. در فرازی از آن می فرمایند: فرمود «و فرشتگان از هر دری بر آنان وارد می‌شوند؛ سلام برشما بدانچه صبر کردید پس چه نیکوست سرای فرجامین» (رعد/23-24) و آنان در این حال‌اند که صوتی از پایین عرش می‌شنوند که: ای اهل بهشت؟ چگونه بازگشتگاه خود را دیدید؟ می‌گویند: بهترین بازگشتگاه است این بازگشتگاه و بهترین ثواب است؛ ما صدای را شنیدیم و دلمان می‌خواهد که به انوار جلالت نظری افکنیم که آن عظیمترین پاداش است و تو به آن را وعده کرده بودی و «تو خلف وعده نکنی». پس خداوند به حجابها دستور می‌دهد و هفتاد هزار حجاب برمی‌خیزند و آنان بر مرکب‌های مجلل بهشتی سوار شوند و در سایه آن درخت [ظاهرا شجره طوبی] سیر کنند تا به دار السلام برساند که آن سرا، سرای خداست، سرای بهاء و نور و سرور و کرامت؛ پس آن صدا را بشنوند و بگویند: سرور ما! من لذت سخن گفتن با تو را شنیدیم پس نو وجهت را به ما بنمایان؛ پس خداوند سبحان و متعال بر آنان تجلی‌ای کند که به نور وجه او تبارک و تعالی، که از چشم هر بیننده‌ای مخفی است، بنگرند؛ به طوری که دیگر بیقرار شوند به نحوی که به سجده افتند و بگویند «منزهی تو؛ ما حق بندگی‌ات را بجا نیاوردیم از عظیم». پس خطاب آید سر بلند کنید که اینجا دیگر سرای عمل نیست؛ اینجا سرای کرامت و درخواست و نعمت است؛ سختی‌ها و ناخوشایندها از شما مرتفع گردیده است (فاطر/35). پس چون سر بردارند و در حالی سربردارند که صورتهایشان از نور وجه او هفتاد بربار نورانی‌تر شده است. سپس خداوند تبارک و تعالی فرماید: ای فرشتگانم! آنان را اطعام و سیراب کنید! پس برایشان غذاهای رنگارنگی بیاورند که از شیرینی و سفیدی و نرمی مانندش را ندیده باشند؛ و به همیدگر گویند: آن غذایی که در بهشت پشت سر گذاشتیم در قبال این مانند خواب و خیال بوده!. سپس خداوند جبار تبارک و تعالی فرماید: فرشتگانم: آنان را سیراب کنید. پس نوشیدنی‌هایی برای ولیّ خدا بیاورند که مانندش را هرگز ننوشیده باشد. سپس سپس فرماید: فرشتگانم! آنان را طیّب سازید. پس برایشان از زیر عرش مُشکی بیاورند سفیدتر از برف، که رخسارشان و پیشانی و پهلویشان را تغییر دهد، به نام «مُثَیرة» [= زیر و رو کننده] و بدین سان امکان بهره بردن از نظر به نور وجه او را می‌یابند. پس گویند: سرور ما ! برای ما لذت همسخنی با تو و نظر به نور وجه تو کافی است؛ نه جایگزینی برایش می‌خواهیم و نه تغییر و تحولی از این وضعیت. ... توجه واضح است که چون مقام، مقام لقاء الله است، مقصود از خوردنی و نوشیدنی و ...، بهره‌های معنوی متناسب با آن مقام است، نه صرف یک غذا و شراب مادی؛ و شاهد این مدعا، تاکیداتی است که این روز‌ی‌ها از زیر عرش می‌آید؛ و واضح است که کلمه عرش در ادبیات قرآن و حدیث، به بالاترین مرتبه‌ای که از آنجا تدبیر آفرینش انجام می‌شود دلالت دارد؛ و در واقع، روزی‌ای به تناسب آن مقام بدانها داده می‌شود. 📚الإختصاص، ص353 @Yekaye 👇متن حدیث👇

☀️4) این آیه، بویژه جمله پایانی آن، در بسیاری از ادعیه به کار رفته است. از باب نمونه دعایی از پیامبر اکرم ص روایت شده است بدین عبارات: خدایا ! مرا از کسانی قرار بده که به امر تو اشتغال دارند و به وعده تو ایمان آورده و از مخلوقاتت ناامید گشته [یعنی امیدشان تنها به توست، نه به مخلوقاتت] و به تو انس گرفته و از غیر تو وحشت دارند؛ راضی به قضاء و قَدَرِ تو و صابر در بلاهای تو و شکرگزار نعمتهایت و لذت‌برنده از یاد تو، و خوشحال به کتاب تو‌یند؛ تنها با تو مناجات می‌کنند در لحظات شب و اوقات روز؛ آماده مرگ و مشتاق دیدار تو و متنفر از دنیا و دوست‌دار آخرتند: «و به ما بده آنچه را به وسیله فرستادگانت به ما وعده داده‌ای و روز قیامت ما را خوار مگردان؛ که تو هیچگاه خلف وعده نمی‌کنی» (آل عمران/194) 📚جامع الأخبار(للشعيري)، ص132 دُعَاءٌ مَرْوِيٌّ عَنِ النَّبِيِّ ص: اللَّهُمَّ اجْعَلْنَا مَشْغُولِينَ بِأَمْرِكَ آمِنِينَ بِوَعْدِكَ آيِسِينَ مِنْ خَلْقِكَ آنِسِينَ بِكَ مُسْتَوْحِشِينَ مِنْ غَيْرِكَ رَاضِينَ بِقَضَائِكَ صَابِرِينَ عَلَى بَلَائِكَ شَاكِرِينَ عَلَى نَعْمَائِكَ مُتَلَذِّذِينَ بِذِكْرِكَ فَرِحِينَ بِكِتَابِكَ مُنَاجِينَ إِيَّاكَ آنَاءَ اللَّيْلِ وَ أَطْرَافَ النَّهَارِ مُسْتَعِدِّينَ لِلْمَوْتِ مُشْتَاقِينَ إِلَى لِقَائِكَ مُتَبَغِّضِينَ لِلدُّنْيَا مُحِبِّينَ لِلْآخِرَةِ «وَ آتِنا ما وَعَدْتَنا عَلى رُسُلِكَ وَ لا تُخْزِنا يَوْمَ الْقِيامَةِ إِنَّكَ لا تُخْلِفُ الْمِيعادَ.» @Yekaye

. 1⃣ «أُولِي الْأَلْبابِ ... يَتَفَكَّرُونَ ... فَآمَنَّا ... رَبَّنا وَ آتِنا ما وَعَدْتَنا عَلی رُسُلِكَ وَ لا تُخْزِنا يَوْمَ الْقِيامَةِ إِنَّكَ لا تُخْلِفُ الْميعادَ» این خردمندان که در پی تفکر، ایمان واقعی آوردند، در آیه قبل نجات از آتش را خواستند، اما در این آیه که پاداش‌های خود را می‌خواهند بطلبند، خودشان چیزی را تعیین نمی‌کنند؛ نمی‌گویند حور و قصر و ... به ما بده؛ بلکه می‌گویند «آنچه از طریق پیامبرانت به ما وعده دادی». 🤔با توجه به اولوالالباب بودنِ آنان، این گونه درخواست، نهایتِ زیرکی و خردمندیِ آنان را می‌رساند: 🔹خداوند درباره بهشت نه‌تنها فرموده بود که هرچه دلتان بخواهد در آنجا مهیاست: «فيها ما تَشْتَهيهِ الْأَنْفُسُ وَ تَلَذُّ الْأَعْيُن» (زخرف/71) بلکه وعده داده که در آنجا فوق آن چیزهایی که اینان می‌خواهند خداوند چیزهایی آماده کرده: «لَهُمْ ما يَشاؤُنَ فيها وَ لَدَيْنا مَزيد» (ق/35) که اصلا کسی از آنها خبر ندارد و اگر ببیند چشمش بدان روشن شود: «فَلا تَعْلَمُ نَفْسٌ ما أُخْفِيَ لَهُمْ مِنْ قُرَّةِ أَعْيُنٍ جَزاءً بِما كانُوا يَعْمَلُون» (سجده/17)؛ 🔹و اینان می‌دانند هرچه بخواهند صرفا در حدی است که در مخیله‌شان می‌تواند خطور کند؛ 🔷از این رو، درخواست پاداش خود را صرفاً به وعده خدا، و اینکه او خلف وعده نمی کند واگذار کردند، تا به چیزهایی برساند بسیار برتر از آنچه که در مخیله‌شان خطور می‌کند. 💠تاملی با خویش کسی که با ادبیات قرآن آشنا باشد می‌فهمد که چه اندازه کوته‌بین و نادان‌اند کسانی که می‌گویند تمام وعده‌های بهشت حور و قصور است؛ و ما چرا نقدش را رها کنیم و به نسیه دلخوش داریم❗️ @Yekaye

. 2⃣ «رَبَّنا وَ آتِنا ما وَعَدْتَنا عَلی رُسُلِكَ وَ لا تُخْزِنا يَوْمَ الْقِيامَةِ إِنَّكَ لا تُخْلِفُ الْميعادَ» نگفتند «ربنا آتنا ...» بلکه گفتند «ربنا و آتنا» یعنی این درخواست ما، ادامه و علاوه بر درخواست قبلی است: در واقع، خردمندانی که ایمان آورده‌اند و از خداوند بخشش گناهان و پاک شدن بدی‌هایشان را طلب می‌کنند، به همین مقدار بسنده نمی‌کنند؛ بلکه علاوه بر اینها، از خدا آنچه خداوند از طریق فرستادگانش وعده‌اش را داده، می‌خواهند؛ و در ادامه نیز از خدا می‌خواهند که در قیامت خوار و سرافکنده‌مان نکن؛ گویی اگر خدا آنچه را وعده داده به آنها ندهد اینان خوار و سرافکنده می‌شوند. 💠نکته تخصصی #انسان‌شناسی انسانی که زندگی‌اش را بر اساس ایمان تنظیم می‌کند، دائماً در معرض امتحانات عظیم قرار می‌گیرد تا مراتب انسانیت را یکی پس از دیگری طی کند و بالاتر رود؛ چنانکه فرمودند: البلاءُ للولاء: هر که در این دار مقرب‌تر است جام بلا بیشترش می‌دهند طبیعی است که چنین انسانی دائما از سوی دنیاپرستان مورد مذمت و ملامت قرار گیرد؛ که: «ببین تو که چنین برای خدایت کار می‌کنی، چه زندگی‌ای داری؛ و دیگران که از خدا رویگردانند چه زندگی‌ای دارند!» چنین کسی، تنها و تنها به امید وعده‌های الهی - با توجه به اینکه خداوند اهل خلف وعده نیست - این سختی‌ها را تحمل می‌کند؛ و طبیعی است که اگر در قیامت مقامات آنچنانی به او ارزانی نشود، همین مایه سرافکندگی‌اش خواهد بود. 💠تاملی با خویش بکوشیم افق نگاهمان در زندگی را بالا ببریم: اگر ما انسانیم، به کمتر از بهشت، آن هم بهشتِ لقاء الله، نباید رضایت دهیم❗️ @Yekaye

. 4⃣ «أُولِي الْأَلْبابِ ... فَآمَنَّا ... رَبَّنا ... إِنَّكَ لا تُخْلِفُ الْميعادَ» 💢آدم خردمند به پروردگارش ایمان می‌آورد و می‌داند که پروردگارش هیچگاه خلف وعده نمی‌کند.💢 💠نکته تخصصی #انسان‌شناسی انسان موجودی است که زندگی‌اش اجتماعی است؛ و یکی از تفاوتهای مهم انسان با حیواناتی (مانند زنبور، مورچه و ...) که زندگی اجتماعی دارند این است که زندگی اجتماعی انسانها روی قراردادهای اعتباری بنا شده است؛ به تعبیر دیگر، انسان نمی‌تواند زندگی معمولی داشته باشد مگر اینکه روی وعده‌های دیگران حساب کند. پس اینکه می‌گویند «سرکه نقد، به از حلوای نسیه» سخنی نیست که کسی بتواند کل زندگی‌اش را بر این پایه بنا کند؛ یعنی مفاد این ضرب‌المثل حداکثر این است که تا حد امکان کمتر مدار زندگی‌ام را بر وعده‌های دیگران استوار کنم؛ اما انسان نمی‌تواند بدون اعتماد به وعده‌های دیگران زندگی کند. از سوی دیگر، همه ما می‌دانیم که انسانها، چون اختیار و اراده دارند، و چون توان دروغ گفتن دارند، ممکن است از ابتدا وعده دروغ بدهند؛ ویا اینکه در ابتدا راست بگویند، اما بعداً به دلایل مختلف (از ناتوانی گرفته تا منفعت‌طلبی و ...) از انجام وعده‌شان سر باز زنند و عملاً خلف وعده کنند. 🕋تنها کسی که انسان می‌تواند کاملا مطمئن باشد که اگر وعده داد حتما عمل خواهد کرد، خداوند است؛ که نه دروغ می‌گوید؛ نه منفعتی برایش مطرح است؛ و نه هیچ چیزی می‌تواند مانع انجام وعده‌اش شود. 💠تاملی با خویش اگر یک فرد میلیاردر به ما وعده دهد که تو کارهایت را قانوناً درست انجام بده، اگر ضرر کردی، من نه‌تنها ضرر تو، بلکه تمام هزینه‌های زندگی‌ خودت و کسانی که خرجی‌شان را می‌دهی در حد یک زندگی خوب و آبرومندانه تأمین می‌کنم؛ آیا اعتماد نمی‌کنیم؟ (با اینکه می‌دانیم او ممکن است یکدفعه ورشکست شود، ویا به دلیلی خلف وعده کند) می‌دانیم که خداوند به ما وعده داده که روزیِ ما ضمانت شده است (به قول سعدی، «دو چیز محال عقل است: خوردن بیش از رزق مقسوم و مردن پیش از وقت معلوم»)، و تنها کسی است که اگر وعده‌ای بدهد هیچکس و هیچ چیز مانع تحقق وعده او نمی‌تواند بشود؛ با این حال، 😔برخی از ما به او اعتماد نمی‌کنیم (مثلا به بهانه هزینه‌های زندگی، ازدواج (خود یا فرزندانمان) را به تاخیر می‌اندازیم، یا از موقعیت خود و بحرانهای جامعه سوءاستفاده‌ها می‌کنیم، یا ...). طبق این آیه: در این صورت، ما 🔻 یا خردمند و صاحب عاقل نیستیم! 🔻 ویا واقعا خدا را باور نداریم! 🔻 ویا می‌دانیم خدا هست، اما او را پروردگار خود نمی‌دانیم! 🔻 ویا به او اعتماد نداریم و می‌پنداریم ممکن است پروردگارشان خلف وعده کند! @Yekaye

. 7⃣ «أُولِي الْأَلْبابِ ... رَبَّنا وَ آتِنا ما وَعَدْتَنا عَلی رُسُلِكَ» این صاحبان عقل ناب‌اند به همه انبيا و همه وعده‌هاى الهى ايمان دارند. (اقتباس از تفسير نور، ج2، ص227) @Yekaye

918) 📖 فاسْتَجابَ لَهُمْ رَبُّهُمْ أَنِّي لا أُضيعُ عَمَلَ عامِلٍ مِنْكُمْ مِنْ ذَكَرٍ أَوْ أُنْثی بَعْضُكُمْ مِنْ بَعْضٍ فَالَّذينَ هاجَرُوا وَ أُخْرِجُوا مِنْ دِيارِهِمْ وَ أُوذُوا في سَبيلي وَ قاتَلُوا وَ قُتِلُوا لَأُكَفِّرَنَّ عَنْهُمْ سَيِّئاتِهِمْ وَ لَأُدْخِلَنَّهُمْ جَنَّاتٍ تَجْري مِنْ تَحْتِهَا الْأَنْهارُ ثَواباً مِنْ عِنْدِ اللَّهِ وَ اللَّهُ عِنْدَهُ حُسْنُ الثَّوابِ 📖 💢ترجمه پس پروردگارشان برایشان اجابت فرمود: قطعاً من ضایع نمی‌گردانم عمل هیچ عمل‌کننده‌ای از شما را، [اعم] از مرد یا زن، همه‌تان از یکدیگرید؛ پس آنان که هجرت کردند و از دیارشان بیرون [رانده] شدند و اذیت دیدند در راه من و کشتند و کشته شدند، حتماً بدی‌هایشان را از آنان می‌زدایم و بی‌شک آنان را داخل کنم به بهشت‌هایی که از پایین آنها نهرها جاری است، پاداشی است از نزد خداوند؛ و خداوند نزد اوست حُسن پاداش. سوره آل عمران، (3) آیه 195 1398/1/9 22 رجب1440 @YekAaye

@Yekaye

☀️شأن نزول شأن نزول این آیه درباره امیرالمومنین ع بود که فواطم را از مکه به مدینه آورد و تفصیلش در بحث از آیه 191 گذشت ؛ 🔖جلسه 914: http://yekaye.ir/ale-imran-3-191/ @Yekaye

☀️1) حاکم حسکانی (از علمای اهل سنت) در کتاب خود با دو سند حدیثی را نقل کرده که یکی از آنها را عیاشی در تفسیر خود آورده، و شبیه آن را دیلمی در غررالاخبار آورده است؛ و آن این است که اصبغ بن نباته می‌گوید: از حضرت علی ع شنیدم که فرمود: رسول الله ص دستم را گرفت و فرمود: برادرم! خداوند می‌فرماید «ثوابی از نزد خداوند؛ و خداوند نزد اوست حُسن ثواب» (آل عمران/195) و «و آنچه نزد خداست بهتر است برای أبرار [= نیکان]» (آل عمران/198)؛ تو آن ثواب هستی و شیعه تو آن ابرار هستند. (در نقل عیاشی و دیلمی، به جای شیعه، تعبیر «اصحاب» و «انصار» آمده است.) ☀️الف. أَخْبَرَنَا مُحَمَّدُ بْنُ عَبْدِ اللَّهِ قَالَ: أَخْبَرَنَا مُحَمَّدُ بْنُ أَحْمَدَ الْحَافِظُ قَالَ: حَدَّثَنَا عَبْدُ الْعَزِيزِ بْنُ يَحْيَى الْجَلُودِيُّ قَالَ: حَدَّثَنِي مُحَمَّدُ بْنُ سَهْلٍ قَالَ: حَدَّثَنِي عَبْدُ اللَّهِ بْنُ مُحَمَّدٍ الْبَلَوِيُّ قَالَ: حَدَّثَنَا عُمَارَةُ بْنُ زَيْدٍ قَالَ: حَدَّثَنِي عُبَيْدُ اللَّهِ بْنُ الْعَلَاءِ، قَالَ: أَخْبَرَنِي أَبِي [عَنْ] صَالِحِ بْنِ عَبْدِ الرَّحْمَنِ عَنِ الْأَصْبَغِ بْنِ نُبَاتَةَ قَالَ: سَمِعْتُ عَلِيّاً يَقُولُ أَخَذَ رَسُولُ اللَّهِ ص بِيَدِي ثُمَّ قَالَ: يَا أَخِي- قَوْلُ اللَّهِ تَعَالَى: «ثَواباً مِنْ عِنْدِ اللَّهِ وَ اللَّهُ عِنْدَهُ حُسْنُ الثَّوابِ، وَ ما عِنْدَ اللَّهِ خَيْرٌ لِلْأَبْرارِ» أَنْتَ الثَّوَابُ وَ شِيعَتُكَ الْأَبْرَارُ. 📚شواهد التنزيل لقواعد التفضيل، ج1، ص178 ☀️ب. أَبُو النَّضْرِ الْعَيَّاشِيُّ قَالَ: حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ نُصَيْرٍ، قَالَ: حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ عِيسَى، عَنِ الْحُسَيْنِ بْنِ سَعِيدٍ، عَنْ بَعْضِ أَصْحَابِنَا عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ زُرَيْعٍ عَنِ الْأَصْبَغِ بْنِ نُبَاتَةَ عَنْ عَلِيٍّ فِي قَوْلِ اللَّهِ تَعَالَى: «ثَواباً مِنْ عِنْدِ اللَّهِ» قَالَ: قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ص: أَنْتَ الثَّوَابُ وَ أَصْحَابُكَ [أنصارک] الْأَبْرَارُ. 📚شواهد التنزيل لقواعد التفضيل، ج1، ص178؛ تفسير العياشي، ج1، ص212 ☀️ج. عن الأصبغ بن نباتة، قال: قال رسول اللّه صلّى اللّه عليه و آله لعليّ عليه السّلام: «أنت و أنصارك الأبرار الذي يعدكم اللّه ثواب ما عنده في قوله تعالى: وَ اللَّهُ عِنْدَهُ حُسْنُ الثَّوابِ 📚غرر الأخبار، ص149 @Yekaye

☀️2) از امام صادق ع روایت شده است: همانا عمل صالح حتما به بهشت می‌رود و [آنجا را] برای صاحبش مهیا می‌کند همان گونه که یک نفر از شما خدمتکارش را از پیش می‌فرستد و برایش محل اقامتش را فرش می‌کند. سپس این آیه را قرائت کردند: و کسی که عمل صالحی انجام دهد پس برای خودشان آماده می‌کنند» (روم/44) 📚الأمالي (للمفيد)، ص195 إِنَّ الْعَمَلَ الصَّالِحَ لَيَذْهَبُ إِلَى الْجَنَّةِ فَيُمَهِّدُ لِصَاحِبِهِ كَمَا يَبْعَثُ الرَّجُلُ غُلَامَهُ فَيُفْرِشُ لَهُ ثُمَّ قَرَأَ «وَ مَنْ عَمِلَ صالِحاً فَلِأَنْفُسِهِمْ يَمْهَدُون» @YekAaye

☀️3) از پیامبر اکرم ص روایت شده است: همانا بهشت زمینی صاف و بی‌فراز و نشیب است. در آن عمارتی نیست؛ پس در دنیا از کِشت بهشتی را زیاد انجام دهید! گفته شد: یا رسول الله! کِشت بهشتی چیست؟ فرمودند: این بهشت است، در آن از درخت و نهر و میوه و غیر آنها، اعم از حوری و قصر و غِلمان و وِلدان خبری نیست؛ اینها اعمال و اخلاق و مقامات و احوال آنهاست؛ که تمثل یافته و در تمثّلها و صورتهای مناسب با خود شکلی به خود گرفته است؛ و سپس به آنان برمی گردد. و برای همین است که به آنها گویند: این فقط همان اعمال شماست که به شما برمی‌گردد. 📚تفسير كنز الدقائق و بحر الغرائب، ج1، ص284 ورد عن النبي صلى اللّه عليه و آله: ان الجنة قاع صفصف. ليس فيها عمارة. فأكثروا من غراس الجنة في الدنيا. قيل: يا رسول اللّه! و ما غراس الجنة؟ قال- صلى اللّه عليه و آله-: فهذه الجنة، ما فيها من الأشجار و الأنهار و الثمرات و غيرها، من الحور و القصور و الغلمان و الولدان، هي أعمالهم و أخلاقهم و مقاماتهم و أحوالهم. مثّلت و صوّرت في أمثلة و صور مناسبة. ثم ردت اليهم. و لهذا يقال لهم: انما هي أعمالكم ترد إليكم. @Yekaye

☀️4) در منابع اهل سنت روایت شده است که پیامبر اکرم ص فرمود: همانا اولین جمعیتی که وارد بهشت می‌شوند فقرایی هستند که مهاجرت کردند؛ با آنان است که سختی‌ها و بلاها دفع شود، هنگامی که بدانان امر می‌شود می‌شنوند و اطاعت می‌کنند؛ و حال و روزشان چنان است که گاه یکی از آنان حاجتی نزد سلطان [زمان خود] دارد؛ اما [کسی بدانها اعتنایی نمی کند و] حاجتش در دلش می‌ماند تا مرگش دررسد، و همانا خداوند متعال روز قیامت بهشت را می‌خواند و بهشت با آرایشها و زینتهایش می‌آید پس [خداوند] می‌فرماید: کجایند آن بندگانم که در راه من جنگیدند و کشته شدند و در راه من آزار دیدند؟ وارد بهشت شوید!» پس آنان را بدون حساب و بدون عذاب به بهشت وارد کنند؛ و فرشتگان سجده‌کنان به محضر آیند و گویند: پروردگارا ! ما شب و روز تو را تسبیح می‌گوییم؛ و تو را تقدیس می‌کنیم؛ اینان چه کسانی‌اند که آنان را بر ما ترجیح دادی؟ خطاب آید: اینان بندگان من هستند که در راه من جنگیدند و در راه من آزار دیدند» پس فرشتگان از هر دری بر آنان وارد شوند: «سلام بر شما به خاطر صبری که در پیش گرفتید؛ پس چه نیکوست سرای فرجامین» (رعد/24) 📚الدر المنثور، ج2، ص413؛ المستدرك على الصحيحين (للحاكم)، ج2، ص81 @YekAaye

☀️5) عمّار الدّهنىّ روايت كرد از حضرت صادق- عليه السّلام- كه او گفت: هر كه را كارى پيش آيد، پنج بار بگويد: «ربّنا»، خداى تعالى نجات دهد او را از آنچه ترسد، و برساند او را به آنچه اميد دارد. گفتند: چگونه؟ اين آيات برخواند [«رَبَّنا ما خَلَقْتَ هذا باطِلاً ... رَبَّنا إِنَّكَ مَنْ تُدْخِلِ النَّارَ ... رَبَّنا إِنَّنا سَمِعْنا مُنادِياً ... رَبَّنا فَاغْفِرْ لَنا ذُنُوبَنا ... رَبَّنا وَ آتِنا] الى قوله: «إِنَّكَ لا تُخْلِفُ الْمِيعادَ»، آنگه گفت: نه از پس اين، اجابت است: «فَاسْتَجابَ لَهُمْ رَبُّهُمْ»؟! روض الجنان و روح الجنان في تفسيرالقرآن (ابوالفتوح رازی)، ج5، ص215 @Yekaye

🏴شهادت باب الحوائج، حضرت امام موسی کاظم علیه السلام تسلیت باد🏴

. 1⃣ «فَـ + اسْتَجابَ لَهُمْ رَبُّهُمْ أَنِّي لا أُضيعُ عَمَلَ عامِلٍ مِنْكُمْ» پروردگارشان دعای عده‌ای را اجابت فرمود، و دلیل این اجابت را این معرفی کرد که قطعاً من عمل هیچ عمل‌کننده‌ای از شما را، ضایع نمی‌گردانم. پس، دعائى مستجاب مىشود كه همراه با عمل و تلاش دعا كننده باشد، گرچه خود دعا نيز نوعى عمل است. (تفسير نور، ج2، ص228) 💠بحثی درباره #اجابت_دعا این بیان بخوبی نشان می‌دهد که دعای افراد، امری جدای از عملِ آنها نیست؛ این گونه نیست که قرار باشد دعا جای عمل را بگیرد؛ بلکه وقتی دعای کسی مستجاب می‌شود بدین دلیل است که خداوند عملِ او را ضایع نمی‌کند؛ پس اگر کسی اهل عمل نیست و صرفا با لقلقه زبان منتظر است دعایش مستجاب شود، انتظار بیهوده می‌بَرَد. @Yekaye

. 3⃣ «أُولِي الْأَلْبابِ؛ الَّذينَ يَذْكُرُونَ اللَّهَ ... وَ يَتَفَكَّرُونَ ... رَبَّنا ... رَبَّنا ... رَبَّنا إِنَّنا سَمِعْنا ... فَآمَنَّا رَبَّنا ... رَبَّنا ... فَـ + اسْتَجابَ لَهُمْ رَبُّهُمْ» عده‌ای خردمند (اولوالالباب) که اهل ذکر و فکر و شنیدن بودند و ایمان آوردند، به پیشگاه الهی دعا کردند و پروردگارشان بلافاصله - به دلیل حرف «فـ» - آنان را اجابت فرمود. پس، 💢دعای خردمندی که اهل فکر و ذکر و شنیدن باشد و ایمان بیاورد، سریعاً مستجاب می‌شود.💢 @Yekaye

. 5⃣ «أَنِّي لا أُضيعُ عَمَلَ عامِلٍ مِنْكُمْ» در جهانبينى الهى، هيچ عملى بدون پاداش نيست. (تفسير نور، ج2، ص228) 💠ثمره #اخلاقی_اجتماعی کسی که باور کند هیچ عملی از اعمالش در دنیا گم نمی‌شود، 🔺از طرفی، حتی اگر همه امکانات ظاهری برای انجام یک کار خلاف مهیا باشد؛ و خیالش راحت باشد که کسی نمی‌تواند او را عامل این خلاف بداند، دست به کار خلاف نمی‌زند؛ 🔺و از طرف دیگر، از انجام کار خوب، حتی اگر کسی نبیند؛ و حتی اگر دیگران خوبیِ کار او را درک نکنند و حتی او را مذمت کنند، صرف نظر نخواهد کرد. 🤔به تعبیر دیگر، کسی که بداند هیچ کارش در جهان گم نمی‌شود، 💢معیارش برای انجام دادن یا ندادن کارها، خود کار، و رضایت خدا از آن کار است، نه حرف مردم و نه خوشایند و بدآیندِ آنها.💢 @Yekaye

. 7⃣ «أُولِي الْأَلْبابِ؛ رَبَّنا ... رَبَّنا ... رَبَّنا إِنَّنا سَمِعْنا ... فَآمَنَّا رَبَّنا ... رَبَّنا ... فَـ + اسْتَجابَ لَهُمْ رَبُّهُمْ» اولوالالباب به پیشگاه الهی دعا کردند و پنج بار «ربنا» گفتند، یعنی ربوبیت خدا را از عمق جان اذعان کردند؛ و در وسط این «ربنا»ها بر ایمان آوردن خود تاکید نمودند، پروردگارشان بلافاصله آنان را اجابت فرمود. در حدیث است که با استناد به این آیه فرموده‌اند برای اینکه دعایتان استجابت شود، پنج بار «ربنا» بگویید. 🔖حدیث5 https://eitaa.com/yekaye/5295 معلوم است که صرف تلفظ نیست که مایه استجابت است؛ بلکه ظاهرا آن توجه به ربوبیت در عین ایمان واقعی بود که آنان را به مرادشان رساند؛ این «ربنا» گفتن، بروزِ ایمان آنها به ربوبیت خداوند است. 📜حکایتی از تفسیر ابوالفتوح رازی📜 در خبرى مىآيد از ابو هشام، گفت: من در مسجد واسط نشسته بودم و دوستى با من نشسته بود. مردى از در مسجد در آمد باراني‌اى پوشيده بر عادت مسافران، و نزديك اسطوانى رفت و دو ركعت نماز كرد، آنگه بر ما آمد و بنشست، گفت: همانا كه در اين مسجد شما تيامنى* مىبايد كردن به قبله. گفتم: چنين مىگويند. گفت: من هرگز اين جا نماز نكردهام پيش از امروز. آنگه گفت: مردمانى را مىبينم كه مىگويند: «اللّهمّ انّي اسئلك باسمك المختوم: بار خدايا! به حقّ آن نام پنهانى تو» و خدا را نامى باشد پنهان از بندگان خويش؛ نبينى كه چون آدم و حوّا- عليهما السّلام- در ماندند، خدا را به چه نام خواندند، گفتند: «رَبَّنا ظَلَمْنا أَنْفُسَنا...» (اعراف/۲۳)، خداى تعالى توبه ايشان قبول كرد. و نوح چون درماند از دست كفّار، خدا را» به اين نام خواند كه: «رَبِّ لا تَذَرْ عَلَى الْأَرْضِ مِنَ الْكافِرِينَ دَيَّاراً» (نوح/۲۶)، خداى تعالى دعايش اجابت كرد و كافران را دمار بر آورد. و ابراهيم- عليه السّلام- چون حاجتى داشت، خداى تعالى را به اين نام بخواند، في قوله: «رَبِّ هَبْ لِي حُكْماً وَ أَلْحِقْنِي بِالصَّالِحِينَ» (شعراء/83)، اجابتش آمد. و موسى- عليه السّلام- چون» قبطى را بكشت، گفت: «رَبِّ إِنِّي ظَلَمْتُ نَفْسِي فَاغْفِرْ لِي» ...، اجابتش آمد: «فَغَفَرَ لَهُ» (قصص/۱۶). سليمان- عليه السّلام- چون ملك خواست از خداى تعالى و مغفرت، هم به اين نامش خواند: «رَبِّ اغْفِرْ لِي وَ هَبْ لِي مُلْكاً لا يَنْبَغِي لِأَحَدٍ مِنْ بَعْدِي ...«،(ص/۳۸) خداى تعالى اجابت فرمود. و زكريّا- عليه السّلام- چون از خداى تعالى فرزند خواست هم به اين نامش بخواند، گفت: رَبِّ لا تَذَرْنِي فَرْداً وَ أَنْتَ خَيْرُ الْوارِثِينَ» (انبیاء/89)، خداى تعالى او را اجابت كرد و يحيى را به او داد. و سيّد ولد آدم خداى را به اين نام بخواند كه: «رَبِّ اغْفِرْ وَ ارْحَمْ وَ أَنْتَ خَيْرُ الرَّاحِمِينَ»، خداى تعالى او را اجابت كرد، گفت: لِيَغْفِرَ لَكَ اللَّهُ ما تَقَدَّمَ مِنْ ذَنْبِكَ وَ ما تَأَخَّرَ». آنگه، صالحان امّت او چون خداى تعالى را به اين نام بخواندند- در آخر سوره آل عمران- في قوله تعالى: «رَبَّنا ما خَلَقْتَ هذا باطِلًا»- تا به آخر آيات، توقيع آيات اجابت ايشان چنين آمد كه: فَاسْتَجابَ لَهُمْ رَبُّهُمْ». آنگه آن طريد مملك** كه بترين*** مملكت است خداى را هم به اين نام خواند: «رَبِّ فَأَنْظِرْنِي إِلى يَوْمِ يُبْعَثُونَ»، اجابت آمد كه: «إِنَّكَ مِنَ الْمُنْظَرِينَ». پس خداى را تعالى نامى باشد از اين بزرگوارتر؟ اين بگفت و ناپيدا شد، ما بدانستيم كه آن خضر است، عليه السّلام. 📚روض الجنان و روح الجنان في تفسيرالقرآن، ج1، ص70-72 * «تیامن» به معنای «تیمن» و «تبرک» است. ** احتمالا «مُلک» ویا «مملوک» بوده است و اشتباهاً «مملک» ثبت شده. «طرید» به معنای «رانده شده» است؛ و مقصود، ابلیس است. *** «بترین» همان «بدترین» است. توجه شود که نثر مربوط به قرن ششم هجری است. @Yekaye

. 1⃣1⃣«أَنِّي لا أُضيعُ عَمَلَ عامِلٍ مِنْكُمْ + فَـ + لَأُكَفِّرَنَّ عَنْهُمْ سَيِّئاتِهِمْ» اینکه خداوند عمل هیچکس را تباه نمی‌کند، ⛔️نه منافاتی دارد با حبط عمل (تدبر 9 https://eitaa.com/yekaye/5306) ⛔️و نه با تکفیر عمل (تدبر 10 https://eitaa.com/yekaye/5307) @Yekaye

. 3⃣1⃣«أَنِّي لا أُضيعُ عَمَلَ عامِلٍ مِنْكُمْ مِنْ ذَكَرٍ أَوْ أُنْثی بَعْضُكُمْ مِنْ بَعْضٍ» خداوند عمل هیچ انسانی را خداوند تباه نمی‌سازد، مرد باشد یا زن؛ زیرا زن و مرد همه از یکدیگرند؛ وجودشان و ادامه حیاتشان به همدیگر وابسته است؛ و از این جهت، هیچ یک بر دیگری برتری ندارند. به تعبیر دیگر، در بينش الهى، مرد و زن در رسيدن به مقام والاى انسانى برابر هستند؛ و جنس مرد برتر از زن نيست. (تفسير نور، ج2، ص228) 💠نکته تخصصی #انسان‌شناسی 🔺در منطق اسلام، آنچه مایه برتری و کرامت انسان است، تقواست: «إِنَّ أَكْرَمَكُمْ عِنْدَ اللَّهِ أَتْقاكُمْ» (حجرات/13) و 🔺 عمل هم تنها از متقین قبول می‌شود: «إِنَّما يَتَقَبَّلُ اللَّهُ مِنَ الْمُتَّقين» (مائده/27) و 🔺 تقوا هم چیزی نیست جز حفظ و مراقبت از عمل در مسیر الهی؛ و 🔺 خداوند هم عمل هیچکس را تباه نمی‌کند؛ مرد باشد یا زن. ♦️پس، با اینکه شک نیست که بین زن و مرد تفاوت‌هایی هست و انکار این تفاوتها عملا زندگی خانوادگی را در دوره مدرن به سمت نابودی سوق داده، اما این تفاوتها، از باب مکمل بودن آن دو است؛ نه برتریِ یکی بر دیگری. @Yekaye

. 6⃣1⃣«لَأُكَفِّرَنَّ عَنْهُمْ سَيِّئاتِهِمْ وَ لَأُدْخِلَنَّهُمْ جَنَّاتٍ...» ابتدا گناهان و عيوب محو و نابود می‌شوند، سپس انسانها را وارد بهشت مىکنند. (اقتباس از تفسير نور، ج2، ص228) 💠ثمره #اخلاقی پس، اگرچه بهشت جای گناهکاران و بدکاران نیست؛ اما این گونه نیست که اگر کسی گناه و بدی‌ای مرتکب شد، راهی به بهشت نداشته باشد. پس، به خاطر بعضى لغزشها، افراد را طرد نكنيم. در اين آيه، خردمندانى كه حتّى از اولياى خدا و اهل بهشت‌اند، سابقهاى از لغزش دارند، ولى خداوند آنها را مىپوشاند. (تفسير نور، ج2، ص229) @Yekaye

. 8⃣1⃣ «الَّذينَ هاجَرُوا وَ أُخْرِجُوا مِنْ دِيارِهِمْ وَ أُوذُوا في سَبيلي وَ قاتَلُوا وَ قُتِلُوا لَأُكَفِّرَنَّ عَنْهُمْ سَيِّئاتِهِمْ وَ لَأُدْخِلَنَّهُمْ جَنَّاتٍ تَجْري مِنْ تَحْتِهَا الْأَنْهارُ ثَواباً مِنْ عِنْدِ اللَّهِ وَ اللَّهُ عِنْدَهُ حُسْنُ الثَّوابِ» کسانی که سخت‌ترین سختی‌ها (از هجرت و بیرون رانده شدن از دیار خود تا اذیت شدن در راه خدا و کشته شدن) را تحمل می‌کنند، بدین جهت است که می‌دانند که خداوند بهترین جبران کننده و پاداش دهنده است. 💠نکته تخصصی #انسان‌شناسی هر انسانی هر کاری انجام می دهد که در آن کار فایده و رشدی برای خود ببیند. 🚫در منطق افراد مادیگرا، کار مومنانی که در راه خدا شدیدترین سختی‌ها را می‌بینند، غیرمنطقی و نامعقول است؛ 🤔اما اگر افق نگاهشان گسترده می‌شد و خدا را به خدایی اش می‌شناختند، می‌دیدند که با همان منطق منفعت گرایی نیز برنده نهایی مومنان هستند. @Yekaye

. 0⃣2⃣«وَ اللَّهُ عِنْدَهُ حُسْنُ الثَّوابِ» ⛔️نفرمود نزد خداوند، پاداش نیکو (الثواب الحسن) هست؛ 🤔بلکه فرمود نزد اوست «نیکویی و حُسن پاداش». یعنی 💢اگر هر جای دیگری هم پاداش نیکویی در کار باشد، نیکویی و حُسنش از خداست؛💢 و کسی که حُسن و نیکوییِ هر پاداشی از اوست، اگر بخواهد پاداش دهد، پاداشش چه اندازه نیکو خواهد بود؟! @Yekaye

📖جمع‌بندی آیات 190-195 سوره آل عمران 📖 إِنَّ في خَلْقِ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ وَ اخْتِلافِ اللَّيْلِ وَ النَّهارِ لَآياتٍ لِأُولِي الْأَلْبابِ؛ الَّذينَ يَذْكُرُونَ اللَّهَ قِياماً وَ قُعُوداً وَ عَلى جُنُوبِهِمْ وَ يَتَفَكَّرُونَ في خَلْقِ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ رَبَّنا ما خَلَقْتَ هذا باطِلاً سُبْحانَكَ فَقِنا عَذابَ النَّارِ؛ رَبَّنا إِنَّكَ مَنْ تُدْخِلِ النَّارَ فَقَدْ أَخْزَيْتَهُ وَ ما لِلظَّالِمينَ مِنْ أَنْصارٍ؛ رَبَّنا إِنَّنا سَمِعْنا مُنادِياً يُنادي لِلْإيمانِ أَنْ آمِنُوا بِرَبِّكُمْ فَآمَنَّا رَبَّنا فَاغْفِرْ لَنا ذُنُوبَنا وَ كَفِّرْ عَنَّا سَيِّئاتِنا وَ تَوَفَّنا مَعَ الْأَبْرارِ؛ رَبَّنا وَ آتِنا ما وَعَدْتَنا عَلى رُسُلِكَ وَ لا تُخْزِنا يَوْمَ الْقِيامَةِ إِنَّكَ لا تُخْلِفُ الْميعادَ؛ فَاسْتَجابَ لَهُمْ رَبُّهُمْ أَنِّي لا أُضيعُ عَمَلَ عامِلٍ مِنْكُمْ مِنْ ذَكَرٍ أَوْ أُنْثی بَعْضُكُمْ مِنْ بَعْضٍ فَالَّذينَ هاجَرُوا وَ أُخْرِجُوا مِنْ دِيارِهِمْ وَ أُوذُوا في سَبيلي وَ قاتَلُوا وَ قُتِلُوا لَأُكَفِّرَنَّ عَنْهُمْ سَيِّئاتِهِمْ وَ لَأُدْخِلَنَّهُمْ جَنَّاتٍ تَجْري مِنْ تَحْتِهَا الْأَنْهارُ ثَواباً مِنْ عِنْدِ اللَّهِ وَ اللَّهُ عِنْدَهُ حُسْنُ الثَّوابِ» 💢ترجمه به یقین در آفرینش آسمانها و زمین، و در پی هم آمدنِ شب و روز، آیاتی برای اهل خِرَد است. همانان که خدا را یاد کنند، ایستاده و نشسته و بر پهلوی خویش [آرمیده] ؛ و در آفرینش آسمانها و زمین تفکر نمایند: پروردگارا این را باطل نیافریدی؛ منزهی تو! پس ما را از عذاب آتش در امان بدار! پروردگارا ! قطعاً تو کسی را که داخل آتش کنی، حتماً خوار و رسوایش کرده‌ای؛ و ظالمان را یاورانی نباشد. پروردگارا ! قطعاً ما دعوتگری را شنیدیم که به ایمان فرامی‌خواند که: به پروردگار خود ایمان آورید؛ پس ایمان آوردیم؛ پس گناهانمان را بر ما ببخش و بدی‌هایمان را از ما بزدای و ما را در زمره نیکان دریاب! پروردگارا ! و به ما بده آنچه را به وسیله فرستادگانت به ما وعده داده‌ای و روز قیامت ما را خوار مگردان؛ که تو هیچگاه خلف وعده نمی‌کنی. پس پروردگارشان برایشان اجابت فرمود: قطعاً من ضایع نمی‌گردانم عمل هیچ عمل‌کننده‌ای از شما را، [اعم] از مرد یا زن، همه‌تان از یکدیگرید؛ پس آنان که هجرت کردند و از دیارشان بیرون [رانده] شدند و اذیت دیدند در راه من، و جنگیدند و کشته شدند، حتماً بدی‌هایشان را از آنان می‌زدایم و بی‌شک آنان را داخل کنم به بهشت‌هایی که از پایین آنها نهرها جاری است، پاداشی است از نزد خداوند؛ و خداوند نزد اوست حُسن پاداش. 1398/1/14 27 رجب1440 @YekAaye