هدایت شده از یک آیه در روز
.
6️⃣ «فَانْكِحُوا ما طابَ لَكُمْ مِنَ النِّساءِ»
مقصود از «ما طاب» چیست؟ و چرا «من طاب» نگفت؟
🍃الف. یعنی آنچه حلال است بر شما از زنان؛ و در مقام خارج کردن زنانی است که ازدواج با آنان حرام است. (مجمعالبیان، ج3، ص11؛ البحر المحيط، ج3، ص505)
🍃ب. «ما طاب لکم» به معنای «ما استطاب و مال الیه القلوب» (آنچه مورد پسند است و دل بدان میل دارد) است. (البحر المحيط، ج3، ص505؛ تفسير نور، ج2، ص241)
🍃ج. «ما طاب» به معنای «ما بلغ» است چنانکه گفته میشود «طابت الثمره» یعنی میوه رسیده شد؛ یعنی زنان بالغ، در مقابل دختران یتیم که غیربالغند (حسین بن علی مغربی، به نقل از فقه القرآن، ج2، ص98)
🍃د. به قرینه «إِنْ خِفْتُمْ أَلَّا تُقْسِطُوا» در ابتدای آیه، منظور از «ما طاب» آن وضعیتی است که خیالتان از بابت عادلانه برخورد کردن و رعایت قسط در مورد آن آسوده است. (المیزان، ج4، ص167)
🍃ه. ...
@yekaye
۲۷ اردیبهشت ۱۳۹۸
۲۸ اردیبهشت ۱۳۹۸
هدایت شده از یک آیه در روز
.
8️⃣ «فَانْكِحُوا ما طابَ لَكُمْ مِنَ النِّساءِ مَثْنى وَ ثُلاثَ وَ رُباعَ فَإِنْ خِفْتُمْ أَلّا تَعْدِلُوا فَواحِدَةً ... ذلِكَ أَدْنى أَلاَّ تَعُولُوا»»
اسلام، با تعدّد همسر براى مرد، في الجمله موافق است؛ البته تعدّد زوجات، هم محدود به چهار همسر است و هم مشروط به مراعات عدالت بین زنان.
📚(تفسير نور، ج2، ص241)
📝بحثی درباره #تعدد_زوجات
مساله تعدد زوجات از قدیمالایام مورد بحث بوده است، و گسترش جریانهای فمینیستی در نیمه دوم قرن بیستم رنگ و بوی دیگری به این بحثها بخشید.
🔹میدانیم در خصوص ازدواج زن و مرد منطقا چند حالت ممکن است:
1. تک همسری؛ یعنی ازدواج یک زن با یک مرد.
۲. تعدد زوجات یا چندزنی؛ یعنی ازدواج یک مرد با چند زن.
٣. چند شوهری؛ یعنی ازدواج یک زن با چند شوهر.
۴. کمونیسم جنسی (اشتراک جنسی)؛ یعنی نه مرد به زن مشخص و معینی اختصاص داشته باشد و نه زن، به مردی مشخص؛ بلکه هرزن با هر مردی در هر زمان بتواند رابطه برقرار کند.
⛔️در اینکه در میان این گزینهها کمونیسم جنسی با شکلگیری نهاد خانواده ناسازگار است، بحثی نیست.
🚫و در میان سه گزینه دیگر پدیده چندشوهری هم در تاریخ بشر بسیار نایاب بوده است.
یک علت مهم آن، نامعلوم بودن پدر فرزند در این صورت دانسته شده
🔖(از جمله: حدیث 1.ج https://eitaa.com/yekaye/5711)
و با نامعلوم بودن پدر، دوباره شکلگیری نهاد خانواده دچار چالش جدی میشود؛ و در معدود قبایلی هم که وقوع چنین رفتاری دیده شده، اتفاقا از جمله قبایل جنگجویی بودهاند که اصرار بر این بوده که پیوند خانوادگی سست باشد تا تعلق خاطر افراد به خانواده کمتر شود و راحتتر در جنگها حضور پیدا کنند.
📚(نظام حقوق زن در اسلام، (مطهری)، ص367).
⭕️پدیده تکهمسری هم که یک وضعیت عادی است و هیچگاه با چالش مواجه نبوده.
🤔آنچه اغلب محل بحث است این است که چرا اسلام با پذیرش تعدد زوجات، مساله چندزنی را مجاز کرده است؟
📖پیش از پاسخ باید خاطر نشان کرد که این جواز فقط در اسلام، و حتی فقط در ادیان الهی نبوده است؛ بلکه جز در برخی از ملل مسیحی اروپایی – که به خاطر همین ممنوعیت، فحشاء گسترش فراوانی در آنها داشته - این پدیده در اغلب جوامع رایج بوده، و در شریعتهای پیش از اسلام ظاهرا محدودیتی هم نداشته است؛ و البته اسلام اولا تعداد آن را تا 4 نفر محدود کرد و بر شرط عدالت بین همسران هم اصرار ورزید.
📛برخی فمینیستها عامل اصلی آن را زورگویی و ظلم تاریخی مردان به زنان معرفی کردهاند؛
🤔 در حالی که به یک سوال مهم نمیتوانند پاسخ دهند:
تردیدی نیست که تا پیش از یک قرن اخیر، زورگویی و ظلم تاریخی مردان به زنان در جوامع غربی و اروپایی بسیار بیش از جوامع اسلامی بوده است، چرا که در آن جوامع، زنان نهتنها در انتخاب همسر آزادی چندانی نداشتهاند، بلکه حتی برای آنها حق مالکیت اقتصادی نیز قبول نداشتند و اتفاقا یکی از افتخارات جنبش زنان در غرب این است که به زنان استقلالق اقتصادی و حق مالکیت عطا کرد؛ حقی که اسلام 1400 سال قبل در جوامع اسلامی به زنان عطا کرده بود؛ اگر عامل اصلیِ آن زورگویی است، چرا در آن جامعهای که این اندازه زورگویی به زن بیشتر است، تعدد زوجات رواج پیدا نکرد؟ و در عوض، فحشاء گسترش شدیدی داشته است؟
📚(اقتباس از نظام حقوق زن در اسلام، ص383-390)
@yekaye
👇ادامه بحث از چرایی قانون تعدد زوجات👇
۲۸ اردیبهشت ۱۳۹۸
هدایت شده از یک آیه در روز
👇ادامه بحث از چرایی قانون #تعدد_زوجات👇
⛔️امروزه برخی از #فمینیستها مساله تعدد همسر را از مقوله #مالکیت قلمداد میکنند و میگویند چون مرد خود را مالک زن میدانسته برای خود حق داشتن چند زن قائل بوده؛ اگر یک مرد حق دارد با چند زن ازدواج کند، یک زن هم باید حق داشته باشد با چند مرد ازدواج کند.
🤔صرف نظر از اینکه به این استدلال هم همین اشکال قبل وارد است، باید گفت اتفاقا مساله بالعکس است: وقتی نگاه مالکیت در کار باشد اتفاقا مرد به جای ازدواج با چند زن، به روابط آزاد رو خواهد آورد؛ و ازدواج در جایی است که شخص نوعی #احساس_مسئولیت_همیشگی نسبت به زن دارد و چنانکه خواهیم دید مساله اصلی در جواز این قانون، #حقوق_زنان است، نه #حقوق_مردان .
⭕️درباره فلسفه وجود چنین قانونی در اغلب جوامع، حدسهای مختلفی زده شده است:
▪️علاقه ذاتی مرد به افزایش تعداد عشیره و قبیله خود؛
▪️وجود عادت ماهیانه زنان و عدم توانایی ارضای شوهر در این ایام؛
▪️محدودیت دوره فرزندآوری زنبه یائسگی؛
▪️و ... .
🔹اما علمای شیعه،
تحت تاثیر تعالیم اهل بیت ع،
از زمان ائمه اطهار ع (مثلا محمد بن سنان، در علل الشرائع، ج2، ص504 )
تاکنون (مثلا مطهری در نظام حقوق زن در اسلام، ص397-314)
مهمترین عامل وجود چنین قانونی را عمومیت #حق_تاهل و #حق_تشکیل_خانواده و #فزونی_زنان_آماده_ازدواج نسبت به مردان آماده ازدواج در عموم جوامع بشری دانستهاند؛
که این فزونی علل مختلفی دارد از جمله:
▫️مقاوم تربودن زنان نسبت به مردان در برابر بیماری ها (حتی در مرحله جنینی نیز عمده سقط جنین ها در پسران رخ می دهد)؛
▫️حضور پررنگ تر مردان در عرصه های اجتماعی (از جنگ گرفته تا مشاغل پرخطر) که احتمال از بین رفتن آنان بالاتر است؛
▫️کوتاهی میانگین عمرمردان نسبت به زنان
▫️و ... .
✅از آنجا که #حق_تأهل و #تشکیل_خانواده ، یکی از حقوق اولیه بشر است که کسی نباید جلوی برخورداری افراد از این حق را بگیرد، واقعیت اجتماعی فوق، که حتی امروزه هم در اغلب جوامع مشاهده میشود، حقی را برای زنان ایجاد میکند؛
و آن این است که مردانی در جامعه باید بیش از یک زن اختیار کنند تا همه زنان بتوانند از حق تأهل و تشکیل خانواده برخوردار شوند.
عجیب اینجاست که امروزه به بهانه حقوق زنان، بسیاری از زنان را از این حق محروم میکنند و در عوض، پیشنهاد میدهند که آنان از راه روابط آزاد، نیاز جنسی خود را رفع کنند❗️
گویی تنها #حق_زنان، حق اشباع غریزه جنسی است؛ و زنان حقی به نام حق تأهل و تشکیل خانواده، #حق_مادر_شدن و برخورداری از #لذت_مادری، و ... ندارند‼️
@yekaye
✳️در ادامه به پاسخ برخی از #شبهات ناظر به #تعدد_زوجات اشاره میشود👇
۲۸ اردیبهشت ۱۳۹۸
۲۹ اردیبهشت ۱۳۹۸
هدایت شده از یک آیه در روز
✳️شبهات #تعدد_زوجات
📛الف. #عواطف_زن و #ظلم به او
#تعدد_زوجات چون موجب نادیده گرفتن عواطف زنان میگردد، امر نامطلوبی است؛ بویژه که اغلب مردان #عدالت را رعایت نمیکنند.
🤔پاسخ:
▪️اولا اگر جایی پای عدالت و حق عدهای از افراد در میان باشد، مخالفت عاطفی دیگران، نمیتواند دستمایه تضییع حق آن افراد اول شود. اشاره شد که همه زنان #حق_تأهل و #تشکیل_خانواده و تجربه کردن #مادری را دارند؛ و نمیتوان به بهانه عواطف عدهای این حق را از بقیه سلب کرد.
▪️ثانیا اسلام همان گونه که اصل تعدد زوجات را مطرح کرده، شروطی – از جمله عدالت – را برای آن قرار داده است؛ و اینکه عدهای به اسم #قانون اقدامی کنند اما شروطی که قانون تعیین کرده رعایت نکنند، نقص خود قانون نیست. مثلا اگر قانون اجازه سرپرستی کودکان یتیم را به زن و شوهری که باردار نمیشوند بدهد و دادن حق سرپرستی را مشروط کند که به آن بچه ظلم نکنند، اما زن و شوهری پس از گرفتن حق سرپرستی، به آن بچه ظلم کنند، آیا دلیل میشود که اصل قانون نادرست بوده و باید لغو شود؟ یا باید با این افراد خاطی برخورد کرد؟
▪️ثالثا ساده ترین دلیل بر اینکه تعدد زوجات «لزوما» با #عواطف_زنان ناسازگار نیست، خیل عظیم زنان دوم و سوم و ... در جوامع مختلف هستند که با علم به اینکه شوهرشان زن دیگری دارد حاضر به ازدواج با او میشوند. آیا آنان زن نیستند و عواطف زنانه ندارند؟! هماکنون در برخی از کشورهای آفریقایی که منع قانونی از تعدد زوجات وجود دارد، چون بقیه زنان نیاز به تاهل و ... دارند، عملا بسیاری از مردان بیش از یک زن دارند و آن زنان دوم و ... هم از آن مرد بچهدار میشوند؛ تنها فرقش این است که به لحاظ حقوقی هیچ پشتوانهای ندارند و مرد قانونا هیچ مسئولیتی در قبال آنان ندارد.
📛ب. #غیرت_زنان یا #حسادت
چرا اسلام برای #احساسات_مرد به نام #غیرت احترام قائل است، اما همان #احساسات_در_زن را #حسادت مینامد؟
🔖حدیث 1.ب https://eitaa.com/yekaye/5711
🤔پاسخ:
حسادت و غیرت، هر دو از این جهت که مشتمل بر نوعی انحصارطلبیاند، مشترکند؛ اما تفاوت در آن است که در غیرت، این #انحصارطلبی مبتنی بر اقتضائات #فطرت، و لذا موجه است؛ اما در حسادت، مبتنی بر #خودخواهی صرف است و ناموجه.
⭕️اما تطبیق آن بر مرد و زن:
👨🏻⚕️علت موجه بودن #غیرت (انحصارطلبی) در مردان آن است که شکلگیری خانواده در گروی معلوم بودن نسبت پدر-فرزندی است؛ و اگر زن با مردان دیگران مراوده داشته باشد، این نسبت حاصل نمیشود.
🧕اما چنین وضعیتی برای زن وجود ندارد؛ و از این رو، اگر عدالت متعارف
(نه عدالت آرمانی در مودت و محبت که در وسع هیچ کس نیست، و آیه ربطی بدان ندارد؛ توضیح در حدیث3 https://eitaa.com/yekaye/5714)
توسط مرد رعایت شود، آنچه از این پس وجود دارد، مصداق حسادت است، نه غیرت.
👨👩👧👦برای اینکه مفهوم #حسادت بهتر معلوم شود از کودکان مثالی میزنم. غالبا وقتی فرزند دوم به دنیا میآید، فرزند اول نسبت به محبتی که والدین در حق فرزند دوم ابراز میدارند حساس میشود. در اینجا وظیفه والدین آن است که عدالت را رعایت کنند و ورود بچه دوم مانع توجه آنها به بچه اول نشود؛ و اگر رعایت نکردند، اعتراضات فرزند اول بجاست. اما گاه علیرغم رعایت والدین، فرزند دوم اصرار دارد که هیچ توجهی به فرزند اول نشود، و اینجاست که همه اذعان دارند «حسادت» رخ داده است.
💑در خصوص زوجین نیز، اگر مرد با آمدن زن دوم، به زن اول بیتوجهی کند واقعا محکوم است، اما اگر همچنان به هردو توجه لازم را مبذول دارد ولی زن اول باز بر طرد زن دوم اصرار ورزد، این انحصارطلبی توجیهی جز حسادت ندارد.
@yekaye
👇ادامه شبهات👇
۲۹ اردیبهشت ۱۳۹۸
هدایت شده از یک آیه در روز
✳️ ادامه شبهات #تعدد_زوجات
📛ج. #نابودی_عشق
تعدد زوجات با #عشق_به_همسر منافات دارد، زیرا #محبت تقسیمبردار نیست.
🤔پاسخ:
تعبیر #تقسیم_محبت، تعبیری است که به خاطر مقایسه محبت با امور مادی مطرح شده است؛
در حالی که
محبت ورزیدن ناظر به روح و معنویت انسان است؛
و به لحاظ روحی، کاملا ممکن است که یک نفر که قبلا کسی را دوست داشته، بعد از مدتی نفر دومی را هم دوست بدارد بدون اینکه ذرهای از محبتش به نفر اول کم شود.
این را در دوستیهای عادی زندگی مکرر دیدهایم و بهترین شاهدش هم در فرزندان است:
آیا وقتی شخصی فرزند دومش به دنیا میآید، برای اینکه او را دوست بدارد از دوست داشتنش نسبت به فرزند اولش ذرهای کم میشود؟!
البته قبول داریم که #عشق در فضای #تکهمسری بهتر حاصل میشود؛ و ما هم در مقام ترجیح چندهمسری بر تکهمسری نیستیم، بلکه بحث در مقام رفع یک #نیاز_اجتماعی است، و اینکه این گونه نیست که با رفع این نیاز، حتما عشق و محبتی حاصل نخواهد شد.
📛د. #آثار_تخریبی_در_خانواده
اجرای این قانون، با توجه به نزاعهایی که بین هووها و فرزندان آنان در پی دارد، به لحاظ روحی، تربیتی و اخلاقی آثار بدی به همراه خواهد آورد.
شما خواستهاید مشکل عدهای (تامین #حق_تأهل و #تشکیل_خانواده برای بقیه زنان) را حل کنید، عده بیشتری را به خاطر وقوع #نزاعهای_خانوادگی در تعدد زوجات دچار مشکل کردهاید.
اگر فرض کنیم مثلا تعداد زنان آماده ازدواج نسبت به مردان آماده ازدواج، نسبت ۱۰۰ به ۸۰ باشد؛ آنگاه در فضای تک همسری، ۸۰ نفر از دختران ازدواج می کنند و فقط ۲۰ نفر بدون شوهر میمانند و متضرر میشوند؛ اما با پذیرش این قانون و تحمیل این ۲۰ نفر بر مثلا 20 خانواده دیگر، ۴۰ نفر از دختران و ۲۰ نفر از پسران درگیر نزاعهای خانوادگی خواهند شد؛ و خواستهاید مشکل 20 نفر را حل کنید، برای 60 نفر ایجاد مشکل کردهاید.
🤔پاسخ
▪️اولا تعدد زوجات، بهتنهایی موجب به وجود آمدن نزاع در #خانواده نمیشود (چنانکه در بسیاری از ملل دیگر نیز این پدیده رواج داشته و خانوادهها همچنان پابرجا بوده است) و آنچه مایه نزاع میشود عدم رعایت برخی از #اصول_زندگی_مشترک است، که این رعایت نکردن، خانوادههای تکهمسری را هم تهدید میکند.
خوب است توجه شود که #کانون_خانواده زن است؛ و مکانیسم اصلیِ گردش محبت در خانواده این است که:
مرد به زن محبت بورزد،
که اگر چنین محبتی آمد، عواطف زن با فروان بسیار عظیمتری در حق شوهر و فرزندان شکوفا خواهد شد؛
و دوایر محبت در ذیل کانونهای زنان شکل میگیرد و لزوما درگیریای نخواهد بود.
▪️ثانیا محاسبة فوق ناشی از ساده انگاری و بیتوجهی به بسیاری از #واقعیتهای_اجتماعی است.
درواقع در محاسبات فوق، این که آن ۲۰ دختر باقی مانده چه کار خواهند کرد، و چه اثری در همان خانواده های سالم خواهند گذاشت؟!
آیا همه آنها میپذیرند غریزه جنسی و عواطف شخصی خود را کاملا نادیده بگیرند؟
آری، احتمالا در میان آنان عدهای باشند که راه #رهبانیت در پیش بگیرند و از ارضای #غریزه_جنسی تا آخر عمر منصرف شوند؛
اما قطعا بسیاری از آنها وقتی راه قانونی برای اشباع غريزه و #حق_طبیعی خود پیدا نکنند، به راه های #غیرقانونی روی خواهند آورد و فساد ناشی از اقدام آنها، متوجه تمامی خانواده های تک همسری ای خواهد شد که به خیال خود، به دنبال زندگی آرام وعشق بیدریغ همسرشان به خود هستند.
در واقع، اگر بخواهیم آن معادله فوق را #واقعبینانه تحلیل کنیم، باید بگوییم حتی اگر تعدد زوجات همواره منجر به #مشکلات_خانوادگی شود، طبق حساب شما فقط 60 نفر از 180 نفر صورت مساله آسیب میبینند؛ اما اگر این قانون نباشد آن 20 زن باقیمانده برای اشباع نیاز خود، سراغ همان ۸۰ مرد موجود می روند و چون رابطه قانوناً مشخصی با هیچ یک ندارند، به زندگی کل زنان و مردان در خانوادههای تک همسری آسیب میزنند.
از این روست که به تعبیرشهید مطهری، #چندهمسری، عامل نجات #تکهمسری است. مسئولیتی است به عهده تعدادی از مردان، که با قبول مسئولیت زنانی که تعدادشان افزون بر مردان است، آنها را از حقوق و مزایای همسری و زناشویی بهرهمند گردانند.
@yekaye
۲۹ اردیبهشت ۱۳۹۸
۳۰ اردیبهشت ۱۳۹۸
هدایت شده از یک آیه در روز
.
🔟 «فَانْكِحُوا ما طابَ لَكُمْ مِنَ النِّساءِ مَثْنی وَ ثُلاثَ وَ رُباعَ فَإِنْ خِفْتُمْ أَلّا تَعْدِلُوا فَواحِدَةً»
خداوند در مورد تعدد زوجات فرمود «اگر میترسید که به عدالت رفتار نکنید، پس به یکی اکتفا کنید».
✅توجه شود که نفرمود «اگر علم دارید که ...»
بلکه فرمود «اگر میترسید که ...»؛
زیرا در این گونه موارد انسان به مرتبه علم (یقین) نمیرسد بویژه که نفس هم همواره خود را مبری از بیعدالتی جلوه میدهد.
📚(الميزان، ج4، ص168)
💠تحلیل اجتماعی
شهید مطهری میگوید:
انصاف بايد داد كه افرادی كه شرايط اسلامی را در تعدد زوجات كاملا رعايت ميكنند بسيار كماند .
در فقه اسلامی می گويند «اگر بيم داری كه روزه برايت زيان دارد روزه نگير.» شما افراد بسياری را میبينيد كه ميپرسند ميترسم روزه برايم ضرر داشته باشد، روزه بگيرم يا نگيرم؟
ولی نص قرآن كريم است كه «اگر بيم داريد كه نتوانيد ميان زنان خود به عدالت رفتار كنيد يك زن بيشتر نگيريد». با اين حال آيا شما در عمر از يك نفر شنيدهايد كه بگويد می خواهم زن دوم بگيرم اما بيم دارم كه رعايت عدالت و مساوات ميان آنها نكنم، بگيرم يا نگيرم⁉️
حتی برخی با علم و تصميم اينكه به عدالت رفتار نكنند، زنان متعدد ميگيرند❗️
اينها هستند كه با عمل ناهنجار خود اسلام را بدنام ميكنند.
اگر تنها كسانی اقدام به تعدد زوجات نمايند كه لااقل اين يك شرط را واجد باشند جای هيچگونه بهانه و ايرادی نبود.
📚نظام حقوق زن در اسلام، ص451-452، با اندکی تلخیص
@yekaye
۳۰ اردیبهشت ۱۳۹۸
هدایت شده از یک آیه در روز
.
2️⃣1️⃣ «وَ إِنْ خِفْتُمْ أَلّا تُقْسِطُوا فِي الْيَتامی فَانْكِحُوا ما طابَ لَكُمْ مِنَ النِّساءِ مَثْنی وَ ثُلاثَ وَ رُباعَ فَإِنْ خِفْتُمْ أَلّا تَعْدِلُوا فَواحِدَةً»
در اینکه اصل ازدواج مستحب است، بحثی نیست؛ اما برخی با استناد به این آیه، تعدد زوجات را نیز مستحب دانستهاند (مثلا: العروة الوثقى، ج2، ص797)❗️ و البته توضیحی درباره چگونگی چنین استنباطی ندادهاند❗️
شاید علت برداشت آنها این باشد که وقتی در رد کسانی که گمان کردهاند «فَانْكِحُوا» دلالت بر وجوب ازدواج دارد، بیان شد که خیر، دلالت بر بیش از استحباب ندارد (تدبر5 https://eitaa.com/yekaye/5734) آنگاه گمان شده که اگر امر «فانکحوا» بر استحباب میکند، چون «مثنی و ثلالث و رباع» متعلق به این امر «فانکحوا» قرار گرفته است.
⛔️اما این برداشت قابل دفاع نیست، زیرا
🔹همان طور که بسیاری از فقها تصریح کردهاند، امر این آیه، چون بعد از نهی (نهی از ازدواج با دختران یتیم دارای شرایط خاص) آمده، بر بیش از اباحه (مباح بودن) دلالت ندارد؛ یعنی میفرماید اگر می ترسید که در ازدواج با دختران یتیمی که تحت سرپرستیتان است عدالت به خرج ندهید، پس با زنان دیگر ازدواج کنید»
📚(جواهر الكلام، ج29، ص10-11 ؛ زبدة البيان في أحكام القرآن، ص509 )
🔹و اتفاقا شیخ طوسی توضیح داده که تا زمان ایشان همه فقها (غیر از داود، یکی از فقهای معروف اهل سنت، که جزء مکاتب اربعه هم نبوده) فتوایشان این بوده که مستحب آن است که فرد فقط به یک همسر بسنده کند.
📚(المبسوط في فقه الإمامية، ج6، ص4 ؛ الخلاف، ج5، ص111)
و از این رو، بسیاری از معاصران در حاشیه عروة بر این نظر ایشان خرده گرفته، و آن را رد کرده اند
📚(مثلا: فاضل لنکرانی در العروة الوثقى مع تعليقات الفاضل، ج2، ص676 ؛ یا مکارم شیرازی در العروة الوثقى مع التعليقات، ج2، ص)748
@yekaye
۳۰ اردیبهشت ۱۳۹۸
دعای روز پانزدهم ماه مبارک رمضان
🌷میلاد کریم اهل بیت ع، امام حسن مجتبی علیهالسلام مبارک باد
@yekaye
۳۱ اردیبهشت ۱۳۹۸
هدایت شده از یک آیه در روز
929) 📖 وَ آتُوا النِّساءَ صَدُقاتِهِنَّ نِحْلَةً فَإِنْ طِبْنَ لَكُمْ عَنْ شَيْءٍ مِنْهُ نَفْساً فَكُلُوهُ هَنيئاً مَريئاً 📖
💢ترجمه
و به زنان مهریههایشان را هدیه بدهید. پس اگر چیزی از آن را با طیب خاطر کامل برای شما واگذاشتند، پس آن را بخورید گوارا و نوش جان!
سوره نساء (4) آیه 4
1398/2/31
15 رمضان 1440
🌷میلاد کریم اهل بیت ع، امام حسن مجتبی علیهالسلام مبارک باد🌷
@yekaye
۳۱ اردیبهشت ۱۳۹۸
۳۱ اردیبهشت ۱۳۹۸
۱ خرداد ۱۳۹۸
۲ خرداد ۱۳۹۸
۳ خرداد ۱۳۹۸
۳ خرداد ۱۳۹۸
☀️1) الف. از امیرالمومنین ع روایت شده است:
سزاوارترین شرطهایی که باید بدان عمل شود، شرطهایی است که با آن روابط جنسی حلال میگردد.
📚من لا يحضره الفقيه، ج3، ص399
☀️ب. با سندهای متفاوت از امام صادق ع روایت شده که فرمودند:
کسی که با زنی ازدواج کند و در دلش این نباشد که مهریه او را بپردازد همانا گویی زنا کرده است.
📚الكافي، ج5، ص383
☀️ج. از امام صادق ع از پدرانشان از امیرالمومنین ع روایت شده است که در توضیح سخن خداوند عز و جل که میفرماید «و به زنان مهریههایشان را هدیه بدهید.» (نساء/4) فرمود:
خداوند عز و جل میفرماید: آن مهریهای که به موجب آن رابطه جنسی با آنان را حلال شمردید به آنان بدهید؛ پس هرکس که در خصوص مهریه زنی که رابطه جنسی با او را حلال دانسته، به او ظلم کند؛ همچون کسی است که این رابطه را به صورت زنا بر خود مباح کرده باشد.
📚الجعفريات (الأشعثيات)، ص98 و 179؛ دعائم الإسلام، ج2، ص220؛ النوادر (للراوندي)، ص37
☀️د. از امام صادق ع روایت شده است: کسی که مهریهای را تعیین کند و سپس نیت پرداخت آن را نداشته باشد به منزله دزد است!
📚الكافي، ج5، ص383
@yekAaye
۳ خرداد ۱۳۹۸
🔆2) درباره فلسفه تشریع مهریه روایات متعددی آمده که هریک به زاویهای از این تشریع اشاره کرده است؛ از جمله:
☀️الف. از امام صادق ع روایت شده است که فرمودند: مهریه بر عهده مردان، و نه برعهده زنان، واجب شده، با اینکه کاری است که هر دو انجام میدهند [و لدت و نفعش به هر دو میرسد] زیرا مرد وقتی از زن بهرهاش را گرفت از او جدا میشود و منتظر جدا شدن او نمیماند؛ پس مهریه بر عهده اوست، و نه بر عهده زن.
📚علل الشرائع، ج2، ص513
☀️ب. محمد بن سنان سوالاتی را به صورت مکتوب از امام میپرسد. در فرازی از پاسخ مکتوب امام رضا ع آمده است:
علت مهریه و وجوبش بر مردان، و اینکه بر زنان واجب نیست که به همسرانشان چیزی بدهند این است که مئونه [= مخارج و هزینههای] زن بر عهده مرد است؛ زیرا زن همانند کسی است که خود را عرضه کرده و مرد خریدار [وصلت با] اوست؛ و هیچ فروشی بدون قیمت، و هیچ خریدی بدون پرداخت هزینه نمیباشد، علاوه بر اینکه زنان به علل متعددی از سر و کله زدن [با مردان] و درگیریهای کسب و کار، معاف شدهاند
📚علل الشرائع، ج2، ص501؛ عيون أخبار الرضا عليه السلام، ج2، ص94
☀️ج. از امام صادق ع از علت اینکه دادن مهریه بر مردان واجب شده، سوال شد؛
فرمودند:
همانا خداوند غیرتمند است؛ برای ازدواج حد و مرزهایی قرار داده تا روابط جنسی مجاز شمرده نشود مگر به شرطهایی معین و مهریهای مشخص و رضایت بدان مهریه.
📚مناقب آل أبي طالب عليهم السلام، ج4، ص270
@yekAaye
۳ خرداد ۱۳۹۸
☀️3) از امام صادق ع از پدرانشان روایت شده که شخصی خدمت امیرالمومنین ع آمد و از دردی که در شکم داشت گلایه کرد.
امیرالمومنین ع به او فرمود: آیا همسر داری؟
گفت: بله!
فرمود: از او بخواه که از مال خودش چیزی را با طبی خاطر به تو ببخشد؛ سپس با آن عسلی بخر و آن را با آبی که از آسمان فرود آمده [= آب باران] مخلوط کن [= با آب باران و عسل، شربت عسل درست کن] و آن را بنوش؛ که همانا من شنیدم که خداوند سبحان در کتابش فرمود «و از آسمان آبی مبارک نازل کردیم» (ق/9) و فرمود «از شکم آن [= زنبور] نوشیدنیای با رنگهای گوناگون بیرون میآید که در آن شفایی برای مردم هست» (نحل/69) و فرمود: اگر چیزی از آن را با طیب خاطر کامل برای شما واگذاشتند، پس آن را بخورید گوارا و نوش جان!» (نساء/4) پس هنگامی که برکت و شفا و گوارایی و نوش جان، با هم جمع شوند، ان شاء الله شفا خواهی یافت.
و او چنین کرد و شفا یافت.
📚تفسير العياشي، ج1، ص218؛ مجمع البيان، ج3، ص12؛ مكارم الأخلاق، ص407؛ فقه القرآن، ج2، ص286
@yekAaye
۳ خرداد ۱۳۹۸
☀️4) از امام صادق ع درباره این سخن خداوند متعال که میفرماید «اگر چیزی از آن را با طیب خاطر کامل برای شما واگذاشتند، پس آن را بخورید گوارا و نوش جان!» سوال شد.
فرمودند:
مقصود اموال زنان است که جزء داراییهای آن و در اختیارشان است.
📚تهذيب الأحكام، ج6، ص346؛ تفسير العياشي، ج1، ص219
@yekAaye
۳ خرداد ۱۳۹۸
☀️5) سعید بن یسار میگوید:
به امام صادق ع عرض کردم: فدایت شوم. خانمی مبلغى از مال خود را به شوهرش مىدهد تا با آن برای او کار کند. موقع تسليم كردن وجه به شوهرش مىگويد: «از پول من خرج كن. اگر حادثه اى براى تو اتفاق افتاد، هرچه از آن خرج كردهاى خوشِ حلالت باد. و اگر براى من حادثهاى اتفاق افتاد، نیز آنچه از آن خرج كردهاى خوشِ حلالت باد.»
امام صادق ع به من گفت: سؤالت را تكرار كن.
من خواستم كه سؤال خود را تكرار كنم، صاحب مسأله كه حاضر بود، رشته سخن را به دست گرفت و سؤال را شبیه من بیان كرد. چون سخنش به پایان رسید، امام صادق ع با انگشت خود به او اشاره كرد، و فرمود: فلانی! اگر مىدانى كه همسرت واقعا بين خودت و او و بين اللّه این را به تو واگذار کرده، خوشِ حلالت! و سه بار این تعبیر را تکرار کرد.
سپس فرمود: همانا خداوند جل جلاله در کتابش فرموده است: «اگر چیزی از آن را با طیب خاطر کامل برای شما واگذاشتند، پس آن را بخورید گوارا و نوش جان!» (نساء/4)
📚الكافي، ج5، ص136؛
📚تهذيب الأحكام، ج6، ص346؛
📚تفسير العياشي، ج1، ص219؛
📚النوادر (للراوندي)، ص37
@yekAaye
۳ خرداد ۱۳۹۸
☀️6) از امام صادق ع روایت شده است:
همانا صدقه، امری نو و بیسابقه است. [ظاهرا یعنی قبل از اسلام، چنین بخششی که برای خدا باشد رایج نبوده، یا از باب فخرفروشی و شهرتطلبی بوده، یا صرفاً از باب ترحم و احساساتی شدن؛ الوافي، ج10، ص514] همانا مردم در زمان رسول الله نحله [= بخشش بی هرگونه مطالبه] و هبه [= هدیه] میدادند؛ و سزاوار نیست که کسی که به خاطر خداوند [صدقه] میدهد، آن را بازپس بگیرد.
سپس فرمود: اما آنچه برای خدا و در راه خدا داده نشده، را می تواند بازپس بگیرد، خواه به عنوان نحله [= بخشش بیمطالبه] باشد یا هبه [= هدیه]، آن کالا بعد از بخشش مورد تصرف واقع شده باشد یا خیر؛ ولی مرد در آنچه به همسرش بخشیده و نیز زن در آنچه به شوهرش بخشیده حق بازپس گرفتن ندارد، خواه آن دیگری در آن کالا تصرف کرده باشد یا خیر؛ مگر نه این است که خداوند میفرماید «برای شما حلال نیست که از آنچه بدانان دادید چیزی را پس بگیرید» (بقره/229) و فرمود «اگر چیزی از آن را با طیب خاطر کامل برای شما واگذاشتند، پس آن را بخورید گوارا و نوش جان!» (نساء/4) و این حکم شامل مهریه و هدیه هم میشود.
📚الكافي، ج7، ص30؛ تهذيب الأحكام، ج9، ص152-153؛ الإستبصار، ج4، ص110
@yekAaye
۳ خرداد ۱۳۹۸
۴ خرداد ۱۳۹۸
۴ خرداد ۱۳۹۸
هدایت شده از یک آیه در روز
.
1️⃣ «وَ آتُوا النِّساءَ صَدُقاتِهِنَّ نِحْلَةً فَإِنْ طِبْنَ لَكُمْ عَنْ شَيْءٍ مِنْهُ نَفْساً فَكُلُوهُ هَنيئاً مَريئاً»
⭕️و به زنان مهریههایشان را هدیه بدهید. ⭕️
این آیه به اجماع شیعه و سنی، دلالت دارد بر وجوب پرداخت مهریه به زن توسط مرد
📚 (البحر المحيط، ج3، ص511)
و این مطلب بقدری قطعی است که علاوه بر اصل آن، علمای شیعه و سنی اجماع دارند که اگر ازدواج بدون مهریه انجام شود، پرداخت «مهر المثل» (= معادل مهریهای که عرفاً رایج است) بر مرد واجب میگردد.
📚(الخلاف (شیخ طوسی)، ج4، ص363)
📝 #فلسفه_مهریه
#مهریه هدیه مرد است به زنی که میخواهد با او ازدواج کند؛
و اصلا وجه تسمیه «مهریه»به «صدُقه» را این دانستهاند که نشانه راستین بودن علاقه مرد به زن است.
🔖(نکات ادبی: https://eitaa.com/yekaye/5761 )
در واقع،
در اسلام مقرر شده مرد به علامت اینکه به زن نشان دهد که من تو را دوست دارم و واقعا خواهان توأم در همان ابتدای ازدواج یک هدیه ارزشمندی به او بدهد؛
و با افزودن کلمه «نحله» (که به معنای هدیهای است که انسان کاملا با طیب خاطر میدهد و به ازایش چیزی نمیخواهد) بر اینکه این اقدام جز هدیه و پیشکشی و عطیه وجه دیگری ندارد تاکید کرده است.
چنین هدیه دادنی بقدری در شکلگیری و تقویت محبت بین زن و شوهر موثر است که حتی در روابط غیرشرعی نیز، غالبا این پسر است که ابتدا به دختر ابراز محبت میکند، هدیهای میدهد، و سعی میکند برای او هزینه کند.🤔
💠نقدی #جامعهشناختی بر وضعیت ما💠
هدف اصلی اسلام از وضع قانون مهریه، تشدید محبت بین زن و شوهر و تقویت پیوند زناشویی بوده است.
مساله این است در نگاه عمیق انسانی- اسلامی، نظام خانواده با تمام نظامات اجتماعی متفاوت است و منطق و معیار ویژهای دارد جدا از منطقها و معیارهایی که در سایر تاسیسات اجتماعی به کار میرود. (نظام حقوق زن در اسلام، ص13)
هدف از ایجاد هر #سازمان_اجتماعی، انجام شراکت به منظور رسیدن به نفع و فایده بیشتر برای طرفین است،
از این رو، منطق اصلیِ حاکم بر نظامات اجتماعی #عدالت است:
افراد باید #حد_و_مرز خود را از ابتدا دقیقا مشخص کنند که اگر در فرایند همکاری مشکلی پیش آمد براحتی و بدون اینکه ظلمی بشود بتوانند از هم جدا شوند؛
اما
هدف از #خانواده، صرفا یک شراکت برای نفع بیشتر نیست؛ بلکه تکمیل هریک از زن و مرد و رسیدن به وحدت روحیای است که از آن به #عشق تعبیر میشود: ابتدا بین زوجین، و سپس تجربه کردن محبت بیدریغ در خصوص فرزندان؛ که تجربه عشق ورزیدن و محبت کردن شکوفاییای برای روح انسان میآورد که جای دیگر به دست نمیآید.
به تعبیر قرآنی، منطق اصلی حاکم بر خانواده، تحقق #مودت_و_رحمت است:
«وَ مِنْ آياتِهِ أَنْ خَلَقَ لَكُمْ مِنْ أَنْفُسِكُمْ أَزْواجاً لِتَسْكُنُوا إِلَيْها وَ جَعَلَ بَيْنَكُمْ مَوَدَّةً وَ رَحْمَةً إِنَّ في ذلِكَ لَآياتٍ لِقَوْمٍ يَتَفَكَّرُون» (روم/21).
بدین ترتیب،
میزان اصلی در مطلوبیت روابط خانوادگی، تحقق #مودت_و_رحمت، و #برداشتن_مرزها و فاصله های بین زوجین، و والدین و فرزندان است؛ نه تحقق #عدالت، که در گروی #تثبیت_حد_و_مرزهای بین افراد میباشد.
🤔 البته عدالت، به عنوان #کف_وضعیت_خانوادگی قابل قبول است؛
یعنی اسلام رویهای در پیش گرفته و قوانینیش را به گونهای قرار داده که اگر مودت و رحمت (عشق) در فضای خانواده حاصل نشد، دست کم کسی به دیگری ظلم نکند؛
🤔🤔اما تفاوت بسیار است بین اینکه دغدغه اصلی در خانواده (همچون سایر نظامات اجتماعی) این باشد که ظلمی رخ ندهد، با اینکه دغدغه اصلی این باشد که مودت و رحمت حاصل شود.
💢مثلا
🔻وقتی دغدغه اولی عدالت، و نه عشق، باشد، «جنگ اول به از صلح آخر» میشود، در هنگام تاسیس شرکت سختگیری میشود، قراردادهای با وسواس نوشته و بر آن شاهد گرفته میشود؛ ولی در مقام به هم زدن شرکت، صرف توافق طرفین کافی است؛ زیرا خود این شرکت هیچ قداست و ارزشمندی خاصی نداشته؛
🔺اما وقتی دغدغه اصلی تحقق مودت و رحمت میباشد، در شکلگیری نهاد خانواده بنا بر آسان گرفتن میباشد، و صرفا در اصل انتخاب (مناسب بودن همسر) تاکید میشود، و وقتی این مقدار رعایت شد، بنا بر سهلگیری است، حتی تاسیس خانواده نیاز به شاهد ندارد؛ اما در مقابل، برای به هم زدن آن سخت گیری میشود، افراد به مدارا و تحمل همدیگر توصیه میشوند و طرفین به آوردن شاهد و حَکَم الزام میشوند، تا بلکه شاید به میانجیگری آنها این نهاد مقدس از هم نپاشد.
@yekaye
👇ادامه توضیح #فلسفه_مهریه👇
۴ خرداد ۱۳۹۸
هدایت شده از یک آیه در روز
👇ادامه توضیح #فلسفه_مهریه👇
در دوره مدرن، به دلایل تاریخی، #نهاد_خانواده به عنوان یک #سازمان_اجتماعی فهمیده شد که هدف اصلی آن، شراکت برای نفع بیشتر طرفین است و قانون اصلی آن هم #عدالت و صرفاً ظلم نشدن به همدیگر قلمداد شد؛ و ثمرهاش تضعیف #قداست و #ارزشمندیِ نهاد خانواده بود، و فروکاستن آن در حد یک شرکت عادی، با تعهداتی بسیار اندک (حتی طرفین در مسائل جنسی هم مختص همدیگر نیستند) که براحتی قابل به هم خوردن است.
متاسفانه این رویکرد ناصواب چنان در فرهنگ ما رسوخ کرده، که برخی قوانین کاملا اسلامی که اصلا در غرب وجود ندارد (مانند مهریه) را به نحو کاملا غربی و خلاف آموزههای اسلام پیاده میکنیم❗️
#مهریه - چنانکه در بالا بیان شد – هدفش صرفاً ایجاد #مودت_و_رحمت در شروع زندگی بوده، اما نزد بسیاری از افراد تبدیل به قانونی صرفاً ناظر به عدالت و جلوگیزی از ظلم شده است؛ بیش از اینکه #علامت_صدق و نشانه علاقه مرد به زن باشد، #ضمانت_اجرایی برای تحت فشار قرار دادن مرد در آینده شده است؛ و طبیعی است که نهتنها کارکرد اولیه خود (کمک به تحقق مودت و رحمت)را از دست داده، بلکه کارکرد معکوس پیدا کرده، و خود چنین مهریههایی عامل نزاع و درگیری زن و شوهر و مداخلههای ناصواب اطرافیان شده است.
🤔شاید این گونه مواجهه با مهریه در کشور ما، از بارزترین نمونههای استفاده بسیار بد از قانونی بسیار خوب باشد‼️
@yekaye
۴ خرداد ۱۳۹۸
۵ خرداد ۱۳۹۸
هدایت شده از یک آیه در روز
.
3️⃣ «وَ آتُوا النِّساءَ صَدُقاتِهِنَّ نِحْلَةً»
فرمود «صدقاتهن» تا نشان دهد مهريّه، نرخ زن نيست، بلكه نشانه صداقت مرد در علاقه و دوستى به همسر است.
فرمود «نحله» تا نشان دهد مهريّه، بهاى زن نيست، بلكه هديه مرد به همسرش مىباشد.
(تفسير نور، ج2، ص243)
@yekaye
۵ خرداد ۱۳۹۸
هدایت شده از یک آیه در روز
.
5️⃣ «وَ آتُوا النِّساءَ صَدُقاتِهِنَّ نِحْلَةً فَإِنْ طِبْنَ لَكُمْ عَنْ شَيْءٍ مِنْهُ نَفْساً فَكُلُوهُ ...»
در مورد بخشش مهریه، رضايت قلبى لازم است. بخششهاى اكراهى، اجبارى و ... اعتبار ندارد.
(تفسير نور، ج2، ص243)
در واقع،
چون فرمود مهریه زنان را به صورت «نحله» (هدیه بدون مطالبه چیز دیگر) به آنان بدهید،
و در ادامه تاکید کرد که در صورتی که با طیب خاطر آن را پس دادند اجازه استفاده دارید،
معلوم میشود اگر مردی زنش را با زور و اجبار به بخشیدن ویا نگرفتن مهریه مجبور کند و زن رضایت نداشته باشد، مصداق اکل به باطل (خوردن مال حرام) است.
(التحقيق في كلمات القرآن الكريم، ج12، ص59)
@yekaye
۵ خرداد ۱۳۹۸