🔹د. ارتکاب کبیره به دریده شدن پرده‌ها می‌انجامد ☀️8) از امام صادق ع روایت شده که امير المؤمنين ع فرمودند: هر بنده‏اى را چهل سپر حفاظت می‌کند تا وقتى چهل گناه كبيره را مرتكب شود، چون مرتكب چهل كبيره شد، سپر‏ها از او برداشته شود، [و فرشتگانی که محافظ اویند می‌گویند: پروردگارا! این بنده‌ات همه سپرهایش از او فروافتاد] پس خدا به آنان وحى فرمايد: كه بنده‏ام را با بالهاى خود بپوشانيد! و فرشتگان او را با بالهاى خود بپوشانند. آن بنده باز كار زشتى را نگذارد جز آنكه مرتكب شود؛ تا آنجا كه در ارتكاب زشتكارى ميان مردم به خود ببالد. آنگاه فرشتگان گويند: پروردگارا! اين بنده تو هیچ کاری را نگذاشت که مرتكب نشود و ما از آنچه او می‌کند خجالت‏ مي‌كشيم. خداوند عز و جل به آنها وحى فرمايد: بالهاى خود را از او برداريد! و چون با وی چنین کنند، شروع به بغض و کینه‌ورزی با ما اهل بیت کند، و اینجاست كه پرده او در آسمان و نيز پرده او در زمين دريده شود. پس فرشتگان گويند: پروردگارا اين بنده تو پرده‌دريده مانده است. و خداى عز و جل به آنها وحى فرمايد: اگر خدا به او نیازی داشت [= در او خیری می‌دید که کاری از آنچه خدا در نظام عالم مقدر فرموده، انجام دهد] به شما دستور نميداد که بالهاى خود را از او برداريد. 📚الكافي، ج‏2، ص279-280؛ علل الشرائع، ج‏2، ص532 @yekaye

🔹ه. آیا انسان با ارتکاب کبیره کافر می‌شود؟ ☀️9) الف. از امام صادق عليه السّلام روایت شده است که فرمودند: گناهان كبيره عبارتند از قطع امید از رحمت خداست و يأس از رحمت او، و ايمنى از مكر خدا، و کشتن نفسى كه خداوند حرام كرده، و عاق والدین شدن، و خوردن مال يتيم بناحق، و خوردن ربا بعد از دانشتن آن، و تعرب بعد از هجرت [اینکه کسی که در دیار اسلامی زندگی ‌می‌کند به خاطر مشکلات در این دیار، به بلاد کفر برود و بخواهد برای همیشه آنجا زندگی کند] و تهمت زدن به زن پاكدامن، و فرار از جهاد. به امام عليه السّلام عرض شد: آیا كسى كه مرتكب كبيره شده و از دنیا می‌رود، این گناه کبیره او را از ايمان خارج می‌کند؟ و اگر عذاب شود عذاب او مانند عذاب مشركين است یا پایانی دارد؟ فرمود: از اسلام خارج می‌شود اگر که معتقد شود كه آن گناه حلال است و از این روست که به شدیدترین عذاب معذب شود، ولى اگر اعتراف داشته باشد كه آن گناه كبيره و انجامش بر وی حرام است و به خاطر ارتكابش عذاب خواهد شد و بر او حلال نيست، پس چنین کسی عذاب مى‏شود، ولى‏ عذابش از اولى سبكتر است؛ و این عمل او را از ايمان بيرون مي‌برد، ولى از اسلام خارجش نمي‌كند. 📚الكافي، ج‏2، ص280 ☀️ب. از امام صادق ع روایت شده که فرمودند: معنای صفت ايمان اقرار بندگى و با این اقرار در برابر خدا خاضع شدن است، و بدین وسیله به درگاه او تقرّب جستن، و اینکه تمام واجبات را آگاهانه، از مرز توحيد گرفته تا انتهاى ابواب طاعت انجام دهد، یکی پس از دیگری، در حالی که همگى به هم پيوسته و اجزایشان به هم مرتبطند، پس هر گاه بنده‏اى آنچه از واجبات که به او رسیده را آن گونه كه برايت توصیف کردیم، انجام داد؛ او فردى مؤمن و شايسته برخوردارى از صفت ايمان؛ و مستوجب پاداش الهى است، چرا كه معناى ايمان بطور كلى اقرار است، و اقرار يعنى: پذيرفتن و تصديقى كه همراه طاعت باشد. بدين خاطر ثابت می‌شود كه تمامى طاعات از كوچك و بزرگ بهم پيوسته‏اند و مربوط؛ و فرد مؤمن از صفت ايمان خارج نشود مگر به ترك آنچه انجام دادنش برای اهل ايمان سزاوار است؛ و تنها با انجام واجبات بزرگ آنهم بطور پيوسته، و ترك معاصى كبيره و پرهيز از آنها است كه سزاوار و شايسته اسم و معنای ايمان مى‏گردد، هرچند که واجبات کوچک و گناهان صغيره‌ای را مرتکب شود که با این کار لزوما از ايمان خارج نمى‏شود، تا زمانى كه هيچ يك از طاعتهاى واجب کبیره را ترك نگفته، و گناهان كبيره انجام نداده، و مرتكب اين امور نشده مؤمن است، بر پايه این فرموده خداوند كه: «اگر از گناهان کبیره‌ای که از آن بازتان می‌دارند کناره گیرید بدی‌هایتان را از شما محو می‌کنیم و شما را به جایگاهی ارجمند وارد می‌کنیم.» (نساء/31)، یعنی مورد مغفرت قرار گرفتن آنچه از گناهان کبیره نیست. اما اگر فردى مرتكب يكى از گناهان كبيره شود از تمامى گناهانش، اعم از صغیره و کبیره، بازخواست و مجازات و عذاب مى‏گردد. اين بود صفت ايمان و فرد مؤمنى كه شايسته برخوردارى از پاداش است. 📚تحف العقول، ص329 @yekaye 👇متن احادیث فوق👇

☀️10) از امام صادق ع روایت شده است: ایمان یک درجه بالاتر از اسلام است؛ و تقوی یک درجه بالاتر از ایمان است؛ و اینها مراتب مختلفی‌اند؛ و بسا از زبان مؤمن گناهى سرزند (يعنى: گناه صغيره) كه خدا براى آن تهديد به جهنم نكرده، و خدا فرموده: «اگر از گناهان کبیره‌ای که از آن بازتان می‌دارند کناره گیرید بدی‌هایتان را از شما محو می‌کنیم و شما را به جایگاهی ارجمند وارد می‌کنیم.» (نساء/31)، و فردى ديگری هست كه زبان فهميده‏تر و سنجیده‌ترى دارد ولی برخوردش با گناه بيشتر است ولى هر دو مؤمنند. و يقين يك درجه بالاتر از تقوی است، و هيچ چيز سخت‏تر [= كمياب‏تر] از يقين ميان مردم قسمت نشده است. بى‏شك برخى از مردم از برخى يقينشان محكم‏تر است، در حالى كه همگی مؤمن‌اند، و برخى از برخى بر مصيبت و فقر و بيمارى و ترس صبورترند، كه ريشه‏اش يقين است. 📚تحف العقول، ص372 @yekaye

. 2️⃣ «إِنْ تَجْتَنِبُوا كَبائِرَ ما تُنْهَوْنَ عَنْهُ نُكَفِّرْ عَنْكُمْ سَیئاتِكُمْ» گناهانی که انسان را از ارتکاب آنها بازداشته‌اند یکسان نیستند. برخی از گناهان بزرگتر و انجام آنان بسیار بدتر از برخی دیگر از گناهان است؛ و اهتمام انسان به انجام ندادن این گناهان باید بیشتر باشد. ✳️ تبصره این آیه به هیچ عنوان در مقام کم‌اهمیت شمردن گناهان صغیره نیست که انسان با استناد به آن (اینکه گفته که ترک گناهان کبیره مایه محو و بخشودگی گناهان صغیره می‌شود) بخواهد مرتکب گناه صغیره شود؛ چرا که اولا خود بی‌اهمیت شمردن دستورات خداوند از مصادیق گناهان کبیره است؛ و ثانیا بی‌پروایی در انجام گناه صغیره به تکرار گناه صغیره (به تعبیر احادیث: اصرار بر گناه) می‌انجامد که خودش گناه کبیره است. در واقع، آیه در مقام بیان ضعف و ناتوانی انسان است که بالاخره گاه پایش می‌لغزد و می‌گوید اگر در جاهای مهم خودتان را حفظ کردید خداوند این لغزش‌های جزیی را نادیده می‌گیرد؛ و از این جهت شبیه آیات توبه است که خداوند وعده بخشش می‌دهد: «قُلْ يا عِبادِيَ الَّذِينَ أَسْرَفُوا عَلى‏ أَنْفُسِهِمْ لا تَقْنَطُوا مِنْ رَحْمَةِ اللَّهِ إِنَّ اللَّهَ يَغْفِرُ الذُّنُوبَ جَمِيعاً إِنَّهُ هُوَ الْغَفُورُ الرَّحِيمُ وَ أَنِيبُوا إِلى‏ رَبِّكُمْ» (زمر/54) و همان گونه که معنی ندارد کسی به بهانه اینکه توبه می‌کنم بخواهد به گناه اقدام کند، توجیهی ندارد که کسی به بهانه اینکه من گناهان کبیره را ترک می‌کنم بخواهد مرتکب گناه صغیره شود. 📚(المیزان، ج4، ص325) @yekaye

. 3️⃣ «كَبائِرَ ما تُنْهَوْنَ عَنْهُ» درباره اینکه مقصود از «کبائر: گناهان کبیره» چیست، دیدگاههای متنوعی بیان شده است که می‌توان آنها را در دو دسته کلی قرار داد: 🍃الف. کبیره (یا صغیره) بودن گناه، صفت خود گناهان است؛ آنگاه گناه کبیره عبارت است از: 🌱الف.1. هر گناهی که بر آن وعده عذاب داده‌اند (حدیث1، الف) 🌱الف.2. هر آنچه خداوند وعده عذاب در آخرت بر آن داده و در دنیا هم حد برای آن تعیین فرموده است. (سعید بن جبیر و مجاهد، به نقل از مجمع البيان، ج‏3، ص61) 🌱الف.3. برخی گناهان کاملا معین می‌باشند؛ که آنچه در احادیث بر آن اتفاق است عبارت است از: کفر (ویا شرک و بت‌پرستی) به خداوند (که تارک الصلوة بودن نیز مصداقی از این حالت معرفی شده)؛ کشتن انسانی که جانش محترم دانسته شده (با این قید کشتن در قصاص و جهاد مشروع و ... خارج می‌شود)؛ آزار والدین و عاق والدین شدن؛ رباخواری؛ و خوردن مال یتیم بناحق؛ و فرار از جنگ؛ برخی موارد که در بسیاری از احادیث بر کبیره بودنش تاکید شده عبارتند از: تعرب بعد از هجرت [اینکه کسی که در دیار اسلامی زندگی ‌می‌کند به خاطر مشکلات در این دیار، به بلاد کفر برود و بخواهد برای همیشه آنجا زندگی کند]؛ تهمت زدن به زنان پاکدامن؛ و برخی از موارد که در احادیث پراکنده به عنوان گناه کبیره از آن یاد شده، عبارتند از: دروغ بستن بر خدا و پیامبر ص و ائمه اطهار ع؛ انکار آنچه خداوند نازل فرموده؛ انکار حق اهل بیت ع؛ شرابخواری؛ استخدام شدن در حکومت و رفع نیازهای آنان؛ ستم و بی‌عدالتی ورزیدن در وصیت. 🌱الف.4. ... 🍃ب. «کبیره» (و صغیره) بودن گناهان، مفهومی نسبی است؛ آنگاه 🌱ب.1. هر آنچه خداوند از آن نهی کرده است، خودش گناه کبیره است؛ و در این منظر، کبیره و صغیره بودن گناهان در نسبت با هم مطرح می‌شود که هرگناهی که عذابش شدیدتر باشد نسبت به گناهی که عقوبتش کمتر است گناه کبیره است. (ابن عباس، و نظر علمای شیعه، به نقل از مجمع البيان، ج‏3، ص61) 🌱ب.2. صغیره گناهی است که از عقابش از ثواب‌های صاحبش کمتر باشد و کبیره آن گناهی است که عقابش از ثوابهای صاحبش بیشتر باشد و لذا شخص را جهنمی می‌کند. (نظریه معتزله، به نقل از مجمع البيان، ج‏3، ص61) 🌱ب.3. ... 🍃ج. در عین حال که برخی گناهان به خودی خود کبیره، و برخی به خودی خود صغیره‌اند؛ اما تحت شرایطی ممکن است گناه کبیره‌ای به صغیره تبدیل شود و بالعکس؛ آنگاه این شرایط عبارت است از اینکه: 🌱ج.1. هر گناهی اگر با استغفار همراه شود صغیره می‌شود و اگر بر انجام آن اصرار شود، کبیره می‌شود. 🌱ج.2. ... ✳️تبصره اینکه هر سه دسته قول مذکور صحیح باشند هیچ اشکالی ندارد، یعنی صغیره و کبیره بودن می‌تواند با لحاظ‌های متعدد مطرح شود؛ چنانکه برخی از مفسران در عین حال که با استناد به این آیه و نیز آیه «وَ وُضِعَ الْكِتابُ فَتَرَى الْمُجْرِمِينَ مُشْفِقِينَ مِمَّا فِيهِ وَ يَقُولُونَ يا وَيْلَتَنا ما لِهذَا الْكِتابِ لا يُغادِرُ صَغِيرَةً وَ لا كَبِيرَةً إِلَّا أَحْصاها» (کهف/49) بیان می‌کنند که تردیدی نیست که گناهان به دو قسم کبیره و صغیره تقسیم می‌شود؛ در عین حال می‌افزایند که از لحاظی دیگر، یعنی از جهت بزرگی و عظمت خدایی که مورد عصیان قرار گرفته، هر گناهی را می‌توان معصیت کبیره دانست؛ یعنی از حیث نسبت بین انسان و پروردگارش، همه گناهان کبیره‌اند؛ اما از حیث مقایسه بین خود گناهان، برخی گناهان صغیره و برخی دیگر کبیره‌اند. 📚(المیزان، ج4، ص323-325) @yekaye

. 4️⃣ «ما تُنْهَوْنَ عَنْهُ» انسان آزادی مطلق ندارد که هرکاری دلش بخواهد حق داشته باشد انجام دهد. برخی کارها هست که انسان را از ارتکاب آن بازداشته‌اند. @yekaye

. 6️⃣ «إِنْ تَجْتَنِبُوا كَبائِرَ ما تُنْهَوْنَ عَنْهُ نُكَفِّرْ عَنْكُمْ سَیئاتِكُمْ» اگرچه اعمال در وجود انسان موثرند و کارهای خوب و بد ما دامن‌گیر ما می‌شود، اما این تنها قانون عالم نیست. این آیه تصریح دارد که این گونه نیست که اگر کسی مرتکب عمل بدی شد حتما و الزاماً بدی‌اش دامن‌گیر وی شود: با انجام دادن، و یا حتی انجام ندادن برخی از کارهای دیگر، می‌توان آن عمل را تکفیر، و اثرش در وجود انسان را محو کرد. به تعبیر دیگر، پاداش كسانى كه گناهان بزرگ را ترك مى‏كنند، آن است كه خداوند از گناهان كوچكشان بگذرد. (تفسير نور، ج‏2، ص56) @yekaye

. 8️⃣ «إِنْ تَجْتَنِبُوا كَبائِرَ ما تُنْهَوْنَ عَنْهُ ... نُدْخِلْكُمْ مُدْخَلاً كَریماً» خداوند کسی را که از گناه کبیره خودداری می‌کند، در جایگاهی کریمانه وارد می‌کند؛ و از آنجا که کارهای خداوند همگی بر اساس حکمت است، چنین کسی، با لطف و عنایت خداوند سزاوار جایگاهی کریمانه شده است. 🤔پس، اگرچه اقتضای منطق عدالت این است که کسی که مرتکب بدی‌اش شود ارزش و ارجمندی خود را از دست بدهد؛ اما در پرتوی لطف و تفضل الهی، همین مقدار که انسان از گناهان کبیره خودداری کند ارزشمند و سزاوار جایگاهی کریمانه می‌شود، هرچند مرتکب برخی از بدی‌ها و گناهان صغیره شده باشد. ✳️تبصره برخی از مفسران در این آیه به تکلف افتاده و گفته‌اند صرف اجتناب از گناهان کبیره انسان را بهشتی نمی‌کند بلکه حتما باید به انجام طاعات هم اقدام کرده باشد و لذا در اینجا تمام العله بیان نشده است. (مفاتيح الغيب (فخر رازی)، ج‏10، ص64 ) در حالی که چنین تکلفی نیاز نیست؛ زیرا ترک انجام طاعات خودش از مصادیق گناهان کبیره است، چنانکه در روایات متعددی تارک الصلوة را کافر خوانده‌اند. @yekaye

. 9️⃣ «نُكَفِّرْ عَنْكُمْ سَیئاتِكُمْ وَ نُدْخِلْكُمْ مُدْخَلاً كَریماً» تا از گناهان كبيره و صغيره پاك نشويم، به بهشت نخواهيم رفت. 📚(تفسير نور، ج‏2، ص56) @yekaye

960) 📖 و لا تَتَمَنَّوْا ما فَضَّلَ اللَّهُ بِهِ بَعْضَكُمْ عَلى‏ بَعْضٍ لِلرِّجالِ نَصیبٌ مِمَّا اكْتَسَبُوا وَ لِلنِّساءِ نَصیبٌ مِمَّا اكْتَسَبْنَ وَ سْئَلُوا اللَّهَ مِنْ فَضْلِهِ إِنَّ اللَّهَ كانَ بِكُلِّ شَی‏ءٍ عَلیماً 📖 💢ترجمه آنچه را که خداوند بدان برخی از شما را بر برخی دیگر تفضیل داده است، آرزو مکنید؛ برای مردان حظّ و بهره‌ای است از آنچه به دست آوردند و زنان را هم حظّ و بهره‌ای است از آنچه به دست آوردند؛ و از خداوند از فضلش درخواست کنید؛ همانا خداوند به همه چیز داناست. سوره نساء (4) آیه 32 1398/8/21 14 ربیع‌الاول 1441 @yekaye

@yekaye

🔹در شأن نزول این آیه سه مطلب گفته شده است: 📜 1) جمعی از زنان حدمت رسول الله ص آمدند و گفتند: یا رسول الله! مگر نه این است که خداوند پروردگار هم مردان و هم زنان است و شما پیامبر خدا به سوی همه آنانی؟! پس چرا خداوند مردان را ذکر کرد و ما را یاد نکرد؛ می‌ترسیم که مبادا در ما خیری نباشد و خداوند کاری به کار ما نداشته باشد؛ آنگاه این آیه نازل شد. 📜 2) از مجاهد روایت شده که ام سلمه گفت:‌یا رسول الله! مردان به جهاد می‌روند و زنان از جهاد محرومند؛ و همانا برای ما نصف سهم الارث قرار داده شده است؛ ای کاش ما هم مرد بودیم و به جهاد می‌رفتیم و به آن مقاماتی که مردان می‌رسند می‌رسیدیم. پس این آیه نازل شد. (در روایتی از عکرمه این سخن از قول جمعی از زنان صادر شد؛ اسباب نزول القرآن، ص154 ) 📜 3) از قتاده و سدی روایت شده که: [هنگامی که آیه «بهره مردان دو برابر بهره زنان است» نازل شد،] مردان گفتند: امیدواریم که خداوند ما را به خاطر کارهای خوبمان بر زنان در آخرت هم برتری دهد همان گونه که در دنیا در سهم الارث برتری داد؛ و در نتیجه پاداش ما دو برابر پاداش زنان باشد. و زنان گفتند: ما هم امیدواریم که بار گناهان ما در آخرت نصف بار گناهان مردان باشد همان گونه که سهم الارث ما در دنیا نصف سهم الارث مردان است؛ پس این آیه نازل شد. 📚مجمع البيان، ج‏3، ص63-64؛ اسباب نزول القرآن، ص154 @yekaye

☀️1) الف. از امام صادق ع درباره این سخن خداوند عز و جل که می‌فرماید «آنچه را که خداوند بدان برخی از شما را بر برخی دیگر تفضیل داده است، آرزو مکنید» (نساء/32) سوال شد؛ فرمودند: مردی زنِ مرد دیگری و یا دختر وی را آرزو نکند؛ بلکه مثل آنها را آرزو کند. [ظاهرا یعنی اگر می‌خواهد آرزو کند، از خدا بخواهد خدا مثل آنها را نصیب وی کند نه اینکه خود آن زن را آرزو کند و دنبال زن شوهردار راه بیفتد و ...] 📚تفسير العياشي، ج‏1، ص239 ☀️ب. و باز از امام صادق ع روایت شده است: اینکه خداوند می‌فرماید «آنچه را که خداوند بدان برخی از شما را بر برخی دیگر تفضیل داده است، آرزو مکنید» (نساء/32) یعنی احدی از شما نگوید ای کلاش آنچه از مال و نعمت و زن زیبا به فلانی داده شده بود به من داده می‌شد زیرا این حسد است؛ ولیکن جایز است که بگوید خدایا مثل اینها را به من بده! 📚مجمع البيان، ج‏3، ص64 @yekaye

☀️2) الف. از امام صادق ع از پدرانشان از رسول الله ص روایت شده که فرمودند: همانا روزی از آسمان به تعداد قطرات باران نازل می‌شود، به هرکس آن اندازه که برایش مقدر شده است؛ ولیکن خداوند فضل‌هایی (زیادی‌هایی) هم دارد؛ پس «از خداوند از فضلش درخواست کنید» 📚قرب الإسناد، ص117 ☀️ب. از امام باقرع روایت شده است: هیچکس نیست مگر اینکه خداوند عز و جل برایش روزی حلالی واجب فرموده که در سلامتی [= بی‌مشکل] به وی می‌رسد؛ و بر او حرام از راه دیگری عرضه می‌شود اگر چیزی از آن حرام را برداشت از آن حلالی که برای وی واجب شده بود به تقاصش کم می‌شود؛ و البته نزد خداوند غیر از این دو فضل فراوانی است و این همان سخن خداوند عز و جل است که می‌فرماید «از خداوند از فضلش درخواست کنید» (نساء/32) 📚الكافي، ج‏5، ص80؛ تفسير العياشي، ج‏1، ص239 ☀️ج. حسین بن مسلم می‌گوید از امام باقر ع عرض کردم: فدایت شوم! برخی می‌گویند خوابیدن بعد از اذان صبح مکروه است؛ زیرا روزی‌ها در آن زمان تقسیم می‌شود. حضرت فرمودند: روزی‌ها مقدر و تقسیم شده است؛ و خداوند را فضلی است که از طلوع فجر تا طلوع آفتاب آن را تقسیم می‌کند و این همان سخن اوست که فرمود «از خداوند از فضلش درخواست کنید» (نساء/32). سپس فرمودند: و ذکر خدا بعد از طلوع فجر، در طلب روزی،‌ کاراتر است رفتن برای تجارت است. 📚تفسير العياشي، ج‏1، ص240 @yekaye

☀️3) الف. از ابن مسعود نقل شده که پیامبر اکرم ص فرمودند: از خداوند از فضلش درخواست کنید که همانا او دوست دارد که مورد درخواست واقع شود؛ و برترین عبادت انتظار فرج است. 📚مجمع البيان، ج‏3، ص64 ☀️ب. از امام باقر ع سوال می‌شود کدام عبادت برتر است؟ فرمودند: هیچ چیزی نزد خداوند عز و جل برتر از این نیست که مورد درخواست قرار بگیرد و از آنچه نزد اوست طلب شود؛ و هیچکس نزد خداوند مبغوضتر نیست از کسی که از عبادت خداوند تکبر می‌ورزد و از آنچه نزد اوست درخواست نمی‌کند. 📚الكافي، ج‏2، ص466 ☀️ج. میسر بن عبدالعزیز می‌گوید: امام صادق ع به من فرمود: میسر! دعا کن! و نگو کار تمام شده است؛ همانا نزد خداوند جایگاهی است که جز با درخواست بدان نائل نتوان شد؛ و اگر بنده‌ای دهانش را ببندد و چیزی درخواست نکند، چیزی به او داده نخواهد شد؛ پس درخواست کن تا به تو داده شود. میسر! دری نیست که کوبیده شود مگر اینکه برای وی در را باز کنند! 📚الكافي، ج‏2، ص466 ☀️د. از امام صادق ع روایت شده است: کسی که از خداوند از فضلش درخواست نکند قطعا فقیر شده است. 📚الكافي، ج‏2، ص467؛ الإختصاص، (للمفید)، ص223 ☀️ه. از امام صادق ع روایت شده است: همانا خداوند عز و جل خوش ندارد اصرار مردم نزد همدیگر در درخواست‌ها و گدایی کردنهایشان را؛ ولی خداوند عز و جل دوست دارد که مورد درخواست قرار گیرد و از او از آنچه نزدش است طلب شود. 📚الكافي، ج‏2، ص475 ☀️و. از پیامبر ص روایت شده است: از دعا عاجر نشوید که همانا هیچکسی با دعا هلاک نشود؛ و هریک از شما از پروردگارش درخواست کند حتی بند کفشش را هم اگر پاره شد، از او درخواست کند «و از خداوند از فضلش درخواست کنید» که همانا او دوست دارد که مورد درخواست قرار گیرد؛ و هیچ مسلمانی نیست که برای درخواستی - که در آن تقاضای گناه ویا قطع رحم نباشد- دست به دعا بردارد مگر اینکه خداوند متعال یکی از این سه را به او بدهد: یا در اجابت درخواستش تعجیل کند؛ یا آن را برای آخرتش ذخیره فرماید؛ و یا اینکه به خاطر آن دعا از شری نظیر آن وی را حفظ نماید. گفتند: یا رسول الله! پس خیلی چیز زیاد به دست میاوریم! [یا: پس خیلی چنین کنیم!] فرمود: (فضل) خدا هنوز بیشتر است [یا: خداوند بیشتر چنین کند.] 📚الدعوات (للراوندي)، ص19 @yekaye 👇متن احادیث فوق👇

☀️4) از رسول الله ص روایت شده است: همانا خداوند تبارک و تعالی چیزی را برای خودش دوست داشت و برای مخلوقاتش آن را ناخوش داشت؛ ناخوش داشت برای مخلوقاتش که [از همدیگر] درخواست [گدایی] کردن را؛ و دوست داشت که خودش مورد درخواست قرار گیرد؛ و چیزی نزد خداوند دوست‌داشتنی‌تر نیست از اینکه مورد درخواست قرار گیرد؛ پس هیچیک از شما خجالت نکشد از اینکه از خداوند از فضلش درخواست کند، ولو در حد بند کفشی. 📚الكافي، ج‏4، ص20؛ من لا يحضره الفقيه، ج‏2، ص70 @yekaye

☀️5) الف. معاویه بن عمار می‌گوید: از امام صادق ع درخواست کردم دعایی برای روزی به من یاد بدهد. دعایی یادم دادم که چیزی که در جلب روزی از آن بهتر باشد ندیدم. فرمودند: بگو: اللَّهُمَّ ارْزُقْنِي مِنْ فَضْلِكَ الْوَاسِعِ الْحَلَالِ الطَّيِّبِ رِزْقاً وَاسِعاً حَلَالًا طَيِّباً بَلَاغاً لِلدُّنْيَا وَ الْآخِرَةِ صَبّاً صَبّاً هَنِيئاً مَرِيئاً مِنْ غَيْرِ كَدٍّ وَ لَا مَنٍّ مِنْ أَحَدِ خَلْقِكَ إِلَّا سَعَةً مِنْ فَضْلِكَ الْوَاسِعِ فَإِنَّكَ قُلْتَ «وَ سْئَلُوا اللَّهَ مِنْ فَضْلِهِ» فَمِنْ فَضْلِكَ أَسْأَلُ وَ مِنْ عَطِيَّتِكَ أَسْأَلُ وَ مِنْ يَدِكَ الْمَلْأَى أَسْأَلُ. خدایا روزیم بده از فضل گسترده و حلال و پاکیزه‌‌ات روزی‌ای گشترده و حلال و پاکیزه، که مایه بلاغ در دنیا و آخرت باشد، همین طور پیاپی نازل شود، لذیذ و گوارا و بدون هیچ گونه دردسری و نه منتی از جانب احدی از خلایق؛ مگر از جانب گستره فضب گسترده تو؛ که همانا خودت فرمودی «و از خداوند از فضلش درخواست کنید» پس، از فضل تو درخواست می‌کنم و از عطایای تو می‌خواهم و از دست پُرِ تو طلب می‌کنم. 📚الكافي، ج‏2، ص551 ☀️ب. در فرازی از دعای امام سجاد در سحرهای ماه رمضان که به دعای ابوحمزه ثمالی معروف است آمده است: اللَّهُمَّ أَنْتَ الْقَائِلُ وَ قَوْلُكَ حَقٌّ وَ وَعْدُكَ صِدْقٌ «وَ سْئَلُوا اللَّهَ مِنْ فَضْلِهِ» «إِنَّ اللَّهَ كانَ بِكُمْ رَحِيماً» وَ لَيْسَ مِنْ صِفَاتك يَا سَيِّدِي أَنْ تَأْمُرَ بِالسُّؤَالِ وَ تَمْنَعَ الْعَطِيَّةَ وَ أَنْتَ الْمَنَّانُ بِالْعَطِيَّاتِ عَلَى أَهْلِ مَمْلَكَتِكَ وَ الْعَائِدُ عَلَيْهِمْ بِتَحَنُّنِ رَأْفَتِكَ‏ إِلَهِي رَبَّيْتَنِي فِي نِعَمِكَ وَ إِحْسَانِكَ صَغِيراً وَ نَوَّهْتَ بِاسْمِي كَبِيراً فَيَا مَنْ رَبَّانِي فِي الدُّنْيَا بِإِحْسَانِهِ وَ تَفَضُّلِهِ‏ وَ نِعَمِهِ وَ أَشَارَ لِي فِي الْآخِرَةِ إِلَى عَفْوِهِ وَ كَرَمِه‏ ... خدایا تو خودت گفتی و سخن تو حق است و وعده‌ات راست: «و از خداوند از فضلش درخواست کنید» «همانا خداوند به شما مهربان است». و از خصلتهای تو این نیست – ای سرور من – که به درخواست کردن دستور دهی، و در عین حال از عطا کردن خودداری کنی؛ و تو کسی هستی که با عطاهایت همواره بر ساکنان ممکلتت منت می‌گذاری و با عطف توجه مهربانانه‌ات بدانان روی می‌کنی! خدایا! در کوچکی مرا در نعمت و احسانت پروراندی و در بزرگی اسمم را بلندآوازه کردی؛ پس ای کسی که مرا در دنیا با احسان و تفضل و نعمتهایش پروراند و در آخرت مرا به عفو و کرمش حواله داد ... 📚مصباح المتهجد و سلاح المتعبد، ج‏2، ص581؛ إقبال الأعمال، ج‏1، ص68 @yekaye

. 1️⃣ «وَ لا تَتَمَنَّوْا ما فَضَّلَ اللَّهُ بِهِ بَعْضَكُمْ عَلى‏ بَعْضٍ لِلرِّجالِ نَصیبٌ مِمَّا اكْتَسَبُوا وَ لِلنِّساءِ نَصیبٌ مِمَّا اكْتَسَبْنَ وَ سْئَلُوا اللَّهَ مِنْ فَضْلِهِ إِنَّ اللَّهَ كانَ بِكُلِّ شَی‏ءٍ عَلیماً» 💢خداوند انسانهای متعددی آفریده است؛ و تعدد امکان ندارد مگر اینکه تفاوتی در کار باشد؛ و همین که دو موجود متفاوت و غیر از همدیگر باشند بدان معناست که یکی چیزی دارد که دیگری ندارد و البته در بسیاری از موارد دومی هم چیزی دارد که اولی ندارد. کسی که عاقل باشد و این واقعیت را بفهمد که لازمه آفرینش موجودات متعدد، تفاوت در دارایی‌های آنان است، هیچگاه درصدد نمی‌آید که آنچه مایه برتری تکوینی دیگری بر اوست را طلب کند. 💢در مورد زنان و مردان نیز چنین است: خداوند زنان و مردان را متفاوت آفریده؛ یعنی آنان را از جهات گوناگون بر همدیگر برتری داده است: در مردها یک ظرفیتها و امکاناتی را نهاده که در زنان نیست و بالعکس. 🤔اما این به معنای آن نیست که به لحاظ ارزشی یکی از این دو را بر دیگری برتری داده است: نصیب هریک از زنان و مردان، آن چیزی است که با کار و تلاش خود بدان می‌رسند. 💢البته هر انسانی می‌تواند از خداوند افزایش طرفیت و امکانات بخواهد؛ یعنی می‌تواند حتی به خداوند امید ببندند که مازاد بر تلاششان و از فضلش بدانها بدهد؛ اما آنچه مهم است این است که مستقیما از فضل خدا طلب کنند، نه اینکه چشم طمع به فضل و برتری‌ای که خداوند به دیگری داده است بدوزند؛ چرا که خداوند به هر چیزی داناست و در این تفاوتهایی که بین انسانها قرار داده حکمتی را تعقیب می‌کند؛ و قرار نیست که به دلخواه ما نظام عالم را به هم بزند؛ بله، فضل او زیاد است و اگر از فضل او، نه صرف برتری‌ای که به دیگری داده، بخواهید به شما از فضلش می‌دهد. 💠نکته تخصصی #انسان‌شناسی: 📝#فمینیسم و تفکیک #جنس از #جنسیت 💢خداوند زن و مرد را از جهات متعددی متفاوت آفریده است، هم از جهات بیولوژیک و زیست‌شناسی و هم از جهات روان‌شناختی و جامعه‌شناختی و نفش‌آفرینی هریک در نظام خانواده. 💢اما از سال 1979 روانشناس اجتماعی فمینیست، خانم رودا انگر اول بار به تفکیک جنس (sex) از جنسیت (gender) اقدام کرد و به کوشش جریان فمیسنیم امروزه برای بسیاری از افراد گمان می‌کنند که زن و مرد علی‌رغم داشتن تفاوتهای بیولوژیک (که به جنس آنها مربوط می‌شود) طبیعتا و ذاتا اقتضای هیچ تفاوت جنسیتی را ندارند و هر تفاوت جنسیتی (فرهنگی- اجتماعی) که بین زن و مرد پیدا می‌شود برساخته جوامع و محیط است❗️ 💢با این حال، با پیشرفتهای علمی در قرن بیست و یکم، بویژه در زمینه علوم شناختی، وجود تفاوتهای واقعی غیربیولوژیک بین زن و مرد دوباره به طور جدی مطرح شد چنانکه شاهد شکل‌گیری موجی از فمیسنیتهای سابق هستیم که به خاطر توجه به همین تفاوتها، با تاکید شدید بر احیای خانواده سنتی برای شکوفایی زنانگی، منتقد شدید فمینیسم شدند، و به تدریج جریان فمینیسم خانواده‌گرا را به عنوان بخشی از موج سوم فمینیسم (موج پست مدرن) رقم زدند؛ و حتی برخي با نشان دادن تفاوت‌هاي فيزيولوژيکي بين مغز زن و مرد به اين نتيجه رسيدند که مدل‌هاي آموزش به زن و مرد نيز بايد متفاوت باشد و طرفدار تفکیک جنسیتی نظام آموزشی در تمام مقاطع تحصیلی شدند. 📚(برای توضیح تفصیلی و اسناد این مدعا، ر.ک: جنسیت و دوستی (سوزنچی)، ص46-47 و 69-70) 👈شايد ساده‌ترين و واضح‌ترين مصداقي كه براي اين تفاوت‌هاي ذاتي بتوان نشان داد، #عاطفه_مادری و #لذت_مادری است، كه هرچند مدتها به خاطر غلبه‌ رويکردهاي فمينيستي نادیده گرفته می‌شد، اما امروزه دوباره مورد توجه واقع شده، و به‌ويژه اگر میزان و شدت آن با #عاطفه_پدری و #لذت_پدری مقايسه شود، ترديدي در تفاوت واقعي و طبیعی روحيات زن و مرد باقي نمي‌گذارد. @yekaye 👇ادامه👇

ادامه نکته تخصصی #انسان‌شناسی درباره #فمینیسم 💢آنچه در جریان فمینیسم در یک قرن گذشته رخ داد این بوده که عده‌ای راه احیای #حقوق_زنان را در این دیدند که #تفاوتهای_زن_و_مرد را انکار کنند و در واقع، آن برتری‌هایی که خداوند به مردان بر زنان داده بود را معیار انسانیت قلمداد کنند و همانها را برای زنان طلب کنند. در واقع آنان ناخودآگاه معیار انسان را «مرد»ها قرار دادند و خواستند که زنان را به صورت مردان بازسازی کنند؛ در حالی که خداوند در این آیه به ما تذکر می‌دهد که زن و مرد هر یک مدار خود و نصیب خود از تلاش خویش را دارد و هیچیک از این دو نباید دیگری را برتر مطلق ببیند و مثل دیگری بودن را طلب کند. 🤔بله، هم مردان و هم زنان می‌توانند بیش از آنچه فعلا هستند باشند، و راهش این است که به وضع موجود خود بسنده نکنند و از خداوند از فضلش طلب کنند، اما این طلب فضل، نباید با معیار قرار دادن شخص دیگر باشد (یعنی هر فضل و برتری‌ای را نگاه کنیم که آیا واقعا برای ما مفید و در راستای وجودی ما هست یا نه، و اگر چنین بود آن را طلب کنیم، نه صرفا از این جهت که چون دیگرانی هستند که از فضلی برخوردارند حتما آن فضل برای ما هم فضل و برتری‌ می‌آورد.) 💢خداوند اگر تفاوتی بین زن و مرد قرار داده، از روی علم بوده است؛ و سابقه یک قرن اخیر تمدن غرب نشان داد که مخالفت با این تفاوتها و #یکسان‌پنداری_زن_و_مرد، نه‌تنها به احیای حقوق زنان منجر نخواهد شد، بلکه الگوی زنان را عملا مردان قرار می‌دهد و چون زن مرد نمی‌شود خروجی‌اش #نامرد (Pseudo-man) خواهد بود، که نه زن بودن خود را حفظ کرده و نه واقعا مرد شده است. 📚این مطلب را به تفصیل در سخنرانی «زن به مثابه نا-مرد» توضیح داده‌ام: در ایتا: 🔖https://eitaa.com/souzanchi/556 در فضای وب: 🔖http://www.souzanchi.ir/the-redefinition-of-womens-identity-in-islam-and-feminism/ @yekaye

. 3️⃣ «وَ لا تَتَمَنَّوْا ما فَضَّلَ اللَّهُ بِهِ بَعْضَكُمْ» درباره اینکه مقصود از «آنچه را که خداوند بدان برخی از شما را بر برخی دیگر تفضیل داده است، آرزو مکنید» چیست، دیدگاههای متعددی ابراز شده است (با توجه به امکان استفاده از یک لفظ در چند معنا همگی ممکن است منظور بوده باشد): 🍃الف. هیچکس اموال، نعمتها، همسر و سایر چیزهایی که خداوند به دیگران داده را طلب نکند. (ابن‌عباس، به نقل از مجمع‌البیان، ج3، ص64؛ و حدیث1) 🍃ب. این گونه نباشد که مردان آرزو کنند که ای کاش زن بودند ویا آنچه به زنان داده شده به آنها داده می‌شد، یا زنان آرزو کنند ای کاش مرد بودند و یا آنچه به مردان داده شده، به آنها داده می‌شود زیرا خداوند به مصلحت هرکس آگاهتر است. (بلخی، به نقل از مجمع‌البیان، ج3، ص64؛ و نیز: فقه القرآن، ج‏2، ص344) 🍃ج. چنین نباشد که مرد یا زن حقوق شرعی‌ای که خداوند به نفع دیگری (مثلا بیشتر بودن سهم‌الارث و امکان تعدد زوجات برای مرد یا حق مهریه و نفقه برای زن) قرار داده را طلب کنند. (المیزان، ج4، ص336) 🍃د. چشمتان به داشته‌های دیگران نباشد و مقیاستان برای تلاش و به دست آوردن اموال و ...، آنچه دیگران دارند، نباشد. 🍃ه. خوشبختی برای آدمی در سه مرتبه قابل ذکر است: مرتبه نفسانی (که یا مربوط به قوه نظری است مانند خوش استعدادی و خوش فکری و زیرکی و بیشتر از دیگران دانستنِ و یا مربوط به قوه عملی مانند عفت و شجاعت و حکمت عملی که جامع این سه عدالت است) مرتبه بدنی (مانند زیبایی و سلامت و عمر طولانی و ...) و خوشبختی‌های ناشی از امور بیرون از انسان (مانند کثرت اولاد صالح و دوستان و ثروت و ریاست و شهرت و محبوبیت و ...) برتری‌های انسانها نهایتا به این سه قسم برمی‌گردد که مشاهده برتری دیگران در هریک از اینها ممکن است محل آرزوی انسان قرار گیرد. (مفاتيح الغيب، ج‏10، ص64) و ... @yekaye