✳️ #شان_نزول ✳️
در بسیاری از نقلها شأن نزول این آیه را آن زمانی دانستهاند که قریش درب خانه پیامبر جمع شدند که ایشان را شبانه به شهادت برسانند و حضرت علی ع در بستر پیامبر ص خوابیدند و روایت کردهاند که وقتی پیامبر ص از خانه بیرون آمد مشتی خاک بر روی محاصره کنندگان پاشید و این آیه را خواند و آنان نیز ایشان را ندیدند.
📚(تفسير القمي، ج1، ص275-276 ؛ مجمع البيان، ج8، ص650 ؛ مناقب آل أبي طالب ع، ج1، ص75-76 و 183؛ قصص الأنبياء (للراوندي)، ص336؛ الخرائج و الجرائح، ج1، ص144؛ الأمالي (للطوسي)، ص446 و ...)
که متن کاملی از گزارش این واقعه را میتوانید در 📚 شواهد التنزيل لقواعد التفضيل (ج1، ص279-282) مطالعه فرمایید.
🔹البته با توجه به برخی عبارات این روایتها بعید نیست که قرائت حضرت در آن موقعیت،
نه از باب شأن نزول،
بلکه از باب قرائت این آیه در موقعیت متناسب بوده باشد؛
بویژه که در برخی نقلهای دیگر این آیه را مربوط به جریانی که ابوجهل متعرض پیامبر شد (شأن نزولی که در آیه قبل گذشت) دانستهاند
📚(مثلا تفسير القمي، ج2، ص212 ؛ مجمع البيان، ج8، ص652 ؛ إعلام الورى بأعلام الهدى، ص30 )
🔹و موید دیگر اینکه در برخی از نقل ها آمده است که امیرالمومنین ع نیز این آیه را در ضمن دعایی در همان شبی که در بستر پیامبر خوابیدند خواندند
📚(مصباح المتهجد، ج1، ص92)
✅ متن تمامی روایات فوق در فضای وب قرار داده شده است:
🔖http://yekaye.ir/ya-seen-36-9/
@yekaye
☀️1) یهودیای بعد از رحلت پیامبر ص بر اصحاب پیامبر ص وارد شد و اعتراض کرد که چرا شما همه فضیلتها را به پیامبر خودتان نسبت میدهید و شروع کرد به برشمردن فضایل پیامبران گذشته
و امیرالمومنین ع در پاسخ او نشان داد که نهتنها پیامبر اکرم همه آن فضایل را دارست، بلکه فضیلتهای اختصاصی هم دارد.
فرازهایی از این روایت در
🔖جلسه۱۷۰، حدیث۱ http://yekaye.ir/ya-seen-036-79/
و
🔖جلسه۴۲۶ حدیث۴ http://yekaye.ir/al-ahzab-33-7/
و
🔖جلسه ۴۲۸، حدیث۲ http://yekaye.ir/al-ahzab-33-9/
و فراز پایانیاش در
🔖جلسه 470 حدیث1 http://yekaye.ir/al-qalam-68-4/
گذشت.
در فرازی دیگر از آن حدیث آمده است:
یهودی گفت: حضرت ابراهیم ع در برابر نمرود با حجابهای سهگانه محجوب شد و در امان ماند.
حضرت علی ع پاسخ داد: و حضرت محمد ص نیز در برابر کسانی که قصد کشتنش را داشتند با حجابهای پنجگانه محجوب شد و در امان ماند؛ سهتای آن به ازای سهتا؛ و او دوتا هم اضافه داشت:
خداوند عز وجل در حالی که وضع و حال حضرت محمد ص را توصیف میکرد فرمود «و در پیش رویشان مانعی نهادهایم»، این حجاب اول؛ «و از پشت سرشان هم مانعی» و این حجاب دوم، «پس آنان را پوشاندهایم، پس آنان نمیبینند» (یس/9) و این حجاب سوم؛ سپس فرمود «و چون قرآن بخوانى، ميان تو و كسانى كه به آخرت ايمان ندارند پردهاى پوشيده قرار مىدهيم» (اسراء/45) و این حجاب چهارم؛ و «[آن غل و زنجیرها] تا به چانههاست، پس آنان سر بالا نگهداشتهشدگاناند.» (یس/8). و این هم حجابهای پنجگانه.
📚الإحتجاج (للطبرسي)، ج1، ص211
رُوِيَ عَنْ مُوسَى بْنِ جَعْفَرٍ عَنْ أَبِيهِ عَنْ آبَائِهِ ع عَنِ الْحُسَيْنِ بْنِ عَلِيٍّ ع قَالَ: إِنَّ يَهُودِيّاً مِنْ يَهُودِ الشَّامِ وَ أَحْبَارِهِمْ كَانَ قَدْ قَرَأَ التَّوْرَاةَ وَ الْإِنْجِيلَ وَ الزَّبُورَ وَ صُحُفَ الْأَنْبِيَاءِ ع وَ عَرَفَ دَلَائِلَهُمْ جَاءَ إِلَى مَجْلِسٍ فِيهِ أَصْحَابُ رَسُولِ اللَّهِ ص وَ فِيهِمْ عَلِيُّ بْنُ أَبِي طَالِبٍ وَ ابْنُ عَبَّاسٍ وَ ابْنُ مَسْعُودٍ وَ أَبُو سَعِيدٍ الْجُهَنِيُ فَقَالَ يَا أُمَّةَ مُحَمَّدٍ مَا تَرَكْتُمْ لِنَبِيٍّ دَرَجَةً وَ لَا لِمُرْسَلٍ فَضِيلَةً إِلَّا أَنْحَلْتُمُوهَا نَبِيَّكُمْ فَهَلْ تُجِيبُونِّي عَمَّا أَسْأَلُكُمْ عَنْهُ؟ فَكَاعَ الْقَوْمُ عَنْهُ فَقَالَ عَلِيُّ بْنُ أَبِي طَالِبٍ ع نَعَمْ مَا أَعْطَى اللَّهُ نَبِيّاً دَرَجَةً وَ لَا مُرْسَلًا فَضِيلَةً إِلَّا وَ قَدْ جَمَعَهَا لِمُحَمَّدٍ ص وَ زَادَ مُحَمَّداً عَلَى الْأَنْبِيَاءِ أَضْعَافاً مُضَاعَفَةً فَقَالَ لَهُ الْيَهُودِيُّ فَهَلْ أَنْتَ مُجِيبِي؟ قَالَ لَهُ نَعَمْ سَأَذْكُرُ لَكَ الْيَوْمَ مِنْ فَضَائِلِ رَسُولِ اللَّهِ ص مَا يُقِرُّ اللَّهُ بِهِ عَيْنَ الْمُؤْمِنِينَ وَ يَكُونُ فِيهِ إِزَالَةٌ لِشَكِّ الشَّاكِّينَ فِي فَضَائِلِهِ ص إِنَّهُ كَانَ إِذَا ذَكَرَ لِنَفْسِهِ فَضِيلَةً قَالَ وَ لَا فَخْرَ وَ أَنَا أَذْكُرُ لَكَ فَضَائِلَهُ غَيْرَ مُزْرٍ بِالْأَنْبِيَاءِ وَ لَا مُنْتَقِصٍ لَهُمْ وَ لَكِنْ شُكْراً لِلَّهِ عَلَى مَا أَعْطَى مُحَمَّداً ص مِثْلَ مَا أَعْطَاهُمْ وَ مَا زَادَهُ اللَّهُ وَ مَا فَضَّلَهُ عَلَيْهِمْ قَالَ لَهُ الْيَهُودِيُّ إِنِّي أَسْأَلُكَ فَأَعِدَّ لَهُ جَوَاباً قَالَ لَهُ عَلِيٌّ ع هَاتِ قَالَ الْيَهُودِيُّ...
قَالَ لَهُ الْيَهُودِيُّ فَإِنَّ إِبْرَاهِيمَ ع حُجِبَ عَنْ نُمْرُودَ بِحُجُبٍ ثَلَاثٍ
قَالَ عَلِيٌّ ع لَقَدْ كَانَ كَذَلِكَ وَ مُحَمَّدٌ ص حُجِبَ عَمَّنْ أَرَادَ قَتْلَهُ بِحُجُبٍ خَمْسٍ فَثَلَاثَةٌ بِثَلَاثَةٍ وَ اثْنَانِ فَضْلٌ قَالَ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ وَ هُوَ يَصِفُ أَمْرَ مُحَمَّدٍ ص «وَ جَعَلْنا مِنْ بَيْنِ أَيْدِيهِمْ سَدًّا» فَهَذَا الْحِجَابُ الْأَوَّلُ «وَ مِنْ خَلْفِهِمْ سَدًّا» فَهَذَا الْحِجَابُ الثَّانِي «فَأَغْشَيْناهُمْ فَهُمْ لا يُبْصِرُونَ» فَهَذَا الْحِجَابُ الثَّالِثُ ثُمَّ قَالَ «إِذا قَرَأْتَ الْقُرْآنَ جَعَلْنا بَيْنَكَ وَ بَيْنَ الَّذِينَ لا يُؤْمِنُونَ بِالْآخِرَةِ حِجاباً مَسْتُوراً» فَهَذَا الْحِجَابُ الرَّابِعُ ثُمَّ قَالَ «فَهِيَ إِلَى الْأَذْقانِ فَهُمْ مُقْمَحُونَ» فَهَذِهِ حُجُبُ خَمْس. ...
@yekAaye
☀️ 2) در حدیث2 از آیه قبل ، روایتی از امام صادق ع گذشت که عدم ایمان را به عدم ایمان به ولایت امیرالمومنین ع و ائمه پس از ایشان تطبیق میفرمود و آیه قبل را عذاب آنان.
🔖https://eitaa.com/yekaye/1088
در ادامه آن روایت آمده است:
سپس فرمودند «و در پیش رویشان مانعی نهادهایم، و از پشت سرشان هم مانعی، پس آنان را پوشاندهایم، پس آنان نمیبینند» (یس/9) که این هم عقوبت آنان است از این جهت که ولایت امیرالمومنین ع و امامان پس از او را انکار کردند؛ این مربوط به دنیایشان است؛ و در آخرت در آتش جهنم «سر به بالا نگهداشته شدگان» (یس/8) هستند.
📚الكافي، ج1، ص432؛ تأويل الآيات الظاهرة، ص476
مُحَمَّدُ بْنُ يَحْيَى عَنْ سَلَمَةَ بْنِ الْخَطَّابِ عَنِ الْحَسَنِ بْنِ عَبْدِ الرَّحْمَنِ عَنْ عَلِيِّ بْنِ أَبِي حَمْزَةَ عَنْ أَبِي بَصِيرٍ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع ... ثُمَّ قَالَ «وَ جَعَلْنا مِنْ بَيْنِ أَيْدِيهِمْ سَدًّا وَ مِنْ خَلْفِهِمْ سَدًّا فَأَغْشَيْناهُمْ فَهُمْ لا يُبْصِرُونَ» عُقُوبَةً مِنْهُ لَهُمْ حَيْثُ أَنْكَرُوا وَلَايَةَ أَمِيرِ الْمُؤْمِنِينَ ع وَ الْأَئِمَّةِ مِنْ بَعْدِهِ هَذَا فِي الدُّنْيَا وَ فِي الْآخِرَةِ فِي نَارِ جَهَنَّمَ «مُقْمَحُونَ» َ....
✅ادامه روایت ذیل آیه بعد خواهد آمد، انشاءالله.
https://eitaa.com/yekaye/1165
@yekaye
یک آیه در روز
756) 🌺 وَ جَعَلْنا مِنْ بَيْنِ أَيْديهِمْ سَدًّا وَمِنْ خَلْفِهِمْ سَدًّا فَأَغْشَيْناهُمْ فَهُمْ لا
.
1⃣ «وَ جَعَلْنا مِنْ بَيْنِ أَيْدِيهِمْ سَدًّا وَ مِنْ خَلْفِهِمْ سَدًّا فَأَغْشَيْناهُمْ فَهُمْ لا يُبْصِرُونَ»
در آیه قبل، درباره اینکه مراد از آیه چیست، دیدگاههای متنوعی بیان شد.
🔖جلسه 755، تدبر1 https://eitaa.com/yekaye/1096
متناسب با هر تحلیلی که از آن آیه ارائه شود، مراد از این سد و غشاوه و عدم رویت متفاوت خواهد بود، مثلا:
🍃الف. اگر مَثَلی برای بیان حال و روز کفار و مشرکان باشد، آنگاه این آیه توصیف میکند که خداوند چگونه آنان را خوار و ذلیل کرده، گویی در پیش رو و پشت سرشان سدی زده که نه راه پس دارند و نه راه پیش. (مجمع البيان، ج8، ص652)
🍃ب. اگر بیان حال آنان در قیامت است، حکایت از ضیق و تنگی جایگاهشان در جهنم دارد که نمیتوانند ذرهای جلو یا عقب بروند و راهشان از همه طرف بسته و کاملا محاصره شدهاند.
📚(مجمع البيان، ج8، ص652)
🍃ج. اگر حکایت کسانی است که قصد کشتن و آسیب زدن به پیامبر ص را داشتند مراد آن پردهای است که خداوند بر دیدگان آنها انداخت که پیامبر ص از جلویشان عبور کرد اما او را ندیدند.
📚(مجمع البيان، ج8، ص652)
🍃د. اگر اشاره به کسانی است که از ایمان آوردن و از قرآن رویگردانند، میخواهد بگوید آنان با این اقدامشان چنان در باطل گرفتار میشوند که گویی به غل و زنجیر کشیده شده و راه بر آنان بسته شده است که راه خلاصیای نمییابند.
📚(مجمع البيان، ج8، ص652)
و ...
@yekaye
یک آیه در روز
756) 🌺 وَ جَعَلْنا مِنْ بَيْنِ أَيْديهِمْ سَدًّا وَمِنْ خَلْفِهِمْ سَدًّا فَأَغْشَيْناهُمْ فَهُمْ لا
.
2⃣ «وَ جَعَلْنا مِنْ بَيْنِ أَيْديهِمْ سَدًّا وَمِنْ خَلْفِهِمْ سَدًّا فَأَغْشَيْناهُمْ فَهُمْ لا يُبْصِرُونَ»
کسی که مسیر کفرورزی را در پیش میگیرد، راهش از جلو و عقب مسدود میشود؛
در واقع موانع او را احاطه میکنند که دیگر هیچ حقیقتی را نبیند.
اما مقصود از جلو و پشت سر چیست؟
🍃الف. کنایه از جمیع جهات است
📚(المیزان، ج17، ص65)
🍃ب. شايد مراد از پیش رو، آرزوهاى طولانى انسان براى آينده و مراد از پشت سر غفلت از خلافكارىهاى گذشته باشد كه آن آرزوها و این غفلتها دو مانع بزرگ براى ديدن حقّ است.
📚(تفسیر نور، ج9، ص524)
🍃ج. غافلان بى ايمان، نه از گذشتهى كفّار عبرت مىگيرند، و نه از معجزه و استدلالى كه پيش روى آنان است.
📚(تفسیر نور، ج9، ص524)
🍃د. چهبسا این پیش رو و پشت سر، دو جهت از همان جهاتی است که شیطان وعده داده بود از این جهات سراغ انسان میآیم:
«ثُمَّ لَآتِيَنَّهُمْ مِنْ بَيْنِ أَيْديهِمْ وَ مِنْ خَلْفِهِمْ وَ عَنْ أَيْمانِهِمْ وَ عَنْ شَمائِلِهِمْ وَ لا تَجِدُ أَكْثَرَهُمْ شاكِرينَ» (اعراف/17)
و آنگاه هر معنایی که آنجا باشد اینجا هم میتواند باشد، مانند اینکه
پیش رو آخرت است که شیطان با آرزواندیشی راه انسان به سوی آخرت را سد میکند، و پشت سر اموال و فرزندان و اموری که انسان بدانها تکیه میکند و با اعتماد بدانها از خدا غافل میشود؛
و یا ... .
این آیه و احتمالات متعدد آن قبلا در جلسه 237 مورد بررسی قرار گرفت:
🔖 http://yekaye.ir/al-aaraf-7-17/
🍃ه. ...
@yekaye
یک آیه در روز
756) 🌺 وَ جَعَلْنا مِنْ بَيْنِ أَيْديهِمْ سَدًّا وَمِنْ خَلْفِهِمْ سَدًّا فَأَغْشَيْناهُمْ فَهُمْ لا
.
3⃣ وَ جَعَلْنا مِنْ بَيْنِ أَيْديهِمْ سَدًّا وَمِنْ خَلْفِهِمْ سَدًّا فَأَغْشَيْناهُمْ فَهُمْ لا يُبْصِرُونَ»
چنانکه در نکات ادبی گذشت
در تفاوت «غشاوة» با «غطاء» گفتهاند که «غشاء» امر رقیقی است که به خاطر رقیق بودنش بیننده غالبا متوجه اینکه جلوی چشمش را گرفته نمیشود و غالبا از جنس خود شیء است؛ اما «غطاء» پوشش ضخیمی است که شخص کاملا متوجه مانع بودنش میشود.
🔖https://eitaa.com/yekaye/1107
شاید بتوان گفت در آیه با استفاده از تعبیر «أغشیناهم» میخواهد تذکر دهد که اگرچه موانع درک حقیقت، کسانی را که ایمان نمیآورند کاملا احاطه کرده است و امکان دیدن را از آنان گرفته،
🔻اما این موانع امری بیرون از آنها نیست، بلکه از خودشان است؛ و به همین جهت متوجه آن نمیشوند.🔻
ظاهراً به همین جهت است که آنان در حالی که زیانکارترین افرادند، خودشان گمان میکنند بهتریناند: «قُلْ هَلْ نُنَبِّئُكُمْ بِالْأَخْسَرينَ أَعْمالاً؛الَّذينَ ضَلَّ سَعْيُهُمْ فِي الْحَياةِ الدُّنْيا وَ هُمْ يَحْسَبُونَ أَنَّهُمْ يُحْسِنُونَ صُنْعاً» (کهف/103-104)
@yekaye
یک آیه در روز
756) 🌺 وَ جَعَلْنا مِنْ بَيْنِ أَيْديهِمْ سَدًّا وَمِنْ خَلْفِهِمْ سَدًّا فَأَغْشَيْناهُمْ فَهُمْ لا
.
4⃣ «وَ جَعَلْنا مِنْ بَيْنِ أَيْديهِمْ سَدًّا وَمِنْ خَلْفِهِمْ سَدًّا فَأَغْشَيْناهُمْ فَهُمْ لا يُبْصِرُونَ»
این آیه هم میتواند وصف دنیایی کسانی باشد و هم وصف اخروی آنان،
🔻در دنیا با کفر ورزیدنشان مانعی برای خود در برابر دیدن حقیقت قرار دادهاند؛
🔻در آخرت هم همین مانع تجلی میکند و نمیگذارد راه بهشت را بیابند و بدان سو روند.
در واقع،
توجه به آیاتی مانند «وَ مَنْ كانَ في هذِهِ أَعْمى فَهُوَ فِي الْآخِرَةِ أَعْمى وَ أَضَلُّ سَبيلاً: و هر كه در اين [دنيا] كور باشد در آخرت هم كور و گمراهتر خواهد بود» (اسراء/72) میتواند نشان دهد که - حتی اگر به امکان استفاده از یک لفظ در چند معنا باور نداشته باشیم - تلقی اخروی از این گونه آیات کاملا با تلقی دنیوی از اینها قابل جمع است و این گونه نیست که با قبول یکی، ناچار شویم دیگری را کنار بگذاریم؛ بویژه اگر توجه کنیم که آخرت باطن دنیاست.
@yekaye
یک آیه در روز
756) 🌺 وَ جَعَلْنا مِنْ بَيْنِ أَيْديهِمْ سَدًّا وَمِنْ خَلْفِهِمْ سَدًّا فَأَغْشَيْناهُمْ فَهُمْ لا
.
5⃣ «إِنَّا جَعَلْنا في أَعْناقِهِمْ أَغْلالاً فَهِيَ إِلَى الْأَذْقانِ فَهُمْ مُقْمَحُونَ؛ وَ جَعَلْنا مِنْ بَيْنِ أَيْديهِمْ سَدًّا وَمِنْ خَلْفِهِمْ سَدًّا فَأَغْشَيْناهُمْ فَهُمْ لا يُبْصِرُونَ»
این دو آیه در کنار هم میتواند اشاره به موانع انفسی و آفاقیای داشته باشد که انسان غیرمومن را دربرگرفته است:
در واقع،
مانع ایمان آوردن،
🌀یا در درون آنهاست که هماندد غل و زنجیری تا گلوی آنان بالا آمده و نمیگذارد جلوی پایشان را ببینند؛
⛔️یا در بیرون آنهاست که همانند سدی پیش رو و پشت سر آنان قرار گرفته و آنان را احاطه کرده و نمیتوانند حقیقت را ببینند.
📚(مفاتیح الغیب (فخر رازی)، ج26، ص255؛ الميزان، ج17، ص65)
@yekaye
✅ به علت کثرت احادیث و تدبرهای ناظر به این آیه،
امروز به همین مقدار اکتفا میشود و ان شاءالله بقیه موارد فردا در کانال تقدیم میشود.
در صورتی که افرادی مایل باشند که بقیه مطالب را همین امروز مطالعه کنند میتوانند به صفحه وب مراجعه کنند به آدرس
http://yekaye.ir/ya-seen-36-9/
@yekaye