. 7️⃣ «الْأَمْواتُ ... ما أَنْتَ بِمُسْمِعٍ مَنْ فِي الْقُبُور» مقصود از «مرده» و «در قبر بودن» که مانع «شنیدن» می‌شود، چیست؟ در آیات دیگر، این مطلب (شنوا کردن عده‌ای) به صورت استفهام انکاری آمده که هریک از اینها صریحا می‌تواند مصداقی از «در قبر بودن» انسان باشد: 🔻الف. «عدم تعقل» (وَ مِنْهُمْ مَنْ يَسْتَمِعُونَ إِلَيْكَ أَ فَأَنْتَ تُسْمِعُ الصُّمَّ وَ لَوْ كانُوا لا يَعْقِلُون؛ یونس/42)، 🔻ب. «پشت کردن به دعوت حق» و «ایمان نیاوردن و تسلیم حقیقت نبودن» (إِنَّكَ لا تُسْمِعُ الْمَوْتی وَ لا تُسْمِعُ الصُّمَّ الدُّعاءَ إِذا وَلَّوْا مُدْبِرينَ؛ وَ ما أَنْتَ بِهادِي الْعُمْيِ عَنْ ضَلالَتِهِمْ إِنْ تُسْمِعُ إِلاَّ مَنْ يُؤْمِنُ بِآياتِنا فَهُمْ مُسْلِمُون؛ نمل/80-81؛ روم/52-53)، 🔻ج. «در گمراهی غوطه‌ور بودن» (أَ فَأَنْتَ تُسْمِعُ الصُّمَّ أَوْ تَهْدِي الْعُمْيَ وَ مَنْ كانَ في ضَلالٍ مُبين؛ زخرف/40) 🔹و در برخی آیات دیگر هم تعابیری از شنیدن‌هایی که واقعا بی‌تاثیر بوده آمده، که آنها نیز چه‌بسا مصداق غیرصریح این در قبر بودن باشد: 🔻د. «دعوت به سوی خدا و آخرت را به بازی گرفتن» (ما يَأْتيهِمْ مِنْ ذِكْرٍ مِنْ رَبِّهِمْ مُحْدَثٍ إِلاَّ اسْتَمَعُوهُ وَ هُمْ يَلْعَبُونَ؛ انبیاء/2) 🔻ه. «در عداد شیاطین قرار گرفتن» (وَ مَا تَنَزَّلَتْ بِهِ الشَّيَاطِينُ؛ ... إِنَّهُمْ عَنِ السَّمْعِ لَمَعْزُولُونَ؛ شعراء/210 و 212) 🔻و. «هواپرستی» (أَ فَرَأَيْتَ مَنِ اتَّخَذَ إِلهَهُ هَواهُ وَ أَضَلَّهُ اللَّهُ عَلی عِلْمٍ وَ خَتَمَ عَلی سَمْعِهِ وَ قَلْبِهِ؛ جاثیه/23) 🔻ز. «غفلت» (وَ لَهُمْ آذانٌ لا يَسْمَعُونَ بِها أُولئِكَ كَالْأَنْعامِ بَلْ هُمْ أَضَلُّ أُولئِكَ هُمُ الْغافِلُونَ، اعراف/179؛ أُولئِكَ الَّذينَ طَبَعَ اللَّهُ عَلی قُلُوبِهِمْ وَ سَمْعِهِمْ وَ أَبْصارِهِمْ وَ أُولئِكَ هُمُ الْغافِلُونَ، نحل/108) 🔻ح. «انکار آیات و نشانه‌های الهی و به مسخره گرفتن آنها» (فَما أَغْنی عَنْهُمْ سَمْعُهُمْ وَ لا أَبْصارُهُمْ وَ لا أَفْئِدَتُهُمْ مِنْ شَيْءٍ إِذْ كانُوا يَجْحَدُونَ بِآياتِ اللَّهِ وَ حاقَ بِهِمْ ما كانُوا بِهِ يَسْتَهْزِؤُنَ؛ احقاف/26) 🔻ط. «غوطه‌ور شدن در بدی‌ها به طوری که امید خیری به او نباشد» (وَ لَوْ عَلِمَ اللَّهُ فيهِمْ خَيْراً لَأَسْمَعَهُم؛ انفال/23) 🔻ی. «استکبار ورزیدن در برابر آیات الهی» (يَسْمَعُ آياتِ اللَّهِ تُتْلی عَلَيْهِ ثُمَّ يُصِرُّ مُسْتَكْبِراً كَأَنْ لَمْ يَسْمَعْها فَبَشِّرْهُ بِعَذابٍ أَليمٍ؛ جاثیه/8) 💠تاملی با خویش یکبار دیگر این فهرست را مرور کنیم: ▪️«عدم تعقل» ، ▪️«پشت کردن به دعوت حق» و «ایمان نیاوردن و تسلیم حقیقت نبودن» ، ▪️«در گمراهی غوطه‌ور بودن» ، ▪️«دعوت به سوی خدا و آخرت را به بازی گرفتن» ، ▪️«در عداد شیاطین قرار گرفتن» ، ▪️«هواپرستی» ، ▪️«غفلت» ، ▪️«انکار آیات و نشانه‌های الهی و به مسخره گرفتن آنها» ، ▪️«غوطه‌ور شدن در بدی‌ها به طوری که امید خیری به او نباشد» ، ▪️«استکبار ورزیدن در برابر آیات الهی». ‼️اگر هریک از این اوصاف در ما باشد بدانیم که حقیقت و جان و روح ما مرده و در قبر است، اگرچه ظاهرا روی زمین زندگی می‌کنیم‼️ ✅ @Yekaye

. 8️⃣ «الْأَمْواتُ ... ما أَنْتَ بِمُسْمِعٍ مَنْ فِي الْقُبُور» چرا «مرده و در قبر بودن» را با «ناشنوا بودن نسبت به سخن حق» یکی کرد؟ 🔆چون انسان، برتر از حیوان است؛ پس حیات حقیقیِ او، همان حیات فیزیولوژیکی که حیوان دارد، نیست. حیات حقیقی او در همان چیزی است که مایه برتری او شده: که در افق فطرت خدایی و بر اساس تعالیم خدا حرکت کند، نه در افق ماده و غریزه. پس اگر کسی نسبت به پیام حق ناشنوا بود، بهره‌ای از حیات انسانی ندارد؛ پس مرده است. و 🔅جواب مثبت به دعوت پیامبر دادن است که انسان را زنده می‌کند: «اسْتَجيبُوا لِلَّهِ وَ لِلرَّسُولِ إِذا دَعاكُمْ لِما يُحْييكُمْ» (انفال/24) ✅ @Yekaye

. 9️⃣ «الْأَمْواتُ ... ما أَنْتَ بِمُسْمِعٍ مَنْ فِي الْقُبُور» حق و باطل نقطه مقابل هم‌اند؛ و قبول یکی با انکار دیگری تلازم دارد: 🔻همان طور که کسی که نسبت به قبول حق واکنشی نشان نمی‌دهد مرده است، 🔻کسی هم که نسبت به انکار باطل هیچ واکنشی (حتی در سویدای دل خود) ندارد، مرده است 🔖حدیث1 ✅ @Yekaye

. 🔟 «ما أَنْتَ بِمُسْمِعٍ مَنْ فِي الْقُبُور» در تبليغ، شرط تأثير پذيری، آمادگی مردم است؛ وگرنه تبليغ پيامبر نيز بی‌اثر خواهد بود 📚(تفسير نور، ج9، ص492) ✅ @Yekaye

⬛️ شهادت باب الحوائج امام موسی بن جعفر علیه السلام بر شیعیان و دوستداران ایشان تسلیت باد ⬛️

722.1) و ما يَسْتَوِي الْأَعْمى وَ الْبَصيرُ؛ وَ لاَ الظُّلُماتُ وَ لاَ النُّورُ؛ وَ لاَ الظِّلُّ وَ لاَ الْحَرُورُ؛ وَ ما يَسْتَوِي الْأَحْياءُ وَ لاَ الْأَمْواتُ إِنَّ اللَّهَ يُسْمِعُ مَنْ يَشاءُ وَ ما أَنْتَ بِمُسْمِعٍ مَنْ فِي الْقُبُورِ نگاهی کلی به آیات 19-22 سوره فاطر ترجمه و نه یکسانند کور و بینا؛ و نه ظلمت‌ها و نه نور؛ و نه سایه [سایبان] و نه داغی آفتاب [باد سوزان]؛ و نه یکسانند زندگان و نه مردگان، البته خداوند کسی را که بخواهد می‌شنواند، و[لی] تو شنواننده کسانی که در قبرهایند، نیستی [= نمی‌توانی سخنت را به گوشِ دلِ آنان برسانی] 25 رجب 1439 1397/1/23 ✅ @Yekaye

❇️ در چهار آیه گذشته، مقایسه‌هایی به عمل آمد که هرکس می‌فهمد که مثلا کور با بینا یکسان نیست؛ یا ... . ▪️چه چیزی موجب شده که خداوند اینها را در کتاب خود مطرح کند؟ ▪️چه تفاوتی با هم دارند که این تعداد متنوع ارائه شد؟ ▪️و ...؟ 🔸به نظر می‌رسد مناسب است در یک نگاه کلی این چند مقایسه را با هم نیز مورد تامل قرار دهیم. ✅ اما قبل از ورود در این مقایسه، مناسب است اشاره‌ای داشته باشیم به حدیثی درباره سخن گفتن پیامبر ص با مردگان و پاسخی که شبهه‌ای که ممکن است در فهم آخرین فراز آیه اخیر پیش آید: ✅ @Yekaye

☀️1) در کتب شیعه و سنی روایت شده است که پیامبر اکرم ص بر سر چاه بدر [که کُشته‌های قریش را در آن ریختند] ایستادند و [خطاب به آنها] فرمودند: «پس آیا یافتید آنچه را که پروردگارتان به شما وعهده داده بود» (اعراف/44) سپس فرمود: همانا آنان الان آنچه می‌گویم را می‌شنوند. 📚الصحیح (بخاری)، ج5، ص77؛ مناقب آل أبي طالب (ابن شهرآشوب)، ج1، ص60 حَدَّثَنِي عُثْمَانُ، حَدَّثَنَا عَبْدَةُ، عَنْ هِشَامٍ، عَنْ أَبِيهِ، عَنِ ابْنِ عُمَرَ، قَالَ: وَقَفَ النَّبِيُّ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَ[آله و] سَلَّمَ عَلَى قَلِيبِ بَدْرٍ فَقَالَ: «هَلْ وَجَدْتُمْ مَا وَعَدَ رَبُّكُمْ حَقًّا» ثُمَّ قَالَ: «إِنَّهُمُ الآنَ يَسْمَعُونَ مَا أَقُولُ» ✅ @Yekaye

1⃣ «ما أَنْتَ بِمُسْمِعٍ مَنْ فِي الْقُبُور» آیا حدیث فوق https://eitaa.com/yekaye/248 که در کتب شیعه و سنی روایت شده، با این آیه ناسازگار است⁉️ آیا از این جمله می‌توان منکر حیات برزخی شد⁉️ ❇️ در یکی از سالن‌های مجازی گفتگو، شخصی منکر حیات بعد از مرگ شده بود و با استناد به این آیه، حدیث مذکور را دروغ می‌شمرد و گمان می‌کرد که انسان بعد از مرگ کاملا نابود می‌شود تا در قیامت دوباره زنده شود. ظریفی پاسخ وی را در قالب #نمایشنامه‌ای داده است که چون، علاوه بر پاسخ به اشکال فوق، در فهم عمیق این آیه و نظایر آن به ما کمک می‌کند، آن پاسخ در ادامه 👇 تقدیم می‌شود. ✅ اصل مطلب را در لینک زیر می‌توانید مطالعه کنید: 🔖 http://www.iranclubs.org/forums/showthread.php?p=2355060#post2355060 ✅ @Yekaye

✳️ #پرده_اول: مناظره با یک یتیم❗️ 🔹یتیم: دیشب پدرم را در خواب دیدم و با او صحبت کردم و خیلی لذت بردم. 🔸دخیل: عزیزم! یعنی می‌گویی پدرت که مرده است، در خواب سخن تو را شنید؟ 🔹-: بلی، حتما شنید، و اتفاقا جواب خیلی دلنشین و مناسبی هم به من داد! 🔸-: متاسفانه عزیزم تو کافر شدی❗️ 🔹-: چرا کافر شدم؟! 🔸-: چون مطلبی را بر خلاف قرآن، معتقد شدی❗️ 🔹-: مگر قرآن چه می‌گوید؟ 🔸-: قرآن می‌گوید: إِنَّكَ لا تُسْمِعُ الْمَوْتى‏، یعنی پیامبر ما! تو نمی‌توانی به مرده چیزی بشنوانی، و همچنین می‌گوید: و ما أَنْتَ بِمُسْمِعٍ مَنْ فِي الْقُبُور‏، یعنی ای پیامبر ما! تو نمی‌توانی به کسانی که در قبر آرمیده‌اند چیزی بشنوانی! عزیزم! مگر پدر تو در قبر نخوابیده است؟ پس چرا می‌گویی به او چیزی شنواندی و او پاسخ تو را داد؟ تو بر خلاف قرآن حرف زدی‼️ 🔹-: من با اینکه پدرم که در قبر آرمیده صدای من را نمی‌شنود که مشکلی ندارم! پدرم وقتی روی تخت بیمارستان مرد، در آن وقت هم گوشش دیگر صدای من را نمی‌شنوید، اصلا پرده صماخ گوش پدر من (که معلم در دبستان به ما آموزش داده) دیگر تکان نمی‌خورد تا صوت را منتقل به گوش میانی و درونی و قسمت حلزونی گوش او کند! عصب بینایی و سلولها و نرونهای عصبی مغز پدر من هم مرده بودند، ممکن نبود پدر من چیزی بشنود! من چگونه کافر شدم و با قرآن مخالفت کردم که می‌دانم الآن پدرم از تخت بیمارستان رفته زیر یک خروار خاک! اگر قبلا گوشش نزدیک دهان من بود و نمی‌شنید اکنون با اینهمه خاک و سنگ چگونه بشنود‼️ 🔸-: ولی آیه قرآن را چه کار می‌کنی؟ آیه می‌گوید: تو نمی‌توانی به مرده چیزی بشنوانی، اما تو گفتی که خواب پدر دیدی، و معتقد هستی خودش بوده، و در خواب، سخن تو را شنیده و جواب مناسب داده است؟! 🔹-: گمان نمی‌کنم مقصود قرآن این باشد، ولی الآن یک سؤال مهم برایم پیش آمد! 🔸-: چه سؤالي؟ 🔹-: آخر آیه می‌گوید تو نمی‌توانی به کسانی که در قبرها هستند چیزی بشنوانی، و این خیلی مطلب واضحی هست❗️ 🔺سؤالم این است که آیا خدا پیامبر فرستاده تا چیزهایی که هر بچه و بزرگ می‌فهمند دوباره به عنوان وحی به آنها بگوید؟! 🔺 مثلا آیا خدا پیامبر می‌فرستد که به او وحی کند که وقتی تشنه شدید آب بخورید‼️ یا جمع دو و دو می‌شود چهار‼️ 🤔آخر چه نیازی بوده که به پیامبر وحی کند که تو نمی‌توانی به مرده‌ها چیزی بشنوانی؟! 🔸-: خوب، برای همین که وقتی تو خواب پدر دیدی هرگز نگویی که من در خواب با خود پدرم تماس گرفتم و او سخن من را شنید و جواب داد❗️ 🔹-: آخر قرآن می‌گوید به مرده که در قبر خوابیده نمی‌توانی چیزی بشنوانی، و من وقتی که پدرم را در خواب دیدم، مرده نبود، زنده بود، گوش داشت، صدای من را می‌شنید، و کاملا با هم ارتباط برقرار می‌کردیم. من با حرف قرآن که مشکلی ندارم "من به کسی که در قبر است نمی‌توانم چیزی بشنوانم" اما می‌توانم با روح پدرم که نمرده و در قبر زیر خاک نرفته، صحبت کنم. من جواب سؤالم را نگرفتم! 🔺 چرا قرآن این مطلب واضح را که همه می‌دانند که نمی‌توان به کسانی که در قبر خوابیدند چیزی شنوانید را به عنوان وحی آسمانی بر پیامبرش نازل کرده است؟! چه نیازی به این وحي آسمانی بوده؟!🔺 🔸-: بیا با هم برویم نزد استاد رشته مفاهیم قرآنی تا از او سؤال کنیم. ✅ @Yekaye 👇 پرده دوم 👇

✳️ #پرده_دوم: استاد مفاهیم و تعلیم استعاره❗️ 🔹یتیم: جناب استاد، سؤالی برایمان پیش آمده، خواهش می‌کنیم جواب بفرمایید. 🔸استاد: چه سؤالی؟ 🔹-: سؤال این است که چرا خداوند در وحی آسمانی قرآن، چیزی بسیار واضح که همه از کوچک و بزرگ می‌دانند، به پیامبرش وحی کرده است؟! آخر چه نیازی به این وحی بوده است؟! 🔸-: مثلا کجا⁉️ 🔹-: مثلا آیه «إِنَّكَ لا تُسْمِعُ الْمَوْتى‏» و آیه «و ما أَنْتَ بِمُسْمِعٍ مَنْ فِي الْقُبُور‏»❗️ 🙂 (لبخند استاد!) 🔹-: جناب استاد! چرا می‌خندید؟! 🔸-: آخر عزیزم! در اینجا مقصود خداوند این مطلب واضح که می‌گویی نیست! خداوند متعال از یک مطلب واضح که همه می‌دانند کمک می‌گیرد تا یک مطلب غیر واضح را بیان کند. اگر قبل و بعد این آیات را نگاه کنید، مثل خورشید تابان، می‌فهمید که منظور قرآن از مرده، اشخاص کافر هستند، نه مرده در قبر❗️ 🔹-: ممکن است قبل و بعدش را بفرمایید. 🔸-: مثلا در آیه اول در ادامه می‌فرماید: تو فقط و فقط کسانی را که به آیات ما ایمان دارند می‌توانی بشنوانی، و در آیه دوم فورا در ادامه می‌گوید: تو نیستی مگر بیم دهنده! چه ارتباطی دارد؟! اگر نمی‌توانی به کسانی که در قبر آرمیدند چیزی بشنوانی، پس چگونه می‌خواهی بیم دهنده باشي؟! آیا به مرده می‌توان بیم داد؟! 🔹-: خیلی ممنون، برایم واضح شد! مقصود قرآن از مرده، انسانِ قلبْ مرده است، درست است؟ 🔸-: بلی عزیزم، این را علماء به نام #استعاره اصطلاح کردند، یعنی کافر که قلبش مرده است و گوش قلبش نمی‌شنود، تشبیه شده است به مرده که گوش جسدش نمی‌شنود. 🔹-: اما استاد گرامی! باز یک سؤال مهم برایم مطرح است. اگر مقصود قرآن از مرده، شخص کافر است، پس دیگر نیازی نبود که تصریح کند: تو به کسانی که در قبر هستند نمی‌توانی چیزی بشنوانی! در آیه اول مشکلی ندارم، إِنَّكَ لا تُسْمِعُ الْمَوْتى‏، اما آیه دوم تصریح می‌کند: و ما أَنْتَ بِمُسْمِعٍ مَنْ فِي الْقُبُور‏، و همه می‌دانیم که شخص کافر در قبر نیست، او زنده است و هنوز در قبر نرفته است، هر چند که قلبش مرده است، اما هرگز جزء کسانی که در قبر هستند نیست❗️ جناب استاد! چرا قرآن تصریح می‌کند که به کسانی که در قبر هستند نمی‌توانی چیزی بشنوانی؟ 😓استاد سر به زیر می‌اندازد‼️ 🔸-: سؤال خوبی است، من استادی در علم بلاغت می‌شناسم، بیایید با هم برویم پیش او و این سؤال را بپرسیم. ✅ @Yekaye 👇 پرده سوم 👇

✳️ #پرده_سوم: استاد بلاغت و تعلیم #استعاره_مرشحه❗️ 🔸استاد مفاهیم: سؤالی مطرح شده که نزد شما آمدیم تا جواب بفرمایید. ▪️استاد بلاغت: چه سؤالی؟ 🔸-: می‌دانیم که کلمه موتی (مردگان) در بعض آیات قرآن، استعاره است، و مقصود از آن، مرده نیست، بلکه شخص کافر است؛ اما سؤال در یک آیه خاص است که چرا تصریح می‌کند: تو نمی‌توانی کسانی را که در قبر آرمیدند چیزی بشنوانی؟ کافر در قبر نیارمیده، و در بین مردم زندگی می‌کند، چگونه می‌توان گفت که او در قبر آرمیده است؟! ▪️-: به نکته بسیار زیبای ادبی، رهنمون شدید. علمای بلاغت اسم این نوع #استعاره را #استعاره_مرشحة یا #استعاره_ترشیحیة می‌گذارند، وقتی صاحب سخن، تشبیه مستقیم کند، مثلا بگوید: 🔺کافر که قلبش مرده است شبیه مرده است که جسدش مرده است، این یک #تشبیه است، اما اگر تشبیه را بردارد، و اصلا مشبه را ذکر نکند، و تشبیه را پشت صحنه نگه دارد، و فقط مشبه‌به را ذکر کند، اینجا #استعاره است، می‌گوید: 🔺سراغ مرده نرو که نمی‌توانی به او چیری بشنوانی، ببینید اصلا ذکری از کافر که مشبه است نکرده، و فقط اسم مرده را برده، اما مقصودش از کلمه مرده همان کافر است. 🔸-: ولی ما جواب سؤالمان را نگرفتیم! چون به هر حال کافر در قبر نیارمیده! ▪️-: صبر کنید، مطلب اصلی مانده، این چیزی که توضیح دادم، #استعاره بود، و نامش را #استعاره_تصریحیة می‌گذارند، اما #استعاره انواع لطیف دیگری هم دارد، مثل #استعاره_تخییلیه، یعنی وقتی که صاحب سخن، تشبیه پشت صحنه #استعاره را بسیار قوی کند، آنگاه مشبه را به صحنه می‌اورد در حالی که اوصاف و بلکه اعضا و جوارح مشبه‌به را برای او ذکر می‌کند، مثلا در پشت صحنه، مرگ را به یک درنده که به شخص حمله می‌کند، تشبیه می‌کند، اما اسمی از درنده نمی‌برد، و فقط می‌گوید: آنگاه که مرگ چنگالش را در تو فرو برد! همه می‌دانیم که مرگ، چنگال ندارد، و حیوان درنده است که چنگال دارد، ولی تشبیه پشت صحنه مرگ به درنده، به صاحب سخن اجازه می‌دهد تا برای مرگ هم چنگال قرار دهد، و وقتی مرگ شخص فرا می‌رسد، این چنگال مرگ است که در بدن شخص فرو می‌رود! 📝اما آیه شریفة «و ما أَنْتَ بِمُسْمِعٍ مَنْ فِي الْقُبُور» #استعاره_مرشحة است، یعنی تشبیه پشت صحنه صورت گرفته، و با ظرافت خاصی، مشبه (تماما) از صحنه حذف می‌شود، و آنچه در صحنه می‌ماند تنها و تنها مشبه‌به است با اوصاف خاص خودش! اما قرینه آشکار در کلام وجود دارد که تمام مقصود گوینده، مشبه است، نه مشبه‌به. 📖در این آیه، از آیه ۱۸ تا ۲۶ را اگر نگاه کنید، مقصود قرآن کریم واضح است، و بعد از تعبیر مردگان در قبور هم فوراً می‌گوید: تو تنها و تنها بیم دهنده هستی! که واضح است بیم دادن به مرده‌های در قبور، معنایی ندارد، و این را قرینه_صارفه می‌گویند، و در اینجا مثل آن مثال قبلی که مرگ، چنگال نداشت، اما چون تشبیه به درنده شده بود، عضو درنده که چنگال بود، برای او هم قرار داده شده بود، پس گویا مرگ همان درنده‌ای است که چنگال دارد، در این آیه هم چون کافر به مرده تشبیه شده، و از واصاف مردگان، آرمیدن در قبور است، همین صفت با زیبایی خاص، برای کافر هم اثبات شده است: ای پیامبر ما! تو نمی‌توانی به این مرده در قبر چیزی بشنوانی! یعنی نمی‌توانی به کافری که گویا همان مرده در قبر خوابیده است، چیزی بشنوانی. 🔹یتیم: فهمیدم! خواب من اصلا منافاتی با مقصود قرآن کریم ندارد، چون کافر، به جسد مرده خوابیده در قبر تشبیه شده، نه به روح پدر من که در عالم ارواح زندگانی مناسب آن عالم دارد، یعنی اصلا این آیات قران، زبطی به حرف من نداشت تا من به مخالفت با آنها، کافر بشوم‼️ ✅ @Yekaye

. 2⃣ «وَ ما يَسْتَوِي الْأَعْمى وَ الْبَصيرُ؛ وَ لاَ الظُّلُماتُ وَ لاَ النُّورُ؛ وَ لاَ الظِّلُّ وَ لاَ الْحَرُورُ؛ وَ ما يَسْتَوِي الْأَحْياءُ وَ لاَ الْأَمْواتُ» در این آیات، چندین مقایسه مطرح شد که عموما این را برای مقایسه بین مومنی که در مسیر خداست و کافری که به بیراهه رفته دانستند. این مثالها چه تفاوتی با هم دارند که این تعداد مثالهای متنوعی ارائه شد؟ 🍃الف. این تمثیلاتی برای مومن و کافر و پیامدهای عمل آن دو است 📚(المیزان، ج17، ص37) ▪️اول (کور و بینا) مثالی برای خود مومن و کافر بود از جهت نحوه قرار گرفتنشان در مسیر؛ ▪️دومی (ظلمات و نور) خود مسیر آنهاست و موقعیتشان در قبال هدفی که دارند، ▪️سومی (سایه و داغی آفتاب) وضعیتی که این دو در آن بسر می‌برند و بهره‌ و عاقبتی که بر کارشان مترتب می‌شود، و ▪️چهارمی (زندگان و مردگان) حقیقت باطنی و نهاییِ آنها در دنیا و آخرت است. 🍃ب. ▪️اولی مثالی برای مومن و کافر است که مومن بیناست و کافر نابینا، ▪️سپس بیننایی هرچقدر هم قوی باشد فایده‌ای ندارد اگر روشنایی‌ای در کار نباشد از این رو ایمان و کفر را در قالب نور و ظلمت یاد کرد که مومن هم بیناست و هم در نور است و کافر هم کور است و هم در ظلمت؛ ▪️سپس بازگشت و مرجع نهایی آنها را ذکر کرد که مومن در سایه و راحتی است و کافر در سختی و حرارت؛ ▪️سپس تمثیل مومن و کافر را از بینا و نابینا یک پله بالاتر برد و آن دو را زنده و مرده نامید، چرا که نابینا دست کم ادراکی دارد که برخی مشکلاتش را حل کند، اما کافر هیچ ادراکی ندارد که سودی به او رساند و از این جهت مانند مرده است. 📚(مفاتيح الغيب (فخر رازی)، ج26، ص232) 🍃ج. ... ✅ @Yekaye

. 3⃣ «وَ ما يَسْتَوِي الْأَعْمى وَ الْبَصيرُ؛ وَ لاَ الظُّلُماتُ وَ لاَ النُّورُ؛ وَ لاَ الظِّلُّ وَ لاَ الْحَرُورُ؛ وَ ما يَسْتَوِي الْأَحْياءُ وَ لاَ الْأَمْواتُ» چرا در این مقایسه‌ها همه نفی‌ها را یکسان نیاورد، یعنی ▪️از طرفی بین اعمی و بصیر کلمه «لا» تکرار نشد، اما در تمام مقایسه‌های بعدی کلمه «لا» تکرار شد؛ ▪️و از طرف دیگر، «ما یستوی» در ابتدا و انتها آمد اما در آیات میانه نیامد؛ ▪️و این دو نیز یکسان نبود، در یکی «لا»ی تاکید تکرار شد و در دیگری خیر؟ 🍃الف. در مورد کور و بینا، تقابل بین دو شخص است، نه دو وصف؛ و آن دو شخص، به خودی خود ضد هم نیستند، بلکه به خاطر بهره‌مندی از این وصف در مقابل هم قرار گرفته‌اند و اتفاقا یک شخص واحد ممکن است یک زمان بینا باشد و در زمان بعد، کور باشد؛ اما در آیات بعد، تقابل تاریکی و نور، و تقابل سایه و حرارت آفتاب، تقابل بین دو وصف است؛ و بین این دو وصف، ضدیت ذاتی برقرار است؛ یعنی نور ضد ظلمت است و سایه ضد آفتاب، و این دو در یکجا جمع نمی شوند؛ پس چون منافات بین نور و ظلمت، و نیز بین سایه و آفتاب، تام‌تر است، کلمه «لا» در این دو آیه تکرار شد. در مورد زنده و مرده هم اگرچه تقابل دو شخص است، اما منافات بین این دو بسیار شدیدتر از منافات کور و بیناست، چرا که کور و بینا در ادراک برخی امور شبیه همدیگرند اما زنده و مرده اصلا شباهتی ندارند، از این رو، در مورد اینها هم «لا»ی تاکید اضافه شد. 📚(مفاتيح الغيب (فخر رازی)، ج26، ص232) 🍃ب. با اضافه کردن «لا» در موارد ظلمات و نور و ظل و حرور، و آوردن «ما یستوی» در ابتدای آیه اول و آیه آخر، چه‌بسا خواسته است که مقایسه را در این چهار مورد یکجا مطرح کند. در واقع، ▪️الان به دلیل تفکیک آیه 20 از 21 «ظلمات و نور» را با هم، و «ظل و حرور» را با هم مقایسه می‌کنیم؛ و در این چهار آیه، چهار مقایسه را در نظر می‌گیریم؛ ▪️اما اگر شماره آیه را حذف کنیم، چه بسا بتوان گفت که سه مقایسه داریم که در دومی‌اش چهار عنصر با هم مقایسه شده‌اند: کور و بینا مساوی نیستند؛ و ظلمات و نور و سایه و باد سوزان با هم مساوی نیستند؛ و زندگان و مردگان با هم مساوی نیستند ؛ ▪️بلکه چه‌بسا چهار مقایسه باشد، اما با چینشی متفاوت: کور و بینا مساوی نیستند؛ و ظلمات و نور و سایه و باد سوزان با هم مساوی نیستند؛ و زندگان با هم مساوی نیستند؛ و مردگان با هم مساوی نیستند؛ در واقع، 🔹شاید بتوان گفت رمز اصلیِ این تفنن در عبارت، این است که امکان زایش معانی متعدد و مقایسه‌های مختلفی را ایجاد کرده است که اگر همه را شبیه هم می‌آورد، فقط معنای مقایسه دو به دو اینها به ذهن خطور می کرد. 🍃ج. ... ✅ @Yekaye

. 4⃣ «وَ ما يَسْتَوِي الْأَعْمى وَ الْبَصيرُ؛ وَ لاَ الظُّلُماتُ وَ لاَ النُّورُ؛ وَ لاَ الظِّلُّ وَ لاَ الْحَرُورُ؛ وَ ما يَسْتَوِي الْأَحْياءُ وَ لاَ الْأَمْواتُ إِنَّ اللَّهَ يُسْمِعُ مَنْ يَشاءُ وَ ما أَنْتَ بِمُسْمِعٍ مَنْ فِي الْقُبُورِ» چرا در دوتای اول، مفهومی که بار منفی دارد را مقدم کرد و در دو تای دوم، مفهومی که بار معنایی مثبت دارد؟ 🍃الف. کفار قبل از پیامبر کور بودند و راهشان ظلمات، وقتی پیامبر ص بر آنان مبعوث شد عده‌ای بینا شدند و راهشان نور شد، پس در دو فراز اول می‌خواهد بفرماید کسانی که قبل از بعثت بر کفر بودند برابر نیستند با کسانی که بعد از بعثت ایمان آوردند؛ در ادامه می‌خواهد از مرجع و غایت نهایی آنان سخن بگوید و چون رحمت خدا بر غضبش تقدم دارد، مفهوم متناسب‌تر با رحمت (سایه) را مقدم آورد، و چون کافر بعد از بعثت پیامبر بسیار گمراهتر است و مانند مرده‌ای است که هیچ ادراکی ندارد، و از سوی دیگر، کفرورزی آنان بعد از ایمان آوردن مومنان مورد توجه قرار می‌گیرد، زندگان را بر مردگان مقدم نمود. 📚(مفاتيح الغيب، ج26، ص232-233) 🍃ب. ... ✅ @Yekaye

. 5⃣ «وَ ما يَسْتَوِي الْأَعْمى وَ الْبَصيرُ؛ وَ لاَ الظُّلُماتُ وَ لاَ النُّورُ؛ وَ لاَ الظِّلُّ وَ لاَ الْحَرُورُ؛ وَ ما يَسْتَوِي الْأَحْياءُ وَ لاَ الْأَمْواتُ» چرا همه را مفرد یا جمع نیاورد، بلکه حتی این گونه نبود که هر تقابلی را کاملا مفرد یا جمع بیاورد، بلکه تقابل اعمی و بصیر، و نیز تقابل ظل و حرور، تقابل دو مفرد بود؛ تقابل ظلمات و نور، تقابل جمع و مفرد؛ و تقابل احیاء و اموات، تقابل دو جمع؟ 🍃الف. 🔹اعمی و بصیر و نیز ظل و حرور را با لفظ مفرد آورد چون در اینجا در مقام مقایسه دو جنس است (یعنی مثلا جنس کور با جنس بینا) و نه در مقایسه فرد با فرد، چرا که چه‌بسا شخص خاصی که کور است به خاطر بهره هوشی و یا آشنا بودن با منطقه و ... در مجموع آگاهتر از شخص خاص دیگری که بیناست، باشد؛ اما اینکه به عنوان جنس مطلب، بینایی بالاتر از کوری است جای تردید نیست. 🔹اما در تفاوت زندگان و مردگان، نه‌تنها جنس زنده و مرده متفاوت است، بلکه هر فرد زنده هم به لحاظ ادراکی برتر از هر فرد مرده است؛ 🔹در مورد نور و ظلمت هم چون حق واحد است اما باطل فراوان است و همه ظلمتها و باطل‌ها اگر با هم جمع شوند هیچگاه با نور مساوی نخواهند شد. 📚(مفاتيح الغيب، ج26، ص233) 🍃ب. ... ✅ @Yekaye

723) إنْ أَنْتَ إِلاَّ نَذيرٌ سوره فاطر (35) آیه 23 ترجمه تو جز انذاردهنده‌ای نیستی. 26 رجب 1439 1397/1/24 ◾️سالروز رحلت حضرت ابوطالب علیه‌السلام در حمایت از پیامبر اکرم ص تمامی هستی خود را فدا کرد، تسلیت باد ◾️ ✅ @Yekaye

✅ @Yekaye

🔹نذيرٌ ▪️ماده «نذر» در اصل بر ترساندن ویا ترسیدن دلالت دارد 📚(معجم المقاييس اللغة، ج5، ص414)، به تعبیر دیگر، «انذار» به معنای ابلاغ و بیانی است که با ترساندن توأم باشد (در فارسی: هشدار دادن) چنانکه «تبشیر» هم خبری است که مشتمل بر امر مسرت‌بخش باشد 📚(مفردات ألفاظ القرآن، ص۷۹۸) ▪️البته عموما «انذار» (أَ أَنْذَرْتَهُمْ أَمْ لَمْ تُنْذِرْهُمْ لا يُؤْمِنُونَ؛ بقره/6) را اخص از «ترساندن» (تخویف) دانسته‌اند: ▫️ برخی گفته‌اند ترساندنی است از طریق سخن انجام می‌شود 📚(التحقيق في كلمات القرآن الكريم، ج12، ص75)؛ ▫️وبرخی توضیح داده‌اند که ترساندنی است که موضع ترس، و چرایی ترسناک بودن را برای مخاطب آشکار می‌کند و ناشی از نوعی احسان و خیرخواهی از جانب انذاردهنده است و هرچه آن امری که سزاوار ترسیدن است عظیم‌تر باشد، این احسان بیشتر است. 📚(الفروق في اللغة، ص۲۳۷) ▪️همچنین در ماده «انذار» نوعی معنای توصیه کردن نهفته است با این تفاوت که «انذار» نسبت به خود به کار نمی‌رود اما کلمه «وصیت» نسبت به خود به کار می‌رود (اوصیتُ نفسی) و دیگر اینکه «انذار» برای برحذر داشتن از کار قبیح انجام می‌شود، اما «توصیه» می‌تواند هم برای برحذر داشتن از کار بد باشد و هم تشویق به کار خوب. 📚(الفروق في اللغة، ص۲۳۷) ▪️«الْمُنْذِر» (إِنَّما أَنْتَ مُنْذِرُ مَنْ يَخْشاها؛ نازعات/45) اسم فاعل از مصدر «إنذار» است؛ و ▪️ «نذیر» صفت مشبهه از ماده «نذر» است که در معنای اسم فاعل به کار رفته و به همان معنای «مُنذِر» می‌باشد و برای جمع بستن هر دو از تعبیر «نُذُر» استفاده می‌شود (هذا نَذِيرٌ مِنَ النُّذُرِ الْأُولى؛ نجم/56) 📚(معجم المقاييس اللغة، ج۵، ص۴۱۴؛ مفردات ألفاظ القرآن، ص۷۹۸) ▪️«نَذْر» (ما أَنْفَقْتُمْ مِنْ نَفَقَةٍ أَوْ نَذَرْتُمْ مِنْ نَذْرٍ، بقرة/270؛ يُوفُونَ بِالنَّذْر، انسان/7؛ ِّ إِنِّي نَذَرْتُ لَكَ ما في بَطْني مُحَرَّراً، آل‌عمران/35؛ إِنِّي نَذَرْتُ لِلرَّحْمنِ صَوْما، مریم/26) به معنای کارِ به‌خودیِ خود غیرواجبی را که شخص به دلیل خاصی بر خود واجب می‌سازد 📚(مفردات ألفاظ القرآن، ص۷۹7) و جمع آن «نذور» می‌باشد (وَ لْيُوفُوا نُذُورَهُمْ؛ حج/29). ▫️برخی بر این باورند که «نَذر» هم از همین ماده است، چون مطلبی است که شخص می‌ترسد که با آن مخالفت کند 📚(معجم المقاييس اللغة، ج۵، ص۴۱۵)؛ ▫️اما برخی اصل آن را کلمه‌ای برگرفته از زبانهای سریانی و عبری می‌دانند که البته در آن زبانها «ذ» نبوده و این کلمه با «د» یا «ز» تلفظ می‌شود، هرچند معنایش شباهتی با ماده عربی این کلمه دارد؛ از این جهت که نذر یک التزام کلامی است و از این جهت شبیه انذار می‌باشد چرا که در التزام نوعی ضیق و محدودیت و تحذیر وجود دارد. 📚(التحقيق في كلمات القرآن الكريم، ج12، ص75). ماده «نذر» با احتساب کلمه «نَذر» جمعا 130 بار در قرآن کریم به کار رفته است که تنها همین 6 موردی که در بالا اشاره شد در معنای «نَذر» می‌باشد؛ و بقیه همگی در معنای هشدار دادن است. @Yekaye