یک آیه در روز
824 ) وَ اتَّخَذُوا مِنْ دُونِ اللَّهِ آلِهَةً لَعَلَّهُمْ ینْصَرُونَ 〽️ترجمه و غیر از خداوند [ی
.
1⃣ «وَ اتَّخَذُوا مِنْ دُونِ اللَّهِ آلِهَةً لَعَلَّهُمْ ینْصَرُونَ»
🔺«إله» - چنانکه در نکات ادبی گذشت –
https://eitaa.com/yekaye/2722
یعنی معبود، یعنی هر کسی که انسان او را شایسته پرستش میبیند؛
🔺و عبادت و پرستش هم یعنی در برابر کسی کاملا رام و ذلیل و تسلیم بودن و خود را در چنگ او گرفتار دیدن، و از این رو، همه همّ و غمّ خود را پیروی از او و خود را با او هماهنگ کردن دیدن.
♦️هر انسانی هر «إله»ی که برای خود برمیگزیند، از او انتظار یاری دارد؛
و انسانها چون الله را باور نمیکنند، به خرافه روی میآورند و برای یاری گرفتن به هر إله و آلههای درمیآویزند؛
خواه بت ساخته خویش باشد، یا پول و مقام و ... ‼️
@Yekaye
یک آیه در روز
824 ) وَ اتَّخَذُوا مِنْ دُونِ اللَّهِ آلِهَةً لَعَلَّهُمْ ینْصَرُونَ 〽️ترجمه و غیر از خداوند [ی
.
2⃣ «وَ اتَّخَذُوا مِنْ دُونِ اللَّهِ آلِهَةً»
کسی که الله را بشناسد میفهمد هر چیزی را بخواهد به جای الله، إله و معبود و هدف و غایت خویش قرار دهد، مادون و پایینتر از الله است.
📝ثمره #معرفتشناسی
💢هر یک از ما درک و تصوری از خداوند دارد که قطعا خداوند بسیار برتر از آن است.
کسی که مسیر رشد عقلی و معرفتی را میپیماید، درکش از عالَم گسترش مییابد و به موازات این توسعه درک، گاه متوجه میشود واقعیتی برتر از آنچه خدا قلمداد میکرده، هم در کار است؛
درواقع، میفهمد که آنچه خدا تاکنون میپنداشته، واقعا خدا نبوده، بلکه مخلوقی بوده از مخلوقات خداوند و خداوند بسیار برتر از آن چیزی است که تاکنون قلمداد میکرده است:
ای برتر از خیال و قیاس و گمان و وهم
وز هر چه گفتهاند و شنیدیم و خواندهایم
مجلس تمام گشت و به آخر رسید عمر
ما همچنان در اوّل وصف تو ماندهایم
https://ganjoor.net/saadi/golestan/dibache/
💢شاید بدین جهت است که از مهمترین اذکار یک مسلمان «سبحان الله» و «الله اکبر» گفتن است:
🔺سبحان الله، یعنی خداوند از هر درکی و تصوری که من دارم و او را در جایی تمام میکنم منزه است؛
🔺 و «الله اکبر» یعنی «اللَّهُ أَكْبَرُ مِنْ أَنْ يُوصَفَ: خداوند از هر آنچه وصف شود برتر است.» (امام صادق ع، الكافي، ج1، ص117)
⛔️کسانی که با دو ذکر «سبحان الله» و «الله اکبر» انس ندارند، وقتی در موقعیت بالا قرار میگیرند، مغرور و فریفته این علم ناقص خویش میشوند و متکبرانه دست به انکار خدا میزنند و در واقع، خود را خدا میپندارند و نفس خویش را «إله» میگیرند؛
🔸آنها از این جهت که خدا بودن آن واقعیت محدود قبلی را انکار میکنند به بیراهه نرفتهاند،
🔻بیراههشان آنجاست که همان دم، از «سبحان الله» و «الله اکبر» غافل بودند
🔻و الان نیز غافلاند که هنوز همین نفسی که این واقعیتهای برتر را شناخته، با همه عظمت و احاطهای که به واقعیات عالم پیدا کرده، تحت تدبیر یک واقعیت بسیار برتر قرار دارد و سراسر نیاز و فقر است.
@Yekaye
یک آیه در روز
824 ) وَ اتَّخَذُوا مِنْ دُونِ اللَّهِ آلِهَةً لَعَلَّهُمْ ینْصَرُونَ 〽️ترجمه و غیر از خداوند [ی
.
3⃣ «وَ اتَّخَذُوا مِنْ دُونِ اللَّهِ آلِهَةً لَعَلَّهُمْ ینْصَرُونَ»
انسان موجوی ناقص است که همواره نیاز به یاری دارد:
اگر یار و یاور حقیقی را نشناسیم در معرض شرک خفی و در معرض پناه بردن به آلهه خواهیم بود❗️
و
اگر او را به مردم درست نشناسانیم، آنان نیز برای یاری خویش سراغ آلهه دروغین خواهند رفت❗️
💠ثمره #اخلاقی_اجتماعی
بدون شناخت و معرفی درست خداوند نمیتوانیم از خود و دیگران انتظار داشته باشیم که در کشاکش زندگی بتدریج پولپرست و مقامپرست و شهوتپرست و شهرتپرست و ... نشویم.
@Yekaye
🏴 السَّلَامُ عَلَيْكَ يَا أَبَا عَبْدِ اللَّهِ وَ عَلَى الْأَرْوَاحِ الَّتِي حَلَّتْ بِفِنَائِكَ عَلَيْكَ مِنِّي سَلَامُ اللَّهِ أَبَداً مَا بَقِيتُ وَ بَقِيَ اللَّيْلُ وَ النَّهَارُ وَ لَا جَعَلَهُ اللَّهُ آخِرَ الْعَهْدِ مِنِّي لِزِيَارَتِكَ السَّلَامُ عَلَى الْحُسَيْنِ وَ عَلَى عَلِيِّ بْنِ الْحُسَيْنِ ِ وَ عَلَى أَوْلَادِ الْحُسَيْن وَ عَلَى أَصْحَابِ الْحُسَيْن 🏴
🏴سالروز شهادت مظلومانه و غریبانه امام حسین ع و یارانش بر امام زمان عجل الله تعالی فرجه الشریف و همه مسلمانان و شیعیان و ارادتمندان اهل بیت ع و آزادگان جهان تسلیت باد 🏴
🏴أعْظَمَ اللَّهُ أُجُورَنَا بِمُصَابِنَا بِالْحُسَيْنِ ع وَ جَعَلَنَا وَ إِيَّاكُمْ مِنَ الطَّالِبِينَ بِثَارِهِ مَعَ وَلِيِّهِ الْإِمَامِ الْمَهْدِيِّ مِنْ آلِ مُحَمَّدٍ ع🏴
@Yekaye
@YekAaye
@souzanchi
لطفا در ایتا مطلب را دنبال کنید
مشاهده در پیام رسان ایتا
🏴پیشنهاد حاج آقا جاودان حفظه الله، به قرائت زیارت عاشورا با روش حاج آقای حق شناس رحمة الله علیه، درروز عاشورا، جهت حل مشکلات کشور🏴
@Yekaye
@YekAaye
@souzanchi
یک آیه در روز
824 ) وَ اتَّخَذُوا مِنْ دُونِ اللَّهِ آلِهَةً لَعَلَّهُمْ ینْصَرُونَ 〽️ترجمه و غیر از خداوند [ی
.
825 ) لا یسْتَطیعُونَ نَصْرَهُمْ وَ هُمْ لَهُمْ جُنْدٌ مُحْضَرُونَ
〽️ترجمه
توان یاریِ آنها را ندارند و اینان برای آنان سپاهی آمادهاند.
سوره یس (36) آیه 75
1397/6/30
11 محرم 1440
@Yekaye
🔹یسْتَطیعُونَ
▪️در آیه 67 همین سوره بیان شد که که ماده «طوع» در اصل به معنای تسلیم شدن و انقیاد و اطاعت کردن، و نقطه مقابل «اکراه و اجبار» است «ائْتِيا طَوْعاً أَوْ كَرْهاً» (فصلت/۱۱).
▪️ وقتی این ماده به باب استفعال برود (استطاع یستطیع) به معنای قدرت و طاقت بر انجام کاری داشتن است، یعنی چیزی که به خاطر آن، انجام دادن فعل مقدور میگردد.
🔖جلسه 817 http://yekaye.ir/ya-seen-36-67/
@Yekaye
🔹جُنْد
🔹در آیه 28 همین سوره بیان شد که همگان اتفاق نظر دارند که کلمه «جُند» به معنای لشکر و سپاه است؛
اما درباره اصل و ریشه آن،
▫️ برخی بر این باورند که ماده «جند» در اصل بر گرد هم آمدن و نصرت دارد؛
▫️ اما از نظر برخی، اصل این ماده دلالت بر غلظت و شدت دارد، چنانکه به زمین سختی که سنگلاخ باشد «جَنَد» گفته میشده و به همین مناسبت است که به لشکریان هم «جُند» میگویند.
🔖جلسه 775 http://yekaye.ir/ya-seen-36-28/
@Yekaye
🔹محْضَرُونَ
▪️ماده «حضر»
▫️از طرفی با کلمات پرکاربردی نیز «حضور»، نقطه مقابل «غیبت» (غایب بودن و در دسترس نبودن) است
📚(لسان العرب، ج4، ص196؛ التحقيق في كلمات القرآن الكريم، ج2، ص239)
▫️و از طرف دیگر، با کلماتی نظیر «حَضارة» (یا «حِضارة»، معنای شهرنشینی) نقطه مقابل «بدو» («بدوی» و بادیهنشین بودن) میباشد
📚(معجم المقاييس اللغة، ج2، ص76؛ مفردات ألفاظ القرآن، ص241)
(درباره ماده «بدو» قبلا توضیح داده شد؛
🔖در جلسه 223 http://yekaye.ir/al-baqare-2-033/ )
▫️با این حال همگان تاکید دارند که اصل آن به معنای وارد شدن بر چیزی و مشاهده آن است
📚(معجم المقاييس اللغة، ج2، ص76)
▫️و به تعبیر دیگر، آن حالتی است که بعد از ورود و استقرار در جایی برای چیزی پدید میآید؛ و تفاوتش با کلماتی مانند «قدوم» و «ورود» در این است که این کلمات قبل از آن حالت استقرار (حضور) به کار میرود؛ و کلماتی مانند «مشاهده» و «اشراف» و «قرب» از لازمههای این حالت استقرار است.
📚(التحقيق في كلمات القرآن الكريم، ج2، ص239)
▪️و به تَبَعِ این حالت استقرار بعد از ورود، این کلمه برای اینکه چیزی یا کسی در جایی شاهد و حاضر باشد به کار رفته است، چنانکه تعبیر «كُتِبَ عَلَيْكُمْ إِذا حَضَرَ أَحَدَكُمُ الْمَوْتُ» (بقرة/180) همانند آن است که فرمود «حَتَّى إِذا جاءَ أَحَدَكُمُ الْمَوْتُ» (أنعام/61)
📚(مفردات ألفاظ القرآن، ص241)
و شاید به مناسبت همین آیه است که به کسی که مرگ نزد او حاضر شود «مُحتَضَر» گویند.
▪️حالت ثلاثی مجرد این کلمه به صورت «حَضَرَ یَحضُرُ حُضُوراً و حِضَارَةً» است
(حَضَرَ أَحَدَكُمُ الْمَوْتُ؛ بقره/180 و نساء/18 و مائده/106؛ وَ إِذا حَضَرَ الْقِسْمَةَ أُولُوا الْقُرْبی، نساء/8؛ نَفَراً مِنَ الْجِنِّ يَسْتَمِعُونَ الْقُرْآنَ فَلَمَّا حَضَرُوهُ، احقاف/29)
که البته ماضی آن به نحو شاذ به صورت «حَضِرَ» هم به کار رفته
📚(لسان العرب، ج4، ص196)
و در مورد آیه «وَ أَعُوذُ بِكَ رَبِّ أَنْ يَحْضُرُونِ» (مؤمنون/98)
برخی اساساً این را کنایه از «آسیب رساندن» دانستهاند (أَنْ يَحْضُرُونِ: به من آسیب برسانند)،
اما برخی این را از مواردی دانستهاند که این فعل به نحو کنایی برای جایی که جنیان نزد کسی حضور یابند به کار رود و گفتهاند به همین مناسبت به شخص مجنون (جنزده، به معنای دیوانه) و نیز به کسی که مرگ بر بالین او حضور یافته «مُحتَضَر» گفته میشود
📚(مفردات ألفاظ القرآن، ص241)
هرچند بعید نیست که شیوع کلمه «محتضر» برای کسی که در بستر مرگ است، به مناسبت آیه «إِذا حَضَرَ أَحَدَكُمُ الْمَوْتُ» (بقرة/180) باشد؛
البته کلمه «محتضر» در قرآن به این معنای خاص به کار نرفته، بلکه به همان معنای لغویاش میباشد: «[وَ نَبِّئْهُمْ أَنَّ الْماءَ قِسْمَةٌ بَيْنَهُمْ] كُلُّ شِرْبٍ مُحْتَضَرٌ» (قمر/28) یعنی [به آنان خبر بده که آب بین آنان تقسیم شده است و] هر آبی، اصحابش نزد آن حاضرند
📚(مفردات ألفاظ القرآن، ص241)
یا به تعبیر سادهتر، هر نوبتِ آب، برای صاحب نوبت که در آنجا حضور دارد، میباشد
📚(ترجمه قرآن، مشکینی)
▪️«حاضر» اسم فاعل از ماده «حضر» و به معنای کس یا چیزی است که شاهد و آماده است (وَ وَجَدُوا ما عَمِلُوا حاضِراً؛ کهف/49)
و به طور کنایهای برای کسی به کار میرود که در نزدیکی و در جوار چیزی به سر میبرد به کار میرود (وَ سْئَلْهُمْ عَنِ الْقَرْيَةِ الَّتِي كانَتْ حاضِرَةَ الْبَحْرِ؛ أعراف/163)
[و ظاهرا تعبیر «لَمْ يَكُنْ أَهْلُهُ حاضِرِي الْمَسْجِدِ الْحَرامِ» (بقره/196) نیز از همین باب باشد]
و تعبیر «تجارت حاضر» (إِلاَّ أَنْ تَكُونَ تِجارَةً حاضِرَةً تُديرُونَها؛ بقره/282) به معنای تجارت نقد میباشد
📚(مفردات ألفاظ القرآن، ص242)
▪️احضار (عَلِمَتْ نَفْسٌ ما أَحْضَرَتْ، تکویر/14؛ ثُمَّ لَنُحْضِرَنَّهُمْ حَوْلَ جَهَنَّمَ جِثِيًّا، مریم/68) (باب افعال از ماده «حضر») را به معنای «چیزی را حاضر قرار دادن» [= حاضر کردنِ چیز یا کسی در جایی] دانستهاند و تعبیر «وَ أُحْضِرَتِ الْأَنْفُسُ الشُّحّ» میخواهد بفرماید که «شُحّ» (= ترکیبی از بخل و حرص) چنان صفت راسخی در وجود آنان شده که آن همواره در نفس خود حاضر قرار دادهاند
📚(التحقيق في كلمات القرآن الكريم، ج2، ص240)
▪️اسم مفعولِ «إحضار» ، «مُحضَر» (حاضر شده) میشود «يَوْمَ تَجِدُ كُلُّ نَفْسٍ ما عَمِلَتْ مِنْ خَيْرٍ مُحْضَراً» (آل عمران/30)
(و دیدیم که همین مضمون با تعبیر اسم فاعل هم به کار رفته است: «وَ وَجَدُوا ما عَمِلُوا حاضِراً» کهف/49)
و جالب اینجاست که از 10 بار کاربرد کلمه «مُحضَر» در قرآن کریم همگی درباره احضار در قیامت است، غیر از همین آیه «هُمْ لَهُمْ جُنْدٌ مُحْضَرُونَ» (یس/75) که برخی آن را درباره قیامت و برخی ناظر به دنیا دانستهاند.
@Yekaye
☀️1) از امام باقر درباره این سخن خداوند که میفرماید «و غیر از خداوند [یکتا] خدایانی برگرفتند تا مگر یاری شوند؛ توان یاریِ آنها را ندارند و اینان برای آنان سپاهی آمادهاند» روایت شده است:
آن خدایان توان یاریِ آنها را ندارند؛ و اینان برای آنان، یعنی برای آن خدایان، سپاهی آمادهاند.
📚تفسير القمي، ج2، ص217
فِي رِوَايَةِ أَبِي الْجَارُودِ عَنْ أَبِي جَعْفَرٍ ع فِي قَوْلِهِ «وَ اتَّخَذُوا مِنْ دُونِ اللَّهِ آلِهَةً لَعَلَّهُمْ يُنْصَرُونَ، لا يَسْتَطِيعُونَ نَصْرَهُمْ وَ هُمْ لَهُمْ جُنْدٌ مُحْضَرُونَ» يَقُولُ لَا يَسْتَطِيعُونَ الْآلِهَةُ لَهُمْ نَصْراً وَ هُمْ لَهُمْ أَيْ لِلْآلِهَةِ جُنْدٌ مُحْضَرُونَ.
@Yekaye
2) در منابع اهل سنت از امام حسن مجتبی ع در تفسیر این جمله که میفرماید «و اینان برای آنان سپاهی آمادهاند» روایت شده است:
اینان برای آنان سپاهیاند در دنیا؛ و آنها در آتش احضارشدگاناند.
📚تفسير ابن أبي حاتم، ج10، ص3202؛ الدر المنثور في تفسير المأثور، ج5، ص269
عَنِ الحَسَنِ رَضِيَ اللهُ، عَنْهُ فِي قَوْلِهِ «وَهُمْ لَهُمْ جُندٌ مُحْضَرُونَ» قَالَ: هُمْ لَهُمْ جُنْدٌ فِي الدُّنْيَا وَ هُمْ مُحْضَرُونَ فِي النَّارِ.
@Yekaye
یک آیه در روز
. 825 ) لا یسْتَطیعُونَ نَصْرَهُمْ وَ هُمْ لَهُمْ جُنْدٌ مُحْضَرُونَ 〽️ترجمه توان یاریِ آنها را
.
1⃣ «وَ اتَّخَذُوا مِنْ دُونِ اللَّهِ آلِهَةً لَعَلَّهُمْ ینْصَرُونَ؛ لا یسْتَطیعُونَ نَصْرَهُمْ»
آنان غیر خدا را میپرستند تا به وسیله این معبودها یاری شوند؛ در حالی که این معبودها توانایی یاری کردنِ آنها را ندارند.
📝نکته #انسانشناسی
کسی که بداند غیر خدا هیچکس توان یاریِ او را ندارد میفهمد که بین خرافی بودن بتپرستی با خرافه بودن پولپرستی و مقامپرستی و ... هیچ تفاوتی نیست❗️
اگر بتپرستان قدیم انسانهایی خرافاتی و بیعقل بودند، کسانی هم که عملا معبود و همه همّ و غمّ خود را پول، مقام، قدرت، و ... قرار میدهند و از این امور انتظار رفع مشکلات و رسیدن به آرزوهای خویش را دارند، همان اندازه خرافاتی و دور از عقل و فکر هستند، هرچند که تحصیلات عالیه دانشگاهی و ... هم داشته باشند❗️
@Yekaye
یک آیه در روز
. 825 ) لا یسْتَطیعُونَ نَصْرَهُمْ وَ هُمْ لَهُمْ جُنْدٌ مُحْضَرُونَ 〽️ترجمه توان یاریِ آنها را
.
2⃣ «لا یسْتَطیعُونَ نَصْرَهُمْ وَ هُمْ لَهُمْ جُنْدٌ مُحْضَرُونَ»
چقدر بیچاره و ذلیل است کسی که سراغ معبودی جز الله برود.
به جای اینکه معبودی که دل در گروی او بسته برایش کاری کنند او را یاری نمایند، اوست که همواره آماده به خدمت برای معبودش است‼️
📝نکته تخصصی #انسانشناسی
چرا هر معبودی جز خدا انسان را به ازخودبیگانگی مبتلا میسازد⁉️
🔹مقدمه1
انسان هر هدفی را که برمیگزیند، تمام هستیِ خود را فدای رسیدن به آن میکند؛
در واقع،
هر هدفی انسان را به خدمت خود میگیرد و انسان تمام هستیاش را در راه او خرج میکند❗️
🔹مقدمه 2
خداوند بینیاز مطلق است و هر موجودی جز خداوند محتاج و نیازمند است.
🔷نتیجه:
انسان هر هدفی غیر از خدا را که برگزیند، به از خود بیگانگی منجر میشود؛
زیرا آن هدف، هر چه باشد، محتاج و نیازمند است، و هر چه انسان خرج او کند، او در واقع آن را از انسان برای خود میگیرد؛
پس انسان تمام هستی خویش را خرج او خواهد کرد، و دیگر برای خودش چیزی باقی نخواهد ماند.
اما خداوند چون بینیاز مطلق است، هر کاری که برای او میکنیم، در واقع، برای خودمان کردهایم؛ و او چند برابر آن را به ما برمیگرداند.
(شاید معنای آیه شریفه «إِنْ تَنْصُرُوا اللَّهَ يَنْصُرْكُم» (محمد/7) همین باشد)
@Yekaye
یک آیه در روز
. 825 ) لا یسْتَطیعُونَ نَصْرَهُمْ وَ هُمْ لَهُمْ جُنْدٌ مُحْضَرُونَ 〽️ترجمه توان یاریِ آنها را
.
3⃣ «هُمْ لَهُمْ جُنْدٌ مُحْضَرُونَ»
با توجه به اینکه معنای صریح کلمه «مُحضَر» عبارت است از «کسی است که در جایی احضار شده»؛ ولی استفاده از آن در معنای «شخصی که آماده و گوش به فرمان است» بسیار رایج میباشد، این عبارت چند معنا میتواند داشته باشد:
(که با توجه به قاعده استفاده از یک لفظ در چند معنا، بعید نیست که همگی مد نظر باشد)
🍃الف. این آلهه همراه آنان در جهنم حاضر میشوند، زیرا هر جماعتی که آلههای را بپرستد همراه با معبودهایشان در جهنم آورده میشوند و نه اینها میتوانند آنان را از سوخته شدن حفظ کنند و نه آنها اینها را از عذاب؛ و این همان مضمون است که خداوند متعال فرمود: «إِنَّكُمْ وَ ما تَعْبُدُونَ مِنْ دُونِ اللَّهِ حَصَبُ جَهَنَّمَ:شما و آ«چه غیر از خدا میپرستیدید هیزم جهنم هستید» (انبیاء/98)
📚(جبائی، به نقل از مجمع البيان، ج8، ص678)
🔖(حدیث2 https://eitaa.com/yekaye/2750)
و موید این معنا آن است که قرآن تعبیر «محضرون» را در موارد دیگر نیز همواره به معنای «احضار در قیامت» به کار برده است
📚(المیزان، ج17، ص111)
(در نکات ادبی در این زمینه توضیح داده شد)
🔖https://eitaa.com/yekaye/2744
🍃ب. این کافران همانند لشکریانی برای بتها هستند که در خدمت آنان ایستاده و به خاطر آنان غضبناک میگردند، در حالی که آن معبودها هیچ نفعی به اینان نمیرسانند.
📚(قتاده، به نقل از مجمع البيان، ج8، ص678)
🔖(حدیث1 https://eitaa.com/yekaye/2749 )
🍃ج. نهتنها این معبودها آنان را یاری نمیکنند، بلکه همچون لشکری آماده در جهنم در انتظار اینان هستند، حالا:
🌱ج.1. یا برای اینکه عاملی برای عذاب آنان شوند
📚(البحر المحیط، ج9، ص83)
چنانکه در برخی آیات خداوند این سنگهایی که میپرستیدند هیزمِ آتش جهنم معرفی کرده: فَاتَّقُوا النَّارَ الَّتي وَقُودُهَا النَّاسُ وَ الْحِجارَةُ أُعِدَّتْ لِلْكافِرينَ؛ بقره/24).
🌱ج.2. یا برای اینکه آنجا نشان داده شود که اینان از هرگونه یاری آنها عاجزند و آن مشرکان کاملا از هر گونه شفاعت و کمک اینها ناامید شوند.
📚(البحر المحیط، ج9، ص83)
🌱ج.3. ...
🍃د. ...
@Yekaye
826 ) فَلا یَحْزُنْكَ قَوْلُهُمْ إِنَّا نَعْلَمُ ما یُسِرُّونَ وَ ما یُعْلِنُونَ
〽️ترجمه
پس سخنشان تو را محزون نسازد؛ قطعاً ما بدانچه که پنهان میکنند و آنچه که اظهار میدارند علم داریم.
سوره یس (36) آیه 76
1397/6/31
12 محرم 1440
@Yekaye
🔹یَحْزُنْكَ
▪️قبلا بیان شد که ماده «حزن» را در اصل به معنای خشونت و شدت در چیزی دانستهاند، چنانکه به زمین خشن و ناهموار (الحَزْن) گفته میشود و این کلمه وقتی در مورد نفس به کار میرود به معنای خشونت و ناملایم بودنی است که در اثر غم و غصه در نفس ایجاد میشود و نقطه مقابل «فرح» و «سرور» است.
بسیاری بر این باورند که این کلمه اگر در وزن «حَزِنَ يَحْزَنُ» باشد، آنگاه فعل لازم است (لا تَحْزَنْ إِنَّ اللَّهَ مَعَنا، توبه/۴۰؛ وَ لا تَحْزَنْ عَلَيْهِمْ، حجر/۸۸) و مصدر آن «حَزَن» میشود؛
اما اگر در وزن «حَزَنَ» «يَحْزُنُ» باشد، آنگاه فعل متعدی است (قَدْ نَعْلَمُ إِنَّهُ لَيَحْزُنُكَ، انعام/۳۳؛ لا يَحْزُنُهُمُ الْفَزَعُ الْأَكْبَر، انبیاء/۱۰۳) مصدر آن «حُزْن» خواهد بود؛
▪️در مقایسه خوف و حزن هم گفتهاند که خوف مربوط به چیزی است که هنوز رخ نداده و انسان احتمال رخ دادنش را میدهد؛ ولی حزن و غم مربوط به چیزی است که رخ داده است و انسان را غمگین کرده است.
🔖جلسه 734 http://yekaye.ir/al-fater-35-34/
📖اختلاف قرائت
🔹«یحزنک»
▪️در اغلب قرائات، به صورت «یَحْزُنْكَ» (ماده «حزن« در وزن ثلاثی مجرد) قرائت کردهاند؛
▪️اما در قرائت اهل مدینه (نافع) در تمام قرآن (غیر از عبارت «لا يَحْزُنُهُمُ الْفَزَعُ الْأَكْبَرُ») فعل «یحزن» همواره به صورت «یُحزِن» (ماده «حزن» در باب افعال) قرائت شده است. (مجمع البيان، ج2، ص890)
اگرچه از توضیح برخی چنین برمیآید که «lزن» و «أحزن» به ترتیب به معنا ی «ناراحت شد» و «ناراحت کرد» باشد 📚(مجمع البيان، ج2، ص890) ، اما برخی تفاوت اینها را صرفاً تفاوت دو لهجه و فرهنگ دانستهاند که قریش غالبا از تعبیر «یَحزُنُ» استفاده میکند اما بنیتمیم از تعبیر «یُحزِنُ».
📚(التبيان في تفسير القرآن، ج8، ص477؛ معجم القرائات، ج7، ص521)
@Yekaye