☀️2) ابان احمر می‌گوید: از امام صادق عليه السّلام درباره «وَ فِرْعَوْنَ ذِي الْأَوْتادِ» پرسيدم که چرا «ذی‌الاوتاد» ناميده شد؟ حضرت فرمودند: به خاطر آن كه وقتی كسی را شکنجه میكرد ابتداء او را به صورت روی زمين میخواباند و سپس دو دست و پاهايش را میكشيد، بعد با چهار ميخ (وتد) دست و پای او را به زمين میخ می کرد و گاه آن شخص را روی چوب پهن میخواباند و سپس دستها و پاهايش را به آن چهار ميخ می کرد و او را با همان حال رهايش میكرد تا بميرد؛ از اين جهت خدا از او در قرآن او را فرعون «ذِي الْأَوْتادِ» نامید. 📚علل الشرائع، ج1، ص70 حَدَّثَنَا الْحُسَيْنُ بْنُ إِبْرَاهِيمَ بْنِ أَحْمَدَ بْنِ هِشَامٍ الْمُؤَدِّبُ الرَّازِيُّ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ قَالَ حَدَّثَنَا عَلِيُّ بْنُ إِبْرَاهِيمَ عَنْ أَبِيهِ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ أَبِي عُمَيْرٍ عَنْ أَبَانٍ الْأَحْمَرِ قَالَ: سَأَلْتُ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ ع عَنْ قَوْلِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ «وَ فِرْعَوْنَ ذِي الْأَوْتادِ» لِأَيِّ شَيْءٍ سُمِّيَ ذَا الْأَوْتَادِ؟ قَالَ ع: لِأَنَّهُ كَانَ إِذَا عَذَّبَ رَجُلًا بَسَطَهُ عَلَی الْأَرْضِ عَلَی وَجْهِهِ وَ مَدَّ يَدَيْهِ وَ رِجْلَيْهِ فَأَوْتَدَهَا بِأَرْبَعَةِ أَوْتَادٍ فِي الْأَرْضِ وَ رُبَّمَا بَسَطَهُ عَلَی خَشَبٍ مُنْبَسِطٍ فَوَتَّدَ رِجْلَيْهِ وَ يَدَيْهِ بِأَرْبَعَةِ أَوْتَادٍ ثُمَّ تَرَكَهُ عَلَی حَالِهِ حَتَّی يَمُوتَ فَسَمَّاهُ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ فِرْعَوْنَ ذَا الْأَوْتَادِ لِذَلِكَ. @Yekaye

. 1⃣ «وَ فِرْعَوْنَ ذِي الْأَوْتادِ» مقصود از «ذی‌الاوتاد» چیست؟ 🍃الف. وتد به معنای میخ است، و وجه تسمیه‌اش این بود که یکی از شکنجه‌های رایج وی، چهارمیخ کردن افراد بود (حدیث2 و مجاهد، به نقل از مجمع البيان، ج10، ص739) ویا به خاطر اینکه همسرش را به چهارمیخ کشید (حدیث1) و گفته‌اند در آن حال بر رویش سنگ آسیابی گذاشت تا وی زیر آن جان داد. (ابن‌مسعود، به نقل از مجمع البيان، ج10، ص739)؛ و این تهدیدی هم که نسبت به ساحران کرد که «وَ لَأُصَلِّبَنَّكُمْ فِي جُذُوعِ النَّخْلِ: بر تنه نخل شما را به صلیب می‌کشم» (طه/7) نیز موید این معناست. (المیزان، ج17، ص185) 🍃ب. او لشکر عظیمی داشت، آنگاهارتباط این مطلب اب چنان نامی بدین خاطر بود که: 🌱ب.1. آنها همچون میخی که چیزی را محکم می‌کند پایه‌های حکومت وی را مستحکم می‌کردند. (جبائی و قتیبی، به نقل از مجمع البيان، ج8، ص729) 🌱ب.2. کثرت آنها در کثرت عمود و میخ خیمه‌هایی که برپا می کردند مشاهده می‌شد و به مناسبت کثرت عمود خیمه‌ها، او را چنین نامیدند. (به نقل از مجمع البيان، ج8، ص729) به تعبیر دیگر، یعنی صاحب خرگاهها (ترجمه قرآن کریم، فولادوند، ص593) از این جهت کثرت خیمه و خرگاه‌هایی که با میخهایی بر زمین کوبیده می‌شد که اشاره دارد به امکانات و قدرت و خدم و حشم وی. 🌱ب.3. فرماندهان لشکرش را به همین سبب «اوتاد» می‌نامیدند. (ابن‌عباس، به نقل از مجمع البيان، ج10، ص739). 🍃ج. وی برجهایی محکم بر زمین بنا کرد و می‌خواست به آسمانها برسد [تا به خیال خودش با خداوند یکتا مقابله کند!] (تفسير القمي، ج2، ص420) یعنی اشاره است به آیه «وَ قالَ فِرْعَوْنُ يا أَيُّهَا الْمَلَأُ ما عَلِمْتُ لَكُمْ مِنْ إِلهٍ غَيْري فَأَوْقِدْ لي يا هامانُ عَلَى الطِّينِ فَاجْعَلْ لي صَرْحاً لَعَلِّي أَطَّلِعُ إِلى إِلهِ مُوسى وَ إِنِّي لَأَظُنُّهُ مِنَ الْكاذِبين» (قصص/38) ویا آیات «وَ قالَ فِرْعَوْنُ يا هامانُ ابْنِ لي صَرْحاً لَعَلِّي أَبْلُغُ الْأَسْبابَ؛ أَسْبابَ السَّماواتِ فَأَطَّلِعَ إِلى إِلهِ مُوسى وَ إِنِّي لَأَظُنُّهُ كاذِباً» (غافر/36-37). 🍃د. منظور کثرت فرزندان است، چون فرزندان هرکس همچون میخی هستند که او را محکم و پابرجا می‌کنند. (ضحاک، به نقل از مجمع البيان، ج8، ص729) 🍃ه. او وسایل بازی و تفریحی با میخ‌ها داشت و به همین مناسبت او را صاحب میخها نامیدند. (ابن عباس و قتادة و عطا، به نقل از مجمع البيان، ج8، ص729) 🍃و. یعنی فرعون دارای اهرام. (حجة‌التفاسير و بلاغ‌الإكسير، ج7، ص225) یعنی شاید اشاره است به اهرامی که فرعونها بنا کردند. 🍃ز. ... @Yekaye

882) ‌📖 الَّذينَ طَغَوْا فِي الْبِلادِ 📖 💢ترجمه همانان که در سرزمین‌ها طغیان کردند؛ سوره فجر (89) آیه11 1397/11/10 23 جمادی‌الاولی 1440 @Yekaye

@Yekaye

🔹نکات ادبی قبلا بیان شد که ▪️ماده «طغو» یا «طغی» در اصل دلالت دارد بر تجاوز از حد با سرکشی و عصیان؛ چنانکه در مورد آبی هم که در زمان نوح همه‌جا را فراگرفت تعبیر «طغی الماء» (حاقه/۱۱) به کار رفته است. 🔸تفاوت طغیان با «تجاوز» در این است که تجاوز صرفا از حد گذر کردن است، اما طغیان از حد گذر کردنی است که با نوعی قهر و غلبه همراه باشد؛ 🔸و تفاوتش با «عتو» (سرکشی) در این است که شدت بیشتری دارد و سرکشی‌ای است که با قهر و غلبه همراه و مستلزم ظلم است. 🔖جلسه ۱۳۹ http://yekaye.ir/az-zumar-039-17/ @Yekaye

☀️1) از امام باقر ع روایت شده است که رسول الله ص فرمودند: وای بر کسی که در زمین باشد و در مقابل جبار آسمانها و زمین عرض اندام کند! 📚ثواب الأعمال و عقاب الأعمال، ص275 أَبِي ره قَالَ حَدَّثَنِي سَعْدُ بْنُ عَبْدِ اللَّهِ عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ أَبِيهِ رَفَعَهُ قَالَ قَالَ أَبُو جَعْفَرٍ ع قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ص: وَيْلٌ لِمَنْ فِي الْأَرْضِ يُعَارِضُ جَبَّارَ السَّمَاوَاتِ وَ الْأَرْضِ. @Yekaye

☀️2) از امام کاظم ع از پدرانشان از رسول الله ص روایت شده است: هیچ چیزی نیست که مردم چشمانشان را به سمت آن بالا ببرند [در نظر مردم بزرگ جلوه کند] مگر اینکه خداوند آن را پایین آورد؛ و اگر کوهی بر کوهی ستم کند خداوند آن کوه ستمگر را خرد خواهد کرد. 📚الجعفريات (الأشعثيات)، ص147 أَخْبَرَنَا عَبْدُ اللَّهِ أَخْبَرَنَا مُحَمَّدٌ حَدَّثَنِي مُوسَى قَالَ حَدَّثَنَا أَبِي عَنْ أَبِيهِ عَنْ جَدِّهِ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ أَبِيهِ عَنْ جَدِّهِ عَلِيِّ بْنِ الْحُسَيْنِ عَنْ أَبِيهِ عَنْ عَلِيِّ بْنِ أَبِي طَالِبٍ ع قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ص: مَا رَفَعَ النَّاسُ أَبْصَارَهُمْ إِلَى شَيْءٍ إِلَّا وَضَعَهُ اللَّهُ تَعَالَى وَ لَوْ بَغَى جَبَلٌ عَلَى جَبَلٍ لَجَعَلَ اللَّهُ تَعَالَى الْبَاغِيَ مِنْهُمَا دَكّاً. @Yekaye

. 1⃣ «الَّذينَ طَغَوْا فِي الْبِلادِ» برخورداری از توانایی و تکنولوژی لزوماً به نفع انسان تمام نمی‌شود؛ گاه همین توانایی‌ها مایه بروز طغیان و سرکشی در انسان می‌شود؛ و همین طغیان آن افراد را به نابودی می‌کشاند. در واقع، اگر توانایی‌ها احساس بی‌نیازی در انسان را تقویت کند، همان عامل طغیان می‌شود: «إِنَّ الْإِنْسانَ لَيَطْغى؛ أَنْ رَآهُ اسْتَغْنى: همانا انسان حتما طغیان می‌کند، که خود را چنان دید که احساس بی‌نیازی کرد» (علق/6-7) @Yekaye

. 2⃣ «جابُوا الصَّخْرَ ... ذِي الْأَوْتادِ؛ الَّذينَ طَغَوْا فِي الْبِلادِ» قدرت بدون معنویت، عاملی است برای برهم زدن امنیت. (تفسیر نور، ج10، ص475) @Yekaye

. 3⃣ «الَّذينَ طَغَوْا فِي الْبِلادِ» ظاهرا مراد از بلاد همه مناطقی است که بدان دسترسی داشتند؛ پس از این آیه نتیجه می‌شود: طغیان و طغیانگری حدو مرز نمی‌شناسد. (تفسیر نور، ج10، ص475) @Yekaye

883) ‌📖 فأَكْثَرُوا فيهَا الْفَسادَ 📖 💢ترجمه پس/و در آن فساد را تکثیر کردند؛ سوره فجر (89) آیه12 1397/11/11 24 جمادی‌الاولی 1440 @Yekaye

@Yekaye

🔹فَأَكْثَرُوا ... ▪️حرف فاء را در اینجا فاء عاطفه دانسته‌اند (الجدول في إعراب القرآن، ج30، ص321) که البته تفاوت «ف» و «و» در عطف آن است که در فاء عاطفه معنای پشت سر هم بودن نیز لحاظ شده است و در فارسی، اگرچه صریحا از کلمه «سپس» استفاده می‌شود اما بسیاری از اوقات با حرف «و» نیز بدان اشاره می‌شود؛ مثلا وقتی گفته می‌شود «حسن آمد و غذا خورد» اینجا حرف «و» معنایش صرفاً عطف نیست، بلکه به پشت سر هم بودن این دو نیز دلالت دارد، به نحوی که اگر بگوییم «حسن غذا خورد و آمد» معنایش کاملا متفاوت می‌شود. و در اینجا نیز با این ملاحظه حرف «و» در ترجمه آمد. ▪️البته حرف «ف» در اینجا می‌تواند فاء تفریع باشد که این جمله را بر جمله قبلی مترتب می‌کند (معادل کلمه «پس» یا «آنگاه» در فارسی)؛ یعنی آنان طغیان کردند پس فساد را زیاد کردند. @Yekaye

🔹الْفَسادَ «فساد» مصدر از ماده «فسد» است. ▪️و قبلا بیان شد که این ماده به معنای «خروج شیء از حالت اعتدال و نظم اصلی خود است و نقطه مقابل «صلاح» است؛ و در واقع به معنای تغییر (کم یا زیاد شدن) از مقداری است که حکمت اقتضا می کرده است (چنانکه صلاح، به معنای باقی ماندن در وضعیتی است که حکمت اقتضا می‌کند). 🔸تفاوتش با «غیّ: گمراهی» و «قبیح: زشت و ناپسند» در این است که اینها هم اگرچه برخلاف حکمت‌اند اما در اینها معنای «مقدار» لحاظ نشده است و همچنین هر فسادی لزوما «غی» و «قبیح» نیست (چنانکه می‌گوییم این سیب فاسد شده است. 🔸همچنین تفاوت «فاسد» با «مردود» و «منهی عنه» [آنچه مورد نهی قرار گرفته] این است که آن دو به حالتی مربوط می‌شوند که یا ثواب و پاداش بدان تعلق نمی‌گیرد (نقطه مقابل مقبول)، ویا دلالت بر کراهت و ناراحتی نهی‌کننده دارد، اما می‌تواند آن عمل «مُجزی» باشد (رفع تکلیف انجام شده باشد) [مثلا نماز بدون حضور قلب یا نمازی که در حین آن به نامحرم نگاه حرام انداخته شود] اما «فاسد» چیزی است که «مُجزی» نیست. 🔖جلسه 175 http://yekaye.ir/sad-38-28/ @Yekaye

☀️از امام صادق (ع) روایت شده است که فرمودند: فساد ظاهر آدمى از فساد باطن اوست، و كسى كه باطن خود را اصلاح كند، خداوند ظاهر او اصلاح مىفرمايد؛ و کسی که از خداوند در خفا بترسد خداوند در آشکارا پرده او را نَدَرد؛ و کسی که در خفا به خدا خیانت کند خداوند پوشش او را در آشکارا بدَرَد؛؛ و بزرگترین فساد آن است که بنده به غفلت از خداوند متعال رضایت دهد؛ و این فساد زاده می‌شود از طولانی بودن آرزو و حرص و کبر همان گونه که خداوند متعال در داستان قارون خبر داد در این آیات که: «و در زمين فساد مجوى كه خدا فسادگران را دوست نمىدارد.» (قصص/77) و نیز فرمود «آن سراى آخرت را براى كسانى قرار مىدهيم كه در زمين نه خواستار برترى‌اند و نه فساد» تا آخر آیه (قصص/83)؛ و این خصلتها از ویژگی‌های فرعون و اعتقاد او بود و اصل و ریشه‌اش حب دنیا و جمع‌آوری آن است و پیروی از نفس و هوای نفس و برپا داشتن شهوات آن؛ و حب ستوده شدن و همراهی با شیطان و پیروی کردن از گامهای وی؛ و همه اینها تحت غفلت از خدا و فراموشی نعمتهای وی جمع می‌شود... 📚مصباح الشريعة، ص: 107 قَالَ الصَّادِقُ ع: فَسَادُ الظَّاهِرِ مِنْ فَسَادِ الْبَاطِنِ؛ وَ مَنْ أَصْلَحَ سَرِيرَتَهُ أَصْلَحَ اللَّهُ عَلَانِيَتَهُ؛ وَ مَنْ خَافَ اللَّهَ فِي السِّرِّ لَمْ يَهْتِكِ اللَّهُ عَلَانِيَتَهُ؛ وَ مَنْ خَانَ اللَّهَ فِي السِّرِّ هَتَكَ اللَّهُ سِتْرَهُ فِي الْعَلَانِيَةِ؛ وَ أَعْظَمُ الْفَسَادِ أَنْ يَرْضَى الْعَبْدُ بِالْغَفْلَةِ عَنِ اللَّهِ تَعَالَى؛ وَ هَذَا الْفَسَادُ يَتَوَلَّدُ مِنْ طُولِ الْأَمَلِ وَ الْحِرْصِ وَ الْكِبْرِ، كَمَا أَخْبَرَ اللَّهُ تَعَالَى فِي قِصَّةِ قَارُونَ فِي قَوْلِهِ تَعَالَى «وَ لا تَبْغِ الْفَسادَ فِي الْأَرْضِ إِنَّ اللَّهَ لا يُحِبُّ الْمُفْسِدِينَ» وَ قَوْلِهِ تَعَالَى «تِلْكَ الدَّارُ الْآخِرَةُ نَجْعَلُها لِلَّذِينَ لا يُرِيدُونَ عُلُوًّا فِي الْأَرْضِ وَ لا فَساداً» إِلَى آخِرِهَا. وَ كَانَتْ هَذِهِ الْخِصَالُ مِنْ صُنْعِ قَارُونَ وَ اعْتِقَادِهِ، وَ أَصْلُهَا مِنْ حُبِّ الدُّنْيَا وَ جَمْعِهَا وَ مُتَابَعَةِ النَّفْسِ وَ هَوَاهَا وَ إِقَامَةِ شَهَوَاتِهَا وَ حُبِّ الْمَحْمَدَةِ وَ مُوَافَقَةِ الشَّيْطَانِ وَ اتِّبَاعِ خُطُوَاتِهِ؛ وَ كُلُّ ذَلِكَ يَجْتَمِعُ تَحْتَ الْغَفْلَةِ عَنِ اللَّهِ وَ نِسْيَانِ مِنَنِهِ ... @Yekaye

. 1⃣ «الَّذينَ طَغَوْا فِي الْبِلادِ، فَأَكْثَرُوا فيهَا الْفَسادَ» سرچشمه فساد و تباهی طاغوتها هستند. (تفسیر نور، ج10، ص475) به تعبیر دیگر، کسانی که اهل طغیان و سرکشی باشند (یعنی از حد خود تجاوز کنند) موجب می‌شوند که فساد و تباهی در جهان زیاد شود. @Yekaye