☀️3) از پیامبر اکرم ص روایت شده که فرمودند: هیچ خویشاوندی نیست که نزد خویشاوند خود بیاید و از او با توجه به فضل و نعمتی که خداوند به این خویشاوند داده درخواستی کند و آن خویشاوند نسبت به او بخل ورزد مگر اینکه خداوند [در روز قیامت] برای او از جهنم اژدهایی بیرون آورد که با زبانش او را بلیسد تا اینکه کاملا به دور گردنش حلقه زند؛ و آنگاه این آیه را تلاوت فرمودند [«بزودی آنچه را بدان بخل ورزیدند، روز قیامت طوق گردنشان شود».] 📚مجمع البيان، ج2، ص897 روي عن النبي ص أنه قال: مَا مِنْ ذِي رَحِمٍ يَأْتِي ذَا رَحِمِهِ يَسْأَلُهُ من فَضْلٍ أَعْطَاهُ اللَّهُ إِيَّاهُ، فَيَبْخَلُ به عنه، إِلَّا أَخْرَجَ اللَّهُ لَهُ مِنْ جَهَنَّمَ شُجَاعاً يَتَلَمَّظُ بلسانه حتی يُطَوِّقه؛ و تلا هذه الآية [«سَيُطَوَّقُونَ ما بَخِلُوا بِهِ يَوْمَ الْقِيامَةِ»] 📚این حدیث با دو سند مختلف و با اندک تفاوتی در تعبیر، در برخی از کتب اهل سنت (مسند ابن أبي شيبة، ج2، ص94 و المعجم الأوسط، ج5، ص372 ) نیز آمده است. @Yekaye

☀️4) عبید بن زراره می‌گوید: از امام صادق ع شنیدم که می‌فرمود: بنده‌ای نیست که از خرج کردن درهمی در جایی که سزاوارش است خودداری کند مگر اینکه دو درهم در جایی که سزاوار نیست خرج خواهد کرد؛ و کسی نیست که حقی از حقوق مالی‌اش را ادا نکند مگر اینکه روز قیامت خداوند عز و جل آن را ماری از آتش گرداند که به دور گردن او آویزد. 📚الكافي، ج3، ص504 عَلِيُّ بْنُ إِبْرَاهِيمَ عَنْ أَبِيهِ عَنْ حَمَّادِ بْنِ عِيسَى عَنْ حَرِيزٍ عَنْ عُبَيْدِ بْنِ زُرَارَةَ قَالَ سَمِعْتُ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ ع يَقُولُ: مَا مِنْ عَبْدٍ يَمْنَعُ دِرْهَماً فِي حَقِّهِ إِلَّا أَنْفَقَ اثْنَيْنِ فِي غَيْرِ حَقِّهِ وَ مَا رَجُلٌ يَمْنَعُ حَقّاً مِنْ مَالِهِ إِلَّا طَوَّقَهُ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ بِهِ حَيَّةً مِنْ نَارٍ يَوْمَ الْقِيَامَةِ. @Yekaye

. 1⃣ «وَ لا يَحْسَبَنَّ الَّذينَ يَبْخَلُونَ بِما آتاهُمُ اللَّهُ مِنْ فَضْلِهِ هُوَ خَيْراً لَهُمْ بَلْ هُوَ شَرٌّ لَهُمْ سَيُطَوَّقُونَ ما بَخِلُوا بِهِ يَوْمَ الْقِيامَةِ وَ لِلَّهِ ميراثُ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ وَ اللَّهُ بِما تَعْمَلُونَ خَبيرٌ» اغلب مردم می‌پندارند با نگه داشتن اموال نزد خود و خرج نکردن آن در راهی که وظیفه‌شان است نفع بیشتری عایدشان می‌شود؛ چرا که هرچه پول بیشتری در اختیار داشته باشند، می‌توانند دلخواه‌های خود را به دست آورند؛ 🤔اما سخت در اشتباه‌اند. زیرا: 🔹اولا اموال زمانی ارزش دارد که واقعا انسان را به دلخواه‌های خود برساند؛ اما وقتی که انسان از طرفی یقین دارد که می‌میرد و این اموال کارایی‌شان را از دست می‌دهند، و از طرف دیگر، قیامتی در پیش است که بابت این بخل ورزیدن مواخذه شدید می‌شود و همینها که نگه داشته بود وبال گردنش می‌شود، آیا واقعا در مجموع انسان را به دلخواهش رسانده یا از دلخواهش (یعنی همان آسایش و لذت و ...) دورتر کرده است⁉️ 🔹ثانیا آیا خودش، بتنهایی و مستقل از اراده خداوند، اینها را به دست آورده است یا خداوند از فضلش او را بهره‌مند ساخته است (یعنی آیا ممکن بود که خدا نخواهد و او بتواند پولدار شود)⁉️ اگر اوست که از فضلش اینها را داده و میراث آسمانها و زمین در اختیار خداست، آیا به یک لحظه نمی‌تواند همه اینها را از او بگیرد⁉️ جالب اینجاست که نه‌تنها می‌تواند، بلکه چنین هم می‌کند: در لحظه مرگ به آنی همه چیزش را از او می‌گیرد؛ و هیچکس هم نمی داند کی می‌میرد! 🔹ثالثاً توجه ندارند که خداوند به هر کاری که انجام دهند آگاه است؛ و نمی‌توانند هر کاری که می‌خواهند بکنند و از عذابش ایمن باشند. 💠تاملی با خویش ما چه اندازه به مال و ثروت خویش دل بسته‌ایم؟ آیا #واجبات_مالی خویش (#خمس و #زکات و رفع نیازمند خویشان و ...) را ادا می‌کنیم؟ نکند از آن افرادی باشیم که وقتی بدهی شرعی‌مان (مثلا خمسی که بر ما واجب شده) اندک است، با دقت تمام حسابرسی و ادا می کنیم؛ اما همین که به هر دلیلی خداوند ثروتی را روزی‌مان کرد، برای ادای واجب شرعی هزار بهانه جور می‌کنیم؟! 📝تذکری در #احکام_شرعی #خمس ⛔️برخی گمان می‌کنند که خمس تنها به درآمدهایی که دست نخورده باقی مانده تعلق می‌گیرد و می‌پندارند که اگر درآمدشان به سرمایه تبدیل شد، خمس ندارد. 💢در حالی که خمس بر اصل مالی که انسان به عنوان #سرمایه قرار می‌دهد، نیز واجب است (مگر در شرایط خاصی که هرکس به فتوای مرجعش مراجعه کند). مثلا اگر کسی، علاوه بر خانه مسکونی ویا اتومبیل شخصی‌اش، خانه یا اتومبیلی دارد که اجاره داده است، این خانه یا اتومبیل جزء سرمایه او محسوب می‌شود؛ و خمس اصل آن هم لازم است. @Yekaye

. 2⃣ «الَّذينَ يَبْخَلُونَ بِما آتاهُمُ اللَّهُ مِنْ فَضْلِهِ» اینکه محل بخل ورزیدن‌شان را «آنچه خدا از فضل خود بدانان داده»، قرار داد، عملا! در ضمن تقبیح کار آنان، دلیل این تقبیح را هم بیان می‌کند. در واقع، کسانی که بخل می‌ورزند، انسانهای غافلی هستند؛ توجه ندارند که تمامی آنچه دارند و بدان بخل می‌ورزند را خداوند از فضل خویش بدانان داده است❗️ و می‌پندارند که تنها کار و تلاش خودشان، یا خرافاتی همانند شانس و بخت و اقبال مایه ثروتمندی آنان شده است❗️ کسی که توجه کند که هرچه دارد از فضل خداست، آنگاه برای خرج کردنش در راه خدا هیچ دغدغه‌ای ندارد؛ چنانکه امام صادق ع در حدیث معروف عنوان بصری، اولین گام عبودیت را این معرفی می‌کند که شخص اموال و دارایی‌اش را حقیقتاً مال خداوند بینند، تا در مصرف کردن آن در راهی که خداوند فرموده ذره‌ای درنگ نکند: 📜 فرازی از حدیث #عنوان_بصری عنوان بصری می‌گوید: گفتم: یا اباعبدالله! حقیقت عبودیت چیست؟ امام صادق ع فرمود: سه چیز؛ اولش اینکه بنده در آنچه خداوند به او واگذار فرموده برای خویش مالکیتی نبیند؛ مال را مال خدا می‌بینند که آن را در هر جایی که خداوند متعال بدانان امر فرموده قرار می دهند ... «قُلْتُ يَا أَبَا عَبْدِ اللَّهِ مَا حَقِيقَةُ الْعُبُودِيَّةِ؟ قَالَ ثَلَاثَةُ أَشْيَاءَ؛ أَنْ لَا يَرَى الْعَبْدُ لِنَفْسِهِ فِيمَا خَوَّلَهُ اللَّهُ إِلَيْهِ مِلْكاً لِأَنَّ الْعَبِيدَ لَا يَكُونُ لَهُمْ مِلْك يَرَوْنَ الْمَالَ مَالَ اللَّهِ يَضَعُونَهُ حَيْثُ أَمَرَهُمُ اللَّهُ تَعَالَى بِه، ...» 📚(مشکاة الانوار، ص327) @Yekaye

. 3⃣ «وَ لا يَحْسَبَنَّ ... هُوَ خَيْراً لَهُمْ بَلْ هُوَ شَرٌّ لَهُمْ» مواظب باشیم دستگاه محاسباتی‌مان درست کار کند؛ مبادا حساب و کتابمان به گونه‌ای باشد که چیزی را برای خودمان خوب بدانیم در حالی که واقعا برای ما شر باشد. @Yekaye

. 4⃣ «... آتاهُمُ اللَّهُ مِنْ فَضْلِهِ ...وَ لِلَّهِ ميراثُ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ» همه چیز تنها و تنها از آن خداست: 🔹هم هر آنچه هرکس دارد خداوند از فضل خویش به وی داده؛ و 🔹هم هرکس هرچه برجای گذارد خداوند به ارث می برد. @Yekaye

. 5⃣ «وَ لا يَحْسَبَنَّ الَّذينَ يَبْخَلُونَ ... وَ لِلَّهِ ميراثُ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ» وارث واقعى همه چيز و همه كس خداست. ما با دست خالى آمده ايم و با دست خالى مىرويم، پس بخل چرا؟ 📚(تفسير نور، ج2، ص210) @Yekaye

. 6⃣ «وَ لا يَحْسَبَنَّ الَّذينَ يَبْخَلُونَ بِما آتاهُمُ اللَّهُ مِنْ فَضْلِهِ ... وَ لِلَّهِ ميراثُ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ» خداوند هم صاحب ميراث ماندگار دنياست و هم نيازمند انفاق ما نيست. پس دستور انفاق، براى سعادت خود ماست. 📚 (تفسير نور، ج2، ص210) @Yekaye

. 7⃣ «وَ لا يَحْسَبَنَّ الَّذينَ يَبْخَلُونَ ... هُوَ خَيْراً لَهُمْ بَلْ هُوَ شَرٌّ لَهُمْ» سرچشمه بخل، ناآگاهى و تحليل غلط از خير و شرّ است. و يكى از وظايف انبيا، اصلاح بينش و تفكّر انسانهاست. (تفسير نور، ج2، ص210) @Yekaye

. 8⃣ «لا يَحْسَبَنَّ ... هو خَيْراً لَهُمْ بَلْ هُوَ شَرٌّ لَهُمْ» حبّ دنيا، شرور را نزد انسان خير جلوه مىدهد. (تفسير نور، ج2، ص210) @Yekaye

. 9⃣ «هُوَ شَرٌّ لَهُمْ سَيُطَوَّقُونَ ما بَخِلُوا» قيامت، صحنه ظهور خير و شرّ واقعى است. (تفسير نور، ج2، ص210) @Yekaye

. 🔟 «سَيُطَوَّقُونَ ما بَخِلُوا بِهِ يَوْمَ الْقِيامَةِ» با توجه به اینکه عذابهای اخروی تجسم باطن اعمال در همین دنیاست، شاید تعبیر «به گردنشان پیچانده می‌شود» تجسم این باشد که چگونه بخل می‌خواهد شخص را خفه کند‼️ @Yekaye

. 11) «سَيُطَوَّقُونَ ما بَخِلُوا به» انسان، در تصرّف اموال خود آزاد مطلق نيست. (تفسير نور، ج2، ص210) @Yekaye

. 12) «سَيُطَوَّقُونَ» حرف «س» برای آینده نزدیک است و حرف «سوف» برای آینده دور: زمان برپايى قيامت، دور نيست. 📚(تفسير نور، ج2، ص210) @Yekaye

. 13) «سَيُطَوَّقُونَ ما بَخِلُوا به» اسير مال شدن در دنيا، موجب اسارت در آخرت است. (تفسير نور، ج2، ص210) @Yekaye

. 14) «سَيُطَوَّقُونَ ما بَخِلُوا به» بدترين نوع شكنجه، شلاق خوردن از دست محبوبهاست. آنچه را در دنيا بخل ورزيدهايم، همان مايه عذاب ما مىشود. @Yekaye

. 15) «سَيُطَوَّقُونَ ما بَخِلُوا بِهِ يَوْمَ الْقِيامَةِ» مقصود از «آنچه بدان بخل ورزیدند» که قرار است روز قیامت طوق گردنشان شود، چیست؟ 🍃الف. زکاتی که بر آنان واجب شد و ادا نکردند. 🔖حدیث1 و 2 https://eitaa.com/yekaye/4754 🍃ب. حاجات نیازمندان، بویژه خویشاوندان، که توان برآورده کردنش را دارند، اما نمی‌کنند. 🔖حدیث 3 https://eitaa.com/yekaye/4756 🍃ج. پرداخت نکردن هرگونه هزینه‌ای که ادای آن بر وی واجب باشد، از خمس و زکات گرفته، تا نفقه همسر و فرزند ویا والدینِ از کار افتاده، تا نیازمند واقعی‌ای که توان کمک به او را داریم. 🔖حدیث4 https://eitaa.com/yekaye/4757 🍃د. کنایه از کتمان حقایق دینی و دریغ کردنِ آن از کسانی است که ناآگاهند. 🔖شأن نزول https://eitaa.com/yekaye/4752 🍃ه. ... @Yekaye

. 16) «مَا كاَنَ اللَّهُ لِيَذَرَ الْمُؤْمِنِينَ عَلىَ مَا أَنتُمْ عَلَيْهِ حَتىَ يَمِيزَ الخَبِيثَ مِنَ الطَّيِّبِ ... وَ لا يَحْسَبَنَّ الَّذينَ يَبْخَلُونَ ... هُوَ خَيْراً لَهُمْ بَلْ هُوَ شَرٌّ لَهُمْ» خداوند بنایش بر این است که در میان کسانی که خود را مومن به دین او می‌پندارند، خبیث را از طیب جدا کند؛ یک راه مهمش امتحان با اموال و ثروت است که آیا شخص بخل می‌ورزد یا خیر. 🤔جالب اینجاست که در جای دیگر، بخل ورزیدن را مقدمه نفاق معرفی کرده است: «وَ مِنْهُمْ مَنْ عاهَدَ اللَّهَ لَئِنْ آتانا مِنْ فَضْلِهِ لَنَصَّدَّقَنَّ وَ لَنَكُونَنَّ مِنَ الصَّالِحينَ؛ فَلَمَّا آتاهُمْ مِنْ فَضْلِهِ بَخِلُوا بِهِ وَ تَوَلَّوْا وَ هُمْ مُعْرِضُونَ؛ فَأَعْقَبَهُمْ نِفاقاً في قُلُوبِهِم» (توبه/75-77) @Yekaye

904) 📖 لَقَدْ سَمِعَ اللَّهُ قَوْلَ الَّذينَ قالُوا إِنَّ اللَّهَ فَقيرٌ وَ نَحْنُ أَغْنِياءُ سَنَكْتُبُ ما قالُوا وَ قَتْلَهُمُ الْأَنْبِياءَ بِغَيْرِ حَقٍّ وَ نَقُولُ ذُوقُوا عَذابَ الْحَريقِ 📖 💢ترجمه به‌درستی که خداوند شنید سخن کسانی را که گفتند «همانا خداوند فقیر است و ما اغنیاییم.» بزودی خواهیم نوشت آنچه را گفتند و این را که آنان پیامبران را بناحق کشتند، و خواهیم گفت عذابِ حریق [= آتشی که می‌سوزاند و اثر از خود برجای می‌گذارد] را بچشید. سوره آل عمران، (3) آیه 181 1397/12/6 19 جمادی الثانی1440 @Yekaye

@Yekaye

🔹الْحَريقِ ▪️ماده «حرق» در معنای آتشی که با التهاب و حرارت شدید باشد بقدری شیوع دارد که برخی همین را معنای اصلی این ماده دانسته‌اند (التحقيق في كلمات القرآن الكريم، ج2، ص201) ▪️ اما برخی اصل این ماده را در معنای اینکه چیزی را با حرارت و التهاب بوسیله چیزی حکاکی کنند و اثری از این در آن بگذارند دانسته‌اند، چنانکه عبارت «هو يَحْرُقُ عليك الأُرَّم غَيظاً» در عرب، به معنای دندانها را با غیظ و عصبانیت روی هم کشیدن است (أرّم به معنای «دندان‌ها»ست) (معجم المقاييس اللغة، ج2، ص43) ▫️در واقع، باید گفت اگرچه «حَرَق» و «حَریق» به معنای آتش به کار می رود، اما «حَرْقُ» به عنوان مصدر، و به معنای «با سوهان سائیدن» است (مجمع البيان، ج2، ص898) و حتی برخی از اهل لغت تذکر داده‌اند که «حَرْقُ الشیء» در جایی است که حرارت بدون شعله تولید شود [که محصولِ به هم ساییدن است] و «حرق الناب» به معنای دندان به هم سائیدن است (مفردات ألفاظ القرآن، ص229) ▫️ و همه اینها موید آن است که آتش از لوازم معنایی «حرق» بوده، نه اصل آن؛ هرچند که کسانی که اصل را «آتش» دانسته‌اند توجیهشان این است که چون آتش گرفتن اثری شدید در شیء آتش گرفته باقی می‌گذارد بدین مناسبت برای این گونه اثرگذاشتنها هم ماده «حرق» به کار رفته است. (التحقيق، ج2، ص201) ▪️اما هرچه باشد، در کاربردهای قرآنیِ این واژه، به نظر می‌رسد عموما معنای آتش مد نظر بوده است؛ غیر از یک مورد که آیه 97 سوره طه، در قرائتی [قرائت ابوجعفر، از قراء عشره؛ مجمع البيان، ج7، ص45] به صورت «لَنَحْرُقَنّه» قرائت شده، که آن را به معنای «آن را با سوهان می‌ساییم و کاملا خُرد و ریز ریز می‌کنیم» دانسته‌اند (معجم المقاييس اللغة، ج2، ص44 ؛ مفردات ألفاظ القرآن، ص229) ▪️ماده «حرق» وقتی به باب افعال یا تفعیل برود متعدی می‌شود چنانکه «حَرَّقَ» به معنای آتش زدن به کار رفته است: «إِلهِكَ الَّذي ظَلْتَ عَلَيْهِ عاكِفاً لَنُحَرِّقَنَّهُ ثُمَّ لَنَنْسِفَنَّهُ» (طه/97) «حَرِّقُوهُ وَ انْصُرُوا آلِهَتَكُمْ» (انبیاء/68) «قالُوا اقْتُلُوهُ أَوْ حَرِّقُوهُ فَأَنْجاهُ اللَّهُ مِنَ النَّار» (عنکبوت/24) ▪️و وقتی به باب افتعال برود، به معنای قبول آتش، یا همان «آتش گرفتن» است: «فَأَصابَها إِعْصارٌ فيهِ نارٌ فَاحْتَرَقَتْ» (بقره/266) ▪️در تفاوت بین «نار» و «سعیر» و «حجیم» و «جهنم» با «حریق» گفته‌اند: 🔸نار که همان آتش است، اما سعیر (از ماده «سعر») آتش ملتهب است؛ 🔸 زمانی از تعبیر «احراق» استفاده می‌شود که در حال سوزاندن چیزی باشد، از این رو «حریق» آتشی است که بسوزاند و نابود کند؛ 🔸 «حجیم» از ماده «جحم» در جایی است که آتشی روی آتشی و گدازه‌ای روی گدازه‌ای دیگر قرار گیرد، چنانکه جاحمه، شدن التهاب آتش است و «جاحم الحرب» قسمتی از میدان جنگ است که شدیدترین درگیری در آنجا رخ می‌دهد؛ 🔸 «جهنم» دلالت بر گودی بسیار عمیق می‌کند چنانکه «جهنام» به چاه خیلی گود گویند. (الفروق في اللغة، ص307) 📿 ماده «حرق» جمعاً 9 بار در قرآن کریم به کار رفته است؛ که 5 بار به صورت «حریق» و همگی در ترکیب اضافیِ «عذاب الحریق» آمده است. @Yekaye