یک آیه در روز
908) 📖 كُلُّ نَفْسٍ ذائِقَةُ الْمَوْتِ وَ إِنَّما تُوَفَّوْنَ أُجُورَكُمْ يَوْمَ الْقِيامَةِ فَمَنْ
.
3⃣ «كُلُّ نَفْسٍ ذائِقَةُ الْمَوْتِ ... + فَـ + مَنْ زُحْزِحَ عَنِ النَّارِ وَ أُدْخِلَ الْجَنَّةَ فَقَدْ فازَ»
وقتی عاقبت همه مرگ است،
پس تنها معیار پیروزی و نجات، دور ماندن از جهنم و رفتن به بهشت است.
💢هرکس که در دنیا هر قدرت و ثروت و شهرت و ... به دست آورد؛ اما از آتش نجات نیافت ویا به بهشت ره نبرد، واقعا بازنده است، نه برنده.💢
💠ثمره #اخلاقی
کسی که مرگ را جدی بگیرد، امکان ندارد که از اصول اخلاقی ذرهای تخطی کند.
📝دستورالعملی قرآنی برای #سیر_و_سلوک
از موثرترین اقدامات برای سیر و سلوک، که در روایات بسیار مورد تاکید قرار گرفته، رفتن و تداوم حضور نزد قبور است.
یکی از اساتید ما میفرمود:
اثر این حضور بقدری زیاد است که اگر بیخداترین و شکاکترین انسان، مدتی (حداکثر 2 سال، و گاه با شش ماه هم حاصل میشود) هر روز مداومت به رفتن و حضور در قبرستان داشته باشد (مثلا به مدت نیم ساعت)، حتی اگر تمام مدتی که در قبرستان است، دائما به خود تلقین کند که نه خدایی هست و نه آخرتی؛ بعد از مدتی دروغ بودنِ این سخنانی را که به خود تلقین کرده بالعیان مییابد.
@Yekaye
یک آیه در روز
908) 📖 كُلُّ نَفْسٍ ذائِقَةُ الْمَوْتِ وَ إِنَّما تُوَفَّوْنَ أُجُورَكُمْ يَوْمَ الْقِيامَةِ فَمَنْ
.
4⃣ «كُلُّ نَفْسٍ ذائِقَةُ الْمَوْتِ»
هر موجودی که نَفْس داشته باشد، زمان و موقفی میرسد که بمیرد و نفسش را از او بگیرند؛ حتی اگر فرشته باشد❗️
🔖حدیث6 https://eitaa.com/yekaye/4919
📜حکایت
از ابنعباس نقل شده که وقتی خداوند آیه «كُلُّ مَنْ عَلَيْها فانٍ: هرکس که روی آن[= زمین] است فانی است» (الرحمن/26) را نازل فرمود: فرشتگان گفتند: تمام زمینیان هلاک میشوند». و وقتی که آیه «كُلُّ نَفْسٍ ذائِقَةُ الْمَوْتِ: هر جانی چشنده مرگ است» (آل عمران/185) نازل شد یقین کردند که خودشان نیز میمیرند.
(سعد السعود للنفوس منضود، ص211 )
@Yekaye
یک آیه در روز
908) 📖 كُلُّ نَفْسٍ ذائِقَةُ الْمَوْتِ وَ إِنَّما تُوَفَّوْنَ أُجُورَكُمْ يَوْمَ الْقِيامَةِ فَمَنْ
.
5⃣ «كَذَّبُوكَ ... كُلُّ نَفْسٍ ذائِقَةُ الْمَوْتِ»
مرگ در راه است، پس اين همه لجاجت و استكبار در برابر حق، براى چه؟
(تفسير نور، ج2، ص215)
@Yekaye
یک آیه در روز
908) 📖 كُلُّ نَفْسٍ ذائِقَةُ الْمَوْتِ وَ إِنَّما تُوَفَّوْنَ أُجُورَكُمْ يَوْمَ الْقِيامَةِ فَمَنْ
.
6⃣«كُلُّ نَفْسٍ ذائِقَةُ الْمَوْتِ»
مرگ، عدم نيست، يك امر وجودى است كه قابل چشيدن است، راه انتقال از دنيا به آخرت است.
(تفسير نور، ج2، ص216)
@Yekaye
یک آیه در روز
908) 📖 كُلُّ نَفْسٍ ذائِقَةُ الْمَوْتِ وَ إِنَّما تُوَفَّوْنَ أُجُورَكُمْ يَوْمَ الْقِيامَةِ فَمَنْ
.
7⃣ «إِنَّما تُوَفَّوْنَ أُجُورَكُمْ يَوْمَ الْقِيامَةِ»
تنها در قیامت است که پاداش کارها به طور کمال و تمام داده میشود.
📝نکته تخصصی #فلسفه_دین
یکی از شبهات رایج در مساله شرور و تبعیضها این است که چرا بسیاری از افراد را میبینیم که قدر کارشان در دنیا دانسته نمیشود و بدانان ظلم میشود؟
ریشه این شبهه در آن است که انتظار دارند انسانها جزای همه اعمالشان را در دنیا ببینند، در حالی که یکی از مسلمات باورهای دینی مومنان وجود قیامت است که پاداش اعمال بتمامه داده میشود
و اتفاقا از مهمترین استدلالها بر قیامت، همین است که دنیا ظرفیت پاداش و جزای کامل را ندارد.
@Yekaye
یک آیه در روز
908) 📖 كُلُّ نَفْسٍ ذائِقَةُ الْمَوْتِ وَ إِنَّما تُوَفَّوْنَ أُجُورَكُمْ يَوْمَ الْقِيامَةِ فَمَنْ
.
8⃣ «إِنَّما تُوَفَّوْنَ أُجُورَكُمْ يَوْمَ الْقِيامَةِ + فَـ + مَنْ زُحْزِحَ عَنِ النَّارِ وَ أُدْخِلَ الْجَنَّةَ فَقَدْ فازَ»
از آنجا که تنها در قیامت است که پاداش و ما به ازای کارها بتمامه داده میشود،
پس
تنها اگر کسی در قیامت از جهنم برکنار بماند و به بهشت وارد شود برنده و پیروز است.
@Yekaye
یک آیه در روز
908) 📖 كُلُّ نَفْسٍ ذائِقَةُ الْمَوْتِ وَ إِنَّما تُوَفَّوْنَ أُجُورَكُمْ يَوْمَ الْقِيامَةِ فَمَنْ
.
9⃣ «زُحْزِحَ عَنِ النَّارِ»
گناهان و عوامل سوق دهنده به دوزخ، داراى جاذبه هايى است كه بايد انسان با نيروى ايمان و عمل صالح خود را برهاند.
(تفسير نور، ج2، ص216)
@Yekaye
یک آیه در روز
908) 📖 كُلُّ نَفْسٍ ذائِقَةُ الْمَوْتِ وَ إِنَّما تُوَفَّوْنَ أُجُورَكُمْ يَوْمَ الْقِيامَةِ فَمَنْ
.
🔟 «مَنْ زُحْزِحَ عَنِ النَّارِ وَ أُدْخِلَ الْجَنَّةَ فَقَدْ فازَ»
💐پیروز و رستگار واقعی، کسی است که هم از جهنم رهایی یابد و هم به بهشت وارد شود؛
پس
⛔️کسی که اندکی در برزخ و مواقف قیامت سختیهای جهنم را ببیند تا پاک شود و بعد وارد بهشت شود، واقعا پیروز نیست؛
⛔️همان گونه که افرادی همچون اصحاب دامنه اعراف که به بهشت راه نمییابند نیز واقعا به فوز و پیروزی نرسیدهاندک (البحر المحيط، ج3، ص461)
🤔پس نهتنها در تقویت ایمان خود جدی باشیم، بلکه بکوشیم از دنیا بدون بار گناه خارج شویم؛ و بکوشیم تعالیم مورد نیازمان را درست بیاموزیم که در هیچ عرصهای جاهل قاصر از دنیا نرویم.
@Yekaye
یک آیه در روز
908) 📖 كُلُّ نَفْسٍ ذائِقَةُ الْمَوْتِ وَ إِنَّما تُوَفَّوْنَ أُجُورَكُمْ يَوْمَ الْقِيامَةِ فَمَنْ
.
1⃣1⃣ «إِنَّما تُوَفَّوْنَ أُجُورَكُمْ يَوْمَ الْقِيامَةِ ... وَ مَا الْحَياةُ الدُّنْيا إِلاَّ مَتاعُ الْغُرُورِ»
جزاى كامل در آخرت است، و پاداشهاى دنيوى بىارزش.
(تفسير نور، ج2، ص216)
@Yekaye
یک آیه در روز
908) 📖 كُلُّ نَفْسٍ ذائِقَةُ الْمَوْتِ وَ إِنَّما تُوَفَّوْنَ أُجُورَكُمْ يَوْمَ الْقِيامَةِ فَمَنْ
.
2⃣1⃣ «وَ مَا الْحَياةُ الدُّنْيا إِلَّا مَتاعُ الْغُرُورِ»
دنیا را «کالای فریب» خواند؛ از این جهت که همانند کالایی است که فروشنده آن را رنگ و لعاب میدهد؛
و واضح است که فروشندهای که چنین فریبی میدهد شیطان است.
و از سعید بن جبیر نقل شده که گفت: این متاع غرور بودنش برای دنیازدگان است؛ وگرنه همین دنیا برای اولیای خداوند ابزار رسیدن به خداست
(الکشاف، ج1، ص449)
چنانکه امیرالمومنین ع فرمود: دنیا مسجد دوستان خدا و تجارتکده اولیاء الله است
(نهجالبلاغه، حکمت 132)
@Yekaye
یک آیه در روز
908) 📖 كُلُّ نَفْسٍ ذائِقَةُ الْمَوْتِ وَ إِنَّما تُوَفَّوْنَ أُجُورَكُمْ يَوْمَ الْقِيامَةِ فَمَنْ
.
13) «كُلُّ نَفْسٍ ذائِقَةُ الْمَوْتِ وَ إِنَّما تُوَفَّوْنَ أُجُورَكُمْ يَوْمَ الْقِيامَةِ فَمَنْ زُحْزِحَ عَنِ النَّارِ وَ أُدْخِلَ الْجَنَّةَ فَقَدْ فازَ وَ مَا الْحَياةُ الدُّنْيا إِلاَّ مَتاعُ الْغُرُورِ»
📜حکایت
گویند از جمله سفارشهای لقمان به فرزندش این بوده است:
فرزندم! وای بر کسی که سرکشی و سرفرازی کند؛ چگونه خود را بزرگ میبیند کسی که از گِل آفریده شده و به گِل برمیگردد؛ و نمیداند که سرانجامش چه خواهد شد؛ آیا به بهشت میرود و نجات مییابد؛ یا به آتش میرود و آشکارا زیان میکند و بدبخت میشود.
📚الإختصاص، ص338
بعض وصايا لقمان الحكيم لابنه ع
يَا بُنَيَّ وَيْلٌ لِمَنْ تَجَبَّرَ وَ تَكَبَّرَ كَيْفَ يَتَعَظَّمُ مَنْ خُلِقَ مِنْ طِينٍ وَ إِلَى طِينٍ يَعُودُ ثُمَّ لَا يَدْرِي إِلَى مَا ذَا يَصِيرُ إِلَى الْجَنَّةِ فَقَدْ فازَ أَوْ إِلَى النَّارِ فَقَدْ خَسِرَ خُسْراناً مُبِيناً وَ خَاب.
@Yekaye
یک آیه در روز
908) 📖 كُلُّ نَفْسٍ ذائِقَةُ الْمَوْتِ وَ إِنَّما تُوَفَّوْنَ أُجُورَكُمْ يَوْمَ الْقِيامَةِ فَمَنْ
.
14) «كُلُّ نَفْسٍ ذائِقَةُ الْمَوْتِ وَ إِنَّما تُوَفَّوْنَ أُجُورَكُمْ يَوْمَ الْقِيامَةِ فَمَنْ زُحْزِحَ عَنِ النَّارِ وَ أُدْخِلَ الْجَنَّةَ فَقَدْ فازَ وَ مَا الْحَياةُ الدُّنْيا إِلاَّ مَتاعُ الْغُرُورِ»
📜حکایت: تعزیت اهل بیت ع در رحلت پیامبر ص 📜
عامر بن واثله میگوید: در شورای شش نفرهای که عمر برای تعیین جانشین خود قرار داد، من جلوی درب ایستاده بودم و آنها در خانه بودند و شنیدم که حضرت علی ع با پنج نفر دیگر محاجه میکرد. فرازی از این محاجه قبلا گذشت.
در فراز دیگری از آن محاجه آمده است که امیرالمومنین ع فرمود:
شما را به خدایی که جز او معبودی نیست سوگند میدهم ای پنج نفر! آیا در میان شما کسی هست که تسلیتی از جانب خداوند عز و جل برای او بیاید آن گونه که برای ما آمد؛ همان وقتی که رحلت رسول الله ص ما را مصیبتزده کرده بود؛ و در خانه من و حسن ع و حسین ع کسی نبود و پیکر پیامبر پیش روی ما بود؛ پس خطاب آمد که «السلام علیکم اهل البیت و رحمة الله و برکاته؛ «هر جانی چشنده مرگ است؛ و جز این نیست که پاداشهایتان را روز قیامت تماماً دریافت میکنید. پس هر که را از آتش برکنار دارند و داخل در بهشت کنند بیشک نجات یافته است؛ و زندگی دنیا جز کالای فریب نیست.» همانا خداوند خود تسلیتبخش هر مصیبت و جبرانکننده هر چیز از دست رفته، و جایگزین هر امر ازبینروندهای است؛ پس تنها به خداوند اعتماد کنید و تنها به سوی او بازگردید و تنها او را بپرستید؛ و بدانید که مصیبتزده واقعی کسی است که از ثواب محروم شود؛ و السلام علیکم و رحمة الله و برکاته»؟
گفتند: خدا شاهد است که کس دیگری چنین نبوده است.
📚شرح الأخبار في فضائل الأئمة الأطهار عليهم السلام، ج2، ص188
📝این تسلیتی که بعد از رحلت پیامبر اکرم ص از جانب ملکوت خطاب به اهل بیت ع آمد
🔹نهتنها با سندهای دیگر از امامان مختلف در دهها منبع شیعی نقل شده
(مثلا:
📚تفسير العياشي، ج1، ص209-211 ؛
📚الكافي، ج1، ص445-446 ؛ و ج3، ص221-222 ؛
📚 الأمالي( للصدوق)، ص274-275 ؛
📚كمال الدين و تمام النعمة، ج2، ص391 و ص392 ؛
📚الأمالي (للطوسي)، ص660 ؛
📚 شرح الأخبار في فضائل الأئمة الأطهار ع، ج2، ص420 )،
🔹 بلکه در بسیاری از منابع اهل سنت (مانند
📚تفسیر ابن ابی حاتم، ج9، ص3076؛
📚تفسیر الماوردی، ج4، ص292؛
📚نفسیر السمعانی، ج4، ص190؛
📚تفسیر ابنکثیر، ج2، ص187؛
📚الدر المنثور، ج2، ص399؛
📚المسند للشافعی، ج1، ص361؛
📚السنن المأثورة للشافعی، ج1، ص334؛
📚الدعاء للطبرانی، ج1، ص366؛
📚المعجم الاوسط، ج8، ص109؛
📚المعجم الکبیر للطبرانی، ج3، ص128؛
📚المستدرك على الصحيحين، ج3، ص58-60؛
📚الدعوات الکبیر للبیهقی، ج2، ص303؛
📚شرح السنة للبغوی، ج5، ص459؛
📚السنن الکبری للبیهقی، ج4، ص99؛
📚اتحاف الزائر لابن عساکر، ج1، ص163؛
📚البداية و النهاية، ج5؛ ص297- 299)
نیز روایت شده است.
@Yekaye
909) 📖 لتُبْلَوُنَّ في أَمْوالِكُمْ وَ أَنْفُسِكُمْ وَ لَتَسْمَعُنَّ مِنَ الَّذينَ أُوتُوا الْكِتابَ مِنْ قَبْلِكُمْ وَ مِنَ الَّذينَ أَشْرَكُوا أَذىً كَثيراً وَ إِنْ تَصْبِرُوا وَ تَتَّقُوا فَإِنَّ ذلِكَ مِنْ عَزْمِ الْأُمُورِ 📖
💢ترجمه
مسلّماً در مورد اموالتان و جانهایتان آزمایش خواهید شد؛ و حتماً از کسانی که پیش از شما بدانان کتاب [آسمانی] داده شده و از کسانی که شرک ورزیدند، [سخنان] آزار[دهنده] فراوان خواهید شنید؛ و اگر صبر و تقوا پیشه کنید، بیشک این از [نشانههای/موجبات/ ثمرات] جدّیّت در امور است.
سوره آل عمران، (3) آیه 186
1397/12/20
4 رجب1440
@Yekaye
🔹لَتُبْلَوُنَّ
قبلا بیان شد که این کلمه از ماده «بلو» (ویا «بلی») میباشد.
▪️به نظر میرسد ماده «بلو» در اصل به معنای «اختبار» (امتحان کردن به منظور خبر گرفتن و معلوم کردن یک وضعیت) است و «بلی» به معنای کهنه شدن و پوسیدن میباشد.
اینکه آیا واقعا اینها دو ماده مستقلند یا اینکه هردو به یکی برمیگردند، بین علمای لغت اختلاف است که این اختلاف در خصوص کلماتی مانند بلاء (که از کدام است) بیشتر آشکار میشود. تا حدی که برخی گفتهاند حروف «ب» و «ل» و حرف عله (ی یا و) دو اصل با دو معنا (امتحان کردن و پوسیدن) است و ظاهر سخن آنان این است که با اینکه به دو اصل معنایی برای مادهای که از «ب» و «ل» و حرف عله تشکیل شود باور دارند، اما این دو اصل معنایی را مرتبط به حرف و یا ی نمیدانند و ماده «بلو» و «بلی» از نظر آنان فرقی ندارد.
▪️در مقابل، دیگرانی هستند که همین دو اصل را هم به هم ارجاع دادهاند که اینها دو دستهاند:
▫️ برخی اصل را بر معنای کهنه شدن و پوسیدن قرار داده، و گفتهاند به این جهت به معنای امتحان کردن (اختبار) به کار میرود که گویی از کثرت امتحان و خبر گرفتن از او، او را پوساندم! و بلاء را هم از این جهت بلا گفتهاند که جسم را میپوساند
▫️و برخی هم «ایجاد تحول به منظور رسیدن به نتیجه مطلوب» (که به معنای «امتحان کردن» نزدیکتر است) را معنای اصلی این ماده دانستهاند و آنگاه گفتهاند لفظ «بَلِیَ» به خاطر کسره در عینالفعل بر «تحول رو به سقوط» دلالت دارد و به همین جهت است که معنای پوسیدن میدهد.
▪️ابتلاء با اینکه به باب افتعال رفته اما معنای متعدی میدهد (وَ إِذِ ابْتَلى إِبْراهيمَ رَبُّهُ بِكَلِماتٍ؛ بقره/۱۲۴) و ابتلی را عموما به معنای امتحان کردن و به بلا انداختن دانستهاند.
🔖جلسه 886 http://yekaye.ir/al-fajr-89-15/
@Yekaye
🔹عَزْمِ
▪️کلمه «عَزم» به معنای آن چیزی است که دل بر انجام آن مصمم شده است
(كتاب العين، ج1، ص363؛ مفردات ألفاظ القرآن، ص565)
و قصد قطعی بر انجام آن دارد؛ و در واقع، به مراتب بالای قصد و تصمیم، عزم گویند
(وَ لَمْ نَجِدْ لَهُ عَزْماً، طه/115؛ وَ إِنْ عَزَمُوا الطَّلاق، بقره/227؛ وَ لا تَعْزِمُوا عُقْدَةَ النِّكاحِ، بقره/235؛ ِ فَإِذا عَزَمْتَ فَتَوَكَّلْ عَلَى اللَّه، آلعمران/159)
(التحقيق في كلمات القرآن الكريم، ج8، ص120)
▪️برخی توضیح دادهاند که اصل ماده «عزم» دلالت دارد بر قطعیت و بریدن و تمام کردن کاری؛ وصف «أُولُوا الْعَزْمِ» (احقاف/35) برای پیامبران از این جهت است که آنان چنان قاطعیتی داشتند که هرگونه علاقه بین خود و کسانی که بدانان ایمان نمیآوردند را بریده بودند و مخالفت آنان تزلزلی در کارشان پدید نمیآورد.
(معجم المقاييس اللغة، ج4، ص308)
▪️از این ماده کلمه «عزیمة» (جمع آن: عزائم) معروف است، که به معنای «حرز» (دعایی که برای در امان ماندن از آفات و طلسمات استفاده میشود) میباشد؛ و به برخی از آیات سورههای قرآن، عزائم گویند؛ برخی گفتهاند وجه تسمیهاش از این باب است که این آیات را بر کسی که به بلایی مبتلا شده میخوانند تا از آن آسوده شود (كتاب العين، ج1، ص363) و آفاتی که متوجه او شده از او بریده و قطع شود (معجم المقاييس اللغة، ج4، ص309)
برخی هم گفتهاند وجهش این است که گویی با آن راه بر شیطان بسته میشود و میتوانی ارادهات را قاطعانه علیه کید او اجرا کنی (مفردات ألفاظ القرآن، ص565)
▪️سه کلمه اراده و مشیت و عزم به هم نزدیکاند؛ در تفاوت اینها گفتهاند:
مشیت در جایی است که فاصلهای بین آنچه شخص اراده انجامش را کرده و انجام دادنش نیست؛ در حالی که اراده مفهوم اعم است و ممکن است بین اراده و زمان انجام کار فاصله باشد؛ و در تفاوت اینها با «عزم» گفتهاند عزم، ارادهای است که انجامدهندهاش قصد قطعی بر انجامش دارد.
(الفروق في اللغة، ص117-118)
📿ماده «عزم» فقط به صورت مصدر یا فعل ثلاثی مجرد و جمعا 9 بار در قرآن کریم به کار رفته است.
🔹عَزْمِ الْأُمُورِ
▪️تعبیر «عَزَمْتُ الأمرَ» به معنای عزم و تصمیم گرفتن به انجام کاری است (مفردات ألفاظ القرآن، ص565) پس ترکیب «عزم الامور» از باب اضافه به مفعول است، یعنی «عزم و تصمیم قطعی بر امور گرفتن»
@Yekaye
🔷شأن نزول
🔹1) از ابنعباس نقل شده است که این آیه «و حتماً از کسانی که پیش از شما بدانان کتاب [آسمانی] داده شده و از کسانی که شرک ورزیدند، رنج فراوان خواهید شنید.» (آل عمران/186) در خصوص پیامبر اکرم ص و اهل بیت ایشان نازل شد.
📚تفسير فرات الكوفي، ص99؛ ما نزل من القرآن في علي ع، (مرزبانی، م384) ص42 ؛ شواهد التنزيل لقواعد التفضيل، ج1، ص173؛ مناقب آل أبي طالب ع (لابن شهرآشوب)، ج4، ص2
فُرَاتٌ قَالَ حَدَّثَنَا الْحُسَيْنُ بْنُ الْحَكَمِ [قَالَ حَدَّثَنَا حَسَنُ بْنُ حُسَيْنٍ قَالَ حَدَّثَنَا حِبَّانُ عَنِ الْكَلْبِيِّ عَنْ أَبِي صَالِحٍ] عَنِ ابْنِ عَبَّاسٍ [رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ] قَوْلُهُ «وَ لَتَسْمَعُنَّ مِنَ الَّذِينَ أُوتُوا الْكِتابَ مِنْ قَبْلِكُمْ وَ مِنَ الَّذِينَ أَشْرَكُوا أَذی كَثِيراً» [قَالَ] نَزَلَتْ فِي رَسُولِ اللَّهِ ص خَاصَّةً وَ فِي أَهْلِ بَيْتِهِ [خَاصَّةً ع].
🔹2) گفته شده كعب بن اشرف يهودی شاعری بود که در اشعار خود پيامبر (ص) را هجو میگفت و كفار قريش هم او را تشويق ميكردند، وقتی پيامبر (ص) به مدينه آمد، مردمان مدينه چند گروه بودند: عدهای مسلمان، عدهای مشرك، و عدهای هم يهودی. پيغمبر (ص) تصميم گرفت بين آنان سازگاری برقرار كند. اما مشركان و يهوديان پيامبر (ص) و يارانش را بسیار آزار میدادند، و خداوند متعال پيامبر خود را امر كرد كه بر اذيت و آزار آنان شكيبا باشد و اين آيه را در باره آنان فرو فرستاد که «و حتماً از کسانی که پیش از شما بدانان کتاب [آسمانی] داده شده و از کسانی که شرک ورزیدند، رنج فراوان خواهید شنید...» (آل عمران/186)
📚أسباب نزول القرآن (الواحدي)، ص139 ؛ مجمع البيان، ج2، ص903
🔹3) نیز گفتهاند این آیه بعد از آن نازل شد که عبدالله بن أبَیّ (منافق معروف مدینه) در مجلسی درباره پیامبر ص سخنان توهینآمیزی زد؛ و کسی هم بر او خرده نگرفت!
📚أسباب نزول القرآن (الواحدي)، ص139-140
@Yekaye
☀️1) از امام رضا ع سوالاتی به صورت مکتوب پرسیده شد. حضرت در فرازی از پاسخ آنها نوشتند:
علّت [وجوب زكات] اين است كه: زكات، قوت فقراء بوده و مایه حفظ و صیانت اموال اغنياء است؛ زيرا خداوند متعال افراد صحيح و سالم را به رسیدگی به احوال افراد زمين گير مکلف كرده چنانچه فرمود « مسلّماً در مورد اموالتان و جانهایتان آزمایش خواهید شد» (آل عمران/186) که منظور از «در اموالتان» زكات است؛ و منظور از «در جانهایتان» آماده كردن خویشتن است بر صبر ...
📚علل الشرائع، ج2، ص369؛ عيون أخبار الرضا عليه السلام، ج2، ص89-90
حَدَّثَنَا عَلِيُّ بْنُ أَحْمَدَ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ إِسْمَاعِيلَ عَنْ عَلِيِّ بْنِ الْعَبَّاسِ قَالَ حَدَّثَنَا الْقَاسِمُ بْنُ الرَّبِيعِ الصَّحَّافُ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ سِنَانٍ أَنَّ أَبَا الْحَسَنِ عَلِيَّ بْنَ مُوسَی الرِّضَا ع كَتَبَ إِلَيْهِ فِيمَا كَتَبَ مِنْ جَوَابِ مَسَائِلِهِ:
أَنَّ عِلَّةَ الزَّكَاةِ مِنْ أَجْلِ قُوتِ الْفُقَرَاءِ وَ تَحْصِينِ أَمْوَالِ الْأَغْنِيَاءِ لِأَنَّ اللَّهَ تَعَالَی كَلَّفَ أَهْلَ الصِّحَّةِ الْقِيَامَ بِشَأْنِ أَهْلِ الزَّمَانَةِ مِنَ الْبَلْوَی كَمَا قَالَ عَزَّ وَ جَلَّ «لَتُبْلَوُنَّ فِي أَمْوالِكُمْ وَ أَنْفُسِكُمْ» فِي أَمْوَالِكُمْ إِخْرَاجُ الزَّكَاةِ وَ فِي أَنْفُسِكُمْ تَوْطِينُ النَّفْسِ عَلَی الصَّبْرِ...
@Yekaye
☀️2) امام صادق ع نامهای به شیعیان نوشته و خواسته بودند که هر روز بعد از نمازهایشان آن را مرور کنند. توضیحاتی درباره این نامه و فرازهایی از آن قبلا گذشت.
در فراز دیگری از این نامه آمده است:
ای جماعت نجاتیافته؛ اگر خداوند [بخواهد نعمتِ] آنچه را به شما عطا فرموده بر شما تمام کند، تمام نشود مگر اینکه بر شما آنچه بر صالحانِ پیش از شما وارد شده بود وارد شود؛ و اینکه در جانهایتان و اموالتان مورد آزمایش قرار گیرید و اینکه از دشمنان خداوند [سخنان] آزار[دهنده] فراوان بشنوید و صبر کنید و با جان و دل تحمل کنید؛ و اینکه شما را ذلیل بدارند و مورد خشم و بغض قرار گیرید؛ و اینکه بر شما ستم بار کنند و شما بر دوش کشید در حالی که با این کارتان قرب الهی و سرای آخرت را طلب میکنید؛ و اینکه در آزاری که در راه خداوند عز و جل بناحق بر شما روا میدارند بشدت کظم غیظ کنید؛ و اینکه شما را به خاطر حق[ی که بدان باور دارید] تگذیب کنند و در آن با شما به دشمنی برخیزند و به خاطر آن بغض شما را بپرورانند، و شما در همه این اموری که از آنان بر شما وارد میشود صبر پیشه کنید و مصداق همه اینها در کتاب الله که آن را جبرئیل بر پیامبرتان نازل کرد آمده است؛ شنیدید این سخن خداوند عز و جل به پیامبرتان را که فرمود «صبر کن همان گونه که پیامبران اولواالعزم صبر کردند و بر آنان تعجیل مکن» (احقاف/35) سپس فرمود: «اگر تو را تكذيب كردند، به يقين پيامبران قبل از تو نيز تكذيب شدند» (فاطر/4) «پس در برابر تكذيب و اذيتی که شدند، صبر كردند» (انعام/34) پس قطعا که پیامبر خدا ص و پیامبران پیش از ایشان مورد تکذیب قرار گرفتند و با این تکذیب حق، اذیت شدند ...
📚الكافي، ج8، ص4-5
مُحَمَّدُ بْنُ يَعْقُوبَ الْكُلَيْنِيُ قَالَ حَدَّثَنِي عَلِيُّ بْنُ إِبْرَاهِيمَ عَنْ أَبِيهِ عَنِ ابْنِ فَضَّالٍ عَنْ حَفْصٍ الْمُؤَذِّنِ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع وَ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ إِسْمَاعِيلَ بْنِ بَزِيعٍ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ سِنَانٍ عَنْ إِسْمَاعِيلَ بْنِ جَابِرٍ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع أَنَّهُ كَتَبَ بِهَذِهِ الرِّسَالَةِ إِلَی أَصْحَابِهِ وَ أَمَرَهُمْ بِمُدَارَسَتِهَا وَ النَّظَرِ فِيهَا وَ تَعَاهُدِهَا وَ الْعَمَلِ بِهَا فَكَانُوا يَضَعُونَهَا فِي مَسَاجِدِ بُيُوتِهِمْ فَإِذَا فَرَغُوا مِنَ الصَّلَاةِ نَظَرُوا فِيهَا قَالَ وَ حَدَّثَنِي الْحَسَنُ بْنُ مُحَمَّدٍ عَنْ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ مَالِكٍ الْكُوفِيِّ عَنِ الْقَاسِمِ بْنِ الرَّبِيعِ الصَّحَّافِ عَنْ إِسْمَاعِيلَ بْنِ مَخْلَدٍ السَّرَّاجِ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ خَرَجَتْ هَذِهِ الرِّسَالَةُ مِنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع إِلَی أَصْحَابِهِ
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِيمِ؛ أَمَّا بَعْدُ فَاسْأَلُوا رَبَّكُمُ الْعَافِيَةَ ...
أَيَّتُهَا الْعِصَابَةُ النَّاجِيَةُ إِنْ أَتَمَّ اللَّهُ لَكُمْ مَا أَعْطَاكُمْ بِهِ فَإِنَّهُ لَا يَتِمُّ الْأَمْرُ حَتَّی يَدْخُلَ عَلَيْكُمْ مِثْلُ الَّذِي دَخَلَ عَلَی الصَّالِحِينَ قَبْلَكُمْ وَ حَتَّی تُبْتَلَوْا فِي أَنْفُسِكُمْ وَ أَمْوَالِكُمْ وَ حَتَّی تَسْمَعُوا مِنْ أَعْدَاءِ اللَّهِ أَذی كَثِيراً فَتَصْبِرُوا وَ تَعْرُكُوا بِجُنُوبِكُمْ وَ حَتَّی يَسْتَذِلُّوكُمْ وَ يُبْغِضُوكُمْ وَ حَتَّی يُحَمِّلُوا عَلَيْكُمُ الضَّيْمَ فَتَحَمَّلُوا مِنْهُمْ تَلْتَمِسُونَ بِذَلِكَ وَجْهَ اللَّهِ وَ الدَّارَ الْآخِرَةَ وَ حَتَّی تَكْظِمُوا الْغَيْظَ الشَّدِيدَ فِي الْأَذَی فِي اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ يَجْتَرِمُونَهُ إِلَيْكُمْ وَ حَتَّی يُكَذِّبُوكُمْ بِالْحَقِّ وَ يُعَادُوكُمْ فِيهِ وَ يُبْغِضُوكُمْ عَلَيْهِ فَتَصْبِرُوا عَلَی ذَلِكَ مِنْهُمْ وَ مِصْدَاقُ ذَلِكَ كُلِّهِ فِي كِتَابِ اللَّهِ الَّذِي أَنْزَلَهُ جَبْرَئِيلُ ع عَلَی نَبِيِّكُمْ ص سَمِعْتُمْ قَوْلَ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ لِنَبِيِّكُمْ ص «فَاصْبِرْ كَما صَبَرَ أُولُوا الْعَزْمِ مِنَ الرُّسُلِ وَ لا تَسْتَعْجِلْ لَهُمْ» ثُمَّ قَالَ «وَ إِنْ يُكَذِّبُوكَ فَقَدْ كُذِّبَتْ رُسُلٌ مِنْ قَبْلِكَ» «فَصَبَرُوا عَلی ما كُذِّبُوا وَ أُوذُوا» فَقَدْ كُذِّبَ نَبِيُّ اللَّهِ وَ الرُّسُلُ مِنْ قَبْلِهِ وَ أُوذُوا مَعَ التَّكْذِيبِ بِالْحَق...
@Yekaye
☀️3) از امام باقر ع روایت شده است:
همانا بنده بین سه امر است: بلاء و قضاء و نعمت:
🔹پس هنگامی که بلایی از جانب خداوند میآید، صبر کردن وظیفهاش است؛
🔹هنگامی که قضا و قدر الهی بر او واقع میگردد، تسلیم آن شدن وظیفهاش است؛
🔹و هنگامی که نعمتی از جانب خداوند به او میرسد، شکر کردن وظیفهاش است.
📚الخصال، ج1، ص86؛ المحاسن، ج1، ص6-7
حَدَّثَنَا أَبِي رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ قَالَ حَدَّثَنَا سَعْدُ بْنُ عَبْدِ اللَّهِ عَنْ أَحْمَدَ بْنِ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ عَنْ أَبِي الْقَاسِمِ عَبْدِ الرَّحْمَنِ بْنِ حَمَّادٍ عَنْ أَبِي عِمْرَانَ عَمْرِو [عُمَرَ] بْنِ مُصْعَبٍ الْعَرْزَمِيِّ عَنْ أَبِي حَمْزَةَ الثُّمَالِيِّ قَالَ سَمِعْتُ أَبَا جَعْفَرٍ ع يَقُولُ:
الْعَبْدُ بَيْنَ ثَلَاثَةٍ [ثَلَاثٍ] : بَلَاءٍ وَ قَضَاءٍ وَ نِعْمَةٍ؛
فَعَلَيْهِ فِي الْبَلَاءِ [لِلْبَلَاءِ] مِنَ اللَّهِ الصَّبْرُ فَرِيضَةً؛
وَ عَلَيْهِ فِي الْقَضَاءِ [لِلْقَضَاءِ] مِنَ اللَّهِ التَّسْلِيمُ فَرِيضَةً؛
وَ عَلَيْهِ فِي النِّعْمَةِ [لِلنِّعْمَةِ] مِنَ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ الشُّكْرُ فَرِيضَةً.
@Yekaye
☀️4) ابوخالد کابلی (از اصحاب سرّ امام سجاد ع) میگوید: امام سجاد ع به من فرمود:
دلم میخواست به حال خود رها میشدم و با مردم سه كلمه حرف ميزدم و سپس خدا درباره من هر چه دوست داشت، مقدر میفرمود؛ ولیکن عزم و جدیتی از جانب خداوند [برعهده ما] است که صبر پیشه کنیم؛ سپس این آیه را تلاوت کردند» و قطعا که خبر آن را بعد از مدتی خواهی دانست» (ص/88) و نیز این آیه را تلاوت کردند: «و حتماً از کسانی که پیش از شما بدانان کتاب [آسمانی] داده شده و از کسانی که شرک ورزیدند، [سخنان] آزار[دهنده] فراوانی خواهید شنید؛ و اگر صبر و تقوا پیشه کنید، بیشک این از [نشانههای/موجبات/ ثمرات] جدّیّت در امور است.» (آل عمران/186)
📚الغيبة للنعماني، ص198؛ تفسير العياشي، ج1، ص211
حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ سَعِيدٍ ابْنُ عُقْدَةَ قَالَ حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ يُوسُفَ بْنِ يَعْقُوبَ الْجُعْفِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا إِسْمَاعِيلُ بْنُ مِهْرَانَ قَالَ حَدَّثَنَا الْحَسَنُ بْنُ عَلِيِّ بْنِ أَبِي حَمْزَةَ عَنِ الْحَكَمِ بْنِ أَيْمَنَ عَنْ ضُرَيْسٍ الْكُنَاسِيِّ عَنْ أَبِي خَالِدٍ الْكَابُلِيِّ قَالَ قَالَ عَلِيُّ بْنُ الْحُسَيْنِ ع
لَوَدِدْتُ أَنِّي تُرِكْتُ فَكَلَّمْتُ النَّاسَ ثَلَاثاً ثُمَّ قَضَی اللَّهُ فِي مَا أَحَبَّ وَ لَكِنْ عَزْمَةٌ مِنَ اللَّهِ أَنْ نَصْبِرَ ثُمَّ تَلَا هَذِهِ الْآيَةَ «وَ لَتَعْلَمُنَّ نَبَأَهُ بَعْدَ حِينٍ» ثُمَّ تَلَا أَيْضاً قَوْلَهُ تَعَالَی «وَ لَتَسْمَعُنَّ مِنَ الَّذِينَ أُوتُوا الْكِتابَ مِنْ قَبْلِكُمْ وَ مِنَ الَّذِينَ أَشْرَكُوا أَذی كَثِيراً وَ إِنْ تَصْبِرُوا وَ تَتَّقُوا فَإِنَّ ذلِكَ مِنْ عَزْمِ الْأُمُور»
@Yekaye
☀️ 5) از امام باقر ع روایت شده است:
خداوند عز و جل خود را متعهد کرده برای بلا فرستادن بر مومن، همان گونه که شخص خود را متعهد میکند که از سفر سوغاتی بیاورد؛ و با دنیا بر او داغ مینهد، همان گونه که پزشک [برای معالجه] بر بیمار داغ مینهد.
📚الكافي، ج2، ص255
عَلِيُّ بْنُ إِبْرَاهِيمَ عَنْ أَبِيهِ عَنْ بَعْضِ أَصْحَابِهِ عَنِ الْحُسَيْنِ بْنِ الْمُخْتَارِ عَنْ أَبِي أُسَامَةَ عَنْ حُمْرَانَ عَنْ أَبِي جَعْفَرٍ ع قَالَ:
إِنَّ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ لَيَتَعَاهَدُ الْمُؤْمِنَ بِالْبَلَاءِ كَمَا يَتَعَاهَدُ الرَّجُلُ أَهْلَهُ بِالْهَدِيَّةِ مِنَ الْغَيْبَةِ وَ يَحْمِيهِ الدُّنْيَا كَمَا يَحْمِي الطَّبِيبُ الْمَرِيضَ.
@Yekaye