☀️ 1) جهم بن حر میگوید
وارد مسجد مدینه شدم و دو رکعت نماز در کنار ستون مسجد خواندم و به پیشگاه خدا دعا کردم که: خدایا برای تنهایی من مونس باشد و بر غریبیام رحم کن و همنشین صالحی به نزدم بفرست که حدیثی برایم بگوید که خداوند بدان مرا سود بخشد.
پس
ابوالدرداء آمد و کنارم نشست و به او گفتم که چه دعایی کرده بودم.
گفت: من از تو خوشحالترم که خداوند مرا آن همنشین صالحی که قرار بود نزد تو بیاید قرار داد؛
حال که چنین است برایت حدیثی از پیامبر اکرم ص روایت میکنم که شخصا از ایشان شنیده ام و تا کنون به کس دیگری نگفتم و نخواهم گفت.
شنیدم که رسول الله ص این آیه را تلاوت فرمود «سپس این کتاب را به میراث دادیم به آنان که گلچین کردیم از بندگانمان؛ پس، از آنان ظالم به خویش بود، و از آنان میانهرو بود، و از آنان پیشتاز در خوبیها به اذن خدا؛ آن است که همان تفضل بزرگ است؛ بهشتهایی جاودان» و سپس فرمود:
آن پیشتاز وارد بهشت میشود بدون حساب به بهشت وارد میشوند؛
برای میانهرو «حسابرسی آسانی انجام میشود» (انشقاق/8)؛
و ظالم به خویش، «در روزی که مقدارش پنجاه هزار سال است» (معارج/4) گرفتار میشود تا اینکه حزن و اندوه در درونش وارد شود سپس بر او رحم میکند و او را وارد بهشت میگرداند؛
سپس رسول الله ص فرمود «حمد خدایی را که از ما بزدود غم را» که در طول محشر در درونشان وارد شده بود «بدرستی که پروردگارمان بس خطاپوش و بسیار قدرشناس است» فرمود: قدرشناس بود نسبت به عمل اندک؛ و خطاپوشِ آنها بود نسبت به گناهان بزرگ.
📚تفسير فرات الكوفي، ص349-350؛ مجمع البيان، ج8، ص638
فُرَاتٌ قَالَ حَدَّثَنَا سُلَيْمَانُ بْنُ مُحَمَّدٍ [أَحْمَدَ] مُعَنْعَناً عَنْ جَهْمِ بْنِ حُرٍّ قَالَ:
دَخَلْتُ مَسْجِدَ الْمَدِينَةِ فَصَلَّيْتُ رَكْعَتَيْنِ عَلَى سَارِيَةٍ ثُمَّ دَعَوْتُ اللَّهَ وَ قُلْتُ اللَّهُمَّ آنِسْ وَحْدَتِي وَ ارْحَمْ غُرْبَتِي وَ ائْتِنِي بِجَلِيسٍ صَالِحٍ يُحَدِّثُنِي بِحَدِيثٍ يَنْفَعُنِي اللَّهُ بِهِ فَجَاءَ أَبُو الدَّرْدَاءِ [رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ] حَتَّى جَلَسَ إِلَيَّ فَأَخْبَرْتُهُ بِدُعَائِي فَقَالَ أَمَا إِنِّي أَشَدُّ فَرَحاً بِدُعَائِكَ مِنْكَ إِنَّ اللَّهَ جَعَلَنِيَ ذَلِكَ الْجَلِيسَ الصَّالِحَ الَّذِي سَافَرَ إِلَيْكَ أَمَا إِنِّي سَأُحَدِّثُكَ بِحَدِيثٍ سَمِعْتُهُ مِنْ [عَنْ] رَسُولِ اللَّهِ ص لَمْ أُحَدِّثْ بِهِ أَحَداً قَبْلَكَ وَ لَا أُحَدِّثُ بَعْدَكَ سَمِعْتُ رَسُولَ اللَّهِ ص تَلَا هَذِهِ الْآيَةَ «ثُمَّ أَوْرَثْنَا الْكِتابَ الَّذِينَ اصْطَفَيْنا مِنْ عِبادِنا فَمِنْهُمْ ظالِمٌ لِنَفْسِهِ وَ مِنْهُمْ مُقْتَصِدٌ وَ مِنْهُمْ سابِقٌ بِالْخَيْراتِ بِإِذْنِ اللَّهِ ذلِكَ هُوَ الْفَضْلُ الْكَبِيرُ جَنَّاتُ عَدْنٍ» فَقَالَ رَسُولُ اللَّهِ ص السَّابِقُ يَدْخُلُ الْجَنَّةَ بِغَيْرِ حِسَابٍ وَ الْمُقْتَصِدُ يُحاسَبُ حِساباً يَسِيراً وَ الظَّالِمُ لِنَفْسِهِ يُحْبَسُ «فِي يَوْمٍ مِقْدارُهُ خَمْسِينَ أَلْفَ سَنَةٍ» حَتَّى يَدْخُلَ الْحُزْنُ [فِي] جَوْفِهِ ثُمَّ يَرْحَمُهُ فَيُدْخِلُهُ الْجَنَّةَ فَقَالَ رَسُولُ اللَّهِ ص «الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِي أَذْهَبَ عَنَّا الْحَزَنَ» الَّذِي أَدْخَلَ أَجْوَافَهُمْ فِي طُولِ الْمَحْشَرِ «إِنَّ رَبَّنا لَغَفُورٌ شَكُورٌ» قَالَ شَكَرَ لَهُمُ الْعَمَلَ الْقَلِيلَ وَ عَفَا [غَفَرَ] لَهُمُ الذُّنُوبَ الْعِظَامَ.
https://eitaa.com/yekaye
☀️ 2) امام صادق ع از پدرشان روایت کردهاند که ابنعباس از رسول الله ص روایت کرده است:
هنگامی که روز قیامت شود منادی ندا دهد: ای خلایق! چشمانتان فرو خوابانید تا فاطمه س دختر محمد ص عبور کند؛
پس او اول کسی است که خلعت پوشد
و از فردوس [= اعلی مرتبه بهشت] دوازده هزار حوری به استقبال او آیند که پیش از این و پس از آن به استقبال احدی نرفته و نخواهند رفت،
بر مَرکَبهایی که بالهایشان از یاقوت و زمامشان از لؤلؤ است؛
و بر هر مَرکَبی کجاوهای است از دُرّ،
که هر کجاوهای با فرشی از سُندُس (دیبا؛ ابریشم ضخیم) مفروش شده، و رکابش از زبرجد است؛
پس از صراط میگذرند تا انتهای آن به فردوس میرسند و بهشتیان همدیگر را بدان [= به ورود ایشان] بشارت میدهند؛
و در عمق فردوس قصرهای سفیدی است و قصرهایی زرد از مرواریدهای رشته شده؛
که در آن قصرهای سفید هفتاد هزار خانه برای محمد ص و آل اوست و در آن قصرهای زرد هفتاد هزار خانه برای ابراهیم ع و آل او؛
پس او [= حضرت فاطمه ص] بر کرسیای از نور مینشنید و آنها [= حوریها] به دورش مینشینند و فرشتهای به نزد او فرستاده میشود که نه قبل از او نزد احدی فرستاده شده بود و نه بعد از او،
و میگوید: همانا پروردگارت به تو سلام میرساند و میفرماید: از من بخواه تا [هر چه میخواهی] به تو بدهم!
حضرت فاطمه س میگوید: خداوند بر من نعمتش را تمام کرد و با کرامتش مرا تهنیت گفت و بهشتش را ارزانیام داشت؛ از او میخواهم فرزندانم را و ذریهام را و هرکس که بعد از من در حق آنان مودتی به خرج داد و آنان را پس از من در پناه گرفت؛ آنگاه میفرماید « حمد خدایی را که از ما غم را بزدود» (فاطر/34) و چشمم را روشن کرد.
امام صادق ع فرمود: پدرم میفرمود:
ابنعباس چنین بود که هرگاه این حدیث را روایت میکرد، در ادامهاش این آیه را تلاوت میفرمود: «و کسانی که ایمان آوردند و ذریهشان در ایمان آنان را پیروی کردند، ذریهشان را بدیشان ملحق میکنیم و اندکی از عمل آنان نمی کاهیم» (طور/21)
📚تفسير فرات الكوفي، ص443
قَالَ حَدَّثَنَا أَبُو الْقَاسِمِ الْعَلَوِيُّ الْحَسَنِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا فُرَاتٌ مُعَنْعَناً [عَنْ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ أَبِيهِ ع] عَنِ ابْنِ عَبَّاسٍ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ عَنِ النَّبِيِّ ص قَالَ:
إِذَا كَانَ يَوْمُ الْقِيَامَةِ نَادَى مُنَادٍ يَا مَعْشَرَ الْخَلَائِقِ غُضُّوا أَبْصَارَكُمْ حَتَّى تَمُرَّ فَاطِمَةُ بِنْتُ مُحَمَّدٍ ص فَتَكُونُ أَوَّلَ مَنْ تُكْسَى وَ يَسْتَقْبِلُهَا مِنَ الْفِرْدَوْسِ اثْنَا عَشَرَ أَلْفَ حَوْرَاءَ لَمْ يَسْتَقْبِلْنَ أَحَداً قَبْلَهَا وَ لَا أَحَداً بَعْدَهَا عَلَى نَجَائِبَ مِنْ يَاقُوتٍ أَجْنِحَتُهَا وَ أَزِمَّتُهَا اللُّؤْلُؤُ عَلَيْهَا رَحَائِلُ مِنْ دُرٍّ عَلَى كُلِّ رِحَالَةٍ مِنْهَا نُمْرُقَةٌ مِنْ سُنْدُسٍ وَ رِكَابُهَا زَبَرْجَدٌ فَيَجُزْنَ [فَيَجُوزُونَ فَتَجُوزُ] بِهَا الصِّرَاطَ حَتَّى يَنْتَهِينَ [يَنْتَهُونَ] بِهَا إِلَى الْفِرْدَوْسِ فَيَتَبَاشَرُ بِهَا أَهْلُ الْجِنَانِ وَ فِي بُطْنَانِ الْفِرْدَوْسِ قُصُورٌ بِيضٌ وَ قُصُورٌ صُفْرٌ مِنَ اللُّؤْلُؤِ [لُؤْلُؤَةٍ] مِنْ غَرْزٍ [عِرْقٍ] وَاحِدٍ إِنَّ فِي الْقُصُورِ الْبِيضِ لَسَبْعِينَ أَلْفَ دَارٍ مَنَازِلُ مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ ص وَ إِنَّ فِي الْقُصُورِ الصُّفْرِ لَسَبْعِينَ أَلْفَ دَارٍ مَسَاكِنُ إِبْرَاهِيمَ وَ آلِهِ ع فَتَجْلِسُ عَلَى كُرْسِيٍّ مِنْ نُورٍ وَ يَجْلِسْنَ [يَجْلِسُونَ] حَوْلَهَا وَ يُبْعَثُ إِلَيْهَا مَلَكٌ لَمْ يُبْعَثْ إِلَى أَحَدٍ قَبْلَهَا وَ لَا يُبْعَثُ إِلَى أَحَدٍ بَعْدَهَا فَيَقُولُ إِنَّ رَبَّكَ يُقْرِؤُكَ السَّلَامَ وَ يَقُولُ سَلِينِي [سَلِي] أُعْطِكَ فَتَقُولُ قَدْ أَتَمَّ عَلَيَّ نِعْمَتَهُ وَ هَنَّأَنِي [وَ هَيَّأَ لِي] كَرَامَتَهُ أَبَاحَنِي جَنَّتَهُ أَسْأَلُهُ وُلْدِي وَ ذُرِّيَّتِي وَ مَنْ وَدَّهُمْ بَعْدِي وَ حَفِظَهُمْ مِنْ بَعْدِي فَيُوحِي اللَّهُ إِلَى الْمَلَكِ مِنْ غَيْرِ أَنْ يَزُولَ مِنْ مَكَانِهِ أَنْ سُرَّهَا وَ بَشِّرْهَا أَنِّي قَدْ شَفَّعْتُهَا فِي وُلْدِهَا وَ مَنْ وَدَّهُمْ بَعْدَهَا وَ حَفِظَهُمْ فِيهَا فَتَقُولُ «الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِي أَذْهَبَ عَنَّا الْحَزَنَ» وَ أَقَرَّ بِعَيْنِي
قَالَ جَعْفَرٌ كَانَ أَبِي يَقُولُ كَانَ ابْنُ عَبَّاسٍ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ إِذَا ذَكَرَ هَذَا الْحَدِيثَ تَلَا هَذِهِ الْآيَةَ «وَ الَّذِينَ آمَنُوا وَ اتَّبَعَتْهُمْ ذُرِّيَّتُهُمْ بِإِيمانٍ أَلْحَقْنا بِهِمْ ذُرِّيَّتَهُمْ [وَ ما أَلَتْناهُمْ]» [الْآيَةَ].
https://eitaa.com/yekaye
☀️ 3) از امیرالمومنین ع روایت شده است:
من و شیعیانم بر منبرهایی از نور خواهیم بود که فرشتگانی بر ما عبور میکنند و به ما سلام میدهند و میپرسند: این مرد کیست و اینان کیستند؟
بدانها پاسخ داده میشود این علی بن ابیطالب است پسر عموی پیامبر ص.
میپرسند: اینان کیستند؟
بدانها گفته میشود: اینان شیعیان اویند.
میپرسند: خود آن پیامبر عرب و پسر عموی این کجاست؟
گفته میشود او نزد عرش است.
پس منادیای از آسمان از جانب رب العزة ندا میدهد: ای علی! تو و شیعیانت به بهشت درآیید، نه در مورد تو نیازی به حسابرسی هست و نه در مورد شیعیانت؛
پس وارد بهشت میشوند و از میوه های آنجا متنعم میگردند،
و میپوشند از پرنیان و دیبا و چیزهایی که هیچ چشمی ندیده،
و میگویند «حمد خدایی را که از ما غم را بزدود؛ بدرستی که پروردگارمان بس خطاپوش و بسیار قدرشناس است.» همان که با پیامبرش محمد ص و با ولیاش علی بن ابیطالب بر ما منت نهاد؛ پس حمد خدایی راست که با این دو از فضل خود بر ما منت نهاد و ما را وارد بهشت کرد «که چه نیکوست پاداش اهل عمل» (زمر/74)
پس منادیای از آسمان ندا میدهد: «بخورید و بیاشامید گوارایتان باد» (حاقه/24) که همانا خداوند رحمان به شما نظر کرده است؛ پس نه سختیای در پیش دارید و نه حسابی و نه عذابی.
📚تفسير فرات الكوفي، ص349
فُرَاتٌ قَالَ حَدَّثَنِي الْحُسَيْنُ بْنُ سَعِيدٍ مُعَنْعَناً عَنْ عَلِيٍّ ع قَالَ:
أَنَا وَ شِيعَتِي يَوْمَ الْقِيَامَةِ عَلَى مَنَابِرَ مِنْ نُورٍ فَيَمُرُّ عَلَيْنَا الْمَلَائِكَةُ فَيُسَلِّمُ عَلَيْنَا [قَالَ] فَيَقُولُونَ مَنْ هَذَا الرَّجُلُ وَ مَنْ هَؤُلَاءِ فَيُقَالُ لَهُمْ [هَذَا] عَلِيُّ بْنُ أَبِي طَالِبٍ ابْنُ عَمِّ النَّبِيِّ فَيُقَالُ مَنْ هَؤُلَاءِ قَالَ فَيُقَالُ لَهُمْ هَؤُلَاءِ شِيعَتُهُ قَالَ فَيَقُولُونَ أَيْنَ النَّبِيُّ الْعَرَبِيُّ وَ ابْنُ عَمِّهِ فَيَقُولُونَ هُوَ عِنْدَ الْعَرْشِ قَالَ فَيُنَادِي مُنَادٍ مِنَ السَّمَاءِ عِنْدَ رَبِّ الْعِزَّةِ يَا عَلِيُّ ادْخُلِ الْجَنَّةَ أَنْتَ وَ شِيعَتُكَ لَا حِسَابَ عَلَيْكَ وَ لَا عَلَيْهِمْ فَيَدْخُلُونَ الْجَنَّةَ وَ يَتَنَعَّمُونَ فِيهَا مِنْ فَوَاكِهِهَا وَ يَلْبَسُونَ السُّنْدُسَ وَ الْإِسْتَبْرَقَ وَ مَا لَمْ تَرَ عَيْنٌ فَيَقُولُونَ «الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِي أَذْهَبَ عَنَّا الْحَزَنَ إِنَّ رَبَّنا لَغَفُورٌ شَكُورٌ» الَّذِي مَنَّ عَلَيْنَا بِنَبِيِّهِ مُحَمَّدٍ ص وَ بِوَصِيِّهِ عَلِيِّ بْنِ أَبِي طَالِبٍ ع فَالْحَمْدُ [وَ الْحَمْدُ] لِلَّهِ الَّذِي مَنَّ عَلَيْنَا بِهِمَا مِنْ فَضْلِهِ وَ أَدْخَلَنَا الْجَنَّةَ «فَنِعْمَ أَجْرُ الْعامِلِينَ» فَيُنَادِي مُنَادٍ مِنَ السَّمَاءِ «كُلُوا وَ اشْرَبُوا هَنِيئاً» قَدْ نَظَرَ إِلَيْكُمُ الرَّحْمَنُ بِنَظْرَةٍ فَلَا بُؤْسَ عَلَيْكُمْ وَ لَا حِسَابَ وَ لَا عَذَابَ.
https://eitaa.com/yekaye
یک آیه در روز
734) 🌺 و قالُوا الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذي أَذْهَبَ عَنَّا الْحَزَنَ إِنَّ رَبَّنا لَغَفُورٌ شَكُورٌ
.
1⃣ «وَ قالُوا الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذي أَذْهَبَ عَنَّا الْحَزَنَ إِنَّ رَبَّنا لَغَفُورٌ شَكُورٌ»
درباره اینکه مقصود از این «حزن» چیست دیدگاههای گوناگونی بیان شده است
📚(به نقل از: البحر المحيط، ج9، ص34)
🍃
🍃الف. احوالات روز قیامت که انسان را بسیار مضطرب و ناراحت میکند. (ابوالدرداء)
🍃ب. نگرانی از اینکه مبادا اعمالمان مورد قبول درگاه خدا قرار نگیرد. (قتاده) و نگرانی از عاقبت امور (قاسم بن محمد)
🍃ج. نگرانیهای انتقال از دنیا تا بهشت (مقاتل)
🍃د. ترس از شیطان (کلبی)
🍃ه. مظلمهخواهیها آخرت و طولانی شدن درنگ در صراط. (ابنزید)
🍃و. ...
✳️ اما شاید در یک نگاه کلان بتوان گفت متناسب با اینکه وعده ورود در بهشت در آیه قبل، مربوط به کدام از آن سه دسته میشد، معنای رفع حزن در این آیه مختلف میشود:
🔺اگر آن آیه صرفا شامل پیشتازان در خوبی باشد منظور از این حزن، غم و اندوههای دنیاست که دیگر در بهشت راهی ندارد
🔖حدیث2 https://eitaa.com/yekaye/544
🔻و اگر شامل کسانی نیز بشود که ظالم بر خویشاند؛ چهبسا آیه، علاوه بر پایان یافتن غمهای دنیا، اشارهای دارد به برطرف شدن غمهایی که در برزخ و مواقف قیامت دامنگیر آنان شده بود.
🔖حدیث1 https://eitaa.com/yekaye/543
که تعبیر «غفور» با این معنا مناسبت بیشتری دارد 📚(المیزان، ج17، ص47)
هرچند که برخی احتمال دادهاند که تعبیر «غفور» برای اشاره به ظالمان بر خویش؛ و تعبیر «شکور» (که مبالغه در تشکر است) برای اشاره به پیشتازان در خوبیهاست. 📚(البحر المحيط، ج9، ص34)
https://eitaa.com/yekaye
یک آیه در روز
734) 🌺 و قالُوا الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذي أَذْهَبَ عَنَّا الْحَزَنَ إِنَّ رَبَّنا لَغَفُورٌ شَكُورٌ
.
2⃣ «وَ قالُوا الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذي أَذْهَبَ عَنَّا الْحَزَنَ»
سپاس گفتن خداوند بر اینکه «حزن و اندوه را از ما برد» نشان میدهد که گویندگان این سخن دچار حزن و اندوهی بودهاند که موعدش بسر آمد❗️
این مطلب چگونه جمع میشود با آیاتی که میفرماید «بر اولیاء الله نه خوفی هست و نه حزنی: أَلا إِنَّ أَوْلِياءَ اللَّهِ لا خَوْفٌ عَلَيْهِمْ وَ لا هُمْ يَحْزَنُون» (یونس/62) (بویژه که آیات قبل به گونهای بود که قطعا شامل حال پیشتازان در خوبیها میشد و بحث بر سر این بود که آیا ورود دو قسم دیگر را هم میتوان پذیرفت یا خیر)⁉️
🍃الف. مقصود از آن آیه که خوف و حزن را از اولیاء الله نفی میکند خوف و حزن عمیقی است که در آخرت هم همراه انسان میماند؛ اما در این آیه هرگونه حزنهای متعارف زندگی دنیوی است که در سطح عادی زندگی همه وجود دارد. مثلا پیامبر اکرم ص با مرگ فرزندشان ابراهیم، دچار حزن فراوانی شدند؛ و این گونه حزنها همگی از دامن انسان رخت برمیبندد.
🍃ب. ...
https://eitaa.com/yekaye/536
یک آیه در روز
734) 🌺 و قالُوا الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذي أَذْهَبَ عَنَّا الْحَزَنَ إِنَّ رَبَّنا لَغَفُورٌ شَكُورٌ
.
3⃣ «وَ قالُوا الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذي أَذْهَبَ عَنَّا الْحَزَنَ»
بهشتیان در بهشت خدا را سپاس میگویند که غم و اندوه را از ما برد❗️
پس،
⭕️دنیا دار غم و غصه است.❌
💠نکته تخصصی #انسانشناسی
🔷1.کسانی که درصددند بهشت را در زمین برقرار سازند؛
🔹نه انسان را درست شناختهاند؛ و
🔹نه ظرفیت دنیا را.
🔶2. همین نکته مهم را عدهای درست نفهمیدند و از آن، رها کردن وظایف دنیوی و روی آوردن به رهبانیت را نتیجه گرفتند؛
و این هم ناشی از نفهمیدن ظرفیت دنیا و کار انسان در دنیاست.
در واقع،
🔸 رهبانیت (که مسیحیان بدان مبتلا شدند) و
🔹به دنیا چسبیدن (که یهودیان بدان مبتلا شدند)
هر دو ناشی از این است که نفهمیدند چگونه باید از غم و غصه دنیا رها شد‼️
انسان را خداوند در دنیا آفرید تا بتواند با عمل خویش جای خود در آخرت را رقم بزند و هر غم و اندوهی را در آخرت از خود بزداید؛
و این مسیر در دل زندگی دنیا و جامعه است؛
انسان باید در متن جامعه زندگی کند و وظایف اجتماعی خویش را بتمامه انجام دهد تا به بهشت آسمانی برسد؛
اما انتظار نداشته باشد بهشتی که در آسمان است، در همین زمین به چنگش آید.
https://eitaa.com/yekaye
735) 🌺 الَّذي أَحَلَّنا دارَ الْمُقامَةِ مِنْ فَضْلِهِ لا يَمَسُّنا فيها نَصَبٌ وَ لا يَمَسُّنا فيها لُغُوبٌ 🌺
💐ترجمه
همان کسی که ما را از فضل خویش در سرای ماندگار جای داد، که نه در آنجا سختیای به ما میرسد و نه زحمتی آنجا به ما دست میدهد.
سوره فاطر (35) آیه 35
9 شعبان 1439
1397/2/6
https://eitaa.com/yekaye