. 6️⃣ «وَ لا تَعْضُلُوهُنَّ لِتَذْهَبُوا بِبَعْضِ ما آتَيْتُمُوهُنَّ إِلاَّ أَنْ يَأْتينَ بِفاحِشَةٍ مُبَيِّنَةٍ» تنها در صورتى كه زن در مسیر بى‏عفّتى باشد، مرد حقّ سخت‏گيرى دارد. (تفسير نور، ج‏2، ص261) @yekaye

. 7️⃣«لا يَحِلُّ لَكُمْ أَنْ تَرِثُوا النِّساءَ كَرْهاً وَ لا تَعْضُلُوهُنَّ لِتَذْهَبُوا بِبَعْضِ ما آتَيْتُمُوهُنَّ إِلاَّ أَنْ يَأْتينَ بِفاحِشَةٍ مُبَيِّنَةٍ» استثنای «مگر اینکه مرتکب فاحشه‌ای آشکار گردد»، ظاهرا استثنا از «در تنگنا قرار دادن برای گرفتن اموال» است؛ آنگاه مراد از آ این است که: 🍃الف. اگر زن مرتکب فاحشه‌ای آشکار شد، شوهر می‌تواند وی را در تنگنا قرار دهد و مهریه‌اش را پس بگیرد. (این معروفترین تفسیر است؛ به نقل از مجمع البيان، ج‏3، ص40) 🍃ب. این حکمی قبل از آمدن حکم حد زناکاری بوده است؛ یعنی یکی از مجازاتهای زن زناکار، این بوده که شوهرش مقداری از اموال وی را مصادره کند؛ و با آمدن حکم حدود، این حکم نسخ شد (أصم، به نقل از مجمع البيان، ج‏3، ص40) 🍃ج. این استثناء از حبس و زندانی کردن است؛ یعنی جوازِ در تنگنا قرار دادن زنی که مرتکب فحشاء شود، همان حکم «فَأَمْسِكُوهُنَّ فِي الْبُيُوتِ» است که در آیات قبل گذشت. (جبائی و ابومسلم، به نقل از مجمع البيان، ج‏3، ص40) 🍃د. ... @yekaye

. 8️⃣ «وَ لا تَعْضُلُوهُنَّ لِتَذْهَبُوا بِبَعْضِ ما آتَيْتُمُوهُنَّ إِلاَّ أَنْ يَأْتينَ بِفاحِشَةٍ مُبَيِّنَةٍ» نفرمود مگر اینکه فحشایی مرتکب شوند، بلکه فرمود مگر فحشایی که «مبیّنة» باشد؛ یعنی تنها در صورتی مجاز است وی را تحت فشار قرار دهد که فحشایی که اثبات و قطعی شده در کار باشد نه صرف اینکه شخص احتمال فحشاء بدهد و یا شایعه‌ای درباره زنش شنیده باشد و ... . @yekaye

. 9️⃣ «وَ عاشِرُوهُنَّ بِالْمَعْرُوفِ» مبنای معاشرت با زنان باید بر اساس «معروف» باشد، نه بر اساس «تساوی محض» و نه بر اساس «تعصب‌های سنتی»‼️ 🔖بحث تخصصی #جامعه‌شناختی: #تساوی زن و مرد تضییع #حقوق_زنان در بسیاری از جوامع سنتی، و به طور خاص، تضییع فاحش حقوق زنان در غرب تا یک قرن گذشته، که حتی حق مالکیت و استقلال اقتصادی را برای آنان به رسمیت نمی‌شناختند، در کنار منافع نظام سرمایه‌داری برای استخدام زنان هم به عنوان کارگر ارزان‌قیمت، و هم استفاده از ابعاد جنسی او به عنوان ابزاری برای فروش بیشتر کالا، و نیز به عنوان یک کالای قابل معامله، دست به دست هم داد تا نهضت احیای حقوق زن در غرب، با شعار تساوی زن و مرد، بیش از آنکه در مسیر احیای حقوق زن گام بردارد به سمت استثمار زن، و نابودی کانون خانواده قدم نهد. (نظام حقوق زن در اسلام، (مطهری)، ص12-23) ⛔️در مقابل این جریان، 🔹 برخی مانند شهید مطهری از همان کلمه «تساوی حقوق» استفاده کردند، اما آن را ذیل مفهوم عدالت بازتعریف نمودند؛ و توضیح دادند که تساوی، زمانی واقعا ارزش است که در راستای عدالت باشد. در واقع، اینان هشدار دادند که تساوی در جایی قابل دفاع است که تشابه در کار باشد: اگر بخواهیم ده عدد خودکار را بین دو نفر توزیع کنیم، اقتضای عدالت این است که به هریک 5 خودکار بدهیم؛ اما در جایی که با امور نامتشابه سر و کار داریم، تساوی به معنای عدالت، تنها زمانی میسر می‌شود که مساله را به عنوان سرجمع نهایی درنظر بگیریم نه تساوی جزئی‌نگر: اگر 3 خودکار و 2 ماژیک و 1 روان‌نویس (که قیمت روان‌نویس سه برابر خودکار باشد) داشته باشیم، اقتضای عدالت این نیست که به هریک صرفا 3تا از اینها را بدهیم، بلکه یک روان‌نویس و یک ماژیکی که به یک نفر داده می‌شود معادل 3 خودکار و یک ماژیکی است که به نفر دوم داده می‌شود. اگر زن و مرد واقعا تفاوت‌های جسمی، روان‌شناختی، و جامعه‌شناختی‌ای دارند، اقتضای مساواتی که از جنس عدالت است، این است که حقوق آنان با لحاظ تفاوت‌هایی که بین آنان وجود دارد، طراحی شود. 🔹و برخی مانند علامه طباطبایی، از ابتدا در برابر کلمه «تساوی» ایستادند و به زبان حال گفتند: وقتی مساله اصلی ما عدالت است و عدالت لزوما به معنای تساوی نیست، بگوییم که احیای حقوق زن در گروی تساوی آنها نیست؛ بلکه در گروی آن است که در معیشت و معاشرت، آن گونه که واقعا پسندیده و معروف است عمل شود: انسانها در ابعادی از معیشت‌شان با هم مساوی‌اند، طبیعی است که در این ابعاد از حقوق و جایگاه اجتماعی مساوی برخوردار باشند؛ اما در عین حال، جامعه به طبقات مختلفی تقسیم می‌شود که این طبقات در برخی از ابعاد واقعا با هم تفاوت دارند؛ و نباید اصل مشترک انسانیت را بهانه‌ای برای نادیده گرفتن این تفاوتها قرار داد. این تفاوتها را در عرصه‌های مختلفی همچون قوت و ضعف، علم و جهل، بزرگی و کوچکی، ریاست و مرئوسیت، و ... می توان ملاحظه کرد که هریک اقتضائات خاصی دارد. طبقه‌بندی انسانها در طبقات مردان، زنان، کودکان، از جمله این دسته‌بندی‌هاست: اگر معامله کودکان خردسال ممنوع و غیرقانونی اعلام می‌شود، اقتضای عرفی این طبقه از جامعه است؛ و خطاست که خیال کنیم اقتضای عدالت و تساوی حقوق این است که هیچ فرقی بین افراد در هیچ زمینه‌ای نماند. (الميزان، ج‏4، ص256) به همین ترتیب می‌توان گفت اگر برخی از مشاغل اجتماعی صرفا باید به کسانی که در طبقه عالمان و متخصصان آن عرصه قرار دارند داده شود، به معنای تضییع حقوق دیگران نیست. ویا اینکه اگر کسی در مقام ریاست قرار گرفت امتیازات و امکاناتی باید در اختیارش قرار گیرد که در اختیار دیگران قرار نمی گیرد، ترجیح ظالمانه باشد. البته تردیدی نیست که تفاوت افراد در برخی طبقات بدین معنا نیست که آنها هیچ شباهتی با هم ندارند، اما اینکه به بهانه تساوی زن و مرد، همه تفاوتهای واقعی که عرف هر جامعه‌ای می‌فهمد مورد انکار قرار گیرد، ظلمی مضاعف به زنان را در پی خواهد داشت. @yekaye 👇ادامه مطلب👇

@yekaye 📝 تکمله مطلب فوق در سال 1979 روانشناس اجتماعی فمینیست، رودا انگر اصطلاحی جدید به نام «جنسیت» «gender» وضع کرد در مقابل کلمه «جنس» «sex» بود. ادعای او این بود که اگرچه به لحاظ بیولوژیکی تفاوتهای غیرقابل انکاری بین زن و مرد وجود دارد (که اینها را در مقوله «sex» قرار می‌داد)، اما تفاوتهایی که به لحاظ اجتماعی بین زن و مرد وجود دارد و مولفه‌های مردانگی را متفاوت از مولفه‌های زنانگی می‌دانند تفاوت‌هایی غیراصیل است تحت تاثیر برساخت‌های فرهنگی و اجتماعی؛ و پیشنهاد کرد که تفاوتهای فرهنگی-اجتماعی زن و مرد تحت عنوان «gender» مورد توجه قرار گیرد که تا از واقعیت بیولوژیکی زن و مرد متمایز شود. با شدت گرفتن رويكردهاي فمينيستي در مطالعات روان‌شناسي، کم‌کم این دیدگاه گسترش یافت كه تمامی آنچه به اسم تفاوتهاي روحیات زنان و مردان معروف است، صرفا ناشي از تربيت‌هاي خارجي و القائات محيطي، و لذا اكتسابي است، و با تغيير الگوهاي تربيتي مي‌توان بر اين تفاوتها فائق آمد. اما تحقیقاتی که بویژه در علوم شناختی (cognitive knowledges) از اوایل دهه 2010 انجام شد، با نشان دادن ارتباط شدید بین فیزیولوژی و ژنتیک با بسیاری از ویژگی‌های اجتماعی و فرهنگی مردان و زنان، بار دیگر بر واقعی بودن بسیاری از این تفاوتها صحه گذاشت. (این بحث را به تفصیل در مقاله «هم‌جنس‌گرایی: اختلال یا امر طبیعی» که بزودی منتشر خواهد شد توضیح داده‌ام.) @yekaye

💐💐💐 میلاد باسعادت امام علی النقی سلام الله علیه‌ بر تمامی شیعیان و محبان حضرت هادی علیه‌السلام مبارک باد.🌹🌹🌹 @yekaye

. 🔟 «وَ عاشِرُوهُنَّ بِالْمَعْرُوفِ فَإِنْ كَرِهْتُمُوهُنَّ فَعَسى‏ أَنْ تَكْرَهُوا شَيْئاً وَ يَجْعَلَ اللَّهُ فيهِ خَيْراً كَثيراً» حتی اگر از زنان بدتان می‌آید، باز با آنان بر اساس معروف معاشرت کنید! چرا که خوشایند و بدآیند شما معیار نیست❗️ 💠نکته تخصصی #جامعه‌شناختی معنایی که در نظر اول از تعبیر «فَإِنْ كَرِهْتُمُوهُنَّ» به ذهن می‌رسد این است که اگر از این زنان که همسرتان هستند خوشتان نمی‌آمد و تمایلی به ادامه زندگی مشترک با آنان نداشتید ...» که در این حالت کلمه‌ای در تقدیر است؛ یعنی: اگر «باقی ماندن در نکاح با» آنان را خوش ندارید. 🤔اما برخی از مفسران یک معنای دیگر هم برای این آیه مطرح کرده‌اند؛ و آن اینکه هیچ کلمه‌ای در تقدیر نگیریم و بد آمدنِ آنان مستقیما ناظر به خود زنان باشد، نه نکاح با آنان؛ که در این صورت اشاره است به تعصبی که در برخی از مردان در جاهلیت وجود داشت و هنوز در میان برخی از افراد وجود دارد که زنان را موجودی ناقص که هیچگاه به حد انسانیت نمی‌رسد و صرفا طفیلی وجود مردان‌اند قلمداد می‌کنند و به همین جهت هرگونه معاشرت و حضور آنان در جامعه را برنمی‌تابند و بر این باورند که زنان باید همواره تحت استیلا و اطاعت محض از مردان زندگی کنند. 🤔آنگاه قرآن کریم به تعبیر «عاشروهن بالمعروف» این تعصب را به چالش کشیده و از مردان خواسته که بر اساس معروف، (یعنی آنچه واقعا در عرف زندگی بشری شایسته است) ‌با زنان معاشرت کنند؛ و اگر زنان را ناخوش می‌دارند، بدانند که معیار صرفا خوشایند و ناخوشایند آنان نیست؛ چه‌بسا چیزهایی که آنان ناخوشایند می‌دانند در حالی که خداوند خیر فراوانی در آن قرار داده است. 📚 (الميزان، ج‏4، ص257 ) @yekaye

. ⏸ ) «وَ عاشِرُوهُنَّ بِالْمَعْرُوفِ» ضابطه روابط بین زنان و مردان، باید «عرف جامعه دینی» باشد؛ نه «اختلاط بی‌ضابطه»، و نه «محدودیت از روی تعصب» 💠نکته تخصصی #جامعه‌شناختی غلبه فضای مدرنیته در کشور ما وضعیت را به گونه‌ای درآورده که 🔻برای بسیاری از مردان و زنان، حتی مردان و زنان مذهبی، برقراری روابط با افراد نامحرم، حتی در حد اختلاط بسیار صمیمانه و عاطفی و شوخی و ...، به صورت امری کاملا عادی و بی‌اشکال درآمده است. 🔻در سوی دیگر برخی گمان می‌کنند که حد مجاز روابط زن و مرد نامحرم در اسلام، بسنده کردن به موارد اضطرار است؛ و هرگونه حتی گفتگو با یک زن نامحرم، در جایی که ضرورت این گفتگو به حد وجوب نرسیده باشد، دور شدن از تعالیم اسلام است. 🤔آن خطایی که در هردوی این نگاهها مشترک است، این است که به تفاوت موقعیت افراد با همدیگر بی‌توجه‌اند و روابط بین افراد نامحرم در همه شرایط را با یک چوب می‌رانند. در این آیه، ضابطه روابط و معاشرت بین زن و مرد را #معروف قرار داده است؛ یعنی معیار را در روابط زن و مرد روشی است که جامعه با در نظر گرفتن راهنمایی عقل و شرع و فطرت می‌پسندد و در #عرف جامعه مومنان قابل قبول است؛ و این عرف، در موقعیت‌های مختلف، اقتضائات متعددی دارد: مثلا بحث پر شور و حرارت یک ساعته یک دانشجوی دختر در راهروی دانشگاه با استاد خود خلاف عرف دینداران نیست اما همین سبک گفتگوی همین دختر با همان استاد در داخل یک پاساژ می‌تواند خلاف عرف جامعه متدینان باشد. 🔖(این تحلیل را آقای امیرحسین بانکی‌پور در مقالات و سخنرانی‌های خود به عنوان نظریه رابطه دختر و پسر بر اساس معروف، در مقابل رابطه بر اساس اختلاط ویا اضطرار مطرح کرده است.) @yekaye

. 2️⃣1️⃣ «... وَ لا تَعْضُلُوهُنَّ ... وَ عاشِرُوهُنَّ بِالْمَعْرُوفِ فَإِنْ كَرِهْتُمُوهُنَّ فَعَسى‏ أَنْ تَكْرَهُوا شَيْئاً ...» خطاب آيه به مرد است. شاید بتوان نتیجه گرفت که مرد، سنگ زيرين آسياب زندگى است و بايد با خوشرفتارى، بر سختى‏ها شكيبا باشد. 📚(تفسير نور، ج‏2، ص261) @yekaye

. 3️⃣1️⃣ «عاشِرُوهُنَّ بِالْمَعْرُوفِ فَإِنْ كَرِهْتُمُوهُنَّ فَعَسى‏ أَنْ تَكْرَهُوا شَيْئاً وَ يَجْعَلَ اللَّهُ فيهِ خَيْراً كَثيراً» بسيارى از خيرات، در لابلاى ناگوارى‏هاى زندگى است. 📚 (تفسير نور، ج‏2، ص261) @yekaye

. 4️⃣1️⃣ «عاشِرُوهُنَّ بِالْمَعْرُوفِ فَإِنْ كَرِهْتُمُوهُنَّ فَعَسى‏ أَنْ تَكْرَهُوا شَيْئاً وَ يَجْعَلَ اللَّهُ فيهِ خَيْراً كَثيراً» حلّ مشكلات خانواده و داشتن حلم و حوصله، براى سعادت فرزندان، بهتر از جدايى و طلاق است. (تفسير نور، ج‏2، ص261) 💠نکته تخصصی #جامعه‌شناختی تفاوت #ازدواج_در_اسلام_و_غرب در مدرنیته تلقی افراط و تفریطی‌ای از مساله ازدواج پدید آمد که در سست شدن بنیاد خانواده بسیار موثر بود: ⭕️از یکسو، عده‌ای ازدواج را کاملا به عنوان یک نهاد اجتماعی‌ای قلمداد کردند که همچون عموم شرکت‌ها و موسسات اجتماعی، قواعدش فقط به دلخواه و قرارداد موسسان آن وابسته است؛ یعنی صرف یک شراکت برای نفع بیشتر بردن؛ و از این رو، خانواده هیچ تقدسی ندارد، و برهم‌زدن آن همانند پایان دادن به کار هر موسسه و شرکتی است که صرفا به دلخواه موسسان آن وابسته است. 📛از سوی دیگر، با تاکید افراطی بر مفهوم عشق از سویی، و به خاطر تنگنایی که در حقوق کلیسایی وجود داشت (که اگر کسی ازدواج می‌کرد حق طلاقی در کار نبود و طرفین تا آخر عمر باید به پای هم می‌ماندند و می‌سوختند) عده‌ای ازدواج را متوقف بر پیدایش عشق بین دو نفر قلمداد کردند و به جای اینکه زن و مرد با تاسیس زندگی مشترک، بتدریج به افق عشق برسند، با برقراری روابطی با عنوان دوست‌دختر/ دوست‌پسر از تاسیس رسمی خانواده، تا پیش از اینکه به خیال خود به عشق برسند، خودداری نمودند؛ چنانکه امروزه حتی مردان و زنان فراوانی در جوامع غربی پیدا می‌شوند که از همدیگر بچه‌دار هم شده‌اند اما هنوز به این نظر نرسیده‌اند که برای هم مناسبند و هنوز رسما با هم ازدواج نکرده‌اند❗️ 🕋اما در نگاه اسلامی، 🔺از طرفی پیوند ازدواج یک پیوند مقدس، و به تبع آن، خانواده متمایز از تمامی شرکت‌های اجتماعی دل‌بخواهی است؛ پیوندی است که به همه انسانها توصیه شده که در آن درگیر شوند و خودداری از آن، اگر چه حرام نشده، اما بشدت مذمت شده است؛ چرا که تعالی و رشدی برای انسان دارد که در هیچ جای دیگری این نحوه رشد حاصل نمی‌شود (تعلیم و تربیت در اسلام، مطهری، ص165-169) 🔺و از سوی دیگر، اگرچه وضع مطلوب روابط خانوادگی را حصول آرامش و تحقق مودت و رحمت معرفی نموده: «وَ مِنْ آياتِهِ أَنْ خَلَقَ لَكُمْ مِنْ أَنْفُسِكُمْ أَزْواجاً لِتَسْكُنُوا إِلَيْها وَ جَعَلَ بَيْنَكُمْ مَوَدَّةً وَ رَحْمَة» (روم/۲۱) و اگرچه راه طلاق را برای افرادی احساس می‌کنند نمی توانند به زندگی مشترک ادامه دهند باز گذاشته، اما این گونه نیست که اگر چنین فضایی همان ابتدا در خانواده شکل نگرفت، آن خانواده را نامطلوب قلمداد کند و ادامه آن را بی‌حاصل بشمارد؛ بلکه از طرفین می‌خواهد در برابر ناملایمات این مسیر و حتی ناخرسندی زن و شوهر از همدیگر صبر پیشه کنند که خداوند خیر فراوانی در آن قرار می‌دهد. 🤔شاید این خیر فراوان آن باشد که با همین صبر و همراهی در سختی‌هاست که کم‌کم روح زن و مرد و افق‌های معرفتی و احساسی آنها به هم نزدیک می‌شود و بتدریج عشق به همدیگر را در خود تجربه خواهند کرد. در واقع، 💢اگرچه رسیدن به عشق یکی از آرمانهای خانواده مطلوب است، اما بسیار خطاست که شروع تشکیل خانواده را در گروی تحقق این آرمان قلمداد کنیم و نرسیدن به این آرمان در هر مرحله‌ای از زندگی مشترک را دلیل بر ناموفق بودن خانواده و بهانه‌ای برای برهم زدن این کانون مقدس قرار دهیم.💢 🔖همچنین به تدبر 17 توجه کنید. @yekaye

5️⃣1️⃣ «عسی‏ أَنْ تَكْرَهُوا شَيْئاً وَ يَجْعَلَ اللَّهُ فيهِ خَيْراً كَثيراً» هميشه خير و شرّ ما مطابق با تمايلات ما نيست، چه بسا چيزى را ناخوشايند داريم، ولى خداوند خير زياد در آن قرار داده باشد. زيرا انسان به همه‏ى مصالح خويش آگاه نيست. 📚 (تفسير نور، ج‏2، ص261) @yekaye