🔹كَریماً قبلا بیان شد که ▪️ماده «کرم»، در اصل به معنای «بزرگواری» (شرافت در ذات شخص) و «بزرگ‌منشی» (شرافت در اعمال و رفتار) می‌باشد. ▪️برخی تاکید کرده‌اند که این کلمه در جایی به کار می‌رود که این بزرگواری و بزرگمنشی ظهور و بروز داشته باشد؛ و اساساً شرافت و بزرگواری در هر چیزی که به نحوی بروز کند، کرامت خوانده می‌شود چنانکه در «قُرْآن کَرِیم» (واقعه/77) تعابیری مانند «زَوْجٍ کَرِیمٍ‏» (لقمان/10)، «زُرُوعٍ وَ مَقامٍ کَرِیمٍ‏» (دخان/26)، «قَوْلًا کَرِیماً» (إسراء/23) به کار رفته؛ و «اکرام» و «تکریم» هم متعدی از همین باب و به معنای بزرگواری کردن در حق دیگران بدون هیچ چشمداشت، یا چیزی ارزشمند را به کسی بخشیدن می‌باشد (مثلا: «ضَیْفِ إِبْراهِیمَ الْمُکْرَمِینَ‏: مهمانان مورد اکرامِ حضرت ابراهیم ع» (ذاریات/24) ویا «عِبادٌ مُکْرَمُونَ‏: بندگان مورد اکرام»). همچنین در تعبیر «کرام»‌ (کِراماً کاتِبِینَ؛ انفطار/11؛ کِرامٍ بَرَرَةٍ؛ عبس/16) ظاهرا هر دو معنا (هم بزرگواری خود شخص و هم مورد اکرام و احترام واقع شدن) نهفته است. ▪️برای فهم بهتر این معنا خوب است به تفاوت آن با کلمات مشابه (عزت، شرف، کِبَر) نیز توجه شود: 🔸تفاوت «کرم» با «عزت» در این است که در مفهوم عزت نوعی برتری و استعلا نسبت به دیگران نهفته است، در حالی که در «کرامت» لزوما مقایسه‌ای در کار نیست و بزرگواری خود شخص مد نظر است؛ 🔸تفاوتش با «شرافت» در این است که این کلمه غالبا در مورد برتری و بزرگی مادی استفاده می‌شود و لذا به خداوند «کریم» گفته می‌شود اما «شریف» گفته نمی‌شود. 🔸«کِبَر: بزرگی» هم به معنای مطلق بزرگ بودن است ولی «کرم» بزرگی‌ای است که حالت متعالی دارد و لذا تفاوت «کِبَر» و «کَرَم» در زبان عربی، شییه تفاوت «بزرگی» و «بزرگواری» در زبان فارسی است. ▪️در زبان عربی، «کرامة» نقطه مقابل «هوان» (حقارت و پَستی) است (حج/18)، در حالی که نقطه مقابل «عزت»، «ذلت» است (منافقون/8) و نقطه مقابل «کِبَر» (بزرگی)، «صِغَر» (کوچکی) می‌باشد. 🔖جلسه 352 http://yekaye.ir/al-alaq-96-3/ @yekaye

🔹الف. گناهان کبیره کدامند؟ درباره اینکه چه گناهی گناه کبیره‌اند، برخی از احادیث معیار داده‌اند (بند1) برخی از احادیث گناهانی را فهرست کرده‌اند (بند2) و برخی از احادیث بین این دو جمع کرده‌اند بدین بیان که آن فهرست را به عنوان بارزترین مصداقهای همان معیار معرفی کرده‌اند (بند3) و برخی هم این گونه جمع کرده‌اند که نشان داده‌اند این فهرست همان مواردی است که در قرآن وعده جهنم بدانها داده شده است: @yekaye

☀️1) از امام صادق ع دربراه این سخن خداوند عز و جل سوال شد که می‌فرماید « اگر از گناهان کبیره‌ای که از آن بازتان می‌دارند کناره گیرید بدی‌هایتان را از شما محو می‌کنیم و شما را به جایگاهی ارجمند وارد می‌کنیم.» فرمودند: گناهان کبیره همان گناهانی است که خداوند عز و جل آتش را برای آنها واجب کرده است. 📚الكافي، ج‏2، ص276 عِدَّةٌ مِنْ أَصْحَابِنَا عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنِ ابْنِ فَضَّالٍ عَنْ أَبِي جَمِيلَةَ عَنِ الْحَلَبِيِّ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع‏ فِي‏قَوْلِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ «إِنْ تَجْتَنِبُوا كَبائِرَ ما تُنْهَوْنَ عَنْهُ‏ نُكَفِّرْ عَنْكُمْ سَيِّئاتِكُمْ‏ وَ نُدْخِلْكُمْ مُدْخَلًا كَرِيماً» قَالَ الْكَبَائِرُ الَّتِي أَوْجَبَ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ عَلَيْهَا النَّارَ. 📚شبیه همین توضیح از امام باقر ع (تفسير العياشي، ج‏1، ص239 ) و امام کاظم ع (مسائل علي بن جعفر و مستدركاتها، ص149 ) و امام رضا ع (تفسير العياشي، ج‏1، ص238 ) روایت شده است. @yekaye

☀️2) الف. عبید بن زراره می‌گوید: از امام صادق ع درباره گناهان کبیره سوال کردم. فرمودند: آنها در کتاب علی ع هفت تاست: کفر به خداوند؛ و کشتن انسان؛ و عاق والدین شدن؛ و خوردن ربا بعد از اینکه از آشکار شد [اینکه حرام است ویا اینکه آن مورد رباست]؛ و خوردن مال یتیم از روی ظلم؛ و فراز از جنگ؛ و تعرب بعد از هجرت [اینکه کسی که در دیار اسلامی زندگی ‌می‌کند به خاطر مشکلات در این دیار، به بلاد کفر برود و بخواهد برای همیشه آنجا زندگی کند]. گفتم: آیا اینها بزرگترین گناهانند؟ فرمود: بله! گفتم: آیا خوردن یک درهم مال یتیم از روی ظلم بزرگتر است یا ترک نماز؟ فرمود: ترک نماز. گفتم: پس چرا ترک نماز را در زمره گناهان کبیره نشمردید؟ فرمودند: اولین چیزی که به تو گفتم چه بود؟ گفتم: فرمودید: کفر. فرمود: خوب؛ تارک الصلاة کافر است. مقصود از تارک الصلاة کسی است که بی‌دلیل نمازش را نخواند. 📚الكافي، ج‏2، ص278 ☀️ب. از امام صادق ع روایت شده است: همانا از زمره گناهان کبیره عاق والدین شدن و یاس و ناامیدی از رحمت خدا و خود را ایمن دیدن از مکر خداست؛ و روایت شده که بزرگترین گناهان کبیره شرک است. 📚توجه: در روایت دیگری در الكافي، ج‏2، ص281 «شرک» (یا همان «کفر» در روایت حاضر) و «تعرب بعد الهجرة» را یکی دانسته و به فهرست فوق «قذف المحصنة: تهمت زناکاری زدن به زن پاکدامن» را هم یکی دیگر از این هفت‌تا دانسته است. ج. و باز از امام صادق ع روایت شده: و نیز کسی که وقتی پدرش او را بخواند پدرش را لعنت کند [یعنی با روی خوش جواب پدر را ندهد] و کسی که وقتی فرزندش درخواست وی را اجابت کرد [بی‌دلیل] او را کتک بزند! 📚الكافي، ج‏2، ص278 ☀️د. از امام صادق ع روایت شده است: دروغ بستن بر خدا و بر رسولش و بر اوصیای آنها [ائمه اطهار ع] از گناهان کبیره است. ☀️ه. و در روایتی دیگر از امام صادق ع اضافه کردند: و انکار آنچه خداوند نازل فرموده است؛ که آنان حق ما را انکار کردند و ما را کنار زدند و این مطلبی نیست که بر کسی مبهم و پوشیده مانده باشد. ☀️و. از امام رضا ع روایت شده که درباره این سخن خداوند عز و جل «و اگر از گناهان کبیره‌ای که از آن بازداشته می‌شوید کناره گیرید» فرمودند: [اینها عبارتند از:] بت‌پرستی، و شرابخواری، و کشتن انسان، و عاق والدین شدن، و تهمت زناکاری زدن به زنان پاکدامن، و فرار از جنگ، و خوردن مال یتیم. ☀️ز. و در روایتی دیگر از ایشان روایت شده است: خوردن مال یتیم از روی ظلم؛ و هر چیزی که خداوند وعده آتش بدان داده است. ح. سلیمان جعفری می‌گوید: از امام رضا ع درباره استخدام شدن در حکومت طاغوت سوال کردم. فرمودند: سلیمان! داخل شدن در کارهای آنان و یاری رساندن به آنان و تلاش برای برآوردن نیازهایشان هم‌پایه کفر است؛ و و عامدانه بدانها نگاه کردن [= از آنها چشم امید داشتن و نگاه جلب محبت بدانها کردن] از گناهان کبیره‌ای است که شخص به خاطر آن سزاوار جهنم می‌شود. ☀️ط. از امام صادق ع از پدرشان از امیرالمومنین ع روایت شده است: مستی از گناهان کبیره است؛ و نیز ستم و بی‌عدالتی ورزیدن در وصیت نیز از گناهان کبیره است. 📚تفسير العياشي، ج‏1، ص238 @yekaye 👇متن احادیث فوق👇

متن احادیث بند 2 ☀️الف. عَلِيُّ بْنُ إِبْرَاهِيمَ عَنْ أَبِيهِ عَنِ ابْنِ أَبِي عُمَيْرٍ عَنْ عَبْدِ الرَّحْمَنِ بْنِ الْحَجَّاجِ عَنْ عُبَيْدِ بْنِ زُرَارَةَ قَالَ: سَأَلْتُ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ ع عَنِ الْكَبَائِرِ؟ فَقَالَ هُنَّ فِي كِتَابِ عَلِيٍّ ع سَبْعٌ الْكُفْرُ بِاللَّهِ وَ قَتْلُ النَّفْسِ وَ عُقُوقُ الْوَالِدَيْنِ وَ أَكْلُ الرِّبَا بَعْدَ الْبَيِّنَةِ وَ أَكْلُ مَالِ الْيَتِيمِ ظُلْماً وَ الْفِرَارُ مِنَ الزَّحْفِ وَ التَّعَرُّبُ بَعْدَ الْهِجْرَةِ. قَالَ فَقُلْتُ فَهَذَا أَكْبَرُ الْمَعَاصِي؟ قَالَ نَعَمْ. قُلْتُ فَأَكْلُ دِرْهَمٍ مِنْ مَالِ الْيَتِيمِ ظُلْماً أَكْبَرُ أَمْ تَرْكُ الصَّلَاةِ؟ قَالَ تَرْكُ الصَّلَاةِ. قُلْتُ فَمَا عَدَدْتَ تَرْكَ الصَّلَاةِ فِي الْكَبَائِرِ؟ فَقَالَ أَيُّ شَيْ‏ءٍ أَوَّلُ مَا قُلْتُ لَكَ؟ قَالَ قُلْتُ الْكُفْرُ. قَالَ فَإِنَّ تَارِكَ الصَّلَاةِ كَافِرٌ. يَعْنِي مِنْ غَيْرِ عِلَّةٍ. ☀️ب. يُونُسُ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ سِنَانٍ قَالَ سَمِعْتُ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ ع يَقُولُ: إِنَّ مِنَ الْكَبَائِرِ عُقُوقَ الْوَالِدَيْنِ وَ الْيَأْسَ مِنْ رَوْحِ اللَّهِ وَ الْأَمْنَ لِمَكْرِ اللَّهِ‏ وَ قَدْ رُوِيَ أَنَّ أَكْبَرَ الْكَبَائِرِ الشِّرْكُ بِاللَّهِ. ج. أَبَانٌ عَنْ زِيَادٍ الْكُنَاسِيِ‏ قَالَ قَالَ أَبُو عَبْدِ اللَّهِ ع: وَ الَّذِي إِذَا دَعَاهُ أَبُوهُ لَعَنَ أَبَاهُ وَ الَّذِي إِذَا أَجَابَهُ ابْنُهُ يَضْرِبُهُ‏ 📚الكافي، ج‏2، ص278 ☀️د. عن أَبِي خَدِيجَةَ [سَالِمِ بْنِ مُكْرَمٍ الْجَمَّالِ] عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ‏ ع قَالَ: الْكَذِبُ عَلَى اللَّهِ وَ عَلَى رَسُولِهِ وَ عَلَى الْأَوْصِيَاءِ ع مِنَ الْكَبَائِرِ. ☀️ه. عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع فِي رِوَايَةٍ أُخْرَى عَنْهُ وَ إِنْكَارُ مَا أَنْزَلَ اللَّهُ أَنْكَرُوا حَقَّنَا وَ جَحَدُونَا وَ هَذَا لَا يَتَعَاجَمُ فِيهِ أَحَدٌ. ☀️و. عَنِ الْعَبَّاسِ بْنِ هِلَالٍ عَنْ أَبِي الْحَسَنِ الرِّضَا ع أَنَّهُ ذَكَرَ فِي‏ قَوْلِ اللَّهِ تَعَالَى «إِنْ تَجْتَنِبُوا كَبائِرَ ما تُنْهَوْنَ عَنْهُ» عِبَادَةَ الْأَوْثَانِ وَ شُرْبَ الْخَمْرِ وَ قَتْلَ النَّفْسِ وَ عُقُوقَ الْوَالِدَيْنِ وَ قَذْفَ الْمُحْصَنَاتِ وَ الْفِرَارَ مِنَ الزَّحْفِ وَ أَكْلَ مَالِ الْيَتِيمِ؛ ☀️ز. وَ فِي رِوَايَةٍ أُخْرَى عَنْهُ ع أَكْلُ مَالِ الْيَتِيمِ ظُلْماً وَ كُلُّ مَا أَوْجَبَ اللَّهُ عَلَيْهِ النَّار. ☀️ح. عَنْ سُلَيْمَانَ بْنِ جَعْفَرٍ الْجَعْفَرِيِّ قَالَ: قُلْتُ لِأَبِي الْحَسَنِ الرِّضَا ع مَا تَقُولُ فِي أَعْمَالِ السُّلْطَانِ؟ فَقَالَ يَا سُلَيْمَانُ! الدُّخُولُ فِي أَعْمَالِهِمْ وَ الْعَوْنُ لَهُمْ وَ السَّعْيُ فِي حَوَائِجِهِمْ عَدِيلُ الْكُفْرِ؛ وَ النَّظَرُ إِلَيْهِمْ عَلَى الْعَمْدِ مِنَ الْكَبَائِرِ الَّتِي يُسْتَحَقُّ به [بِهَا] النَّارُ. ☀️ط. عَنِ السَّكُونِيِّ عَنْ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ أَبِيهِ ع عَنْ عَلِيٍّ ع قَالَ: السُّكْرُ مِنَ الْكَبَائِرِ وَ الْحَيْفُ فِي الْوَصِيَّةِ مِنَ الْكَبَائِرِ. 📚تفسير العياشي، ج‏1، ص238 @yekaye

☀️3) الف. محمد بن محبوب می‌گوید: با عده‌ای از شیعیان نامه‌ای خدمت امام کاظم ع نوشتیم و سوال کردیم که گناهان کبیره چندتاست و کدامند؟ پاسخ آمد: گناهان کبیره آن است که کسی که از آنچه خداوند بر آن وعده آتش داده خودداری کند، بدی‌هایش را از او محو می‌کنند اگر که مومن باشد؛ و هفت موردی که موجب جهنم می‌شود عبارتند از: کشتن انسانی که کشتنش حرام است؛ و عاق والدین شدن، و رباخواری، و تعرب بعد از هجرت [اینکه کسی که در دیار اسلامی زندگی ‌می‌کند به خاطر مشکلات در این دیار، به بلاد کفر برود و بخواهد برای همیشه آنجا زندگی کند]، و تهمت زنا زدن به زنان پاکدامن، و خوردن مال یتیم، و فرار از جبهه جنگ. ☀️ب. از امام صادق ع روایت شده است: گناهان کبیره هفت تاست: کشتن انسان مومنی از روی عمد، و تهمت زنا زدن به زنان پاکدامن، و فرار از جبهه جنگ، و تعرب بعد از هجرت، و خوردن مال یتیم از روی ظلم، و رباخواری بعد از اینکه بینه و دلیل آمد، و هرآن چیزی که خداوند آتش را بر آن واجب کرده است. 📚الكافي، ج‏2، ص276-277 ☀️الف. عِدَّةٌ مِنْ أَصْحَابِنَا عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنِ ابْنِ مَحْبُوبٍ قَالَ: كَتَبَ مَعِي بَعْضُ أَصْحَابِنَا إِلَى أَبِي الْحَسَنِ ع يَسْأَلُهُ عَنِ الْكَبَائِرِ كَمْ هِيَ وَ مَا هِيَ؟ فَكَتَبَ الْكَبَائِرُ مَنِ اجْتَنَبَ مَا وَعَدَ اللَّهُ عَلَيْهِ النَّارَ كَفَّرَ عَنْهُ سَيِّئَاتِهِ إِذَا كَانَ مُؤْمِناً وَ السَّبْعُ الْمُوجِبَاتُ‏ قَتْلُ النَّفْسِ الْحَرَامِ وَ عُقُوقُ الْوَالِدَيْنِ وَ أَكْلُ الرِّبَا وَ التَّعَرُّبُ بَعْدَ الْهِجْرَةِ وَ قَذْفُ الْمُحْصَنَاتِ وَ أَكْلُ مَالِ الْيَتِيمِ وَ الْفِرَارُ مِنَ الزَّحْفِ‏ . ☀️ب. عَلِيُّ بْنُ إِبْرَاهِيمَ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ عِيسَى عَنْ يُونُسَ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ مُسْكَانَ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ مُسْلِمٍ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ سَمِعْتُهُ يَقُولُ: الْكَبَائِرُ سَبْعٌ قَتْلُ الْمُؤْمِنِ مُتَعَمِّداً وَ قَذْفُ الْمُحْصَنَةِ وَ الْفِرَارُ مِنَ الزَّحْفِ وَ التَّعَرُّبُ بَعْدَ الْهِجْرَةِ وَ أَكْلُ مَالِ الْيَتِيمِ ظُلْماً وَ أَكْلُ الرِّبَا بَعْدَ الْبَيِّنَةِ وَ كُلُّ مَا أَوْجَبَ اللَّهُ عَلَيْهِ النَّارَ. @yekaye

☀️4) حضرت عبدالعظیم حسنی می‌گوید: از امام جواد صلوات الله علیه شنیدم که فرمود: از پدرم شنیدم که او هم از پدرش امام کاظم ع شنیده بود که یکبار عمرو بن عبید [متکلم معروف معتزلی] بر امام صادق ع وارد شد. چون سلام کرد و نشست، این آیه که: «کسانی که از گناهان کبیره و امور شرم‌آور خودداری می‌کنند» (شوری/37 و نجم/32) را قرائت کرد و ساکت شد. امام صادق ع فرمود: چرا ساکت شدی؟ گفت: دلم می‌خواهد گناهان کبیره را بر اساس کتاب الله بشناسم. امام صادق ع فرمودند: بله! بزرگترین گناهان کبیره شرک به خداوند است که همانا خداوند می‌فرماید « و کسی که به خداوند شرک بورزد قطعا بهشت را بر او حرام می‌کند» (مائده/72) و بعد از آن ناامیدی از رحمت خداوند است، چرا که خداوند عز و جل می‌فرماید «همانا از رحمت خداوند ناامید نمی گردد مگر جماعت کافران» (یوسف/87) سپس ایمن دانستن خود از مکر خداوند است زیرا خداوند عز و جل می‌فرماید «پس از مکر خداوند کسی خود را ایمن نمی‌بیند مگر جماعت زیانکاران» (اعراف/95) و از آنهاست عاق والدین شدن؛ زیرا خداوند شخص عاق را جبار و شقاوتمند قرار داد [ظاهرا اشاره است به آیه «وَ بَرًّا بِوالِدَتي‏ وَ لَمْ يَجْعَلْني‏ جَبَّاراً شَقِيًّا» (مریم/32)] و کشتن «شخصی که خداوند کشتنش را حرام کرده است» زیرا خداوند عز و جل می‌فرماید «جزایش جهنم است و در آن جاودان است» (نساء/93) و تهمت زدن به زنا پاکدامن، زیرا خداوند می‌فرماید»[چنین کسانی در دنیا و در آخرت لعنت شدند و برایشان عذابی عظیم است.» (نور/23) و خوردن مال یتیم، چرا که خداوند عز و جل می‌فرماید: «فقط در شکم‌هایشان آتش می‌خورند و بزودی در آتشی افروخته درآیند [لهیب آتشی را شعله‌ور کنند].» (نساء/10) و فراز از جنگ زیرا خداوند عز و جل می‌فرماید «و هر كه در آن روز به آنها پشت كند، مگر آنكه در جستجوى طرفى ديگر براى ادامه نبرد انتخاب محلى براى پيوستن به گروهى باشد حتما خشم خدا را همراه خود ساخته و پناهگاه او جهنم است و آن بد جاى بازگشتى است.» (انفال/16) و خوردن مال ربا، زیرا خداوند عز و جل می‌فرماید «كسانى كه ربا مى‏خورند، قيام و رفتارى ندارند مگر مانند قیام و رفتار كسى كه شيطان او را به برخورد خود ديوانه كرده» (بقره/275) و جادوگری، زیرا خداوند عز و جل می‌فرماید: «و به حقيقت مى‏دانستند كه هر كس خريدار چنين عملى باشد حتما در آخرت نصيبى ندارد» (بقره/102) و زناکاری، زیرا خداوند عز و جل می‌فرماید: «و كسى كه چنين كند به كيفرى [سخت] برخورد نمايد. عذاب او در روز قيامت دو برابر شود و در آن عذاب هميشه به خوارى بماند.» (فرقان/68-69) و سوگند دروغی که مالی را بناحق سهم کسی کند، زیرا خداوند عز و جل می‌فرماید: «مسلّما كسانى كه در مقابل پیمان خداوند و سوگندهاى خود بهاى اندكى به دست مى‏آورند آنها را در آخرت بهره‏اى نيست‏» (آل عمران/77) و خیانت کردن، زیرا خداوند عز و جل می‌فرماید: «و هر كس خيانت نمايد در روز قيامت همراه آنچه خيانت كرده بيايد» (آل عمران/161) و ندادن زکات واجب، زیرا خداوند عز و جل می‌فرماید: «و پيشانى‏ها و پهلوها و پشت‏هاى آنان را بدان داغ نهند» (توبه/35) و شهادت بناحق ویا پنهان کردن شهادت، زیرا خداوند عز و جل می‌فرماید: «و هر كه آن را كتمان كند؛ قطعا او قلبش گنهكار است‏» (بقره/283) و شرابخواری، زیرا خداوند عز و جل از آن نهی کرد همان گونه که از پرستیدن بتها نهی کرد (ظاهرا اشاره است به آیه «إِنَّمَا الْخَمْرُ وَ الْمَيْسِرُ وَ الْأَنْصابُ وَ الْأَزْلامُ رِجْسٌ مِنْ عَمَلِ الشَّيْطان‏» (مائده/90) که انصاب به معنای بت‌های نصب شده بر فراز مکانهاست) و ترک نماز یا هر آن چیزی که خداوند واجب کرده از روی عمد، زیرا رسول الله ص فرمودند: کسی که نماز راعامداً ترک کند خدا و پیامبرش خود را از ذمه او بری می‌دانند. و پیمان‌شکنی و قطع رحم کردن، زیرا خداوند عز و جل می‌فرماید: «آنان‌اند که لعنت بر آنها بود و بد سرایی دارند (رعد/25) عمرو در حالی که فریادش از گریه بلند شد بیرون آمد و می‌گفت: هلاک شد کسی که به رای و نظر خودش عمل کرد و در فضیلت و علم قصد رقابت با شما را داشت. 📚الكافي، ج‏2، ص285-287؛ 📚تفسیر العیاشی، ج‏1، ص225؛ 📚من لایحضره الفقیه، ج‏3، ص563 @yekaye 👇متن حدیث فوق👇

متن حدیث 4 ☀️عِدَّةٌ مِنْ أَصْحَابِنَا عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ خَالِدٍ عَنْ عَبْدِ الْعَظِيمِ بْنِ عَبْدِ اللَّهِ الْحَسَنِيِّ قَالَ حَدَّثَنِي أَبُو جَعْفَرٍ ص قَالَ سَمِعْتُ أَبِي يَقُولُ سَمِعْتُ أَبِي مُوسَى بْنَ جَعْفَرٍ ع يَقُولُ: دَخَلَ عَمْرُو بْنُ عُبَيْدٍ عَلَى أَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع فَلَمَّا سَلَّمَ وَ جَلَسَ، تَلَا هَذِهِ الْآيَةَ «الَّذِينَ يَجْتَنِبُونَ كَبائِرَ الْإِثْمِ وَ الْفَواحِشَ»‏ ثُمَّ أَمْسَكَ. فَقَالَ لَهُ أَبُو عَبْدِ اللَّهِ ع مَا أَسْكَتَكَ؟ قَالَ أُحِبُّ أَنْ أَعْرِفَ الْكَبَائِرَ مِنْ كِتَابِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ. فَقَالَ نَعَمْ يَا عَمْرُو أَكْبَرُ الْكَبَائِرِ الْإِشْرَاكُ بِاللَّهِ يَقُولُ اللَّهُ «وَ مَنْ يُشْرِكْ بِاللَّهِ فَقَدْ حَرَّمَ اللَّهُ عَلَيْهِ الْجَنَّةَ»؛ وَ بَعْدَهُ الْإِيَاسُ مِنْ رَوْحِ اللَّهِ لِأَنَّ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ يَقُولُ «إِنَّهُ لا يَيْأَسُ مِنْ رَوْحِ اللَّهِ إِلَّا الْقَوْمُ الْكافِرُونَ‏»؛ ثُمَّ الْأَمْنُ لِمَكْرِ اللَّهِ لِأَنَّ اللَّهَ‏ عَزَّ وَ جَلَّ يَقُولُ «فَلا يَأْمَنُ مَكْرَ اللَّهِ إِلَّا الْقَوْمُ الْخاسِرُونَ‏»؛ وَ مِنْهَا عُقُوقُ الْوَالِدَيْنِ لِأَنَّ اللَّهَ سُبْحَانَهُ جَعَلَ الْعَاقَ‏ جَبَّاراً شَقِيًّا؛ وَ قَتْلُ «النَّفْسِ‏ الَّتِي حَرَّمَ اللَّهُ‏ إِلَّا بِالْحَقِّ» لِأَنَّ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ يَقُولُ «فَجَزاؤُهُ جَهَنَّمُ خالِداً فِيها» إِلَى آخِرِ الْآيَةِ؛ وَ قَذْفُ الْمُحْصَنَةِ لِأَنَّ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ يَقُولُ «لُعِنُوا فِي الدُّنْيا وَ الْآخِرَةِ وَ لَهُمْ‏ عَذابٌ عَظِيمٌ‏»؛ وَ أَكْلُ مَالِ الْيَتِيمِ لِأَنَّ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ يَقُولُ «إِنَّما يَأْكُلُونَ فِي بُطُونِهِمْ‏ ناراً وَ سَيَصْلَوْنَ سَعِيراً»؛ وَ الْفِرَارُ مِنَ الزَّحْفِ لِأَنَّ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ يَقُولُ «وَ مَنْ يُوَلِّهِمْ يَوْمَئِذٍ دُبُرَهُ‏ إِلَّا مُتَحَرِّفاً لِقِتالٍ‏ أَوْ مُتَحَيِّزاً إِلى‏ فِئَةٍ فَقَدْ باءَ بِغَضَبٍ مِنَ اللَّهِ‏ وَ مَأْواهُ جَهَنَّمُ‏ وَ بِئْسَ الْمَصِيرُ»؛ وَ أَكْلُ الرِّبَا لِأَنَّ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ يَقُولُ «الَّذِينَ يَأْكُلُونَ الرِّبا لا يَقُومُونَ‏ إِلَّا كَما يَقُومُ الَّذِي يَتَخَبَّطُهُ الشَّيْطانُ‏ مِنَ الْمَسِ»؛ وَ السِّحْرُ لِأَنَّ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ يَقُولُ «وَ لَقَدْ عَلِمُوا لَمَنِ اشْتَراهُ ما لَهُ فِي الْآخِرَةِ مِنْ خَلاقٍ‏»؛ وَ الزِّنَا لِأَنَّ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ يَقُولُ «وَ مَنْ يَفْعَلْ ذلِكَ‏ يَلْقَ أَثاماً؛ يُضاعَفْ لَهُ الْعَذابُ يَوْمَ الْقِيامَةِ وَ يَخْلُدْ فِيهِ مُهاناً»؛ وَ الْيَمِينُ الْغَمُوسُ الْفَاجِرَةُ لِأَنَّ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ يَقُولُ «الَّذِينَ يَشْتَرُونَ‏ بِعَهْدِ اللَّهِ‏ وَ أَيْمانِهِمْ‏ ثَمَناً قَلِيلًا أُولئِكَ لا خَلاقَ لَهُمْ‏ فِي الْآخِرَةِ»؛ وَ الْغُلُولُ لِأَنَّ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ يَقُولُ «وَ مَنْ يَغْلُلْ يَأْتِ بِما غَلَّ يَوْمَ الْقِيامَةِ»؛ وَ مَنْعُ الزَّكَاةِ الْمَفْرُوضَةِ لِأَنَّ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ يَقُولُ «فَتُكْوى‏ بِها جِباهُهُمْ وَ جُنُوبُهُمْ وَ ظُهُورُهُمْ‏»؛ وَ شَهَادَةُ الزُّورِ وَ كِتْمَانُ الشَّهَادَةِ لِأَنَّ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ يَقُولُ «وَ مَنْ يَكْتُمْها فَإِنَّهُ آثِمٌ قَلْبُهُ‏»؛ وَ شُرْبُ الْخَمْرِ لِأَنَّ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ نَهَى عَنْهَا كَمَا نَهَى عَنْ عِبَادَةِ الْأَوْثَانِ؛ وَ تَرْكُ الصَّلَاةِ مُتَعَمِّداً أَوْ شَيْئاً مِمَّا فَرَضَ اللَّهُ لِأَنَّ رَسُولَ اللَّهِ ص قَالَ مَنْ تَرَكَ الصَّلَاةَ مُتَعَمِّداً فَقَدْ بَرِئَ مِنْ ذِمَّةِ اللَّهِ وَ ذِمَّةِ رَسُولِ اللَّهِ ص»؛ وَ نَقْضُ الْعَهْدِ وَ قَطِيعَةُ الرَّحِمِ لِأَنَّ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ يَقُولُ «أُولئِكَ لَهُمُ اللَّعْنَةُ وَ لَهُمْ سُوءُ الدَّارِ»؛ قَالَ: فَخَرَجَ عَمْرٌو وَ لَهُ صُرَاخٌ مِنْ بُكَائِهِ وَ هُوَ يَقُولُ: هَلَكَ مَنْ قَالَ بِرَأْيِهِ وَ نَازَعَكُمْ فِي الْفَضْلِ وَ الْعِلْمِ. 📚الكافي، ج‏2، ص285-287؛ 📚تفسیر العیاشی، ج‏1، ص225؛ 📚من لایحضره الفقیه، ج‏3، ص563 @yekaye

🔹ب. اصل کبائر ظلمهایی است که بر اهل بیت رفت ☀️5) از امام صادق ع روایت شده که فرمودند: گناهان کبیره هفت تاست که درباره ما نازل شد و [دشمنان خدا انجام] آن را در مورد ما حلال شمردند: بزرگترین گناهان کبیره شرک به خداوند است، و کشتن نفسی که خداوند حرام کرده است؛ و تهمت زدن به زن پاکدامن، و عاق والدین شدن، و خوردن مال یتیم، و فرار از جبهه، و انکار حق ما اهل بیت؛ اما شرک به خداوند، پس حداوند درباره ما نازل فرمود آنچه را که نازل فرمود، و پیامبر ص هم درباره ما گفت آنچه گفتنی بود، پس خدا و رسولش را تکذیب کردند [و تکذیب خدا و رسول مصداق شرک است]. و اما کشتن نفسی که خداوند حرام کرده است؛ پس حسین بن علی ع را همراه با اهل بیت [و اصحابش] کشتند. و اما تهمت زدن به زن پاکدامن، پس بر منبرهایشان به حضرت فاطمه س چه تهتمها که زدند. و اما عاق والدین شدن، پس خداوند در کتابش می‌فرماید (احزاب/6): «همانا پیامبر ص به مومنان از خودشان سزاوارتر است، و زنانش مادران آنهایند» و خودش پدر آنهاست» و آنان در خصوص آنچه با ذریه و اهل بیت او انجام دادند توسط پیامبر ص عاق شدند. و اما خوردن مال یتیم؛ پس حق ما که در کتاب الله معین شده بود [= خمس] را خوردند. و اما فرار از جبهه؛ پس با امیرالمومنین با کمال میل و بدون اجبار بیعت کردند، سپس فرار کردند و او را بی‌یاور رها نمودند. و اما انکار حق ما اهل بیت؛ و این چیزی است که بر هیچکس پوشیده و مبهم نیست. 📚تفسير فرات الكوفي، ص103؛ 📚تفسير العياشي، ج‏1، ص237 فُرَاتٌ قَالَ حَدَّثَنِي الْحُسَيْنُ بْنُ سَعِيدٍ مُعَنْعَناً عَنْ مُعَلَّى بْنِ خُنَيْسٍ قَالَ سَمِعْتُ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ جَعْفَرَ الصَّادِقَ ع يَقُولُ الْكَبَائِرُ سَبْعٌ فِينَا نَزَلَتْ وَ مِنَّا اسْتُحِلَّتْ فَأَكْبَرُ الْكَبَائِرِ الشِّرْكُ بِاللَّهِ، وَ قَتْلُ النَّفْسَ الَّتِي حَرَّمَ اللَّهُ، وَ قَذْفُ الْمُحْصَنَةِ [المحصنات]، وَ عُقُوقُ الْوَالِدَيْنِ، وَ أَكْلُ مَالِ الْيَتِيمِ، وَ الْفِرَارُ مِنَ الزَّحْفِ، وَ إِنْكَارُ حَقِّنَا [أهل البيت]. فَأَمَّا الشِّرْكُ بِاللَّهِ فَقَدْ أَنْزَلَ اللَّهُ فِينَا مَا أَنْزَلَ [فإن الله قال فينا ما قال] وَ قَالَ النَّبِيُّ فِينَا مَا قَالَ فَكَذَّبُوا [فَقَدْ كَذَّبُوا] اللَّهَ وَ كَذَّبُوا بِرَسُولِهِ [كذبوا رسوله]. وَ [أَمَّا] قَتْلُ النَّفْسِ [الَّتِي حَرَّمَ اللَّهُ‏] فَقَدْ قَتَلُوا الْحُسَيْنَ [بن علی ع] في [وَ] أَهْلَ بَيْتِهِ [و أصحابه]؛ وَ [أَمَّا] قَذْفُ الْمُحْصَنَةِ [المحصنات] فَقَدْ قَذَفُوا فَاطِمَةَ [بِنْتَ رَسُولِ اللَّهِ‏] عَلَى مَنَابِرِهِمْ؛ وَ [أَمَّا] عُقُوقُ الْوَالِدَيْنِ [فإن الله قال في كتابه «النَّبِيُّ أَوْلى‏ بِالْمُؤْمِنِينَ مِنْ أَنْفُسِهِمْ وَ أَزْواجُهُ أُمَّهاتُهُمْ‏ وَ هُوَ أَبٌ لَهُم] فَقَدْ عَقُّوا رَسُولَ اللَّهِ ص [النَّبِيَ‏] فِي ذُرِّيَّتِهِ [و أهل بيته]؛ وَ [أَمَّا] أَكْلُ مَالِ الْيَتِيمِ فَقَدْ مَنَعُوا حَقَّنَا مِنْ [ذهبوا بفيئنا في] كِتَابِ اللَّهِ؛ وَ أَمَّا الْفِرَارُ مِنَ الزَّحْفِ فَقَدْ أَعْطَوْا أَمِيرَ الْمُؤْمِنِينَ بَيْعَتَهُ طَائِعِينَ غَيْرَكَارِهِينَ ثُمَ‏ فَرُّوا عَنْهُ وَ خَذَلُوهُ؛ وَ أَمَّا إِنْكَارُ حَقِّنَا فَوَ اللَّهِ مَا يَتَعَاجَمُ فِي هَذَا أَحَدٌ [فهذا مما لا يتعاجمون فيه؛ و في خبر آخر التعرب بعد الهجرة]. 📚شبیه این روایت با سندی دیگر در تفسير فرات الكوفي، ص102-103 آمده است. @yekaye

🔹ج. شیعه که از کبیره حذر کند بهشتی است ☀️6) الف. یکی از شیعیان روایت کرده که با جماعتی نزد قبر [رسول الله ص] ایستاده بودیم که امام باقر ع آمد و به ما رسید و فرمود: سلام بر شما! اما به خدا سوگند که من ریح [= بو] شما و ارواح شما را دوست دارم؛ و همانا شمایید که بر دین خدا و دین ملائکه اویید، و اخدی غیر از شما چنین نیست؛ و شما آن کسانی هستید که خداوند فرمود: «اگر از گناهان کبیره‌ای که از آن بازتان می‌دارند کناره گیرید بدی‌هایتان را از شما محو می‌کنیم و شما را به جایگاهی ارجمند وارد می‌کنیم.» (نساء/31) 📚الأصول الستة عشر، ص323 حُسَيْنٌ، عَنْ رَجُلٍ، عَنْ أَبِي جَعْفَرٍ عَلَيْهِ السَّلَامُ، قَالَ: كُنَّا جَمَاعَةً عِنْدَ الْقَبْرِ، فَوَقَفَ عَلَيْنَا، فَقَالَ: السَّلَامُ عَلَيْكُمْ، أَمَا وَ اللَّهِ إِنِّي لَأُحِبُّ رِيحَكُمْ وَ أَرْوَاحَكُمْ، وَ إِنَّكُمْ لَعَلَى دِينِ اللَّهِ وَ دِينِ مَلَائِكَتِهِ، مَا عَلَى ذَلِكَ أَحَدٌ غَيْرُكُمْ، وَ إِنَّكُمُ الَّذِينَ قَالَ: اللَّهُ: «إِنْ تَجْتَنِبُوا كَبائِرَ ما تُنْهَوْنَ عَنْهُ نُكَفِّرْ عَنْكُمْ سَيِّئاتِكُمْ وَ نُدْخِلْكُمْ مُدْخَلًا كَرِيماً» ☀️ب. میسر می‌گوید: من و علقمه حضرمی و ابوحسان عجلی و عبدالله بن عجلان منتظر امام باقر ع بودیم که بر ما وارد شد و فرمود: مرحباً و اهلاً! به خدا سوگند که من ریح [= بو] شما و ارواح شما را دوست دارم؛ و همانا شمایید که بر دین خدایید. علقمه گفت: پس کسی که بر دین خدا باشد آیا شهادت می‌دهید که از اهل بهشت است؟ امام ع اندکی درنگ کرد و فرمود: خودتان را نورانی کنید، که اگر مرتکب گناهان کبیره نشوید من شهادت می‌دهم. گفتیم: گناهان کبیره چیستند؟ فرمود: آنها در کتاب الله هفت تایند. گفتیم: فدایتان شویم، آنها را برای ما بشمارید! فرمود: شرک به خداوند عظیم، و خوردن مال یتیم، و خوردن ربا بعد از اینکه معلوم شد، و عاق والدین شدن، و فرار از جبهه، و کشتن مومن، و تهمت زدن به زن پاکدامن. گفتیم: هیچیک از ما نیست که مرتکب هیچیک از اینها شده باشد. فرمود: پس شما آنچنانید. 📚تفسير العياشي، ج‏1، ص237 عن ميسر عن أبي جعفر ع قال: كنت أنا و علقمة الحضرمي و أبو حسان العجلي و عبد الله بن عجلان ننتظر أبا جعفر ع، فخرج علينا فقال: مرحبا و أهلا، و الله إني لأحب ريحكم و أرواحكم و إنكم لعلى دين الله. فقال علقمة: فمن كان على دين الله تشهد أنه من أهل الجنة؟ قال: فمكث هنيهة قال: نوروا أنفسكم فإن لم تكونوا اقترفتم الكبائر فأنا أشهد. قلنا: و ما الكبائر؟ قال: هي في كتاب الله على سبع. قلنا: فعدها علينا جعلنا الله فداك. قال: الشرك بالله العظيم، و أكل مال اليتيم، و أكل الربا بعد البينة، و عقوق الوالدين، و الفرار من الزحف و قتل المؤمن، و قذف المحصنة. قلنا: ما منا أحد أصاب من هذه شيئا! قال: فأنتم إذا. ☀️ج. از امام کاظم ع درباره این سخن خداوند که می‌فرماید: «اگر از گناهان کبیره‌ای که از آن بازتان می‌دارند کناره گیرید بدی‌هایتان را از شما محو می‌کنیم» (نساء/31) روایت شده که فرمودند: کسی که از آنچه خداوند وعده آتش جهنم برای آن داده کناره گیرد، اگر مومن باشد خداوند بدی‌هایش را محو می‌کند. و از امام صادق ع هم در پایان چنین تفسیری از آیه روایت شده است: پس تقوای الهی پیشه کنید و جری نشوید. [یعنی اینکه خدا گناهان کوچک شما را می‌بخشد شما را به اینکه در انجام آنها بی‌پروا شوید سوق ندهد] 📚تفسير العياشي، ج‏1، ص238-239 عن محمد بن الفضيل عن أبي الحسن ع‏ في قول الله: «إِنْ تَجْتَنِبُوا كَبائِرَ ما تُنْهَوْنَ عَنْهُ- نُكَفِّرْ عَنْكُمْ سَيِّئاتِكُمْ‏» قال: من اجتنب ما وعد الله عليه النار إذا كان مؤمنا كفر الله عنه سيئاته‏. قال أبو عبد الله في آخر ما فسر: فاتقوا الله و لا تجتروا. @yekaye

☀️7) فضيل مى‏گويد: با امام باقر عليه السّلام به مسجد الحرام وارد شديم و آن حضرت به من تكيه كرده بود، و همان طور كه در باب بنى شيبه بوديم حضرت به مردم نگاه كرد و فرمود: فضيل! در زمان جاهليت نيز مردم همين گونه كعبه را طواف مى‏كردند، نه حقی را می‌شناختند و نه به دینی پایبند بودند. فضيل! آنها را خوب نگاه كن كه چگونه بر چهره‏هاشان نگون‌سارند، خداوند لعنت کند آن مردمی را که تحت تسخیر كه چه مردم مسخره و نگونسارى‏اند، و سپس اين آيه را تلاوت فرمود: «پس آيا كسى كه نگون‌سار بر صورت خود راه مى‏رود هدايت يافته‏تر است يا آن كه با قامت راست بر راه مستقيم مى‏رود؟!» (ملک/22) بخدا سوگند مقصود از این [جمله آخرِ آیه] حضرت على عليه السّلام و اوصياء است، و سپس اين آيه را تلاوت فرمود: «پس چون آن [جهنم موعود] را از نزديك ببينند چهره كسانى كه كفر مى‏ورزيدند زشت و درهم گردد، و [به آنها] گفته شود: اين همان چيزى است كه آن را مى‏خواستيد!» (ملک/27) كه مقصود امير المؤمنين عليه السّلام است. فضيل! تا آن روز سخت كسى جز على عليه السّلام بدين نام [امير المؤمنين‏] ناميده نشد جز دروغگوی افترا زننده. فضيل! بخدا سوگند جز شما كسى براى خداوند حج بجا نیاورد و گناهى آمرزيده نگردد مگر از شما؛ و كارى پذيرفته نشود مگر از شما؛ همانا شماييد اهل اين آيه كه مى‏فرمايد: «اگر از گناهان کبیره‌ای که از آن بازتان می‌دارند کناره گیرید بدی‌هایتان را از شما محو می‌کنیم و شما را به جایگاهی ارجمند وارد می‌کنیم» (نساء/31) فضيل! آيا خشنود نيستيد كه نماز می‌خوانيد و زكات می‌پردازيد و زبانتان را نگاه می‌داريد و به بهشت وارد می‌شوید؟! سپس اين آيه را تلاوت فرمود: «آيا ننگريستى به كسانى كه به آنها گفته شد: دست‏هاى خود را باز داريد و نماز را برپا كنيد و زكات بدهيد»، بخدا سوگند شماييد اهل اين آيه. 📚الكافي، ج‏8، ص288-289 عَنْهُ عَنْ عَلِيِّ بْنِ الْحَسَنِ عَنْ مَنْصُورٍ عَنْ حَرِيزِ بْنِ عَبْدِ اللَّهِ عَنِ الْفُضَيْلِ قَالَ: دَخَلْتُ مَعَ أَبِي جَعْفَرٍ ع الْمَسْجِدَ الْحَرَامَ وَ هُوَ مُتَّكِئٌ عَلَيَّ فَنَظَرَ إِلَى النَّاسِ وَ نَحْنُ عَلَى بَابِ بَنِي شَيْبَةَ، فَقَالَ: يَا فُضَيْلُ هَكَذَا كَانَ يَطُوفُونَ فِي الْجَاهِلِيَّةِ لَا يَعْرِفُونَ حَقّاً وَ لَا يَدِينُونَ دِيناً! يَا فُضَيْلُ انْظُرْ إِلَيْهِمْ مُكِبِّينَ عَلَى وُجُوهِهِمْ لَعَنَهُمُ اللَّهُ مِنْ خَلْقٍ مَسْخُورٍ بِهِمْ مُكِبِّينَ عَلَى وُجُوهِهِمْ؛‏ ثُمَّ تَلَا هَذِهِ الْآيَةَ «أَ فَمَنْ يَمْشِي مُكِبًّا عَلى‏ وَجْهِهِ أَهْدى‏ أَمَّنْ يَمْشِي سَوِيًّا عَلى‏ صِراطٍ مُسْتَقِيمٍ‏» يَعْنِي وَ اللَّهِ عَلِيّاً ع وَ الْأَوْصِيَاءَ ع؛ ثُمَّ تَلَا هَذِهِ الْآيَةَ «فَلَمَّا رَأَوْهُ زُلْفَةً سِيئَتْ وُجُوهُ الَّذِينَ كَفَرُوا وَ قِيلَ هذَا الَّذِي كُنْتُمْ بِهِ تَدَّعُونَ‏» أَمِيرَ الْمُؤْمِنِينَ ع؛ يَا فُضَيْلُ لَمْ يَتَسَمَّ بِهَذَا الِاسْمِ غَيْرُ عَلِيٍّ ع إِلَّا مُفْتَرٍ كَذَّابٌ إِلَى يَوْمِ الْبَأْسِ هَذَا؛ أَمَا وَ اللَّهِ يَا فُضَيْلُ مَا لِلَّهِ عَزَّ ذِكْرُهُ حَاجٌّ غَيْرَكُمْ وَ لَا يَغْفِرُ الذُّنُوبَ إِلَّا لَكُمْ وَ لَا يَتَقَبَّلُ إِلَّا مِنْكُمْ وَ إِنَّكُمْ لَأَهْلُ هَذِهِ الْآيَةِ «إِنْ تَجْتَنِبُوا كَبائِرَ ما تُنْهَوْنَ عَنْهُ نُكَفِّرْ عَنْكُمْ سَيِّئاتِكُمْ وَ نُدْخِلْكُمْ مُدْخَلًا كَرِيماً». يَا فُضَيْلُ أَ مَا تَرْضَوْنَ أَنْ تُقِيمُوا الصَّلَاةَ وَ تُؤْتُوا الزَّكَاةَ وَ تَكُفُّوا أَلْسِنَتَكُمْ وَ تَدْخُلُوا الْجَنَّةَ ثُمَّ قَرَأَ «أَ لَمْ تَرَ إِلَى الَّذِينَ قِيلَ لَهُمْ كُفُّوا أَيْدِيَكُمْ وَ أَقِيمُوا الصَّلاةَ وَ آتُوا الزَّكاةَ» أَنْتُمْ وَ اللَّهِ أَهْلُ هَذِهِ الْآيَةِ. @yekaye

🔹د. ارتکاب کبیره به دریده شدن پرده‌ها می‌انجامد ☀️8) از امام صادق ع روایت شده که امير المؤمنين ع فرمودند: هر بنده‏اى را چهل سپر حفاظت می‌کند تا وقتى چهل گناه كبيره را مرتكب شود، چون مرتكب چهل كبيره شد، سپر‏ها از او برداشته شود، [و فرشتگانی که محافظ اویند می‌گویند: پروردگارا! این بنده‌ات همه سپرهایش از او فروافتاد] پس خدا به آنان وحى فرمايد: كه بنده‏ام را با بالهاى خود بپوشانيد! و فرشتگان او را با بالهاى خود بپوشانند. آن بنده باز كار زشتى را نگذارد جز آنكه مرتكب شود؛ تا آنجا كه در ارتكاب زشتكارى ميان مردم به خود ببالد. آنگاه فرشتگان گويند: پروردگارا! اين بنده تو هیچ کاری را نگذاشت که مرتكب نشود و ما از آنچه او می‌کند خجالت‏ مي‌كشيم. خداوند عز و جل به آنها وحى فرمايد: بالهاى خود را از او برداريد! و چون با وی چنین کنند، شروع به بغض و کینه‌ورزی با ما اهل بیت کند، و اینجاست كه پرده او در آسمان و نيز پرده او در زمين دريده شود. پس فرشتگان گويند: پروردگارا اين بنده تو پرده‌دريده مانده است. و خداى عز و جل به آنها وحى فرمايد: اگر خدا به او نیازی داشت [= در او خیری می‌دید که کاری از آنچه خدا در نظام عالم مقدر فرموده، انجام دهد] به شما دستور نميداد که بالهاى خود را از او برداريد. 📚الكافي، ج‏2، ص279-280؛ علل الشرائع، ج‏2، ص532 عِدَّةٌ مِنْ أَصْحَابِنَا عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ خَالِدٍ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ حَبِيبٍ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ عَبْدِ الرَّحْمَنِ الْأَصَمِّ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ مُسْكَانَ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ قَالَ أَمِيرُ الْمُؤْمِنِينَ ص‏: مَا مِنْ عَبْدٍ إِلَّا وَ عَلَيْهِ أَرْبَعُونَ جُنَّةً حَتَّى يَعْمَلَ أَرْبَعِينَ كَبِيرَةً فَإِذَا عَمِلَ أَرْبَعِينَ كَبِيرَةً انْكَشَفَتْ عَنْهُ الْجُنَنُ. [فَتَقُولُ الْمَلَائِكَةُ مِنَ الْحَفَظَةِ الَّذِينَ مَعَهُ يَا رَبَّنَا هَذَا عَبْدُكَ قَدِ انْكَشَفَتْ عَنْهُ الْجُنَنُ]. فَيُوحِي اللَّهُ إِلَيْهِمْ أَنِ اسْتُرُوا عَبْدِي بِأَجْنِحَتِكُمْ. فَتَسْتُرُهُ الْمَلَائِكَةُ بِأَجْنِحَتِهَا. قَالَ فَمَا يَدَعُ شَيْئاً مِنَ الْقَبِيحِ إِلَّا قَارَفَهُ‏ حَتَّى‏ يَمْتَدِحَ إِلَى النَّاسِ بِفِعْلِهِ الْقَبِيحِ. فَيَقُولُ الْمَلَائِكَةُ يَا رَبِّ هَذَا عَبْدُكَ مَا يَدَعُ شَيْئاً إِلَّا رَكِبَهُ وَ إِنَّا لَنَسْتَحْيِي مِمَّا يَصْنَعُ! فَيُوحِي اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ إِلَيْهِمْ أَنِ ارْفَعُوا أَجْنِحَتَكُمْ عَنْهُ. فَإِذَا فُعِلَ ذَلِكَ أَخَذَ فِي بُغْضِنَا أَهْلَ الْبَيْتِ؛ فَعِنْدَ ذَلِكَ يَنْهَتِكُ سِتْرُهُ فِي السَّمَاءِ وَ سِتْرُهُ [يَسْتُرُهُ] فِي الْأَرْضِ. فَيَقُولُ الْمَلَائِكَةُ يَا رَبِّ هَذَا عَبْدُكَ قَدْ بَقِيَ مَهْتُوكَ السِّتْرِ. فَيُوحِي اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ إِلَيْهِمْ لَوْ كَانَتْ لِلَّهِ [لی] فِيهِ حَاجَةٌ مَا أَمَرَكُمْ أَنْ تَرْفَعُوا أَجْنِحَتَكُمْ عَنْهُ. - وَ رَوَاهُ ابْنُ فَضَّالٍ عَنِ ابْنِ مُسْكَانَ‏. @yekaye

🔹ه. آیا انسان با ارتکاب کبیره کافر می‌شود؟ ☀️9) الف. از امام صادق عليه السّلام روایت شده است که فرمودند: گناهان كبيره عبارتند از قطع امید از رحمت خداست و يأس از رحمت او، و ايمنى از مكر خدا، و کشتن نفسى كه خداوند حرام كرده، و عاق والدین شدن، و خوردن مال يتيم بناحق، و خوردن ربا بعد از دانشتن آن، و تعرب بعد از هجرت [اینکه کسی که در دیار اسلامی زندگی ‌می‌کند به خاطر مشکلات در این دیار، به بلاد کفر برود و بخواهد برای همیشه آنجا زندگی کند] و تهمت زدن به زن پاكدامن، و فرار از جهاد. به امام عليه السّلام عرض شد: آیا كسى كه مرتكب كبيره شده و از دنیا می‌رود، این گناه کبیره او را از ايمان خارج می‌کند؟ و اگر عذاب شود عذاب او مانند عذاب مشركين است یا پایانی دارد؟ فرمود: از اسلام خارج می‌شود اگر که معتقد شود كه آن گناه حلال است و از این روست که به شدیدترین عذاب معذب شود، ولى اگر اعتراف داشته باشد كه آن گناه كبيره و انجامش بر وی حرام است و به خاطر ارتكابش عذاب خواهد شد و بر او حلال نيست، پس چنین کسی عذاب مى‏شود، ولى‏ عذابش از اولى سبكتر است؛ و این عمل او را از ايمان بيرون مي‌برد، ولى از اسلام خارجش نمي‌كند. 📚الكافي، ج‏2، ص280 ☀️ب. از امام صادق ع روایت شده که فرمودند: معنای صفت ايمان اقرار بندگى و با این اقرار در برابر خدا خاضع شدن است، و بدین وسیله به درگاه او تقرّب جستن، و اینکه تمام واجبات را آگاهانه، از مرز توحيد گرفته تا انتهاى ابواب طاعت انجام دهد، یکی پس از دیگری، در حالی که همگى به هم پيوسته و اجزایشان به هم مرتبطند، پس هر گاه بنده‏اى آنچه از واجبات که به او رسیده را آن گونه كه برايت توصیف کردیم، انجام داد؛ او فردى مؤمن و شايسته برخوردارى از صفت ايمان؛ و مستوجب پاداش الهى است، چرا كه معناى ايمان بطور كلى اقرار است، و اقرار يعنى: پذيرفتن و تصديقى كه همراه طاعت باشد. بدين خاطر ثابت می‌شود كه تمامى طاعات از كوچك و بزرگ بهم پيوسته‏اند و مربوط؛ و فرد مؤمن از صفت ايمان خارج نشود مگر به ترك آنچه انجام دادنش برای اهل ايمان سزاوار است؛ و تنها با انجام واجبات بزرگ آنهم بطور پيوسته، و ترك معاصى كبيره و پرهيز از آنها است كه سزاوار و شايسته اسم و معنای ايمان مى‏گردد، هرچند که واجبات کوچک و گناهان صغيره‌ای را مرتکب شود که با این کار لزوما از ايمان خارج نمى‏شود، تا زمانى كه هيچ يك از طاعتهاى واجب کبیره را ترك نگفته، و گناهان كبيره انجام نداده، و مرتكب اين امور نشده مؤمن است، بر پايه این فرموده خداوند كه: «اگر از گناهان کبیره‌ای که از آن بازتان می‌دارند کناره گیرید بدی‌هایتان را از شما محو می‌کنیم و شما را به جایگاهی ارجمند وارد می‌کنیم.» (نساء/31)، یعنی مورد مغفرت قرار گرفتن آنچه از گناهان کبیره نیست. اما اگر فردى مرتكب يكى از گناهان كبيره شود از تمامى گناهانش، اعم از صغیره و کبیره، بازخواست و مجازات و عذاب مى‏گردد. اين بود صفت ايمان و فرد مؤمنى كه شايسته برخوردارى از پاداش است. 📚تحف العقول، ص329 @yekaye 👇متن احادیث فوق👇

متن احادیث بند 9 ☀️الف. عَلِيُّ بْنُ إِبْرَاهِيمَ عَنْ هَارُونَ بْنِ مُسْلِمٍ عَنْ مَسْعَدَةَ بْنِ صَدَقَةَ قَالَ سَمِعْتُ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ ع يَقُولُ‏: الْكَبَائِرُ الْقُنُوطُ مِنْ رَحْمَةِ اللَّهِ وَ الْيَأْسُ‏ مِنْ رَوْحِ اللَّهِ وَ الْأَمْنُ مِنْ مَكْرِ اللَّهِ وَ قَتْلُ النَّفْسِ‏ الَّتِي حَرَّمَ اللَّهُ‏ وَ عُقُوقُ الْوَالِدَيْنِ وَ أَكْلُ مَالِ الْيَتِيمِ ظُلْماً وَ أَكْلُ الرِّبَا بَعْدَ الْبَيِّنَةِ وَ التَّعَرُّبُ بَعْدَ الْهِجْرَةِ وَ قَذْفُ الْمُحْصَنَةِ وَ الْفِرَارُ مِنَ الزَّحْفِ. فَقِيلَ لَهُ أَ رَأَيْتَ الْمُرْتَكِبُ لِلْكَبِيرَةِ يَمُوتُ عَلَيْهَا أَ تُخْرِجُهُ مِنَ الْإِيمَانِ وَ إِنْ عُذِّبَ بِهَا فَيَكُونُ عَذَابُهُ كَعَذَابِ الْمُشْرِكِينَ أَوْ لَهُ انْقِطَاعٌ؟ قَالَ يَخْرُجُ مِنَ الْإِسْلَامِ إِذَا زَعَمَ أَنَّهَا حَلَالٌ؛ وَ لِذَلِكَ يُعَذَّبُ أَشَدَّ الْعَذَابِ. وَ إِنْ كَانَ مُعْتَرِفاً بِأَنَّهَا كَبِيرَةٌ وَ هِيَ عَلَيْهِ حَرَامٌ وَ أَنَّهُ يُعَذَّبُ عَلَيْهَا وَ أَنَّهَا غَيْرُ حَلَالٍ، فَإِنَّهُ مُعَذَّبٌ عَلَيْهَا، وَ هُوَ أَهْوَنُ عَذَاباً مِنَ الْأَوَّلِ وَ يُخْرِجُهُ مِنَ الْإِيمَانِ وَ لَا يُخْرِجُهُ مِنَ الْإِسْلَامِ. 📚الكافي، ج‏2، ص280 ☀️ب . قَالَ الصَّادِقُ ع مَعْنَى صِفَةِ الْإِيمَانِ الْإِقْرَارُ وَ الْخُضُوعُ لِلَّهِ بِذُلِّ الْإِقْرَارِ وَ التَّقَرُّبُ إِلَيْهِ بِهِ وَ الْأَدَاءُ لَهُ بِعِلْمِ كُلِّ مَفْرُوضٍ مِنْ صَغِيرٍ أَوْ كَبِيرٍ مِنْ حَدِّ التَّوْحِيدِ فَمَا دُونَهُ إِلَى آخِرِ بَابٍ مِنْ أَبْوَابِ الطَّاعَةِ أَوَّلًا فَأَوَّلًا مَقْرُونٌ ذَلِكَ كُلُّهُ بَعْضُهُ إِلَى بَعْضٍ مَوْصُولٌ بَعْضُهُ بِبَعْضٍ فَإِذَا أَدَّى الْعَبْدُ مَا فُرِضَ عَلَيْهِ مِمَّا وَصَلَ إِلَيْهِ عَلَى صِفَةِ مَا وَصَفْنَاهُ فَهُوَ مُؤْمِنٌ مُسْتَحِقٌّ لِصِفَةِ الْإِيمَانِ مُسْتَوْجِبٌ لِلثَّوَابِ وَ ذَلِكَ أَنَّ مَعْنَى جُمْلَةِ الْإِيمَانِ الْإِقْرَارُ وَ مَعْنَى الْإِقْرَارِ التَّصْدِيقُ بِالطَّاعَةِ فَلِذَلِكَ ثَبَتَ أَنَّ الطَّاعَةَ كُلَّهَا صَغِيرَهَا وَ كَبِيرَهَا مَقْرُونَةٌ بَعْضُهَا إِلَى بَعْضٍ فَلَا يَخْرُجُ الْمُؤْمِنُ مِنْ صِفَةِ الْإِيمَانِ إِلَّا بِتَرْكِ مَا اسْتَحَقَّ أَنْ يَكُونَ بِهِ مُؤْمِناً وَ إِنَّمَا اسْتَوْجَبَ وَ اسْتَحَقَّ اسْمَ الْإِيمَانِ وَ مَعْنَاهُ بِأَدَاءِ كِبَارِ الْفَرَائِضِ مَوْصُولَةً وَ تَرْكِ كِبَارِ الْمَعَاصِي وَ اجْتِنَابِهَا وَ إِنْ تَرَكَ صِغَارَ الطَّاعَةِ وَ ارْتَكَبَ صِغَارَ الْمَعَاصِي فَلَيْسَ بِخَارِجٍ مِنَ الْإِيمَانِ وَ لَا تَارِكٍ لَهُ مَا لَمْ يَتْرُكْ شَيْئاً مِنْ كِبَارِ الطَّاعَةِ وَ لَمْ يَرْتَكِبْ شَيْئاً مِنْ كِبَارِ الْمَعَاصِي فَمَا لَمْ يَفْعَلْ ذَلِكَ فَهُوَ مُؤْمِنٌ لِقَوْلِ اللَّهِ «إِنْ تَجْتَنِبُوا كَبائِرَ ما تُنْهَوْنَ عَنْهُ نُكَفِّرْ عَنْكُمْ سَيِّئاتِكُمْ وَ نُدْخِلْكُمْ مُدْخَلًا كَرِيماً» يَعْنِي الْمَغْفِرَةَ مَا دُونَ الْكَبَائِرِ فَإِنْ هُوَ ارْتَكَبَ كَبِيرَةً مِنْ كَبَائِرِ الْمَعَاصِي كَانَ مَأْخُوذاً بِجَمِيعِ الْمَعَاصِي صِغَارِهَا وَ كِبَارِهَا مُعَاقَباً عَلَيْهَا مُعَذَّباً بِهَا فَهَذِهِ صِفَةُ الْإِيمَانِ وَ صِفَةُ الْمُؤْمِنِ الْمُسْتَوْجِبِ لِلثَّوَابِ. @yekaye

☀️10) از امام صادق ع روایت شده است: ایمان یک درجه بالاتر از اسلام است؛ و تقوی یک درجه بالاتر از ایمان است؛ و اینها مراتب مختلفی‌اند؛ و بسا از زبان مؤمن گناهى سرزند (يعنى: گناه صغيره) كه خدا براى آن تهديد به جهنم نكرده، و خدا فرموده: «اگر از گناهان کبیره‌ای که از آن بازتان می‌دارند کناره گیرید بدی‌هایتان را از شما محو می‌کنیم و شما را به جایگاهی ارجمند وارد می‌کنیم.» (نساء/31)، و فردى ديگری هست كه زبان فهميده‏تر و سنجیده‌ترى دارد ولی برخوردش با گناه بيشتر است ولى هر دو مؤمنند. و يقين يك درجه بالاتر از تقوی است، و هيچ چيز سخت‏تر [= كمياب‏تر] از يقين ميان مردم قسمت نشده است. بى‏شك برخى از مردم از برخى يقينشان محكم‏تر است، در حالى كه همگی مؤمن‌اند، و برخى از برخى بر مصيبت و فقر و بيمارى و ترس صبورترند، كه ريشه‏اش يقين است. 📚تحف العقول، ص372 قَالَ الصَّادِقُ ع إِنَّ الْإِيمَانَ فَوْقَ الْإِسْلَامِ بِدَرَجَةٍ وَ التَّقْوَى فَوْقَ الْإِيمَانِ بِدَرَجَةٍ وَ بَعْضَهُ مِنْ بَعْضٍ فَقَدْ يَكُونُ الْمُؤْمِنُ فِي لِسَانِهِ بَعْضُ الشَّيْ‏ءِ الَّذِي لَمْ يَعِدِ اللَّهُ عَلَيْهِ النَّارَ وَ قَالَ اللَّهُ «إِنْ تَجْتَنِبُوا كَبائِرَ ما تُنْهَوْنَ عَنْهُ نُكَفِّرْ عَنْكُمْ سَيِّئاتِكُمْ وَ نُدْخِلْكُمْ مُدْخَلًا كَرِيماً» وَ يَكُونُ الْآخَرُ وَ هُوَ الْفَهِمُ لِسَاناً وَ هُوَ أَشَدُّ لِقَاءً لِلذُّنُوبِ وَ كِلَاهُمَا مُؤْمِنٌ وَ الْيَقِينُ فَوْقَ التَّقْوَى بِدَرَجَةٍ وَ لَمْ يُقْسَمْ بَيْنَ النَّاسِ شَيْ‏ءٌ أَشَدُّ مِنَ الْيَقِينِ إِنَّ بَعْضَ‏ النَّاسِ أَشَدُّ يَقِيناً مِنْ بَعْضٍ وَ هُمْ مُؤْمِنُونَ وَ بَعْضَهُمْ أَصْبَرُ مِنْ بَعْضٍ عَلَى الْمُصِيبَةِ وَ عَلَى الْفَقْرِ وَ عَلَى الْمَرَضِ وَ عَلَى الْخَوْفِ وَ ذَلِكَ مِنَ الْيَقِينِ. @yekaye

. 1️⃣ «إِنْ تَجْتَنِبُوا كَبائِرَ ما تُنْهَوْنَ عَنْهُ نُكَفِّرْ عَنْكُمْ سَیئاتِكُمْ وَ نُدْخِلْكُمْ مُدْخَلاً كَریماً» در دو آیه قبل هشدار داد که دست به کاری که منجر به هلاکتتان شود نزنید زیرا خداوند بر شما رحیم است. در آیه قبل تذکر داد که این رحیم بودن خداوند بدین معنا نیست که کسی را عذاب نمی‌کند؛ بلکه اگر کسی ظالمانه آنچه را که ما ممنوع کردیم مرتکب شود او را در آتش می‌اندازیم و چنین اقدامی برای خداوند کاری ندارد. در این دوباره به سراغ بُعد رحمت خداوند برمی‌گردد که این تهدید ما شما را ناامید از رحمتمان نکند. اگر از گناهان کبیره‌ای که شما را از آن نهی کرده‌ایم اجتناب کنید ما هم هوای شما را خواهیم داشت و گناهان صغیره‌تان را پاک می‌کنیم و چنان بزرگوارانه با شما رفتار می‌کنیم که شما را در جایگاهی که شایسته بزرگواران است وارد می‌نماییم. @yekaye

. 2️⃣ «إِنْ تَجْتَنِبُوا كَبائِرَ ما تُنْهَوْنَ عَنْهُ نُكَفِّرْ عَنْكُمْ سَیئاتِكُمْ» گناهانی که انسان را از ارتکاب آنها بازداشته‌اند یکسان نیستند. برخی از گناهان بزرگتر و انجام آنان بسیار بدتر از برخی دیگر از گناهان است؛ و اهتمام انسان به انجام ندادن این گناهان باید بیشتر باشد. ✳️ تبصره این آیه به هیچ عنوان در مقام کم‌اهمیت شمردن گناهان صغیره نیست که انسان با استناد به آن (اینکه گفته که ترک گناهان کبیره مایه محو و بخشودگی گناهان صغیره می‌شود) بخواهد مرتکب گناه صغیره شود؛ چرا که اولا خود بی‌اهمیت شمردن دستورات خداوند از مصادیق گناهان کبیره است؛ و ثانیا بی‌پروایی در انجام گناه صغیره به تکرار گناه صغیره (به تعبیر احادیث: اصرار بر گناه) می‌انجامد که خودش گناه کبیره است. در واقع، آیه در مقام بیان ضعف و ناتوانی انسان است که بالاخره گاه پایش می‌لغزد و می‌گوید اگر در جاهای مهم خودتان را حفظ کردید خداوند این لغزش‌های جزیی را نادیده می‌گیرد؛ و از این جهت شبیه آیات توبه است که خداوند وعده بخشش می‌دهد: «قُلْ يا عِبادِيَ الَّذِينَ أَسْرَفُوا عَلى‏ أَنْفُسِهِمْ لا تَقْنَطُوا مِنْ رَحْمَةِ اللَّهِ إِنَّ اللَّهَ يَغْفِرُ الذُّنُوبَ جَمِيعاً إِنَّهُ هُوَ الْغَفُورُ الرَّحِيمُ وَ أَنِيبُوا إِلى‏ رَبِّكُمْ» (زمر/54) و همان گونه که معنی ندارد کسی به بهانه اینکه توبه می‌کنم بخواهد به گناه اقدام کند، توجیهی ندارد که کسی به بهانه اینکه من گناهان کبیره را ترک می‌کنم بخواهد مرتکب گناه صغیره شود. 📚(المیزان، ج4، ص325) @yekaye

. 3️⃣ «كَبائِرَ ما تُنْهَوْنَ عَنْهُ» درباره اینکه مقصود از «کبائر: گناهان کبیره» چیست، دیدگاههای متنوعی بیان شده است که می‌توان آنها را در دو دسته کلی قرار داد: 🍃الف. کبیره (یا صغیره) بودن گناه، صفت خود گناهان است؛ آنگاه گناه کبیره عبارت است از: 🌱الف.1. هر گناهی که بر آن وعده عذاب داده‌اند (حدیث1، الف) 🌱الف.2. هر آنچه خداوند وعده عذاب در آخرت بر آن داده و در دنیا هم حد برای آن تعیین فرموده است. (سعید بن جبیر و مجاهد، به نقل از مجمع البيان، ج‏3، ص61) 🌱الف.3. برخی گناهان کاملا معین می‌باشند؛ که آنچه در احادیث بر آن اتفاق است عبارت است از: کفر (ویا شرک و بت‌پرستی) به خداوند (که تارک الصلوة بودن نیز مصداقی از این حالت معرفی شده)؛ کشتن انسانی که جانش محترم دانسته شده (با این قید کشتن در قصاص و جهاد مشروع و ... خارج می‌شود)؛ آزار والدین و عاق والدین شدن؛ رباخواری؛ و خوردن مال یتیم بناحق؛ و فرار از جنگ؛ برخی موارد که در بسیاری از احادیث بر کبیره بودنش تاکید شده عبارتند از: تعرب بعد از هجرت [اینکه کسی که در دیار اسلامی زندگی ‌می‌کند به خاطر مشکلات در این دیار، به بلاد کفر برود و بخواهد برای همیشه آنجا زندگی کند]؛ تهمت زدن به زنان پاکدامن؛ و برخی از موارد که در احادیث پراکنده به عنوان گناه کبیره از آن یاد شده، عبارتند از: دروغ بستن بر خدا و پیامبر ص و ائمه اطهار ع؛ انکار آنچه خداوند نازل فرموده؛ انکار حق اهل بیت ع؛ شرابخواری؛ استخدام شدن در حکومت و رفع نیازهای آنان؛ ستم و بی‌عدالتی ورزیدن در وصیت. 🌱الف.4. ... 🍃ب. «کبیره» (و صغیره) بودن گناهان، مفهومی نسبی است؛ آنگاه 🌱ب.1. هر آنچه خداوند از آن نهی کرده است، خودش گناه کبیره است؛ و در این منظر، کبیره و صغیره بودن گناهان در نسبت با هم مطرح می‌شود که هرگناهی که عذابش شدیدتر باشد نسبت به گناهی که عقوبتش کمتر است گناه کبیره است. (ابن عباس، و نظر علمای شیعه، به نقل از مجمع البيان، ج‏3، ص61) 🌱ب.2. صغیره گناهی است که از عقابش از ثواب‌های صاحبش کمتر باشد و کبیره آن گناهی است که عقابش از ثوابهای صاحبش بیشتر باشد و لذا شخص را جهنمی می‌کند. (نظریه معتزله، به نقل از مجمع البيان، ج‏3، ص61) 🌱ب.3. ... 🍃ج. در عین حال که برخی گناهان به خودی خود کبیره، و برخی به خودی خود صغیره‌اند؛ اما تحت شرایطی ممکن است گناه کبیره‌ای به صغیره تبدیل شود و بالعکس؛ آنگاه این شرایط عبارت است از اینکه: 🌱ج.1. هر گناهی اگر با استغفار همراه شود صغیره می‌شود و اگر بر انجام آن اصرار شود، کبیره می‌شود. 🌱ج.2. ... ✳️تبصره اینکه هر سه دسته قول مذکور صحیح باشند هیچ اشکالی ندارد، یعنی صغیره و کبیره بودن می‌تواند با لحاظ‌های متعدد مطرح شود؛ چنانکه برخی از مفسران در عین حال که با استناد به این آیه و نیز آیه «وَ وُضِعَ الْكِتابُ فَتَرَى الْمُجْرِمِينَ مُشْفِقِينَ مِمَّا فِيهِ وَ يَقُولُونَ يا وَيْلَتَنا ما لِهذَا الْكِتابِ لا يُغادِرُ صَغِيرَةً وَ لا كَبِيرَةً إِلَّا أَحْصاها» (کهف/49) بیان می‌کنند که تردیدی نیست که گناهان به دو قسم کبیره و صغیره تقسیم می‌شود؛ در عین حال می‌افزایند که از لحاظی دیگر، یعنی از جهت بزرگی و عظمت خدایی که مورد عصیان قرار گرفته، هر گناهی را می‌توان معصیت کبیره دانست؛ یعنی از حیث نسبت بین انسان و پروردگارش، همه گناهان کبیره‌اند؛ اما از حیث مقایسه بین خود گناهان، برخی گناهان صغیره و برخی دیگر کبیره‌اند. 📚(المیزان، ج4، ص323-325) @yekaye

. 4️⃣ «ما تُنْهَوْنَ عَنْهُ» انسان آزادی مطلق ندارد که هرکاری دلش بخواهد حق داشته باشد انجام دهد. برخی کارها هست که انسان را از ارتکاب آن بازداشته‌اند. @yekaye

. 5️⃣ «إِنْ تَجْتَنِبُوا كَبائِرَ ما تُنْهَوْنَ عَنْهُ نُكَفِّرْ عَنْكُمْ سَیئاتِكُمْ» به قرینه تقابل «سیئات» با «کبائر» معلوم می‌شود که مقصود از «سیئات» در این آیه، گناهان صغیره است. 🤔 البته لازم به ذکر است که در قرآن کریم کلمه «سیئه» (و جمع آن: «سیئات») گاهی به معنای ▪️- مطلق هر چیز بد و آزاردهنده، ولو گناه نباشد (مثلا: «وَ ما أَصابَكَ مِنْ سَيِّئَةٍ فَمِنْ نَفْسِكَ الآية» نساء/79؛ یا «وَ يَسْتَعْجِلُونَكَ بِالسَّيِّئَة» رعد/6)؛ و یا ▪️- جزای گناهان (مثلا: «فَأَصابَهُمْ سَيِّئاتُ ما عَمِلُوا» نحل/34؛ یا «سَيُصِيبُهُمْ سَيِّئاتُ ما كَسَبُوا» زمر/51) ویا ▪️- مطلق گناهان و بدیها (مثلا: «وَ جَزاءُ سَيِّئَةٍ سَيِّئَةٌ مِثْلُها» شورى/40) ویا ▪️- مطلق گناهان با تاکید بر گناهان کبیره (مثلا: «أَمْ حَسِبَ الَّذِينَ اجْتَرَحُوا السَّيِّئاتِ أَنْ نَجْعَلَهُمْ كَالَّذِينَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصَّالِحاتِ سَواءً مَحْياهُمْ وَ مَماتُهُمْ ساءَ ما يَحْكُمُونَ» جاثية/21) هم به کار رفته است. 📚(المیزان، ج4، ص324) @yekaye

. 6️⃣ «إِنْ تَجْتَنِبُوا كَبائِرَ ما تُنْهَوْنَ عَنْهُ نُكَفِّرْ عَنْكُمْ سَیئاتِكُمْ» اگرچه اعمال در وجود انسان موثرند و کارهای خوب و بد ما دامن‌گیر ما می‌شود، اما این تنها قانون عالم نیست. این آیه تصریح دارد که این گونه نیست که اگر کسی مرتکب عمل بدی شد حتما و الزاماً بدی‌اش دامن‌گیر وی شود: با انجام دادن، و یا حتی انجام ندادن برخی از کارهای دیگر، می‌توان آن عمل را تکفیر، و اثرش در وجود انسان را محو کرد. به تعبیر دیگر، پاداش كسانى كه گناهان بزرگ را ترك مى‏كنند، آن است كه خداوند از گناهان كوچكشان بگذرد. (تفسير نور، ج‏2، ص56) @yekaye

. 7️⃣ «إِنْ تَجْتَنِبُوا كَبائِرَ ما تُنْهَوْنَ عَنْهُ نُكَفِّرْ عَنْكُمْ سَیئاتِكُمْ» كسانى كه اصول فكرى وعملى صحيحى دارند، در مورد تخلّفات جزئى آنان گذشت لازم است. (تفسير نور، ج‏2، ص56) @yekaye

. 8️⃣ «إِنْ تَجْتَنِبُوا كَبائِرَ ما تُنْهَوْنَ عَنْهُ ... نُدْخِلْكُمْ مُدْخَلاً كَریماً» خداوند کسی را که از گناه کبیره خودداری می‌کند، در جایگاهی کریمانه وارد می‌کند؛ و از آنجا که کارهای خداوند همگی بر اساس حکمت است، چنین کسی، با لطف و عنایت خداوند سزاوار جایگاهی کریمانه شده است. 🤔پس، اگرچه اقتضای منطق عدالت این است که کسی که مرتکب بدی‌اش شود ارزش و ارجمندی خود را از دست بدهد؛ اما در پرتوی لطف و تفضل الهی، همین مقدار که انسان از گناهان کبیره خودداری کند ارزشمند و سزاوار جایگاهی کریمانه می‌شود، هرچند مرتکب برخی از بدی‌ها و گناهان صغیره شده باشد. ✳️تبصره برخی از مفسران در این آیه به تکلف افتاده و گفته‌اند صرف اجتناب از گناهان کبیره انسان را بهشتی نمی‌کند بلکه حتما باید به انجام طاعات هم اقدام کرده باشد و لذا در اینجا تمام العله بیان نشده است. (مفاتيح الغيب (فخر رازی)، ج‏10، ص64 ) در حالی که چنین تکلفی نیاز نیست؛ زیرا ترک انجام طاعات خودش از مصادیق گناهان کبیره است، چنانکه در روایات متعددی تارک الصلوة را کافر خوانده‌اند. @yekaye