. 1⃣ «وَ الْفَجْرِ» مقصود از «فجر» که خداوند بدان سوگند یاد کرده، چیست؟ 🍃الف. معنای رایج کلمه «فجر» #سپیده_دم_صبح است، از این جهت که گویی نوری است که آسمان را می‌شکافد؛ اغلب مفسران آن را در همین معنا دانسته‌اند؛ آنگاه با توجه به حرف «الـ»: 🌱الف.1. برخی آن را «الف و لام» جنس دانسته، و گفته‌اند که این سوگند به شکافته شدن #مطلقِ_صبح است. 📚(عکرمه و حسن و جبائی و ابن‌عباس، به نقل از مجمع البيان، ج10، ص736؛ و امیرالمومنین ع به نقل از البحر المحيط، ج10، ص469) 🌱الف.2. برخی آن را «الف و لام» دانسته‌اند که اشاره به #صبح_خاصی است؛ آنگاه این کدام صبح است که مورد اهتمام و توجه ویژه خداوند بوده، گفته‌اند: 🔸صبح آغازین ماه ذی‌الحجه است، بدین جهت که خداوند بلافاصله به «شبهای دهگانه» اشاره کرده، که منظور، دهه اول ذی‌الحجه می‌باشد. 📚(مجاهد و ضحاک، به نقل از مجمع البيان، ج10، ص736) 🔸صبح اول محرم است، از این جهت که شروع سال قمری است. 📚(قتاده، به نقل از مجمع البيان، ج10، ص736) 🔸صبح روز عید قربان است، به خاطر عظمتی که این روز دارد و بلافاصله در انتهای ده شب ذی‌الحجه قرار گرفته است. 📚(ابومسلم، به نقل از مجمع البيان، ج10، ص736) (ابن‌عباس و مجاهد، به نقل از البحر المحيط، ج10، ص469) 🔸صبح روز جمعه است 📚(عکرمه، به نقل از البحر المحيط، ج10، ص469) 🔸صبح «یوم الجمع» است 📚(مقاتل، به نقل از البحر المحيط، ج10، ص470) ظاهرا مقصود وی روز عرفه است که آخرین روزی است که به شبهای دهگانه ختم می‌شود (چه‌بسا بتوان منظور را روز قیامت دانست چرا که تعبیر «یوم الجمع در قرآن برای آن روز به کار رفته است.) 🍃ب. چه‌بسا اشاره باشد با شکافی که در ظلمات جهان می‌افتد، و شاید به همین مناسبت است که 🔸در روایات اهل بیت ع این «فجر» هم ▫️ بر #پیامبر_اکرم ص (از این جهت که ظلمت جاهلیت را شکافت و دینی آورد که همه‌جا را فراخواهد گرفت) و هم ▫️ بر #امام_زمان عجل الله تعالی فرجه الشریف (که با قیام جهانی خود پرده ظلمات جهل و ظلم را می‌شکافد) تطبیق شده است؛ 🔖حدیث1 https://eitaa.com/yekaye/4214 🔸و در کلمات بزرگانی همچون ابن‌شهرآشوب📚 (مناقب آل أبي طالب ع، ج3، ص261) ، ▫️بر #امیرالمومنین ع (که اذعان به ولایت او شرط شکافته شدن ظلمات دنیا و رسیدن به نور آخرت است) نیز تطبیق شده است. 🍃ج. مقصود از «فجر» #کل_روز است، 📚(ابن‌عباس، به نقل از مجمع البيان، ج10، ص736 و البحر المحيط، ج10، ص470) ظاهرا از این جهت که شکاف افتادن در شب صرفا به لحظه ابتدایی صبح ختم نمی‌شود بلکه این شکاف در تاریکی تا مغرب ادامه دارد. 🍃د. مقصود از «فجر» که خدا بدان سوگند یاد کرده، #نماز_صبح است به خاطر اهمیتی که دارد؛ و شاهد بر آن تعبیر «قرآن الفجر» (أَقِمِ الصَّلاةَ لِدُلُوكِ الشَّمْسِ إِلى غَسَقِ اللَّيْلِ وَ قُرْآنَ الْفَجْرِ إِنَّ قُرْآنَ الْفَجْرِ كانَ مَشْهُودا؛ اسراء/78) است. 📚 (زید بن اسلم، به نقل از البحر المحيط، ج10، ص470) 🍃ه. مقصود #جوشیدن_چشمه‌ها (فجر العیون) از دل سنگها و ... است. 📚 (به نقل از البحر المحيط، ج10، ص470) 🍃و. ... @Yekaye

. 1️⃣ «فَأَمَّا إِنْ كانَ مِنَ الْمُقَرَّبینَ» در آیات قبل درباره وضعیت شخصی که جانش به لب رسیده و در شرف مرگ قرار گرفته بود سخن می‌گفت و اینکه شما هیچ کاری برای او نمی توانید بکنید. از این آیه به بعد، به تبع تقسیم‌بندی‌ای که در ابتدای سوره انجام شد، بحث ناظر به این می‌شود که این شخص محتضر مربوط به کدام دسته باشد و در کدام جایگاه قرار خواهد گرفت. جالب اینجاست که برخلاف ابتدای سوره، که اول از اصحاب یمین و اصحاب شمال سخن به میان آمد؛ و سپس اشاره‌ای به مقربان شد (و البته شبیه آنکه تفصیل حال و روز مقربان را بر بقیه مقدم داشت) در این فراز پایانی سوره، بحث را از همان مقربان آغاز می‌کند. 💢شاید یکی از وجوه آن این باشد که این آیات به نحوی ناظر است به شخص محتضر، و ناراحتی‌ای که اطرافیان محتضر از رفتن او احساس می‌کنند. بسیاری از ما گمان می‌کنیم که این ناراحتی فراق فقط مخصوص ما آدمهای عادی است؛ و در خصوص اولیاء الله چنین ناراحتی‌ای نیست؛ آنگاه شروع دسته‌بندی افراد محتضر با مقربان، جای هیچ تردیدی نمی‌گذارد که اطرافیان مقربان هم از فراق آنان ناراحت می‌شوند و دلشان می‌خواهد که ای کاش مانع رفتن آنها می‌شدند و آنها را نزد خود برمی‌گرداندند. 📝تاملی درباره گریه‌های #حضرت_زهرا س در فراق #پیامبر_اکرم ص اگر کسی بگوید با توجه به مقامات بالای اهل بیت، و اینکه عملا مرده و زنده برایشان تفاوتی نداشته و براحتی در حالی که در دنیا بودند می‌توانستند در عوالم مافوق حضور پیدا کنند این بی‌تابی‌ها و گریه‌های حضرت زهرا س در فراق پیامبر ص چه توجیهی دارد، به نظر می‌رسد توضیح فوق شاید بتواند تا حدودی اصل غم فراق پیامبر ص را در افق تحلیل اذهان عادی توجیه کند. یعنی نشان دهد که این ناراحتی، برای فراق مقربان هم امری طبیعی است. 💢البته به نظر می‌رسد این گریه‌ها توجیه دیگری هم داشته باشد؛ و آن همان غم و غصه ناشی از درکی بود که حضرت زهرا س از انحراف شدیدی داشتند که با شهادت پیامبر اکرم دامن‌گیر جهان اسلام شد. در واقع، این گریه‌ها صرفا اشک فراق نبود چرا که در یک افق بالاتر –یعنی در ساحت حقیقت نورانی آنان که «کلهم نور واحد»- فراقی بین آنها و پیامبر اکرم حاصل نشده بود؛ بلکه بیش از هر چیز غم و اندوه گمراهی‌ای بود که بعد از شهادت پیامبر اکرم فراگیر شد و ظلمتی بود که با شهادت ایشان بر جهان مستولی گردید؛ و آن‌وقت این گریه‌ها بیش از آنکه ابراز ناراحتی شخصی از فراق پدر باشد، فریادی بود در سکوت و خفقان بعد از شهادت پیامبر ص که نمی‌گذاشت مردم مدینه – و بلکه مردمی که در جریان سقیفه سکوت کرده بودند – راحت بخوابند. در واقع، این گریه‌ها فریادی بود که نور حقیقت در ظلمات بعد از شهادت رسول الله گم نشود ونوری بیفکند برای روشن کردن مسیر حقیقت برای آیندگانی که می‌خواهند درباره آنچه بعد از پیامبر ص گذشت تحقیق منصفانه‌ای انجام دهند. 🔖این مطلب را قبلا در جایی به تفصیل شرح داده‌ام: 🌐 https://www.souzanchi.ir/fatemeh/ @yekaye

. 2️⃣1️⃣ «يا أَيُّهَا الَّذينَ آمَنُوا لا تَرْفَعُوا أَصْواتَكُمْ فَوْقَ صَوْتِ النَّبِيِّ وَ لا تَجْهَرُوا لَهُ بِالْقَوْلِ كَجَهْرِ بَعْضِكُمْ لِبَعْضٍ أَنْ تَحْبَطَ أَعْمالُكُمْ وَ أَنْتُمْ لا تَشْعُرُون» در حدیث ۵ بر اساس معتبرترین منابع اهل سنت دیدیم که عمر صدایش را در محضر پیامبر ص بالا برد که نگذارد پیامبر ص وصیتش را بنویسد؛ و عده‌ای هم با او همراهی کردند و موضع وی را تقویت نمودند؛ و این آیه صریحا از حبط اعمال کسانی که صدای خود را فوق صدای پیامبر ص بردند سخن می‌گوید. 📝نکته #تاریخی: #عدالت همه صحابه یا #ارتداد برخی از آنها بسیاری از اهل سنت حدیثی را [از قول عمر] به پیامبر ص نسبت می‌دهند که «اصحاب من همچون ستارگان آسمانند و به هریک اقتدا کنید هدایت می‌شوید» 📚(مثلا: ر.ک: شرح مختصر الطحاوي (للجصاص) ج8، ص22) و بر همین اساس به عدالت همه صحابه قائلند. شیعه این حدیث را چون مخالف صریح آیات قرآن (از جمله همین آیه ۲ سوره حجرات است) جعلی می‌داند و به خاطر این گونه مخالفتهای برخی از صحابه در مقابل رسول الله ص، آنها را غیرقابل اقتدا می‌شمرد؛ و جالب اینجاست که این حدیث که امروزه یکی از پایه‌های اصلی تفکر وهابیت -و بسیاری از اهل سنت- است، از نظر امام حنابله (احمد بن حنبل) و نیز حدیث‌شناس معروف وهابی (البانی) حدیثی جعلی است! 📚(ر.ک: الجامع لعلوم الإمام أحمد، ج۵، ص۱۰۲؛ ج15، ص137) . جالبتر اینجاست که که درست نقطه مقابل این مفهوم، مفهوم #ارتداد_اصحاب است (به این معنا که عده‌ای از اصحاب بعد از رسول الله ص هرچند در ظاهر مسلمان بودند، اما حقیقتا از مرام اسلام واقعی بیرون رفتند و عملا سزاوار جهنم شدند)؛ و این مطلب نه فقط در کتب شیعه، بلکه صریحا در معتبرترین کتب اهل سنت نیز آمده است: فقط در #صحیح_بخاری (که بعد از قرآن کریم معتبرترین کتاب نزد اهل سنت است) این حدیث نبوی ۱6 بار با سندهای مختلف (فقط برای ۳ بار آن ۳ سند مستقل آورده) از هفت نفر از صحابه (#ابن_عباس، #حذیفه، #عبدالله_بن_عمر، #انس_بن_مالک، #سهل_بن_سعد، #ابوسعید_خدری، #ابوهریره، #عقبه و #اسماء_بنت_ابوبکر) این مضمون در موقعیتهای مختلف از #پیامبر_اکرم ص روایت شده است 📚صحيح البخاري؛ تحقیق مصطفی البغا؛ ج۴، صفحات1691 و 1766؛ ج۵، صفحات ۲۳۹۱ و ۲۴۰۴ و ۲۴۰۶ و ۲۴۰۷ و ۲۴۰۹ ؛ ج۶، ص۲۵۸۷ 📚لازم به ذکر است که این مطلب در سایر کتب اهل سنت از قول بسیاری دیگر از صحابه هم روایت شده است؛ مثلا از قول #عمر_بن_خطاب در 📚مسند عمر بن الخطاب (ليعقوب بن شيبة)، ص84 در اینجا فقط دو نقل از این مضمون را که در صحیح بخاری (و بسیاری دیگر از منابع اهل سنت) آمده، تقدیم می‌کنیم: ☀️الف. ابن عباس خطبه‌ای را از رسول الله ص نقل می‌کند تا به این جمله ایشان می‌رسد که فرمودند: بدانید که همانا مردانی از امتم را می‌آورند و آنان را به سمت چپ [= محل اصحاب الشمال؛ جهنم] می‌برند. من می‌گویم: پروردگارا ! اینها اصحاب من‌اند؟! گفته می‌شود: تو نمی‌دانی که بعد از تو چه‌ها کردند؟! پس من همان چیزی را می‌گوید که آن بنده صالح گفت: «و من شاهد بر آنان بودم مادامی که در میانشان بودم؛ ‌پس چون مرا توفی فرمودی تو خود مراقب آنان بودی و تو بر هر چیزی شاهدی» (مائده/۱۱۷). پس گفته شود: اینان از زمانی که از تو جدا شدند دائما به جانب عقبه‌ی خود مرتد شدند و عقب عقب رفتند. 📚صحيح البخاري، ج4، ص1691 و ۱۷۶۶ ؛ ج۵، ص۲۳۹۱ (ح ۴۳۴۹ و 4463 و ۶۱۶۱) (ت البغا) ... حدثنا شعبة: أخبرنا المغيرة بن النعمان قَالَ: سَمِعْتُ سَعِيدَ بْنَ جُبَيْرٍ، عَنِ ابْنِ عباس رضي الله عنهما قال: خطب رسول الله صلى الله عليه و [آله و] سلم فقال: ... ألا وإنه يُجاءُ بِرِجَالٍ مِنْ أُمَّتِي فَيُؤْخَذُ بِهِمْ ذَاتَ الشِّمَالِ. فأقولُ: يا رَبِّ أُصَيْحابي؟! فَيُقَالُ: ‌إِنَّكَ ‌لَا ‌تَدْرِي ‌مَا ‌أَحْدَثُوا ‌بَعْدَكَ. فَأَقُولُ كَمَا قَالَ الْعَبْدُ الصَّالِحُ: «وَ كُنْتُ عَلَيْهِمْ شَهيداً ما دُمْتُ فيهِمْ فَلَمَّا تَوَفَّيْتَني‏ كُنْتَ أَنْتَ الرَّقيبَ عَلَيْهِمْ وَ أَنْتَ عَلى‏ كُلِّ شَيْ‏ءٍ شَهيدٌ». فَيُقال: إنَّ هؤُلاءِ لَمْ يَزالوا مُرْتَدّينَ عَلى أعْقابِهِمْ مُنْذُ فارَقْتُهُم. @yekaye 👇ادامه مطلب👈 https://eitaa.com/yekaye/9261