فضیلت و اهمیت سوره فجر
☀️1) از پیامبر اکرم ص روایت شده است:
کسی که این سوره را در شبهای دهگانه [= دهه اول ذی الحجة] بخواند خداوند او را بیامرزد؛
و کسی که آن را در سایر ایام بخواند [آن سوره] برایش نوری در قیامت خواهد بود.
📚مجمع البيان، ج10، ص730؛ المصباح للكفعمي، ص450
أبي بن كعب عن النبي ص قال:
و مَنْ قَرَأَهَا فِي لَيَالٍ عَشْرٍ غَفَرَ اللَّهُ لَهُ؛ وَ مَنْ قَرَأَهَا فِي سَائِرِ الْأَيَّامِ كَانَتْ لَهُ نُوراً فِي الْقِيَامَةِ.
@Yekaye
2) ☀️ الف. از امام صادق ع روایت شده است که فرمودند:
سوره فجر را در نمازهای واجب و مستحب بخوانید که همانا آن سوره امام حسین ع است؛ کسی که آن را بخواند روز قیامت همراه با امام حسین ع و در درجه او در بهشت خواهد بود؛ همانا خداوند عزیز و حکیم است.
📚ثواب الأعمال و عقاب الأعمال، ص123؛ مجمع البيان، ج10، ص730؛ أعلام الدين في صفات المؤمنين، ص382
أَبِي ره قَالَ حَدَّثَنِي أَحْمَدُ بْنُ إِدْرِيسَ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ حَسَّانَ عَنْ إِسْمَاعِيلَ بْنِ مِهْرَانَ عَنِ الْحَسَن عَنْ صَنْدَلٍ عَنْ دَاوُدَ بْنِ فَرْقَدٍ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ:
اقْرَءُوا سُورَةَ الْفَجْرِ فِي فَرَائِضِكُمْ وَ نَوَافِلِكُمْ فَإِنَّهَا سُورَةُ الْحُسَيْنِ [للحسين] بْنِ عَلِيٍّ ع مَنْ قَرَأَهَا كَانَ مَعَ الْحُسَيْنِ [بن علي] ع يَوْمَ الْقِيَامَةِ فِي دَرَجَتِهِ مِنَ الْجَنَّةِ؛ إِنَّ اللَّهَ عَزِيزٌ حَكِيم.
☀️ب. این روایت در برخی منابع با تفصیل بیشتری روایت شده است، بدین صورت:
امام صادق ع فرمود:
سوره فجر را در نمازهای واجب و مستحب بخوانید که همانا آن سوره امام حسین ع است؛و بدان رغبت کنید؛ خداوند شما را مورد رحمتش قرار دهد!
ابواسامه که در مجلس حاضر بود گفت: چگونه این سوره خاص امام حسین ع است؟
فرمود: آیا به این سخن خداوند متعال توجه نکردی که فرمود: «ای نفس مطمئن [= به آرامش رسیده] ! به جانب پروردگارت برگرد در حالی که [هم] راضی و [هم] مورد رضایت [هستی]. پس در [زمره] بندگانم درآی؛و به بهشتم وارد شو!» (فجر/27-30) همانا منظور حسین بن علی ع است؛ که اوست که صاحب نفس مطمئنهای است که راضی و مورد رضایت است؛ و اصحاب او از آل محمد ص از خداوند راضیاند روز قیامت و او هم از آنان راضی است؛ و این سوره درباره حسین بن علی ع است و شیعیان وی و شیعیان آل محمد ص. کسی که بر خواندن [سوره] فجر [در نماز صبح] مداومت ورزد همراه با امام حسین ع و در درجه او در بهشت خواهد بود؛ همانا خداوند عزیز و حکیم است.
📚تاويل الآيات الظاهرة، ص770 و نیز در كنز جامع الفوائد (به نقل از بحار الأنوار، ج44، ص218
وَ رُوِيَ عَنِ الْحَسَنِ بْنِ مَحْبُوبٍ بِإِسْنَادِهِ عَنْ صَنْدَلٍ عَنْ دَاوُدَ بْنِ فَرْقَدٍ قَالَ قَالَ أَبُو عَبْدِ اللَّهِ ع:
اقْرَءُوا سُورَةَ الْفَجْرِ فِي فَرَائِضِكُمْ وَ نَوَافِلِكُمْ فَإِنَّهَا سُورَةُ الْحُسَيْنِ بْنِ عَلِيٍّ وَ ارْغَبُوا فِيهَا رَحِمَكُمُ اللَّهُ فَقَالَ لَهُ أَبُو أُسَامَةَ وَ كَانَ حَاضِرَ الْمَجْلِسِ كَيْفَ صَارَتْ هَذِهِ السُّورَةُ لِلْحُسَيْنِ خَاصَّةً فَقَالَ أَ لَا تَسْمَعُ إِلَى قَوْلِهِ تَعَالَى يا أَيَّتُهَا النَّفْسُ الْمُطْمَئِنَّةُ ارْجِعِي إِلى رَبِّكِ راضِيَةً مَرْضِيَّةً فَادْخُلِي فِي عِبادِي وَ ادْخُلِي جَنَّتِي إِنَّمَا يَعْنِي الْحُسَيْنَ بْنَ عَلِيٍّ ع فَهُوَ ذُو النَّفْسِ الْمُطْمَئِنَّةِ الرَّاضِيَةِ الْمَرْضِيَّةِ وَ أَصْحَابُهُ مِنْ آلِ مُحَمَّدٍ ص الرَّاضُونَ عَنِ اللَّهِ يَوْمَ الْقِيَامَةِ وَ هُوَ رَاضٍ عَنْهُمْ وَ هَذِهِ السُّورَةُ فِي الْحُسَيْنِ بْنِ عَلِيٍّ وَ شِيعَتِهِ وَ شِيعَةِ آلِ مُحَمَّدٍ خَاصَّةً مَنْ أَدْمَنَ قِرَاءَةَ الْفَجْرَ [سورة الفجر في صلاة الفجر] كَانَ مَعَ الْحُسَيْنِ فِي دَرَجَتِهِ فِي الْجَنَّةِ إِنَّ اللَّهَ عَزِيزٌ حَكِيمٌ.
@Yekaye
☀️3) از پیامبر اکرم ص روایت شده است که فرمودند:
کسی که این سوره را قرائت کند، خداوند به عدد کسانی که آن را قرائت میکنند مورد مغفرت قرار دهد؛
و روز قیامت آن را برایش نوری میگرداند؛
و کسی که آن را بنویسد و بر گردن خویش آویزان کند و با همسرش رابطه حلال برقرار نماید خداوند فرزند پسری به او عنایت کند که مایه چشم روشنی او شود.
📚خواص القرآن (نسخه خطی)، ص14، به نقل از البرهان في تفسير القرآن، ج5، ص649
روي عن النبي (صلى الله عليه و آله) أنه قال: «من قرأ هذه السورة غفر الله له بعدد من قرأها، و جعل له نورا يوم القيامة، و من كتبها و علقها على وسطه، و جامع زوجته حلالا، رزقه الله ولدا ذكرا قرة عين».
@Yekaye
🏴 شهادت جانسوز حضرت زهرا سلام الله علیها تسلیت باد 🏴
گرچه مادر خانه به بستر است ولی؛
تنور خانه سه ماه است بیشتر گرم است
تنور خانه ی زهرا اگر که در سر ظهر
تنور غصه ی حیدر ولی سحر گرم است
نشسته اند ملائک به مکتب زهرا
جهان به قصه ی دیوار و میخ سرگرم است
چهل نفر بشود کل شهر، در عالم
فقط علی ست که پشتش به یک نفر گرم است
@Yekaye
872) 📖 بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحيمِ؛ وَ الْفَجْرِ 📖
💢ترجمه
به نام الله دارای رحمت گسترده و همیشگی؛ قسم به فجر؛
سوره فجر (89) آیه 1
1397/10/30
13 جمادیالاولی 1440
@Yekaye
🔹وَ الْفَجْرِ
قبلا بیان شد که
▪️ماده «فجر» در اصل به معنای گشودگی در چیزی، و یا شکافتن و حصول شکاف گسترده در چیزی میباشد.
▫️برخی توضیح دادهاند که «فجر» شکافی است که همراه با آشکار شدن چیزی باشد.
▪️به صبح «فجر» میگویند (يَتَبَيَّنَ لَكُمُ الْخَيْطُ الْأَبْيَضُ مِنَ الْخَيْطِ الْأَسْوَدِ مِنَ الْفَجْرِ؛ بقره/۱۸۷)، چون شب را میشکافد و از این شکاف نور آشکار میشود.
▪️«فَجَرَ یَفجُرُ» (شکافت) به خودی خود فعل متعدی است (تَفْجُرَ لَنا مِنَ الْأَرْضِ يَنْبُوعاً؛ إسراء/۹۰) که پذیرش این فعل، به صورت «انفجر» فَانْفَجَرَتْ مِنْهُ اثْنَتا عَشْرَةَ عَيْناً؛ بقرة/۶۰) میباشد (شکُفت، شکاف خورد) و میگویند «فَجَرْتُهُ فَانْفَجَرَ»؛
▫️و به جوشش چشمه هم از این جهت که زمین را میشکافد و بیرون میزند، «فَجَرَ» گویند و وقتی این کلمه به صورت مشدد «فَجَّرَ» به کار میرود دلالت بر تکثیر دارد (جوشش فراوان).
🔖جلسه 782 http://yekaye.ir/ya-seen-36-34/
@Yekaye
1) ☀️ الف. جابر جعفی از امام باقر ع درباره تفسیر باطنیِ آیات «وَ الْفَجْرِ وَ لَيالٍ عَشْرٍ...» روایت میکند که فرمودند:
ای جابر! «والفجر» جدّم [= پیامبر اکرم ص] است؛ و شبهای دهگانه، ده امام است؛ و «شَفع» امیرالمومنین ع است؛ و «وتر» قائم [عجل الله تعالی فرجه] است.
📚مناقب آل أبي طالب عليهم السلام (لابن شهرآشوب)، ج1، ص281
جَابِرٌ الْجُعْفِيُّ عَن الباقر ع فِي تَفْسِيرِ قَوْلِهِ «وَ الْفَجْرِ وَ لَيالٍ عَشْرٍ» يَا جَابِرُ وَ الْفَجْرِ جَدِّي وَ لَيالٍ عَشْرٍ عَشْرَةُ أَئِمَّةٍ وَ الشَّفْعِ أَمِيرُ الْمُؤْمِنِينَ وَ الْوَتْرِ اسْمُ الْقَائِمِ.
☀️ب. همین جابر جعفی شبیه این روایت را (با اندکی تفاوت در تطبیق) از امام صادق ع روایت کرده که فرمودند:
اینکه خداوند عز و جل میفرماید «والفجر: سوگند به فجر» همان قائم [عجل الله تعالی فرجه] است؛ و «لیالٍ عشر: شبهایی دهگانه» امامان هستند از امام حسن [مجتبی] تا امام حسن [عسکری] و «الشفع: جفت» امیرالمومنین ع و حضرت زهرا س میباشند؛ و «الوتر: فرد» خداوند واحد است که شریکی ندارد.
📚تأويل الآيات الظاهرة في فضائل العترة الطاهرة، ص766
رُوِيَ بِالْإِسْنَادِ مَرْفُوعاً عَنْ عَمْرِو بْنِ شِمْرٍ عَنْ جَابِرِ بْنِ يَزِيدَ الْجُعْفِيِّ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ:
قَوْلُهُ عَزَّ وَ جَلَّ «وَ الْفَجْرِ» وَ الْفَجْرُ هُوَ الْقَائِمُ ع وَ اللَّيَالِي الْعَشْرُ الْأَئِمَّةُ ع مِنَ الْحَسَنِ إِلَى الْحَسَنِ وَ الشَّفْعُ أَمِيرُ الْمُؤْمِنِينَ وَ فَاطِمَةُ ع وَ الْوَتْرُ هُوَ اللَّهُ وَحْدَهُ لَا شَرِيكَ لَهُ.
✅این روایت ادامهای دارد که ان شاء الله در بحث از آیه 4 خواهد آمد.
✳️ضمنا در آیات بعد خواهیم دید که تطبیقهای دیگری نیز از این آیات توسط ائمه ع انجام شده است؛ که با توجه به امکان استفاده از یک لفظ در چند معنا، صحت همگیِ آنها محتمل است. در تدبر1 بند ب توضیحی درباره وجه احتمالیِ این تطبیق خواهد آمد، ان شاءالله.
@Yekaye
یک آیه در روز
872) 📖 بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحيمِ؛ وَ الْفَجْرِ 📖 💢ترجمه به نام الله دارای رحمت گسترده و
.
1⃣ «وَ الْفَجْرِ»
مقصود از «فجر» که خداوند بدان سوگند یاد کرده، چیست؟
🍃الف. معنای رایج کلمه «فجر» #سپیده_دم_صبح است، از این جهت که گویی نوری است که آسمان را میشکافد؛
اغلب مفسران آن را در همین معنا دانستهاند؛
آنگاه با توجه به حرف «الـ»:
🌱الف.1. برخی آن را «الف و لام» جنس دانسته، و گفتهاند که این سوگند به شکافته شدن #مطلقِ_صبح است.
📚(عکرمه و حسن و جبائی و ابنعباس، به نقل از مجمع البيان، ج10، ص736؛ و امیرالمومنین ع به نقل از البحر المحيط، ج10، ص469)
🌱الف.2. برخی آن را «الف و لام» دانستهاند که اشاره به #صبح_خاصی است؛ آنگاه این کدام صبح است که مورد اهتمام و توجه ویژه خداوند بوده، گفتهاند:
🔸صبح آغازین ماه ذیالحجه است، بدین جهت که خداوند بلافاصله به «شبهای دهگانه» اشاره کرده، که منظور، دهه اول ذیالحجه میباشد.
📚(مجاهد و ضحاک، به نقل از مجمع البيان، ج10، ص736)
🔸صبح اول محرم است، از این جهت که شروع سال قمری است.
📚(قتاده، به نقل از مجمع البيان، ج10، ص736)
🔸صبح روز عید قربان است، به خاطر عظمتی که این روز دارد و بلافاصله در انتهای ده شب ذیالحجه قرار گرفته است.
📚(ابومسلم، به نقل از مجمع البيان، ج10، ص736) (ابنعباس و مجاهد، به نقل از البحر المحيط، ج10، ص469)
🔸صبح روز جمعه است
📚(عکرمه، به نقل از البحر المحيط، ج10، ص469)
🔸صبح «یوم الجمع» است
📚(مقاتل، به نقل از البحر المحيط، ج10، ص470)
ظاهرا مقصود وی روز عرفه است که آخرین روزی است که به شبهای دهگانه ختم میشود (چهبسا بتوان منظور را روز قیامت دانست چرا که تعبیر «یوم الجمع در قرآن برای آن روز به کار رفته است.)
🍃ب. چهبسا اشاره باشد با شکافی که در ظلمات جهان میافتد،
و شاید به همین مناسبت است که
🔸در روایات اهل بیت ع این «فجر» هم
▫️ بر #پیامبر_اکرم ص (از این جهت که ظلمت جاهلیت را شکافت و دینی آورد که همهجا را فراخواهد گرفت) و هم
▫️ بر #امام_زمان عجل الله تعالی فرجه الشریف (که با قیام جهانی خود پرده ظلمات جهل و ظلم را میشکافد) تطبیق شده است؛
🔖حدیث1 https://eitaa.com/yekaye/4214
🔸و در کلمات بزرگانی همچون ابنشهرآشوب📚 (مناقب آل أبي طالب ع، ج3، ص261) ،
▫️بر #امیرالمومنین ع (که اذعان به ولایت او شرط شکافته شدن ظلمات دنیا و رسیدن به نور آخرت است) نیز تطبیق شده است.
🍃ج. مقصود از «فجر» #کل_روز است،
📚(ابنعباس، به نقل از مجمع البيان، ج10، ص736 و البحر المحيط، ج10، ص470)
ظاهرا از این جهت که شکاف افتادن در شب صرفا به لحظه ابتدایی صبح ختم نمیشود بلکه این شکاف در تاریکی تا مغرب ادامه دارد.
🍃د. مقصود از «فجر» که خدا بدان سوگند یاد کرده، #نماز_صبح است به خاطر اهمیتی که دارد؛ و شاهد بر آن تعبیر «قرآن الفجر» (أَقِمِ الصَّلاةَ لِدُلُوكِ الشَّمْسِ إِلى غَسَقِ اللَّيْلِ وَ قُرْآنَ الْفَجْرِ إِنَّ قُرْآنَ الْفَجْرِ كانَ مَشْهُودا؛ اسراء/78) است.
📚 (زید بن اسلم، به نقل از البحر المحيط، ج10، ص470)
🍃ه. مقصود #جوشیدن_چشمهها (فجر العیون) از دل سنگها و ... است.
📚 (به نقل از البحر المحيط، ج10، ص470)
🍃و. ...
@Yekaye