. 1️⃣ «یا أَیهَا الَّذینَ آمَنُوا لا تَأْكُلُوا أَمْوالَكُمْ بَینَكُمْ بِالْباطِلِ» واضح است که مقصود از «خوردن» اموال به باطل، صرف خوردن نیست؛ بلکه هرگونه تصرف را شامل می‌شود و علت اینکه از تعبیر «خوردن» استفاده کرد زیرا شایع‌ترین و اولین استفاده از آن برای رفع نیاز به غذا و امرار معاش است. 📚(مجمع البيان، ج‏3، ص59؛ المیزان، ج4، ص317) 💢اما همین که محور تصرفات را خوردن قرار داد شاید دلالت دارد بر اهمیت لقمه حلال در زندگی. @yekaye

. 2️⃣ «یا أَیهَا الَّذینَ آمَنُوا لا تَأْكُلُوا أَمْوالَكُمْ بَینَكُمْ بِالْباطِلِ إِلاَّ أَنْ تَكُونَ تِجارَةً عَنْ تَراضٍ مِنْكُمْ» ای کسانی که ایمان آورده‌اید! اموالتان را بین خود به ناروا نخورید، مگر آنکه تجارتی با رضایت طرفینی از جانب شما واقع شود. پس کسی که مومن است، از کسب مال به باطل، به هر نحوی که باشد: ربا، قمار، کم‌فروشی، و ... خودداری می‌کند؛ و افزایش سرمایه را تنها از راه تجارت و معاملاتی که کاملا طرفین رضایت دارند تعقیب می‌نماید. @yekaye

. 3️⃣ «لا تَأْكُلُوا أَمْوالَكُمْ بَینَكُمْ بِالْباطِلِ إِلاَّ أَنْ تَكُونَ تِجارَةً عَنْ تَراضٍ مِنْكُمْ» نقطه مقابل خوردن مال بالباطل، تجارت (هرگونه معامله) همراه با رضایت طرفین معرفی شده است. از طرفی معروفترین مصادیق خوردن مال به باطل در روایات، #قمار و #ربا معرفی شده است؛ دو معامله‌ای که صریحا در قرآن کریم باطل شمرده شده‌اند. 💠نکته تخصصی #اقتصادی غالبا هم در قمار و هم در ربا نوعی رضایت مشاهده می‌شود: یعنی 🔻 هم کسی که مجبور می‌شود پولی را از طریق ربا بگیرد عملا رضایت داده که پول بیشتری به ازای پول فعلی‌اش بدهد؛ 🔻و هم کسی که قمار می‌کند عملا پذیرفته که در صورت باخت اموالش را بدهد؛ 🤔اما همین که این دو را در مقابل هم قرار داد بخوبی نشان می‌دهد که هرگونه رضایتی در معاملات مصحح معامله نیست؛ وضعیتی که شخص از روی اضطرار (مثل ربا) و یا حماقت و منفعت‌طلبی غیرمنطقی (مثل قمار) بدان رضایت دهد، طبق این آیه مصداق رضایتی که موجب صحیح شدن معامله می‌شود نخواهد بود. @yekaye

. 4️⃣ «یا أَیهَا الَّذینَ آمَنُوا لا تَأْكُلُوا أَمْوالَكُمْ بَینَكُمْ بِالْباطِلِ» نفرمود «اموالتان را به باطل نخورید» بلکه فرمود اموالتان را بین خودتان به باطل نخورید. چرا؟ 🍃الف. آوردن تعبیر «بینکم» دلالت دارد که مقام بحث معاملاتی است که بین افراد واقع می‌شود و جامعه را به سوی هلاکت می‌برد (المیزان، ج4، ص317) و این موید آن است که در اینجا صرف رضایت فعلی طرفین (ولو در اثر اضطرار یا حماقت حاصل شده باشد، تدبر3) مد نظر نیست؛ بلکه رضایتی که بنیاد سعادت اجتماعی را تامین کند مد نظر است. 🍃ب. ... @yekaye

. 5️⃣ «یا أَیهَا الَّذینَ آمَنُوا لا تَأْكُلُوا أَمْوالَكُمْ بَینَكُمْ بِالْباطِلِ» درباره اینکه مراد از این جمله که « اموالتان را بین خود به ناروا نخورید» چیست دیدگاه‌های متعددی مطرح شده است: 🍃الف. مقصود اموال معاملات حرام است مانند ربا و قمار و کم‌فروشی و ظلم (سدی، مجمع البيان، ج‏3، ص59؛ و نیز حدیث1) 🍃ب. مراد هرگونه استفاده از اموال دیگران بدون استحقاق و بدون پرداخت مابه ازای آن است؛ تا حدی که گاه برخی از اینکه در خانه شخص دیگری [از خویشاوندان خود بدون اجازه‌اش] غذا بخورند هم پرهیز می‌کردند که البته این حد از پرهیز را خداوند با آیه «لَيْسَ عَلَيْكُمْ جُناحٌ أَنْ تَأْكُلُوا جَميعاً أَوْ أَشْتاتاً» (نور/61) غیرضروری خواند. (حسن، به نقل از مجمع البيان، ج‏3، ص59) 🍃ج. به معنای کسب مال از غیر راههای درست و مصرف آن در راههای حرام است. (به نقل از مجمع البيان، ج‏3، ص59) و موید اینکه هم شامل کسب مال و هم شامل خرج کردن مال می‌شود این است که هم «اکل مال دیگران»‌به باطل را شامل می‌شود و هم اکل مال خویش به باطل را. (مفاتيح الغيب، ج‏10، ص57) 🍃د. ... @yekaye

. 6️⃣ لا تَأْكُلُوا ... إِلاَّ أَنْ تَكُونَ تِجارَةً عَنْ تَراضٍ مِنْكُمْ» مالكيّت فردى محترم است و تصرّف در اموال ديگران، جز از راه معاملات صحيح و بر اساس رضايت، حرام است. (تفسير نور، ج‏2، ص275) @yekaye

. 7️⃣ ‌ «لا تَأْكُلُوا أَمْوالَكُمْ بَینَكُمْ بِالْباطِلِ إِلاَّ أَنْ تَكُونَ تِجارَةً عَنْ تَراضٍ مِنْكُمْ» جامعه، داراى روح واحد و سرنوشت مشترك است. اموال ديگران را همچون اموال خودتان محترم بدانيد. (تفسير نور، ج‏2، ص275) @yekaye

. 8️⃣ «لا تَأْكُلُوا أَمْوالَكُمْ بَینَكُمْ بِالْباطِلِ» هر نوع تصرّفى كه بر مبناى «حقّ» نباشد، ممنوع است. (تفسير نور، ج‏2، ص275) @yekaye

. 9️⃣ «لا تَأْكُلُوا ... إِلاَّ أَنْ تَكُونَ تِجارَةً عَنْ تَراضٍ مِنْكُمْ» داد و ستدها بايد با رضايت طرفين باشد، نه با اجبار و اكراه. (تفسير نور، ج‏2، ص275) @yekaye

. 🔟 «لا تَأْكُلُوا أَمْوالَكُمْ بَینَكُمْ بِالْباطِلِ ... وَ لا تَقْتُلُوا أَنْفُسَكُمْ» در این آیه نهی از خوردن مال به باطل در ردیف کشتن انسانها و بلکه مقدم بر آن مطرح شده است؛ شاید بتوان نتیجه گرفت: 💢 گردش مال به باطل در جامعه، به اندازه کشتن انسانها و بلکه بیش از آن به هلاکت انسانها می‌انجامد‼️ به تعبیر دیگر، رمز اينكه نهى از قتل، «لا تَقْتُلُوا» بدنبال نهى از حرام‏خورى، «لا تَأْكُلُوا» آمده است، شايد آن باشد كه سيستم اقتصادى ناسالم، زمينه‏ى قيام محرومان عليه زراندوزان و بروز درگيرى‏ها و پيدايش قتل و هلاكت جامعه است. (تفسير نور، ج‏2، ص274) @yekaye

. 1️⃣1️⃣ ) «یا أَیهَا الَّذینَ آمَنُوا ... لا تَقْتُلُوا أَنْفُسَكُمْ إِنَّ اللَّهَ كانَ بِكُمْ رَحیماً» ای کسانی که ایمان آورده‌اید! خودهایتان را نکشید، چون خداوند نسبت به شما رحیم است. دقت شود که «رحیم» آن رحمت خاص خداوند است که خاص مومنان است (كانَ بِالْمُؤْمِنينَ رَحيما؛ احزاب/43) و در اثر ایمان و عمل صالح متوجه انسان می‌گردد (برخلاف رحمت رحمانیه که همگان، خوب و بد، را شامل می‌شود) 💠نکته تخصصی #انسان‌شناسی هرکس که به خودکشی روی می‌آورد از باب این است که از زندگی خسته شده و ادامه زندگی را غیرقابل تحمل می‌داند. این وضعیت شاید برای یک انسان غیرمومن عادی باشد که بر اثر سختی‌های زندگی به پوچی و یاس برسد؛ اما کسی که مومن باشد باید بداند که خداوند همواره با رحمت خاصه‌اش با او مواجه می‌شود. در واقع، جان انسان [مومن] محترم است، لذا خودكشى و يا ديگركشى حرام است. (تفسير نور، ج‏2، ص275) @yekaye

. 2️⃣1️⃣ «یا أَیهَا الَّذینَ آمَنُوا ... لا تَقْتُلُوا أَنْفُسَكُمْ إِنَّ اللَّهَ كانَ بِكُمْ رَحیماً» درباره اینکه مقصود از «وَ لا تَقْتُلُوا أَنْفُسَكُمْ» چیست، دیدگاههای متعددی بیان شده است: 🍃الف. یعنی دست به قتل همدیگر نزنید زیرا همه شما از دینی واحد و همچون پیکری واحدید؛ و از این جهت شبیه آیه «سلِّموا علی أنفسکم» (نور/61) است (حسن و عطا و سدی و جبائی، به نقل از مجمع البيان، ج‏3، ص59) 🍃ب. این دلالت بر نهی از خودکشی دارد (ابوالقاسم بلخی، مجمع البيان، ج‏3، ص59؛ و نیز حدیث5) 🍃ج. مقصود این است که با ارتکاب گناهانی همچون خوردن مال به باطل و سایر گناهان خود را به هلاکت نیندازید. (به نقل از مجمع البيان، ج‏3، ص60) 🍃د. یعنی با ورود در جنگی که هیچ احتمال موفقیت و توان مقابله ندارید خود را به کشتن ندهید (به نقل از مجمع البيان، ج‏3، ص60؛ و نیز حدیث4) 🍃ه. قاعده عامی است که هرگونه در معرض هلاکت قرار دادن خود را نهی می‌کند؛ تا حدی که این قاعده می‌تواند انجام برخی از وظایف شرعی را که منجر به ضرر شدید می‌شود برطرف سازد (حدیث6) 🍃و. به قرینه آیه مباهله که مقصود پیامبر از «خود ما» در خصوص امتی که در مقابل اهل ضلالت قرار گرفته بودند، حضرت علی ع بود، مقصود هشدار در خصوص کشتن اهل بیت پیامبر ص است توسط این امت؛ (ابن عباس، المناقب ابن المغازلی، ج1، ص83؛ و نیز حدیث7) 🍃ز. ... 💠تبصره با توجه به امکان استفاده از یک لفظ در چند معنا بعید نیست همگی مد نظر باشند بویژه که اغلب این دیدگاهها در احادیث هم ذکر شده‌اند. علامه طباطبایی در ذیل این آیه تبیینی ارائه می‌دهد که با قرینه قرار دادن هر عبارتی در آیه، می‌توان یکی از این معانی را ترجیح داد؛ [گویی آیه با آوردن قرینه‌های متعدد، درصدد است اصرار کند بر اینکه چند معنا مد نظرش بوده است]: 🔸- ظهور اولیه عبارت «خودتان را نکشید» در نهی از خودکشی است؛ 🔸- اینکه این تعبیر را بلافاصله بعد از «نهی از خوردن اموال بین خودتان به باطل» قرار داد، گویی مجموع مومنان را همچون پیکرده واحدی قلمداد کرده که چنین کاری منجر به هلاکت او می‌شود؛ و از زاویه دیگر گویی اینان پیکره واحدی‌اند که کشتن دیگری همانند کشتن خویش است؛ 🔸- از ذیل آیه که فرمود «ان الله کان بکم رحیماً» می‌توان دریافت که منظور آیه هرگونه به خطر انداختن جان خویش و در معرض هلاکت قرار دادن است، چه در موقعیت جنگی نامناسب قرار گرفتن، ویا هر اقدامی که به هلاکت انسان منجر شود. 📚(الميزان، ج‏4، ص320) @yekaye