🔹فَضْلِهِ قبلا بیان شد که ▪️ماده «فضل» در اصل دلالت بر «زیادتر از حالت میانه و معمول» می‌کند و با بار معنایی مثبت و منفی به کار می‌رود که غالبا تعبیر«فضل» بار معنایی مثبت دارد و تعبیر «فضول» بار معنایی منفی دارد (هر دو را باید به «زیادی» ترجمه کرد.) و فضل خدا به معنای اعطای بیش از حدی که به طور معمول نیاز است و انتظار می‌رود، می‌باشد؛ و اغلب مفسران نیز «فضل» را عطایی اضافه بر آنچه که گیرنده آن استحقاقش را داشته است، معرفی کرده‌اند. و تقابلش با «اجر» در آیه «لِيُوَفِّيَهُمْ أُجُورَهُمْ وَ يَزيدَهُمْ مِنْ فَضْلِهِ» (فاطر/30) موید خوبی بر این مدعاست. 🔖جلسه 730 http://yekaye.ir/al-fater-35-30/ @Yekaye

🔹يَسْتَبْشِرُونَ قبلا بیان شد که ▪️ماده «بشر» ‌را در اصل به معنای «ظهور چیزی همراه با حُسن و جمال» دانسته‌اند که از این ماده «بشرة» به معنای ظاهر پوست انسان (که نمایان است) معروف است؛ و «بشیر» هم در اصل به معنای «خوش‌سیما» بوده است، و وقتی «بشارت» در مقابل «انذار» به کار می‌رود، دلالت بر خبر خوش دادن (در مقابل بیم دادن) دارد. ▫️البته از نظر برخی، اصل این ماده، همین پوست ظاهری است و «بشارت» (= مژده دادن) را هم از این جهت بشارت گفته‌اند که موجب انبساط در چهره (پوست صورت) شخص می‌شود. 🔖جلسه 534 http://yekaye.ir/al-ahzab-33-45/ ▪️اکنون می افزاییم که در مورد «استبشر» ▫️برخی با توجه به وزن استفعال (که ناظر به درخواست و طلب کردن است) گفته‌اند این تعبیر در جایی به کار می رود که شخصی چیزی می یابد که مایه خوشحالی و فرحناک شدنش می شود 📚(مفردات ألفاظ القرآن، ص۱۲۵) ▫️ و برخی آن را به همان معنای «بشّر» (بشارت دادن) دانسته‌اند 📚(تاج العروس، ج6، ص84) 🔹و ظاهرا در قرآن کریم، غیر از آیه کنونی که هر دو معنا برایش ممکن است (و آیه بعدی، به تبع همین آیه: يَسْتَبْشِرُونَ بِنِعْمَةٍ مِنَ اللَّهِ وَ فَضْلٍ وَ أَنَّ اللَّهَ لا يُضيعُ أَجْرَ الْمُؤْمِنينَ؛ آل عمران/171)، عموما در مورد دریافت بشارت به کار رفته است: 🔸«فَاسْتَبْشِرُوا بِبَيْعِكُمُ الَّذي بايَعْتُمْ بِهِ» (توبه/111) 🔸 «ضاحِكَةٌ مُسْتَبْشِرَةٌ» (عبس/39) 🔸 «فَأَمَّا الَّذينَ آمَنُوا فَزادَتْهُمْ إيماناً وَ هُمْ يَسْتَبْشِرُونَ» (توبه/124) 🔸«وَ جاءَ أَهْلُ الْمَدينَةِ يَسْتَبْشِرُونَ» (حجر/67) 🔸«فَإِذا أَصابَ بِهِ مَنْ يَشاءُ مِنْ عِبادِهِ إِذا هُمْ يَسْتَبْشِرُونَ» (روم/48) 🔸 «وَ إِذا ذُكِرَ اللَّهُ وَحْدَهُ اشْمَأَزَّتْ قُلُوبُ الَّذينَ لا يُؤْمِنُونَ بِالْآخِرَةِ وَ إِذا ذُكِرَ الَّذينَ مِنْ دُونِهِ إِذا هُمْ يَسْتَبْشِرُونَ» (زمر/45) @Yekaye

🔹یحزنون قبلا بیان شد که ▪️ماده «حزن» را در اصل به معنای خشونت و شدت در چیزی دانسته‌اند، چنانکه به زمین خشن و ناهموار (الحَزْن) گفته می‌شود و این کلمه وقتی در مورد نفس به کار می‌رود به معنای خشونت و ناملایم بودنی است که در اثر غم و غصه در نفس ایجاد می‌شود و نقطه مقابل «فرح» و «سرور» است. ▫️در مقایسه خوف و حزن هم گفته‌اند که خوف مربوط به چیزی است که هنوز رخ نداده و انسان احتمال رخ دادنش را می‌دهد؛ ولی حزن و غم مربوط به چیزی است که رخ داده است و انسان را غمگین کرده است. 🔖جلسه 734 http://yekaye.ir/al-fater-35-34/ @Yekaye

☀️1) از امیرالمومنین به طرق مختلف روایت شده که فرمودند: مرگ طلب‌کننده و طلب شونده‌ای سریع است، نه کسی که برجا مانده او را درمانده کند و نه کسی که فرار کند از دستش بگریزد؛ پس پیش آیید و سستی نکنید؛ که همانا از مرگ چاره‌ای نیست؛ بدانید که اگر در جنگ به شهادت نرسید خواهید مرد و سوگند به کسی که جان علی به دست اوست، هزار ضربه شمشیر بر سر راحت‌تر از مرگ در بستر است! 📚الإرشاد في معرفة حجج الله على العباد، ج1، ص238؛ الأمالي (للطوسي)، ص216 مَا اسْتَفَاضَ عَنْ أَمِيرَ الْمُؤْمِنِينَ مِنْ قَوْلِهِ: الْمَوْتُ طَالِبٌ وَ مَطْلُوبٌ حَثِيثٌ لَا يُعْجِزُهُ الْمُقِيمُ وَ لَا يَفُوتُهُ الْهَارِبُ فَأَقْدِمُوا وَ لَا تَنْكُلُوا فَإِنَّهُ لَيْسَ عَنِ الْمَوْتِ مَحِيصٌ إِنَّكُمْ إِنْ لَا تُقْتَلُوا تَمُوتُوا وَ الَّذِي نَفْسُ عَلِيٍّ بِيَدِهِ لَأَلْفُ ضَرْبَةٍ بِالسَّيْفِ عَلَى الرَّأْسِ أَيْسَرُ مِنْ مَوْتٍ عَلَى فِرَاش. @Yekaye

☀️2) از امام باقر ع درباره «و بشارت دهند به کسانی که در پی ایشان [هستند و هنوز] به ایشان نپیوسته‌اند که: نه برآنان ترسی هست و نه آنان اندوهگین ‌شوند.»‌ سوال شد؛ فرمودند: اینان به خدا سوگند شیعیان [حقیقی] ما هستند هنگامی که روحشان به بهشت برود و با بزرگداشتی از جانب خداوند عز و جل مورد استقبال قرار گیرند، بدانند و یقین کنند که بر حق و بر دین خداوند عز و جل بوده‌اند و بشارت دهند به برادران مومنشان که در پی آنان‌اند که برای آنان ترسی هست و نه آنان اندوهگین ‌شوند. 📚الكافي، ج8، ص156؛ تفسير القمي، ج1، ص 127 ابْنُ مَحْبُوبٍ عَنِ الْحَارِثِ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ النُّعْمَانِ عَنْ بُرَيْدٍ الْعِجْلِيِّ قَالَ: سَأَلْتُ أَبَا جَعْفَرٍ ع عَنْ قَوْلِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ «وَ يَسْتَبْشِرُونَ بِالَّذِينَ لَمْ يَلْحَقُوا بِهِمْ مِنْ خَلْفِهِمْ أَلَّا خَوْفٌ عَلَيْهِمْ وَ لا هُمْ يَحْزَنُونَ» قَالَ: هُمْ وَ اللَّهِ شِيعَتُنَا حِينَ صَارَتْ أَرْوَاحُهُمْ فِي الْجَنَّةِ وَ اسْتَقْبَلُوا الْكَرَامَةَ مِنَ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ عَلِمُوا وَ اسْتَيْقَنُوا أَنَّهُمْ كَانُوا عَلَى الْحَقِّ وَ عَلَى دِينِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ وَ اسْتَبْشَرُوا بِمَنْ لَمْ يَلْحَقْ بِهِمْ مِنْ إِخْوَانِهِمْ مِنْ خَلْفِهِمْ مِنَ الْمُؤْمِنِينَ أَلَّا خَوْفٌ عَلَيْهِمْ وَ لَا هُمْ يَحْزَنُونَ. @Yekaye

☀️3) زید بن علی از پدرش امام سجاد ع از جدشان روایت می‌کنند که امیرالمومنین ع فرمودند: همانا در بهشت درختی است که بر فرازش جواهرات است و در پایین‌اش اسبان گردن کشیده زین شده لگام بسته بالداری هستند که از آنها ادرار و مدفوعی خارج نشود؛ پس اولیای خدا بر آنها سوار شوند و با آنان در بهشت هر جایی که بخواهند به پرواز درآیند؛ پس کسانی که در رتبه پایین‌تر از آنان‌اند بگویند: پروردگارا ! چه چیزی این بندگانت را به چنین کرامتی رساند؟ پس خداوند جل جلاله فرماید: آنان شب [برای نماز و دعا] برمی‌خاستند و نمی‌خوابیدند؛ و روز روزه می‌دشاتند و نمی‌خوردند؛ و به جهاد با دشمنان مشغول بودند و نمی‌ترسیدند؛ و صدقه می‌دادند و بخل نمی ورزیدند. 📚الأمالي( للصدوق)، ص291 حَدَّثَنَا عَلِيُّ بْنُ عِيسَى رَحِمَهُ اللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا عَلِيُّ بْنُ مُحَمَّدٍ مَاجِيلَوَيْهِ قَالَ حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ عَنْ أَبِيهِ عَنِ الْحُسَيْنِ بْنِ عُلْوَانَ الْكَلْبِيِّ عَنْ عَمْرِو بْنِ ثَابِتٍ عَنْ زَيْدِ بْنِ عَلِيٍّ عَنْ أَبِيهِ عَنْ جَدِّهِ ع قَالَ قَالَ أَمِيرُ الْمُؤْمِنِينَ عَلِيُّ بْنُ أَبِي طَالِبٍ ع: إِنَّ فِي الْجَنَّةِ لَشَجَرَةً يَخْرُجُ مِنْ أَعْلَاهَا الْحُلَلُ وَ مِنْ أَسْفَلِهَا خَيْلٌ عَتَاقٌ مُسْرَجَةٌ مُلْجَمَةٌ ذَوَاتُ أَجْنِحَةٍ لَا تَرُوثُ وَ لَا تَبُولُ فَيَرْكَبُهَا أَوْلِيَاءُ اللَّهِ فَتَطِيرُ بِهِمْ فِي الْجَنَّةِ حَيْثُ شَاءُوا فَيَقُولُ الَّذِينَ أَسْفَلَ مِنْهُمْ يَا رَبَّنَا مَا بَلَغَ بِعِبَادِكَ هَذِهِ الْكَرَامَةَ فَيَقُولُ اللَّهُ جَلَّ جَلَالُهُ إِنَّهُمْ كَانُوا يَقُومُونَ اللَّيْلَ وَ لَا يَنَامُونَ وَ يَصُومُونَ النَّهَارَ وَ لَا يَأْكُلُونَ وَ يُجَاهِدُونَ الْعَدُوَّ وَ لَا يَجْبُنُونَ وَ يَتَصَدَّقُونَ وَ لَا يَبْخَلُونَ. @Yekaye

. 1⃣ «فَرِحينَ بِما آتاهُمُ اللَّهُ مِنْ فَضْلِهِ وَ يَسْتَبْشِرُونَ بِالَّذينَ لَمْ يَلْحَقُوا بِهِمْ مِنْ خَلْفِهِمْ أَلاَّ خَوْفٌ عَلَيْهِمْ وَ لا هُمْ يَحْزَنُونَ» کسانی که در راه خداوند کشته می‌شوند نه‌تنها به زندگی حقیقی دست می‌یابند، بلکه به اوج شادی می‌رسند: 🔸هم از آنچه خداوند به آنها داده خوشحالند، 🔸و هم در مورد وضعیت دوستان و رفقایشان بشارت دریافت می‌کنند؛ 🔺هم دیگر ترسی از آینده ندارند، 🔺و هم دیگر واقعه‌ای برایشان رخ نمی دهد که به خاطرش غمگین شوند. 🤔آیا وضعیتی مطلوبتر و دلپسندتر از این برای انسان متصور است؟ @Yekaye

. 2⃣ «فَرِحينَ بِما آتاهُمُ اللَّهُ مِنْ فَضْلِهِ» شهدا با اینکه تمام هستی خود را در راه خدا دادند، اما خود را و عمل خود را نمی‌بینند؛ و به فضل خداست که خوشحال‌اند، نه به عمل خود؛ چرا که خداوند فرموده بود اگر می‌خواهید به چیزی خوشحالی کنید به فضل و رحمت خدا باشد نه به آنچه خودتان به دست آورده‌اید: «قُلْ بِفَضْلِ اللَّهِ وَ بِرَحْمَتِهِ فَبِذلِكَ فَلْيَفْرَحُوا هُوَ خَيْرٌ مِمَّا يَجْمَعُونَ» (یونس/58) @Yekaye

. 3⃣ «فَرِحينَ بِما آتاهُمُ اللَّهُ مِنْ فَضْلِهِ» 🔺در این آیه شهدا توصیف شده‌اند به «فرحناک بودن» یعنی در اوج شادی بسر بردن؛ آن هم به خاطر آنچه خداوند بدانها داده است؛ 🔻اما در آیات دیگر، ▫️از طرفی، خداوند از قول طرفداران حضرت موسی ع فرحناک بودن قارون را مذمت می‌کند و از اومی‌خواهد که جزء «فرحین» نباشد: «إِذْ قالَ لَهُ قَوْمُهُ لا تَفْرَحْ إِنَّ اللَّهَ لا يُحِبُّ الْفَرِحينَ» (قصص/76) ▫️و از طرف دیگر، خداوند کسانی را که به آنچه از جانب خداوند بدانها داده شده «خوشحال» و «فَرِح» می‌شوند، را در معرض عذاب دانسته است: «حَتَّى إِذا فَرِحُوا بِما أُوتُوا أَخَذْناهُمْ بَغْتَةً» (انعام/44)؛ و چنین انسان‌هایی را مذمت کرده است « وَ إِذا أَذَقْنَا النَّاسَ رَحْمَةً فَرِحُوا بِها» (روم/36) ⁉️بالاخره شاد بودن در منطق قرآن خوب است یا خیر⁉️ 💠نکته‌ای در #انسان‌شناسی : #شاد بودن در قرآن به نظر می‌رسد دو آیه هست که پاسخ این سوال را واضح می‌کند: 🔹یکی اینکه شاد بودنی که تخطئه شده است، شاد بودنِ بناحق است: «ذلِكُمْ بِما كُنْتُمْ تَفْرَحُونَ فِي الْأَرْضِ بِغَيْرِ الْحَقِّ وَ بِما كُنْتُمْ تَمْرَحُونَ» (غافر/75)؛ یعنی #شادی به خودی خود خوب یا بد نیست❗️ اگر انسان در مسیر درست باشد و آنجا که سزاوار است شاد شود، این قطعا مطلوب و خوب است؛ اما در جایی که انسان بر اثر رسیدن به امر باطلی شاد می‌شود این شادی، چون شادی زودگذر است و عاقبتش عذاب خواهد بود، شادی مطلوبی نیست؛ مانند شادی ناشی از گناهان؛ کسی که گناهی انجام می‌برد در آن لحظه لذتی می‌برد و ظاهرا شاد می‌شود؛ اما خود او اگر از پشت پرده‌ها و باطن عملش خبر داشته باشد، بشدت ناراحت خواهد شد. 🔹دوم اینکه انسان بفهمد که چیزی که خدا به او داده، و از جانب اوست و ا آن را در مسیر الهی به کار می‌برد، واقعا ایجاد شادی می‌کند: «قُلْ بِفَضْلِ اللَّهِ وَ بِرَحْمَتِهِ فَبِذلِكَ فَلْيَفْرَحُوا هُوَ خَيْرٌ مِمَّا يَجْمَعُونَ» (یونس/58) نه چیزی که خودش به دست آورده است و مایه غرور و سرکشی او می‌شود: «فَلَمَّا جاءَتْهُمْ رُسُلُهُمْ بِالْبَيِّناتِ فَرِحُوا بِما عِنْدَهُمْ مِنَ الْعِلْمِ وَ حاقَ بِهِمْ ما كانُوا بِهِ يَسْتَهْزِؤُنَ» (غافر/83)؛ بله، همه چیز از سوی خداست، اما وقتی کسی به این «از سوی او بودن» توجه نمی‌کند، بلکه صرفاً به بهره‌مندی خودش توجه و بدان فخرفروشی می کند، شادی‌ای است که با بدبختی او توام خواهد شد: «وَ لَئِنْ أَذَقْناهُ نَعْماءَ بَعْدَ ضَرَّاءَ مَسَّتْهُ لَيَقُولَنَّ ذَهَبَ السَّيِّئاتُ عَنِّي إِنَّهُ لَفَرِحٌ فَخُورٌ، هود/10؛ لِكَيْلا تَأْسَوْا عَلى ما فاتَكُمْ وَ لا تَفْرَحُوا بِما آتاكُمْ وَ اللَّهُ لا يُحِبُّ كُلَّ مُخْتالٍ فَخُورٍ، حدید/23) ♦️شاید در یک کلام بتوان گفت: 🔻 آن شادی‌ای مذموم است که افقش زندگی دنیا باشد: «وَ فَرِحُوا بِالْحَياةِ الدُّنْيا وَ مَا الْحَياةُ الدُّنْيا فِي الْآخِرَةِ إِلاَّ مَتاعٌ» (رعد/26) 🔺و آن شادی‌ای مطلوب و حقیقی است که ابدی باشد؛ و تنها چیزی ابدی است که وجهه الهی داشته باشد و به خدا منسوب شود: «كُلُّ مَنْ عَلَيْها فانٍ، وَ يَبْقى وَجْهُ رَبِّكَ ذُو الْجَلالِ وَ الْإِكْرامِ» (الرحمن/26-27) @Yekaye