1 سال یک هزار و سیصد و سی و دو شـمسی بود. من و عده‌ای از جوانان پرشور آن روزگــــار پس از تبادل نظر و بحث و مــــــــــــــشاجره به این نتیجه رسیده بودیم که چه دلیــــــــــلی وجود دارد که ما #نماز را به #عربی بخوانیم؟ چرا نــماز را به زبان #فارسی نخوانیم؟ و عاقبت تصمــیـم گرفتیم که نماز را به فارسی بخوانیم و همین کار را هم کردیم. .

2 والدین ما، کم کم از این موضوع آگاهی یافتند و به فکر چاره افتادند. آنها هم پــس از تبادل نظر با یکدیگر تصمیم گرفتند که اول، خود با نصــــیحت کردن، ما را از این کار باز دارند و اگر مؤثر نبود راه دیگری برگزینند. .

3 چون پند دادن آنها مؤثر نیفتاد، ما را نزد یـکی از روحانیون آن زمان بردند. آن روحـانی وقتی فهمید ما به زبان فارسی نماز می‌خــــوانیم به طرز اهانت آمیزی، ما را #کافر و نجس خواند و این عمل او ما را در کارمان راسخ‌تر کرد. 😠 عاقبت پدر یکی از ما پیشنهاد داد که ما را محضر آیت‌الله حاج آقا رحیم ارباب ببرند. این فکر مورد تأیید قرار گرفت...😃 .

4 حکیم فرزانه، فقیه بزرگوار و مـــــــــــــــعلم اخلاق، حضرت آیت‌الله حاج آقا رحیم ارباب از عــــــلمای بزرگ اصفهان و استـــــادی مسلم در تمام علوم اسلامی متداول از جمله حکمت، ادبیــــــــــــــــات، تفسیر، کلام، هیئت، ریاضی، فقه و اصول بود. آن بزرگوار علاوه‌بر دانش سرشار، فردی عــــارف، پرکار، مؤدب، متواضع و در مجموع الـــــــــــــــگو و نمونه‌ای از یک انسان کامل بود. هــــــمواره رفتار و برخوردهای ایشان با مردم زبانزد خاص و عام است🌱 .

5 روز موعود ما را که تقریباً پانزده نفر بودیـــم، محضر مبارک ایشان بردند. در هـمان لحظۀ اول چهره نورانی و لبـــان خندان ایشان ما را مجذوب خود ساخت و آن بزرگمرد را غــیر از دیگران یافتیم و دانســـــــــــــــتیم که اکنون با شخصیتی استثنایی مواجه هستیم. ایشان در آغاز دستور پذیرایی از ما را صادر فــرمود، سپس رو به والدین ما کرد و فرمود: شــــــما که نماز را به فارسی نمیخوانید فعلاً تشریف ببرید و ما را با فرزندانتان تنها بگذارید. .

6 وقتی آنها رفتند حضـــرت آیت‌الله ارباب رو به ما کرد و فرمود: بهتـــــــــر است شما یکی یکی خودتان را به من معرفی کـــــــــنید و هر کدام بگوئید که در چه سطح تحــــصیلی هستید و در چه رشته‌ای درس می‌خوانید. پس از آنکه امر ایشان را اطاعت کردیم، به تناسب رشته و کلاس هر کدام از ما، پرســـــــش‌های علمی طرح کرده و از درس‌هایی از قبیـــــــــــل جبر و مثلثات و فیزیک و شیمی و عــــــــلوم طبیعی مسائلی پرسیدند که پاسخ اغلــــــــــــب آنها از عهده درس‌های نیم بنـــــــــــدی که ما خوانده بودیم خارج بود😢 .

7 اما هر یک از ما که از عهده پاسخ پرسـش‌های ایشان برنمی آمد، با اظهار لطف ایشان مواجه می‌شد که با لــــحن پدرانه‌ای پاسخ درست آن پرسش‌ها را می‌فرمود. اکنون مـــــی‌فهمیم که ایشان با طرح این سؤالات قصد داشــت ما را خلع سلاح کند و به ما بفهـماند که آن دروس جدیدی که شما می‌خــــــــوانید، من بهترش را می‌دانم ولی به آنها مغرور نشده ام😉 .

8 پس از اینکه همه ما را خلع ســلاح کرد، به موضوع اصــــــلی پرداخت و فرمود: والدین شما نگران شده‌اند که شـــــما نمازتان را به #فارسی می‌خوانید، آنها نمـی‌دانند که من کسانی را می‌شناسم که نعوذبالله، اصـــــلاً نماز نمی‌خوانند. شما جوانان پاک اعتقادی هستید که هم اهل #دین هسـتید و هم اهل همت. من در جوانی می‌خـــــــــواستم مثل شما #نماز را به فارســــــی بخوانم اما مشکلاتی پیش آمد که نتوانـــستم به این خواسته جامه عمل بپوشم، اکــــــنون شما به خواسته دوران جـــوانی من لباس عمل پوشانیده اید، آفرین به هـــــــمّت شما! اما من در آن روزگار به اولیـــــــــن مشکلی که برخوردم #ترجمه صحیح ســـوره حمد بود که لابد شما آن مشکل را حل کرده‌اید. .

9 اکنون یک نفر از شما که از دیگران بیشتر مسلّط است به من #جواب دهـــــــــــد که «بسم الله الرّحمن الرّحیم» را چگـــــــــــونه #ترجمه کرده است؟ یکی از ما به عـــــادت محصلین دستش را بالا گرفت و داوطـلب پاسخ شد. ایشان، با لبخند فرمــــود: خوب شد که طرف مباحثه ما یک نفر است، زیرا من از عهدۀ پانزده جــــــــــــــــــــوان نیرومند برنمی‌آمدم😊 بعد رو به آن جوان کرد و فرمود: بفرمائید که بسم الله را چگونه ترجـــــــمه کرده‌اید؟ .

10 آن جوان گفت: بسم الله الرحمن الرحیم را طبق عادت جاری #ترجمه کرده‌ایم: به نام خــــــــداوند بخشنده مهربان🙂 حضرت ارباب با لبخـــندی فرمود: گمان نکنم که ترجمه درســــــــــــت بسم الله این باشد. در مورد «بسم» ترجمۀ «به نام» عیبی ندارد. امـــــا #الله قابل ترجمه نیست زیرا اسم عَلَم (خاص) اسـت برای خدا و اسم عَلَم را نمی‌توان ترجمه کرد. مثلاً اگر اسم کسی «حسن» باشد نمــی‌توان به او گفت «زیبا». درست است که ترجمۀ «حسن» زیباست اما اگر به آقای حسن بگوئیم آقای زیبا، حتماً خوشش نمی‌آید. کلمه الله اســـــــــم خاص است که مسلمانان بر ذات خداوند متعال اطلاق می‌کنند، همانگونه که یهود خـــــــــدای متعال را «یَهُوَه» و زردشتیان «اهورامزدا» مـــــــــــی‌گویند. بنابراین نمی‌توان «الله» را ترجمه کرد بلـــکه باید همان لفظ جلاله را به کار برد🌱 .

11 #رحمان را چگونه #ترجمه کرده‌اید؟ رفیق ما پاسخ داد: رحمان را بخشنده معنا کرده‌ایم. حضرت ارباب فرمود: این ترجمه بد نیست ولی کامل هم نیست زیرا رحمان یکی از صفات خداســــــــــــــت که شمول رحمت و بخشندگی او را می‌رساند و این شمول در کلمه بخشنده نیست. یعنی در حقیقت رحمان یعنی خــــــــدایی که در این دنیا هم بر مؤمن و هم بر کافر رحم می‌کند و همه را در کنف لطف و بخشندگی خود قرار مــی‌دهد؛ از جمله آنکه نعمت رزق و سلامت جسم و امثال آن عطا می‌فرماید. در هر حال ترجمه بخـــــــشنده برای رحمان در حد کمال ترجمه نیست🌱 .

12 #رحیم را چطور #ترجمه کرده‌اید؟ رفیق ما جواب داد: رحیم را به «مهربان» ترجمه کرده‌ایم🙂 حضرت آیت‌الله ارباب فرمود: اگر مقصودتان از رحیم من بودم (چون نام مبارک ایشان رحیم بود) بدم نمی‌آمد که اسم مرا به «مهربان» برگردانید؛ اما چون رحیم کلـمه‌ای قرآنی و نام پروردگار است نباید آن را #غلط معنا کنیم ❌ باز هم اگر آن را به «بخشاینده» ترجمه کرده بودید، راهی به‌ دِهی می‌برد، زیرا رحیم یعنی خدایی که در آن دنیا گــــــــــــناهان مؤمنان را عفو می‌کند و صفت «بخشایندگی» تا حدودی این معنا را می‌رساند. .

13 بنابر آنچه گفته شد معــلوم شد که آنچه در #ترجمه «بسم الله» آورده‌اید بد نیست ولی #کامل نیـست و از جهتی نیز در آن‌ اشتبـــــــاهاتی هست و من هم در دوران جوانی که چنین قصــــــــــــدی داشتم به همین مشکلات برخورد کردم و از خواندن نماز به #فارســی منصرف شدم؛ تازه این فقط آیۀ اول سوره حـمد بود، اگر به بقیه آیات بپردازیم، موضوع خیلی مشــــــکل‌تر از این خواهد شد😟 اما من عقیده دارم شما اگر باز هم به این امر اصــرار دارید، دست از نماز خواندن به فارسی بر ندارید، زیرا خواندنش بهتر از نخواندن نماز به طور کلی است! .

14 در اینجا، همگی شرمنده و منفعل و شکست خورده به حال عجز و التماس از ایشان عذرخواهی کردیم و قول دادیم که دیگر نمازمان را به فارسی نخوانیم و نمازهای گذشته را نیز اعاده کنیم، اما ایشان فرمود: من نگفتم نماز را به #عربی بخـوانید، هرطور دلتان می‌خواهد بخوانید، من فقط مشــــــکلات این کار را برای شما شرح دادم☺️ .

15 ولی ما همه عاجزانه از پیشگاه ایــــشان طلب بخشایش کردیم و از کار خود اظهار پشیــمانی نمودیم. حضرت آیت‌الله ارباب با تعارف مــیوه و شیرینی، مجلس را به پایان برد و ما هـمگی دست مبارک ایشان را بوسیدیم و در حالی که ایشان تا دم در ما را بدرقه می‌کرد از ایــــــشان خداحافظی کردیم و در دل به عــــــــــــــــــــظمت شخصیت ایشان آفرین گفتیم و خـــــــوشحال بودیم که چنین افتخاری نصــیب ما شد که با شخصیتی اینگونه ملـــاقات کنیم. #نماز ها را اعاده کردیم و دست از کار جاهــــــــــــــلانه خود برداشتیم. بنده از آن پس گاه گاهی به حضور آن جناب می‌رسیدم و از خرمن علم و فضیلت ایشان خوشه برمی‌چیدم😇 🎯 صفر تا صد ادبیّات عربی: 📱@Arabi0_100

. خب، این خاطرۀ زیبا و جالب، مقدمه ای بود برای توضیح بحث #ایجاز_قصر، که ان شــــــــاء الله به زودی بهش می پردازیم...😍 فعلا التماس دعا، یاعلی✋ .

. سلام رفقا، امیدوارم که حالتون خوب و عالی باشه. .

. قبلا در جلسۀ اوّل مینی دورۀ #مسیر_تحصیل بهش اشاره کـردم که انتخاب زبان #عربی برای انتقال مفاهیم آخرین #دین آســــــمانی از طرف خدایی که تمام کارهاش از روی حکمته، نشون دهندۀ ظرفیّت بالای این #زبان، در مقایســـه با سایر زبان هاست🌱 .

. خاطرۀ بالا از ملاقات دکتر شریعت و حاج آقا رحیم ارباب رو برات تعـــریف کردم، تا به یک مورد از ظرفیت های عجــــــــیب زبان #عربی اشاره کنم👇 .

1 #عربی، این قابلیت رو داره که بیشترین محتوا و مطلب رو با دقّـــــتی مثال زدنی، در قالب کمترین الـــــفاظ بیان کنه. الفاظ کمه ولی معانی زیاده!😃 چیزی که نمونه اش در سایر زبان ها در این حدّ و اندازه پیدا نمیشه و در عـــــلم #بلاغت بهش میگن: #ایجاز_قصر🌱 .

2 مثلا به این آیــــــه نگاه کنید: «وَ لَكُمْ فِي‏ الْقِصاصِ‏ حَياةٌ»؛ در قــــصاص کردن برای شما زندگی است🌱 چقدر الفاظ کم، امّا معانی زیاده! .