#نوشتارهای_معرفتی
آیا #معرفت و #شناخت انسان از واقعیت با گذر زمان تغییر می کند؟
یکی از مبانی بحث از معرفت بخش بودن و #واقع_نمایی_زبان_دین، ابتدا وجود و سپس ثابت بودن معرفت است. اگر شناختی ثابت و قابل سنجش وجود نداشته باشد اساسا بحث معرفت بخش بودن زبان دین منتفی است که البته این شیوه طرح مباحث فلسفی زاییده فلسفه #پست_مدرنیسم و #هایدگر ها و #گادامر ها و شاگردانشان در دنیای فلسفه غرب است که بعد از ناتوانی در پاسخ به مسائل و مشکلات مکتب #مدرنیسم در اروپای جدید شروع به پر رنگ کردن #شکاکیت و #معرفت_نسبی کرد و به بیان دیگر به جای حل مسائل و مشکلات مدرنیسم، مسائل را پاک کرد.
اما معرفت انسان و هر گزاره ای که در دایره علم انسان قرار می گیرد مطلق، ثابت و دائمی است و هرگونه نسبیت، تغییر و زوال در معرفت منطقاً محال است و فرجام قائلان به آن، وادی سفسطه خواهد بود. به باور #علامه_طباطبایی (ره) کسانى که مى گویند علوم ما نسبى است و با اختلاف شرایط، تغییر مى یابد، سخنشان دچار تناقض درونی است و به سفسطه مى انجامد ؛ چراکه وقتى گفته شود علوم نسبى اند، اگر این حکم شامل همین ادعا نیز باشد، این نظر در اصطلاح خودشکن بوده و نمی توان به آن اعتنا کرد و اگر شامل این ادعا نباشد، معلوم مى شود که دست کم یک قول مطلق وجود دارد(1).
در نگاه فلاسفه مسلمان هریک از حقایق اعم از جزیى و کلى و مربوط به امور مادى و یا غیرمادى، همیشه و در همه زمان ها به یک نحو و به یک منوال صادق است. آنچه مقید و محدود به زمان است و می تواند با آن دچار تغییر شود، واقعیت خارجى است، نه مطابقت مفهوم ذهنى با آن واقعیت خارجى؛ بنابراین یک گزاره یا اصلاً معرفت و حقیقت مطابق واقع نیست و یا اگر حقیقت بوده، از یک واقع و نفس الامر حکایت میک ند و همیشه با این مطابقت قرین خواهد بود(2).
✍️ #عقیلی_فرج
📡 نشر اندیشه تراز انقلاب اسلامی
🌹 splus.ir/andishkade
🌹 eitaa.com/andishkade_imam_sadegh
#هرمنوتیک (6)
#یادآوری: در یک دسته بندی (شاید بدیع) می توان مباحث هرمنوتیک را به سه دسته تقسیم کرد:
دوره اول: بحث پیرامون شیوه فهمیدن؛
دوره دوم: بررسی معنای فهمیدن؛
دوره سوم: بررسی امکان فهمیدن و رسیدن به واقعیت
🧩 دوره سوم:
🔆 واقعیت کجاست؟؟
این دوره از سیر تحول #فهمیدن را که بر پایه شکاکیت در همه شئون انسانی از جمله فهمیدن بنا شده است و با نام #پست_مدرنیسم نیز خوانده می شود #آخرین_زایش_فلسفی_غرب می نامیم که اگر نتواند عطش فلسفی مخاطب خود را رفع کند، دوران تاخت و تاز فلسفه غرب نیز پایان یافته و این همه قلم فرسایی روانه زباله دان تاریخ خواهد شد؛ مهمترین ویژگی های این دوره هرمنوتیکی را می توان این چنین برشمرد:
۱- واقعیتی وجود ندارد و همه درک های ما از دنیای بیرون وهم است و بس. به بیان دیگر ما و همه واقعیت های اطراف ما در فکر یک موجود ( #ماتریکس ) است و هر آن فکر کردن آن ابر موجور به پایان برسد عدم ما نیز فرا رسیده است.
2- اگر واقعیتی هم وجود داشته باشد غیر قابل دسترسی است و «پای ما لنگ است و منزل بس دراز، دست ما کوتاه و خرما بر نخیل».
3- حتی اگر به واقعیت بتوان دست یافت، باید بدانیم که واقعیت یکتا نیست و هر کس با توجه به رمینه اجتماعی و فکری خود واقعیت را به یک شکل می فهمد.
4- اگر کسی به واقعیتی رسید، چون در شبکه زبانی خود گرفتار است امکان انتقال آن به دیگری را ندارد.
5- همه این مطالب شاید درست باشد و شاید هم نه!
📍 در این راستا فرضیه های فلسفی جالبی نیز طرح شده است که در این مقال فقط نام می بریم و در آینده به فراخور مورد توجه و نقد قرار خواهیم داد:
+ فرضیه «مغز در خمره»
+«برهان رؤیا» (Dream argument)
+ شیطان فریبکار دکارت
+فرضیه «پنج دقیقه» (Five minute hypothesis)
+ فرضیه ماتریکس (Matrix) یا واقعیت شبیهسازی شده
🟢 از این به بعد ان شاءالله تحلیل و نقد داریم... 🧐
#فلسفه #فلسفه_غرب #فلسفه_اسلامی
🍁 #عقیلی_فرج
لطفا محتواهای کانال را با دیگران به اشتراک بگذارید (صدقه جاریه)
ایتا | سروش | ویراستی | روبینو 👇
🔎 @DrAghilifaraj
خلیل عقیلی | تفسیر قرآن | فلسفه | رسانه | هرمنوتیک
🎧 نقد نظریه های فلسفی پست مدرنیسم در مورد واقعیت و حقیقت (۶) 📍 آیا واقعیت وجود دارد؟ 📍 نقد نظریه #م
زمان:
حجم:
12.74M
🎧 نقد نظریه های فلسفی #پست_مدرنیسم (۷) | #ریچارد_رورتی
📍 بیان مقدمات فلسفی و تاریخی
📍 تبیین قرائت های فلسفی #سابژکتیو Subjective و #آبژکتیو Objective
📍 تبیین نظریه فلسفی رورتی
📍 فلسفه رورتی تلاقی سه فرضیه #پراگماتیسم دیویی، #داروینیسم و #لیبرالیسم
🎤 کیفیت 64 kps | حجم: 12 مگابایت
🔸 دریافت محتواهای مرتبط👇
🧩 draghili.blog.ir/1403/10/02
🟢 ارسال نقد یا مباحث تکمیلی به @DrAghili
#فلسفه #فلسفه_غرب #فلسفه_اسلامی
🍁 #عقیلی_فرج
محتوای کانال را با دیگران به اشتراک بگذارید (صدقه جاریه)
ایتا | سروش | ویراستی | روبینو 👇
@DrAghilifaraj
#پرسش_و_پاسخ دانشجویی (۳)
#پست_مدرنیسم #پراگماتیسم #اصول_فقه
⏰ زمان مطالعه: فقط #دو_دقیقه
🔅 بخش دوم (آخر)
🟢 نقدهایی بر دیدگاه دیویی:
۱. تقابل با بدیهیات عقلایی و عقلی: نظریه #پراگماتیسم (کارکردگرایی) #جان_دیویی در موارد متعددی در تبیین تقابل خود با سیره عقلا و بدیهیات عقلی کاملا ناتوان است، بسیاری از گزاره های خبری مانند «آب مایعی بی رنگ است» که حقیقتی بدیهی و حتی تجربی محسوب می شود می توانند در شرایط فراوانی بی فایده و در نتیجه بی معنا و یا غیر واقعی باشند، این نظریه فلسفی به جای پاسخ دادن به این نارسایی در تبیین فرضیه خود، اقدام به پاک کردن صورت مسئله می نماید با عبارت هایی اینچنینی :«دانستن پاسخ این سوال فایده ای ندارد، پس سوال بی معنا و غیر واقعی است».
۲. ملاک کارکردگرایی یک گزاره خبری دقیقا چیست؟ با چه ملاکی باید فهمید گزاره هایی مانند: « آب مایعی بی رنگ است، مادر فرشته ای آسمانی است و...» و یا «به پدر و مادرت نیکی کن، لطفا برایم یک فنجان چای بریز و...»، در شرایط حال گوینده و شنونده دارای کارکرد مد نظر پراگماتیسم و در نتیجه معنادار است؟
۳. غفلت از جنبه وحیانی قرآن: قرآن کریم خود را «کَلَامُ اللَّهِ» میداند (توبه: ۶)، اما دیویی آن را صرفاً یک ابزار اجتماعی میپندارد. این نگاه، باورمندی به وحی را تضعیف میکند.
۴. نسبیگرایی در باب حقیقت و معیار فهم واقعیت: اگر معیار فهم متون، صرفاً کارآمدی اجتماعی باشد، چگونه میتوان از تحریفهای معنوی جلوگیری کرد؟ قرآن هشدار میدهد: «أَفَتُؤْمِنُونَ بِبَعْضِ الْکِتَابِ وَ تَکْفُرُونَ بِبَعْضٍ» (بقره: ۸۵).
۴. عدم توجه به روایات تفسیری معصومین (ع): ائمه معصومین (ع) بهعنوان اولین و بهترین مفسران قرآن، نشان دادهاند که فهم متن، نیازمند پشتوانهی عقلی و روایی است. امام صادق (ع) میفرماید: «کتابُ اللَّهِ عَلَی أَرْبَعَهِ أَشْیَاءَ: عَلَی الْعِبَارَهِ وَ الْإِشَارَهِ وَ اللَّطَائِفِ وَ الْحَقَائِقِ» (بحارالانوار، ج ۸۹). این نگاه جامع، با ابزارانگاری صرف دیویی سازگار نیست.
۵. این نظریه فلسفی نیز به مثابه دیگر نظریات فلسفی پست مدرنیسم خود شکن است، یعنی می توانیم بگوییم که بر اساس پراگماتیسم فلسفی، نظریه پراگماتیسم کارکرد خاصی در زندگی بشر ندارد پس کاملا بی معنا و گزاره ای غیر حقیقی است.
🟢 جمعبندی
نظریهٔ دیویی هرچند بر نقش اجتماعی دین تأکید دارد، اما از ابعاد وحیانی و متعالی متون مقدس همچنین از پاسخ به کاستی های عقلی و عقلایی غافل و یا #ناتوان است. قرآن کریم و روایات نشان میدهند که این متون هم «حکمت» دارند (بقره: ۲۶۹) و هم «شفاء» (اسراء: ۸۲)، یعنی هم معرفتبخشاند و هم زندگیساز. بنابراین، فهم آنها نیازمند روشی است که هم به ظاهر توجه کند و هم به باطن، هم به فرد نظر داشته باشد و هم به جامعه و هم به #عقل و هم به#نقل_معتبر.
▪️منابع:
▫️قرآن کریم
▫️نهجالبلاغه
▫️بحارالانوار، علامه مجلسی
▫️Dewey, J. (1934). A Common Faith
▫️ کلید واژه ها:
#فلسفه #فلسفه_غرب #جان_دیویی #پراگماتیسم_فلسفی
🍁 #عقیلی_فرج (انتشار مطلب با ذکر منبع بلا مانع است)
🇮🇷 ایتا | سروش | ویراستی | روبینو 👇
@DrAghilifaraj