یک کاربرد مهم ویرگول! #دستورزبان #نشانه‌گذاری ۱‌۴۰‌۲‌/۱‌۰‌/‌‌۰‌۳ سید محمد بصام @Matnook_com

یک نکته‌ات بگویم! ویرگولِ بعد از نهاد نادرست و اضافی است. پس: خطرناک‌ترین نوع بشر انسانی است که اعتقادش زیاد و فهمش کم است. (آنتون چِخوف) یادآوری: ۱) نشانۀ درنگ ساکن یا آپاستروف است که بر روی آخرین حرف نهاد گذاشته می‌شود: - این کتابْ راهنمای معلمان است. - این کتابِ راهنمای معلمان است. ۲) نام چِخوف، پزشک و نویسندۀ نام‌آشنای روسی، «آنتون» است، نه *آنتوان. #نشانه‌گذاری #املا_رسم‌الخط ۱۴‌۰‌۲/۱‌‌۰/‌‌۱‌‌۳‌ سید محمد بصام @Matnook_com

۴ کاربرد مهم نقطه‌ویرگول ۱) قبل از جمله‌ای که کامل است، ولی به‌تنهایی به‌کار نمی‌رود و فقط با جملۀ قبل از خود معنا می‌یابد: - جدایی مانند قطعِ‌عضو است؛ زنده می‌مانی، اما کمتر از پیش هستی. (مارگارت اَتوود) - در گریختن رستگاری نیست؛ بمان و چیزی از خودت بساز که نشکند. (غزاله علی‌زاده) ۲) قبل از جمله‌ای که کامل است و جملۀ قبل از خود را معنا می‌کند یا بخشی از آن را توضیح می‌دهد: - بابک به فلسفه علاقه داشت و بیشتر در همین زمینه کتاب می‌خواند؛ این کتاب‌ها در آن زمان کمیاب بود. (علی صلح‌جو، نکته‌های ویرایش) - در جهان، هیچ چیزِ تازه‌ای دیده نمی‌شود. در حقیقت، تاریخ است که مدام تکرار می‌شود؛ یعنی آنچه می‌بینیم بارها در گذشته اتفاق افتاده‌است. (از اینترنت) ۳) قبل از جمله‌ای که نهاد یا بخشی از آن به قرینه حذف شده باشد: - آدم‌ها نه دروغ می‌گویند و نه زیر حرفشان می‌زنند؛ اگر چیزی می‌گویند، صرفاً احساسشان در همان لحظه است. (کارلوس فوئنتس) - رومی‌های قدیم [...] امور خود را به غلام‌ها محوّل می‌نمودند و این دو ضرر داشت؛ یکی این‌که غلام‌ها از روی میل کار نمی‌کردند. دیگر این‌که [...]. (محمدعلی فروغی) ۴) میان دو جملۀ کامل و مستقل که تقابل یا تضادی را نشان می‌دهند: - زندگی فیلم است؛ مرگ عکس است. (سوزان سانتَگ) - موفقیت یعنی به‌‌دست آوردن آنچه می‌خواهی؛ خوشبختی یعنی خواستن آنچه به‌‌دست می‌آوری. (دیل کارنِگی) یادآوری: در کاربردهای پیش‌گفته، نقطه‌ویرگول فقط میان دو جملۀ مستقل و کامل ‌می‌آید. بنابراین پیش از هرگونه عبارت یا جمله‌های پیرو (= وابسته) نباید نقطه‌ویرگول گذاشت. برای نمونه، در مثال‌های زیر، ویرگول می‌گذاریم،‌ زیرا جمله‌های پایانی از نوع پیرو و وابسته‌اند: - کسانی هستند که پشت‌سرهم ده‌ دوازده کتاب می‌نویسند، چنان‌که گویی نان‌شیرینی می‌پزند. - خسرو کتاب معروفش را نوشته‌ بود، همان کتابی که آخرین اثر او به‌شمار می‌رود. - طاس‌ها بی‌صدا می‌نشستند، بی‌آن‌که حتی چرخ بخورند. این را هم ببینید: ۳ کاربرد رایج نقطه‌ویرگول. #نشانه‌گذاری ۱‌۴‌۰‌‌۲/۱‌‌‌‌‌۱‌/‌۰‌‌‌‌۸‌ سید محمد بصام @Matnook_com

هرچه پول درآورد، کتاب خرید. پدر پرسید: دنبال چه می‌گردی؟ گفت: خودم... (عباس معروفی) نکته: همیشه پس از جمله‌های پیرو قیدی ویرگول می‌گذاریم، مانند جملهٔ اول. #ادبیات #نشانه‌گذاری سید محمد بصام @Matnook_com

و گفت: هر‌که سخن مردمان پیش تو آرد سخن تو پیش دیگران برد؛ او را نه لایق صحبت باشد. (عطار نیشابوری) سه نکته: ۱) پس از نهاد، حتی اگر جمله باشد، ویرگول نمی‌گذاریم. ۲) میان دو جمله‌ای که دومی با اولی معنا می‌یابد نقطه‌ویرگول می‌گذاریم. ۳) صحبت: همنشینی؛ نشست‌وبرخاست. #ادبیات #نشانه‌گذاری #واژه‌شناسی سید محمد بصام @Matnook_com www.matnook.com

شعر آن چیزی است که روی می‌دهد وقتی هیچ چیز دیگری نمی‌تواند روی دهد. (چارلز بوکوفسکی) نکته: جمله‌ای که با «وقتی (که)»، «هنگامی که»، «همین‌که»، یا آنچه بر زمان دلالت می‌کند آغاز شود جملۀ پیرو قیدیِ زمانی است که قبل یا بعد از آن نیز یک جملۀ پایه می‌آید. اگر جملۀ پیرو قیدیِ زمانی (مانند جملۀ بالا) بعد از جملۀ پایه بیاید، قبل از آن هیچ نشانه‌ای نمی‌گذاریم. #دستورزبان #نشانه‌گذاری سید محمد بصام @Matnook_com www.matnook.com

به بهانۀ ۲۴ سپتامبر، روز نقطه‌گذاری «نقطه‌گذاری» (punctuation)، به یک اعتبار، به معنای «به‌کار بردن علامت‌های قراردادی در متن برای خواندن درست و فهم دقیق آن» است، مانند ویرگول و علامت پرسش. سابقۀ این علامت‌ها در خط فارسی به بیش از دو قرن نمی‌رسد و برگرفته از نظام نقطه‌گذاری فرانسوی و انگلیسی است. این علامت‌های قراردادی را معمولاً «نشانه‌های / علائم سجاوندی» می‌نامند (سجاوندی از دانشمندان ایرانی در قرن ششم بوده که اولین بار علائم وقف را برای قرآن ابداع کرده‌است. ازاین‌رو ویرگول و مانند آن را نیز علائم سجاوندی نامیده‌اند). ولی از آنجا که هرکدام از این علائم یک نشانه‌اند و کاربرد خاص خود را دارند، بهتر است، در ویرایش و نگارش، به‌جای «علائم سجاوندی» یا «نقطه‌گذاری»، «نشانه‌گذاری» بگوییم. هشتگ #نشانه‌گذاری را در این کانال جست‌وجو کنید و ده‌ها نکتۀ جدید و مفید نشانه‌گذاری بیاموزید. سید محمد بصام @Matnook_com www.matnook.com

انسان‌های ضعیف انتقام می‌گیرند؛ انسان‌های قوی می‌بخشند؛ انسان‌های باهوش نادیده می‌گیرند. (انیشتین (؟)) در جمله‌های بالا، به کاربرد نقطه‌ویرگول هم دقت کنید. این را هم ببینید: ۴ کاربرد مهم نقطه‌ویرگول. #نشانه‌گذاری سید محمد بصام @Matnook_com www.matnook.com

دو نکته از کتاب نگارش و ویرایش، نگارش احمد سمیعی گیلانی (چاپ نوزدهم: تهران، سمت، ویراست سوم، با اصلاحات و اضافات، ۱۳۹۹)، ص ۵۰ و ۵۱ نکتۀ اول: ایشان در صفحۀ ۵۰ گفته‌اند که نوشتاری شدن زبان از «دو جهت» آن را از صورت گفتاری جدا کرده‌است. سپس یک جهت را نام برده‌اند و آن ـ به تعبیر من و خلاصه‌وار ـ این‌که عناصر زبَرزنجیری زبان ویژۀ گفتار است و به‌ندرت در نوشتار منعکس می‌شود. سپس دو راهکار برای غیبت این عناصر پیشنهاد کرده‌اند. اما متأسفانه «جهت دوم» را فراموش کرده‌اند نام ببرند و این بخش از کتاب را بدون ذکر جهت دوم به پایان برده‌اند. نکتۀ دوم: چنان‌که در تصویر می‌بینید، یکی از راهکارهای ایشان برای رفع ابهام معنایی تغییر ساختاری جمله است. اولاً مثال ایشان ابهام معنایی ندارد، بلکه ممکن است به دو صورت خوانده شود. این «ابهام معنایی» نیست. ثانیاً تا جایی که می‌توانیم با گذاشتن یک ویرگول از خوانش نادرست جلوگیری کنیم، چرا ساختار جمله را تغییر دهیم؟ هنر ویراستار این است که با کمترین کار جمله را اصلاح کند. پس: در عداوت رسول، با کفار عرب هم‌داستان بودند. #ویرایش_زبانی #نشانه‌گذاری سید محمد بصام @Matnook_com www.matnook.com

اگر «بلکه» بین دو جمله بیاید، قبل از آن ویرگول می‌گذاریم و اگر بین دو واژه یا عبارت بیاید، هیچ نشانه‌ای نمی‌گذاریم: - قبل از قضاوت کردن باید بفهمی که در برابر واقعیت نباید به سجده افتاد، بلکه باید با دید انتقادی به آن نگریست. (فدریکو فلینی، فیلمنامه‌نویس ایتالیایی) - فیلترینگ نه‌تنها به مردم بلکه به دولت هم آسیب‌ زده‌است. (از اینترنت)؛ جان خواهم از خدا نه یکی بلکه صد هزار / تا صد هزار بار بمیرم برای یار (هلالی جغتایی) یادآوری: تصویر این فرسته از گروه پشتیبانی دورهٔ جامع ستارگان ویرایش متنوک است که در آن به پرسش‌های ویرایش‌آموزان و دانشجویانم پاسخ می‌دهم. #نشانه‌گذاری سید محمد بصام @Matnook_com www.matnook.com

دورۀ جامع ستارگان ویرایش گروه متنوک بخش ۵۶: گیومه (قسمت ۱) آنچه در این ویدیو می‌آموزیم: - گیومه از کجا آمده‌است؟ ۱) گیومه‌گذاری نقل‌قول مستقیم - تعریف نقل‌قول مستقیم و غیرمستقیم ۱-۱) گیومه‌گذاری نثر یکم: کمتر از ۴۰ واژه دوم: بیش از ۴۰ واژه - نقطه، قبل از گیومه یا بعد از آن؟ آنچه در قسمت‌های بعدی آمده‌است: ۱-۲) گیومه‌گذاری نقل‌قول داستانی ۱-۳) گیومه‌گذاری نقل‌قول متون کهن ۱-۴) گیومه‌گذاری نقل در نقل ۱-۵) گیومه‌گذاری شعر یکم: شعر کلاسیک (سنتی) دوم: شعر نو و ۵ کاربرد دیگر گیومه... #نشانه‌گذاری سید محمد بصام @Matnook_com www.matnook.com

از رفتار دیگران آزرده نشو، آگاه شو؛ آن‌ها در حال معرفی کردن خودشان هستند. نکته: ۱) میان دو جمله‌ای که تضاد یا تقابلی را نشان می‌دهند ویرگول می‌گذاریم. ۲) میان دو جمله‌ای که دومی با اولی معنا می‌یابد نقطه‌ویرگول می‌گذاریم. #نشانه‌گذاری سید محمد بصام @Matnook_com www.matnook.com