مربوط به یادداشت بالا متن یک‌پارچه عاشورای حسینی در خامه علامه حکیمی در قالب وُرد @MohsenAlviri

مربوط به یادداشت بالا متن یک‌پارچه عاشورای حسینی در خامه علامه حکیمی در قالب پی‌دی‌اف @MohsenAlviri

⏹️ دومین جلسه از سلسله نشست‌های «جستاری در میراث علمی تمدن اسلامی» ◀️ موضوع نشست: نقد و بررسی مکاتب تاریخ نگاری مدرن ⏰ شنبه ۱۷ مهرماه ساعت۱۶ 📃👈 با حضور حجت الاسلام دکتر الویری؛ مدیر گروه تاریخ دانشگاه باقرالعلوم (ع) 🖥️ لینک ورود به جلسه: https://www.skyroom.online/ch/tu1400/isr.ut ☑️ مؤسسه مطالعات و تحقیقات اجتماعی دانشگاه تهران @MohsenAlviri

🔹 انتشار "مقاله پدیدارشناسی تبلیغ اسلام در آمریکای لاتین با رویکرد ارتباطات میان‌فرهنگی" در شماره بیست و هشتم دوفصلنامه دین و ارتباطات (شماره اول، پیاپی ۵۹، بهار و تابستان ۱۴۰۰) از مجموعه نشریات دانشگاه امام صادق علیه السلام به سردبیری آقای دکتر حسن بشیر مقاله‌ای با عنوان "مقاله پدیدارشناسی تبلیغ اسلام در آمریکای لاتین با رویکرد ارتباطات میان‌فرهنگی" منتشر شده است. این مقاله که در صفحات ۱ تا ۳۲ این شماره از فصلنامه چاپ شده، بر گرفته از رساله دکتری آقای دکتر حسین رضایی شریف‌‌آبادی ـ نویسنده مسؤول مقاله ـ است که ۱۹ خرداد سال جاری در دانشگاه باقر العلوم علیه السلام با راهنمایی بنده و مشاوره آقای دکتر سیدمحمدعلی غمامی دفاع شده بود. چکیده مقاله چنین است: تبلیغ اسلام در هر منطقه‌ای باید بر اساس فرآیند فرهنگی و بر محور ارتباطات مؤثر در نظر گرفته شود، منطقه آمریکای لاتین از مناطق مستعد در پذیرش و تبلیغ اسلام است، باتوجه‌به تفاوت‌هایی که در زبان ، دین و فرهنگ‌ و آداب‌ورسوم بومیان منطقه با مبلغان دینی وجود دارد اهمیت تبلیغ براساس ارتباطات میان فرهنگی مطرح است. این پژوهش در صدد کشف موارد مؤثر از نوع ارتباطات میان‌فرهنگی بر محور الگوی قرآنی تعارف (هم‌شناسی فرهنگی) برای رسیدن به معنای مشترک از اسلام و مسلمانان در نگاه بومیان است تا زمینه تبلیغی مناسب و موثر بر محور توحید و فطرت انسانی فراهم آید. به منظور غنای محتوا و شناخت کافی از منطقه، بخش‌هایی را به بررسی تاریخ حضور مسلمانان و چگونگی نفوذ و گسترش ادیان بزرگ در منطقه ، به‌ویژه ارائه گزارشی از تجربه زیستی مبلغین مسیحی بعنوان دین پذیرفته شده که با بهره‌بردن از شیوه تبلیغی موثر براساس ارتباطات میان‌فرهنگی توانستند در طول ۵۰۰ سال مسیحیت را در تمام آمریکای لاتین گسترش بدهند؛ پرداخته شده است. یافته‌های پژوهش با استفاده از روش پدیدارشناسانه براساس تجربه زیستی و مصاحبه های عمیق نگارنده و همچنین از مشاهدات مشارکتی مبلغین فعال در آمریکای لاتین به‌عنوان تکنیک کمکی ، جمع آوری شده است که می توان به این نتیجه دست یافت ؛ که از میان موارد ارتباطات میان‌فرهنگی ، سه محور معنویت، استعمارستیزی و نقش خانواده و مادر به‌عنوان موارد مؤثری هستند که موجب نوعی ارتباط همدلانه و مشترک بین بومیان آمریکای لاتین با مبلغان برای تبلیغ اسلام در عصر حاضر می باشند. متن کامل مقاله نیز به پیوست در دسترس است. ۱۹ مهر ۱۴۰۰ @MohsenAlviri

مربوط به یادداشت بالا متن کامل مقاله "مقاله پدیدارشناسی تبلیغ اسلام در آمریکای لاتین با رویکرد ارتباطات میان‌فرهنگی" @MohsenAlviri

📢 اداره بین‌الملل دانشگاه باقرالعلوم (ع) با همکاری سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی برگزار می‌کند: وبینار تخصصی اسلام‌شناسی به زبان انگلیسی با موضوع: الزامات و اقتضائات تمدن نوین اسلامی 🔰 با ارائه حجت‌الاسلام والمسلمین دکتر محسن الویری 📆 سه شنبه ۲۰ مهر ماه ۱۴۰۰ 🕰 ساعت ۱۰:۳۰ تا ۱۲ 📎 https://join.skype.com/b4uaRHikBXbY 🌏 اداره بین‌الملل دانشگاه باقرالعلوم (ع) ___ ۱۹ مهر ۱۴۰۰ @MohsenAlviri

🔸 درس‌گفتار بررسی تاریخ ورود اسلام به ایران در شبکه چهار درس‌گفتاری که با عنوان "بررسی تاریخ ورود اسلام به ایران" قرار است در پنج قسمت از سوی گروه فرهنگ و اندیشه شبکه چهار سیما از فردا چهارشنبه ۵ آبان تا سه‌شنبه ۱۱ آبان (هر روز به جز جمعه و شنبه) ساعت ۱۷:۲۰ دقیقه (باز پخش، روز بعد: ۱۰:۳۰) پخش شود، به این محورها اختصاص دارد: در مقدمه، دو موضوع مهم ایرانیان و عربها پیش از ظهور اسلام و انگیزه‌های فتوحات به صورت عام و فتح ایران به صورت خاص مورد بررسی قرار خواهد گرفت و سپس در محوری مستقل با عنوان ایران در دو قرن نخست اسلامی، به چهار موضوع زیر پرداخته خواهد شد: • بررسی حالت‌های محتمل یک ملت در برابر فاتحان و سنجش موضع ایرانیان بر پایه آن • فعالیت‌های ایرانیان در دو قرن نخست هجری: سکوت یا نشاط؟ • لوازم غیرقابل قبول سکوت نامیدن فعالیت‌های ایرانیان در دو قرن نخست هجری • زمینه‌های اجتماعی و سیاسی سکوت نامیدن فعالیتهای ایرانیان در دو قرن نخست هجری سپس بحثی تقریبا مبسوط در باره کتاب "دو قرن سکوت" نوشته مرحوم عبدالحسین زرین‌کوب ارائه خواهد شد که در آن، پس از مروری بر مفاد کتاب، چهار شاهد و دلیل برای دست کشیدن مرحوم زرین‌کوب از این کتاب به شرح زیر ارائه خواهد شد: • زمان، شرایط و چگونگی نگاشته شدن کتاب • مقدمه چاپ‌های بعدی • اظهارنظر انتقادی در دیگر کتاب‌ها • تألیف آثاری مانند کارنامه اسلام پایان‌بخش این درس‌گفتار، نگاهی انتقادی به چگونگی استناد به این کتاب در فضای مجازی است. ۴ آبان ۱۴۰۰ @MohsenAlviri

🔹 برگزاری جلسه دفاع از پایان‌نامه کارشناسی ارشد روز دوشنبه ۱۰ آبان ۱۴۰۰ جلسه دفاع از پایان‌نامه کارشناسی آقای مصطفی نظرزاده دانشجوی رشته تاریخ ـ گرایش تاریخ اسلام با عنوان "چگونگی تاثیر اراده الهی به عنوان عامل محرک تاریخ بر اساس معناشناسی لفظ اراده در قرآن" در دانشگاه باقر العلوم علیه السلام برگزار شد. مشاوره این پایان‌نامه را استاد گرامی حجت الاسلام و المسلمین دکتر سیدمحمدتقی آل‌غفور و داوری آن را سرکار خانم دکتر زهراء روح‌الهی امیری برعهده داشتند و راهنمایی آن هم بر عهده بنده بود. این پایان‌نامه حلقه‌ای از زنجیره پژوهش‌هایی است که با انگیزه واکاوی متون دینی برای بازخوانی متون دینی از منظر تاریخی به دور از شعارزدگی‌ها و شتاب‌زدگی‌های متعارف در دانشگاه باقر العلوم علیه السلام صورت می‌بندد. این پایان‌نامه مسأله اراده الهی به مثابه یک عامل محرک تاریخ را که یکی از دیدگاه‌های رایج در فلسفه نظری تاریخ است، با محوریت آیات دارای دلالت تاریخی که در آن‌ها واژه اراده به کار رفته، بررسیده است. این اثر، نیاز به پژوهشی دیگر در همین موضوع را برطرف نمی‌سازد ولی به نوبه خود گامی بدیع به ویژه از نظر روشی به شمار می‌رود. موفقیت روزافزون دانشجوی محترم را از خداوند بزرگ مسألت دارم. در این پایان‌نامه، پس از فصل اول که ویژه کلیات است، فصل دوم به بررسی نظریه‌های فیلسوفان تاریخ و اندیشمندان مسلمان در باره عامل حرکت تاریخ اختصاص یافته است و سپس در فصل سوم (با عنوان ملاحظات روشی)، مفهوم و ابعاد و مراحل معنی‌شناسی و چگونگی گزینش آیات بررسی شده است. فصل چهارم با عنوان معناشناسی اراده الهی در قرآن، به توضیح در باره واژه‌شناسی اراده و معناشناسی اراده در قرآن اختصاص دارد و در فصل پنجم هم که مربوط به به تحلیل یافته‌هاست، چگونگی تجلی اراده الهی در تاریخ و تعامل اراده الهی با اراده انسان و ثبات یا تغییرپذیری اراده الهی مورد بررسی قرار گرفته است. چکیده این پایان‌نامه چنین است: عامل محرک تاریخ یکی از اصلی‌ترین موضوعات فلسفه تاریخ است. به پشتوانه وحی، در این که اراده الهی در تاریخ نقش دارد تردیدی نیست؛ اما مسأله این اثر این است که اراده الهی چگونه در حرکت تاریخ نقش ایفا می‌کند؟ و نقش اراده انسان چیست؟ اراده به حالتی نفسانی پس از شوق و علم تفسیر شده است. در نتیجه این تفسیر انتساب اراده به خدا مستلزم انفعال و تغییر ذات الهی است، که برای حل این مشکل متکلمین و فلاسفه راه حل‌ها مختلفی ارائه کرده‌اند. بررسی معناشناسانه کاربرد اراده در قرآن نشان داد که «اراده یک امر» یعنی «فراهم‌سازی مقدمات آن». در این صورت اراده از صفات فعل الهی است و اشکال پیش‌گفته ایجاد نمی‌شود. نظریات موجود درباره عامل حرکت تاریخ هر کدام در سطحی به تحولات و عوامل پرداخته‌اند؛ اما اراده الهی از همه فراتر است و کل تاریخ را در برمی‌گیرد. کل عالم مجرای اراده الهی است و در جهان چیزی جز اراده الهی رخ نمی‌دهد. به گواهی قرآن، اراده الهی به واسطه اسباب و علل عمل می‌کند و تاثیر آن ناگهانی نیست. هر فردی اختیار را در درون خود وجدان می‌کند، اما باز می‌بینیم که اولا انسان تعیین نمی‌کند که در معرض چه انتخابی قرار گیرد، دوم این که ثمره رفتار اختیاری انسان در اختیار او نیست. زیرا همواره عوامل بیرونی نیز در ثمره انتخاب‌ها تاثیر دارند. در نگاه دینی، این خداست که عوامل مختلف را در کنار یکدیگر قرار می‌دهد تا اتفاقی رخ دهد. حوادث کلان تاریخ نیز همین طور رقم می‌خورند. با توجه به محدودیت‌های اراده و اختیار انسان، نقش او در مقیاس فردی و اجتماعی کوچک‌تر از آن است که از او انتظار تاریخ‌سازی برود. کار انسان و جامعه آن است که در هر موقعیت بهترین انتخاب ممکن را انجام دهد، این چنین به سعادت فردی و اجتماعی دست می‌یابند. ۱۱ آبان ۱۴۰۰ @MohsenAlviri

🔸 برگزاری جلسه دفاع از پایان‌نامه کارشناسی ارشد روز چهارشنبه ۱۲ آبان ۱۴۰۰ جلسه دفاع از پایان‌نامه کارشناسی ارشد خانم فائزة رحيم هاشم الموسوي دانشجوی رشته تاریخ اسلام دانشگاه ادیان و مذاهب اسلامی با عنوان "الحياة الاجتماعية و الفكرية في الحلة منذ نشؤها حتى غزو المغول" برگزار شد. راهنمایی این پایان‌نامه بر عهده بنده بود و آقای دکتر أحمد هاتف المفرجی مشاوره و آقای دکتر محمد غفوری‌نژاد هم داوری آن را بر عهده داشتند. اهمیت این پایان‌نامه در گستراندن دامنه مطالعات تاریخ اجتماعی شیعیان به نمونه‌کاوی‌های مانند شهرهای شیعه‌نشین است. دانشجوی محترم زحمتی زیاد برای گردآوری اطلاعات به جان خرید و به صورت نسبی در این کوشش خود کامیاب بود، توفیقش فزون باد. فصل اول این پایان‌نامه به روش معهود و متعارف به کلیات بحث شامل بیان مسأله، اهمیت، هدف، پرسش‌های اصلی و فرعی، روش، پیشینه، گونه‌شناسی منابع و بیان مفاهیم اختصاص یافته است. فصل دوم ویژه شهر حله و تاریخ پیدایش و تحولات و نیز حیات اقتصادی و اجتماعی آن است. و فصل سوم که ویژه تاریخ اجتماعی حله است، دربرگیرنده این محورهاست: ترکیب جمعیتی ساکنان حله، طبقات اجتماعی حله، مشاغل حکومتی و غیرحکومتی در حله، و خدمات عمومی در حله. در فصل چهارم هم مهمترین خاندان‌های علمی، مکان‌های فعالیت‌های علمی و مهمترین پرچمداران نوسازی فکر شیعی و جریان‌های فکری مؤثر در این زمینه مورد بررسی قرار گرفته‌اند. ۱۷ آبان ۱۴۰۰ @MohsenAlviri

مربوط یه یادداشت بالا از راست به چپ: آقای دکتر روزبهانی نماینده دانشکده، آقای عبدالصمد کارشناس امور پایان‌نامه‌ها، بنده، خانم فائزه الموسوی و آقای دکتر احمد هاتف @MohsenAlviri

🔹 مصاحبه‌ای مکتوب در باره پیوند سنت و تمدن نوین اسلامی در اندیشه حسن حنفی در صفحه اندیشه (صفحه ۹) شماره ۷۷۶۷ روزنامه ایران به تاریخ دوشنبه ۱۷ آبان ۱۴۰۰ مصاحبه‌ای مکتوب در باره حسن حنفی با عنوان "دفاع از اجتهاد عقل‌محور" و با عنوان فرعی "ساخت تمدن نوین اسلامی در اندیشه حسن حنفی" منتشر شده است. این مصاحبه مکتوب در بر دارنده محورهای زیر است: چرایی تأکید بر سنت در اندیشه حنفی، دیگریِ سنت نزد حسن حنفی، چگونگی پیوند رویکرد انتقادی حنفی به سنت در مسیر ساخت تمدن نوین اسلامی، چگونگی پشتیبانی باورهای معرفت‌شناسانه و روش‌شناسانه و انسان‌شناسانه حسن حنفی از ساخت تمدن نوین اسلامی، و جایگاه انسان در آثار و آرای حنفی. نسخه پی‌دی‌اف صفحه ۹ روزنامه به پیوست در دسترس است. ۱۸ آبان ۱۴۰۰ @MohsenAlviri

مربوط به یادداشت بالا نسخه پی‌دی‌اف صفحه‌ی ۹ روزنامه ایران - "دفاع از اجتهاد عقل‌محور" @MohsenAlviri

◾️ کل من علیها فان و یبقی وجه ربک ذو الجلال و الاکرام خبر تلخ و جانگداز رحلت برادر عزیزمان آقای دکتر سیدمحمد جواد امام‌جمعه‌زاده یکی دیگر از پروردگان مکتب و دانشگاه امام صادق علیه السلام شعله بر دل زد و به اندوه‌مان فرو برد. شخصیتی دانشمند و فرهیخته و اخلاق‌مدار و مدیری بسیار توانمند که بسیار کمتر از آن چه داشت، از وجودش بهره برده شد. روح و رحمت و رضوان الهی نصیبش باد و خداوند متعال او را میهمان سفره اولیائش کناد. تقدیم به روح طیبش الفاتحة بعد الصلوات. محسن الویری ۲۴ آبان ۱۴۰۰ @MohsenAlviri

🔸 برگزاری نشست "بررسی جایگاه تاریخ اسلام جدید کمبریج؛ در پژوهش‌های آکادمیک و کاربرد آن به مثابه منبعی دانشگاهی" ـ #بخش_نخست از سه قسمت روز سه‌شنبه ۲۵ آبان ۱۴۰۰، نشست “بررسی جایگاه تاریخ اسلام جدید کمبریج؛ در پژوهش‌های آکادمیک و کاربرد آن به مثابه منبعی دانشگاهی” از سوی گروه مطالعات تاریخی (کارگروه مطالعات تاریخ اسلام) پژوهشکده تحقیق و توسعه علوم انسانی سمت به صورت مجازی برگزار شد. در این نشست که آقای دکتر محمد احمدی‌منش دبیری آن را بر عهده داشتند، چهار نفر دیدگاه‌های خود را در باره موضوع نشست، مطرح ساختند: سرکار خانم دکتر فهیمه مخبر دزفولی، آقای دکتر مسعود صادقی، آقای دکتر ابراهیم موسی‌پور بشلی و بنده.  گزارشی کوتاه و ویراسته از مطالبی که از سوی حقیر مطرح شد، همراه با افزوده‌هایی اندک بر پایه مطالب مطرح شده در بخش پاسخ به پرسش‌ها، چنین است: مقدمه از برنامه‌ریزان و دست‌اندرکاران برگزاری این نشست و نیز استادان محترم که درخدمتشان هستیم تشکر می‌کنم. بر اساس هماهنگی قبلی در این نشست تنها به بیان کلیاتی در باره کتاب بسنده می‌شود و بررسی تفصیلی و یا بررسی  انتقادی کتاب را باید به فرصتی دیگر وانهاد. معرفی کتاب ویرایش نخست کتاب تاريخ اسلام کمبریج The Cambrige history of Islam  در سال ۱۹۷۰ م. در دو جلد با ویراستاری سه خاورشناس پرآوازه یعنی پیتر هولت Peter Hot ، آن لمبتون Ann Lambton و برنارد لوئیس Bernard Lewis منتشر شد. ترجمه فارسی این کتاب هم در سال ۱۳۷۷ ش. با قلم مرحوم احمد آرام از سوی انتشارات امیرکبیر در دسترس قرار گرفته است. ویرایش جدید این کتاب با عنوان The New Cambridge History of Islam در سال ۲۰۱۰ م. منتشر شده است. سرویراستاری این مجموعه شش جلدی که جمعا ۴۷۷۴ صفحه دارد، بر عهده مایکل کوک Michael Cook و ویراستاری هر یک از  مجلدات به ترتیب بر عهده این افراد بوده است:  • جلد اول: شکل‌گیری جهان اسلام، ویراستار: چیس، اف. رابینسون Chase F. Robinson (۸۲۳ صفحه) • جلد دوم: غرب جهان اسلام از قرن یازدهم تا هجدهم میلادی، ویراستار: ماریبل فی‌یرو Maribel Fierro (۸۴۲ صفحه)  • جلد سوم: شرق جهان اسلام از قرن یازدهم تا هجدهم میلادی، ویراستار:  دیوید مورگان David Morgan و آنتونی رید Anthony Reid (۷۰۷ صفحه) • جلد چهارم: فرهنگ‌ها و جوامع اسلامی تا پایان قرن هجدهم میلادی، ویراستار: روبرت اروین Robert Irwin (۸۵۸ صفحه) • جلد پنجم: جهان اسلامی در عصر چیرگی غرب، ویراستار:  فرانسیس رابینسون Francis Robinson (۸۰۵ صفحه) • جلد ششم: مسلمانان و مدرنیته: فرهنگ و جامعه اسلامی از ۱۸۰۰ م. بدین سو، ویراستار: روبرت و. هفنر Robert w. Hwfner (۷۳۹ صفحه) نسخه الکترونیک این مجموعه، در قالب پی‌دی‌اف به آسانی و رایگان در دانشگاه کمبریج در دسترس است. ۲۹ آبان ۱۴۰۰ @MohsenAlviri

🔸 برگزاری نشست "بررسی جایگاه تاریخ اسلام جدید کمبریج؛ در پژوهش‌های آکادمیک و کاربرد آن به مثابه منبعی دانشگاهی" ـ #بخش_دوم از سه قسمت ویژگی‌های عمومی آثار تاریخی مستشرقان  ویژگی‌های عمومی نگاشته‌های مستشرقان در موضوعات تاریخی، صرف‌نظر از تأملاتی که از نظر رویکردها و پیش‌فرض‌ها و مبانی در باره آن‌ها مطرح است، به گونه‌ای است که بیشتر آثار آن‌ها را شایسته اعتناء می‌کند. ویژگی‌هایی هم‌چون گستره منابع، چگونگی بهره گرفتن از منابع، فراوانی ارجاعات، بهره‌مندی فراوان از پژوهش‌های نو، پشت‌گرم بودن به کار جمعی به ویژه با ترکیب استادان پیشکسوت و پژوهشگران جوان، روش پردازش داده‌ها، چگونگی تنظیم و ارائه یافته‌ها، داشتن نقشه‌های مناسب، داشتن انواع نمایه‌های سودمند، و همراه بودن با یک کتابشناسی بسیار ارزشمند و تخصصی و روزآمد. دو ویژگی تاریخ اسلام جدید کمبریج تاریخ اسلام جدید کمبریج، ضمن برخورداری از ویژگی‌های عمومی که بدان اشاره شد، دو ویژگی دیگر دارد که به آن امتیاز بخشیده است: • همه جانبه‌نگری ـ این مجموعه هم از نظر مکان و هم از نظر زمان و هم از نظر موضوعات از یک جامعیت نسبی برخوردار است. از نظر قلمرو جغرافیایی، همه سرزمین‌های شرقی و غربی جهان اسلام در این شش جلد مورد توجه قرار گرفته است و فهرست مطالب جلدهای اول و دوم و پنجم مجموعه شاهد این مدعاست. از نظر زمانی نیز جهان اسلام از پیدایش اسلام تا دوران معاصر مد نظر قرار گرفته است و این گستره زمانی به آسانی از مطالعه عناوین شش جلد که ذکر آن رفت، به دست می‌آید.  این همه‌جانبه‌نگری در موضوعات مورد بررسی هم به چشم می‌آید. به عنوان مثال در جلد چهارم این مجموعه که چهار بخش دارد، موضوعات متنوعی مورد بررسی قرار گرفته است که پاره‌ای از آن‌ها چنین است: تصوف، تنوع فهم‌ها از اسلام، تغییر دین و اهل ذمه، مشروعیت و سازمانهای سیاسی، شهر و عشائر، زندگی روستایی، سازکارهای بازرگانی، زنان و جنسیت، متون و منابع عربی و فارسی و ترکی و اردو، تاریخ‌نگاری، متون و منابع شرح‌حال‌نگاری، روایت‌های مسلمانان از دار الحرب، آموزش، فلسفه، دانش‌های رایج نزد مسلمانان، علوم غیبی، دانش پزشکی، فرهنگ شفاهی، هنر و معماری، موسیقی و آشپزی. همچنین در جلد ششم این مجموعه موضوعاتی متنوع مورد توجه قرار گرفته است، مانند: مهاجرت، ارتباطات، پیکربندی‌های تازه مسلمانان در دو قرن اخیر، ریشه‌های حرکت‌های اصلاحی، تجدید حیات مسلمانان، مسلمانان در غرب، گرایش‌های نو در فقه و کلام اسلامی، مقایسه ساختار حکومت ایران و عربستان، حقوق شهروندی و حقوق بشر، تازه مسلمانان، سنت‌های علمی و تفسیری جدید، اندیشه سیاسی اسلامی، زن و خانواده و قانون، قوانین مربوط احوالات شخصیه، فرهنگ و سیاست در ایران پس از انقلاب، آموزش در دوران مدرن، شهرهای اسلامی در دوران معاصر، نشر و مطبوعات، هنر مدرن، سینما و تلویزیون و رسانه‌های الکترونیک. • گشودن افق‌های نو ـ ویژگی دوم این مجموعه را می‌توان گشودن افق‌هایی نو در برابر خوانندگان شرقی آن شمرد. به عنوان مثال اگر سری به بخش "رویکردهای نو به تاریخ صدر اسلام در دوران مدرن"  Modern approaches to early Islamic history در صفحات صص ۶۲۵ تا ۶۴۷ جلد اول این مجموعه که فِرِد دونر Fred m. donner استاد تاریخ شرق نزدیک در دانشگاه شیکاگو (متولد ۱۹۴۵ م.) آن را نوشته، بیاندازیم، می‌بینیم که وی در این بخش از ویژگی‌هایی همچون تقلیل‌گرایی Reductionism (تقلیل دادن اسلام و قرآن به یک نسخه تغییر شکل‌یافته تورات و انجیل) و عرفی‌سازی (سکولاریزاسیون) Secularising perspective (نادیده انگاشتن نقش مذهب و انگیزه مذهبی در حرکات اجتماعی) و تبدیل نگاه عمومی و یک‌پارچه به جهان اسلام به نگاه‌های تخصصی و از هم‌ گسسته به عنوان برخی از ویژگی‌های پژوهش‌های معطوف به تاریخ اسلام مستشرقان در قرن‌های نوزدهم و بیستم یاد کرده است.  توجه کردن به این ویژگی‌ها، هم از این نظر که یک مستشرق به این ابعاد از رویکردهای نو در مطالعات تاریخ اسلام در دوران مدرن پرداخته و در حقیقت به نقد پیشینیان خود پرداخته، اهمیت دارد و هم از این نظر که دریچه‌ای تازه در برابر ما می‌گشاید تا ما هم از همین زاویه به تاریخ خود بنگریم آموزندگی دارد و هم از این نظر که با بررسی انتقادی دیدگاه‌های آن‌ها عملا می‌توانیم وارد یک گفت‌وگوی سازنده با آن‌ها شویم دارای ارزش و امتیاز است.  به نظر می‌رسد واژه مدرن در عنوان این فصل تنها به نو بودن روش‌ها و ابزارهای پژوهشی مثلا تحول استفاده از سند Document به شواهد Evidences اشاره ندارد، بلکه تغییر بینشی و رویکردی مطالعات تاریخی مستشرقان را هم در برمی‌گیرد. ... ۲۹ آبان ۱۴۰۰ @MohsenAlviri

🔸 برگزاری نشست "بررسی جایگاه تاریخ اسلام جدید کمبریج؛ در پژوهش‌های آکادمیک و کاربرد آن به مثابه منبعی دانشگاهی" ـ #بخش_سوم از سه قسمت یکی از شاخص‌ترین ابعاد این تغییر بینش‌ها کاسته شدن رویکرد کینه‌توزانه نسبت به مسلمانان و تقویت نگاه هم‌دلانه در پژوهش‌های استشراقی است که یکی از مهمترین جلوه های آن در این کتاب، حضور تعداد قابل توجهی از مسلمانان در بین نویسندگان مقالات است. از این منظر اگر در عنوان این فصل به جای کلمه مدرن، از کلمه پست‌مدرن هم استفاده می‌شد، خطا نبود؛ زیرا رخنه نگاه سکولار از ویژگی‌های دوران مدرن است و نقد آن از سوی فِرِد دونر از دستاوردهای دوران پست‌مدرن. سخن آخر بر پایه آن چه گفته شد، از ترجمه این اثر به عنوان یک ضرورت علمی می‌توان سخن گفت و از آن دفاع کرد. هر چند توصیه نخست و همیشگی ما به دانشجویان و طلاب با الهام از استادان پیشکسوت‌مان این است که به سراغ ترجمه‌ها نروند و مستقیما به منابع اصلی مراجعه کنند، زیرا ترجمه به هر حال فهم و درک مترجم از اثر اصلی و بازتولید آن متناسب با توانائی‌ها و ناتوانی‌های اوست و چه بسا درک یک پژوهشگر از متن اصلی با درک مترجم تفاوت داشته باشد، ولی به هر حال در یک نگاه واقع‌بینانه باید بپذیریم که هنوز بخشی قابل توجه از دانشجویان و استادان ما توان مطالعه متون انگلیسی به زبان اصلی را ندارند، بنا بر این ترجمه این کتاب می‌تواند ضریب بهره بردن از کتاب را به صورتی چشمگیر افزایش دهد و اگر دوستان "سمت" در این راه قدم بردارند، دایره مخاطبان این کتاب در میان دانشگاهیان افزایش خواهد یافت و همین امر برخورد نقادانه با کتاب را تقویت خواهد کرد.  در باره ضرورت ترجمه این اثر، از منظری دیگر هم می‌توان سخن گفت و آن گسترش و حتی نهادینه شدن یک تلقی نادرست از ضرورت مقابله با تفکر و تمدن غرب است. متأسفانه عده‌ای با درکی نادرست از این آرمان انقلاب، متوقف نماندن در دانش غربی و تقویت اعتماد به نفس در بررسی انتقادی آن را به مفهوم چشم پوشیدن و فاصله گرفتن از آن قلمداد کرده‌اند و عملا کشور را به فاصله گرفتن از دانش بشری در سطح جهانی کشانده‌اند، هم‌چون کسی که در مسیر رسیدن به مشهد با این شعار که نباید در شهرهای واقع در مسیر مشهد متوقف ماند و در آنها در جا زد، مدعی شود که میخواهد به گونه‌ای سفر زمینی به مشهد داشته باشد که از هیچ شهر و روستایی عبور نکند. این شعار امکان تحقق بیرونی ندارد، بلکه باید از شهرهای مسیر عبور کرد، ولی روشن است که نباید اسیر هیچ یک از آن‌ها شد و در آن‌ها متوقف ماند. ما اگر به دنبال تحقق آرمان‌هایمان هستیم، ناگزیر از فراگرفتن دانش روز جهانی و البته متوقف نماندن در آن‌ها هستیم. امروزه به برکت وسایل ارتباط جمعی جدید، آگاهی اولیه از فعالیت‌های غربی‌ها خیلی زود به دست می‌آید، ولی نیاز به نهضتی دوباره برای ترجمه آثار برگزیده همچنان باقی است.  روشن است این ستودن کتاب و پای فشردن بر ضرورت ترجمه آن، به معنی دور بودن کتاب از کاستی و ناراستی و نادرستی نیست. ای کاش پیش یا پس از ترجمه کتاب، نشست‌های گوناگونی برای بررسی بخش‌های مختلف هر یک از مجلدات کتاب و نیز کلیه مطالب مربوط به وضعیت جهان اسلام در دوران سلطه غرب و به ویژه کلیه مطالب مربوط به ایران برگزار شود. این گونه بررسی‌های انتقادی نیز به نوبه خود دستاوردهای زیادی دارد که بر اصحاب علم و فکر پوشیده نیست. ولی به هر حال نباید از یاد برد که نقد یک فکر پس از نقل آن صورت می‌بندد.  ۲۹ آبان ۱۴۰۰ @MohsenAlviri

مربوط به یادداشت بالا متن یک‌پارچه بررسی جایگاه تاریخ اسلام جدید کمبریج در قالب وُرد @MohsenAlviri

مربوط به یادداشت بالا متن یک‌پارچه بررسی جایگاه تاریخ اسلام جدید کمبریج در قالب پی‌دی‌اف @MohsenAlviri

🔹 درس‌گفتار "بررسی تاریخی ورود مغولان به ایران" درس‌گفتارهایی که گروه فرهنگ و اندیشه شبکه چهار سیما از چندی پیش در باره تاریخ ایران از روزگاران کهن تا کنون با تهیه کنندگی آقای دکترسیدشهاب‌الدین لاجوردی اقدام به پخش کرده، اکنون به تاریخ ایران در قرن هفتم رسیده است. درس‌گفتار "بررسی تاریخی ورود اسلام به ایران" که ارائه آن بر عهده بنده بود، در پنج قسمت در بازه زمانی از ۵ آبان تا ۱۱ آبان پخش شد. اکنون در حلقه‌ای دیگر از این برنامه، درس‌گفتار "بررسی تاریخی ورود مغولان به ایران" قرار است در دو قسمت در روزهای چهارشنبه و پنج‌شنبه ۱۰ و ۱۱ آذر از ساعت ۱۷:۳۰ پخش و روز بعد در ساعت ۱۰:۳۰ بازپخش شود. در درس‌گفتار دو قسمتی این هفته، مطالبی در باره این محورها ارائه شده است: تُرک‌ها و تورانیان و سرزمین ترکان، تفاوت ترک‌زبان‌ها و ترک‌نژادها، تُرک در روایات و ادب فارسی، طوایف تُرک و مغول و نیای چنگیز، مهمترین اقدامات چنگیز تا زمان مرگ او در سال ۶۲۴ ق، مهمترین اقدامات جانشینان چنگیز یعنی اوگتای قاآن (۶۳۹ ق.)، گیوک خان (۶۴۷ ق.)، منگوقاآن (۶۵۷ ق.)، قوبیلای قاآن (۶۹۳ق.) و در پایان، فتح بغداد و سقوط خلافت عباسی به دست هولاکو در سال ۶۵۶ ق. یادآور می‌شود، این درس‌گفتار در هفته آینده با موضوع ایلخانان، ملوک‌الطوائف و سربداران دنبال خواهد شد. محورهای مباحث آینده إن شاء الله در نوشته‌های بعد به اطلاع خواهد رسید. ۸ آذر ۱۴۰۰ @MohsenAlviri

🔸 درس‌گفتار "بررسی تاریخی دوره ایلخانان" در ادامه درس‌گفتارهای مربوط به تاریخ ایران در گروه فرهنگ و اندیشه شبکه چهار سیما، "بررسی تاریخی دوره ایلخانان" در هفت قسمت از یک‌شنبه ۱۴ تا دو‌شنبه ۲۲ آذر، از ساعت ۱۷:۳۰ پخش و روز بعد در ساعت ۱۰:۳۰ بازپخش می‌شود. محورهای اصلی این درس‌گفتار چنین است: مهمترین رویداددهای زمان هولاکو و هشت جانشین او (آباقاخان، احمدتگودار، ارغون، گیخاتو، بایدو، غازان، اولجایتو، ابوسعید بهادرخان)، وضعیت علمی و هنر و معماری در عصر ایلخانی، برخی خرافات باقی‌مانده از عصر ایلخانی، تشیع در عصر ایلخانی و هویت ایرانی در عصر ایلخانی. این درس‌گفتار با موضوع ملوک‌الطوائف و سربداران ادامه خواهد یافت. ۱۴ آذر ۱۴۰۰ @MohsenAlviri

🔹 انتشار مجموعه پنج جلدی "تاریخ شفاهی حوزه‌های علمیه" مجموعه پنج جلدی "تاریخ شفاهی حوزه‌های علمیه" چندی پیش از سوی دانشگاه باقر العلوم علیه السلام منتشر شد. این مجموعه گزارش پایانی یک طرح پژوهشی است که به سفارش میز تمدن اسلامی دفتر تبلیغات اسلامی از سوی برادر گرامی و محقق پرشور و باانگیزه حجت‌الاسلام دکتر احمد فلاح‌زاده و زیر نظر اینجانب به انجام رسیده بود. عناوین فرعی این پنج جلد عبارت است از: • جلد اول: طرح جامع، ۴۴۰ صفحه • جلد دوم: نظریه‌ها، رهیافت‌ها و چشم‌اندازها (یازده سخنرانی اختصاصی برای این طرح)، ۴۵۲ صفحه • جلد سوم: مفاهیم، نظریه‌ها و راهکارها (پانزده مصاحبه اختصاصی برای این طرح)، ۲۳۸ صفحه • جلد چهارم: از مستندسازی تا اثرگذاری در پژوهش‌های اجتماعی (ترجمه هفت مقاله)، ۲۰۸ صفحه • جلد پنجم: مأخذشناسی توصیفی، ۲۵۴ صفحه در جلد دوم این مجموعه که ویژه سخنرانی‌هاست، دو گزارش سخنرانی بنده به این شرح آمده است: "تاریخ شفاهی حوزه علمیه؛ گستره نظریه‌ها" در صفحات ۱۵ تا ۳۳ و "تاریخ شفاهی؛ درآمدی بر مفهوم، فرایند و ویژگی‌های تاریخ‌نگاری شفاهی" در صفحات ۳۳۷ تا ۳۸۰. همچنین در بخش‌های مقدماتی جلد اول این مجموعه (طرح جامع) مقاله‌ای با عنوان "مقدمه ناظر طرح" در صفحات ۲۹ تا ۳۹ آمده است که در بردارنده محورهای زیر است: • چیستی تاریخ شفاهی • گونه‌های تاریخ شفاهی بر پایه ارکان آن • چرایی تاریخ شفاهی حوزه‌های علمیه • چگونگی فراهم آمدن مجموعه پیش رو • درنگی در برابر جلد اول این مجموعه • چشم‌انداز اجرای طرح تاریخ شفاهی حوزه‌های علمیه • در باره نظارت بر طرح متن کامل این مقدمه که توضیحات کافی در باره چرایی و چگونگی‌های این طرح در اختیار خوانندگان قرار می‌دهد، به پیوست در دسترس است. ۱۸ آذر ۱۴۰۰ @MohsenAlviri

مربوط به یادداشت بالا تصویر مجموعه پنج‌جلدی تاریخ شفاهی حوزه‌های علمیه @MohsenAlviri

مربوط به یادداشت بالا متن مقدمه کتاب تاریخ شفاهی حوزه‌های علمیه در قالب وُرد @MohsenAlviri