💡نکته تجویدی: مخارج حروف - قسمت هفدهم 3️⃣ زبان (لسان) 🔸 طرَف اللسان (سر زبان) 📌 از تماس تيغه زبان و پايه دندان‌هاى پیشین (ثنایا) بالا ۳ حرف «د، ت، ط» تولید می‌شود ❇️ تفاوت میان تلفظ «ط» و «ت»: 🖌 بنا بر عقیده پیشینیان دانش تجوید، «طاء» داراى صفات «جهر» و «اطباق» است، در حالى كه «تاء» صفات «همس» و «انفتاح» دارد و اینها به ترتيب مقابل يكديگرند 📌 اما در تجوید و آواشناسی جدید، برخی از صاحب‌نظران حرف «ط» را جزو حروف «مهموسه» قلمداد کرده‌اند! و بنابراین: 🔹 «تنها تفاوت در شكل قرار گرفتن زبان هنگام اداى اين دو حرف‌ است كه در «ط» به شكل مقعّر درمى‌آيد ...» و این قول از «دکتر ابراهیم انیس» دانشمند و زبان‌شناس معاصر مصری نقل شده است ❗️ چند نکته: 1️⃣ همان‌گونه که پیش از این و در بیان اختلافات در نحوه تلفظ صحیح حرف «ض» بیان گردید، به عقیده برخی از صاحب‌نظران: ♻️ بهتر است قاريان قرآن حروف را آن‌گونه كه قدما توصيف نموده‌اند ادا كنند 📝 زيرا ملاك ادای حروف، تلفظى است كه فصيح‌تر یا به‌عبارتى به تلفظ اصيل نزديك‌تر باشد 🖊 و اين مهم با به کار بستن تعريف قدما از مخارج حروف و چگونگى توليد آن مُيَسَّر است 2️⃣ گروهی حرف «ط» را محکم‌ترین و قوی‌ترین حرف دانسته‌اند: ❇️ وأقوى الحروف على الإطلاق «الطاء المهملة» وذلك لأنه 👈 اجتمع فيها ستّ صفات قوية وليس فيها من الصفات الضعيفة شيء! 🖌 که این عبارت به صراحت با مهموس بودن حرف «ط» در تنافی است 🔹 ادامه دارد ... 📚 برگرفته از: ▪️ «پژوهشی در علم تجوید» اثر ابوالفضل علامی ▪️ «قواعد التجويد علی روايه حفص ...» اثر عبدالعزيز القارئ ▪️ «دانش تجوید» اثر محمدرضا ستوده‌نیا #تجوید #ستوده‌نیا #علامی #عبدالعزیزالقارئ #مخارج‌حروف #طرف‌اللسان #زبان #تیغه‌زبان #سرزبان ✨ جلسه تخصصی قرائت ✨ @QuranYasinGroup

💡نکته تجویدی: مخارج حروف - قسمت هجدهم 3️⃣ زبان (لسان) 🔸 طرَف اللسان (سر زبان) 📌 از تماس تيغه زبان و پايه دندان‌هاى پیشین (ثنایا) بالا ۳ حرف «د، ت، ط» تولید می‌شود ❇️ ادامه تفاوت میان تلفظ «ط» و «ت» ❗️ چند نکته 3️⃣ تفاوت «ط» مجهور با مهموس 🟦 با دقت در شیوه تلفظ حرف «ط» در قرائت قراء مصری و غیرمصری متوجه نکته جالبی می‌شویم: 🖌 میزان صفت جهر در بین قاریان مختلف، متفاوت است 🖊 عموما قراء مصری حرف «ط» را با جهر کمتر و شدت بیشتر و قراء حجازی و خلیجی با جهر بیشتر و شدت کمتر تلفظ می‌کنند 📍 هر اندازه جهر در تلفظ حرف «ط» بیشتر باشد گویی صدای آن به «د» نزدیک می‌شود و هر اندازه کمتر باشد به حرف «ت» شباهت پیدا می‌کند 🔸 گویی حرف«ط» مخلوطی از «د» و «ت» را در خود دارد و البته به همراه استعلاء و اطباق 👈 به عنوان نمونه برای بیشترین مقدار صفت جهر می توان به تلفظ حرف «ط» در ترتیل «سعد الغامدی» و برای کمترین جهر می‌تون به قرائت استاد «راغب مصطفی غلوش» مراجعه نمود #تجوید #ستوده‌نیا #علامی #مخارج‌حروف #طرف‌اللسان #زبان #تیغه‌زبان #سرزبان ✨ جلسه تخصصی قرائت ✨ @QuranYasinGroup

💡نکته تجویدی: مخارج حروف - قسمت نوزدهم 3️⃣ زبان (لسان) 🔸 طرَف اللسان (سر زبان) 📌 از تماس تیغه زبان با دندان‌هاى ثناياى پايين، حروف «س»، «ص» و «ز» ادا مى‌شود ❇️ حروف سین، صاد و زای را «اسَلی» می‌نامند 👈 اسَل به معنای هر چیز تیز و باریک است و اشاره به تیغه زبان دارد ▫️ دندان‌های پایین به دندان‌های بالا نزدیک می‌شود ▫️ تيغه زبان در محل پايه دندان‌هاى ثناياى پایین قرار مى‌گيرد ▫️ كناره‌هاى زبان به ديواره دندان‌هاى كنارى بالا مى‌چسبد، طورى كه امكان خروج هوا از دو طرف زبان وجود ندارد ▫️ نرم‌كام به بالا كشيده مى‌شود و راه عبور هوا را از بينى مى‌بندد ▫️ میان سر زبان و لثه دندان‌های پیشین بالا مجرایی تنگ ایجاد می‌شود ▫️ فشار هوا و سایش آن هنگام عبور از این گذرگاه تنگ بين زبان و لثه بالا موجب می‌شود سه حرف ياد شده به حالت «صفیر» ادا گردد 🔹 ادامه دارد ... 📚 برگرفته از: «پژوهشی در علم تجوید» اثر ابوالفضل علامی و «دانش تجوید» اثر محمدرضا ستوده‌نیا #تجوید #ستوده‌نیا #علامی #مخارج‌حروف #اسلی #طرف‌اللسان #زبان #تیغه‌زبان #سرزبان ✨ جلسه تخصصی قرائت ✨ @QuranYasinGroup

💡نکته تجویدی: مخارج حروف - قسمت بیستم 3️⃣ زبان (لسان) 🔸 طرَف اللسان (سر زبان) 📌 از تماس تیغه زبان با دندان‌هاى ثناياى پايين، حروف «س»، «ص» و «ز» ادا مى‌شود ❇️ تفاوت «س» با «ز» ▫️ در تلفظ «زای» به خلاف «سین» تارهای صوتی مرتعش می‌شود (صفت جهر) ▫️ هنگام ادای حرف «ز» ربان اندکی به اهتزاز در می‌آید و صدایی شبیه صدای زنبور ایجاد می‌شود ❌ نگارنده با مورد اخیر موافق نمی‌باشد (صدای مذکور ناشی از ارتعاش تارهای صوتی است و نه لرزش زبان!) ❇️ تفاوت «س» با «ص» ▫️ در تلفظ «ص» انتهای زبان کمی به عقب و به سوی انتهای سقف دهان بالا می‌رود ▫️ همچنین جلوی زبان به لثه بالا نزدیک و گودی میان زبان (تقعّر) پدید می‌آید (صفت اطباق) 📚 برگرفته از: «پژوهشی در علم تجوید» اثر ابوالفضل علامی و «دانش تجوید» اثر محمدرضا ستوده‌نیا #تجوید #ستوده‌نیا #علامی #مخارج‌حروف #اسلی #طرف‌اللسان #زبان #تیغه‌زبان #سرزبان ✨ جلسه تخصصی قرائت ✨ @QuranYasinGroup

💡نکته تجویدی: مخارج حروف - قسمت بیست‌ویکم 3️⃣ زبان (لسان) 🔸 طرَف اللسان (سر زبان) 📌 از تماس نوك و تيغه زبان با لبه دندان‌هاى ثناياى بالا سه حرف «ذال، ثاء و ظاء» ادا مى‌شود 💠 برخی اين حروف را «لثويّه» ناميده‌اند، به این دلیل که خروج آنها از نزديكى لثه است و البته برخی از دانشمندان نیز این قول را رد نموده‌اند 🖌 نوك زبان با لبه دندان‌هاى پیشین بالا در تماس قرار مى‌گيرد و هوا با فشار از فاصله ايجاد شده بين آنها عبور مى‌كند. هنگام توليد اين حروف، نرمكام به بالا كشيده شده، راه عبور هوا از بينى را مى‌بندد 📚 برگرفته از: «پژوهشی در علم تجوید» اثر ابوالفضل علامی و «دانش تجوید» اثر محمدرضا ستوده‌نیا #تجوید #ستوده‌نیا #علامی #مخارج‌حروف #لثوی #طرف‌اللسان #زبان #تیغه‌زبان #سرزبان #ثنایا ✨ جلسه تخصصی قرائت ✨ @QuranYasinGroup

💡نکته تجویدی: مخارج حروف - قسمت بیست‌ودوم 3️⃣ زبان (لسان) 🔸 طرَف اللسان (سر زبان) 📌 از تماس نوك و تيغه زبان با لبه دندان‌هاى ثناياى بالا سه حرف «ذال، ثاء و ظاء» ادا مى‌شود 💠 تفاوت «ث» با «ذ» و «ظ» 🖌 در توليد «ذال» و «ظاء» تارهاى صوتى ارتعاش دارد، چون آواى آنها داراى «جهر» است. امّا در اداى «ثاء» تارهاى صوتى ارتعاش پيدا نمى‌كند، زيرا داراى صفت «همس» است 👈 بنابراين تفاوت آنها در ارتعاش و عدم ارتعاش تارهاى صوتى است 💠 تفاوت «ظ» با «ذ» و «ث» 🖌 «ظاء» درشت ادا می‌شود، زیرا دارای صفات «استعلاء» و «اطباق» است. اما آن دو حرف دیگر «استفال» و «انفتاح» دارند و بنابراین رقیق و نازک تلفظ می‌شوند 👈 رعايت اطباق موجب مى‌شود تا زبان هنگام تلفظ «ظ» حالت مقعّر به خود گرفته، منطبق بر كام بالا شود. در اين حالت، زبان مقدارى به عقب می‌آید و ريشه زبان به ديواره حلق و نرم‌كام نزديك مى‌شود 📚 برگرفته از: «پژوهشی در علم تجوید» اثر ابوالفضل علامی و «دانش تجوید» اثر محمدرضا ستوده‌نیا #تجوید #ستوده‌نیا #علامی #مخارج‌حروف #طرف‌اللسان #زبان #تیغه‌زبان #سرزبان #ثنایا ✨ جلسه تخصصی قرائت ✨ @QuranYasinGroup

💡نکته تجویدی: مخارج حروف - قسمت بیست‌وسوم 4️⃣ شفتان (لب‌ها) 📌 این موضع دارای ۲ مخرج است و این حروف را تولید می‌کند: «ف»، «و»، «ب» و «م» 🖌 این ۴ حرف را «شفوی» نامیده‌اند 💠 ف: مخرج حرف «ف» لب پایین و سر دندان‎‌های پیشین بالاست ◽️ هوا بدون این‌که تارهای صوتی را مرتعش کند از حنجره می‌گذرد ◽️ نرم‌کام بالا آمده، مسیر عبور هوا از بینی را می‌بندد ◽️ سر دندان‌های ثنایای بالا روی لب پایین قرار می‌گیرد و هوا از مجرای تنگ بین آن‌ها با فشار زیاد عبور می‌کند ◽️ در اثر این سایش قوی صدای «ف» با صفت «همس» تولید می‌شود 👈 نکته: در صورت افزودن «جهر» به حرف «ف»، حرف «و» فارسی تولید می‌شود 📚 برگرفته از: «پژوهشی در علم تجوید» اثر ابوالفضل علامی و «دانش تجوید» اثر محمدرضا ستوده‌نیا #تجوید #ستوده‌نیا #علامی #مخارج‌حروف #شفتان #شفوی #لب‌ها #ثنایا #همس ✨ جلسه تخصصی قرائت ✨ @QuranYasinGroup

💡نکته تجویدی: مخارج حروف - قسمت بیست‌وچهارم 4️⃣ شفتان (لب‌ها) 📌 این موضع دارای ۲ مخرج است و این حروف را تولید می‌کند: «ف»، «و»، «ب» و «م» 💠 و: مخرج حرف «و» لب‌هاست ◽️ هوا از حنجره می‌گذرد و تارهای صوتی را مرتعش می‌کند ◽️لب‌ها به حالت گرد (غنچه) درمی‌آید ◽️ در اثر عبور هوا از این مجرا حرف «و» تلفظ می‌شود 👈 نکته: 1️⃣ به عقیده برخی از آواشناسان، مخرج «واو» تنها لب‌ها نيستند، بلكه عقب زبان به هنگام نزديك شدن به نرم‌كام تولیدکننده این حرف است و شايد وضوح گردى لب‌ها موجب شده كه گذشتگان مخرج آن را لب‌ها بدانند 2️⃣ آواشناسان «واو» را نيز مانند «ياء» نيم‌مصوِّت ناميده‌اند، زيرا تفاوت بین آن و صداى كشيده «ـُو» تنها فضاى بين عقب زبان و نرم‌كام است که هنگام تلفظ «واو» تنگ‌تر مى‌باشد 📚 برگرفته از: «پژوهشی در علم تجوید» اثر ابوالفضل علامی و «دانش تجوید» اثر محمدرضا ستوده‌نیا #تجوید #ستوده‌نیا #علامی #مخارج‌حروف #شفتان #شفوی #لب‌ها #ثنایا #جهر ✨ جلسه تخصصی قرائت ✨ @QuranYasinGroup

💡نکته تجویدی: مخارج حروف - قسمت بیست‌وپنجم 4️⃣ شفتان (لب‌ها) 📌 این موضع دارای ۲ مخرج است و این حروف را تولید می‌کند: «ف»، «و»، «ب» و «م» 💠 ف: مخرج حرف «ف» لب پایین و دندان‌های ثنایای بالاست ◽️ هوا بدون اینکه تارهای صوتی را مرتعش کند از حنجره می‌گذرد ◽️سر دندان‌های پیشین بالا روی لب پایین قرار می‌گیرد ◽️ در اثر عبور پرفشار هوا از این مجرا حرف «ف» تلفظ می‌شود ◽️ هنگام تلفظ این حرف نرم‌کام به بالا کشیده شده، راه عبور هوا از بینی را کاملا می‌بندد 👈 نکته: 1️⃣ این حرف را «الشَّفَوِىُّ الْأَسْنَانى» خوانده‌اند. زیرا اندام‌های سازنده آن هم دندان‌ها و هم لب‌ها هستند 2️⃣ هنگام ادای این حرف، هوا با سایش قوی از بين بريدگی‌هاى دندان‌ها و همچنين از لاى دندان‌ها و لب پايين به بيرون جريان مى‌يابد 📚 برگرفته از: «پژوهشی در علم تجوید» اثر ابوالفضل علامی و «دانش تجوید» اثر محمدرضا ستوده‌نیا #تجوید #ستوده‌نیا #علامی #مخارج‌حروف #شفتان #شفوی #لب‌ها #ثنایا #همس ✨ جلسه تخصصی قرائت ✨ @QuranYasinGroup

💡نکته تجویدی: مخارج حروف - قسمت بیست‌وششم 4️⃣ شفتان (لب‌ها) 📌 این موضع دارای ۲ مخرج است و این حروف را تولید می‌کند: «ف»، «و»، «ب» و «م» 💠 ب: مخرج «ب» همانند «و» میان دو لب است ◽️ در تلفظ «ب» به خلاف «و» لب‌ها بر هم منطبق می‌شود ◽️هوا از ریه‌ها خارج شده، از حنجره عبور می‌کند ◽️در این حال، تارهای صوتی به ارتعاش درمی‌آید ◽️ لب‌ها بر هم منطبق شده، مسیر عبور هوا را می‌بندد ◽️هوا در پشت لب‌ها حبس و فشرده می‌شود ◽️با باز شدن ناگهانی لب‌ها «ب» به صورت انفجاری تولید می‌شود ◽️ هنگام تلفظ این حرف، انتهای نرم‌کام به بالا کشیده شده، راه عبور هوا از خیشوم را می‌بندد 📚 برگرفته از: «پژوهشی در علم تجوید» اثر ابوالفضل علامی و «دانش تجوید» اثر محمدرضا ستوده‌نیا #تجوید #ستوده‌نیا #علامی #مخارج‌حروف #شفتان #شفوی #لب‌ها #جهر ✨ جلسه تخصصی قرائت ✨ @QuranYasinGroup

💡نکته تجویدی: مخارج حروف - قسمت بیست‌وهفتم 4️⃣ شفتان (لب‌ها) 📌 این موضع دارای ۲ مخرج است و این حروف را تولید می‌کند: «ف»، «و»، «ب» و «م» 💠 م: مخرج «م» همانند «ب» و «و» میان دو لب است ◽️هوا از ریه‌ها خارج شده، از حنجره عبور می‌کند ◽️در این حال، تارهای صوتی به ارتعاش درمی‌آید ◽️انتهای نرم‌کام پایین آمده، راه عبور هوا از دهان بسته می‌شود ◽️در مقابل، راه عبور هوا از خیشوم باز است ◽️ با عبور هوا از خیشوم، نوعی سایش ایجاد می‌شود که همان صدای «غنه» است ◽️هنگام تلفظ این حرف، همانند حرف «ب» لب‌ها کاملا بر هم منطبق است 📚 برگرفته از: «پژوهشی در علم تجوید» اثر ابوالفضل علامی و «دانش تجوید» اثر محمدرضا ستوده‌نیا #تجوید #ستوده‌نیا #علامی #مخارج‌حروف #شفتان #شفوی #لب‌ها #جهر ✨ جلسه تخصصی قرائت ✨ @QuranYasinGroup

💡نکته تجویدی: مخارج حروف - قسمت بیست‌وهشتم (آخر) 5️⃣ خیشوم (اقصی الانف) 📌 خیشوم جایگاه خروج «غنه» است 🖌 «ن» و «م» صفت «غنه» دارند و صدای این ۲ حرف به صورت غنه از خیشوم خارج می‌شود 🔸 محل تكوين حرف «م» لب‌هاست ولى به دليل پايين آمدن نرم‌كام و بسته شدن راه خروج هوا از دهان، هوا وارد فضاى بينى شده، صداى «م» از «خيشوم» شنيده مى‌شود 🔹 مخرج حرف «ن» زبان است ولى به همان دلیل پیشین، صداى آن از «خيشوم» شنيده مى‌شود ✅ خیشوم مجرای عبور صدای «ن» و «م» است 📚 برگرفته از: «پژوهشی در علم تجوید» اثر ابوالفضل علامی و «دانش تجوید» اثر محمدرضا ستوده‌نیا #تجوید #ستوده‌نیا #علامی #مخارج‌حروف #خیشوم #غنه ✨ جلسه تخصصی قرائت ✨ @QuranYasinGroup