💡نکته تجویدی: مخارج حروف - قسمت سوم 2️⃣ حلق ✅ اندامی است که از پایین به حنجره (تارهای صوتی) و از بالا به دهان مرتبط است. ✅ به عقیده دانشمندان تجوید، «حلق» جایگاه تلفظ ۶ حرف است که در ۳ مخرج قرار دارند: ◾️ ابتدای حلق (نزدیک دهان = ادنی‌الحلق) محل تلفظ غ - خ ◾️ وسط حلق محل تلفظ ع - ح ◾️ انتهای حلق (نزدیک حنجره = اقصی‌الحلق) محل تلفظ ه - ء 🔹 نکته: 👈 در آثار پیشینیان تنها در «اسباب حدوث الحروف» ابن سینا (رحمه الله) چیزی جز این تقسیم‌بندی آمده است. او مخرج دو حرف ه - ء را خود حنجره (تارهای صوتی) دانسته و نه حلق. مطلبی که علم آواشناسی مدرن نیز آن را تایید می‌کند. شیخ‌الرئیس(رحمه الله) با تبحری که در طب داشت به این نکته دست یافته بود. 📚 برگرفته از کتاب «دانش تجوید» اثر دکتر محمدرضا ستوده‌نیا #تجوید #مخارج‌حروف #حلق #ستوده‌نیا ✨ جلسه تخصصی قرائت ✨ @QuranYasinGroup

📜آموزش قرائات – روایت ورش از نافع – قسمت چهل و یکم یاءات اضافه - قسمت نخست - مقدمه 🔸 یاء اضافه عبارت است یاء ضمیر متصل متکلم وحده که به اسم و فعل و حرف اضافه می‌شود ✔️ و در صورت اتصال به فعل، مفعول‌به و محلا منصوب ✔️ در صورت اضافه شدن به اسم، مضاف‌الیه و محلا مجرور ✔️ و در صورت اتصال به حرف، معمول آن حرف خواهد بود، مثلا مجرور به حرف جر، اسم حرف مشبهه بالفعل و ... 👈 مطرح شدن بابی تحت عنوان یاءات اضافه در اصول قرائی بدین سبب بوده که بین قراء بر سر حرکت «ی» در آخر کلمات اختلاف است: ✅ «ی» اضافه به فتحه یا سکون خوانده شده است 📝 برای نمونه در قرائت عاصم به روایت حفص، موارد زیر به فتح یاء اضافه آمده است: ▪️ قَالَ هِيَ عَصَايَ أَتَوَكَّأُ عَلَيْهَا ...﴿طه -١٨﴾ ▪️ ... وَلِمَنْ دَخَلَ بَيْتِيَ مُؤْمِنًا ... ﴿نوح -٢٨﴾ ▪️ ... يَرِثُهَا عِبَادِيَ الصَّالِحُونَ ﴿انبیاء -۱۰۵﴾ 📝 و همچنین در نمونه‌های زیر، حفص یاء اضافه را به سکون از عاصم روایت نموده است: ▪️ ... قَالَ لَا يَنَالُ عَهْدِي الظَّالِمِينَ ﴿بقره -۱۲۴﴾ ▪️ قُلْ إِنِّي أَخَافُ إِنْ عَصَيْتُ رَبِّي ... ﴿انعام -١٥﴾ ▪️ ... فَهَبْ لِي مِنْ لَدُنْكَ وَلِيًّا ﴿مریم -٥﴾ ✨جلسه تخصصی قرائت✨ @QuranYasinGroup

🔉 تلاوت زیبا با صدای استاد «مصطفی اسماعیل» 📖 سوره مبارکه ابراهیم آیات ۲۳ تا ۳۰ 📝 تحلیل: 📌 مقطع به قرائت عاصم به روایت حفص (غیر شاطبیه) و در مقام بیات آغاز شده است 🖊 استاد در آیه ۲۴ مقام شوری را اجرا نموده‌اند 🔹 ۲ فراز بعدی «أصلُها ثابِتٌ وَ ...» در راست‌نیریز است و سپس مجددا شوری و فرود در بیات 📌 سپس استاد از «وَ اُدخِلَ الَّذینَ ...» اعاده نموده، وارد مقام رست و روایت «ورش از نافع» می‌شود 🔸استاد رست را روی درجه هفتم بیات قرار داده‌اند و بنابراین قرار تلاوت ۱ درجه پایین می‌آید ✔️ مجددا راست‌نیریز برای مقدمه‌چینی و ورود به بیات (اکتاوی) و از آیه ۲۵ رسما ورود به بیات 🖊 از انتهای آیه ۲۷ اجرای صبا آغاز می‌شود و تا انتهای آیه ۲۸ ادامه دارد 🖌 سپس مجددا بیات و ختم مقطع با مقام شوری ❓ دامنه صوتی اجرا شده در مقطع چقدر است؟ ❓ از بُعد قرائات چه نقدهایی به تلاوت وارد است؟ ❓ به لحن آیه ۲۴ (راست‌نیریز) چه نقدی می‌توان از بُعد «لحن‌الاداء» وارد نمود؟ ✨جلسه تخصصی قرائت✨ @QuranYasinGroup

💡نکته‎ای در وقف و ابتدا: انواع وقف – قسمت چهارم 🔹 وقف تام: 🖊 وقف بر کلمه‌ای است که مابعدش به آن (و پیش از آن) مربوط نباشد. چه از نظر لفظ و چه معنا. ✔️ به عقیده شیخ «محمود الحصری» صاحب «معالم‌الاهتداء» این گونه وقف غالبا در انتهای آیات اتفاق می‌افتد و به ویژه در پایان داستان‌ها. 🔸 استاد محمود خلیل نمونه‌ای را برای وقف تام مطرح و شرح می‌کند: 🌿 هَذَا خَلْقُ اللَّهِ فَأَرُونِي مَاذَا خَلَقَ الَّذِينَ مِنْ دُونِهِ بَلِ الظَّالِمُونَ فِي ضَلَالٍ مُبِينٍ ﴿لقمان - ۱۱﴾ وَلَقَدْ آتَيْنَا لُقْمَانَ الْحِكْمَةَ أَنِ اشْكُرْ لِلَّهِ وَمَنْ يَشْكُرْ فَإِنَّمَا يَشْكُرُ لِنَفْسِهِ وَمَنْ كَفَرَ فَإِنَّ اللَّهَ غَنِيٌّ حَمِيدٌ ﴿١٢﴾ 📌 وقف بر «مُبِينٍ» در انتهای آیه «تام» است. 👈 زیرا ادامه آیات به آن (و قبل از آن) مربوط نیست. چه از نظر لفظ چه معنا. ✅ عدم ارتباط لفظی به این دلیل است که عبارت «وَلَقَدْ آتَيْنَا لُقْمَانَ الْحِكْمَةَ ...» مستانفه است (ابتدای آن «واو» استئنافیه است و حالیه یا عاطفه نمی‌باشد) و بنابراین از لحاظ اعراب هیچ تعلقی به ماقبل ندارد. ✅ عدم تعلق معنایی به این دلیل است که آیات پیشین در پی توجه دادن بندگان به خلقت خداوند قدرت و حکمت او در آفرینش آسمان‌ها و کوهها و ... است و اما بعد از آن به داستان لقمان وارد می‌شود و پندهای او به فرزندش را ذکر می‌کند. ✨ جلسه تخصصی قرائت ✨ @QuranYasinGroup

💡نکته‎ای در وقف و ابتدا: انواع وقف – قسمت چهارم 🔹 وقف تام: 🖊 وقف بر کلمه‌ای است که مابعدش به آن (و پیش از آن) مربوط نباشد. چه از نظر لفظ و چه معنا. ✔️ به عقیده شیخ «محمود الحصری» صاحب «معالم‌الاهتداء» این گونه وقف غالبا در انتهای آیات اتفاق می‌افتد و به ویژه در پایان داستان‌ها. 🔸 استاد محمود خلیل نمونه‌ای را برای وقف تام مطرح و شرح می‌کند: 🌿 هَذَا خَلْقُ اللَّهِ فَأَرُونِي مَاذَا خَلَقَ الَّذِينَ مِنْ دُونِهِ بَلِ الظَّالِمُونَ فِي ضَلَالٍ مُبِينٍ ﴿لقمان - ۱۱﴾ وَلَقَدْ آتَيْنَا لُقْمَانَ الْحِكْمَةَ أَنِ اشْكُرْ لِلَّهِ وَمَنْ يَشْكُرْ فَإِنَّمَا يَشْكُرُ لِنَفْسِهِ وَمَنْ كَفَرَ فَإِنَّ اللَّهَ غَنِيٌّ حَمِيدٌ ﴿١٢﴾ 📌 وقف بر «مُبِينٍ» در انتهای آیه «تام» است. 👈 زیرا ادامه آیات به آن (و قبل از آن) مربوط نیست. چه از نظر لفظ چه معنا. ✅ عدم ارتباط لفظی به این دلیل است که عبارت «وَلَقَدْ آتَيْنَا لُقْمَانَ الْحِكْمَةَ ...» مستانفه است (ابتدای آن «واو» استئنافیه است و حالیه یا عاطفه نمی‌باشد) و بنابراین از لحاظ اعراب هیچ تعلقی به ماقبل ندارد. ✅ عدم تعلق معنایی به این دلیل است که آیات پیشین در پی توجه دادن بندگان به خلقت خداوند قدرت و حکمت او در آفرینش آسمان‌ها و کوهها و ... است و اما بعد از آن به داستان لقمان وارد می‌شود و پندهای او به فرزندش را ذکر می‌کند. ✨ جلسه تخصصی قرائت ✨ @QuranYasinGroup

💡نکته تجویدی: مخارج حروف - قسمت چهارم 3️⃣ زبان (لسان) ✅ زبان با حرکت‌های مختلف خود و به وسیله تغییر حالت و حجم دهان، کم و بیش در ادای تمامی حروف نقش دارد ✅ لکن به عقیده دانشمندان تجوید، ۱۸ حرف مستقیما به وسیله زبان تولید می‌شود و در واقع مخرج هریک از آن‌ها قسمتی از زبان است ✅ این حروف عبارتند از: ق، ک، ض، ج، ش، ی، ص، س، ز، ط، د، ت، ظ، ذ، ث، ل، ن، ر ✅ قسمت‌های مختلف زبان در علم تجوید عبارت است از: ▪️ «اقصی اللسان» یا «انتهای زبان» ▪️ «وسط اللسان» ▪️ «طَرَف اللسان» یا «سر زبان» ▪️ «حافة اللسان» یا «کناره زبان» ▪️ «جذر اللسان» یا «ریشه زبان» 📚 برگرفته از کتاب «دانش تجوید» اثر دکتر محمدرضا ستوده‌نیا #تجوید #مخارج‌حروف #زبان #ستوده‌نیا ✨ جلسه تخصصی قرائت ✨ @QuranYasinGroup

📜 آموزش قرائات – روایت ورش از نافع – قسمت چهل‌ودوم یاءات اضافه – قسمت دوم 🔹 عدد یاءات اضافه در قرآن بیش از ۲۲۰ مورد است که در حدود ۶۰ مورد، ورش در فتح یا اسکان مانند حفص عمل نموده است. 📌 به دلیل تعدد و تنوع در موارد یاءات اضافه، نمی‌توان قائده‌ای مشخص برای فتح یا اسکان آن بیان نمود. 🔸 فلذا برای تسلط بر روایت ورش، لازم است تمامی موارد یاءات اضافه با تمرین و ممارست به خاطر سپرده شود. همان‌گونه که «فرش‌الحروف» روایت را باید حفظ نمود. 🖌 با این وجود برای سهولت آموزش، کلیه موارد را در ۴ گروه طبقه‌بندی و تفاوت‌های بین ورش و حفص را بیان نموده‌اند: ▪️ یاء اضافه که پس از آن همزه قطع آمده باشد ▪️ یاء اضافه که پس از آن «الـ» آمده باشد ▪️ یاء اضافه که پس از آن همزه وصل به غیر از «الـ» آمده باشد ▪️ یاء اضافه که پس از آن حرف دیگری آمده باشد ✨جلسه تخصصی قرائت✨ @QuranYasinGroup

💡نکته‎ای در وقف و ابتدا: انواع وقف – قسمت پنجم 🔹 وقف کافی: 🖊 وقف بر کلمه‌ای است که مابعدش به آن (و پیش از آن) از نظر لفظ مربوط نباشد. لکن از لحاظ معنا به هم مربوط باشند. ✔️ به عقیده استاد محمودخلیل الحصری صاحب معالم‌الاهتداء این گونه وقف در انتهای آیات و در میانه آیات اتفاق می‌افتد. 🔸 شیخ محمود الحصری نمونه‌ای را برای وقف کافی مطرح و شرح می‌کند: 🌿 إِنَّ الَّذِينَ يُنَادُونَكَ مِنْ وَرَاءِ الْحُجُرَاتِ أَكْثَرُهُمْ لَايَعْقِلُونَ ﴿حجرات - ۴﴾ وَلَوْ أَنَّهُمْ صَبَرُوا حَتَّى تَخْرُجَ إِلَيْهِمْ لَكَانَ خَيْرًا لَهُمْ ۚ وَاللَّهُ غَفُورٌ رَحِيمٌ ﴿٥﴾ 📌 وقف بر «لَايَعْقِلُون» در انتهای آیه ۴ «کافی» است. 👈 زیرا ادامه آیات با آن (و قبل از آن) ارتباط لفظی ندارد. ✅ یعنی در واقع جمله «وَلَوْ أَنَّهُمْ ...» از لحاظ نحوی «مستأنفه» است و از لحاظ اعراب هیچ تعلقی به ماقبل ندارد. 👈 و اما واضح است که ارتباط معنایی میان آیات وجود دارد. ✅ زیرا تمام آنها در باب مقام و منزلت رفیع پیامبر اسلام(ص) است و لزوم بزرگداشت حضرتش توسط مومنان و رعایت ادب در محضر ایشان و ... . ✨ جلسه تخصصی قرائت ✨ @QuranYasinGroup

💡نکته تجویدی: مخارج حروف - قسمت پنجم 3⃣ زبان (لسان) 🔸 اقصی اللسان (انتهای زبان) 🖊 مخرج ۲ حرف «ق» و «ک» در انتهای زبان قرار دارد 📌 در تلفظ هر دو حرف، انتهای زبان بالا می‌رود و به سقف دهان (حنک اعلی) می‌خورد، هوا حبس می‌شود و به محض رها شدن، تلفظ آن‌ها صورت می‌گیرد 🔸 تفاوت «ق» و «ک» 👈 با وجود هم‌مخرج بودن، اما این دو حرف تفاوت‌هایی دارند که باعث تمیز آنها از یکدیگر می‌شود: ▪️ در تلفظ «ق» انتهای زبان به انتهای «نرم‌کام» برخورد می‌کند (چسبیده به زبان کوچک) اما «ک» کمی جلوتر از آن ▪️به عقیده اکثر دانشمندان تجوید «ق» دارای صفت «جهر» است اما «ک» را همه «مهموس» دانسته‌اند ▪️ «ق» دارای صفت «استعلاء» است اما «ک» نازک ادا می‌شود و «استفال» دارد 📚 برگرفته از «دانش تجوید»، اثر استاد محمدرضا ستوده‌نیا و «پژوهشی در علم تجوید» اثر استاد ابوالفضل علامی #تجوید #ستوده‌نیا #علامی #مخارج‌حروف #اقصی‌اللسان #زبان ✨ جلسه تخصصی قرائت ✨ @QuranYasinGroup

📜 آموزش قرائات – روایت ورش از نافع – قسمت چهل‌وسوم یاءات اضافه – قسمت سوم 🔹 در منابع قرائی، یاءات اضافه را در ۴ گروه طبقه‌بندی و تفاوت‌های بین ورش و حفص را بیان نموده‌اند 1️⃣ یاء اضافه که پس از آن همزه قطع آمده باشد 📌 موارد آن در قرآن ۱۷۶ است 🖊 ورش غالب این موارد را به «فتح» و تنها ۱۸ مورد را به «اسکان» یاء اضافه خوانده است 🖌 حفص بیشتر این موارد را به اسکان «ی» روایت نموده و فقط در ۱۳ مورد مانند ورش به فتح خوانده است ✅ موارد اندکی که ورش به اسکان خوانده غالبا «ی» اضافه در حالت مفعولی و پس از «نون وقایه» قرار دارد، یعنی: فعل + ـنـ + ی 👈 مانند: ▪️ فَاذْكُرُونِي أَذْكُرْكُمْ ▪️ أَنْظِرْنِي إِلَى ✅ موارد اندکی که حفص به فتح خوانده غالبا پس از یاء اضافه، همزه مکسور آمده است 👈 مانند: ▪️ إِنْ أَجْرِيَ إِلَّا ▪️ يَدِيَ إِلَيْكَ 🔺 چند نمونه دیگر: 🔹 حفص: دُعَائِي إِلَّا فِرَارًا 🔸 ورش: دُعَائِيَ إِلَّا فِرَارًا 🔹 حفص: أُمِّيَ إِلَهَيْنِ 🔸 ورش: أُمِّيَ إِلَهَيْنِ 🔹 حفص: وَإِنِّي أُعِيذُهَا 🔸 ورش: وَإِنِّيَ أُعِيذُهَا ✨جلسه تخصصی قرائت✨ @QuranYasinGroup

💡نکته‎ای در وقف و ابتدا: انواع وقف – قسمت ششم - مراد از رابطه لفظی و معنوی 1⃣ ارتباط معنوی: 📌 ملاک و معیار رابطه معنوی بین دو عبارت آن است که از نظر معنا و موضوع به هم وابسته باشند 🖌 به طور مثال: ▪️ آیات ۲ تا ۵ سوره بقره از نظر معنا با هم ارتباط دارند، زیرا همه آنها درباره متقین و شرح حال آنهاست ▪️ آیات ۶ و ۷ این سوره شرح حال کافران است و آنها نیز با هم ارتباط معنوی دارند ▪️ آیات ۸ تا ۲۰ هم مربوط به منافقان است و لذا با هم رابطه معنایی دارند 2⃣ ارتباط لفظی: 📌 مراد از رابطه لفظی وجود ارتباط «اعرابی» بین دو عبارت است 🔸 یعنی یا قسمت اول از لحاظ نحوی عامل اعراب در قسمت دوم باشد 🔸 یا قسمت دوم عامل اعراب قسمت اول (البته برخی حالت سومی را هم در نظر می‌گیرند🔅) 🖌 برای نمونه: ▪️ در عبارت «اهْدِنَا الصِّراطَ الْمُسْتَقِیمَ» کلمه «الصِّراطَ» مفعول است و عامل آن فعل «اهْدِ» بنابراین بین «اهْدِنَا» با «الصِّراطَ» رابطه لفظی برقرار است ▪️ این ارتباط در عبارت «إِیَّاكَ نَعْبُدُ» معکوس است زیرا «نَعْبُدُ» فعل است و مفعول آن «إِیَّاكَ» 📝 ادامه دارد... 📚 برگرفته از کتاب «قواعد وقف و ابتدا» اثر استاد محمدکاظم شاکر 🔅 البته برخی حالت سومی را نیز در نظر می‌گیرند که هر دو قسمت (یا چند قسمت) معمول یک عامل باشند ✨ جلسه تخصصی قرائت ✨ @QuranYasinGroup