✍️حدیث «لیلة الرغائب» در ترازوی نقد شیعه و سنی-بخش اول 🔹 یادداشت از استاد حسین حسینیان مقدم ♦️لیله الرغائب به اولین شب جمعه از ماه رجب، شب برآورده شدن آرزوهای بلند گفته شده که برای رسیدن به آرزوها اعمالی با ثواب فراوان روایت شده، که نماز رغائب از شمار این اعمال است. ♦️ابن جوزی(م597) نخستین کسی است، که از اهل سنت، حدیث لیلة الرغائب و اعمال آن را با اندک اختلافی که با روایت ابن طاووس دارد، از ابن منده از ابن جهيم صوفي ابن سعيد بصري از پدرش از صغاني از حميد طويل از انس بن مالك از پیامبر(ص) نقل کرده است. بدین ترتیب حدیث پیش گفته از منابع و راویان اهل-سنت به منابع شیعی راه یافته است. گرچه مطالعات پیشینه‌ای فراتر از ابن جوزی را بیان نمی کند، اما نقد ابن جوزی بر این حدیث، نشان می دهد، که نماز رغائب دست¬کم در قرن ششم شایع بوده است. ♦️ابن جوزی سند روایت را ضعیف، محتوای آن را دروغی منتسب به رسول خدا(ص) شمرده‌ و ابن جهیم صوفی را از دروغگویان متهم به جعل این خبر دانسته و از استادش عبدالوهاب حافظ نقل کرده که راویان این خبر مجهول الحال و برای محدثان ناشناخته هستند و اصل خبر در هیچ کتابی یافت نشده است. ابن جوزی نمازهایی مانند نماز رغائب را ساخته امام جماعت های جاهل دانسته که مجالس را از این نوع خبرها پر کرده‌اند تا بتوانند ریاست داشته باشند، در حالی که این نماز هیچ بنیان و اساس ندارد. ♦️برخی دروغ بودن چنین خبری را مورد اتفاق همگان دانسته و در هر صورت، مقدسی گوید برای ما در بیت المقدس نمازی به نام نماز رغائب در ماه رجب شناخته شده نبود. علي بن ابراهيم این نماز را از ساخته های اواخر قرن پنجم دانسته است، که جاهلانی از امامان جماعت آن را درست کرده اند. از این رو، چنین نمازی را بدعتی مذموم و قبیح شمرده، خواستار مبارزه با آن شده اند، به گونه ای که نووی آن را بدعتی زشت، گمراهی و نادانی و دربردارنده منکراتی آشکار شمرده که بدین سبب جعل کننده آن را نفرین کرده است. مهم آن¬که، اعتقاد به لیلة الرغائب و خواندن نماز آن، مانند بسیاری از امور مشابه، همدوش نفی و مبارزه رشد کرده و سبب اعتقاد قوی تری برخی از اهل سنت به آن شده است. برخی پنداشته اند که حتی اسرا(حرکت شبانه رسول خدا(ص) به بیت المقدس) نیز در نخستین شب جمعه ماه رجب، به نام لیلة الرغائب بوده است. 1. ابن جوزی، الموضوعات، ج2، ص125. شرح حال او را بنگرید: ابن جوزی، المنتظم، ج15، ص161. 2. ابن جوزی، الموضوعات، ج2، ص129. 3. ابن تیمیه، الفتاوی الکبری، ج2، ص262 و ج5، ص344 و عجلونی، کشف الخفاء، ج2، ص410. 4. «لم يكن عندنا ببيت المقدس صلاة الرغائب»، لخمی شاطبی غرناطی(م790)، الاعتصام، ج1، ص122. 5. فتنی، تذکرة الموضوعات، ص44. 6. شربینی، الاقناع في حل الفاظ ابي شجاع، ج1، ص108 و ملییاری هندی(م987)، فتح المعین، ج1، ص312. 7. نووی، شرح صحیح مسلم، ج8، ص20. 8. ابن کثیر، البدایة و النهایه، ج3، ص135. #تأمل #نقد_مشهورات #جعلیات #اخبار_جعلی #تسامح_ادله_سنن #مفاتیح #لیلة_الرغائب 👇👇 @Taammolate_talabegi

✍️ نماز لیله الرغائب از دید بزرگان اهل سنت 🔹احادیث مربوط به شب موسوم به آرزوها ریشه در مکتب خلفاء داشته و متاسفانه این روایات هدیه ای ناخواسته از برادران اهل سنت به فضای اخلاقی شیعه است .نکته جالب توجه این است که با بررسی تراث علمی اهل سنت به ضعف و جعلی بودن این روایت پی می بریم. در ادامه به گوشه ای از نظرات استوانه های علمی اهل سنت در این زمینه می پردازیم. 🔺1- ابن جوزی: هذا حدیث موضوع علی رسول الله و قد اتهموا به ابن جهضم و نسبوه الی الکذب ( الموضوعات ج 2 ص 125 ) 🔺2- ابوالبرکات الانماطی ( استاد ابن جوزی ): رجاله مجهولون و قد فتشت علیهم جمیع الکتب فما وجدتهم ( المنتظم فی تاریخ الملوک و الامم ج 15 ص 161 ) 🔺3- ابوموسی المدینی: غریب لااعلم انی کتبته الا من روایه ابن جهضم و رجاله غیرمعروفین الی حمید ( لسان المیزان ج 4 ص 255 ) 🔺4- ابن دحیه الکلبی: و اما صلاه الرغائب فالمتهم بوضعها علی بن عبدالله بن جهضم وضعا علی رجال مجهولین لم یوجدوا فی جمیع الکتب ( اداء ما وجب من بیان وضع الوضاعین ص 111 ) 🔺5- ذهبی: حدیث صلاه الرغائب رواه عبدالرحمن بن منده و هو صادق عن ابن جهضم و هو واضعها ( تلخیص کتاب الموضوعات ص 185 ) 🔺6- ابن قیم الجوزیه: و کذلک احادیث صلاه الرغائب لیله اول جمعه من رجب کلها کذب مختلق علی رسول الله و امثلها ما رواه عبدالرحمن بن منده و هو صدوق عن ابن جهضم و هو واضع الحدیث ( المنار المنیف ص 95 ) 🔺7- ملا علی قاری: ان ابن جهضم هو واضع حدیث صلاه الرغائب ( الاسرار المرفوعه ص 438 ) #تأمل #نقد_مشهورات #جعلیات #اخبار_جعلی #تسامح_ادله_سنن #مفاتیح #لیلة_الرغائب 👇👇 @Taammolate_talabegi

✍️حدیث «لیلة الرغائب» در ترازوی نقد شیعه و سنی-بخش دوم ♦️پیشینه این خبر در منابع شیعی به سیدبن طاووس(م664ق) می‌رسد. او بدون ذکر سند، تصریح کرده که در کتاب های عبادی از پیامبر(ص) نقل شده، ولی من آن را از برخی کتاب های شیعه آورده‌ام. سخن سید نشان می‌دهد ابن طاووس چندان به منبع خود اعتماد نداشته و حتی نام آن را نخواسته بیان کند، اما از باب احتیاط حدیث را نقل کرده است تا ثوابی از دست نرود. گویا خاستگاه این گونه احتیاط ها «اصل تسامح در ادله سنن» باشد، که به راحتی هر خبری در مقام عمل پذیرفته می‌شود. علامه حلی(م۷۲۶ق‌) نیز به محتوای این حدیث اعتماد کرده به آن اجازه داده و سپس مستند محدثان و فقهای بعدی شده تا آن را نقل کنند یا و مستحب بشمارند. فاضل لنکرانی حکم به استحباب نماز لیله الرغائب و روزه روز قبل از آن را مشکل شمرده است. ♦️برخی مانند مجلسی نیز لیلة الرغائب و نماز آن را به پیروی از ابن طاووس و علامه حلی نقل کرده¬، اما چندان به آن اعتماد نداشته است. او این خبر را در بحار الانوار بدون هیچ نقدی نقل کرده، اما در زاد المعاد از آوردن آن خودداری کرده و دلیل آن را عامی و نامعتبر بودن سند دانسته و گفته است که خواندن نماز لیلة الرغائب در وقت خاص مشکل آفرین است. کسانی مانند امینی، تستری، سبحانی و میلانی هریک به نوعی عامی بودن و حتی ساختگی بودن آن را پذیرفته‌اند. ♦️در این میان، مرعشی نجفی کیفیت نماز رغائب را از ابوبکر خوارزمی شافعی مذهب، در کتاب «مفيد العلوم و مبيد الهموم» ص 88 چاپ مصر، نقل کرده است. در صورت صحت این انتساب، پیشینه حدیث رغائب به نیمه دوم قرن چهارم می¬رسد؛ زیرا ابوبکر خوارزمی خواهر زاده طبری(م310)، مؤلف کتاب «تاریخ الامم و الملوک» و درگذشته سال 383ق است. اما با توجه به این که جعل حدیث رغائب مربوط به اواخر قرن پنجم است، پیشینه قرن چهارم با مشکل روبرو می‌شود و گویا در انتساب کتاب «مفيد العلوم و مبيد الهموم» به ابوبکر خوارزمی نیز اشتباهی رخ داده باشد. ♦️این کتاب گرچه مکرر به نام خوارزمی چاپ شده و خوارزمی از پدر به خوارزم و از مادر به طبرستان منسوب است، اما حاجی خلیفه آن را به شخصی مغربی تبار و دیگران آن را به ابوعبدالله قزوینی(م682) نسبت داده اند، در حالی است که سطور ابتدایی کتاب منسوب به آنان یکی است. نکته دیگر آن که، ناقلان خبرِ رغائب بایستی آن حدیث را به طور طبیعی به کتاب خوارزمی ارجاع می دادند، که قبل از ابن جوزی(م597) نگاشته شده است. از سوی دیگر ارجاع به قزوینی به لحاظ زمان درگذشت وی، دقیق‌تر می نماید، زیرا با هماهنگ با پیشینه گفته شده برای حدیث است و خود مرعشی نجفی نیز در مواردی کتاب «مفيد العلوم و مبيد الهموم» را به قزويني(م862ق) نسبت داده است. ♦️دست بر سر نهادن برای تعظیم، که امروزه رایج شده نمونه دیگری است که شیعه آن را بدون پشتوانه روایی علمی و بر اساس ذوق برخی اهل‌سنت عمل کرده است. مهم آنکه در این نوع موارد، نباید از نقش احتمالی صوفیان غافل شد، مواردی که نخست، اهل‌سنت را به دلیل همسویی مذهبی متأثر کرده و سپس به شیعه راه یافته، در حالی که محققان هر دو طایفه آن‌ها را نقد کرده است. 9. ابن طاووس، اقبال الاعمال، ج3، ص189. 10. رک: مجلسی، بحار الانوار، ج95، ص395-397 و نیز ج104، ص125؛ حر عاملی، وسائل الشیعه، ج8، ص98؛ قمی، مفاتیح الجنان، ص138 و بروجردی، جامع احادیث الشیعه، ج7، ص379. 11. فاضل لنکرانی، جامع المسائل، ج۲، ص۱۷۲. 12. مجلسی، بحار الانوار، ج95، ص395-396 و همو، زاد المعاد، ص42. 13. امینی، الغدیر، ج5، ص245؛ همو، الوضاعون و احادیثهم، ص228؛ تستری، النجعة فی شرح اللمعه، ج3، ص103؛ سبحانی، موسوعة طبقات الفقهاء، ج7، ص116 و میلانی، سید علی، شرح منهاج الکرامة فی معرفة الامامه، ج3، ص303. 14. مرعشی نجفی، شرح احقاق الحق، ج9، ص620. 15. حاجی خلیفه، کشف الظنون، ج2، ص1777. 16. دمیاطی، حیاة الحیوان الکبری، ج2، ص112؛ آقابزرگ تهرانی، الذریعه، ج8، ص11 و رک: الیان سرکیس، معجم المطبوعات العربیه، ج1، ص838. 17. مرعشی نجفی، شرح احقاق الحق، ج33، ص813. #تأمل #نقد_مشهورات #جعلیات #اخبار_جعلی #تسامح_ادله_سنن #مفاتیح #لیلة_الرغائب 👇👇 @Taammolate_talabegi

✍ لیلة الرغائب در نظر استاد مددی 🔹در منابعی که به دست ما رسیده، گویا اقبال سید بن طاووس در اواسط قرن ۷ نخستین منبعی است که حدیث فضیلت این شب را نقل فرموده است و تا قبل از آن هیچ خبری از این اعمال در کتب شیعه نبوده است. ایشان برای این نقل سندی ذکر نکرده و تنها به تعبیر «کتب العبادات» اکتفا کرده و نقل خود را از «کتاب‌های بعضی از اصحاب» می‌آورد (اقبال، ج ۳، ص ۱۸۵). همین حدیث را بعدتر در در منبعی دیگری می بینیم که احتمال اینکه منبع این دو روایت یکی باشد؛ با توجه به طولانی بودن و همچنین مشابهت بسیار؛ زیاد است. 🔸از سوی دیگر، اهتمام به این شب میان عوام اهل سنت رواج بسیاری داشته و در مقابل، علمای ایشان به شدت با این مراسم مخالفت کرده و روایتش را جعلی دانسته‌اند و آن را ساخته و پرداخته کسانی دانسته‌اند که از این راه در پی کسب شهرت و وجهه میان عوام بوده‌اند. 🔻تمام مشکل از جایی شروع می‌شود که سند روایت در کتب شیعه به همان سند اهل سنت می‌رسد و تمام نقدهای اهل سنت بر سندی که اساساً متعلق به خود ایشان است، در مورد این سند نیز صادق است! و این یعنی حدیثی که از خود اهل سنت بر آمده و توسط ایشان جعلی دانسته شده، ناگهان ـ به خاطر منبعی مانند اقبال که در این قبیل موارد بسیار متسامح است ـ وارد فضای شیعه شده و بدعتی که به دست برخی جاعلان اهل سنت وضع و با تلاش عالمان حدیثشان از عوام اهل سنت برداشته شده، میان شیعه رواج پیدا کرده است! 🔺با توجه به این مطالب دانستیم که نماز «لیلة الرغائب» سندیتی ندارد و بسیار ضعیف است و غیر قابل اعتماد است لذا شایسته است مومنین به اینطور مطالب ضعیف و غیر قابل اعتماد بهایی ندهند. 📚 درس خارج استاد مددی، ۹۷/۱۲/۱۷ #نقد_مشهورات #تسامح_ادله_سنن #لیلة_الرغائب #استاد_مددی #رجال #تأمل 👇👇 @Taammolate_talabegi

🔹استاد رهدار: جمهوری اسلامی قله ی بهشت است!! 🔸بخشی از مناظره استاد رهدار و استاد اکبرنژاد #تأمل #اقتصاد #معیشت #دلار #مهار_تورم #فقر 👇👇 @Taammolate_talabegi

✍ تبدیل پژوهش "مسئله محور" به "مسئله وارگی" از طرق زیر صورت می گیرد: 1⃣ جایگزین شدن پرسش به جای مسئله 2⃣ رها کردن مسئله با مسئله گریزی 3⃣ محدود کردن مسئله به تحقیقات تجربی 4⃣ جایگزین کردن روش به جای مسئله (روش گرایی) 5⃣ محدود شدن مسئله به گفتمان رشته(رشته گرایی) 6⃣ جایگزین کردن مشکل به‌ جای مسئله(مدیریت گرایی) 7⃣ جایگزین کردن پاسخ به جای مسئله #مسئله_شناسی #مسئله_محوری #علوم_انسانی #تأمل 👇👇 @Taammolate_talabegi

✍ رولان بارت مسئله روش گرایی را در تحقیقات فرهنگی و اجتماعی نقد کرده است. او می نویسد: 🔹بعضی ها با اشتیاق و توقع زائد الوصفی از روش سخن می گویند؛ آنها در هر اثری خواهان روش هستند و البته ذائقه شان هرگز نمی تواند روش‌های بسیار دقیق و بسیار منطقی را تحمل کند. روش تبدیل به قانون می شود، اما چون این قانون بیرون از خویش هیچ نیرو و تأثیری ندارد و هیچ کس نمی‌تواند بگوید در علوم انسانی نتیجه چیست دلسردی و یأس بی پایان به دنبال می آورد. واقعیت محتوم این است که اثری که بی وقفه به روش هایش می‌بالد و از روش هایش سخن می گوید در نهایت بی ثمر از آب در می آید. همه چیز تابع روش شده است و چیزی برای نوشتن باقی نمانده است؛ پژوهشگر پی در پی تأکید می‌کند که متن وی روشمند خواهد بود اما هرگز نوبت به متن نمی رسد. برای قتل یک تحقیق و انداختن آن به زباله دان عظیم پروژه های متروکه، راهی بهتر از روش وجود ندارد. #روش_گرایی #مسئله_شناسی #مسئله_محوری #علوم_انسانی 👇👇 @Taammolate_talabegi

🎙مجدزاده، کارشناس صداوسیما گفت: «در آلمان کارخانه مشروب‌سازی لوله کشیده تا ورزشگاه؛ تا تماشاچی‌ها مشروب بخورند! در آمریکا و خیلی از کشورها سرو مشروب الزامی است!» 😬 این گفتگو رو ببینید و بدانید چگونه می توان با رسانه ملی از گفتمان قشر مذهبی و متدینین تصویر یک مشت امّل تحویل جامعه داد. ⚠️ با صحت لوله کشی کار نداریم، نوع بحث و منطق حاکم بر گفتگو محل اشکاله! #حجاب #ورزش #عدالت #تأمل 👇👇 @Taammolate_talabegi

📘ایران روح یک جهان بی روح و ۹ گفتگو دیگر با میشل فوکو 📚کتاب حاضر شامل ده گفت و شنود با میشل فوکو ( 1926 1984م) فیلسوف و جامعه شناس مشهور فرانسوی است که طی سال‌های مختلف انجام شده است. عنوان کتاب برگرفته از عنوان یکی از گفت و گوهای میشل فوکوست. گفتنی است وی در سال‌های انقلاب از ایران بازدید کرد و طی همین بازدید در مصاحبه‌ای به دفاع و تحلیل از انقلاب اسلامی پرداخت. #معرفی_کتاب #جامعه_شناسی #انقلاب_اسلامی 👇👇 @Taammolate_talabegi

🎙فوکو در پاسخ به این سؤال که متفکر چه باید بکند؟ می گوید: 🤔نقش متفکر آن نیست که به دیگران بگوید چه باید بکنند و به چه حقی او این کار را می‌کند. یک متفکر باید آن چیزی را که بدیهی انگاشته شده است به زیر سؤال ببرد. کارش آن است تا عادات ذهنی و فکری مردم، شیوه عمل و تفکر آنها در مورد چیزها را به هم بریزد، هر آنچه آشنا و پذیرفته شده است را زائل گرداند قواعد و نهادها را بازبینی کند و بر مبنای مسئله سازی در تشکیل یک اراده سیاسی مشارکت نماید. #علوم_انسانی #شبهه #نقد #تأمل 👇👇 @Taammolate_talabegi

🔹ارمغان مدرنیته برای انسان چه می تواند باشد؟ #جنگ_تمدن_ها #مدرنیته #تأمل 👇👇 @Taammolate_talabegi

✍ رنسانس در ایران/ محسن رنانی (۱) 📎رنسانس در ایران؛ بالاتر و بهتر از رنسانس اروپا است. 🔹رنسانس اروپا جدایی دین از سیاست بود ولی در رنسانس ایران، جدایی ایمان از شریعت اتفاق افتاده که خیلی جلوتر از سکولاریسم اروپا است. آیا انقلاب اسلامی یک باخت تاریخی را برای ما رقم زد، و یا یک فرصتی را هم ایجاد کرد؟ پاسخ من این است که بعد از انقلاب؛ به طور ناخواسته و پنهان؛ یک راه میانبر تاریخی به سوی توسعه گشوده شده است. نه جامعه آگاهانه این راه را خواسته بود و نه حکومت! اما تعامل بین حکومت و جامعه راه را باز کرد. 💯اصلی‌ترین عامل شکست توسعه، سنت‌های غیرعقلانی هستند. سنت‌ها حافظان بسیار قدرتمندی دارند. جمهوری اسلامی کمک کرد تا حافظان تاریخی سنت در جامعه ما یا تضعیف شوند و یا حذف شوند و سنت بی‌دفاع ماند تا لاجرم جامعه ما به سمت دنیای مدرن حرکت کند و با سنت های ضدتوسعه خداحافظی کند. این تحول در اروپا ۴۰۰ سال طول کشید؛ ولی ما در طول ۴۰ سال گذشته زمینه‌های این تحول را در ایران ایجاد کردیم. 🔸در دوران جمهوری اسلامی، جهشی عظیم در فراهم‌‌آوری زمینه‌های لازم برای مدرنیته رخ داده است که هیچ نظام دیگری به غیر نظام دینی با رهبری فقها نمی‌توانست چنین تحولی را با این سرعت ایجاد کند. این تحول را رضاشاه آغاز کرد و محمدرضا شاه ادامه داد اما هر دو شکست خوردند، چون به گونه‌ای عمل کردند که باعث انسجام و اتحاد تمام نیرو‌های محافظ سنت شدند و یک جبهه مستحکم در برابر تحولات دنیای مدرن شکل گرفت. انقلاب اسلامی هم به نوعی حاصل همین اتحاد بود. 🔻مهمترین خدمت جمهوری اسلامی این بود که نیروهای حافظ سنت را نخست از هم جدا کرد و سپس یک به یک آنها را نابود کرد. #جامعه_شناسی #حکومت_اسلامی #مرجعیت #سکولاریسم #تأمل 👇👇 @Taammolate_talabegi

✍ رنسانس در ایران/ محسن رنانی (۲) در دوران جمهوری اسلامی چهار تحول مهم رخ داده که زمینه‌های تحقق نوگرایی و مدرنیته را فراهم کرده است. تحولاتی که حتی در ترکیه، پاکستان، مصر و کشورهایی با ساختار سیاسی مدرن‌تر از ایران هم رخ نداده است. 🇮🇷سه مورد اول آن؛ تضعیف، تخریب و حذف حافظان سنت است و تحول چهارم تحول در کیفیت دینداری ایرانیان است. 🎞اصلی‌ترین حافظان سنت، زنان، روستائیان و روحانیان هستند. زنان از بقیه قدرتمند‌تر عمل می‌کنند. جمهوری اسلامی نخست زنان را به نیروهای خط‌شکن تحولات مدرنیته تبدیل کرد. پهلوی اول؛ قدرت عشایر را نابود کرد، پهلوی دوم؛ زمین‌داران را نابود کرد و جمهوری اسلامی عامه روستائیان را شهرنشین کرد. پیش‌بینی من این است که با این روند تا ۲۰ سال آینده؛ کمتر از پنج درصد جمعیت روستایی خواهند بود. سومین حافظ سنت روحانیان بودند که در دو سطح مراجع و روحانیان محلی فعالیت می‌کردند. تقریبا جایگاه مراجع به عنوان سرمایه‌های نمادین که تحول‌آفرین بودند، از دست رفته است. بخشی از مراجع که با حکومت زاویه داشتند را حکومت تخریب کرد و بخشی از مراجع -که مردم فکر می‌کردند حکومتی هستند- را هم؛ مردم تخریب کردند. روحانیان محلی هم که محل رجوع عامه بودند به علت عملکرد نامناسب روحانیان حکومتی، نزد مردم بی‌اعتبار شده‌اند. ▪️تحول بسیار بنیادی‌تری که رخ داده است که تنها و تنها در یک حاکمیت دینی و فقهی امکان‌پذیر بود و هیچ حکومت دیگری نمی‌توانست این تحول را ایجاد کند، جدایی ایمان از شریعت است. در طول تاریخ ایران، ایمان و شریعت به هم چسبیده بود، اما جمهوری اسلامی کمک کرد، تا جدایی ایمان از شریعت رخ بدهد که تحولی بسیار عظیم بوده است. این تحول بسیار عمیق‌تر از تحقق سکولاریسم در اروپاست. در سکولاریسم، جدایی دین از سیاست رخ داد ولی در ایران؛ جدایی ایمان از شریعت رخ داده است. امروز با نسل رو به افزایشی از جوانانی رو به رو هستیم که ایمان دارند، ولی مناسک دینی را انجام نمی‌دهند و خانواده‌های آنها نیز پذیرفته‌اند که جوانان آنها تنها ایمان اخلاقی داشته باشند. ایمان با توسعه سازگار است. شریعت، بسته به نوعش، ممکن است با توسعه، سازگار باشد و ممکن است نباشد. #جامعه_شناسی #حکومت_اسلامی #مرجعیت #سکولاریسم #تأمل 👇👇 @Taammolate_talabegi

🎙چندپاره بودن جامعه انسانی صفت عارضه انسان اکنون ایرانی است. ✍ انسان ایرانی اکنون در زیست جهان پسا مدرن با ارزش های مدرنیته زیسته خود را تجربه می کند و از جهتی با زیست فرهنگ دینی و ارزش های سنت رو به رو است که زیست ترکیبی را برای او به ارمغان آورده است. تقابل سنت و مدرنیته، بحثی طویل الذیل که در علوم انسانی همیشه دامنه دار خواهد بود. 🎞 "شکاف حکومت و جامعه در ایران" بحث مورد مناظره مصطفی مهرآیین و مهدی جمشیدی بود که از رسانه ملی پخش شد. لینک دانلود رایگان👇 https://www.tabnak.ir/fa/news/1218055 #سبک_زندگی #علوم_انسانی #جامعه_شناسی #تقابل_سنت_مدرنیته #سیاسی #مناظره #تأمل 👇👇 @Taammolate_talabegi

🔹فتوای فسادانگیز یا ضد فساد؟ دلالت‌های اخلاقی و جامعه‌شناختی یک فتوا/ حسن محدثی "پرسش: دادن رشوه در جایی که رسیدن به حق، متوقف بر دادن آن باشد، چه حکمی دارد؟ پاسخ آیت الله سیستانی: "رشوه شرعا اختصاص به محدوده قضا دارد، و دادن آن برای رسیدن به حق خود جائز است، گر چه گرفتن آن حرام است." 🎙به‌عنوان کسی که ده سال در حوزه‌ی جامعه‌شناسی فساد کار کرده است، عرض می‌کنم که فساد در ابتدا شبکه‌ای و سازمانی نیست اما مستعد این هست که به‌صورت سازمانی و شبکه‌ای در آيد. در خود فتوا نیز دلالتی بر این‌که فقیه مورد نظر به تمایز بین سطح نظام و سطح فرد اِشعار داشته باشد، وجود ندارد بلکه به‌نظر می‌رسد مفتی بین دو ارزش استیفای حق و عدم ارتکاب فساد، اولی را تفوق بخشیده است. اما دکتر بهروز مرادی نیز با ارجاع به چیزی به نام "گفتمان قرآنی" این فتوا را محکوم کرده اند و آن را فسادانگیز دانسته اند: "رشوه‌دادن همچون رشوه‌گرفتن عملی فسادبنیان و فسادکارانه است و موجب تکثیر فساد و تداوم نظام فاسد اجتماعی می‌گردد و در نتيجه نمی‌تواند طبق گفتمان قرآنی جایز شمرده شود" (مرادی، ۱۴۰۲ https://t.me/farhangi_e_kian/25821) ✍ اما این فتوا از نظر اخلاقی و جامعه‌شناختی چه معنایی دارد؟ معنای مشخص و لفظی فتوا این است که فساد کن (رشوه بده) اما حق خود را بگیر! دلالت اخلاقی این فتوا از نظر من این است که وقتی قربانی موقعیت و وضعیتی ناسالمی شدی که در آن تقصیری متوجه تو نیست، می‌توانی از رویه‌های حاکم بر همان وضعيت و موقعیت ناسالم استفاده کنی و از خود دفاع کنی. فساد (corruption) انواع و اقسامی دارد و به یک اعتبار می‌توان فساد را به دو نوع کلی‌ فساد تعدی‌گرانه و فساد تدافعی یا جبرانی تقسیم کرد. فساد تعدی‌گرانه شکلی از فساد است که فرد یا افرادی برای دست‌یابی به شکلی از سود که مستحق آن نیستند، دست به فساد بزنند و به حقوق دیگران یا به منافع عمومی تجاوز و تعدی بکنند. اما فساد تدافعی شکلی از فساد است که فرد یا افرادی که قربانی یک وضعیت و موقعیت ناسالم و مشکل‌دار هستند و چه بسا خود قربانی فساد تعدی‌گرانه هستند، برای نجات خود از قربانی شدن و برون‌رفت از این موقعیت قربانی‌کننده، دست به فساد بزنند و از منافع و حقوق خود دفاع کنند. در این‌جا فساد تدافعی به فرد تحمیل شده است. 📝 چنین فتوایی "نشانه‌ی" خردمندی مفتی محترم است. پیش‌تر نیز سخنی خردمندانه از ایشان درباره‌ی عاشق شدن خوانده بودم که حاکی از همین خردمندی و دانایی بود. ایشان گفته بودند که عاشقی، غیر اختیاری است و "امر غیر اختیاری حکم ندارد." #فقه #اجتهاد #فساد #آیت‌الله_سیستانی #جامعه‌_شناسی #تأمل 👇👇 @Taammolate_talabegi

♻️ سیر تاریخی اندیشه در غرب 🔰 دوره های فکری غرب را به ترتیب به دوران باستان، قرون وسطی، رنسانس، قرون ۱۸-۱۹ و دوران معاصر تقسیم می کنند. 🔹دوره باستان خود به سه مقطع ما قبل سقراط، متفکران یونان باستان و هلنیزم منقسم می‌شود. آثار مکتوب چندانی از دوران پیشاسقراطی باقی نمانده است و عمده مباحث مطرح در آن دوران از چیستی طبیعت و معرفت در آن دوران آغاز شده بود. در آثار افلاطون ارسطو و شاگردان آنها مباحث مربوط به خیر و شر، سعادت و شقاوت، حکومت مطلوب و مانند آن معرکه آرا گردید و نزاع سوفسطاییان و فیلسوفان به عنوان دو رویکرد اصلی در تفکر جلوه گر شد. ویژگی تلاش برای حل این مسائل امکان یا عدم امکان عقلانیت خود بنیاد بود. 🔸ادامه این مباحث در قرون بعد در مباحث اخلاق و انسان به ظهور مکاتبی چون رواقیون، کلبیون، نوافلاطونیها و مانند آن منجر شد که در تاریخ تمدن از این دوران به عنوان «هلنیزم» یاد می‌شود. در این دوران نیز عقلانیت خود بنیاد مبنای اندیشه ورزی بود اما به وجدان و شهود نیز به عنوان منابع شناخت رجوع می‌شد. هر چند این دوران با ظهور مسیحیت همراه بود ولی هنوز دین به عنوان یکی از منابع شناخت، تفکر و تمدن مطرح نبود. 🔹ظهور و پذیرش اجتماعی دین و ایمان دینی در تمدن و تفکر به قرون چهارم و پنجم پس از میلاد مسیح باز می‌گردد و تمدنی در پرتوی تلاش متفکرانی چون آنسلم، آگوستین آکویناس و دیگران در طول نزدیک به هزار سال شکل گرفت که در آن عقلانیت پس از ایمان به جای «عقلانیت خود بنیاد»، مبنای پاسخ به پرسش های فکری و تمدنی دانسته می‌شد. کلیسا تا قرن نهم و دهم در اروپا هنوز به قدرت سیاسی نرسیده بود و از قرن دهم به قدرت اول سیاسی در اروپا دست یافت. انحطاط و تباهی سیاسی اجتماعی کلیسا نیز مربوط به قرون سیزدهم و چهاردهم است و دوران سیاه اروپا حدود یک قرن و نیم است. در حالی که به اشتباه به کل آن هزار سال اطلاق می شود.

🔸کتاب های بسیاری از تمدن اسلامی در قرون یازده تا چهارده به زبانهای اروپایی، به ویژه لاتین ترجمه شد؛ شهرسازی و تأسیس مدارس با اقتباس از مسلمانان صورت گرفت در اواخر این دوران آشنایی اروپاییان با «عقلانیت مستقل» فیلسوفان مسلمان که مخالف با ایمان گرایی رایج میان وابستگان به کلیسا بود و فساد اخلاقی و مالی کلیسا به شروع نوزایی فکری در اروپا منجر شد. با آشنایی اروپاییان با عقلانیت مستقل فیلسوفان مسلمان که بر مبنای آن انسان در عین اعتقاد به خدا قادر بود در برخی مسائل با عقلانیت مستقل به تفکر بپردازد توجه به عقل گسترش یافت اما برخی تفاسیر از اندیشه متفکرانی چون ابن رشد و ترویج دیدگاه های ارسطویی سبب شد، به جای رواج عقلانیت مستقل فیلسوفانی چون ابن سینا و فارابی عقلانیت خود بنیاد متأثر از یونان در اروپا رواج دوباره یابد. 🔹تحول مشهود این دوره نه در علم و فلسفه بلکه در هنر و معماری اروپا صورت میگیرد نقاشی معروف میکل آنژ در سقف کلیسای واتیکان بیانگر تحول فکری رایج در جامعه حتی میان مؤمنین کاتولیک است. در این نقاشی خدا چون پیرمردی نیمه برهنه که دستش را به سوی انسان دراز کرده تصویر می شود و انسان مردی برهنه است که دستش را با بی رغبتی به سوی پیر مرد در از می کند و البته دست این دو به هم نمی رسد این نقاشی کنایه از تلاش انسان برای استقلال در این دوره است. 🔸تحول نگرشی مذکور در دوره رنسانس به تحولی در علم و فلسفه در دوره روشنگری در قرون هفده و هجده منجر می‌شود و فیلسوفان و دانشمندان در تلاش هستند مبانی «عقلانیت خود بنیاد» و «انسان گرایی» را تئوریزه کنند. دکارت، لایب نیتس، لاک بیکن نیوتن کانت، هگل و بسیاری از دانشمندان و فیلسوفان آن دوران پیشگامان مبانی فکری ایدئولوژی های جدید هستند. مبانی ایدئولوژی ها در دوران رنسانس نضج گرفت، ولی اصول و قواعد ایدئولوژی های مدرن طی دو قرن معاصر بسط و توسعه یافت و ظهور و قدرت ایدئولوژی هایی چون فاشیسم، سوسیالیسم، لیبرالیسم و مانند آن مربوط به قرن بیستم است که ریشه در قرن نوزدهم دارد و هنوز تحولات آن در قرن ۲۱ ادامه دارد. #فلسفه #علوم_انسانی #فلسفه_غرب #تأمل 👇👇 @Taammolate_talabegi