- ✳️ مواردی که از دیدگاه من مخل شکوفایی ادبیات داستانی دفاع مقدس هستند. 1️⃣ #نکته اول باید در #داستان تعادل ارزش‌ها و اندیشه‌ها وجود داشته باشد. یعنی باید طوری نوشت که مخاطب متوجه جهت‌گیری نویسنده نشود. #نویسنده نباید با ارزش‌ها و خط فکری خودش به داستان نگاه کند. مخاطب ممکن است ارزش‌های نویسنده را قبول نداشته باشد، با آن‌ها آشنا نباشد و شاید نگاه نویسنده را در تقابل با نگاه خودش ببیند. کار نویسنده هنرمند و باهوش این است که به‌صورت کاملا نامحسوس و با استفاده به جا از عناصر #دراماتیک و عبارات و واژگان، مخاطب را به سمت پیام داستان بکشد، حرفش را بزند و اعتقاد و ارزش‌های خودش را به خواننده بباوراند در غیر این‌صورت خواننده در همان سطرهای اول متوجه می‌شود که نویسنده دارد از اندیشه و ارزش‌های خود طرفداری می‌کند و اینجاست که ممکن است جبهه بگیرد و به جای همراهی با نویسنده و ماجراهای داستان با آن زاویه پیدا کند و یا کلا از خواندن کتاب منصرف شود. نکته دوم 👈 https://eitaa.com/Vardiani_Writing/69 ✒️ https://eitaa.com/Vardiani_Writing

#یادداشت_کوتاه 🖋پاسخی کوتاه به سوالی تامل برانگیز 🔹آیا مستند داستانی ادبیات خلاقه را خفه کرده است؟ در جایی عزیزی مطلبی مرقوم فرموده بودند با عنوان: "مستند داستانی ادبیات خلاقه را خفه کرده است" در باب این سخن مواردی به ذهنم رسید که تقدیم می کنم آن چیزی که قالبهای جدید را به وجود می آورد، نیاز به داشتن روشها و ابزار مناسب برای رساندن پیام به گروه هدف است و اینکه ما چطور می توانیم حرف و پیام را به #مخاطب منتقل کنیم. سوال اینجاست که چگونه می توانیم به مخاطبی که به #مستندنگاری علاقه ندارد و آن را نمی خواند و دنبال نمی کند، شخصیتها را بشناسانیم و با واقعیتها آشنایش کنیم؟ چگونه به او بگوییم که #دفاع_مقدس چه بوده و شهدا که بودند؟ آیا او را وادار کنیم که #مستند بخواند -که ممکن نیست -و یا فقط با #داستان سرگرمش کنیم و واقعیتها را رها کنیم؟ برای مثال فیلم خوب #موقعیت_مهدی را مثال می زنم. با استفاده از این فیلم در کمتر از دو ساعت می شود شخصیت شهید #مهدی_باکری را در حد ظرفیت فیلم به همه جامعه از عام و خاص شناساند. چگونه؟ با #دراماتیک کردن زندگی #شهید و داستانی کردن آن. آیا تمام اتفاقها، دیالوگها، شخصیتها، فضاها و مکانها واقعی بودند؟ کاملا مشخص است که نمی تواند اینطور باشد و این فیلم مصداق بارز و موفق م#مستند_داستانی است که به قالب #فیلمنامه درآمده است. سریالهایی مثل #یوسف پیامبر ع، #مریم_مقدس س و حتی سریالهایی مانند #کیف_انگلیسی و #هزاردستان نمونه های موفق از فیلمنامه های مرکب از مستند و داستان هستند. در تمام دنیا و به خصوص در #هالیوود برای شناساندن شخصتهای حقیقی شان به صورت گسترده دارند از این قالب استفاده می کنند وشخصیتهایشان را با همین روش به تمام جهانیان می شناسانند. فیلمهایی مثل #ذهن_زیبا و #بازی_تقلید دو نمونه بارزاز این مقوله هستند. در این جریان اول زندگینامه مستند شخصیت نوشته می شود. بعد به صورت #رمان_زندگینامه_ای درمی آید و بعد از آن تبدیل به فیلمنامه می شود و با استفاده از جذابیتهای تصویری و جادوی #سینما همه جهان را تحت تاثیر خودشان-درست یا غلط-قرار می دهند. در مورد گزاره که "مستند داستانی #ادبیات_خلاقه را خفه کرده است" هم باید کمی بیشتر اندیشید. در این نوع بیان نوعی عمد و جبر احساس می شود که به نظر من اینطور نیست. اگر نویسندگان و به خصوص داستان نویسان به سمت ادبیات خلاقه نمی روند، دلایلی زیادی دارد که باید بررسی شود. یکی از دلایل این است که موضوعات، شخصیتها و ماجراهای دفاع مقدس آنقدر ظرفیت دارد که برای پیدا کردن سوژه نیاز به تلاش زیادی نیست و به همین دلیل خلاقیت کمتر به کار می آید. از طرفی یک نویسنده متعهد که رسالت خودش را نوشتن از شهدا و راه شهدا می داند، آیا خلاقیت خودش را برای یافتن سوژه معیار و ملاک قرار می دهد و یا زندگی یک شهید واقعی را؟ او رسالت خودش را شناساندن شهدا می داند با نوشتن مستند داستانی -که من ترجیح می دهم از اصطلاح داستان و رمان زندگینامه ای استفاده کنم- سعی در انجام وظیفه دارد. شاید چندین سال دیگر ادبیات خلاقه دفاع مقدس گسترش بیشتری پیدا کند و آثار بیشتری خلق شود اما در حال حاضر بهتر می توان با داستان و رمان زندگینامه ای و به تبع آن فیلمنامه و فیلم و سریال، #فرهنگ_دفاع_ مقدس را به جامعه شناساند و آن را گسترش داد. و در پایان دغدغه اینکه مستند داستانی جای مستندنگاری را بگیرد و در آینده یک محقق به جای استفاده از مستندات برای پژوهش از داستان استفاده کند، محلی از اعراب ندارد چون هر محققی می داند و باید بداند که برای پژوهش به چه منابعی نیاز دارد و به کجا باید مراجعه کند. #ابوالقاسم_وردیانی 🔸همراه شما در کانال ❇️ داستان دفاع مقدس، نکته، نقد 🔸لینک ارتباط @ghasem_vardiani .

. ✳️ بعضی از عواملی که مخل شکوفایی ادبیات داستانی دفاع مقدس هستند. 1️⃣ #نکته_اول باید در #داستان تعادل ارزش‌ها و اندیشه‌ها وجود داشته باشد. یعنی باید طوری نوشت که مخاطب متوجه جهت‌گیری نویسنده نشود. #نویسنده نباید با ارزش‌ها و خط فکری خودش به داستان نگاه کند. مخاطب ممکن است ارزش‌های نویسنده را قبول نداشته باشد، با آن‌ها آشنا نباشد و شاید نگاه نویسنده را در تقابل با نگاه خودش ببیند. کار نویسنده هنرمند و باهوش این است که به‌صورت کاملا نامحسوس و با استفاده به جا از عناصر #دراماتیک و عبارات و واژگان، مخاطب را به سمت پیام داستان بکشد، حرفش را بزند و اعتقاد و ارزش‌های خودش را به خواننده بباوراند در غیر این‌صورت خواننده در همان سطرهای اول متوجه می‌شود که نویسنده دارد از اندیشه و ارزش‌های خود طرفداری می‌کند و اینجاست که ممکن است جبهه بگیرد و به جای همراهی با نویسنده و ماجراهای داستان با آن زاویه پیدا کند و یا کلا از خواندن کتاب منصرف شود. 2️⃣ #نکته_دوم در #داستان‌های #دفاع_مقدس باید بیشتر و واقعی‌تر به #شخصیت پرداخته شود. شخصیتی انسانی- و نه اسطوره‌ای- که رفته رفته در طول داستان به کمال می‌رسد و ملموس و دست یافتنی است. ما در بیشتر کتاب‌های این حوزه با یک #شخصیت_کلیشه‌ای یا #تیپ برخورد می‌کنیم. نویسنده جرات و جسارت لازم برای بیان بعضی از ویژگی‌های شخصیت را یا ندارد و یا بیان آن را درست نمی‌داند. به همین دلیل این شخصیت‌ها را از همان ابتدای ماجرا در درجه‌ای از کمال انسانی معرفی می‌کند و چنان آن‌ها را متعالی جلوه می‌دهد که دور از دسترس بوده و #مخاطب نمی‌تواند با آن #همذات‌_پنداری کند و الگو بگیرد. در اکثر داستان‌های این حوزه خواننده خودش را با یک تیپ مواجه می‌بیند نه یک شخصیت. در بعضی از #فیلم‌ های دفاع مقدسی- که نام نمی‌برم- عوامل خیلی تلاش کرده‌اند که این #استحاله و تکامل و حرکت رو به کمال شخصیت تصویر شود اما متاسفانه موفق نشده‌اند. برای فرار از تبدیل نشدن شخصیت به تیپ، ناچار شخصیت‌هایی کلیشه‌ای و سفید و سیاه را در اطراف شخصیت اصلی قرار داده‌اند تا به تکوین شخصیت کمک کنند؛ اما این ترفند جوابگو نیست و باعث می‌شود #شخصیت‌_پردازی سیر طبیعی خودش را طی نکند و تغییر و استحاله شخصیت در فاصله زمانی کوتاهی صورت بگیرد و برای #مخاطب باورپذیر نباشد. متاسفانه در بعضی از داستان‌ها همین تلاش هم دیده نمی‌شود و تیپ جای شخصیت را می‌گیرد و داستان جذابیت خودش را از دست می‌دهد. 3️⃣ #نکته_سوم سوق پیدا کردن #ادبیات_داستانی_دفاع_مقدس به سمت فضایی خشن و مذکر، فضایی که کمتر در آن به روابط عاطفی پرداخته می‌شود، تعادل ندارد و با ماجراهای مناسب تلطیف نمی‌شود. فضایی که در درون خود ماجراهایی را جا داده که دایم در یک خط مشخص در حال حرکت هستند. ارتباطات عاطفی #شخصیت با مادر و همسر و فرزندان در #داستان به صورت کاملا کلیشه‌ای و کادربندی شده، کمرنگ و پراکنده است. البته در این مورد کارهایی انجام شده اما کافی نیست. خود من برای گریز از این حالت، در رمان «متخصص» و رمان «پروانه‌ها زیر باران»، فصل اول را با همسر و فرزندان شخصیت در یک حالت #درگیری_عاطفی و بدون حضور شخصیت آغاز کردم و کوشیدم در سراسر رمان، #عنصر_خشونت که لازمه داستانی است که به #جنگ می‌پردازد و #عنصر_مهر و عطوفت در کنار هم وجود داشته باشد تا اثر از این جهت به#تعادل برسد. 4️⃣ #نکته_چهارم و پایانی مورد بعدی #اعمال_نظر های سلیقه‌ای و غیر فنی است. گاهی اعمال این سلیقه‌ها به کار لطمه می‌زند و ارزش هنری کار را پایین می‌آورد و باعث می‌شود اثر، یکدستی و #انسجام ساختاری خودش را از دست بدهد. باید نگاه جدیدی به ممیزی در این حوزه داشت و سلیقه مخاطب را هم در نظر گرفت. البته منظور این نیست که سطح #داستان را در حد #مخاطب عام پایین بیاوریم برعکس باید نگاه و #سلیقه مخاطب را ارتقا داد اما حذف سلیقه مخاطب و اعمال سلیقه‌ای خاص هم باعث کم شدن مخاطب خواهد شد. •┈┈••✾•💠•✾••┈┈• 🔸همراه شما در کانال ❇️ داستان دفاع مقدس، نکته، نقد 🔸لینک ارتباط @ghasem_vardiani .