🔰 اداى #بدهى 2⃣
🖌 ابوثمامه گويد: حضور امام باقر عليه السلام رسيدم و عرض كردم: فدايت شوم! من مردى هستم كه مىخواهم در مكه اقامت گزينم ولى يكى از پيروان مذهب #مرجئه از من #طلبكار است و من به او مديون مىباشم. نظر شما چيست؟ آيا بهتر است به وطنم بازگردم و بدهكاريم را به او بپردازم يا با توجه به اين كه مذهب او، مذهب باطلى است، مىتوانم پرداخت بدهى خود را به تأخير انداخته و همچنان در مكه بمانم؟
👈 امام عليه السلام فرمود: به سوى طلبكار بازگرد و قرضت را ادا كن و مصمم باش به گونهاى زندگى كنى كه هنگام مرگ و ملاقات خداوند طلبى از ناحيه ديگران بر عهده تو نباشد. زيرا مؤمن هرگز #خيانت نمىكند. (1)
📌 شش نكته درباره اداى بدهى
🔸1. يكى از واجبات، اداى بدهى است كه وقت اداى آن رسيده باشد.
🔸2. بدهى به گونههاى مختلف مطرح است همچون #مهريه، اشياى #جامانده، #قرض و ...
🔸3. با آن همه تأكيدى كه براى خواندن نماز اول وقت شده، اما پرداخت #طلب ديگران بر #نماز_اول_وقت مقدم است. (2)
🔸4. بر بدهكار واجب است براى اداى بدهى اگر پول ندارد، جنس و كالاى خود را ولو به قيمت #ارزانتر #بفروشد و بدهى خود را بپردازد. (3)
🔸5. اگر بدهكار #نمىتواند بدهى خود را بدهد بايد طلبكار به او #مهلت بدهد. (4)
🔸6. ردّ حقوق مردم واجب است گرچه اتلاف در سن #كودكي صورت گرفته باشد.
----------------
1. بحارالانوار، ج 103، ص 142؛ علل الشرايع، ج 2، ص 528 🔻
إِنِّي رَجُلٌ أُرِيدُ أَنْ أُلَازِمَ مَكَّةَ وَ عَلَيَّ دَيْنٌ لِلْمُرْجِئَةِ فَمَا تَقُولُ قَالَ قَالَ ارْجِعْ إِلَى مُؤَدَّى دَيْنِكَ وَ انْظُرْ أَنْ تَلْقَى اللَّهَ تَعَالَى وَ لَيْسَ عَلَيْكَ دَيْنٌ فَإِنَّ الْمُؤْمِنَ لَا يَخُون.
2. عروهالوثقى، ج 1، فى اوقات الواجب، م 15.
3. تحريرالوسيله، ج 1، ص 650، م 10.
4. بقره/ 280؛ مهذب الاحكام، ج 21، ص 29.
📚 احكام داستانى ؛ ص107
💢 حجة الاسلام محمود اکبری
🔻
@ahkam_akbari
🔰 اداى امانت
🖌 پيامبر صلى الله عليه و آله و سلم هنگام هجرت از مكه به مدينه، به امام على عليه السلام فرمود: يا على! ما به سوى مدينه هجرت مىكنيم و تو به مكه برگرد و در روز روشن با صداى رسا #اعلام كن كه محمد از شهر خارج شده، هركس #امانتى نزد او دارد يا از وى #طلبكار است، بيايد و امانت و طلب خود را بگيرد. (1)
🖌 مردى طىّ نامهاى به امام حسن عسكرى عليه السلام نوشت: نزد شخصى مالى به وديعه نهادهاند و گفتهاند آن را در ملك خود حفظ كن يا چيزى نگفتهاند، و آن مرد مال را به خانه همسايهاش برده و مال تلف گشته است آيا دادن عوض و #تاوان بر او، در صورتى كه نافرمانى كرده و مال را به جاى ديگرى انتقال داده و از محل خود خارج ساخته باشد، لازم است؟ امام عليه السلام در پاسخ نامه فرمود: او #ضامن است. (2)
📌 چند نكته درباره امانت
🔸1. حفظ مالى كه نزد كسى به امانت گذاشته شده واجب و كوتاهى در نگهدارى آن حرام و ضمان آور است. (3)
🔸2. كسى كه نمىتواند از امانت نگهدارى كند، بنا بر احتياط واجب نبايد قبول كند. (4)
🔸3. اگر امانتدار براى امانت، جاى مناسبى ندارد، بايد جاى مناسبى تهيه كند، مثلًا اگر پول را نمىتواند در خانه نگهدارد، بايد به بانك بسپارد. (5)
🔸4. كسى كه چيزى را امانت مىگذارد، هر وقت بخواهد مىتواند آن را پس بگيرد و كسى كه امانت را قبول مىكند، هر وقت بخواهد مىتواند آن را به صاحبش برگرداند. (6)
🔸5. تصرف در امانت بدون اجازه حرام است.
🔸6. در سه مورد واجب است هر چه #زودتر، امانت به صاحبش برگردانده شود:
🔹الف) صاحب امانت، آن را مطالبه كند.
🔹ب) شرائط به گونهاى باشد كه احتمال دزديده شدن، از بين رفتن، آتش گرفتن و .... در بين باشد.
🔹ج) نشانههاى مرگ در شخص امانت گيرنده بروز كند. (7)
🔸7. اگر انسان مال خود را به كسى بدهد و بگويد نزد تو امانت باشد و او هم قبول كند، بايد به احكام امانت دارى عمل نمايد. (8)
🔸8. امانت دار بايد طورى از امانت نگهدارى كند كه مردم نگويند در امانت خيانت و يا در نگهدارى آن كوتاهى كرده است. (9)
🔸9. در صورتى كه امانت از بين برود، اگر در نگهدارى آن كوتاهى كرده باشد، بايد عوض آن را به صاحبش بدهد و اگر در نگهدارى آن كوتاهى نكرده و به طور اتفاقى آن مال از بين رفته، مثلًا سيل برده است، امانتدار ضامن نمىباشد و لازم نيست عوض آن را بدهد. (10)
🔸10. امانت به گونههاى مختلفى در احكام شرعى مطرح شده است.
به چند نمونه از آنها اشاره مىشود:
🔹- مال مورد اجاره، امانتى است در اختيار #مستأجر.
🔹- اموالى كه در دست صاحبان صنعت قرار مىگيرد. همچون پارچهاى كه در اختيار #خياط قرار مىگيرد يا ماشينى كه براى تعمير در اختيار #مكانيك قرار مىگيرد و ... امانت است.
🔹- مالى كه در #گرو ديگرى است، امانت است.
🔹- مالىكه به عنوان #عاريه در اختيار ديگرى قرار مىگيرد، امانت است.
-------------
1. داستانها و حكايتهاى سيد مهدى شمس الدين، ص 99.
2. من لا يحضره الفقيه، ج 3، ص 304🔻
كَتَبَ رَجُلٌ إِلَى الْفَقِيهِ عليه السلام فِي رَجُلٍ دَفَعَ إِلَى رَجُلٍ وَدِيعَةً وَ أَمَرَهُ أَنْ يَضَعَهَا فِي مَنْزِلِهِ أَوْ لَمْ يَأْمُرْهُ فَوَضَعَهَا الرَّجُلُ فِي مَنْزِلِ جَارِهِ فَضَاعَتْ هَلْ يَجِبُ عَلَيْهِ إِذَا خَالَفَ أَمْرَهُ أَوْ أَخْرَجَهَا مِنْ مِلْكِهِ فَوَقَّعَ ع هُوَ ضَامِنٌ لَهَا إِنْ شَاءَ اللَّهُ تَعَالَى.
3. فرهنگ فقه، ج 3، ص 317.
4. توضيح المسائل مراجع، م 2330.
5. توضيح المسائل مراجع، م 2334.
6. همان، م 2332.
7. كتاب الوديعة، مساله 15، 17، 18، ج 2، ص 103 و 104.
8. توضيح المسائل مراجع، م 2327.
9. توضيح المسائل مراجع، م 2334.
10. همان، م 2335.
📚 احكام داستانى ؛ ص109
💢 حجة الاسلام محمود اکبری
🔻
@ahkam_akbari
🔰 احكام فورى
🔸 1. #نجس كردن خط و ورق #قرآن حرام است، و اگر نجس شود بايد فوراً آن را آب كشيد. (1)
🔸2. اگر بعد از معامله عيب مال را بفهمد و فوراً معامله را به هم نزند، ديگر حق به هم زدن معامله را ندارد. (2)
🔸3. اگر طلبكار طلب خود را مطالبه كند، چنانچه #بدهكار بتواند بدهى خود را بدهد، بايد فوراً آن را بپردازد و اگر تأخير بيندازد گناهكار است.
🔸4. اگر در زمينى كه #غصب كرده زراعت كند، يا درخت بنشاند، زراعت و درخت و ميوه آن مال خود او است و چنانچه صاحب زمين راضى نباشد كه زراعت و درخت در زمين بماند، كسى كه غصب كرده بايد فوراً زراعت يا درخت خود را اگرچه ضرر نمايد از زمين بكند. (3)
🔸5. كسى كه نشانههاى #مرگ را در خود مىبيند، اگر خمس و زكات و مظالم بدهكار است بايد فوراً بدهد و اگر نمىتواند چنانچه از خودش مال دارد، يا احتمال مىدهد كسى آنها را ادا نمايد، بايد وصيت كند و همچنين است اگر حج بر او واجب باشد. (4)
🔸6. كسانى كه خانه يا دكان يا غير آنها را از صاحبانش #اجاره مىكنند، مدت اجاره كه به سر رسيد حرام است بدون اذن صاحب محل در آنجا اقامت كنند، و بايد محل را فوراً با عدم رضايت صاحبش تخليه كنند، و اگر نكنند غاصب و ضامن محل كار، و ضامن مثل مال الاجاره آن هستند. (5)
🔸7. اگر فراموش كند كه #روزه است و سر را در آب فرو برد، بايد فوراً سر را بيرون آورد، و چنانچه بيرون نياورد، روزهاش باطل مىشود. (6)
🔸8. #مستحاضه قليله بعد از وضو و مستحاضه كثيره و متوسطه بعد از غسل و وضو بايد فوراً مشغول نماز شود، ولى گفتن اذان و اقامه و خواندن دعاهاى قبل از نماز اشكال ندارد و در نماز هم مىتواند كارهاى مستحب مثل قنوت و غير آن را بجا آورد. (7)
🔸9. كسى كه مسافر است اگر تا مغرب به اندازه خواندن سه ركعت نماز #وقت دارد، بايد نماز ظهر و عصر را بخواند، و اگر كمتر وقت دارد، بايد فقط عصر را بخواند و بعداً نماز ظهر را قضا كند. و اگر تا نصف شب به اندازه خواندن چهار ركعت نماز وقت دارد، بايد نماز مغرب و عشا را بخواند و اگر كمتر وقت دارد بايد فقط عشا را بخواند و بعداً مغرب را بدون نيت ادا و قضا بجا آورد و چنانچه بعد از خواندن عشا، معلوم شود كه به مقدار يك ركعت يا بيشتر به نصف شب مانده است بايد فوراً نماز مغرب را به نيت ادا به جا آورد. (8)
🔸10. اگر وقت نماز وسعت دارد و #طلبكار هم طلب خود را مطالبه كند در صورتىكه ممكن است بايد اول قرض خود را بدهد، بعد نماز بخواند. (9)
🔸11. اگر نداند يا فراموش كند كه لباس او #غصبى است و در بين نماز بفهمد، چنانچه چيز ديگرى عورت او را پوشانده است بايد فوراً لباس غصبى را بيرون آورد، و نمازش صحيح است. (10)
🔸12. نجس كردن زمين و سقف و بام و طرف داخل ديوار #مسجد حرام است و هركس بفهمد كه نجس شده است بايد فوراً نجاست آن را برطرف كند. و احتياط واجب آن است كه طرف بيرون ديوار مسجد را هم نجس نكنند. (11)
🔸13. در هريك از چهار سوره و النجم، علق، فصلت و سجده يك آيه سجده است، اگر انسان بخواند يا گوش دهد، بعد از تمام شدن آن آيه، بايد فوراً #سجده كند و اگر فراموش كرد، هروقت يادش آمد بايد سجده نمايد. (12)
------------------
1. توضيح المسائل مراجع، م 135.
2. همان، م 2132.
3. همان، م 2556.
4. توضيح المسائل مراجع، م 2701.
5. همان، م 2846.
6. همان، م 1615.
7. همان، م 413.
8. توضيح المسائل مراجع، ص 105.
9. همان، ص 106.
10. همان، م 818.
11. همان، م 900.
12. توضيح المسائل مراجع، م 1093.
📚 احكام معيارى ؛ ص127
💢 حجة الاسلام محمود اکبری
🔻
@ahkam_akbari