🟡«جامی که توان دید در او راز جهان را»
🔻تحلیلی درباره دروس خارج فقه حوزه علمیه قم
🖊احمدحسین شریفی
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
همانطور که رهبر فرزانه انقلاب سالیان قبل فرمودهاند «فقه، ستون فقرات حوزههای علمیه است».
در این میان، دروس «خارج فقه» که نمایشگر عالیترین و جدیدترین دیدگاهها، رویکردها، نقدها و بررسیها در موضوعات فقهی توسط قویترین و برجستهترین استادان حوزههای علمیه است «آیینه تمامنمای هویت، ظرفیت و استعدادهای بالفعل شده علمی حوزویان است». «دروس خارج فقه حوزه علمیه قم به مثابه جامی است که میتوان در آن توش و توان علمی و حتی آینده علمی حوزههای علمیه را مشاهده کرد.»
به همین دلیل، با تحلیل دروس خارج فقه میتوان نقاط قوت و ضعف حوزههای علمیه را بهتر درک کرد.
دروس خارج فقه در سالهای اخیر، از نظر کمّی، رشدی چشمگیر و بیسابقه داشتهاند. به طوری که در سال جاری (۱۴۰۳) ۴۶۲ درس خارج فقه در حوزه علمیه قم توسط ۳۵۶ استاد سطوح عالی تدریس میشود. این آمار حاکی از رشدی صددرصدی نسبت به ده سال گذشته است.
از نظر تنوع و موضوعبندی عناوین درسی نیز، شاهد تحولاتی امیدبخش هستیم. تدریس موضوعاتی مثل فقه اداره، فقه امنیت، فقه بیمه، فقه پزشکی، فقه پولشویی، فقه جمعیت، فقه رسانه، فقه هوش مصنوعی و امثال آن، هر چند به صورت یک روز در هفته و با تعداد اندکی شاگرد، نشانهای از تحولات امیدبخش در پویایی و حیات علمی حوزههای فقهی است.
♦️اما با نگاهی جامعتر به موضوعات مورد بحث و تعداد شاگردان شرکتکننده در هر یک از موضوعات لازم است به چند نکته مهم توجه کنیم:
اولاً، معلوم میشود هنوز هم حجم عظیمی از دروس خارج فقه، به فقه فردی اختصاص دارد؛ و هنوز موضوعات فقه اجتماعی و فقه نظام چندان جای خود را در دروس خارج باز نکردهاند؛
ثانیاً، معلوم میشود که محور بسیاری از دروس، موضوعاتی است که هیچ امیدی به نوآوری و تحول خاصی در آنها نیست! به عنوان مثال، فقط در حوزه علمیه قم، ۶۴ درس خارج فقه با موضوع «صلاه»، ۵۹ درس با موضوع «طهارت»، ۳۷ درس با موضوع «حج»، ۳۵ درس با موضوع «بیع و خیارات» و ۱۶ درس با موضوع «صوم» ارائه میشود! و بعید میدانم حتی مدرسان این دروس هم ادعایی نسبت به نوآوری و تحول در مسائل و احکام این موضوعات داشته باشند!
ثالثاً، پیشنهاد میشود معاونت محترم آموزش حوزه علمیه
(۱) فراتحلیلی درباره تفاوتهای روششناختی مدرسان این دروس و یا نوآوریهای هر کدام از آنان در این موضوعات انجام دهد؛ تا معلوم شود که نتیجه این همه سرمایه علمی و آموزشی حوزه در این موضوعات چیست.
(۲) توضیحی درباره ضرورت برگزاری این تعداد از دروس خارج در این موضوعات آن هم فقط در حوزه علمیه قم ارائه دهد؛
(۳) روشن کند که آیا مدیریت آموزش حوزه در تنظیم مواد درسی و توزیع عناوین فقهی و مدیریت محتوایی عناوین درسی نقشی دارد یا آنکه منفعلانه فقط به ثبت دروس درخواستی استادان اقدام میکند.
رابعاً، با ملاحظه عناوین دروس (۴۶۲ عنوان) جای خالی برخی از اهمّ موضوعات و مسائل مورد نیاز جامعه کاملاً احساس میشود. به عنوان مثال، جای خالی موضوعاتی مثل فقه حیوانات، فقه محیط زیست، فقه آب، فقه پوشش، فقه شهرسازی و معماری، فقه مقاومت، فقه روابط بین المذاهب، فقه روابط بین الادیان، و امثال آن که از موضوعات مبتلا به جامعهاند، دیده میشود.
البته نکات دیگری هم در این زمینه هست که «شرح این هجران [که بهتر است بگویم «خسران»] و این خون جگر / این زمان بگذار تا وقت دگر»
#حوزه_علمیه
#فقه
🆔https://eitaa.com/joinchat/1153171503C4349780964
🌹
🟢پژوهشهای قرآنی: بنیادی یا کاربردی؟
🖊احمدحسین شریفی
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
علامه مصباح(ره) معتقد بود هر چند پژوهشهای کاربردی، چشمگیرتر و ملموستر و مطلوبترند؛ اما اگر مبتنی بر پژوهشهای بنیادی نباشند، به مثابه درختی بیریشه میمانند که همواره در معرض آسیب است و با اندک آفتی از بین میرود.
بنابراین، ضمن توجه همزمان به تحقیقات کاربردی و بنیادی و حتی ضمن «اولویت دادن به تحقیقات کاربردی» نباید از «اهمیت تحقیقات بنیادی» غفلت ورزید یا آنها را کمرنگ کرد.
به عنوان مثال، در «مطالعات قرآنی» ضمن آنکه باید به معارف اخلاقی، اقتصادی، اجتماعی، مدیریتی و سیاسی قرآن توجه کرد، لازم است همواره به پژوهشهای بنیادی ناظر به خود قرآن هم توجهی ویژه داشت. مسائلی همچون
1.«تفسیر صحیح قرآن چگونه است؟»،
2.«راه صحیح تفسیر چیست؟»،
3.«آیا یک آیه میتواند چند جور تفسیر داشته باشد یا اینکه تفسیر صحیح یکی است؟»،
4.«اگر متعدد است ممکن است چند معنا در عرض هم باشد یا در طول هم؟»،
5.«چه راه متقن و قابلاعتمادی برای کشف مفاهیم قرآنی و احتراز از سلیقههای شخصی و جوّزدگیهای اجتماعیای که برای اشخاصی پیدا میشود و باعث انحراف در فهم قرآن و تفسیر قرآن میشود وجود دارد؟»
#پژوهش
#علامه_مصباح
#قرآن
@Ahmadhoseinsharifi
🌹
🟡فلسفه؛ سادهگویی و سادهنویسی
🖊احمدحسین شریفی
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
یکی از معضلات زبان فلسفه و ادبیات رایج میان فیلسوفان استفاده از اصطلاحات نامأنوس و پیچیده و بعضاً چند پهلو است. عامه مردمان بلکه عامه نخبگان و فرهیختگان جامعه نیز امکان خوگیری با چنان ادبیات و اصطلاحاتی را ندارند.
به همین دلیل، اهمیت و ارزش فلسفه و فلسفهورزی را چندان درک نمیکنند.
فیلسوفان باید بدانند که رسالت آنان با رسالت و مسؤولیت فیزیکدانان و شیمیدانان و ریاضیدانان متفاوت است. #فلسفه فقط جنبه تخصصی و آکادمیک محض ندارد و نباید داشته باشد؛ ابعاد عمومی فلسفه را باید توجه کرد.
باید هنر امتداد فلسفهورزی در لایههای عمومی را کسب کرد.
#شهید_مطهری در این زمینه یک الگو است. او فیلسوفانه به سطح جامعه آمد و بدون آنکه ذرهای از فلسفهورزی و اقتضائات فکر فلسفی عقبنشینی داشته باشد، با زبان مردم و با زبانی غیرتخصصی مباحث فلسفی را با مردم در میان گذاشت و سطح عقلانیت و استدلالطلبی و خردورزی مخاطبان خود را ارتقاء داد.
#الهیات_کاربردی
@Ahmadhoseinsharifi
🌹
هدایت شده از احمدحسین شریفی
ولایت فقیه از نگاه علامه طباطبایی.mp3
16.11M
🎤احمدحسین شریفی
🟢دیدگاه علامه طباطبائی درباره ولایت فقیه و حکومت اسلامی
🔻نقد نسبتهای ناروایی که به علامه طباطبائی در موضوع انقلاب اسلامی و ولایت فقیه زده میشود.
#علامه_طباطبائی
#ولایت_فقیه
#اندیشه_سیاسی
🆔https://eitaa.com/ahmadhoseinsharifi
🌹
🟡به یاد علامه طباطبائی (ره)
🖊احمدحسین شریفی
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
🔹علامه طباطبائی حقیقتاً فیلسوفی در میدان بود. او هر چند در مباحث صرفاً انتزاعی فلسفه نیز با تدریس منظومه و اسفار و اشارات و شفا و نهایتاً با تدوین ابتکاری دو کتاب درسی بدایة الحکمة و نهایة الحکمة حق مطلب را ادا کرد؛ اما هرگز به مباحث انتزاعی فلسفه بسنده نکرد؛ او همواره در اندیشه امتداد #فلسفه و فکر فلسفی در لایههای مختلف فرهنگی و اجتماعی بود.
🔸تدوین مقالات چهاردهگانه «اصول فلسفه و روش رئالیسم» و تدریس آنها برای برخی از شاگردان برجسته خود در اوایل دهه سی (۱۳۳۰ش)، مباحث فلسفه اخلاق و فلسفه حقوق و حقوق زن و فلسفه اجتماع و امثال آن و مقاله بسیار مهم و کلیدی «ولایت و زعامت» در فلسفه سیاسی اسلام و تبیین بسیار دقیق و عالمانه نظام حکمرانی اسلامی، همگی نشان از دغدغه اجتماعی و سیاسی این فیلسوف بزرگ میدهد.
🔹او حقیقتاً فیلسوفی در میدان بود. در عمیقترین لایههای فرهنگ اندیشه میکرد. تدوین کتابهایی مثل «شیعه در اسلام» به هدف معرفی شیعه به جهانیان، نشان از زمانشناسی و نیازشناسی کمنظیر آن مرد بزرگ دارد.
♦️مناظرههای مفصل وی با مخالفان فکری نشان میداد که او هرگز فیلسوفی بنشسته در گوشهای نبود؛ بلکه فیلسوفی در میدان بود. مناظرهای نسبتاً مفصل با رئیس جریان تفکیک آمیرزا مهدی اصفهانی در موضوع منطق ارسطویی داشتند که قبلاً گزارشی از آن را تقدیم کرده بودم ( https://eitaa.com/ahmadhoseinsharifi/861 ) بر اساس نقل آیتالله جوادی آملی مناظرهای هشت ساعته با یکی از صاحبنظران مارکسیسم در موضوع الحاد و توحید داشتند که طرف مناظره، نتیجه مناظره هشت ساعته خود با #علامه_طباطبائی را اینگونه گفته بود: «آقای طباطبایی من را موحد کرد.»
🔹امضای بیانیههایی در محکومت دینستیزی و قانونشکنی رژیم پهلوی در سال ۱۳۴۱ و همچنین در اعتراض به بازداشت امام خمینی در سال ۱۳۴۲ و همچنین افتتاح دو حساب بانکی (در بانکهای ملی و صادرات) برای دریافت کمکهای نقدی مردم برای کمک به مبارزان فلسطینی در اردیبهشت سال ۱۳۴۹ نشان از دغدغهمندیهای میدانی او نسبت به مسائل ایران و جهان اسلام داشت.
یادش گرامی و راهش پررهرو باد
@Ahmadhoseinsharifi
🌹
فعلا قابلیت پخش رسانه در مرورگر فراهم نیست
مشاهده در پیام رسان ایتا
🔸خاطرهی رهبر فرزانه انقلاب از حضور علّامهی طباطبایی و امام خمینی در منزل علامه سمنانی و ادب علامه طباطبایی در برابر امام خمینی.(۱۴۰۲/۸/۱۷)
#علامه_طباطبائی
@Ahmadhoseinsharifi
🌹
🟡به مناسبت هفته کتاب و کتابخوانی!
🖊احمدحسین شریفی
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
🔹هر چند همواره کتاب و کتابخوانی مورد توجه فرهیختگان جامعه و حتی عامه مردم بوده است. اما به صورت نمادین و البته به منظور تحقق اهدافی مشخص، چنین به نظر میرسد که نخستین بار در دهه ۱۳۳۰، از سوی اداره فرهنگ و شورای کتابخانه تبریز یک هفته (از روزهای سیزدهم تا بیستم شهریور)، به نام هفته کتاب نامگذاری شد. سه هدف مشخص برای این نامگذاری عبارت بودند از:
«آشناسازی مردم با کتابخانههای شهر»،
«تشویق مردم به خواندن کتاب»
و «تکمیل کتابهای کتابخانههای تبریز».
🔸بعد از انقلاب اسلامی و در سال ۱۳۷۲ به ابتکار شورای فرهنگ عمومی از ۲۴ آبان تا ۲ آذر به عنوان هفته کتاب و کتابخوانی نامگذاری شد. اهدافی مثل «تقویت بنیه فرهنگی کشور»، «توسعه، هدایت و رونق اقتصاد کشور»، «تشویق مردم به کتاب و کتابخوانی و ایجاد عادت به مطالعه»، «کمک به حل مشکلات و تنگناهای تولید و توزیع کتاب»، «تجهیز کمّی و کیفی کتابخانهها» و «افزایش ظرفیتهای فرهنگی کشور» برای آن ذکر شد!
♦️صرف نظر از اینکه آیا واقعاً چنین اهدافی برای این نامگذاری درست است یا خیر، به نظر میرسد: پس از گذشت ۳۱ سال از این نامگذاری، وقت آن رسیده است که شورای محترم فرهنگ عمومی کشور دستکم به این چند پرسش پاسخ دهد:
✔️چه میزان بر کتابخوانان کشور افزودهاند؟
✔️چه تغییری در فرهنگ کتاب و کتابخوانی کشور ایجاد کردهاند؟
✔️تا چه مقدار توانستهاند عادت به مطالعه را در میان مردم ایجاد کنند؟
✔️چه تنگناها و مشکلاتی را از مسیر تولید و توزیع کتاب برطرف کردهاند؟
✔️به چه میزان کتابخانههای کشور را تجهیز کردهاند؟
#کتاب
@Ahmadhoseinsharifi
🌹
🔸فاطمه زهرا؛ «معمای ناگشوده ذهن بشر و معارف بشری»
🖊احمدحسین شریفی
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
یکی از بهترین کتابهایی که تاکنون درباره شخصیت حضرت زهرا سلام الله علیها مطالعه کردهام، کتاب «حقیقت عظیم» است. این کتاب گردآوری دقیق و منظمی از ایدهها، دیدگاهها و تحلیلهای رهبر فرزانه انقلاب اسلامی حضرت آیتالله خامنهای در نیم قرن اخیر، (از سال ۱۳۵۱ تا پایان دهه نود) درباره #حضرت_زهرا سلام الله علیها است.
🔻مطالعه این کتاب را به همه کسانی که میخواهند فهمی بیشتر و دقیقتر از ابعاد وجودی این بانوی نمونه عالم داشته باشند، توصیه میکنم.
@Ahmadhoseinsharifi
🌹
◻️فاطمه زهرا؛ الگوی تماممعنای مجاهدت در راه خدا
🖊احمدحسین شریفی
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
🔸زندگی #حضرت_زهرا سلام الله علیها در همه ابعاد، الگویی از مجاهدت در راه خداست. او به تمام معنا یک جهادگر «خستگیناپذیر» و «محنتپذیرِ» در راه تحقق اسلام و دفاع از ولایت بود.
♦️در عرصه «جهاد سیاسی» بعد از رحلت پیامبر اکرم(ص) از هیچ کاری کوتاهی نکرد. جهادی شبانهروزی، مستمر و تا پای جان را انجام داد. او «محور دفاع از ولایت» و «عَلَم مبارزه با غاصبان ولایت» بود. وسط میدان ایستاد و شخصیتهای بزرگی مثل سلمان و ابوذر و مقداد و حذیفه و حتی خود امیرمؤمنان علیه السلام گرد او و بر محور او جمع شدند. او شخصاً نیز از هیچ کوششی در روشنگری و جهاد تبیین در راه ولایت دریغ نورزید:
یک. در عیادت زنان مدینه از ایشان، ظلم مردم مدینه به امیرمؤمنان علیه السلام را افشا کرد؛
دو. در مسجد پیامبر با خطبه غرای فدکیه یک دوره خداشناسی، پیامبرشناسی، دینشناسی، مردمشناسی و سیاست اسلامی را برای مردم تبیین کرد و خطرات انحراف از مسیر ولایت را گوشزد کرد؛
سه. به مدت چهل شبانهروز مرتب به درب خانههای انصار میرفت و در تبلیغی چهرهبه چهره تلاش میکرد ضمن روشنگری، آنان را به دفاع عملی از ولایت امیرمؤمنان برانگیزاند.
چهار. به هنگام هجوم جیرهخواران خلیفه به درب خانه امیرمؤمنان، با آمدن پشت در خانه، خود را سپر دفاع از ولایت کرد.
#جهاد
#تبلیغ
@Ahmadhoseinsharifi
🌹
◻️سلوک عرفانی و توسل به حضرت زهرا(س) در کلام آیتالله شاهآبادی
🖊احمدحسین شریفی
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
مرحوم #آیتالله_شاهآبادی، عارف بزرگ معاصر و استاد عرفانی امام خمینی(ره) ارادتی ویژه به #حضرت_زهرا سلام الله علیها داشت. محبت و ارادت و توجه به حضرت زهرا را لازمه وصول به مقامات قرب الهی میدانستند.
آن عارف بزرگ سخنان ناب و توصیههای مهمی در این باره دارند که به برخی از آنها اشاره میکنم:
«اساس دين، حب فاطمه سلام الله عليهاست. اساس اسلام، بغض به اعداء فاطمه سلام الله عليهاست. و هر که فاطمه را بخواهد و بغض اعداء او را داشته باشد، او مسلمان است.»
«سالک الي الله در صورتي ميتواند به جايي برسد که در ضمن سير، اول مرتبه اتکاء به خانم حضرت صديقه عليها السلام داشته باشد و اين محبت خانم حضرت صديقه است که انسان را به راهي که بايد برود هدايت ميکند و اگر نباشد اصلاً سيري وجود نخواهد داشت.»
«محال است سالک، سير و سلوک کند و به جايي برسد مگر از طريق خانم حضرت زهرا عليها السلام»
وقتي استخاره میکردند همهي دعا و ثنايشان اين بود: «الهي به عصمت زهرا، به نور زهرا، به شرف زهرا».
و به فرزندانش توصيه ميکرد که:
«شما هم شبها اگر توفيق پيدا کرديد و بيدار شديد صلوات حضرت صديقه را بفرستيد و با ايشان مأنوس شويد. در نوافل شب به مقام شامخ حضرت زهرا عليها السلام توجه کنيد و بدانيد که استمداد گرفتن از ايشان موجب قرب و ترقي معنوي ميشود و خداشناسي انسان را زياد ميکند. همچنين قبل از اذان صبح، صلوات حضرت زهرا* سلام الله عليها را بفرستيد.»
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
*«اللهم صلِّ عَلي فاطِمَةَ و أَبيها و بَعلِها و بَنيها و السِّرِّ المُستَودَعِ فيها بِعَدَدِ ما أَحاطَ بِهِ عَلمُک»
#عرفان
#سلوک
@Ahmadhoseinsharifi
🌹
🟡فاطمه زهرا؛ نمونه آرمانی زن در اسلام
🖊احمدحسین شریفی
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
هر بعدی از ابعاد زندگی #حضرت_زهرا سلام الله علیها را مطالعه کنیم، با یک بانوی اعجابانگیز مواجهه خواهیم شد:
یک. از نظر عبادت و معنویت، یکی از عابدترین و زاهدترین انسانهای همه روزگاران بود: آنقدر در حال ایستاده به دعا و عبادت به درگاه خدا مشغول بود که «تورّم قدماها؛ ساقهای پایش ورم کرده بود»
دو. از نظر فصاحت و بلاغت، خطبه فدکیه، که آن ارتجالاً در مسجد النبی ایراد فرمود، بدون تردید در سطح فصیحترین و بلیغترین خطبههای امیرمؤمنان، امیر بیان، است. علامه مجلسی درباره خطبه فدکیه میگوید: «بزرگان فصحا و بلغا و دانشمندان باید بنشینند کلمات و عبارات آن را معنا کنند.» این خطبه هم از لحاظ زیباییهای ادبی و هم از حیث محتوا همچون زیباترین و پرمغزترین خطبههای نهج البلاغه است. درسنامه خداشناسی و پیامبرشناسی و شریعتشناسی و سیاست اسلامی است.
سه. از نظر معرفت و دانش، سخنان و خطبههای برجای مانده از او نشان میدهد که در بالاترین درجات معرفت و دانش اسلامی بود.
چهار. از نظر هوشمندی و حکمت سیاسی و اجتماعی، رفتارها و عملکرد او، از جمله وصیتنامه بسیار هوشمندانه او، نشان میدهد که یکی از حکیمترین، سیاستمدارترین و هوشمندترین زنان عالم بوده است.
پنج. از جهت رفتار همسرانگی، الگوی همسرداری مجاهدانه بود. امیرمؤمنان میفرماید: «ما اغضبنی و لا خرج من امری؛ در طول مدت زندگی مشترک، هرگز مرا به خشم نیاورد و هرگز از خواسته من سرپیچی نکرد.
شش. از جهت مادرانگی و تربیت فرزند، فرزندانی مثل امام حسن و امام حسین و زینب کبری علیهمالسلام را تربیت کرد.
هفت. از جهت خانهداری، محیط خانه را برای رشد و تعالی فرزندان و همچنین برای آرامش و آسایش همسر جهادگر خود، علیابن ابیطالب، به بهترین وجه ممکن مدیریت میکرد.
هشت. از حیث وظیفهشناسی اجتماعی و موقعیتسنجی سیاسی، محور دفاع از ولایت و مبارزه با غصب حکومت اسلامی بود.
نه. از جهت عفت و عصمت و طهارت، چنان عظمتی داشت که به خودی خود چشم و نظر هرزه افراد بیگانه را دفع میکرد.
🔸او حقیقتاً یک شخصیت جامعالاطرف بود. او نمونه آرمانی زن طراز اسلام است.
#زن
#حضرت_زهرا
@Ahmadhoseinsharifi
🌹
🟡دانشکده علوم خانواده: خانواده لیبرالی یا خانواده اسلامی؟!
🖊احمدحسین شریفی
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
🔹از تلخترین طنزهای مدیریتی در «جمهوری اسلامی» این است که در یکی از دانشگاههای معتبر کشور، فردی را به ریاست «دانشکده علوم خانواده» منصوب میکنند که علناً از بیعفتی و بیحیایی دفاع کرده، از مدافعان شعار استعماری و صهیونیستی «زن، زندگی، آزادی» بوده و افتخارش این است که میبینند دخترانی بیحیا در مقابل پلیس جمهوری اسلامی ایستادگی کرده و پلیس هم در مقابل آنها نمیتواند کاری کند!
♦️واقعاً کدام نظام سیاسی و علمی و دانشگاهی در دنیا چنین منصبها و جایگاههایی را در اختیار مخالفان علنی اصلیترین ارزشهای دینی و اجتماعیاش (یعنی خانواده و عفت و حیا) قرار میدهد؟!
#خانواده
#دانشگاه
@Ahmadhoseinsharifi
🌹