◻️«جوهر دانایی» و «فَلَک‌گشایی» 🖊احمدحسین شریفی ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ #نظامی در مخزن الاسرار می‌گوید: هر که در او جوهر دانایی است بر همه چیزیش توانایی است بند فلک را که تواند گشاد‌؟ آنکه بر او پای تواند نهاد اما منظور از «جوهر دانایی» چیست؟ به نظر می‌رسد: «جوهر دانایی»، همان «جامع‌نگری» و «عاقبت‌اندیشی» است. «جوهر دانایی»، بررسی جوانب و ابعاد آشکار و نهان یک تصمیم به ظاهر خیرخواهانه است. «جوهر دانایی»، همان «روح تحقیق» است که با مطالعه و پژوهش به دست می‌آید. اگر چنین جوهری در جامعه علمی ما وجود داشته باشد نتیجه قهری آن این است که «بر همه چیزیش توانایی است». اگر طبیعت را به درستی شناختیم و قوانین و سنت‌های حاکم بر آن را به درستی دانستیم آنگه از کسانی می‌شویم که می‌توانیم «بند فلک» را بگشاییم. همانطور که اگر انسان را به درستی شناختیم و استعدادها و ظرفیت‌ها و ابعاد وجودی او را آنگونه که هست دانستیم، آنگاه هرگز «علوم حیوانی‌سازی انسان» را به عنوان «علوم انسانی» نخواهیم شناخت و طرحی نو در مطالعات علوم انسانی ایجاد خواهیم کرد. #علوم_انسانی #پژوهش @Ahmadhoseinsharifi 🌹

◻️آسیب‌شناسی تعلیم و تعلم فلسفه در حوزه‌های علمیه 🖊احمدحسین شریفی ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ 🔸علیرغم بی‌مهری‌هایی که به #فلسفه و فلسفه‌آموزی و حتی فیلسوفان در حوزه‌های علمیه شده است، حوزه‌های علمیه شیعه در همیشه تاریخ خود، مهد فلسفه و فلسفه‌ورزی و فلسفه‌اندیشی بوده‌ است. در سده‌های اخیر، ظهور میردامادها، ملاصدراها، سبزواری‌ها، طباطبائي‌ها، مطهری‌ها، مصباح‌ها و ... نشانه حیات فلسفه و فلسفه‌ورزی در حوزه‌های علمیه بوده و هست. هم‌اکنون نیز به تعبیر رهبر فرزانه انقلاب اسلامی، از وظایف مدیریت حوزه و اساتید فلسفه این است که تلاش کنند #حوزه_علمیه «مرکز فلسفه»، «مرجع فلسفه» ‌و «قطب اصلی فلسفه اسلامی» باقی بماند. در سایه این تأکید رهبر فرزانه انقلاب و توجه مدیران حوزه علمیه به این مهم، در سال‌های اخیر شاهد «رونق کمّی» دروس فلسفه در حوزه علمیه قم هستم. تا جایی که در سال جاری (۱۴۰۳) تعداد ۲۷۰ درس فلسفه در حوزه علمیه قم تدریس می‌شود. این رشدی ارزشمند، فوق‌العاده‌ و بی‌سابقه‌ است که نسبت به یک دهه قبل بیش از صددرصد افزایش کمّی را نشان می‌دهد. اما نیم‌نگاهی به عناوین دروس نشان می‌دهد که نباید و نمی‌توان به این رشد کمّی دلخوش بود. جز یک عنوان از ۲۷۰ عنوان درسی که درباره «حکمت عملی» است، و دو عنوان که با محوریت کتاب اصول فلسفه و روش‌ رئالیسم است، بقیه همگی تدریس دو کتاب بدایه الحکمه و نهایه الحکمه علامه طباطبائی(ره) و احیاناً اسفار و شواهد ملاصدرا است! و البته تعداد اعضای شرکت کننده در کلاس‌های حدود یکصد نفر از اساتید این دروس نیز کمتر از ۵ نفر است. ♦️بر این باورم که آموزش فلسفه با این روش ✔️نه خدمت به فلسفه است؛ ✔️نه شایسته یک پایگاه قویم و غنی و پربار فلسفی است؛ ✔️و نه گرهی از نیازهای فلسفی جامعه ما را می‌گشاید. 🔹پیشنهاد این بنده آن است که جمعی از دلسوزان فلسفه و مدیران آموزشی حوزه‌ و دانشگاه بنشینند و به تحلیل وضعیت موجود بپردازند: ✔️هم وضعیت تعلیم و تعلم فلسفه در حوزه‌های علمیه را مطالعه کنند؛ ✔️هم وضعیت آموزش فلسفه در دانشگاه‌های کشور را بررسی نمایند؛ ✔️هم تعلیم و تعلم فلسفه در دانشگاه‌های معتبر و مشهور دنیا را رصد کنند؛ ✔️هم برآوردی از نیازهای فلسفی جامعه ایرانی اسلامی خود ما داشته باشند؛ ✔️و نهایتاً با تکیه بر این داده‌ها و آگاهی‌ها، طرحی نو و جدید برای تعلیم و تعلم فلسفه درافکنند. ♦️فلسفه اسلامی آنگاه می‌تواند به حیات و بالندگی خود ادامه دهد که اولاً، با آغوش باز به استقبال فلسفه‌های شرقی و غربی رایج در مراکز فلسفی جهان برود؛ ثانیاً، از لاک صرفاً‌ انتزاعی خارج شده و نگاهی کاربستی به اندیشه‌های فلسفی داشته باشد؛ و ثالثاً، دغدغه‌مند حل بنیادین مسائل اجتماعی و فرهنگی کشور باشد. 🔹همانگونه که رهبر معظم انقلاب ۲۱ سال قبل (۲۹/ ۱۰/ ۱۳۸۲) در دیدار جمعی از نخبگان حوزوی فرمودند: از مهم‌ترین نقص‌های فلسفه‌ورزی در حوزه‌های علمیه آن است که، برخلاف فلسفه‌های غربی، فیلسوفان مسلمان نتوانسته‌‌اند آن ذهنیت فلسفی و آن مطالعات انتزاعی را «امتداد سیاسی و اجتماعی» بدهند. و بر اساس بنیان‌های فلسفی‌ خود «سیستم‌های اجتماعی، سیاسی، اقتصادی» و همچنین «وضع حکومت»، «کیفیت تعامل مردم با همدیگر» و امثال آن را معین کنند و مع الاسف در «ذهنیّاتِ مجرّد» باقی مانده و «امتداد پیدا نکرده‌اند». 🔸زمانی که اغلب دروس فلسفی حوزه‌های علمیه به موضوعاتی مثل فلسفه اسلامی برای کودکان (فابک)، فلسفه اجتماعی، فلسفه اخلاق، فلسفه سیاست، فلسفه حکومت، فلسفه اقتصاد، فلسفه فرهنگ، فلسفه مقاومت، فلسفه جهاد، فلسفه علوم انسانی و اجتماعی، فلسفه علم، فلسفه زیست، و سایر فلسفه‌های مضاف به علوم و امور اختصاص یافتند، آنگاه است که می‌توان یک حوزه فلسفی بالنده و در طراز حوزه‌های علمیه شیعی را شاهد بود. #الهیات_کاربردی @Ahmadhoseinsharifi 🌹

◻️«دو صد من استخوان باید که صد من بار بردارد» 🖊احمدحسین شریفی ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ هر کدام از ما نهایتاً می‌توانیم دیگران را تا اندازه خودمان بالا بکشیم. پس برای آنکه دیگران را بالاتر ببریم، باید خودمان هم بالاتر و بالاتر برویم. باید خودمان را رشد دهیم و تمکن فکری و علمی و اخلاقی و معنوی خود را افزایش دهیم. #ظرفیت #دانشگاه #تدریس @Ahmadhoseinsharifi 🌹

🟡فلسفه‌ورزی در حوزه و دانشگاه 🖊احمدحسین شریفی ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ عیبِ مِی جمله چو گفتی، هنرش نیز بگو نفیِ حکمت مکن از بهرِ دلِ عامی چند 🔹پیشتر در کوتاه‌نوشتی، به آسیب‌شناسی تعلیم و تعلم فلسفه در حوزه‌های علمیه اشاره‌ای کرده بودم، ( https://eitaa.com/ahmadhoseinsharifi/3023 ) از باب اینکه مبادا آن نوشته از سوی سطحی‌نگران به منزله «نفی حکمت» و «تضعیف فلسفه‌ورزی حوزوی» تلقی شود، لازم است به یکی از بارزترین ویژگی‌های آموزش #فلسفه در حوزه‌های علمیه، اشاره کنم: از امتیازات تعلیم و تعلم فلسفه در حوزه‌های علمیه، اصالت‌دادن به استدلال‌طلبی و دلیل‌خواهی است. از ابتدایی‌ترین متون فلسفی تا بالاترین سطوح فلسفه‌ورزی در حوزه‌های علمیه، محوریت با استدلال و روش فلسفی است. در حوزه‌های علمیه چیزی به نام «شخصیت‌زدگی» و «تقلید» و «تبعیت» از فیلسوفان جدید و قدیم وجود ندارد. حقیقتاً معلمان و متعلمان فلسفه در حوزه‌های علمیه پایبند به این شعار هستند که «نحن ابناء الدلیل؛ نمیل حیث یمیل». اما مع الاسف در اغلب دروس دانشگاهی، تعلیم و تعلم فلسفه‌ چنین وضعیتی ندارد! نوعی ایدئولوژی‌زدگی در آموزش فلسفه به ویژه فلسفه غرب در محیط‌های دانشگاهی حاکم است. نه استاد فرصت (و یا شاید جرئت و جسارت) نقد اندیشه‌های فلسفی فیلسوفان غرب را دارد و نه دانشجویان از ورزیدگی لازم برای چنین کاری برخوردارند. [البته استثنائات در همه جا هستند] 🔻به طور کلی در تعلیم و تعلم حوزوی حتی در دروس غیر فلسفی، برخلاف تعلیم و تعلم دانشگاهی، «نگاه انتقادی» بسیار پررنگ‌تر و اصیل‌تر از «نگاه توصیفی» محض است. #دانشگاه #حوزه_علمیه @Ahmadhoseinsharifi 🌹

◻️همچون آب باشید: نرم، سخت‌کوش و هدفمند! 🖊احمدحسین شریفی ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ آب از لطیف‌ترین اجسام است. بسیار نرم و آرام همواره در حال حرکت به سوی هدف است. بدون هیاهیو و بی‌سروصدا و باحوصله، سخت‌ترین موانع را به راحتی می‌شکند و یا آنها را دور می‌زند و پشت سر می‌اندازد. ما نیز باید همچون آب باشیم؛ روان و آرام، بی‌وقفه در پی دستیابی به هدف و غایت مطلوب خود باشیم. آب‌های قوی‌تر، آرام‌ترند. اما آب‌های ضعیف و مقطعی و کم‌عمق، پر سروصدا و تخریب‌گر. آدمیان نیز به هر میزان که غنی‌تر و عمیق‌تر و قوی‌تر باشد، به همان میزان آرام‌تر و متواضع‌تر و بی‌هیاهوترند. #آب #تواضع #هدفمندی @Ahmadhoseinsharifi 🌹

🎤احمدحسین شریفی 🔸موضوع: «چرایی تقابل نظام غرب و اسلام از منظر نظریه برخورد تمدن‌ها» 🔹مکان سخنرانی: قم، موسسه عالی فقه و علوم اسلامی. 🔻زمان: ۱۵ آبان ۱۴۰۳ 🔸جهت دریافت فایل سخنرانی در آپارات به آدرس زیر مراجعه کنید:👇👇👇 https://www.aparat.com/v/byhbdku #جنگ_نرم #تمدن @Ahmadhoseinsharifi 🌹

◻️شخصیت‌های ژله‌ای در سازمان‌ها! 🖊احمدحسین شریفی ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ یکی از متاع‌های بسیار گران‌قیمت در مدیریت و فعالیت‌های سازمانی و گروهی، «صداقت» و «راستی» و «روراستی» است. برخی از مدیران، کارکنان یا شرکای غیرصادق، وقتی دچار ناکامی می‌شوند و یا ناکامی خاصی در سازمان احساس می‌کنند، از خود سلب اختیار می‌کنند یا بدون رعایت اخلاق سازمانی، (بعضاً به دروغ) ابراز می‌کنند که آنان از ابتدا مخالف فلان تصمیم بوده‌اند! اما وقتی موفقیتی می‌بینند، خود را شریک آن و بلکه مبدع آن می‌دانند و امان از روزی که بوی قدرت به مشام‌شان برسد، در آن صورت حتی اصول خود را هم نادیده می‌گیرند. اینان شخصیت‌هایی ژله‌ای هستند که عشق به «محبوب القلوب» شدن، موجب می‌شود شکل و شمایل استواری نداشته باشند و حتی به دلیل هوشمندی پایین، متوجه نمی‌شوند که صرفاً «ارزشی ابزاری» برای دیگران دارند و نه «ارزشی نفسی و ذاتی». تجربه نشان داده است که افراد ژله‌ای هر چند مورد بهره‌برداری همه گروه‌ها قرار می‌گیرند؛ اما هرگز برای هیچ طرفی، «اصالت» ندارند! صرفاً «ابزار»ند. #اوحدی_مراغه‌ای در مجموعه «جام جم» اشعار زیبایی در توصیف «راستی» دارد: راستی کن، که راستان رستند در جهان راستان قوی دستند راست‌گاران، بلندنام شوند کج‌روان، نیم پخته خام شوند یوسف از راستی رسید به تخت راستی کن، که راست گردد بخت #صداقت #مدیریت @Ahmadhoseinsharifi 🌹

♦️انتقاد به مثابه جراحی 🖊احمدحسین شریفی ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ انسان‌ها غالباً (جز وارستگان و فرزانگان) از انتقاد می‌رنجند و آزرده می‌شوند. به همین دلیل، «انتقاد»، هنری بسیار ظریف و دقیق است؛ به تعبیر گوردن آلپورت، روان‌شناس مشهور آمریکایی، انتقاد به مثابه جراحی شخصیت است. همانطور که یک جراح جسم، به هنگام جراحیِ عضو آسیب‌دیده به شدت مواظب رگ‌ و پی‌های اطراف آن است که مبادا آنها نیز دچار آسیب شوند، یک منتقد منصف و خیرخواه نیز به هنگام انتقاد نسبت به یک فکر یا رفتار، باید مواظب بخش‌های سالم شخصیت انتقادشونده باشد. به عنوان مثال، اگر از درس نخواندن فرزندمان انتقاد می‌کنیم، باید به گونه‌ای باشد که سایر ابعاد مثبت شخصیت او را خدشه‌دار نکنیم؛ فی‌المثل نگوییم «بالکل از تو ناامید شدم». و یا اگر از «کُندکاری» همکارمان انتقاد می‌کنیم، نباید به گونه‌ای باشد که «محکم‌کاری» او را نیز بی‌اهمیت جلوه دهیم. و .... #انتقاد #نقد @Ahmadhoseinsharifi 🌹

🟢نقش «انگیزه» در «عرفان» و «حرمان» 🖊احمدحسین شریفی ـــــــــــــــــــــــــــ 🔸فیلسوفان و اخلاقیان و اندیشمندان مسلمان، درباره نقش #نیت و انگیزه در نظام ارزشی اسلام‌پسند، سخنان فراوانی گفته‌اند. در نظام اخلاقی اسلام، «حسن فاعلی» یعنی نیت و انگیزه کنشگر، بخش اصلی «ارزشمندی» کنش‌ها را بر عهده دارد. 🔹#امام_خمینی(ره) نیز به عنوان یکی از بزرگترین عالمان و عارفان شیعی، بر نقش نیت و انگیزه در «عرفان» حق و «حرمان» از حق تأکید ویژه‌ای داشتند. در نامه‌ای عرفانی و اخلاقی خطاب به فرزند محبوب‌شان سیداحمد خمینی(ره) در تاریخ ۲۶ تیر ۱۳۶۳ چنین نگاشته‌اند: «پسرم! نه گوشه‌گيرى صوفيانه دليل پيوستن به حق است، و نه ورود در جامعه و تشكيل حكومت، شاهد گسستن از حق. ميزان در اعمال، انگيزه‌هاى آنها است. چه بسا عابد و زاهدى كه گرفتار دام ابليس است و آن دام‏‌گستر، با آنچه مناسب او است چون خودبينى و خودخواهى و غرور و عُجْب و بزرگ‏‌بينى و تحقيرِ خلق اللَّه و شرك خفىّ و امثال آنها، او را از حق دور و به شرك مى‏‌كشاند. و چه بسا متصدى امور حكومت كه با انگيزه الهى به معدن قرب حق نائل مى‏‌شود، چون داود نبى و سليمان پيامبر- عليهما السلام- و بالاتر و والاتر چون نبى اكرم- صلّى اللَّه عليه و آله و سلّم- و خليفه بر حقّش على بن ابی‌طالب- عليه السلام- و چون حضرت مهدى- ارواحنا لِمَقْدَمِه الفداء- در عصر حكومت جهانى‌‏اش. پس ميزان عرفان و حرمان، انگيزه است. هر قدر انگيزه‏‌ها به نور فطرت نزديك‌تر باشند و از حُجُب حتّى حُجُب نور وارسته‌‏تر، به مبدأ نور وابسته‌‏ترند تا آنجا كه سخن از وابستگى نيز كفر است.» #عرفان #نیت @Ahmadhoseinsharifi 🌹

🟡«جامی که توان دید در او راز جهان را» 🔻تحلیلی درباره دروس خارج فقه حوزه علمیه قم 🖊احمدحسین شریفی ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ همانطور که رهبر فرزانه انقلاب سالیان قبل فرموده‌اند «فقه، ستون فقرات حوزه‌های علمیه است». در این میان، دروس «خارج فقه» که نمایشگر عالی‌ترین و جدیدترین دیدگاه‌ها، رویکردها، نقدها و بررسی‌ها در موضوعات فقهی توسط قوی‌ترین و برجسته‌ترین استادان حوزه‌های علمیه است «آیینه تمام‌نمای هویت، ظرفیت و استعدادهای بالفعل شده علمی حوزویان است». «دروس خارج فقه حوزه علمیه قم به مثابه جامی است که می‌توان در آن توش و توان علمی و حتی آینده علمی حوزه‌های علمیه را مشاهده کرد.» به همین دلیل، با تحلیل دروس خارج فقه می‌توان نقاط قوت و ضعف حوزه‌های علمیه را بهتر درک کرد. دروس خارج فقه در سال‌های اخیر، از نظر کمّی، رشدی چشم‌گیر و بی‌سابقه داشته‌اند. به طوری که در سال جاری (۱۴۰۳) ۴۶۲ درس خارج فقه در حوزه علمیه قم توسط ۳۵۶ استاد سطوح عالی تدریس می‌شود. این آمار حاکی از رشدی صددرصدی نسبت به ده سال گذشته است. از نظر تنوع و موضوع‌بندی عناوین درسی نیز، شاهد تحولاتی امیدبخش هستیم. تدریس موضوعاتی مثل فقه اداره، فقه امنیت، فقه بیمه، فقه پزشکی، فقه پولشویی، فقه جمعیت، فقه رسانه، فقه هوش مصنوعی و امثال آن، هر چند به صورت یک روز در هفته و با تعداد اندکی شاگرد، نشانه‌ای از تحولات امیدبخش در پویایی و حیات علمی حوزه‌های فقهی است. ♦️اما با ‌نگاهی جامع‌تر به موضوعات مورد بحث و تعداد شاگردان شرکت‌کننده در هر یک از موضوعات لازم است به چند نکته مهم توجه کنیم: اولاً، معلوم می‌شود هنوز هم حجم عظیمی از دروس خارج فقه، به فقه فردی اختصاص دارد؛ و هنوز موضوعات فقه اجتماعی و فقه نظام چندان جای خود را در دروس خارج باز نکرده‌اند؛ ثانیاً، معلوم می‌شود که محور بسیاری از دروس، موضوعاتی است که هیچ امیدی به نوآوری و تحول خاصی در آنها نیست! به عنوان مثال، فقط در حوزه علمیه قم، ۶۴ درس خارج فقه با موضوع «صلاه»، ۵۹ درس با موضوع «طهارت»، ۳۷ درس با موضوع «حج»، ۳۵ درس با موضوع «بیع و خیارات» و ۱۶ درس با موضوع «صوم» ارائه می‌شود! و بعید می‌دانم حتی مدرسان این دروس هم ادعایی نسبت به نوآوری و تحول در مسائل و احکام این موضوعات داشته باشند! ثالثاً، پیشنهاد می‌شود معاونت محترم آموزش حوزه علمیه (۱) فراتحلیلی درباره تفاوت‌های روش‌شناختی مدرسان این دروس و یا نوآوری‌های هر کدام از آنان در این موضوعات انجام دهد؛ تا معلوم شود که نتیجه این همه سرمایه علمی و آموزشی حوزه در این موضوعات چیست. (۲) توضیحی درباره ضرورت برگزاری این تعداد از دروس خارج در این موضوعات آن هم فقط در حوزه علمیه قم ارائه دهد؛ (۳) روشن کند که آیا مدیریت آموزش حوزه در تنظیم مواد درسی و توزیع عناوین فقهی و مدیریت محتوایی عناوین درسی نقشی دارد یا آنکه منفعلانه فقط به ثبت دروس درخواستی استادان اقدام می‌کند. رابعاً، با ملاحظه عناوین دروس (۴۶۲ عنوان) جای خالی برخی از اهمّ موضوعات و مسائل مورد نیاز جامعه کاملاً احساس می‌شود. به عنوان مثال، جای خالی موضوعاتی مثل فقه حیوانات، فقه محیط زیست، فقه آب، فقه پوشش، فقه شهرسازی و معماری، فقه مقاومت، فقه روابط بین المذاهب، فقه روابط بین الادیان، و امثال آن که از موضوعات مبتلا به جامعه‌اند، دیده می‌شود. البته نکات دیگری هم در این زمینه هست که «شرح این هجران [که بهتر است بگویم «خسران»] و این خون جگر / این زمان بگذار تا وقت دگر» #حوزه_علمیه #فقه 🆔https://eitaa.com/joinchat/1153171503C4349780964 🌹

🟢پژوهش‌‌های قرآنی: بنیادی یا کاربردی؟ 🖊احمدحسین شریفی ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ علامه مصباح(ره) معتقد بود هر چند پژوهش‌های کاربردی، چشمگیرتر و ملموس‌تر و مطلوب‌ترند؛ اما اگر مبتنی بر پژوهش‌های بنیادی نباشند، به مثابه درختی‌ بی‌ریشه می‌مانند که همواره در معرض آسیب است و با اندک آفتی از بین می‌رود. بنابراین، ضمن توجه همزمان به تحقیقات کاربردی و بنیادی و حتی ضمن «اولویت دادن به تحقیقات کاربردی» نباید از «اهمیت تحقیقات بنیادی» غفلت ورزید یا آنها را کمرنگ کرد. به عنوان مثال، در «مطالعات قرآنی» ضمن آنکه باید به معارف اخلاقی، اقتصادی، اجتماعی، مدیریتی و سیاسی قرآن توجه کرد، لازم است همواره به پژوهش‌های بنیادی ناظر به خود قرآن هم توجهی ویژه داشت. مسائلی همچون １.«تفسیر صحیح قرآن چگونه است؟»، ２.«راه صحیح تفسیر چیست؟»، ３.«آیا یک آیه می‌تواند چند جور تفسیر داشته باشد یا اینکه تفسیر صحیح یکی است؟»، ４.«اگر متعدد است ممکن است چند معنا در عرض هم باشد یا در طول هم؟»، ５.«چه راه متقن و قابل‌اعتمادی برای کشف مفاهیم قرآنی و احتراز از سلیقه‌های شخصی و جوّ‌زدگی‌های اجتماعی‌ای که برای اشخاصی پیدا می‌شود و باعث انحراف در فهم قرآن و تفسیر قرآن می‌شود وجود دارد؟» #پژوهش #علامه_مصباح #قرآن @Ahmadhoseinsharifi 🌹

🟡فلسفه؛ ساده‌گویی و ساده‌نویسی 🖊احمدحسین شریفی ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ یکی از معضلات زبان فلسفه و ادبیات رایج میان فیلسوفان استفاده از اصطلاحات نامأنوس و پیچیده و بعضاً چند پهلو است. عامه مردمان بلکه عامه نخبگان و فرهیختگان جامعه نیز امکان خوگیری با چنان ادبیات و اصطلاحاتی را ندارند. به همین دلیل، اهمیت و ارزش فلسفه و فلسفه‌ورزی را چندان درک نمی‌کنند. فیلسوفان باید بدانند که رسالت آنان با رسالت و مسؤولیت فیزیکدانان و شیمی‌دانان و ریاضی‌دانان متفاوت است. #فلسفه فقط جنبه تخصصی و آکادمیک محض ندارد و نباید داشته باشد؛ ابعاد عمومی فلسفه را باید توجه کرد. باید هنر امتداد فلسفه‌ورزی در لایه‌های عمومی را کسب کرد. #شهید_مطهری در این زمینه یک الگو است. او فیلسوفانه به سطح جامعه آمد و بدون آنکه ذره‌ای از فلسفه‌ورزی و اقتضائات فکر فلسفی عقب‌نشینی داشته باشد، با زبان مردم و با زبانی غیرتخصصی مباحث فلسفی را با مردم در میان گذاشت و سطح عقلانیت و استدلال‌طلبی و خردورزی مخاطبان خود را ارتقاء داد. #الهیات_کاربردی @Ahmadhoseinsharifi 🌹

🎤احمدحسین شریفی 🟢دیدگاه علامه طباطبائی درباره ولایت فقیه و حکومت اسلامی 🔻نقد نسبت‌های ناروایی که به علامه طباطبائی در موضوع انقلاب اسلامی و ولایت فقیه زده می‌شود. #علامه_طباطبائی #ولایت_فقیه #اندیشه_سیاسی 🆔https://eitaa.com/ahmadhoseinsharifi 🌹

🟡به یاد علامه طباطبائی (ره) 🖊احمدحسین شریفی ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ 🔹علامه طباطبائی حقیقتاً فیلسوفی در میدان بود. او هر چند در مباحث صرفاً انتزاعی فلسفه نیز با تدریس منظومه و اسفار و اشارات و شفا و نهایتاً‌ با تدوین ابتکاری دو کتاب درسی بدایة الحکمة و نهایة الحکمة حق مطلب را ادا کرد؛ اما هرگز به مباحث انتزاعی فلسفه بسنده نکرد؛ او همواره در اندیشه امتداد #فلسفه و فکر فلسفی در لایه‌های مختلف فرهنگی و اجتماعی بود. 🔸تدوین مقالات چهارده‌گانه «اصول فلسفه و روش رئالیسم» و تدریس آنها برای برخی از شاگردان برجسته خود در اوایل دهه سی (۱۳۳۰ش)، مباحث فلسفه اخلاق و فلسفه حقوق و حقوق زن و فلسفه اجتماع و امثال آن و مقاله بسیار مهم و کلیدی «ولایت و زعامت» در فلسفه سیاسی اسلام و تبیین بسیار دقیق و عالمانه نظام حکمرانی اسلامی، همگی نشان از دغدغه اجتماعی و سیاسی این فیلسوف بزرگ می‌دهد. 🔹او حقیقتاً فیلسوفی در میدان بود. در عمیق‌ترین لایه‌های فرهنگ اندیشه می‌کرد. تدوین کتاب‌هایی مثل «شیعه در اسلام» به هدف معرفی شیعه به جهانیان، نشان از زمان‌شناسی و نیازشناسی کم‌نظیر آن مرد بزرگ دارد. ♦️مناظره‌های مفصل وی با مخالفان فکری نشان می‌داد که او هرگز فیلسوفی بنشسته در گوشه‌ای نبود؛ بلکه فیلسوفی در میدان بود. مناظره‌ای نسبتاً مفصل با رئیس جریان تفکیک آمیرزا مهدی اصفهانی در موضوع منطق ارسطویی داشتند که قبلاً گزارشی از آن را تقدیم کرده بودم ( https://eitaa.com/ahmadhoseinsharifi/861 ) بر اساس نقل آیت‌الله جوادی آملی مناظره‌ای هشت ساعته با یکی از صاحب‌نظران مارکسیسم در موضوع الحاد و توحید داشتند که طرف مناظره، نتیجه مناظره هشت ساعته خود با #علامه_طباطبائی را اینگونه گفته بود: «آقای طباطبایی من را موحد کرد.» 🔹امضای بیانیه‌هایی در محکومت دین‌ستیزی و قانون‌شکنی رژیم پهلوی در سال ۱۳۴۱ و همچنین در اعتراض به بازداشت امام خمینی در سال ۱۳۴۲ و همچنین افتتاح دو حساب بانکی (در بانک‌های ملی و صادرات) برای دریافت کمک‌های نقدی مردم برای کمک به مبارزان فلسطینی در اردیبهشت سال ۱۳۴۹ نشان از دغدغه‌مندی‌های میدانی او نسبت به مسائل ایران و جهان اسلام داشت. یادش گرامی و راهش پررهرو باد @Ahmadhoseinsharifi 🌹

🔸خاطره‌ی رهبر فرزانه انقلاب از حضور علّامه‌ی طباطبایی و امام خمینی در منزل علامه سمنانی و ادب علامه طباطبایی در برابر امام خمینی.(۱۴۰۲/۸/۱۷) #علامه_طباطبائی @Ahmadhoseinsharifi 🌹

🟡به مناسبت هفته کتاب و کتاب‏خوانی! 🖊احمدحسین شریفی ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ 🔹هر چند همواره کتاب و کتابخوانی مورد توجه فرهیختگان جامعه و حتی عامه مردم بوده است. اما به صورت نمادین و البته به منظور تحقق اهدافی مشخص، چنین به نظر می‌رسد که نخستین بار در دهه ۱۳۳۰، از سوی اداره فرهنگ و شورای کتابخانه تبریز یک هفته (از روزهای سیزدهم تا بیستم شهریور)، به نام هفته کتاب نامگذاری شد. سه هدف مشخص برای این نامگذاری عبارت بودند از: «آشناسازی مردم با کتابخانه‌های شهر»، «تشویق مردم به خواندن کتاب» و «تکمیل کتاب‌های کتابخانه‌های تبریز». 🔸بعد از انقلاب اسلامی و در سال ۱۳۷۲ به ابتکار شورای فرهنگ عمومی از ۲۴ آبان تا ۲ آذر به عنوان هفته کتاب و کتابخوانی نامگذاری شد. اهدافی مثل «تقویت بنیه فرهنگی کشور»، «توسعه، هدایت و رونق اقتصاد کشور»، «تشویق مردم به کتاب و کتابخوانی و ایجاد عادت به مطالعه»، «کمک به حل مشکلات و تنگناهای تولید و توزیع کتاب»، «تجهیز کمّی و کیفی کتابخانه‌ها» و «افزایش ظرفیت‌های فرهنگی کشور» برای آن ذکر شد! ♦️صرف نظر از اینکه آیا واقعاً‌ چنین اهدافی برای این نامگذاری درست است یا خیر، به نظر می‌رسد: پس از گذشت ۳۱ سال از این نامگذاری، وقت آن رسیده است که شورای محترم فرهنگ عمومی کشور دست‌کم به این چند پرسش پاسخ دهد: ✔️چه میزان بر کتابخوانان کشور افزوده‌اند؟ ✔️چه تغییری در فرهنگ کتاب و کتابخوانی کشور ایجاد کرده‌اند؟ ✔️تا چه مقدار توانسته‌اند عادت به مطالعه را در میان مردم ایجاد کنند؟ ✔️چه تنگناها و مشکلاتی را از مسیر تولید و توزیع کتاب برطرف کرده‌اند؟ ✔️به چه میزان کتابخانه‌های کشور را تجهیز کرده‌اند؟ #کتاب @Ahmadhoseinsharifi 🌹

🔸فاطمه زهرا؛ «معمای ناگشوده ذهن بشر و معارف بشری» 🖊احمدحسین شریفی ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ یکی از بهترین کتاب‌هایی که تاکنون درباره شخصیت حضرت زهرا سلام الله علیها مطالعه کرده‌ام، کتاب «حقیقت عظیم» است. این کتاب گردآوری دقیق و منظمی از ایده‌ها، دیدگاه‌ها و تحلیل‌های رهبر فرزانه انقلاب اسلامی حضرت آیت‌الله خامنه‌ای در نیم قرن اخیر، (از سال ۱۳۵۱ تا پایان دهه نود) درباره #حضرت_زهرا سلام الله علیها است. 🔻مطالعه این کتاب را به همه کسانی که می‌خواهند فهمی بیشتر و دقیق‌تر از ابعاد وجودی این بانوی نمونه عالم داشته باشند، توصیه می‌کنم. @Ahmadhoseinsharifi 🌹

◻️فاطمه زهرا؛‌ الگوی تمام‌معنای مجاهدت در راه خدا 🖊احمدحسین شریفی ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ 🔸زندگی #حضرت_زهرا سلام الله علیها در همه ابعاد، الگویی از مجاهدت در راه خداست. او به تمام معنا یک جهادگر «خستگی‌ناپذیر» و «محنت‌پذیرِ» در راه تحقق اسلام و دفاع از ولایت بود. ‌ ♦️در عرصه «جهاد سیاسی» بعد از رحلت پیامبر اکرم(ص) از هیچ کاری کوتاهی نکرد. جهادی شبانه‌روزی، مستمر و تا پای جان را انجام داد. او «محور دفاع از ولایت» و «عَلَم مبارزه با غاصبان ولایت» بود. وسط میدان ایستاد و شخصیت‌های بزرگی مثل سلمان و ابو‌ذر و مقداد و حذیفه و حتی خود امیرمؤمنان علیه السلام گرد او و بر محور او جمع شدند. او شخصاً نیز از هیچ کوششی در روشنگری و جهاد تبیین در راه ولایت دریغ نورزید: یک. در عیادت زنان مدینه از ایشان، ظلم مردم مدینه به امیرمؤمنان علیه السلام را افشا کرد؛ دو. در مسجد پیامبر با خطبه غرای فدکیه یک دوره خدا‌شناسی، پیامبرشناسی، دین‌شناسی، مردم‌شناسی و سیاست اسلامی را برای مردم تبیین کرد و خطرات انحراف از مسیر ولایت را گوشزد کرد؛ سه. به مدت چهل شبانه‌روز مرتب به درب خانه‌های انصار می‌رفت و در تبلیغی چهره‌به چهره تلاش می‌کرد ضمن روشنگری، آنان را به دفاع عملی از ولایت امیرمؤمنان برانگیزاند. چهار. به هنگام هجوم جیره‌خواران خلیفه به درب خانه امیرمؤمنان، با آمدن پشت در خانه، خود را سپر دفاع از ولایت کرد. #جهاد #تبلیغ @Ahmadhoseinsharifi 🌹

◻️سلوک عرفانی و توسل به حضرت زهرا(س) در کلام آیت‌الله شاه‌آبادی 🖊احمدحسین شریفی ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ مرحوم #آیت‌الله_شاه‌آبادی، عارف بزرگ معاصر و استاد عرفانی امام خمینی(ره) ارادتی ویژه به #حضرت_زهرا سلام الله علیها داشت. محبت و ارادت و توجه به حضرت زهرا را لازمه وصول به مقامات قرب الهی می‌دانستند. آن عارف بزرگ سخنان ناب و توصیه‌های مهمی در این باره دارند که به برخی از آنها اشاره می‌کنم: «اساس دين، حب فاطمه سلام الله عليهاست. اساس اسلام، بغض به اعداء فاطمه سلام الله عليهاست. و هر که فاطمه را بخواهد و بغض اعداء او را داشته باشد، او مسلمان است.» «سالک الي الله در صورتي مي‌تواند به جايي برسد که در ضمن سير، ‌اول مرتبه اتکاء به خانم حضرت صديقه عليها السلام داشته باشد و اين محبت خانم حضرت صديقه است که انسان را به راهي که بايد برود هدايت مي‌کند و اگر نباشد اصلاً سيري وجود نخواهد داشت.» «محال است سالک، سير و سلوک کند و به جايي برسد مگر از طريق خانم حضرت زهرا عليها السلام» وقتي استخاره می‌کردند همه‌ي دعا و ثنايشان اين بود: ‌«الهي به عصمت زهرا، به نور زهرا، به شرف زهرا». و به فرزندانش توصيه مي‌کرد که: «شما هم شب‌ها اگر توفيق پيدا کرديد و بيدار شديد صلوات حضرت صديقه را بفرستيد و با ايشان مأنوس شويد. در نوافل شب به مقام شامخ حضرت زهرا عليها السلام توجه کنيد و بدانيد که استمداد گرفتن از ايشان موجب قرب و ترقي معنوي مي‌شود و خداشناسي انسان را زياد مي‌کند. همچنين قبل از اذان صبح، صلوات حضرت زهرا* سلام الله عليها را بفرستيد.» ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ *«اللهم صلِّ عَلي فاطِمَةَ و أَبيها و بَعلِها و بَنيها و السِّرِّ المُستَودَعِ فيها بِعَدَدِ ما أَحاطَ بِهِ عَلمُک» #عرفان #سلوک @Ahmadhoseinsharifi 🌹

🟡فاطمه زهرا؛ نمونه آرمانی زن در اسلام 🖊احمدحسین شریفی ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ هر بعدی از ابعاد زندگی #حضرت_زهرا سلام الله علیها را مطالعه کنیم، با یک بانوی اعجاب‌انگیز مواجهه خواهیم شد: یک. از نظر عبادت و معنویت، یکی از عابدترین و زاهدترین انسان‌های همه روزگاران بود: آنقدر در حال ایستاده به دعا و عبادت به درگاه خدا مشغول بود که «تورّم قدماها؛ ساق‌های پایش ورم کرده بود» دو. از نظر فصاحت و بلاغت، خطبه فدکیه، که آن ارتجالاً در مسجد النبی ایراد فرمود، بدون تردید در سطح فصیح‌ترین و بلیغترین خطبه‌های امیرمؤمنان، امیر بیان، است. علامه مجلسی درباره خطبه فدکیه می‌گوید: «بزرگان فصحا و بلغا و دانشمندان باید بنشینند کلمات و عبارات آن را معنا کنند.» این خطبه هم از لحاظ زیبایی‌های ادبی و هم از حیث محتوا همچون زیباترین و پرمغزترین خطبه‌های نهج البلاغه است. درسنامه‌ خداشناسی و پیامبرشناسی و شریعت‌شناسی و سیاست اسلامی است. سه. از نظر معرفت و دانش، سخنان و خطبه‌های برجای مانده از او نشان می‌دهد که در بالاترین درجات معرفت و دانش اسلامی بود. چهار. از نظر هوشمندی و حکمت سیاسی و اجتماعی، رفتارها و عملکرد او، از جمله وصیت‌نامه بسیار هوشمندانه او، نشان می‌دهد که یکی از حکیم‌ترین، سیاستمدارترین و هوشمندترین زنان عالم بوده است. پنج. از جهت رفتار همسرانگی، الگوی همسرداری مجاهدانه بود. امیرمؤمنان می‌فرماید: «ما اغضبنی و لا خرج من امری؛ در طول مدت زندگی مشترک، هرگز مرا به خشم نیاورد و هرگز از خواسته من سرپیچی نکرد. شش. از جهت مادرانگی و تربیت فرزند، فرزندانی مثل امام حسن و امام حسین و زینب کبری علیهم‌السلام را تربیت کرد. هفت. از جهت خانه‌داری، محیط خانه را برای رشد و تعالی فرزندان و همچنین برای آرامش و آسایش همسر جهادگر خود، علی‌ابن ابی‌طالب، به بهترین وجه ممکن مدیریت می‌کرد. هشت. از حیث وظیفه‌شناسی اجتماعی و موقعیت‌سنجی سیاسی، محور دفاع از ولایت و مبارزه با غصب حکومت اسلامی بود. نه. از جهت عفت و عصمت و طهارت، چنان عظمتی داشت که به خودی خود چشم و نظر هرزه افراد بیگانه را دفع می‌کرد. 🔸او حقیقتاً یک شخصیت جامع‌الاطرف بود. او نمونه آرمانی زن طراز اسلام است. #زن #حضرت_زهرا @Ahmadhoseinsharifi 🌹

🟡دانشکده علوم خانواده: خانواده لیبرالی یا خانواده اسلامی؟! 🖊احمدحسین شریفی ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ 🔹از تلخ‌ترین طنزهای مدیریتی در «جمهوری اسلامی» این است که در یکی از دانشگاه‌های معتبر کشور، فردی را به ریاست «دانشکده علوم خانواده» منصوب می‌کنند که علناً از بی‌عفتی و بی‌حیایی دفاع کرده، از مدافعان شعار استعماری و صهیونیستی «زن، زندگی، آزادی» بوده و افتخارش این است که می‌بینند دخترانی بی‌حیا در مقابل پلیس جمهوری اسلامی ایستادگی کرده و پلیس هم در مقابل آنها نمی‌تواند کاری کند! ♦️واقعاً کدام نظام سیاسی و علمی و دانشگاهی در دنیا چنین منصب‌ها و جایگاه‌هایی را در اختیار مخالفان علنی اصلی‌ترین ارزش‌های دینی و اجتماعی‌اش (یعنی خانواده و عفت و حیا) قرار می‌دهد؟! #خانواده #دانشگاه @Ahmadhoseinsharifi 🌹

🎤دکتر میثم فرج‌اللهی؛ عضو هیئت علمی دانشگاه علم و صنعت 🔸موضوع: «دانشگاه؛ ارزآوری و اشتغال‌زایی» #دانشگاه @Ahmadhoseinsharifi 🌹

🔹مهجوریت قرآن در حوزه‌های علمیه از نگاه شهید مطهری ✍️احمدحسین شریفی 🔸شهید مطهری(ره) در نقد نظام آموزشی و اولویت‌های آموزشی حوزه‌های علمیه می‌گوید: «عجيب است كه در حساس‏ترين نقاط دينى ما اگر كسى عمر خود را صرف قرآن بكند، به هزار سختى و مشكل دچار مى‏‌شود؛ از نان، از زندگى، از شخصيت، از احترام، از همه چيز مى‌افتد. و اما اگر عمر خود را صرف كتاب‌هايى از قبيل‏ كفايه‏ بكند صاحب همه چيز مى‏‌شود! در نتيجه هزارها نفر پيدا مى‏‌شوند كه‏ كفايه‏ را چهارلا بلدند؛ يعنى خودش را بلدند، ردّ كفايه‏ را هم بلدند، ردّ ردّ او را هم بلدند، ردّ ردّ ردّ او را هم بلدند، اما دو نفر پيدا نمى‏شود كه قرآن را به درستى بداند! ... اگر نسل كهن از قرآن منحرف نشده بود قطعاً نسل جديد منحرف نمى‏‌شد. هم نسل قديم و هم نسل جديد به قرآن جفا كردند و مى‏كنند. اول نسل قديم جفا كرد كه حالا نسل جديد جفا مى‏كند.» (مجموعه‏ آثار؛ (ده گفتار)، ج‏24، ص534.) 🔻 البته به برکت انقلاب اسلامی و به برکت مجاهدت‌های #علامه_طباطبائی و شاگردانش و در همچنین به برکت روشنگری‌ها و نقدهای امثال شهید مطهری در حال حاضر (سال ۱۴۰۳) فقط در حوزه علمیه قم ۲۶۶ درس تفسیر در سطوح عالی حوزه علمیه ارائه می‌شود. #قرآن #حوزه_علمیه @Ahmadhoseinsharifi 🌹

🖊احمدحسین شریفی 🔸مدعیان دروغین و حیله‌گر «آزادی بیان» و «آزادی عقیده» و «آزادی دین» را ببینید که چگونه اسلام‌هراسی می‌کنند! 🔻یک کامیون تبلیغاتی که روزانه در سطح شهر می‌چرخد، با نشان دادن تصویر نماز جماعت مسلمانان کانادا می‌نویسد: «مردم کانادا بیدار شوید! شما تحت محاصره‌اید!» 🔸غافل از اینکه همین نماز جماعت باشکوه نشانه‌ای از بیداری مردم کانادا است. آنهایی که از تخدیر لیبرالیسم، به خود آمده و لجن‌زار فرهنگ لیبرالی بیرون آمده‌ و چشم‌شان به زیبایی‌های اسلام و فضیلت‌ها و ارزش‌های متعالی اسلام باز شده، بیدار شده‌گان واقعی‌اند. 🔻معلوم می‌شود که حضور در اجتماعات اسلامی و عمل به شعائر اسلامی و ابراز نشانه‌های اسلامی چقدر می‌تواند ابهت و عظمت اسلام را نمایان کند. بی‌جهت نیست که این همه روایت درباره حضور در مسجد و نماز به جماعت وارد شده است. و بی‌جهت نیست که همه جبهه استکبار باهمه توان رسانه‌ای و تبلیغی و مالی و سیاسی خود به مبارزه با #حجاب زنان برخاسته‌ است! 🔹ترجمه نوشته‌های پشت کامیون: آیا اینجا یمن است؟ آیا اینجا سوریه است؟ آیا اینجا عراق است؟ نه. اینجا کانادا است. بیدار شوید. شما در محاصره‌اید. #اسلام #غرب @Ahmadhoseinsharifi 🌹

🟡نقد علامه طباطبائی به برنامه درسی حوزه‌های علمیه 🖊احمدحسین شریفی ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ 🔹چند دهه است که بسیاری از عالمان و بزرگان حوزه‌های علمیه هر کدام از منظری، نقدهایی را نسبت به نظام درسی حوزه‌های علمیه مطرح کرده‌اند. شهید مطهری، علامه طباطبائی، امام خمینی(ره) و بیشتر و مفصل‌تر و دقیق‌تر از همه رهبر حکیم و فرزانه انقلاب اسلامی، علامه مصباح، آیت‌الله جوادی آملی و .... 🔸به عنوان نمونه، سخنی از علامه طباطبائی را به مناسبت ایام رحلت‌شان نقل می‌کنم: علامه طباطبایی در تفسیر المیزان به مناسبتی، نقدی جدی بر نظام آموزشی حوزه‌های علمیه شیعه و سنی وارد می‌کند، ضعفی که هر چند در چهار دهه پس از رحلت #علامه_طباطبائی به برکت انقلاب اسلامی و به برکت روشنگری‌های خود علامه و شاگردان او، تا قدری کمتر شده است، اما هنوز هم از مهم‌ترین ضعف‌های نظام آموزشی حوزه‌های علمیه است: «أنك إن تبصرت في أمر هذه العلوم وجدت أنها نظمت تنظيما لا حاجة لها إلى القرآن أصلا حتى أنه يمكن لمتعلم أن يتعلمها جميعا: الصرف و النحو و البيان و اللغة و الحديث و الرجال و الدراية و الفقه و الأصول فيأتي آخرها، ثم يتضلع بها ثم يجتهد و يتمهر فيها و هو لم يقرأ القرآن، و لم يمس مصحفا قط. (المیزان، ج 5، ص 276) اگر دربارۀ این علوم (علوم حوزوی) دقت کنی، می‌بینی طورى تنظیم شده‌اند که گویا هیچ نیازی به قرآن ندارند؛ تا جایی که یک طلبه می‌تواند همه علومی مثل صرف و نحو و بیان و لغت و حدیث و رجال و درایه و فقه و اصول را فراگیرد، و متخصص و متضلع و مجهد و ماهر در آنها شود، در حالی که حتی قرآن را نخوانده باشد! و بلکه قرآنی را به دست نگرفته باشد.» ♦️البته انصاف آن است که این نقدها نیز موجب تغییراتی بنیادین و جدی در برنامه درسی حوزه‌های علمیه (به ویژه در یک دهه اخیر) شده است. اما به نظر می‌رسد هنوز هم جا برای ایجاد تغییرات کلیدی در برنامه درسی حوزه‌های علمیه وجود دارد و اساساً‌ نظام آموزشی حوزه‌های علمیه باید به گونه‌ای باشد که نه منفعلانه بلکه فعالانه به استقبال تحول و تغییر برود و ساختار آن به گونه‌ای طراحی شود که خود پیشرو و پیشگام تغییر و تحول باشد. #حوزه_علمیه #قرآن @Ahmadhoseinsharifi 🌹