#یک_داستان_یک_پند ۳۱۴ ✍در یکی از شهرهای کشور، مردی به نام ابراهیم بود که تقریبا هیچ صفتی از شیطان در او بر زمین بجا نمانده بود و تمام صفات شیطان را به ارث برده بود. مردی به غایت تندخو و بد دهن و خبیث بود که او را به این خاطر ابرهه نام نهاده بودند. مجازات الهی بر او بسیار شنیدنی و عجیب و جزء نوادر روزگار است. از خباثت او یکی آن بود که حتی میوه های زیر درختی را اجازه نمی داد کسی ببرد و می گفت: بگذارید در پای درخت بماند و بپوسد و کود شود. روزی یکی از کارگران او در زمان دوشیدن شیر قدری از آن خورده بود و پرویز کارگری دیگر برای خوش رقصی نزد ابرهه خبر به گوش او رسانده بود. شیطان چنان خشم را در وجود ابرهه می پیچد که نصف شب پرویز را از خانه بیرون می کشد تا به عنوان شاهد جرم نزد چوپان برد. 🆔 @akhlaghmarefat داستان‌ها و پندهای اخلاقی

چون به درب خانه او می رسند و دق الباب می کنند، چوپان از ترس درب را باز نمی کند. ابرهه به بالای دیوار می رود تا درون منزل بپَرد. در زمان پریدن از قضای الهی روی چاه فاضلاب می پَرد و چاه که اطراف اش فرسوده شده بود، ریزش می کند و ابرهه را در کام خود می کشد. پرویز که بیرون درب ایستاده بود متوجه صدایی از درون خانه در بیرون منزل می شود ولی نمی داند چاه ریزش کرده است. پس به درون خانه که برای نجات ارباب می پرد او هم نزد ارباب خود به دیار باقی می شتابد. در منزل روستایی که حیاط خانه ها بزرگ است چوپان اصلا متوجه امر نمی شود و به گمان این که کسی اشتباه درب را زده بود و رفته، می رود در منزل استراحت می کند تا چند روز هیچ کس در سرای ابرهه از او خبر نداشت. بعد از سه روز اهل منزل چوپان متوجه گرفتگی فاضلاب می شوند وقتی رجوع می کنند متوجه می شوند دیواره چاه نشست کرده است. کلاهی را در کناره چاه می بینند و از آن پی می برند که ابرهه در چاه افتاده است. از ترس مجازات و عقوبت موضوع را از هر کس کتمان می کنند. نزد عالمی می روند تا تکلیف شرعی جنازه را بداند. عالم أمنیّه را برای کمک به چوپان همراهی می کند تا مرگ ابرهه را به خانواده اش اطلاع دهند. عالم فتوا می دهد که اگر می توانید و احتمالی نیست که کس دیگری را چاه در صورت تخلیه جسد به کام خود کشد جسد را بیرون آورید و غسل و کفن و در قبرستان دفن کنید ولی اگر احتمال می دهید نجات او باعث مرگ کس دیگری شود چاه فاضلاب را با خاک پُر کنید و مزار او همان جا باشد. با وجود پیشنهاد دستمزد زیاد از سوی وراث ابرهه هیچ کس این خطر را برای تخلیه جسد نمی پذیرد و چاه فاضلاب را پُر می کنند و مزاری برای ابرهه و پرویز می شود، و چنین در همه جا آبروی او می رود و عذاب خوار کننده حق تعالی را می چشد. ابرهه را مجلس ختمی گرفتند و هیچ کس حتی از وراث الی الابد بر سر مزار او حاضر نشدند.... به درستی که حق تعالی را ابزارهای مجازات و رسوایی زیادی بر خلق است که شاید در نوع این ابرهه منحصر به فرد باشد و هر کس ظلم کند باید از مکر خدا بر خود در زمان عصیان و ستم بر بندگان اش بترسد. ✍حسین جعفری خویی 🆔 @akhlaghmarefat داستان‌ها و پندهای اخلاقی

🪶 ✍به عنایت حق تعالی از روز شنبه ۱۴۰۲/۰۷/۱۵ مدت یک ماه تدبر نسبتاً طولانی شگفتی های آفرینش به همراه ویس در کانال در چند پست و چندین نوبت قرار خواهیم داد. از این که این پست طولانی را حوصله فرموده و مطالعه خواهید کرد صمیمانه سپاسگزاریم. 🆔 @akhlaghmarefat داستان‌ها و پندهای اخلاقی

#یک_لغت_قرآنی ۲۴۴ 📆۱۴۰۲/۰۷/۱۱ 🌟خَوَن: خیانت از ریشه خَوَن و به معنای آن است که انسان در انجام عهدی که بسته است سستی و قصور کند. مثال، تاجری با کشاورزی عهد می بندد که او گندم‌ بکارد و گندم او را به فلان مبلغ در زمان حَصَد (درو) و برداشت از او بخرد. اگر تاجر در زمان برداشت محصول، از کشاورز آن را نخرد یا بدون علت و شرط ذکر شده به قیمت پایین تر خریداری کند او را خائن خوانند. در کلام خدا خیانت انسان بر سه قسم ذکر شده است: ۱) خیانت انسان بر خدای خود وَ إِنْ يُرِيدُوا خِيانَتَكَ فَقَدْ خانُوا اللَّهَ مِنْ قَبْلُ (۷۱_انفال) یعنی کسی که با خدای خود پیمان بسته دروغ نگوید و پیمان نشکند. نکته مهم آن که اگر کسی به خدا خیانت کند و پیمان با او را بشکند بی تردید پیمان و عهد با او اعتباری ندارد چون عهد خود با انسان را هم بی تردید خواهد شکست، پس باید از چنین کسی هر اندازه هم در حق ما خوبی کند دوری کرده و در هراس از او باشیم. 🆔 @akhlaghmarefat داستان‌ها و پندهای اخلاقی

۲) خیانت انسان با انسان دیگر ذلِكَ لِيَعْلَمَ أَنِّي لَمْ أَخُنْهُ بِالْغَيْبِ (۵۲_یوسف) آیه خطاب یوسف نبی به پادشاه مصر است که در نبود او به همسرش خیانت نکرده و از عهدی که با پادشاه بسته بود که به عنوان یک غلام چشم طمع در همسر او نداشته باشد، تخطی نکرده است. ۳) خیانت انسان بر نفس خود وَ لا تُجادِلْ عَنِ الَّذِينَ يَخْتانُونَ أَنْفُسَهُمْ (۱۰۷_نساء) کسی که با خود عهد بسته که مراقب وجود خود باشد، اما با خوردن شراب به خود خیانت می کند. ۴) خیانت چشم يَعْلَمُ خائِنَةَ الْأَعْيُنِ وَ ما تُخْفِي الصُّدُورُ (۱۹_غافر) مثال، کسی که دوست کسی است؛ وقتی که ثروت او را می بیند ولی در قلب اش حسادت کرده و یا ناراحت است و در ظاهر به او تبریک می گوید و خود را خوشحال نشان می دهد دچار خیانت چشم است. راننده ای که خوش اخلاق است و ظاهراً خود را مسلمان و مؤمن نشان می دهد ولی در قلب اش به همسر کسی که راننده اوست نیت بد دارد دچار خیانت چشم است. یا دختر خاله و پسر خاله ای که در زمان مجردی عاشق هم بودند ولی به هم نرسیدند وقتی همدیگر را نزد همسران خود ملاقات می‌کنند در حالی که این محبت در قلب شان پنهان است و جز خدا کسی آن را نمی داند چشم دختر خاله با دیدن پسر خاله به شوهرش خیانت می کند، یعنی عهد وفاداری که با شوهرش بسته به او خائن می شود. پس تا زمانی که مهر پسر خاله از دل بیرون نکرده باشد او را نباید ملاقات کند. این موضوع برعکس در حق پسر خاله هم صدق می کند. 🆔 @akhlaghmarefat داستان‌ها و پندهای اخلاقی

#یک_شعر_یک_معرفت در کارگه خلقت امری به خطا نرود ما تَری‌ فِي خَلْقِ الرَّحْمنِ مِنْ تَفاوُتٍ فَارْجِعِ الْبَصَرَ هَلْ تَری‌ مِنْ فُطُورٍ از لطف حقی چون او اذنی به جفا نرود إِنَّ اللَّهَ لَا يَظْلِمُ النَّاسَ شَيْئًا وَلَٰكِنَّ النَّاسَ أَنْفُسَهُمْ يَظْلِمُونَ ما را نبود عقلی فهمی شود اسرارش وَ لا يُحِيطُونَ بِهِ عِلْماً از حدس و گمان و ظن راهی به خدا نرود وَ ما يَتَّبِعُ أَكْثَرُهُمْ إِلاَّ ظَنًّا إِنَّ الظَّنَّ لا يُغْنِي مِنَ الْحَقِّ شَيْئاً ✍حسین جعفری خویی 🆔 @akhlaghmarefat داستان‌ها و پندهای اخلاقی

🪶 ✍در تهذیب الأحکام از یاران نبی مکرم اسلام (ص) آمده است: مردی به محضر جدم رسول خدا (ص) آمد و گفت: یا رسول الله! مرا از ریشه اسلام، و شاخه اسلام و قله بلند اسلام، باخبرم سازید؟! رسول خدا (ص) فرمودند: ریشه اسلام نماز است، و شاخه اسلام زکات است، و قلّۀ بلند اسلام جهاد در راه خداست. آن مرد گفت: یا رسول الله! از درهای خیر و نیکی باخبرم سازید؟! رسول خدا (ص) فرمودند: روزه سپر آتش است. صدقه و احسان خطا را می پوشاند و از همه برتر و بالاتر شب زنده داری در دل شب است که انسان از خواب ناز برخیزد و با خدای خود راز و نیاز کند. حق تعالی می فرماید: تَتَجافی‌ جُنُوبُهُمْ عَنِ الْمَضاجِعِ يَدْعُونَ رَبَّهُمْ خَوْفاً وَ طَمَعاً وَ مِمَّا رَزَقْناهُمْ يُنْفِقُونَ (۱۶_سجده) از بستر خواب پهلو جدا می کنند و با بیم و امید خدای خود را می خوانند و از روزی خود بر دیگران انفاق می کنند. 🆔 @akhlaghmarefat داستان‌ها و پندهای اخلاقی

💐 فرا رسیدن میلاد مسعود و پربرکت پیامبر اکرم(صلی الله علیه و آله) و امام صادق(علیه السَّلام) مبارک باد 💐 🆔 @akhlaghmarefat داستان‌ها و پندهای اخلاقی

🌹شگفتی های آفرینش و قیامت🌹 #بخش_اول 📆۱۴۰۲/۰۷/۱۵ امیرالمؤمنین حضرت علی علیه السَّلام می فرمایند: «هر قرآن دانی، اگر شمه ای از دانش نجوم بداند بر ایمان و یقین او افزوده می شود.» ✍به مدد الهی در سلسله مباحث شگفتی های آفرینش در سه بخش متوالی، به اوضاع و اوصاف روز قیامت خواهیم پرداخت. إِنَّ فِي السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ لَآياتٍ لِلْمُؤْمِنِينَ (۳_جاثیه) طبق کلام حق تعالی در آسمان ها و زمین نشانه هایی برای اهل ایمان است. حق تعالی اوصاف روز قیامت را واقعه ای وحشتناک و ناشناخته معرفی می نماید. فَتَوَلَّ عَنْهُمْ ۘ يَوْمَ يَدْعُ الدَّاعِ إِلَىٰ شَيْءٍ نُكُرٍ (۶_قمر) بنابراين از آن ها روی گردان و روزی را به يادآور كه دعوت كننده الهی مردم را به امر وحشتناكی دعوت می‌كند. آنچه در تدبر آیات قیامت بحث خواهد شد یک ترجمه ساده، برگرفته از معنای کلمات کلام وحی است که به مدد الهی امروزه با پیشرفت علم نجوم اعجاز آیات وحی بیشتر شکافته شده و معانی دقیق آن ها در این تدبر مورد بحث و کنکاش علمی و شرح قرار خواهد گرفت. 🆔 @akhlaghmarefat داستان‌ها و پندهای اخلاقی

🌹فرق کوکب و نجم چیست؟🌹 #یک_لغت_قرآنی ۲۴۵ 🌟کوکب: برای دریافت معنای کوکب به آیه 35 نور باید برویم: اللَّهُ نُورُ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ ۚ مَثَلُ نُورِهِ كَمِشْكَاةٍ فِيهَا مِصْبَاحٌ ۖ الْمِصْبَاحُ فِي زُجَاجَةٍ ۖ الزُّجَاجَةُ كَأَنَّهَا كَوْكَبٌ دُرِّيٌّ يُوقَدُ مِنْ شَجَرَةٍ مُبَارَكَةٍ زَيْتُونَةٍ لَا شَرْقِيَّةٍ وَلَا غَرْبِيَّةٍ يَكَادُ زَيْتُهَا يُضِيءُ وَلَوْ لَمْ تَمْسَسْهُ نَارٌ (۳۵_نور) خدا نور (وجود بخش) آسمان ها و زمین است، داستان نورش به مشکاتی ماند که در آن روشن چراغی باشد و آن چراغ در میان شیشه‌ای که از تلألؤ آن گویی ستاره‌ای است درخشان، و روشن از درخت مبارک زیتون که (با آنکه) شرقی و غربی نیست (شرق و غرب جهان بدان فروزان است) و بی‌آنکه آتشی زیت آن را برافروزد خود به خود (جهانی را) روشنی بخشد. در این آیه حق تعالی کوکب را ستاره ای درخشان از نور خودش معرفی می کند که بدون این که از جایی به آن آتش و سوختی رسد از وجود خودش نور دارد و سوخت آن از خود اوست. 🆔 @akhlaghmarefat داستان‌ها و پندهای اخلاقی

دُرّ به چیزی می گویند که از درون نور دارد و بدون نیاز به نور دیگری برای دیده شدن اش، نور درون آن باعث دیده شدن آن از هر سو می شود. برخی ستارگان در آسمان هستند که از خود نور دارند که به علت هم جوشی هیدروژن با هلیم موجود در مرکز آن تولید نور و حرارت می کنند که بی تردید مراد از کوکب این نوع ستارگان هستند که خورشید یکی از آن ستارگان در منظومه شمسی، و نزدیک ترین ستاره به زمین است. "كَوْكَبٌ دُرِّيٌّ" از دَوَر به معنای گردیدن است. مروارید را دُرّ گویند چون می چرخد و هر طرف اش نور دارد. خورشید ستاره ای است که به همه اطراف خود نور می دهد و در اصل همه طرف آن در نور است، برعکس سیاره (ستاره زمین که در ادامه ذکر خواهد شد) زمین که یک طرف آن در نور و طرف دیگر آن همیشه در ظلمت است. 🆔 @akhlaghmarefat داستان‌ها و پندهای اخلاقی

#یک_لغت_قرآنی ۲۴۶ 🌟نَجم: نجم نوع دوم از ستارگان است که ما به اشتباه آن را سیاره می نامیم. این ستارگان که به علت نداشتن نور و سوخت و ساز درونی همیشه خاموش هستند (سیاره) و با نور خورشید، نور می گیرند و دیده می شوند. این ستارگان بی نور (نجم) در سراسر کهکشان ها گسترده اند و در اطراف ستارگان درخشان (کوکب) که یکی از آن ها خورشید است در یک مدار بیضی در حال گردش هستند. این ستارگان (نجم) را به علت چرخش در یک مدار بیضی به دور خورشید (کوکب)، اصطلاحاً در زمان های اخیر سیاره می نامند، در حالی که آنان هم طبق قرآن ستاره هستند ولی نجم ذکر گردیده اند. لَا الشَّمْسُ يَنْبَغِي لَهَا أَنْ تُدْرِكَ الْقَمَرَ وَلَا اللَّيْلُ سَابِقُ النَّهَارِ ۚ وَكُلٌّ فِي فَلَكٍ يَسْبَحُونَ (۴۰_ یس) نه (در گردش منظم عالم) خورشید را شاید که به ماه فرا رسد و نه شب بر روز سبقت گیرد و هر یک بر مدار معیّنی (در این دریای بی‌پایان) شناورند. 🆔 @akhlaghmarefat داستان‌ها و پندهای اخلاقی

افتادن سایه زمین بر روی ماه که همان سجده او طبق قرآن است، باعث پدیده خسوف یا ماه گرفتگی می گردد؛ پس تماشای خسوف همان تماشای سجده زمین است، و کسوف قرار گرفتن ماه بین خورشید و زمین است و در زمان کسوف سجده ماه بر زمین می افتد، برای همین انسان با دیدن سجده ماه و زمین باید نماز آیات بخواند و سجده برود و برخی اعمال، چون اعمال زناشویی و خندیدن در این زمان کراهت شدید دارد. بهتر است بدانیم طول سایه زمین ۴۰ هزار کیلومتر است، یعنی سجده زمین ۴۰ هزار کیلومتر طول دارد. برای اثبات این امر که کوکب همان ستارگان خورشیدی و نجم ستارگان دیگر است به آیه نور بر می گردیم: يَكَادُ زَيْتُهَا يُضِيءُ وَلَوْ لَمْ تَمْسَسْهُ نَارٌ ۚ نُورٌ عَلَىٰ نُورٍ نزديك است كه روغن اش هرچند بدان آتشى نرسيده باشد روشنى بخشد. حق تعالی کوکب را چنین معرفی می کند که چراغی است که با سوختن روغن خودش روشن است و خود روغن آن می سوزد و نیازی به آتش زدن برای سوزاندن روغن آن نیست. دقیقاً اتفاقی که در خورشید با سوختن گازهای درونی آن و انفجارات خورشیدی صورت می گیرد. پس ضِیاء، همان نُورٌ عَلی نُور است؛ یعنی نوری که بر نور دیگر قرار می گیرد. خورشید نوری دارد که در درون خود را روشن کرده و نور دیگری دارد که از آن نور درون او بر زمین می تابد، یعنی دو نور است که نُورٌ عَلی نُور گفته شده است، برعکس ماه که فقط یک نور است و نوری برای روشن کردن زمین از خود ندارد. هُوَ الَّذِي جَعَلَ الشَّمْسَ ضِيَاءً وَالْقَمَرَ نُورًا (۵_یونس) یعنی نور خورشید علاوه بر روشن کردن خودش، برای روشن کردن زمین است، ولی نور ماه فقط برای روشن کردن خودش کفایت می کند. 🆔 @akhlaghmarefat داستان‌ها و پندهای اخلاقی

#یک‌_آیه_یک‌_تدبر ۶۶۷ 🌟مراد از مَوَاقِعِ النُّجُومِ، در آیه "فَلَا أُقْسِمُ بِمَوَاقِعِ النُّجُومِ" چیست؟ حق تعالی بزرگ ترین سوگند خود در قرآن را مَوَاقِعِ النُّجُومِ ذکر فرموده است. (وَإِنَّهُ لَقَسَمٌ لَوْ تَعْلَمُونَ عَظِيمٌ) قرآن برای ستارگان واژه موقعیت را به کار می برد و محل را ذکر نفرموده است، یعنی ستارگان در آسمان در محل ثابتی قرار ندارند بلکه در مکان های مختلف و در موقعیت های مختلف در حال چرخش هستند. چنانچه به کرات شنیده ایم از کنار زمین گاهی ستارگانی عبور می کنند. امام صادق علیه السَّلام فرمودند: ابليس (پدر شيطان ها) در آسمان های هفتگانه، رفت و آمد می كرد، هنگامی كه عيسی (ع) متولد شد، از پرواز به سه آسمان ممنوع گرديد، ولی در چهار آسمان، رفت و آمد می كرد و هنگامی كه پيامبر اسلام (ص) متولد شد، از پرواز به سوی همه آسمان های هفتگانه ممنوع شد و شيطانهایی كه به سوی آسمان می رفتند با تيرهای شهاب آسمانی رانده می شدند. 🆔 @akhlaghmarefat داستان‌ها و پندهای اخلاقی

هنگامی كه افراد قبيله قريش، اوضاع آسمان را پريشان و دگرگون ديدند، گمان كردند كه قيامت برپا شده، به یکديگر می گفتند: اين پديده ها نشانه برپا شدن قيامت است كه يهوديان و مسيحيان از آن سخن مي گويند. يكی از كاهنان زبردست آن عصر به نام عمرو بن امير گفت: «به ستارگان آسمان كه نشانه های مسير راه زمستان و تابستان ما بودند بنگريد، اگر آن ها از جای خود پرتاب شوند، بدانيد كه نابودی همه ما و همه چيز فرا رسيده است، ولی اگر آن ها در جای خود قرار دارند و ستارگان ديگری پرتاب می گردند، اين نشانه بروز حادثه جديدی است كه من چگونگی آن را نمی دانم.» شیاطین طبق قرآن با شهاب ثاقب از ورود به آسمان برای استراق سمع از فرشتگان در مورد امور زمین مورد حمله قرار می گیرند، زمانی که آسمان شهاب باران است نوعی حمله به شیاطین است که قصد شنیدن اخباری از آسمان را دارند. عرض کردیم تمام ستارگان طبق یک صور فلکی در آسمان در حال گردش هستند. وقتی برخی صور فلکی در کنار هم قرار می گرفتند در روی زمین اتفاقی می افتاد که به آن طالع بینی از ستارگان گفته می شود و در اسلام اکیداً حرام است. حال سؤال اینجاست علت چرخش نجوم بر اطراف کواکب چیست؟ وَلِلَّهِ يَسْجُدُ مَنْ فِي السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ طَوْعًا وَكَرْهًا وَظِلَالُهُمْ بِالْغُدُوِّ وَالْآصَالِ (۱۵_رعد) هر که در آسمانها و زمین است با همه آثار وجودیش به رغبت و اشتیاق و به اکراه و الزام، شب و روز به سجده (و طاعت) خدا مشغول است. «مَنْ» براى موجود عاقل بكار مى‌رود و «مَا» براى غيرعاقل، امّا در آيات ديگر مشابه آيه فوق، با «مَا» آمده است، مثل آيه‌ «وَ لِلَّهِ يَسْجُدُ ما فِي السَّماواتِ وَ ما فِي الْأَرْضِ»، لذا مى‌توان‌ نتيجه گرفت كه مراد از اين آيه نيز سجدۀ همه موجودات است. حق تعالی در قرآن می فرماید: "وَالنَّجْمُ وَالشَّجَرُ يَسْجُدَانِ"، که اکثر مفسرین به علت همنشینی نجم در کنار درخت در این آیه، نجم را بوته و گیاهان کوچک تفسیر کرده اند که کاملاً مدد الهی اثبات می شود که نادرست است و به نوعی برداشتی از یکدیگر ذکر کرده اند. معدودی از مفسرین آن را نجم گرفته اند که آن هم دلیلی برای اثبات آن، از قرآن ذکر نکرده اند. حال به اینجا که رسیدیم مدد الهی می توانیم نتیجه بگیریم مراد از نجم در آیه مورد نظر ستاره است. چنانچه ذکر شد هرچه در آسمان و زمین است خدا را سجده می کنند و حق تعالی با سایه شان از آنان سجده می گیرد؛ پس انجم یا همان ستارگان بی نور و خاموش، با چرخش بر اطراف کواکب درخشان بر آنان سایه می اندازند و با این سنت الهی آنان هم سجده خود به جای می آورند که اگر چرخش آن ها به دور ستاره های درخشان نبود آنان أَدْبَارَ السُّجُود نداشتند که در ذیل در ادامه ذکر می گردد. 🆔 @akhlaghmarefat داستان‌ها و پندهای اخلاقی

#یک‌_آیه_یک‌_تدبر ۶۶۸ 🌟مراد از آیه "وَمِنَ اللَّيْلِ فَسَبِّحْهُ وَأَدْبَارَ السُّجُودِ" چیست؟ سیاق آیه مذکور هم کاملاً شبیه سیاق آیه "وَ إِدْبارَ النُّجُومِ" است. غالب تفاسیر براساس حدیث، وَأَدْبَارَ السُّجُودِ را به معنای سجده های پی در پی در نماز شب ذکر کرده اند که این احادیث را نمی شود بر صحت شان تردید کرد، ولی آنچه قابل تأمل است پیچیدگی تدبر این آیه است که معصوم (ع) حتی در صورت اراده برای انتقال تدبر آن، این امر خارج از کشش عقول عادی و نیازمند شرح و تفسیر است، پس مصداق حدیثی در کافی که آمده است: «کَلِّموا بِالنَّاس بِقَدر عُقُولهم»، معصومین در اندازه عقل مردم پاسخ آنان را داده اند. و طبق کلام امام صادق علیه السَّلام که قرآن یک ظاهر و هفتاد بطن دارد که معصوم به نقل ظاهر برای عوام آن کفایت نموده است. وَلِلَّهِ يَسْجُدُ مَنْ فِي السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ طَوْعًا وَكَرْهًا وَظِلَالُهُمْ بِالْغُدُوِّ وَالْآصَالِ (۱۵_ رعد) هر که در آسمانها و زمین است با همه آثار وجودیش به رغبت و اشتیاق و به اکراه و الزام، شب و روز به سجده (و طاعت) خدا مشغول است. 🆔 @akhlaghmarefat داستان‌ها و پندهای اخلاقی

با توجه به آیه مذکور حق تعالی با سایه اجسام در زمان غُدُوّ (طلوع خورشید)، و اصیل (غروب خورشید) از آنان سجده می گیرد که در زمان طلوع خورشید نور به سمت مشرقی اجسام می افتد پس سایه آن ها از مشرق به طرف مغرب کشیده می شود، و در زمان غروب خورشید به سمت مغربی اجسام می افتد و سایه آن ها از مغرب به مشرق در زمین کشیده می شود و از آنان سجده می گیرد. سایه اجسام تا زمانی که خورشید در آسمان است وجود دارد، ولی علت این که حق تعالی اول روز و آخر روز را در آیه ذکر می کند به آن جهت است که کائنات بیشترین سایه را در این دو زمان دارند که در اصل متواضع ترین سجده برای خداست. اگر دقت کنیم در این زمان ها سایه یا همان طول سجده اشیاء به چند برابر قامت شان افزایش می یابد و ذلیلانه ترین حالت سجده است، گویی در برابر خداوند خود را با خاک با این سایه شان یکسان می کنند. مراد از "وَأَدْبَارَ السُّجُودِ" یعنی در شب ساعتی است که در آن سجده ها برمی گردند. چنانچه عرض شد در کلام وحی واژه "دُبُر" به معنای پشت ذکر شده است و به معنای پشت سرهم به مفهوم توالی نمی شود از آن برداشت کرد. چون اگر مراد سجده های پشت سرهم باشد حق تعالی باید از واژه "مُرْدِفِينَ" استفاده می فرمود. أَنِّي مُمِدُّكُمْ بِأَلْفٍ مِنَ الْمَلَائِكَةِ مُرْدِفِينَ (۹_انفال) من مسلماً شما را با هزار فرشته که پی در پی نازل می شوند، یاری می دهم. منظور از پشت کردن سجده ها در شب این است که وقتی شب رسید و آصال تمام شد سجده کائنات پشت و رو می شود. یعنی کائنات که همیشه رویشان به سمت شرق و طلوع است و پشت شان به غرب و غروب است (حرکت گل آفتابگردان نمونه این امر است)، در لَیْل و شب که روی شان به سمت مغرب در آصال برگشته بود در شب دوباره پشت و رو می شوند و صورت شان به سمت مشرق می کنند تا منتظر طلوعی دیگر برای سجده ای دیگر با سایه خود باشند، و این همان پشت و رو شدن سجده کائنات در لَیْل است. پرواضح است انسان هرگز نمی تواند به پشت بخوابد و سجده کند پس مراد از "وَأَدْبَارَ السُّجُودِ" سجده کائنات است. "وَأَدْبَارَ السُّجُودِ" با واو حالیه به لَیْل معطوف و اسم زمان است. اگر در نماز شب سجده پیاپی که راغب آن را مراد از وَأَدْبَارَ النُجُوم گرفته است به فرض محال صحیح باشد، در حدیث نبوی (ص) به سجده طولانی در نماز شب انسان توصیه شده است نه سجده کوتاه و پیاپی، پس با حدیث نبوی (ص) در منافات است. پس "وَأَدْبَارَ النُجُوم" زمان برگشت سجده کائنات در شب از شرق به غرب است. 🆔 @akhlaghmarefat داستان‌ها و پندهای اخلاقی

#مناجات معبودا! تو را سپاس می گویم که مرا از خاک شرف وجود بخشیدی و خلق کردی، و لیاقت همنشینی خود عنایت فرمودی. نازنینا! رحمتی فرما که خاک بودن خلقت خویش را در برابر عظمت ذوالجلالی چون تو هرگز فراموش نکنم و در برابر عظمت خویش خاک ام فرما که در روز رستاخیز کسانی را زنده از خاک برای حیات ابد در بهشت شان می کنی که در دنیا در برابر عظمت تو بیش از خاک خود را در برابر عظمت تو ندیدند و چون خاک در دنیای خاکی متواضع و خاکی زندگی کردند و چون خاک پست هرگز قامتی بر خود نیفراشتند. 🆔 @akhlagh_marefat داستان‌ها و پندهای اخلاقی

🪶 ✍در اصول کافی از مفضّل، از امام صادق علیه السَّلام آمده است: هرگاه بشر ایمان اش افزون شود مصیبت اش افزوده تر می شود. در شرح حدیث آن که، اگر به تناسب و رشد ایمان، رفاه در زندگی انسان بالا رود دل به سمت دنیا متمایل می گردد و از ایمان او کاسته می گردد. پس حق تعالی مصیبت اش می افزاید تا دل او به دنیا رجوع ننماید. 🆔 @akhlaghmarefat داستان‌ها و پندهای اخلاقی

#یک_لغت_قرآنی ۲۴۷ 📆 ۱۴۰۲/۰۷/۱۸ 🌟بیتوته: به هر کاری در شب گفته می شود، که ممکن است عمل صالح یا عصیان الهی باشد. وَالَّذِينَ يَبِيتُونَ لِرَبِّهِمْ سُجَّدًا وَقِيَامًا (۶۴_فرقان) مراد از بیتوته در این آیه انجام عبادت الهی در شب، در مکانی است که انسان آن را بیت بر خود کرده است. قَالُوا تَقَاسَمُوا بِاللَّهِ لَنُبَيِّتَنَّهُ وَأَهْلَهُ (۴۹_نمل) اما مراد از بیتوته در این آیه، عصیان الهی است که اشاره به تصمیم قوم صالح نبی برای کشتن شبانه صالح پیامبر و خانواده اش دارد. حال چرا برای کارهایی که انسان در روز می کند کلمه ای در کلام وحی نیامده است؟ برای پاسخ این سوال به حدیثی از نبی مکرم اسلام (ص) می پردازیم: 🆔 @akhlaghmarefat داستان‌ها و پندهای اخلاقی

در عین الحیات از نبی مکرم اسلام (ص) آمده است: ای اباذر! جمعی در زمین در شب فرود می آیند (بیتوته می کنند) اگر اهل آن منزل شب را عبادت الهی به جای آورند و خدا را سجده کنند چون صبح شد آن زمین بر صاحب اش درود می فرستد؛ و اگر در آن زمین عصیان الهی کنند بر کسانی که در آن چنین کرده اند لعنت و نفرین می فرستد. پس علت آن است چون زمین شب را در سجده الهی و عبادت خداوند متعال است و بر خود تاریکی اختیار کرده تا در این تاریکی اسباب تردد و گناه از انسان تا حدّ ممکن بگیرد پس کسی که در زمین شبانگاهان و موازی با سجده زمین، عبادت یا عصیان الهی را می کند این امر بر زمین سنگین است که بر او نفرین و یا دعای خیر می کند. برای همین طبق کلام امام باقر علیه السَّلام شیاطین با تاریک شدن هوا به زمین با لشکریان خود حمله می کنند تا انسان را به عصیان الهی در شب هنگام یعنی زمانی که زمین در سجده است وادارند و بسیاری از گناهان و دور همی های معصیت در روز برای اهل اش دلچسب نیست. هر بقعه از زمین، بر بقعه های دیگر زمین همیشه ندا می دهد و می پرسد آیا کسی در شما شرف داشت شب را به خدا سجده کند؟ اگر بقعه ای از زمین چنین باشد بر بقعه های دیگر افتخار می کند. 🆔 @akhlaghmarefat داستان‌ها و پندهای اخلاقی

#یک‌_لغت_قرآنی ۲۴۸ 🌟بُقْعة: فَلَمَّا أَتَاهَا نُودِيَ مِنْ شَاطِئِ الْوَادِ الْأَيْمَنِ فِي الْبُقْعَةِ الْمُبَارَكَةِ مِنَ الشَّجَرَةِ أَنْ يَا مُوسَىٰ إِنِّي أَنَا اللَّهُ رَبُّ الْعَالَمِينَ (۳۰_قصص) چون موسی به آن آتش نزدیک شد به او از جانب راست آن وادی در آن بارگاه مبارک از آن درخت (مقدس) ندایی رسید که ای موسی منم خدای یکتا پروردگار جهانیان. هر بخشی از زمین که در آن بر خداوند سجده می شود و مقدس است آن زمین بر اهل آسمان تجلی و نمود دارد و فرشتگان در عرش هم حول آن قطعه از زمین می گردند که به آن "بُقْعة" می گویند. چنانچه در روایت است در خانه ای که شب تلاوت قرآن می شود آن زمین بر اهل آسمان از شدت نور می درخشد. (پس آن خانه بُقْعة است چون بر اهل آسمان می درخشد) فِي بُيُوتٍ أَذِنَ اللَّهُ أَنْ تُرْفَعَ وَيُذْكَرَ فِيهَا اسْمُهُ يُسَبِّحُ لَهُ فِيهَا بِالْغُدُوِّ وَالْآصَالِ (۳۹_نور) وقتی می گویند بقعه متبرکه امام حسین (ع)، یعنی بر اهل آسمان آن قطعه از زمین مشخص است و می درخشد و فرشتگان بر اطراف آن در طواف هستند. 🆔 @akhlaghmarefat داستان‌ها و پندهای اخلاقی

#یک‌_لغت_قرآنی ۲۴۹ 🌟دَبَر: به معنای پشت است. طبق آیات قرآن این لغت در سه حالت در کلام وحی از سوی حق تعالی گنجانده شده است: ۱) آیات نوع اول، آن را به معنای ذرِّیه کافران در دنیا معرفی نموده است. وَقَضَيْنَا إِلَيْهِ ذَٰلِكَ الْأَمْرَ أَنَّ دَابِرَ هَٰؤُلَاءِ مَقْطُوعٌ مُصْبِحِينَ (۶۶_حجر) و او را از اين امر آگاه كرديم كه ريشه آن گروه صبحگاهان بريده خواهد شد. وَيَقْطَعَ دَابِرَ الْكَافِرِينَ (۷_انفال) دَبر در این آیات، به معنای کافرانی است که در صُلب و پشت کافران هستند و در صورت زنده ماندن شان، آن کافران با زاد و ولد، کافران بعدی را متولد خواهند کرد. 🆔 @akhlaghmarefat داستان‌ها و پندهای اخلاقی

۲) آیات نوع دوم، آیاتی هستند که کم شمار هم نیستند و در آن واژه دَبَر مضاف بر تَوَّلی ذکر شده است. تَوَّلی به معنی روبروی کسی بودن است و با مضاف شدن دَبَر بر آن یعنی از روبرو به سمت پشت برگشتن و به نوعی عقب گرد است که غالباً عقب گرد و فرار در جنگ را در کلام وحی ذکر شده است. سَيُهْزَمُ الْجَمْعُ وَيُوَلُّونَ الدُّبُرَ (۴۵_قمر) به زودی آن جماعت (در جنگ بدر) شکست خورده و به جنگ پشت کنند. وَتَاللَّهِ لَأَكِيدَنَّ أَصْنَامَكُمْ بَعْدَ أَنْ تُوَلُّوا مُدْبِرِينَ ( ۵۷_انبیاء) سوگند به خدا پس از آنکه (به بتخانه) پشت کردید و رفتید، درباره بت هایتان تدبیری خواهم کرد. ۳) آیات نوع سوم، معنای دَبَر مربوط به امر الهی است. يُدَبِّرُ الْأَمْرَ مِنَ السَّمَاءِ إِلَى الْأَرْضِ (۵_سجده) که تدبیر به معنی پشت و رو کردن امری برای دانستن تمام زوایای آن برای موفقیت در یک تصمیم را گویند. ۴) آیات نوع چهارم، به تدبر در قرآن به معنای زیر و رو و پشت و رو کردن آیات قرآن برای درک اعجاز آن ذکر شده است. (أَفَلَا يَتَدَبَّرُونَ الْقُرْآنَ) ۵) آیات نوع پنجم که موضوع بحث اصلی ماست دَبَر به معنای پشت مربوط به زمان است. وَاللَّيْلِ إِذْ أَدْبَرَ (۳۳_مدثر) یعنی آن گاه که با روشن شدن و بکرة هوا، پرده صبح در پشت پرده شب ظاهر شود و شب را از پشت اش در آسمان با نور خود جمع کرده و محو سازد. پس هر کجا دَبَر بعد از زمان خاصی در قرآن ذکر شده است اشاره به زمان خاصی دارد. وَمِنَ اللَّيْلِ فَسَبِّحْهُ وَإِدْبَارَ النُّجُومِ (۴۹_طور) یعنی خدا را تسبیح بگو در شب که در طول شب ستارگان با گردش زمین به پشت زمین می روند. در ترجمه ها "وَإِدْبَارَ النُّجُومِ" به معنی زمانی خاصی از شب نزدیک سحرگاهان غالباً گرفته شده است که درست نیست. چرا که عرض کردیم دَبَر به معنای پشت است و اگر از اول شب دقت کنیم رفتن ستارگان به پشت زمین از همان ابتدای شب اتفاق می افتد و امری نیست که فقط نزدیک سحرگاهان اتفاق بیفتد. کسانی که وَإِدْبَارَ النُّجُومِ را سحرگاهان معنا کرده اند، محو شدن ستارگان در آسمان با روشنایی خورشید را به معنای أدبار گرفته اند، در حالی که با روشن شدن هوا ستارگان به پشت زمین نمی روند بلکه در همان محل خود هستند که ما بر اثر نور خورشید از دیدن آنها عاجزیم و از دید ما فقط محو می گردند. آنان محو ستارگان از چشم را به أدبار ستارگان معنا کرده اند که با استدلالات ذکر شده این امر بسیار بعید به نظر می رسد. 🆔 @akhlaghmarefat داستان‌ها و پندهای اخلاقی