✅امروز دیگر حق نداریم که .... امروز باید قوه فقاهت را در مسائل جدید یاد بگیرید/ در مقدمات هم خیلی معطل نشوید 🔰 آیت الله العظمی امام خامنه ای 🔅امروز ما دیگر حق نداریم در باب لباس مشکوک، شش ماه صرف وقت کنیم. یک روز این کارها را می کردیم. درس مرحوم آیت الله میلانی رضوان الله عليه، شش ماه در لباس مشکوک بودیم. امروز دیگر ما حق نداریم افتخار کنیم که فروع علم اجمالی را از هشتاد تا آوردیم نود تا، از نود تا آوردیم صدتا، از صدتا کردیم صدوبیست تا. این افتخاری ندارد. امروز حق نداریم مبحث زكات، مبحث جهاد، مبحث امر به معروف، مبحث تولی و تبری، مباحث گوناگون معاملات، بحث مزارعه، بحث مساقات، بحث بیع، بحث اجاره، اینها را سرسری بگذریم و در بحث طهارت و صلات فقط متمرکز بشویم. طهارت پانزده تا، صلات بیست تا؛ امروز دیگر اجازه نیست. 🔅دیروز حرفمان این بود، اشکال که می کردند -بعضی طلبه ها بودند اشکال می کردند که آقا فایده اش چیست - بنده خودم جزو کسانی بودم که از آن جور درس خواندن دفاع هم می کردم. بر خلاف انتظار یک عده ای که انتظار نداشتند که من از آن جور درس خواندن دفاع کنم، اما دفاع می کردم. من می گفتم که آقا ما می خواهیم فرمول فقاهت را، مکانیسم فقاهت را یاد بگیریم؛ می خواهیم بدانیم که کسی که فقیه می شود از کتاب و سنت چگونه استنباط می کند احکام الهی را. می خواهیم قوتش را، زورش را پیدا کنیم. برای زور پیدا کردن، آدم می رود در ورزش خانه، یک وزنه ای را دستش می گیرد، صدبار این جوری، این جوری می کند مثلا؛ هیچ فایده ای هم ندارد، جز اینکه آدم قوی بشود. ما می گفتیم که بحث فروع علم اجمالی و لباس مشکوک و معنای حرفی و مشتق و این حرف های طولانی ای که وجود دارد، اینها همان دمبل را بالا پایین بردن است، این وزنه را تکان دادن است، هیچ فایده ای هم ندارد، مگر قوی شدن؛ آن روز این را میگفتیم. 🔅اما امروز حق نداریم این را بگوییم. امروز می گوییم آقای ورزشکار، اگر می خواهی قوی بشوی، برو این باغچه را بیل بزن، این باغچه اینجا افتاده؛ این بیابان را بیل بزن، افتاده این جور بی صاحب، متروک. قوه فقاهت را در کتاب جهاد پیدا کنید. در مباحث روز پیدا کنید؛ بگردید شیوه های جدیدی برای بانک اسلامی پیدا کنید. فقها درس بگویند، طلبه ها از آنها یاد بگیرند. قوه فقاهت را در کتاب زكات، کتاب خمس، در ضرائب - مالیات ها - در انواع و اقسام معاملاتی که امروز جامعه ما به آنها احتیاج دارد، در اینها یاد بگیرد؛ قوه را اینجا پیدا کنید. دیگر حق صرف وقت در مباحث غیرلازم را ندارید. 🔅به علاوه، دیگر در مقدمات هم خیلی معطل نشوید. مطول سه سال، مغنی دو سال، دیگر جایز نیست. بله، کسی اشعار عرب را خوب بلد باشد، هر شعری از متنبی و ابوتمام آورده شد، تجزیه تحلیلش و شاید مثالش را بداند، بد نیست، چیز خوبی است، یک فصلی است. اما حالا وقتش است؟ اول کار فقاهت. 📚 بیانات رهبری 62.1.9، کتاب ولایت و حکومت ص273 #فقه #کلام_ولی #درس_خارج #تحول_در_حوزه @almorsalaat

💠برکات علمی حضرت معصومه سلام الله علیها ✅صدر المتالهین معتقد است که مسئله اتحاد عاقل و معقول از غامض ترین مسائل حکمی است که تا قبل از ایشان برای کسی روشن نشده بوده است و برای خود ایشان به وسیله تضرع و توجه به خدای متعال و توسل به حضرت معصومه (س) حل شده است. ✅صدرالمتالهین (ره) در بحث اتحاد عاقل و معقول از کتاب شریف اسفار در توضیح این مسئله می فرماید: 🔺إن مسألة كون النفس عاقلة لصور الأشياء المعقولة من أغمض المسائل الحكمية التي لم ينقح لأحد من علماء الإسلام إلى يومنا هذا و نحن لما رأينا صعوبة هذه المسألة و تأملنا في إشكال كون العلم بالجوهر جوهرا و عرضا و لم نر في كتب القوم سيما كتب رئيسهم أبي علي كالشفاء و النجاة و الإشارات و عيون الحكمة و غيرها ما يشفي العليل و يروي الغليل بل وجدناه و كل من في طبقته و أشباحه- و أتباعه كتلميذه بهمنيار و شيخ أتباع الرواقيين و المحقق الطوسي نصير الدين و غيرهم من المتأخرين لم يأتوا بعده بشيء يمكن التعويل عليه و إذا كان هذا حال هؤلاء المعتبرين من الفضلاء فما حال غير هؤلاء من أصحاب الأوهام و الخيالات و أولى وساوس المقالات و الجدالات 🔺فتوجهنا توجها جبليا إلى مسبب الأسباب و تضرعنا تضرعا غريزيا إلى مسهل الأمور الصعاب في فتح هذا الباب إذ كنا قد جربنا مرارا كثيرة سيما في باب إعلام الخيرات العلمية و إلهام الحقائق الإلهية لمستحقيه و محتاجيه إن عادته الإحسان و الإنعام و سجيته الكرم و الإعلام و شيمته رفع أعلام الهداية و بسط أنوار الإفاضة فأفاض علينا في ساعة تسويدي هذا الفصل من خزائن علمه علما جديدا و فتح على قلوبنا من أبواب رحمته فتحا مبينا. (ج۳ ص۳۱۳) ✅مرحوم شیخ عباس قمی صاحب مفاتیح الجنان در حاشیه کتاب سفینه البحار در این باره مرقوم داشته اند که: 🔺أقول: رأيت على هامش الأسفار بخط شيخنا الأجل العالم المحدّث الحاجّ ميرزا محمّد القمّيّ صاحب كتاب الأربعين الحسينية في فصل إتّحاد العاقل و المعقول نقلا عن المصنّف رحمه اللّه قال: كنت حين تسويدي هذا المقام بكهك من قرى قم، فجئت الى قم زائرا لبنت موسى بن جعفر عليهم السّلام مستمدا منها،و كان يوم جمعة،فانكشف لي هذا الأمر بعون اللّه تعالى. (ج۵ ص۶۱) #فلسفه #اهل_بیت @almorsalaat

🎥#مکاسب| روایات اهل بیت(ع)؛ منبعی غنی برای پاسخ گویی به نیازهای بشر 🎙حضرت استاد شیخ علی فرحانی 📚گزیده تدریس مکاسب؛ سال 1393 #علوم_انسانی_اسلامی #فقه #روایات @almorsalaat

📌عدم حجیت شهرت در نگاه محقق خوئی 🔰آیت الله العظمی خوئی 💢و هم و دفع: و ربما يتوهّم انجبار ضعفها بعمل المشهور. إلاّ أنه مدفوع، لكونه فاسدا كبرى و صغرى. 💢أمّا الوجه في منع الكبرى: فلعدم كون الشهرة في نفسها حجّة، فكيف تكون موجبة لحجّية الخبر و جابرة لضعف سنده، و إنما الشهرة بالنسبة إلى الخبر #كوضع_الحجر_في_جنب_الإنسان. فلا بدّ من ملاحظة نفس الخبر، فإن كان جامعا لشرائط الحجية عمل به، و إلاّ فإن ضم غير حجة إلى مثله لا ينتج الحجية. 💢لا يقال: إذا عمل المشهور بخبر كشف ذلك عن احتفافه بقرائن توجب الوثوق قد اطّلعوا عليها و لم تصل إلينا، فيكون الخبر موثوقا به. كما أنّ‌ إعراضهم عن الخبر الصحيح يوجب وهنه و سقوطه عن الاعتبار، و من هنا اشتهر في الألسن: أنّ‌ الخبر كلّما ازداد صحة ازداد باعراض المشهور عنه وهنا. 💢فإنه يقال: مضافا إلى كون ذلك دعوى بلا برهان و رجما بالغيب و عملا بالظن الذي لا يغني من الحق شيئا، أنّ‌ المناط في حجية خبر الواحد هي وثاقة الراوي، و يدل على ذلك الموثّقة التي أرجع الإمام (عليه السّلام) السائل فيها إلى العمري و ابنه حيث علّل هذا الحكم فيها بأنهما ثقتان. و يدل عليه أيضا الروايات المتواترة التي ارجع فيها إلى أشخاص موثّقين، فإنّ‌ من المعلوم أنه لا خصوصية لهؤلاء الرواة إلاّ من حيث كونهم موثّقين. 💢إذن فالمناط هو الوثاقة في الراوي، و على هذا فإن كان عمل المشهور راجعا إلى توثيق رواة الخبر و شهادتهم بذلك فبها، و إلاّ فلا يوجب انجبار ضعفه. 💢و من هنا يعلم أنه بعد ثبوت صحة الخبر لا يضرّه إعراض المشهور عنه، إلاّ أن يرجع إلى تضعيف رواته. 💢و بالجملة: إنّ‌ الملاك في حجية أخبار الآحاد هو وثاقة رواتها، و المناط في عدم حجيتها عدم وثاقتهم، و لأجل ذلك نهي عن الرجوع إلى من لا وثاقة له و تفصيل الكلام في الاصول 📚موسوعه محقق خوئی؛ جلد 35 (مصباح الفقاهه)؛ صص 7_8 #اصول #شهرت @almorsalaat

💢 #رجال_الغیب 🔅مسجد مقدس جمکران، مورد توجّه بزرگان بوده است، مورد توجّه #رجال‌_الغیب و عبادالله و امناءالله بوده. (در جمع خدمتگزاران مسجد جمکران، 890806) 🔰 مقام معظم رهبری ┄┅┅═❅❅❄❅❅═┅┅┄ 📌 #رجال_الغیب چه کسانی هستند؟ 🔰 محیی الدین بن عربی 🔹هم عشرة لا يزيدون و لا ينقصون هم أهل خشوع فلا يتكلمون إلا همسا لغلبة تجلى الرحمن عليهم دائما في أحوالهم قال تعالى وَ خَشَعَتِ الْأَصْواتُ لِلرَّحْمنِ فَلا تَسْمَعُ إِلَّا هَمْساً 🔹و هؤلاء هم المستورون الذين لا يعرفون خبأهم الحق في أرضه و سمائه فلا يناجون سواه و لا يشهدون غيره يَمْشُونَ عَلَى الْأَرْضِ هَوْناً وَ إِذا خاطَبَهُمُ الْجاهِلُونَ قالُوا سَلاماً دأبهم الحياء إذا سمعوا أحدا يرفع صوته في كلامه ترعد فرائصهم و يتعجبون و ذلك أنهم لغلبة الحال عليهم يتخيلون أن التجلي الذي أورث عندهم الخشوع و الحياء يراه كل أحد و رأوا أن اللَّه قد أمر عباده أن يغضوا أصواتهم عند رسول اللَّه صلى اللَّه عليه و سلم فقال يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لا تَرْفَعُوا أَصْواتَكُمْ فَوْقَ صَوْتِ النَّبِيِّ وَ لا تَجْهَرُوا لَهُ بِالْقَوْلِ كَجَهْرِ بَعْضِكُمْ لِبَعْضٍ أَنْ تَحْبَطَ أَعْمالُكُمْ وَ أَنْتُمْ لا تَشْعُرُونَ و إذا كنا نهينا و تحبط أعمالنا برفع أصواتنا على صوت رسول اللَّه صلى اللَّه عليه و سلم إذا تكلم و هو المبلغ عن اللَّه فغض أصواتنا عند ما نسمع تلاوة القرآن آكد و اللَّه يقول وَ إِذا قُرِئَ الْقُرْآنُ فَاسْتَمِعُوا لَهُ وَ أَنْصِتُوا لَعَلَّكُمْ تُرْحَمُونَ 🔹و هذا هو مقام رجال الغيب و حالهم الذي ذكرناه فيمتاز الحديث النبوي من القرآن بهذا القدر و يمتاز كلامنا من الحديث النبوي بهذا القدر و أما أهل الورع إذا اتفقت بينهم مناظرة في مسألة دينية فيذكر أحد الخصمين حديثا عن رسول اللَّه صلى اللَّه عليه و سلم خفض الخصم صوته عند سرد الحديث هذا هو الأدب عندهم إذا كانوا أهل حضور مع اللَّه و طلبوا العلم لوجه اللَّه فأما علماء زماننا اليوم فما عندهم خير و لا حياء لا من اللَّه و لا من رسول اللَّه إذا سمعوا الآية أو الحديث النبوي من الخصم لم يحسنوا الإصغاء إليه و لا أنصتوا و داخلوا الخصم في تلاوته أو حديثه و ذلك لجهلهم و قلة ورعهم عصمنا اللَّه من أفعالهم 🔹و اعلم أن رجال الغيب في اصطلاح أهل اللَّه يطلقونه و يريدون به هؤلاء الذين ذكرناهم و هي هذه الطبقة و قد يطلقونه و يريدون به من يحتجب عن الأبصار من الإنس و قد يطلقونه أيضا و يريدون به رجالا من الجن من صالحي مؤمنيهم و قد يطلقونه على القوم الذين لا يأخذون شيئا من العلوم و الرزق المحسوس من الحس و لكن يأخذونه من الغيب. 📚 فتوحات مکیه، ج2، ص11 #کلام_ولی #عرفان #اخلاق_و_عرفان @almorsalaat

💠 فضیلت و مراتب تفکر 🔰امام خمینی (ره) 🔅بدان كه از براى تفكر فضيلت بسيار است. و تفكر مفتاح ابواب معارف و كليد خزائن كمالات و علوم است، و مقدمه لازمه حتميه سلوك انسانيت است. 🔅و در قرآن شريف و احاديث كريمه تعظيم بليغ و تمجيد كامل از آن گرديده، و از تارك آن تعيير و تكذيب شده. 🔅و در كافى شريف سند به حضرت صادق، عليه السلام، رساند كه فرمود: أفضل العبادة إدمان التّفكّر في اللّه و في قدرته. و در حديث ديگر يك ساعت تفكر را از عبادات يك شب بهتر دانسته. و در حديث نبوى، صلّى اللّه عليه و آله، است كه تفكر يك ساعت از عبادت يك سال بهتر است. و در حديث ديگر است كه تفكر يك ساعت بهتر است از عبادت شصت سال، و در حديث ديگر هفتاد سال، و از بعض علماى فقه و حديث هزار سال هم حديث شده. 🔅در هر صورت، از براى آن درجات و مراتبى است، و از براى هر مرتبه اى نتيجه يا نتايجى است كه ما به ذكر بعضى از آن مى پردازيم. 📚شرح چهل حدیث،ح12،ص191 #در_مدرسه_امام_خمینی @almorsalaat

📌#معرفی_کتاب 🔰کتاب آغاز و انجام ◽️یکی از رسائل فلسفی و پرمحتوای خواجه طوسی، رساله آغاز و انجام است که مطالب عمیقی در باب توحید و خدای متعال و انسان دارد. ◽️به تعبیر علامه حسن زاده در مقدمه همین کتاب: «جناب محقق طوسی در این رساله بر مبنای حکیم و قویم توحید از دیدگاه مشایخ اهل الله که #وحدت_صمدی وجود است بحث میکند...» ◽️جالب اینکه این رساله مورد توجه صدرالمتالهین هم بوده و در چندین جای اسفار مورد استفاده قرار گرفته است. ◽️مضاف به اینکه این رساله شریفه به قلم علامه حسن زاده مزین شده و علاوه بر تعلیقات عمیقی که بر عبارات خواجه دارند، مدخل و مقدمه جالبی نیز بر این کتاب نوشته اند که میتواند در راستای شناخت بهتر از خواجه طوسی، مورد استفاده واقع شود. 📌انشاءالله بخش هایی از این رساله شریفه را در کانال قرار خواهیم داد تا مورد استفاده قرار گیرد. #فلسفه #معرفی_کتاب @almorsalaat

🎥#نهایه_الحکمه| اگر میخواهید خواجه طوسی را بشناسید، مقدمه کتاب آغاز و انجام را بخوانید. 🎙حضرت استاد شیخ علی فرحانی 📚گزیده تدریس نهایه الحکمه؛ سال 1396 #فلسفه #پای_درس_استاد @almorsalaat

✅ چرا و چگونه "تقریر" بنویسیم؟ 🔰حجت الاسلام سید محمد هاشمی 🔅یکی از ارکان تحصیلی برای یک طلبه از نگاه استاد فرحانی، التزام به تقریر نویسی از دروس است. تقریر نویسی شیوه ای رائج است که از دیرباز در حوزه های علمیه مورد توجه اساتید و طلاب بوده است. اما تقریرنویسی چیست؟ در این نوشته به اختصار به فلسفه تقریر نویسی می پردازیم. 🔅هر طلبه یا دانش پژوه در جلسه درس یا به هنگام استماع صوت استاد، به واسطه ی الفاظِ استاد، به ذهن او که مخزن اصلی علم مورد نظر است دست می یابد. استاد به واسطه ی الفاظ، بنا دارد آنچه به عنوان دارایی علمی دارد به متعلم منتقل کند. مسئله ی نوشتن تقریر پس از فرآیند انتقال معارف در کلاس آغاز می شود. یک طلبه به دو شیوه می تواند مطالبی که از استاد به دست آورده است را ثبت و ضبط کند: 1⃣شیوه اول: حفظ الفاظ و ثبت عین مطالب استاد یا خلاصه آن: در این شیوه - که در مواردی ضروری نیز هست - دانش پژوه عین لفظ استاد را می نویسد و مطالب را ثبت می کند. این مرحله از ثبت مطالب، بدون نیاز به تجزیه و تحلیل عمیق مباحث و با استفاده از حافظه ی کوتاه مدت یا به صورت ثبت در کلاس قابل انجام است. طبیعتا آنچه از این شیوه به دست می آید ماندگاری چندانی در ذهن ندارد و نمی تواند در بلند مدت به عنوان «دارایی علمی» این دانش پژوه به حساب آید. و تقریبا همه ما به این آفت آگاهیم. و چه بسیار مطالب ارزشمندی که روزی بر آن تسلط داشتیم و امروز خاکستری هم از آن برای ما باقی نمانده است. 2⃣شیوه دوم: تقریر نویسی: اما در روش تقریر نویسی، متعلم در حقیقت دارایی علمی خود را منعکس می کند. در این روش پس از این سه مرحله نوبت به نگارش تقریر می رسد: الف) القای مطالب توسط استاد ب) بررسی ارجاعات استاد و مطالب مرتبط ج) مباحثه کامل مطالب کلاس در این شیوه به جای مکتوب کردنِ بدونِ تاملِ الفاظ استاد، طلبه با انتقال وجود لفظی مطالب استاد به ذهن و تبدیل آن به دارایی علمی، تقریر را که نماینده دارایی علمی خود اوست مکتوب می کند. 🔅این نوشته بدون رجوع دوباره به کتاب و تنها با اعتماد به آن چه که این فرد از آن مطلب علمی دریافته است نگارش می شود. دقیقا مانند اینکه بخواهید مقاله ای در موضوعی خاص بنویسید. در این صورت، این تقریر حاوی الفاظ اختصاصیِ متعلم و دقیقا دارایی علمی اوست و از این پس می توان او را حائز و حامل این میزان از علم دانست. 🔅برای مثال تصور کنید که از شما سوالی پیرامون تفاوت بدیهی و نظری در منطق بپرسند، یا به عنوان یک طلبه از شما بخواهند نبوت را اثبات کنید یا از شما بخواهند شهر خود را توصیف کنید، و در همه ی این حالات بنا باشد بدون مراجعه به منابع و تنها با استفاده از آنچه در ذهن دارید مطالبی بیان کنید، در این موقعیت آنچه بیان می کنید یا آنچه می نویسید دقیقا میزان دارایی علمی شما در آن زمینه ی خاص است. 💢چرا تقریر چنین اثری دارد؟ تقریر نویسی با شیوه ای که بیان شد آینه ی تفصیلی ذهن متعلم است. آینه است؛ چون آنچه در ذهن متعلم است در تقریر می آید. تفصیلی است؛ چون علم را از حالت اجمال بیرون آورده و تفصیلی می کند چون در مقام نگارش مجبوریم تمام ذهنیت خود را بیان کنیم. در اینجاست که تمام حدوسط ها برای رسیدن به نتیجه باید منقح و به هم پیوسته باشد. کم کم در حین نگارش، فرد در می یابد که علیرغم آنچه تصور می کرده حدوسط ها و استدلال های برخی مطالب چندان برایش روشن نیست و با نگاه به این آینه ی تفصیلی به فکر چاره می افتد. پیمودن این مسیر در ابتدا قدری دشوار است اما ممارست بر آن نتایج بسیار شیرین علمی به بار می آورد. 💢تجربه شخصی: آنچه بنده در مدت تحصیل، در نگارش تقریر تجربه کرده ام تماما موید مطالب بالاست. برای مثال در ایام اشتغال به تحصیل و مباحثه ی درس بدایه الحکمه استاد فرحانی، که از دقیق ترین و سنگین ترین و در عین حال نافع ترین و ضروری ترین جلسات تدریسی است، استفاده از تقریر نویسی به شدت به فهم کمک می کرد و مطالبِ بسیار غامض را تعدیل می نمود. برای مثال در بحث تخصص نوع ثالث، نفس الامر، معنای معقول ثانی فلسفی در مواد ثلاث، برهان صدرا بر حرکت جوهری، قاعده امکان اشرف و ... تقریر نویسی و تلاش برای تبدیل الفاظ استاد به دارایی علمی، بسیار به اینجانب کمک کرد. 💠پیشنهاد: پیشنهاد می کنم همه ی شما بزرگواران علاوه بر تقریر دروس و مطالب اصلی در دوره ی تحصیلی خود، به هر مطلب مهمی که بر می خورید، پس از فهم کامل آن، شروع به تقریر کنید. این کار از سخت ترین مطالب اصولی و فلسفی مانندِ مراتب حکم و حرکت جوهری و وجود ذهنی گرفته تا مسائل ساده تر مانند شبهات روز (مسائل پیرامون حجاب، یا برخی شبهات اعتقادی ساده و ...) قابل اجراست. با این کار کم کم مطالبی که در طول سالها با آن مواجه می شوید و پاسخ آن را می یابید به دارایی علمی شما بدل می شود. #یادداشت_اعضا #مهارت_های_تحصیلی @almorsalaat

♨️ تعهداتی که اعتقاد به #توحید بر دوش یک جامعه میگذارد 🔰 رهبر معظم انقلاب 🔺سخن در این است که توحید اگر قرار شد که یك عقیده ای باشد که به دنبال خود تعهدی را و مسئولیتی را و تكلیفی را، برای معتقد به این عقیده به ارمغان می آورد، پس باید فهمید، دانست، که این مسئولیت و این تعهد و این تکلیف ها چیست بالاخره. 🔺آیا این تعهد در همین خلاصه می شود که ما به زبان یا به دل و به فكر، این عقیده را بپذیریم؟ یعنی خود اعتقاد، يك مسئولیتی است؟ یا از منطقه فکر و دل بیرون تر می آید حد و قلمروی این مسئولیت. 🔺اما در اعمال شخصی، مثلا موحد، يك سلسله تکالیفی را به مقتضای توحید بر دوش خود دارد، از جمله اینکه نماز بخواند، از جمله اینکه نام خدا را در آغاز و انجام هر کاری بیاورد، از جمله اینکه مثلا فرض کنید گوسفند را، ذبیحه را جز به نام خدا نکشد و از این قبیل، در همین حد خلاصه می شود؟ یا نه، تعهدی که توحید به فرد موحد یا به جامعه موحد می دهد، از حد فرمانهای شخصی و تکالیف فردی بالاتر است. 🔺تعهدی که توحید به يك جامعه موحد می دهد، شامل مهم ترین، کلی ترین، بزرگ ترین، اولی ترین و اساسی ترین مسائل يك جامعه است، مثل چه؟ مثل حکومت، مثل اقتصاد، مثل روابط بین الملل، مثل روابط افراد با یکدیگر، که اینها مهم ترین حقوق اساسی است برای اداره و زندگی يك جامعه. ما معتقدیم که تعهد توحید و مسئولیتی که بار دوش موحد می شود، مسئولیتی است در حد تكاليف اساسی و حقوق اساسي يك جامعه. ص221 #علوم_انسانی_اسلامی #طرح_کلی_اندیشه_اسلامی_در_قرآن @almorsalaat

💢موضوع شناسی مقدمه روش شناسی 🔰 محسن ابراهیمی 💠تولید علوم انسانی، مسئله ای است که ذهن بسیاری از اندیشمندان معاصر را به خود مشغول داشته و تلاش های وافری در این راستا صورت گرفته است. آنچه در این مقال به آن خواهیم پرداخت، تاثیر #موضوع_شناسی در #روش_شناسی تولید علوم انسانی است. 💠مراد از #موضوع_شناسی در علوم انسانی این است که آن علمی که امروزه در مجامع علمی وجود دارد و مجموعه ای از مسائل مرتبط به هم را شامل می شود، به درستی بشناسیم. دلیل این نگاه به موضوع شناسی این است که در مسئله تولید علوم انسانی بر اساس مبانی اسلامی، بنا نیست که از صفر، علمی را تاسیس کنیم بلکه مفروض این است که امروزه علمی به نام مثلا اقتصاد یا جامعه شناسی یا مدیریت یا تعلیم و تربیت وجود دارد که این علوم چون زاییده اندیشه های غیراسلامی هستند، برای جامعه ما مضر است، لذا میخواهیم اقتصاد اسلامی و یا جامعه شناسی اسلامی و یا مدیریت اسلامی و ... را بر اساس منابع اسلامی تولید کنیم. لذا باید ابتدا علوم انسانی فعلی را بشناسیم و با مسائل آن آشنا شویم، سپس نسخه اسلامی آن علم را تولید کنیم. هر چند درست است که احتمال دارد ساختار و مسائل این علوم پس از اسلامی سازی دستخوش تغییراتی شود، اما کلمه مثلا "اقتصاد" در "اقتصاد اسلامی" و "اقتصاد غیر اسلامی" مشترک معنوی باقی خواهد ماند. 💠 منظور از #روش_شناسی آن روشی است که با آن میخواهیم علوم انسانی را تولید کنیم. از ابتدای شروع نهضت تولید علوم انسانی در کشور، مدلهای مختلفی با روش های متفاوتی برای تولید علوم انسانی پیشنهاد شده است. برخی به سراغ فلسفه رفته اند و برخی به سراغ فقه، برخی به سراغ تجربه و برخی به سراغ عرف، برخی به سراغ برهان و برخی به سراغ قرآن. سوال این است که روش تولید علوم انسانی را چگونه بشناسیم؟ 💠 آنچه به نظر می رسد این است که قبل از پاسخ به این سوال باید موضوع (علم انسانی) مورد نظر را به درستی بشناسیم. 💠همینطور که بیان شد، هر علم متشکل از مجموعه ای مسائل مرتبط به هم است که در کنار هم یک مرکب اعتباری را تشکیل داده اند. این مسائل در برخی از علوم دارای یک سنخ واحد هستند، لذا روش سلوک در آن علم هم واحد است. مثلا علم فلسفه علمی است که مسائل آن همه گزاره های هستی شناسانه هستند که برهان پذیرند. 💠اما این ویژگی لزوما در مسائل علوم انسانی وجود ندارد. بلکه علوم انسانی مخلوطی از گزاره های از جنس "هست" و "باید" است. "هست"ها برخی برهان پذیرند و برخی برهان پذیر نیستند. "باید" ها برخی باید تجربی هستند و برخی باید قراردادی که برهان پذیر نیستند و روش مختص به خود را می طلبند. از جهت دیگر همینطور که سابقا تبیین کرده ایم، محدوده دین، شامل هر آن چیزی است که دخیل در سعادت و شقاوت انسان است. لذا پس از تبیین صحیح این ملاک با شناخت مسائل هر علم، باید مشخص کنیم که کدام مسائل از علوم انسانی در دایره دین قرار می گیرند و کدام قرار نمی گیرند. 💠 پس از اینکه این آنالیز و تجزیه در مورد مسائل علم مورد نظر صورت گرفت، آنگاه با توجه به ویژگی هر مسئله می توان روش سلوک در آن را بدست آورد. اگر قواعد برهان در مورد آن صدق میکند و مقدمات برهانی برای آن وجود دارد به سراغ برهان می رویم. اگر برهانی نیست، اگر در محدوده سعادت و شقاوت قرار دارد (چه اینکه "هست" باشد و چه "باید") باید به سراغ منابع دین برویم و با روش فقه جواهری آن را پاسخ دهیم و .... 💠 ما سابقا در خدمت استاد علی فرحانی، این کار را در مورد علم تعلیم و تربیت انجام دادیم و مشخص شد که بسیاری از مسائل این علم از دایره برهان و فلسفه خارج اند و باید در حل آنها به روش فقه جواهری به کتاب الله و عترت رسول الله متمسک شویم. 💠 با این توضیحات مشخص شد که موضوع شناسی و آنالیز مسائل علم، مقدم بر روش شناسی تولید علوم انسانی است و لذاست که مقام معظم رهبری فرموده اند: "در حوزه علمیه علوم انسانی را بخوانند، اینها را یاد بگیرند، صورت‌بندی مسائل و عناوین را در این علوم فرا بگیرند؛ بعد برگردند به مبانی اسلامی، ببینند مسائل متناظر آنها با تفکر اسلامی چگونه است و چگونه شکل می‌گیرد."89.08.03 📌 دیدگاهتان در مورد این نوشته به محسن ابراهیمی ( @ebrahimi845 ) ارسال کنید. 97.11.26 #یادداشت #کلام_ولی #موضوع_شناسی #علوم_انسانی_اسلامی @almorsalaat