💢 منطق تولید و یادگیری گزاره های متسلسل 🔰استاد علی فرحانی 🌀🌀🌀🌀🌀🌀 ✅ در مطالب #هدایت_تحصیلی گذشته کررا بیان شده است که از مهمترین نکاتی که لازم است در ابتدای شروع سیر تحصیلی به آن توجه شود، تفکیک #سیر_محتوایی از #سیر_آموزشی و توجه به لوازم هر کدام از این سیرهاست. ✅در گام بعد باید شرایط و قوانین طی مسیر در هر کدام از این دو سیر را آموخت و بر اساس آن به علم آموزی پرداخت. ✅آنچه در صوت زیر می شنوید، تبیین قوانین #سیر_محتوایی است. استاد در این صوت تبیین می کنند که سیر محتوایی و اکتساب واقعی دارایی علمی، دارای قوانین تکوینی و واقعی است و بر اساس قرار داد و سلیقه نیست. ✅سپس ایشان با بیان اینکه علمی که متکفل تبیین این قوانین است، #علم منطق می باشد، می فرمایند که علم منطق علاوه بر اینکه قوانین و شرایط تولید و تحصیل یک گزاره علمی را توضیح می دهد، متکفل بیان قوانین حاکم بر تولید و تحصیل #مجموعه_مسائل_متسلسل که #علم نامیده می شود، نیز می باشد. ✅استاد پس از توضیح ساختار هرمی مسائل یک علم و گزاره های متسلسل، قوانین تحصیل و تولید، آن را تبیین می کنند. ✅ این بحث علاوه بر تاثیر بسیار زیاد در نحوه تحصیل و کوتاه کردن زمان آن و به نتیجه رسیدن در سیر علمی، در بحث #موضوع_شناسی در تولید #علوم_انسانی_اسلامی نیز اثر گذار است. #منطق #پای_درس_استاد #طلبه_موفق #علوم_انسانی_اسلامی @fater290 📌 #حتما #بشنوید 👇 👇 👇

#فقه_فرهنگ با سلام امروز هم مطابق روال هفته های گذشته، جلسه #فقه_فرهنگ در موسسه مفتاح به صورت #حضوری و #برخط تشکیل شد. موضوع این جلسه به نوعی ادامه جلسه قبل بود. در جلسه قبل استاد این مطلب را تبیین فرمودند که در تولید علوم انسانی باید #طریقه_فقها که همان #فقه_جواهری است، مراعات شود. در این جلسه استاد در مورد دو رکن اصلی استنباط که #دستگاه_اجتهادی و #موضوع_شناسی است، به تفصیل صحبت کردند و خصوصا مسئله موضوع شناسی را مورد بررسی قرار دادند و فرمودند که یکی از عمده ترین دلایل عدم کارآمدی فقه در عصر حاضر عدم موضوع شناسی کامل و صحیح است. ایشان در ادامه عباراتی از بیانات رهبر معظم انقلاب در موضوع فقه هنر را خواندند و شرح دادند و مسئله نقش #دستگاه_استنباطی و #موضوع_شناسی را در نگاه رهبر انقلاب تبیین کردند. صوت بیانات استاد را به زودی در کانال خواهم گذاشت. @fater290

🔉🔉 #بشنوید ♨️ ارکان استنباط در تولید علوم انسانی: ۱- دستگاه کارآمد و ۲- موضوع شناسی + شرح بیانات رهبر انقلاب در موضوع فقه هنر در تاریخ ۹۴/۱۰/۲۱ 🔰استاد علی فرحانی 📌 جلسه #فقه_فرهنگ ۹۹/۳/۱۹، موسسه مفتاح #پای_درس_استاد #کلام_ولی #موضوع_شناسی #علوم_انسانی_اسلامی @fater290

♨️تخصصی شدن ابواب فقه و تبعیض در تقلید 🔰شهید مطهری/ آیت الله شیخ عبدالکریم حائری 🔺در اينجا من پيشنهادى دارم كه براى پيشرفت و ترقى فقه ما بسيار مفيد است. اين را قبلًا مرحوم آيت ‏اللَّه حاج شيخ عبد الكريم يزدى اعلى اللَّه مقامه فرموده ‏اند و من پيشنهاد ايشان را عرض مى ‏كنم. 🔺ايشان گفته بودند چه لزومى دارد كه مردم در همه مسائل از يك نفر تقليد كنند. بهتر اين است كه قسمتهاى تخصصى در فقه قرار دهند، يعنى هر دسته‏ اى بعد از آنكه يك دوره #فقه_عمومى را ديدند و اطلاع پيدا كردند، تخصص خود را در يك قسمت معين قرار دهند و مردم هم در همان قسمت تخصصى از آنها تقليد كنند. مثلًا بعضى #رشته_تخصصى خود را عبادات قرار دهند و بعضى معاملات و بعضى سياسات و بعضى احكام (احكام به اصطلاح فقه)، همان طورى كه در طب اين كار شده و رشته‏ هاى تخصصى پيش آمده، هر دسته‏ اى متخصص يك رشته از رشته‏ هاى پزشكى هستند، بعضى متخصص قلب مى ‏باشند، بعضى متخصص چشم، بعضى متخصص گوش و حلق و بينى و بعضى متخصص چيز ديگر. 🔺اگر اين كار بشود هركسى بهتر مى ‏تواند تحقيق كند در قسمت خودش. گمان مى‏ كنم در كتاب #الكلام_يجرالكلام تأليف آقاى سيد احمد زنجانى سلّمه اللَّه اين مطلب از قول ايشان چاپ شده. 🔺اين پيشنهاد بسيار پيشنهاد خوبى است، و من اضافه مى ‏كنم كه احتياج به تقسيم كار در فقه و به وجود آمدن رشته‏ هاى تخصصى در فقاهت، از صد سال پيش به اين طرف ضرورت پيدا كرده و در وضع موجود يا بايد فقهاى اين زمان جلوى رشد و تكامل فقه را بگيرند و متوقف سازند و يا به اين پيشنهاد تسليم شوند. 🔺زيرا تقسيم كار در علوم، هم معلول تكامل علوم است و هم علت آن؛ يعنى علوم تدريجاً رشد مى‏ كنند تا مى ‏رسند به حدى كه از عهده يك نفر تحقيق در همه مسائل آنها ممكن نيست، ناچار بايد تقسيم بشود و رشته‏ هاى تخصصى پيدا شود. پس تقسيم كار و پيدايش رشته‏ هاى تخصصى در يك علم، نتيجه و معلول تكامل و پيشرفت آن علم است. و از طرف ديگر با پيدايش رشته‏ هاى تخصصى و تقسيم كار و تمركز فكر در مسائل بخصوص آن رشته تخصصى پيشرفت بيشترى پيدا مى‏ كنند. در همه علوم دنيا از طب و رياضيات و حقوق و ادبيات و فلسفه، رشته‏ هاى تخصصى پيدا شده و همين جهت آن رشته‏ ها را ترقى داده است. 🔺زمانى بود كه فقه بسيار محدود بود. وقتى به كتب فقهيه قبل از شيخ طوسى مراجعه مى ‏كنيم مى‏ بينيم چقدر كوچك و محدود بوده است! شيخ طوسى با نوشتن كتابى به نام مبسوط فقه را وارد مرحله جديدى كرد و توسعه داد. و همچنين دوره به دوره در اثر مساعى علما و فقها و وارد شدن مسائل جديد و تحقيقات جديد، بر حجم فقه افزوده شد تا آنجا كه در حدود صد سال پيش كه صاحب جواهر موفق شد يك دوره فقه بنويسد، به زحمت توانست اين كار را انجام دهد. مى ‏گويند در حدود بيست سالگى اين كار را شروع كرد و با استعداد فوق‏ العاده و كار مداوم و عمر طويل، در آخر توانست دوره فقه را به آخر برساند. دوره جواهر در شش جلد بسيار ضخيم چاپ شده. تمام كتاب مبسوط شيخ طوسى كه در عصر خود نمونه فقه مشروح و مفصلى بوده شايد از نصف يك جلد از شش جلد جواهر كوچكتر باشد. 🔺بعد از صاحب جواهر مبانى فقهى جديدى به وسيله شيخ مرتضى انصارى اعلى اللَّه مقامه پى ‏ريزى شد كه نمونه ‏اش كتاب مكاسب و كتاب طهارت آن مرحوم است. بعد از ايشان در مخيّله كسى هم خطور نمى ‏كند كه يك دوره فقه با اين شرح و تحقيق تأليف يا تدريس كند. 🔺در اين وضع حاضر و بعد از اين پيشرفت و تكامل كه در فقه ما مانند ساير علوم دنيا پيدا شده و اين پيشرفت معلول مساعى علما و فقهاى گذشته بوده، يا بايد علما و فقهاى اين زمان جلوى رشد و تكامل فقه را بگيرند و مانع ترقى آن گردند و يا بايد آن پيشنهاد متين و مترقى را عملى كنند، رشته‏ هاى تخصصى به وجود بياورند و مردم هم در تقليد تبعيض كنند همان طورى كه در رجوع به طبيب تبعيض مى‏ كنند. 📚 مجموعه آثار استاد شهيد مطهرى (اصل اجتهاد در اسلام(ده گفتار))، ج‏20، ص: 183 #اندیشه_مطهر #موضوع_شناسی #فقه 🔻🔻🔻🔻🔻🔻🔻🔻🔻 📌پ.ن: استاد علی فرحانی امروز در جلسه #فقه_فرهنگ از جهت اهمیت و گستردگی #موضوع_شناسی در ابواب مختلف فقهی، این مسئله را نتیجه گرفتند و به این دیدگاه شهید اشاره کردند. @fater290

📚#معرفی_کتاب: نقش زمان و مکان در اجتهاد 🔰مصاحبه با جمعی از فقها و شاگردان امام خمینی (ره) ❄️حضرت امام خمینی (ره) در برخی از بیانات و مکتوبات خود بر نقش «زمان و مکان در اجتهاد» تأکید می کنند. ایشان در منشور روحانیت می نویسند: «زمان و مکان دو عنصر تعیین کننده در اجتهادند» و همچنین در پیام مهم خود به مجمع تخیص مصلحت می فرمایند:«يكى از مسائل بسيار مهم در دنياى پر آشوب كنونى نقش زمان و مكان در اجتهاد و نوع تصميم‏گيريها است». ❄️در سال 1374 کنگره ای جهت برررسی دیدگاه حضرت امام (ره) برگزار شد و مرحوم آیت الله هاشمی شاهرودی، دبیر آن کنگره بودند. یکی آز آثار علمی این کنگره، مجموعه مصاحباتی است که با برخی از فقهای طراز اول و شاگردان حضرت امام همانند آیات معزز مومن، طاهری خرم آبادی، مکارم شیرازی، گرامی، معرفت، سیدکاظم حائری، هاشمی شاهرودی، مظاهری و ... در تبیین «نقش زمان و مکان در اجتهاد» انجام شده است. مجموعه این مصاحبه ها در کتابی گرآوری شده است. ❄️در این مصاحبه ها به مناسبت این موضوع، به مسائلی همچون نقش ولی فقیه در حکومت، جایگاه عقل در استنباط، منطقه الفراغ، احکام اولی و ثانوی، موضوع شناسی احکام و ... پرداخته شده است. ❄️در جلسه #فقه_فرهنگ در تاریخ 99/4/9 ، استاد علی فرحانی در ضمن بحث موضوع شناسی، بیان داشتند که دیدگاه حضرت امام (ره) در «نقش زمان و مکان در اجتهاد» نیز به مسئله موضوع شناسی برمی گردد. همچنین در برخی از گفتارهای کتاب #جام_جم_اجتهاد نیز این مسئله را متذکر شده اند. ❄️لذا با توجه به ارزش مطالب مطرح شده در این کتاب و همچنین تبیین بیشتر دیدگاه حضرت امام (ره) در این موضوع، پیشنهاد می کنیم که این کتاب را مطالعه کنید. 📌جهت تسریع در مطالعه می توانید متن پی دی اف این کتاب را از لینک زیر دانلود کنید 👇👇 http://www.ostadfarhani.ir/morsalat/lib/naghshe-zaman-v-makan-dar-ejtehad.pdf #موضوع_شناسی #علوم_انسانی_اسلامی #فقه #در_مدرسه_امام_خمینی #پای_درس_استاد @fater290

❄️بدون اطلاع از جریانات زندگی چگونه ممکن است؟ 🔹اين دين، دين خاتم است، اختصاص به زمان معين و يا منطقه معين ندارد، مربوط به همه منطقه‌‌‌‌‌ها و همه زمانهاست، ديني است که براي نظام زندگي و پيشرفت زندگي بشر آمده، پس چگونه ممکن است فقيهي از نظامات و جريان طبيعي بي‌‌‌‌‌خبر باشد، به تکامل و پيشرفت زندگي ايمان نداشته باشد و آنگاه بتواند دستورهاي عالي و مترقي اين دين حنيف را که براي همين نظامات آمده و ضامن هدايت اين جريانها و تحولات و پيشرفتهاست کاملًا و به‌‌‌‌‌طور صحيح استنباط کند؟! 📚شهید مطهری، ده گفتار، اصل اجتهاد در اسلام #اندیشه_مطهر #موضوع_شناسی #اجتهاد @fater290

♨️اهمیت آشنایی طلاب با مسائل و تحولات عالم و پیشرفت های علمی، در راستای #موضوع_شناسی در استنباط احکام 🔰 آیت الله العظمی امام خامنه ای 🔅🔅🔅🔅🔅🔅 ✨قم و دیگر حوزه‌ها، از تحولات عالم نبایستی برکنار بمانند. کسانی که تدبیر امور حوزه را به دست دارند، باید فکری کنند و ترتیبی دهند که طلاب در جریان مسائل عالم قرار گیرند. چنین نباشد که از پیشرفتهای عالم، از حوادث عالم، از موضوعات علمی، از اکتشافات جدید در زمینه‌های مختلف - چه در زمینه‌های علوم طبیعی و چه بخصوص در زمینه‌های علوم انسانی - اینها برکنار و دور باشند. ✨چرا؟ برای این‌که یک رکن مهم برای فتوا، اطلاع از #موضوع است. اگر فقیه، موضوع را نشناسد، نخواهد توانست کما هو حقه، از دلیل شرعی، حکم الهی را استنباط کند. ✨فرض کنید کسی می‌خواهد مثلاً در باب کر حرف بزند؛ نباید بداند آب چیست!؟ فرض کنید در گوشه‌ای نشسته باشد و لیوان لیوان، یا قطره قطره، در حلق او آب ریخته باشند - البته فرض غیرممکن یا بسیار مستبعدی است؛ اما در عالم تصور - می‌شود چنین انسانی بفهمد که کر، میزان کر، تطهیر کر، یا آب جاری چیست؟ چگونه می‌خواهد اینها را استنباط کند؟ اصلاً می‌تواند استنباط کند؟ می‌تواند  موضوع و حکم را بفهمد؟ ✨اگر فقیه موضوع را نداند، بسیار مشکل است که بتواند حکم را درست بداند. بسیاری از جاها انسان فتاوی‌ای را ملاحظه می‌کند و می‌بیند که این فتاوی، رسا و کامل نیست. وقتی برمی‌گردد، می‌بیند موضوع برای فتوا دهنده، درست روشن نبوده است. در بسیاری از مباحث فقهی، ما به این برخورد می‌کنیم. می‌بینیم که در مسأله‌ای، اغلب فقها به یک امر فتوا داده‌اند. انسان تعجب می‌کند. واقعیات زندگی را که نگاه می‌کند، می‌بیند حکم شرعی در این قضیه، نمی‌تواند این باشد. بعد که تأمل می‌کند، سیر می‌کند؛ می‌بیند موضوع و شقوق موضوع، در زمان صدور آن فتوا، درست روشن نبوده است. یا شقوقی داشته، که آنها در حوزه‌ فقها نبوده است، یا بعداً شقوقی به وجود آمده است که آن زمان که راجع به این موضوع بحث می‌کردند، این شقوق وجود نداشته است. ✨پس، چنانچه طلبه و فاضل جوان، از مسائل عالم مطلع شد و در جریان امور قرار گرفت، این به او در فهم احکام الهی و شرعی و فتوای صحیح و نزدیک به واقع، کمک خواهد کرد. راهش هم این است که طلاب از این معلومات برکنار نمانند. ✨در حوزه‌ی قم، باید روشهایی را برای این قضایا انتخاب کنند. مثلاً با کمک کردن به گسترش معلومات، یا مطرح کردن بعضی از مسائل روز در مجلات اختصاصی حوزه‌ها، یا تخطئه نکردن کسی که مطالعات روز دارد، و از این قبیل روشها. 📚 بیانات ۷۱/۶/۲۹ #کلام_ولی #حوزه_علمیه #موضوع_شناسی #علوم_انسانی_اسلامی #وحدت_حوزه_و_دانشگاه 🌐 المرسلات، از مقدمات تا اجتهاد https://eitaa.com/joinchat/912326691Cd7b7696c9b

♨️تصرف شارع در موضوعات تکوینی 🔰محسن ابراهیمی 🔹همانطور که مستحضرید، عنوان #موضوع_شناسی گاهی در مورد موضوعات خارجی به کار می رود و باید آن موضوع را بشناسیم تا سپس حکم آن را از ادله بدست آوریم. مثلا برای بدست آوردن حکم #بورس یا #بانک یا #بیت_کوین ابتدا باید این موضوعات را به درستی بشناسیم. 🔹همچنین عنوان #موضوع_شناسی گاهی در مورد موضوعی که در دلیل شرعی اخذ شده است به کار می رود. در استنباط احکام، باید موضوعی که در دلیل بکار رفته است را با تمام قیود آن بشناسیم. مثلا اگر در دلیل شرعی آمده است که #بیع حلال است، باید بدانیم که این موضوع چیست؟ آیا معنای عرفی آن مدنظر است یا معنای شرعی و یا لغوی؟ 🔹موضوعاتی که در دلیل شرعی قرار دارد، گاهی مخترع شارع است مثل #صلات و گاهی مصداق عرفی دارد مثل #بیع و گاهی مصداق تکوینی دارد مثل #خون. 🔹یکی از نکات اساسی در اندیشه امام خمینی ره که استاد آیت الله فرحانی در جلسات اخیر درس خارج فقه در ادامه بحث اصالت لزوم فی الملک در بررسی دیدگاه محقق اصفهانی به آن پرداختند این است که از دیدگاه حضرت امام، حتی در مواردی که موضوع دلیل شرعی مصداق تکوینی خارجی دارد (مثل دم)، شارع همان موضوع تکوینی را ، موضوع حکم خود قرار #نداده است، بلکه در آن تصرف کرده است و حصه مشخصی از آن را موضوع قرار داده است. 🔹به عبارت دیگر همانطور که در ادله امضا مثلا میگوییم که شارع در بیع عرفی، تصرفاتی میکند و سپس آن را امضا میکند در موضوعات تکوینی هم شارع تصرفاتی میکند و یک موضوع جدید اعتبار میکند و سپس آن را موضوع دلیل قرار میدهد. 🔹این دیدگاه ثمرات زیادی دارد و میتوان در بحث صحیح و اعم علم اصول به آن پرداخت‌. علاوه بر محل بحث اصالت لزوم، حضرت امام در ابتدای کتاب طهارت در بحث دماء ثلاثه، در بحث با نظر آخوند، این دیدگاه را بیان می کنند. #درس_خارج #در_مدرسه_امام_خمینی #فقه @khetabate_ghanoonieh

🌐#علوم_انسانی_اسلامی| توسعه فقه، چرایی و چگونگی 🎙استاد علی فرحانی 🌀استاد در این صوت، نکاتی را مورد چرایی و چگونگی توسعه فقه همانند جامعیت دین، لزوم تجمیع منابع، #موضوع_شناسی و ... به طور خلاصه بیان می کنند. 📌تدریس #الفائق 00/07/24 #پای_درس_استاد #اصول_فقه #فقه @almorsalaat

♨️اهمیت آشنایی طلاب با مسائل و تحولات عالم و پیشرفت های علمی، در راستای #موضوع_شناسی در استنباط احکام 🔰 آیت الله العظمی امام خامنه ای 🔅🔅🔅🔅🔅🔅 ✨قم و دیگر حوزه‌ها، از تحولات عالم نبایستی برکنار بمانند. کسانی که تدبیر امور حوزه را به دست دارند، باید فکری کنند و ترتیبی دهند که طلاب در جریان مسائل عالم قرار گیرند. چنین نباشد که از پیشرفتهای عالم، از حوادث عالم، از موضوعات علمی، از اکتشافات جدید در زمینه‌های مختلف - چه در زمینه‌های علوم طبیعی و چه بخصوص در زمینه‌های علوم انسانی - اینها برکنار و دور باشند. ✨چرا؟ برای این‌که یک رکن مهم برای فتوا، اطلاع از #موضوع است. اگر فقیه، موضوع را نشناسد، نخواهد توانست کما هو حقه، از دلیل شرعی، حکم الهی را استنباط کند. ✨فرض کنید کسی می‌خواهد مثلاً در باب کر حرف بزند؛ نباید بداند آب چیست!؟ فرض کنید در گوشه‌ای نشسته باشد و لیوان لیوان، یا قطره قطره، در حلق او آب ریخته باشند - البته فرض غیرممکن یا بسیار مستبعدی است؛ اما در عالم تصور - می‌شود چنین انسانی بفهمد که کر، میزان کر، تطهیر کر، یا آب جاری چیست؟ چگونه می‌خواهد اینها را استنباط کند؟ اصلاً می‌تواند استنباط کند؟ می‌تواند  موضوع و حکم را بفهمد؟ ✨اگر فقیه موضوع را نداند، بسیار مشکل است که بتواند حکم را درست بداند. بسیاری از جاها انسان فتاوی‌ای را ملاحظه می‌کند و می‌بیند که این فتاوی، رسا و کامل نیست. وقتی برمی‌گردد، می‌بیند موضوع برای فتوا دهنده، درست روشن نبوده است. در بسیاری از مباحث فقهی، ما به این برخورد می‌کنیم. می‌بینیم که در مسأله‌ای، اغلب فقها به یک امر فتوا داده‌اند. انسان تعجب می‌کند. واقعیات زندگی را که نگاه می‌کند، می‌بیند حکم شرعی در این قضیه، نمی‌تواند این باشد. بعد که تأمل می‌کند، سیر می‌کند؛ می‌بیند موضوع و شقوق موضوع، در زمان صدور آن فتوا، درست روشن نبوده است. یا شقوقی داشته، که آنها در حوزه‌ فقها نبوده است، یا بعداً شقوقی به وجود آمده است که آن زمان که راجع به این موضوع بحث می‌کردند، این شقوق وجود نداشته است. ✨پس، چنانچه طلبه و فاضل جوان، از مسائل عالم مطلع شد و در جریان امور قرار گرفت، این به او در فهم احکام الهی و شرعی و فتوای صحیح و نزدیک به واقع، کمک خواهد کرد. راهش هم این است که طلاب از این معلومات برکنار نمانند. ✨در حوزه‌ی قم، باید روشهایی را برای این قضایا انتخاب کنند. مثلاً با کمک کردن به گسترش معلومات، یا مطرح کردن بعضی از مسائل روز در مجلات اختصاصی حوزه‌ها، یا تخطئه نکردن کسی که مطالعات روز دارد، و از این قبیل روشها. 📚 بیانات ۷۱/۶/۲۹ #کلام_ولی #حوزه_علمیه #موضوع_شناسی #علوم_انسانی_اسلامی #وحدت_حوزه_و_دانشگاه 🌐 المرسلات، از مقدمات تا اجتهاد @almorsalaat

💢موضوع شناسی مقدمه روش شناسی 🔰 محسن ابراهیمی 💠تولید علوم انسانی، مسئله ای است که ذهن بسیاری از اندیشمندان معاصر را به خود مشغول داشته و تلاش های وافری در این راستا صورت گرفته است. آنچه در این مقال به آن خواهیم پرداخت، تاثیر #موضوع_شناسی در #روش_شناسی تولید علوم انسانی است. 💠مراد از #موضوع_شناسی در علوم انسانی این است که آن علمی که امروزه در مجامع علمی وجود دارد و مجموعه ای از مسائل مرتبط به هم را شامل می شود، به درستی بشناسیم. دلیل این نگاه به موضوع شناسی این است که در مسئله تولید علوم انسانی بر اساس مبانی اسلامی، بنا نیست که از صفر، علمی را تاسیس کنیم بلکه مفروض این است که امروزه علمی به نام مثلا اقتصاد یا جامعه شناسی یا مدیریت یا تعلیم و تربیت وجود دارد که این علوم چون زاییده اندیشه های غیراسلامی هستند، برای جامعه ما مضر است، لذا میخواهیم اقتصاد اسلامی و یا جامعه شناسی اسلامی و یا مدیریت اسلامی و ... را بر اساس منابع اسلامی تولید کنیم. لذا باید ابتدا علوم انسانی فعلی را بشناسیم و با مسائل آن آشنا شویم، سپس نسخه اسلامی آن علم را تولید کنیم. هر چند درست است که احتمال دارد ساختار و مسائل این علوم پس از اسلامی سازی دستخوش تغییراتی شود، اما کلمه مثلا "اقتصاد" در "اقتصاد اسلامی" و "اقتصاد غیر اسلامی" مشترک معنوی باقی خواهد ماند. 💠 منظور از #روش_شناسی آن روشی است که با آن میخواهیم علوم انسانی را تولید کنیم. از ابتدای شروع نهضت تولید علوم انسانی در کشور، مدلهای مختلفی با روش های متفاوتی برای تولید علوم انسانی پیشنهاد شده است. برخی به سراغ فلسفه رفته اند و برخی به سراغ فقه، برخی به سراغ تجربه و برخی به سراغ عرف، برخی به سراغ برهان و برخی به سراغ قرآن. سوال این است که روش تولید علوم انسانی را چگونه بشناسیم؟ 💠 آنچه به نظر می رسد این است که قبل از پاسخ به این سوال باید موضوع (علم انسانی) مورد نظر را به درستی بشناسیم. 💠همینطور که بیان شد، هر علم متشکل از مجموعه ای مسائل مرتبط به هم است که در کنار هم یک مرکب اعتباری را تشکیل داده اند. این مسائل در برخی از علوم دارای یک سنخ واحد هستند، لذا روش سلوک در آن علم هم واحد است. مثلا علم فلسفه علمی است که مسائل آن همه گزاره های هستی شناسانه هستند که برهان پذیرند. 💠اما این ویژگی لزوما در مسائل علوم انسانی وجود ندارد. بلکه علوم انسانی مخلوطی از گزاره های از جنس "هست" و "باید" است. "هست"ها برخی برهان پذیرند و برخی برهان پذیر نیستند. "باید" ها برخی باید تجربی هستند و برخی باید قراردادی که برهان پذیر نیستند و روش مختص به خود را می طلبند. از جهت دیگر همینطور که سابقا تبیین کرده ایم، محدوده دین، شامل هر آن چیزی است که دخیل در سعادت و شقاوت انسان است. لذا پس از تبیین صحیح این ملاک با شناخت مسائل هر علم، باید مشخص کنیم که کدام مسائل از علوم انسانی در دایره دین قرار می گیرند و کدام قرار نمی گیرند. 💠 پس از اینکه این آنالیز و تجزیه در مورد مسائل علم مورد نظر صورت گرفت، آنگاه با توجه به ویژگی هر مسئله می توان روش سلوک در آن را بدست آورد. اگر قواعد برهان در مورد آن صدق میکند و مقدمات برهانی برای آن وجود دارد به سراغ برهان می رویم. اگر برهانی نیست، اگر در محدوده سعادت و شقاوت قرار دارد (چه اینکه "هست" باشد و چه "باید") باید به سراغ منابع دین برویم و با روش فقه جواهری آن را پاسخ دهیم و .... 💠 ما سابقا در خدمت استاد علی فرحانی، این کار را در مورد علم تعلیم و تربیت انجام دادیم و مشخص شد که بسیاری از مسائل این علم از دایره برهان و فلسفه خارج اند و باید در حل آنها به روش فقه جواهری به کتاب الله و عترت رسول الله متمسک شویم. 💠 با این توضیحات مشخص شد که موضوع شناسی و آنالیز مسائل علم، مقدم بر روش شناسی تولید علوم انسانی است و لذاست که مقام معظم رهبری فرموده اند: "در حوزه علمیه علوم انسانی را بخوانند، اینها را یاد بگیرند، صورت‌بندی مسائل و عناوین را در این علوم فرا بگیرند؛ بعد برگردند به مبانی اسلامی، ببینند مسائل متناظر آنها با تفکر اسلامی چگونه است و چگونه شکل می‌گیرد."89.08.03 📌 دیدگاهتان در مورد این نوشته به محسن ابراهیمی ( @ebrahimi845 ) ارسال کنید. 97.11.26 #یادداشت #کلام_ولی #موضوع_شناسی #علوم_انسانی_اسلامی @almorsalaat

♨️اهمیت آشنایی طلاب با مسائل و تحولات عالم و پیشرفت های علمی، در راستای #موضوع_شناسی در استنباط احکام 🔰 مقام معظم رهبری ✨قم و دیگر حوزه‌ها، از تحولات عالم نبایستی برکنار بمانند. کسانی که تدبیر امور حوزه را به دست دارند، باید فکری کنند و ترتیبی دهند که طلاب در جریان مسائل عالم قرار گیرند. چنین نباشد که از پیشرفتهای عالم، از حوادث عالم، از موضوعات علمی، از اکتشافات جدید در زمینه‌های مختلف - چه در زمینه‌های علوم طبیعی و چه بخصوص در زمینه‌های علوم انسانی - اینها برکنار و دور باشند. ✨چرا؟ برای این‌که یک رکن مهم برای فتوا، اطلاع از #موضوع است. اگر فقیه، موضوع را نشناسد، نخواهد توانست کما هو حقه، از دلیل شرعی، حکم الهی را استنباط کند. ✨فرض کنید کسی می‌خواهد مثلاً در باب کر حرف بزند؛ نباید بداند آب چیست!؟ فرض کنید در گوشه‌ای نشسته باشد و لیوان لیوان، یا قطره قطره، در حلق او آب ریخته باشند - البته فرض غیرممکن یا بسیار مستبعدی است؛ اما در عالم تصور - می‌شود چنین انسانی بفهمد که کر، میزان کر، تطهیر کر، یا آب جاری چیست؟ چگونه می‌خواهد اینها را استنباط کند؟ اصلاً می‌تواند استنباط کند؟ می‌تواند  موضوع و حکم را بفهمد؟ ✨اگر فقیه موضوع را نداند، بسیار مشکل است که بتواند حکم را درست بداند. بسیاری از جاها انسان فتاوی‌ای را ملاحظه می‌کند و می‌بیند که این فتاوی، رسا و کامل نیست. وقتی برمی‌گردد، می‌بیند موضوع برای فتوا دهنده، درست روشن نبوده است. در بسیاری از مباحث فقهی، ما به این برخورد می‌کنیم. می‌بینیم که در مسأله‌ای، اغلب فقها به یک امر فتوا داده‌اند. انسان تعجب می‌کند. واقعیات زندگی را که نگاه می‌کند، می‌بیند حکم شرعی در این قضیه، نمی‌تواند این باشد. بعد که تأمل می‌کند، سیر می‌کند؛ می‌بیند موضوع و شقوق موضوع، در زمان صدور آن فتوا، درست روشن نبوده است. یا شقوقی داشته، که آنها در حوزه‌ فقها نبوده است، یا بعداً شقوقی به وجود آمده است که آن زمان که راجع به این موضوع بحث می‌کردند، این شقوق وجود نداشته است. ✨پس، چنانچه طلبه و فاضل جوان، از مسائل عالم مطلع شد و در جریان امور قرار گرفت، این به او در فهم احکام الهی و شرعی و فتوای صحیح و نزدیک به واقع، کمک خواهد کرد. راهش هم این است که طلاب از این معلومات برکنار نمانند. ✨در حوزه‌ی قم، باید روشهایی را برای این قضایا انتخاب کنند. مثلاً با کمک کردن به گسترش معلومات، یا مطرح کردن بعضی از مسائل روز در مجلات اختصاصی حوزه‌ها، یا تخطئه نکردن کسی که مطالعات روز دارد، و از این قبیل روشها. 📚 بیانات ۷۱/۶/۲۹ #حوزه_علمیه #موضوع_شناسی #علوم_انسانی_اسلامی 🌐المرسلات، از مقدمات تا اجتهاد https://eitaa.com/joinchat/912326691Cd7b7696c9b