چالش خداباوری و خداناباوری
🔹 خداناباوران و خداباوران همواره در تقابل با یکدیگر بودهاند
🔸 امروزه نیز این تقابل وجود دارد
🔺 ولی به نظر میرسد بیش از اینکه این رویارویی مربوط به تصدیق گزارههای مربوط به خدا باشد، مربوط به تصورات و مفاهیم مربوطه باشد
▪️ به این معنا که خداناباوران معمولا خدایی را انکار میکنند که در بستر زمان است و قرار است بخشی از این طبیعت یا چیزی در حد و قواره آن باشد
📌ولی خداباوران و به طور خاص اندیشمندان مسلمان اساساً مقصودشان از خدا چنین موجودی نیست؛ بلکه بیش از دیگران این خداباوران هستند که به خدای مادی و طبیعی کافرند!
اینجاست که مشخص میشود که بسیاری از چالشهای مربوط به خدا، در ناحیه تصور است نه در ناحیه تصدیق!
#خدا
#خداشناسی
#خداباوری
#آتئیسم
🌱اندیشه رضوان؛
پایگاه تخصصی تحلیل و بررسی اندیشههای تمدنی
📎ایتا l سایت | تلگرام | اینستاگرام | ویراستی | آپارات
همزیستی تجربهگرایی و سرمایهداری
🔹جالب است که همزیستی #تجربه_گرایی (#پوزیتیویسم) با #سرمایه_داری (#کاپیتالیسم) به گونهای است که برخی مثل جورج نواک تجربهگرایی را برایندی از سرمایهداری میداند. (جرج نواک، فلسفه تجربهگرا، ص 9) علاوه بر اینکه از جهت دیگر میتوان رشد سرمایهداری را خروجی تجربهگرایی دانست.
🔺چه بسا به همین دلیل باشد که جریان تجربهگرایی و سرمایهداری هردو بیشتر در انگلستان رشد و شکوفایی داشتهاند.
🌱اندیشه رضوان؛
پایگاه تخصصی تحلیل و بررسی اندیشههای تمدنی
📎ایتا l سایت | تلگرام | اینستاگرام | ویراستی | آپارات
آتئیسم امروز؛ فرزند تجربهگرایی!
🔺اگرچه برخی از منکرین وجود خدا رویکرد فلسفههای قارهای و #اگزیستانسیالیسم دارند ولی بخش مهمی از آنچه امروزه به عنوان #آتئیسم رشد یافته است، تحت تأثیر #تجربه_گرایی است
🔹امثال داوکینز و هاوکینگ، در عمل معتقدند که تجربه و حس برای شناخت کافی است و علوم طبیعی برای تبیین همه چیز کافی است؛ در نتیجه نیازی به تحلیلهای غیرتجربی (از جمله استدلالهای عقلی) نداریم بلکه از این منظر، آنها مردود میباشند؛ چراکه از تحلیلهای عقلی از نظر تجربی قابل اثبات نیستند!
🌱اندیشه رضوان؛
پایگاه تخصصی تحلیل و بررسی اندیشههای تمدنی
📎ایتا l سایت | تلگرام | اینستاگرام | ویراستی | آپارات
قراردادگرایی ارزشی و حقوقی
🔹فلسفه حق و ارزش، نگرش دینی شیعه آن است که ارزشهایی به عنوان ارزشهای ثابت وجود دارند که باقی ارزشها تابع آنها میباشند. به عنوان مثال عدالت از جمله این ارزشهاست که بایستی دیگر امور و بایستهها را با آن سنجید
🔺ارزشمندی #عدالت هم وابسته به خواست یا اراده یا قراداد نویسی یا قانون گذاری انسان یا انسانها نیست بلکه امری فراتر از اختیار و اراده انسانهاست.
▪️در مقابل اما بخشی از فیلسوفان مدرن همچون بنتام به واسطه تجربهگرایی و نیز هگل به خاطر دولتگراییاش معتقدند بایستهای برتر از اراده دولتها یا خواست افراد انسانی نیست. هر چه هست همان است.
🔸مهمترین چالشی که در #فلسفه_حقوق هگل و بنتام وجود دارد آن است که اگر چنین باشد، عملا دیگر شاخصه و ملاکی برای #مشروعیت وجود نخواهد داشت.
❗️هر دولتی یا هر سلطانی یا هر شخصی با هر گرایشی ممکن است قوانینی را وضع کند که به نفع خود باشد ولی ظالمانه باشد
⁉️آیا میتوان چنین قواعدی را مشروع دانست! قطعا خیر؛ چراکه چنین قوانینی هم فرد و هم دولت و تمام عرصههای جامعه را به مرور به نابودی میکشاند!
🌱اندیشه رضوان؛
پایگاه تخصصی تحلیل و بررسی اندیشههای تمدنی
📎ایتا l سایت | تلگرام | اینستاگرام | ویراستی | آپارات
هر کسی یک نظری داره!
🔹بارها تاکنون به گوشمان خورده است که «هر کسی یک نظری دارد».
🔸این جمله میتواند به عنوان یکی از شعارهای ملموس #پلورالیسم در جامعه کنونی است.
🔺معمولا هم وقتی این را میشنویم که طرف مقابلمان در گفتگو در مقابل منطق ما قانع شده است، ولی میخواهد از حقیقت فرار کند!
❗️ناگفته پیداست که این جمله چقدر لغزنده است...
✅ اگر مقصود از اینکه «هر کسی، نظری دارد!» احترام عملی و گفتگوی محترمانه است، بسیار عالی است
♦️ ولی اگر مقصود این است که هر دیدگاهی، حتی بیمنطقترین دیدگاهها هم پذیرفتنی باشد، فاقد اعتبار است!
🌱اندیشه رضوان؛
پایگاه تخصصی تحلیل و بررسی اندیشههای تمدنی
📎ایتا l سایت | تلگرام | اینستاگرام | ویراستی | آپارات
خودبنیادی اومانیسم
🔹#اومانیسم در دوره مدرن معتقد است همه نیازها و اهداف بشریت را میتوان با عقل و تجربه رفع کرد. عقل و تجربهای خودبنیاد که میخواهد بر خودش تکیه داشته باشد و طبیعتا نیازی به دین و وحی و ... ندارد
🔸ولی خودبنیادی عقل و تجربه دچار چالش جدی است:
⁉️آیا بشر گذشته عقل و تجربه نداشت؟ آیا بدون عقل و تجربه برده داری میکرد؟ بدون عقل و تجربه غارت میکرد؟
✅خیر؛ بشر گذشته با عقل و تجربه خودش میدانست که باید به انسانیت و عدالت پایبند باشد ولی همواره اسیر منافعش بود و ندای عقلش به گوش خودش نمیرسید!
🔺اینجاست که ادیان با آموزههای خویش میآیند تا عقل خاک خورده را بیدار و زنده کنند
📌 آری؛ عقل و تجربه محور بسیاری از ادراکات بشر هستند. بلکه اساساً دین را با عقل و عقلانیت باید پذیرفت. ولی این به معنای آن نیست که عقلانیت نیازی به دین ندارد!
▪️عقلانیت بدون دین، بشر را از آسمان منقطع میکند و او را در حد نیازهای غریزیاش نگه میدارد.
🔺چنین بشری دلیلی ندارد در جستجوی تکامل و سعادت باشد! چنین بشری فقط به فکر منافع خویش است! حتی انسان دوستی و انسانیت هم برایش بیمعنی خواهد بود؛ چراکه تمام اندیشه او، غریزه و منافعش خواهد بود.
❗️نمونه بارز این مطلب آن است که تمدن غرب با عقلانیت خودبنیاد به جایی رسیده است که از رژیم جنایتکار اسرائیل تمام قد حمایت میکند!
#عقلانیت
#تجربه_گرایی
🌱اندیشه رضوان؛
پایگاه تخصصی تحلیل و بررسی اندیشههای تمدنی
📎ایتا l سایت | تلگرام | اینستاگرام | ویراستی | آپارات
اومانیسم چیست؟
🔹 اگر بخواهیم اومانیسم را راحت و به دور از اصطلاحات کلاسیک تعریف کنیم، باید بگوییم:
🔸 اومانیسم در جهان کنونی اندیشهای است که معتقد است عقل و تجربه بشر، تمام نیازهای بشر را تأمین خواهد کرد.
🔺در واقع اومانیسم تمام تکیهاش بر عقل و تجربه است
▪️منظور از عقل و تجربه هم آن چیزی است که هیچ رابطهای با دین ندارد بلکه گاهی با دین هم در تعارض است (بر اساس آنچه از مسیحیت تحریف شده به دست آورده بود)
📌پیامد این نگاه آن است که بشر دیگر نیازی به دین ندارد و دیگر دستورات و آموزههای دینی برایش بیمعنی و ناکارآمد است.
🔸بلکه تمام جامعه و ابعاد حقوقی، سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و فرهنگیاش را به تنهایی میتواند مدیریت کند و بشر را به سعادت برساند.
❌اینجاست که #اومانیسم با #سکولاریسم (جدایی دین از عرصههای دنیوی مثل سیاست و... ) ارتباط تنگاتنگی پیدا میکند.
🌱اندیشه رضوان؛
پایگاه تخصصی تحلیل و بررسی اندیشههای تمدنی
📎ایتا l سایت | تلگرام | اینستاگرام | ویراستی | آپارات
علم سنتی و مدرن
🔹 تفکیک علم به مدرن و سنتی مبتنی بر چالشهای مسیحیت تحریفشده در غرب بوده است
🔸 چالشهایی که منجر به تعارض علم و دین و عقل شده بود و در نهایت منجر به آن شد که غرب پس از قرون وسطی به سمت جدایی از دین و تجربه گرایی افراطی پیش رود.
🔺این در حالی است که اساسا از نزدیک به هزار سال پیش، #تمدن_اسلامی در گستره خود از ایران تا اندلس توانسته بود علم و دین و عقل را جمع کند و در نهایت فیزیکدانان، ریاضیدانان و شیمیدانان و دانشمندانی تربیت کند که در عین پایبندی به دانش تجربی، فقیه و مفسر و فیلسوف هم بودهاند.
#علم_و_دین
#عقل_و_دین
📍جلسه پاسداشت مقام معلم توسط مجموعه اندیشه رضوان و دانشگاه فرهنگیان مشهد با سخنرانی استاد رحیمپور ازغدی
🌱اندیشه رضوان؛
پایگاه تخصصی تحلیل و بررسی اندیشههای تمدنی
📎ایتا l سایت | تلگرام | اینستاگرام | ویراستی | آپارات
حضور اجتماعی زن در اسلام؛ تأیید یا ممانعت؟!
از andishehrezvan.ir مطالعه کنید
🌱اندیشه رضوان؛
پایگاه تخصصی تحلیل و بررسی اندیشههای تمدنی
📎ایتا l سایت | تلگرام | اینستاگرام | ویراستی | آپارات
استکبار ستیزی و عدالت ورزی شیعه
🔹 #عدالت یکی از ارکان اصلی گفتمان شیعی است
🔸 لذا در گفتمان عمومی به عنوان یکی از اصول دین مطرح میشود.
🔺 اصل این مسئله درباره عدالت الهی است
▪️ اما هنگامی که به عدالتمندی خداوند باور داشته باشیم، قاعدتا بایستی در فلسفههای اجتماعی و سیاسی نیز عدالت را یک اصل بدانیم
🔸اینجاست که امتداد گفتمان شیعه در طول تاریخ استکبارستیزی و مبارزه باسلطهگری بوده است
❗️برخلاف مکاتب و گفتمانهایی که عدالت را در ذیل آزادی و در نهایت سرمایهداری ترجمه میکنند
📌اینجاست که شیعه استکبارستیز و استعمارزدا میشود ولی آنها استعمارزا و مستکبرساز خواهند بود.
#شیعه
#لیبرالیسم
#فلسفه_سیاست
#فلسفه_حقوق
#عدالت
#آزادی
🌱اندیشه رضوان؛
پایگاه تخصصی تحلیل و بررسی اندیشههای تمدنی
📎ایتا l سایت | تلگرام | اینستاگرام | ویراستی | آپارات
انگیزه روانی پلورالیسم
🔸یکی از علتهای گرایش به #پلورالیسم انگیزههای روانی است.
🔹مثلاً جوان امروزی وقتی کثرت ادیان و فرقهها را میبیند این سؤال برایش ایجاد میشود که واقعاً از میان این همه، تنها دینی خاص (اسلام) یا مذهبی خاص (شیعه) حق است و بقیه یک سره باطل و پوچ؟
🔺طبیعتا بسیار بعید به نظر میرسد.
🔻اینجاست که گرایش به #کثرت_گرایی دینی رخ میدهد.
🔺ولی باید دانست که وقتی از حقانیت اسلام سخن گفته میشود، اصلا مقصود این نیست که دیگر اندیشهها کاملا غلط هستند.
بلکه دیگر ادیان ابراهیمی نیز از جانب همان خداست؛ هرچند بعدها تحریف شدند
🔸در واقع همین تحریف، زمینه التقاط، انحراف، خطا و اشتباه شده است ولی این به معنای آن نیست که همه گزارهها و آموزههای آن دین یک سره غلط باشد.
📌به عبارت دیگر، اصول اندیشه اسلامی با اصول اندیشه دیگر ادیان تحریف شده سازگار نیست و نمیتوان همه آنها را حقیقت دانست چراکه قطعا با یکدیگر در تضاد یا تناقض خواهند بود. پس قطعا یکی از آنها با حقیقت منطبق هستند و نمیتواند همگی آنها حق باشند (اینجا پلورالیسم معنا ندارد و نادرست است)
▪️ولی این به معنای آن نیست که آن ادیان در برخی از آموزهها و مفاهیم جزئی هم هیچ بهرهای از حقیقت نداشته باشند؛ بلکه ممکن است در برخی تعالیم با هم همسو باشند!
🌱اندیشه رضوان؛
پایگاه تخصصی تحلیل و بررسی اندیشههای تمدنی
📎ایتا l سایت | تلگرام | اینستاگرام | ویراستی | آپارات
شک به فلسفه
🔹در دبیرستان یا دانشگاه خیلی میشنوید که خیلی از مسائل دینی یا فلسفی علمی نیست.
🔸منظور این افراد هم از علم، دانش مربوط به عالم ماده و فیزیکی است.
🔺در نتیجه نسبت به امور غیرمادی مثل وجود خدا نمیتوان چیزی گفت و باید شکاک بود!
▪️این شکاکیت؛ نتیجه اندیشههای بیکن، هیوم و اندیشههایی بر محور تجربهگرایی (#پوزیتیویسم) است.
♦️اندیشههایی که نتیجهاش آن است که میخواهد بگوید گزارههای فلسفی و دینی، انتزاعی هستند و باید نسبت به آنها شکاک باشیم!
❗️ولی این دیدگاه با یک چالش جدی مواجه است!
📍اینکه شک به گزارههای فلسفی، عقلی و دینی و بیاعتبار کردن آنها باعث میشود، حتی علوم تجربی هم مشکوک باشند!
📌چراکه روابط علت و معلولی میان پدیدههای مادی خودش از قبیل امور غیرفیزیکی است ولی محوری مهم در علوم تجربی است.
🔸در قانون علیت که در خیلی از علوم تجربی به کار میرود، خودش یک قانون فلسفی و عقلی است که معتبر است ولی تجربی نیست!
#شکاکیت
🌱اندیشه رضوان؛
پایگاه تخصصی تحلیل و بررسی اندیشههای تمدنی
📎ایتا l سایت | تلگرام | اینستاگرام | ویراستی | آپارات
شکگرایی فلسفی؛ شالوده فلسفه پست مدرن
🔹ریچارد پاپکین:
پستمدرنیسم صورت نوین و افراطی شکگروی است که در دو قرن حاضر پدید آمده و منکر هر گونه چارچوب عقلی برای بررسی مسائل عقلانی است.
این همان چیزی است که در پیام قبلی گفته شد
همان چیزی که یک چالش جدی در فلسفه غرب است.
#شکاکیت
🌱اندیشه رضوان؛
پایگاه تخصصی تحلیل و بررسی اندیشههای تمدنی
📎ایتا l سایت | تلگرام | اینستاگرام | ویراستی | آپارات
تحریم الکل در اسلام!
🔸الکل در اسلام به دلیل مست کنندگیاش تحریم میشود.
🔹یعنی اسلام 1400 سال پیش این نسخه را به بشریت عرضه کرده است که اگر مایعی مستکننده بود، مصرف آن ممنوع است
🔹مهم نیست که مایع مستکنننده در هر زمان و عصری، چه باشد!
🔺در صدر اسلام، شراب بوده که به شیوه سنتی تهیه میشده است.
🔺پس از آن الکل کشف شده است که منافع جدی در پزشکی و صنعت دارد ولی برای مصرف نمیتوان از آن استفاده نمود.
📌با این فرمول است که اسلام 1400 سال پیش الکل را تحریم میکند؛ الکلی که زکریای رازی نزدیک به 1000 سال پیش (پس از اسلام) آن را کشف کرد!
▪️ولی کسی که این فرمول را نداند، این پرسش برایش به وجود میآید که چگونه الکلی که 1000 است کشف شده، در 1400 سال پیش تحریم شده؟!!
#الکل
#دین_و_تاریخ
🌱اندیشه رضوان؛
پایگاه تخصصی تحلیل و بررسی اندیشههای تمدنی
📎ایتا l سایت | تلگرام | اینستاگرام | ویراستی | آپارات
تاریخمندی دین
🔹در رابطه دین و تاریخ برخی پرسشها و چالشها ناظر به تاریخمندی دین است.
🔸در واقع تاریخمندی هر چیز به معنای موقتی و عرضی بودن آن امر دارد
🔺 به گونه ای که هر امر تاریخمند زاییدۀ شرایط خود است و تناسب و کارآمدی آن وابسته به همان شرایط تاریخی میباشد.
▪️در نتیجه اگر زمان یا مکان تغییر کند، کارایی آن چیز تغییر میکند.
📌این مسئله ابعاد مختلفی دارد که از جمله میتوان به مسئله «نسبت زمان حاضر با اسلام 1400 سال پیش» اشاره کرد.
✅ به امید خدا، در ادامه در باره تاریخمندی دین، ابعاد و نظریات پیرامون آن مطالب بیشتری ارائه خواهیم کرد.
#دین_و_تاریخ
🌱اندیشه رضوان؛
پایگاه تخصصی تحلیل و بررسی اندیشههای تمدنی
📎ایتا l سایت | تلگرام | اینستاگرام | ویراستی | آپارات
May 11
تاریخچه خداناباوری!
🔹اگرچه خداناباوری امروز محصول مدرنیته است ولی اساس آن، از گذشته وجود داشته است.
در زمانه خود انبیاء نیز افرادی بودهاند که با #خدا کنار نمیآمدند.
🔸عموما از اینها با نام زندیق، ملحد و... یاد میشود.
🔺با این حال تأثیر مدرنیته بر خداناباوری در جهان امروز قابل انکار نیست
🔸زیرا اقتضائات علم تجربی و فلسفه مدرن، عملا الحاد را از حالت پرسشگری خارج کرد و سعی کرد برای آن تئوری پردازی کند.
📌الحاد گذشته بیشتر پرسشگر بود ولی الحاد مدرن در تلاش است تا خود را به عنوان علم و تئوری معرفی کند.
▪️البته اینکه چه مقدار در ادعای خودش موفق است، سخنی دیگر است!
#خداشناسی
#آتئیسم
#خداباوری
#خداناباوری
🌱اندیشه رضوان؛
پایگاه تخصصی تحلیل و بررسی اندیشههای تمدنی
📎ایتا l سایت | تلگرام | اینستاگرام | ویراستی | آپارات
روانشناسی خداناباوری
🔹 بخشی از خداناباوریها در سطح عمومی ناشی از انگیزههای روانی است.
🔸 در واقع افراد چون با امور محسوس و عینی انس دارند، چندان با وجود خدای غیرمحسوس و غیرمادی راحت نیستند.
🔺 در نتیجه وجود امور غیبی از جمله خدا را بعید میانگارند.
📌در طول تاریخ بخش مهمی از این بعیدانگاری (استبعاد) با تشبیه امور غیبی به محسوسات درمان شده است!
#خداشناسی
#خداباوری
#خداناباوری
#آتئیسم
🌱اندیشه رضوان؛
پایگاه تخصصی تحلیل و بررسی اندیشههای تمدنی
📎ایتا l سایت | تلگرام | اینستاگرام | ویراستی | آپارات
رئیسی، خدمت و دین
🔹 روحیه خدمترسانی از ویژگیهای بارز #شهید_جمهور بود. روحیهای برخاسته از بینش و نگرش دینی که اگر در سطوح مختلف مدیریتی باشد، زمینه مناسبی برای #پبشرفت و آبادانی بیشتر فراهم میشد.
🔺اینجاست که مشخص میشود که چگونه حتی آموزههای اخلاقی در دین، در اصلاح امور دنیا اثرگذار خواهد بود.
📌اکنون مشخص میشود دین چگونه مسیر اصلاح جامعه را از مسیر اصلاح درونی افراد میداند.
🌱اندیشه رضوان؛
پایگاه تخصصی تحلیل و بررسی اندیشههای تمدنی
📎ایتا l سایت | تلگرام | اینستاگرام | ویراستی | آپارات
دین و تاریخمندی
🔹 یکی از چالشهایی که در فلسفه دین و هرمنوتیک مورد توجه است، مسئله تاریخینگری یا تاریخمندی است
🔸اینکه فهم آدمی از حقیقت همواره در حصار تاریخ است
🔺لذا آدمیان امروز نمیتواند ادیانی که در گذشته بوده است و مناسبات آن را به درستی درک کند
در نتیجه نمیتواند از آنها نسخهای برای امروز خودش بپیچد
📌این دیدگاه شاید با دین مشکلی هم نداشته باشد ولی با فهم بشر از دین در جهان امروز دچار چالش خواهد بود.
▪️ولی مهمترین چالش این نظریه آن است که خودشکن و خودمتناقض است
🔺یعنی اگر چنین باشد، خود این ایده که قرار است یک حقیقتی را بیان کند هم تاریخ مصرف خواهد داشت. یعنی باید زمانی برسد که دیگر این ایده قابل قبول نباشد!
📍اگر هم این ایده را بدون تاریخ مصرف بدانیم، پس پذیرفتهایم که برخی ایدهها و گزارهها میتواند تاریخ انقضا نداشته باشد.
#دین_و_تاریخ
#هرمنوتیک
🌱اندیشه رضوان؛
پایگاه تخصصی تحلیل و بررسی اندیشههای تمدنی
📎ایتا l سایت | تلگرام | اینستاگرام | ویراستی | آپارات