#ادامه‌ی_آموزش_عروض امیدوارم کثرت مطالب شما را مکدر نکند زیرا این‌ها فقط مروری بود بر آنچه را که مفصل به هر یک از آن‌ها خواهیم پرداخت. لذا با مرور کلی که نیازمند پیش آگاهی شما عزیزان است با مفاهیم آشنا شوید تا مباحث بعدی را بهتر دریابید. تا این‌جا با مختصری از مبانی و قالب‌های پرکاربرد آشنا شدید البته دیگر قالب‌ها را پس از آموزش عروض آشنا خواهید شد. #نکته‌ی_مهم : بهترین و شیرین‌ترین راه برای یادگیری وزنِ شعر، خواندنِ شعر است. پس تا می‌توانید شعر بخوانید و تلاش کنید همراه با شعر خواندن به وزن شعر نیز فکر کنید. در اینجا درست خواندنِ شعر مهم‌ترین اصل است. بسیار مفیدتر خواهد بود اگر شعرها را بلند بلند بخوانید تا علاوه بر چشم و ذهن‌تان، گوش‌تان نیز با عروض و قافیه و وزن شعر، به صورت سماعی خو بگیرد. همچنین تلاش کنید هر شعر را بر اساس همان ریتم و وزن، برای خودتان بخوانید. نکاتی کلیدی راجع به تقطیع را عرض می‌کنم. ابتدا توجه داشته باشید مهم خوانش درست شما از شعر است تا بتوانید درست تقطیع کنید. یعنی آنطور که خوانده می‌شود، نه نگارش معمول شعر؛ که اصطلاحاً : #خط_عروضی نامیده می‌شود. همچنین یک قاعده‌ی کلی راجع به #نون_ساکن هرگاه قبل از #نون_ساکن هجای بلند (آ ـ ایـ ـ او) باشد (ن) از تقطیع ساقط است، مانند: مصوت بلند ( آ ) جان ـ خزان مصوت بلند ( او ) خون ـ جنون مصوت بلند (ایـ ) این ـ دین توجه داشته باشید که این قاعده در حروف ساکن دیگر لحاظ نمی‌شود. قاعده‌ی دیگر این‌که بنا بر ضرورت که در ادامه با (اختیارات شاعری) و (اضطرارات شاعری) آشنا خواهید شد بعضاً مصوت کوتاه را بلند تلفظ می‌کنیم مانند مصوت کوتاه (ز) در مصراع زیر، واژه‌ی #روز من از روز ِ ازل دیوانه بودم مَ/نز/رو/زِ/ = مفاعیلن ا/زَل/دی/وا/ = مفاعیلن نِ/بو/دم/ = فعولن #تمرین 1 : ✅ ابیات ذیل را تقطیع فرمایید. هر دم از عمر ، می‌رود نفسی چون نگه می‌کنم نمانده بسی ا─━⊰═•••❃❀❃•••═⊱━─ا تا کی غم دل گفتنم در خانه با دیوارها خواهم زد از بی‌طاقتی فریاد در بازارها ا─━⊰═•••❃❀❃•••═⊱━─ا پس از تقطیع ابیات فوق، تقطیع‌تان را با نمونه‌های ذیل تطبیق کنید تا متوجه اشکالات احتمالی خود شوید. 👇 آموزش عروض وقافیه سید محمدرضا شمس (ساقی) https://eitaa.com/arozghafie

✅ پاسخ تقطیع ابیات فوق👇 آن سیَه چرده که شیرینی عالم با اوست (فاعلاتن فعلاتن فعلاتن فع لن) _ ن _ _/ ن ن _ _/ ن ن _ _/ _ _ آن/سِ/یَهْ/ چُر ¶ فاعلاتن دِ/ کِ/ شی/ری ¶ فعلاتن نِ/یِ/ عا/لم¶ فعلاتن با/ اوست 3 ¶ فع لن چشم میگون لبِ خندان دلِ خرّم با اوست چَش/مِ/ مِی/گون ¶ فاعلاتن لَ/بُ/ خَن/دان ¶ فعلاتن دِ/لُ/ خُر/رَم ¶ فعلاتن با/ اوست 3 ¶ فع لن آن سیَه چرده که شیرینی عالم با اوست چشم میگون لبِ خندان دلِ خرّم با اوست (فاعلاتن فعلاتن فعلاتن فع لن) آن/سِ/یَهْ/ چُر ¶ دِ/ کِ/ شی/ری ¶ نِ/یِ/ عا/لم¶ با/ اوست چَش/مِ/ مِی/گون¶ لَ/بُ/ خَن/دان ¶ دِ/لُ/ خُر/رَم ¶ با/ اوست ا─━⊰═•••❃❀❃•••═⊱━─ا (مفعول مفاعیل مفاعیل فعولن) _ _ ن/ ن _ _ ن/ ن _ _ ن/ ن _ _ بیدار شو ای دیده! که ایمن نتوان بود بی/دا/ر/ شُ/ ای/ دی/دِ/ کِ/ ای/من/ نَ/ تَ/وان1/ بود 3 زین سیل دمادم، که در این منزل خواب است زین/ سِی/لِ/ دَ/ما/دَم/ کِ/ دَ/رین/ مَن/زِ/ لِ/ خا/بست 3 ا─━⊰═•••❃❀❃•••═⊱━─ا (فاعلاتن فعلاتن فعلاتن فعِلن) _ ن _ _/ ن ن _ _/ ن ن _ _/ ن ن _ نرگسش عربده جوی و لبش افسوس کنان نر/گِ/سش/عر/ بَ/دِ/جو/یُ/ 2 لَ/بَ/شَف/سو/ س/ کُ/نان نیم شب دوش به بالین من آمد بنشست نی/م/ شب/ دو/ ش/ بِ/ با/لی/ نِ/ مَ/نا/ مد/ بِ/ن/شست 3 ا─━⊰═•••❃❀❃•••═⊱━─ا (مفاعلن فعَلاتن مفاعلن فعَلن) ن _ ن _/ ن ن _ _/ ن _ ن _/ ن ن _ خیال روی تو در هر طریق همره ماست خِ/یا/ل/ رو/ ی/ تُ/ در/ هر/ ط/ری/ق/ هم/ ر/هِ/ ماست 3 نسیم موی تو پیوند جان آگه ماست ن/سی/م/ مو/ ی/ تُ/ پی/ون/ د/ جا/ن/ آ/ گ/ه/ ماست 3 ا─━⊰═•••❃❀❃•••═⊱━─ا (فاعلاتن فاعلاتن فاعلاتن فاعلن) _ ن _ _/ _ ن _ _/ _ ن _ _/ _ ن _ زاهد ظاهرپرست از حال ما آگاه نیست زا/ه/دِ2/ ظا/ هر/ پ/رس/تز/ حا/ل/ ما/ آ/ گا/ه/ نیست 3 در حقِ ما هر چه گوید جای هیچ اکراه نیست در/ حَ/ قِ2/ ما/ هر/ چ/ گو/ید/ جا/ ی/ هی/چک/ را/ه/ نیست 3 ا─━⊰═•••❃❀❃•••═⊱━─ا (فاعلاتن فعلاتن فعلاتن فعلن) _ ن _ _/ ن ن _ _/ ن ن _ _/ ن ن _ صبحدم مرغ چمن با گل نوخاسته گفت صب/ح/دم/ مر/ غ/ چ/من/ با/ گ/ل/ نو/خا/ س/ت/ گفت 3 ناز کم کن که در این باغ بسی چون تو شکفت نا/ز/ کم/ کن/ ک/ د/رین/ با/ غ/ ب/سی/ چن/ ت/ ش/کفت 3 ا─━⊰═•••❃❀❃•••═⊱━─ا (مستفعلن مستفعلن مستفعلن مستفعلن) _ _ ن _/ _ _ ن _/ _ _ ن _/ _ _ ن _ آن کیست کز روی کرم با ما وفاداری کند آن/ کی/س‌ت4/ کز/ رو/یِ2/ کَ/رَم/ با/ ما/ وَ/فا/ دا/ری/ کُ/ند بر جای بدکاری چو من یک دم نکوکاری کند بر/ جا/ی/ بد/ کا/ری/ چ/ من/ یک/ دم/ ن/کو/ کا/ری/ ک/ند ا─━⊰═•••❃❀❃•••═⊱━─ا (مفاعلن فعلاتن مفاعلن فع لن) ن _ ن _/ ن ن _ _/ ن _ ن _/ _ _ غلام نرگس مست تو تاجدارانند غ/لا/م/ نر/ گ/س/ مس/تِ2/ تُ/ تا/ج/دا/ را/نند خراب باده‌ی لعل تو هوشیارانند خ/را/ب/ با/ د/ی/ لع/لَ 2/ ت/ هو/ش/یا/ را/نند ا─━⊰═•••❃❀❃•••═⊱━─ا (فاعلاتن فعلاتن فعلاتن فعَلن) _ ن _ _/ ن ن _ _/ ن ن _ _/ ن ن _ قتل این خسته به شمشیر تو تقدیر نبود قت/لِ/ این1/ خَس/ تِ/ بِ/ شَم/شی/ رِ/ تَ/ تَق/دی/ ر/ نَ/بود ور نه هیچ از دل بی رحم تو تقصیر نبود وَر/ نَ/ هی/چَز/ دِ/لِ/ بی/ رَح/ مِ/ تُ/ تق/صی/ ر/ نَ/بود ا─━⊰═•••❃❀❃•••═⊱━─ا (مفاعلن فعلاتن مفاعلن فعَلن) ن _ ن _/ ن ن _ _/ ن _ ن _/ ن ن _ به پیش خیل خیالش کشیدم ابلق چشم بِ/ پی/شِ/ خِی/ لِ/ خِ/یا/لش/ کِ/شی/دَ/مَب/ لَ/قِ/ چشم بدان امید که آن شهسوار بازآید ب/دان1/ اُ /می/ د/ ک/ آن/ شه/ س/وا/ر/ با/ زا/ید ا─━⊰═•••❃❀❃•••═⊱━─ا (مفعول فاعلات مفاعیل فاعلن) _ _ ن/ _ ن _ ن/ ن _ _ ن/ _ ن _ دل در جهان مبند و به مستی سؤال کن دل/ در/ جَ/ هان1/ مَ/بَن/دُ/ بِ/ مَس/تی/ سُ/ آ /ل /کن از فیض جام و قصه‌ی جمشید کامگار از/ فی/ضِ/ جا/مِ/ قص/صِ/ یِ/ جم/شی/دِ/ کا/م/گار ا─━⊰═•••❃❀❃•••═⊱━─ا توضیحات : 1_ قاعده‌ی #نون_ساکن 2_ قاعده‌ی #اشباع (بلند تلفظ کردن هجای کوتاه) 3 _ قاعده‌ی #هجای_آخر_مصراع (#بلند) 4 _ #قاعده_حرف_ت یک شنبه 1401/08/08 سید محمدرضا شمس (ساقی) https://eitaa.com/arozghafie

✅ پ . ن 👆 ۱ _ قاعده‌ی #اشباع (بلند تلفظ کردن هجای کوتاه) ۲ _ قاعده‌ی #هجای_آخر_مصراع (آخرین هجا فقط بلند محسوب می‌شود ۳ _ قاعده‌ی #نون_ساکن خارج از تقطیع ۴ _ قاعده‌ی #تسکین (تبدیل دو هجای کوتاه، به یک هجای بلند) ۵ _ قاعده‌ی #ابدال (فعلن به فع لن) آخرین رکن ۶ - قاعده‌ی #وزن_دوری (هر مصراع حکم دو نیم مصراع است و رکن آخر هر نیم مصراع حکم قاعده‌ی آخر مصراع است. ۷ - #قاعده_حرف_ت (ساقط از تقطیع) سید محمدرضا شمس (ساقی) پنج‌شنبه 1401/10/08 https://eitaa.com/arozghafie

✅ پاسخ تقطیع ابیات فوق👇 گر وصل تو ای ترک نه بختی است مکرم مفعول مفاعیل مفاعیل فعولن (هزج مثمن اخرب مکفوف محذوف) گر/ وص/ل/ = مفعول ت / ای/ تر/ ک/ = مفاعیل نَ / بخ/ تی/ ‌ست۱/ = مفاعیل م/ کر/ رم / = فعولن ور روی تو ای دوست نه فتحی است مُهنا ور/ رو/ ی/ = مفعول تُ/ ای/ دو/ست۱/ = مفاعیل نَ/ فت/ حی/ ست۱/ = مفاعیل م/ هن/ نا / = فعولن ا─━⊰═•••❃❀❃•••═⊱━─ا نظر برداشت شبنم در هوای آفتاب از گل مفاعیلن مفاعیلن مفاعیلن مفاعیلن (هزج مثمن سالم) ن/ظر/ بر/دا/ = مفاعیلن شت۱/ شب/نم/ در/ = مفاعیلن ه/وا/ی۲/ آ/ = مفاعیلن ف/تا/بَز/ گل/ = مفاعیلن به امّید که من از عارض او چشم بردارم ب/ اُم/می/د۲/ = مفاعیلن ک/ من/ از /عا/ = مفاعیلن ر/ض۲/ او/ چش/ = مفاعیلن م/بر/دا/رم/ = مفاعیلن ا─━⊰═•••❃❀❃•••═⊱━─ا خروشیدن ِ پهلوانان به درد فعولن فعولن فعولن فعل (متقارب مثمن محذوف یا وزن شاهنامه) خ/رو/شی/ = فعولن د/نِ۲/پَه/ = فعولن ل/وا/نان۳/ = فعولن بِ/درد۴/ = فعل کنان گوشت تن را بر آن رادمرد کُ/نان۳/گو/ = فعولن شت۱/تن /را/ = فعولن ب/رآن۴/ را/ = فعولن د/مرد۴/ = فعل ا─━⊰═•••❃❀❃•••═⊱━─ا وین روز مفارقت به شب می آمد مفعول مفاعلن مفاعیلن فع (وزن دوم رباعی) وین/رو/ز/ = مفعول م/فا/ر/قت/ = مفاعلن ب/شب/می/آ/ = مفاعیلن مد/ = فع آن لب که چو جان ماست دور از لب ماست مفعول مفاعلن مفاعیلُ فعل (وزن سوم رباعی) آن/لب/ک/ = مفعول چ/جا/ن/ما/ = مفاعلن ست۱/دو/رز/ل/ = مفاعیل ب/ماست۱و۴/ = فعل ا─━⊰═•••❃❀❃•••═⊱━─ا در آن زمان که جهان را به جان وداع کند مفاعلن فعلاتن مفاعلن فعلن (مجتث مثمن مخبون محذوف) د/رآن۳/ز/مان۳/ = مفاعلن ک/ج/هان۳/را/ = فعلاتن ب/جان۳/و/دا/ = مفاعلن ع/ک/ند/ = فعلن به مال و دولت او سفله‌ای گمارد چرخ ب/ما/لُ/دو/ = مفاعلن ل/ت/او/سف/ = فعلاتن لِ/ای/گ/ما/ = مفاعلن رد/چرخ/ = فع لن ۵ ا─━⊰═•••❃❀❃•••═⊱━─ا خروشان همه گوشت بازو بکند فعولن فعولن فعولن فعل (متقارب مثمن محذوف یا وزن شاهنامه) خُ/رو/شان۳/ = فعولن ه/مِ۲/ گو/ = فعولن شت۱/با/زو/ = فعولن ب/کند۴/ = فعل نشست از برش سوگوار و نژند ن/شس/تز/ = فعولن ب/رش/سو/ = فعولن گ/وا/رُ۲/ = فعولن ن/ژند۴/ = فعل ا─━⊰═•••❃❀❃•••═⊱━─ا وقتی دل سودایی می‌رفت به بستان‌ها مفعول مفاعیلن مفعول مفاعیلن (بحر هزج مثمن اخرب) "وزن دوری" وق/تی/د/ = مفعول ل/سو/دا/یی/ = مفاعیلن می‌/رف/ت/ = مفعول ب/ بس/تان۳/‌ها/ = مفاعیلن بی خویشتنم کردی بوی گل و ریحان‌ها بی/خی/ش/ = مفعول ت/نم/کر/دی/ = مفاعیلن بو/ی۲/گ/ = مفعول ل/ری/حان۳/‌ها/ = مفاعیلن ا─━⊰═•••❃❀❃•••═⊱━─ا بیست سال است بهار از سرِ ما رفته ولی فاعلاتن فعلاتن فعلاتن فعلن (رمل مثمن مخبون محذوف) بی/ست۱/سا/لس/ = فاعلاتن ت/ب/ها/رز/ = فعلاتن س/رِ/ما/رف/ = فعلاتن ت/و/لی/ = فعلن من همان ماتمی‌ام در غم استاد هنوز من/ه/مان۳/ما/ = فاعلاتن ت/مِ/‌یم/در/ = فعلاتن غ/م/اس/تا/ = فعلاتن د/ه/نوز۴/ = فعلن ا─━⊰═•••❃❀❃•••═⊱━─ا پرواز بلندی به ته بال مگس سوخت مفعولُ مفاعیلُ مفاعیلُ فعولُن (هزج مثمن اخرب مکفوف محذوف) پر/وا/ز/ = مفعول ب/لن/دی/ب/ = مفاعیل ت/ه۲/با/ل/ = مفاعیل م/گس/سوخت۱و۴/ = فعولن گر خواب عدم بر دو جهان شام گمارد گر/خا/ب/ = مفعول ع/دم/بر/د/ = مفاعیل ج/هان۳/شا/م/ = مفاعیل گ/ما/رد/ = فعولن ا─━⊰═•••❃❀❃•••═⊱━─ا چو از سال کوچی پژوهش نمود فعولن فعولن فعولن فعل (متقارب مثمن محذوف یا وزن شاهنامه) چ/از/سا/ = فعولن ل/کو/چی/ = فعولن پ/ژو/هش/ = فعولن ن/مود۴/ = فعل هزار و سه صد با یک و بیست بود ه/زا/رُ۲/ = فعولن س/صد/با/ = فعولن ی/کُ۲/بی/ = فعولن ست۱/بود۴/ = فعل ا─━⊰═•••❃❀❃•••═⊱━─ا از بس که در نظرم خوب آمدی صنما مستفعلن فعلن مستفعلن فعلن (بسیط مخبون) از/بس/ک/در/ = مستفعلن ن/ظ/رم/ = فعلن خو/با/م/دی/ = مستفعلن ص/ن/ما/ = فعلن هر جا که می‌نگرم گویی که در نظری هر/جا/ک/می‌/ = مستفعلن ن/گ/رم/ = فعلن گو/یی/ک/در/ = مستفعلن ن/ظ/ری/ = فعلن ا─━⊰═•••❃❀❃•••═⊱━─ا آن که با سوز درون دل ما ، بیگانه است فاعلاتن فعلاتن فعلاتن فعلن (رمل مثمن مخبون محذوف) آن/ک/با/سو/ = فاعلاتن ز/د/رو/ن۲/ = فعلاتن د/ل/ما/بی/ = فعلاتن گا/نست۴/ = فع/لن ۵ درد بی‌خانه نمی‌داند و صاحبخانه است در/د/بی‌/خا/ = فاعلاتن ن/ن/می/‌دا/ = فعلاتن ن/د/صا/حب/ = فعلاتن خا/نست۴/ = فع/لن ۵ ا─━⊰═•••❃❀❃•••═⊱━─ا سید محمدرضا شمس (ساقی) جمعه 1401/12/05 https://eitaa.com/arozghafie ۱ ـ #قاعده_حرف_ت ۲ً قاعده‌ی #اشباع ۳ ـ قاعده‌ی #نون_ساکن ۴ ـ قاعده‌ی #هجای_آخر_مصراع #اختیارات_وزنی ۵ ـ قاعده‌ی #ابدال #اختیارات_شاعری 📌در صورت نشر مطالب ڪانال در دیگر ڪانال‌ها و گروه‌های مرتبط، حذف منبع شرعاً جایز نمی‌باشد و غیر اخلاقی است.