بسم الله
🔵ترجمه کلمه «أمِرَ»
واژهی «أمَرَ یأمُرُ» به معنای فرمان دادن و یک فعل متعدی است اما «أمِرَ یأمَرُ» به معنای فراوان شدن و یک فعل لازم است. (امِرَ القوم: کثروا) این کلمه در خطبه 16 نهج البلاغه به کار رفته است:
«حَقٌّ وَ بَاطِلٌ وَ لِكُلٍّ أَهْلٌ فَلَئِنْ أَمِرَ الْبَاطِلُ لَقَدِيماً فَعَلَ وَ لَئِنْ قَلَّ الْحَقُّ فَلَرُبَّمَا وَ لَعَلَّ وَ لَقَلَّمَا أَدْبَرَ شَيْءٌ فَأَقْبَلَ» #خطبه_16
حقى است و باطلى. گروهى هواداران حقاند و گروهى پيروان باطل. اگر باطل و پیروانش کثرت بیابند، عجب نیست که از دیرباز چنین بوده است و اگر هواداران حق کم شد، ای بسا [روزگاری رسد که افزون گردند] و امید است [که افزون شوند] هرچند کم اتفاق میافتد که آنچه پشت کرده [دوباره] بازآید.
🔻در برخی از ترجمههای نهج البلاغه جمله «فَلَئِنْ أَمِرَ الْبَاطِلُ لَقَدِيماً فَعَل» که در آن «أمِرَ» به معنای «فراوان شد» به کار رفته، به درستی برگردانده نشده است!! در زیر برگردان برخی مترجمان از جمله «فلئن أمِرَ الباطل» را میبینید:
1️⃣آیتی: اگر پيروان باطل سرورى يابند... ❌
2️⃣مبشری: پس اگر هر آينه امروز باطل فرمانگذارى و حكومت مىكند... ❌
3️⃣دشتی: اگر باطل پيروز شود... ❌
4️⃣آقامیرزایی: اگر پيروان باطل بسيار باشند.... ✅
5️⃣فیض: پس اگر باطل بسيار باشد ... ✅
6️⃣انصاریان: اگر باطل بسيار باشد... ✅
#با_مترجمان_نهج، شماره 77
https://eitaa.com/banahjolbalaghe
لینک کانال↙️
https://eitaa.com/joinchat/494927872Ca763d6564a
بسم الله
🔵چرا علی علیه السلام از فضائل خودش سخن میگفت؟
1) خلفا بویژه خلیفه دوم، در طول حکمرانی خودشان به بهانه منع کتابت حدیث، جلوی انتشار فضائل علی علیه السلام را گرفتند. جامعه جدید اسلامی به دو دلیل اصلا با فضائل علی علیه السلام آشنا نبود: یکی به این دلیل که قلمرو کشور اسلامی به وسیله فتوحات توسعه یافت و در خراسان و ایران و مصر و شامات و آندلس و عراق، اسلام با قرائت خلفا (که در آن اثری از فضائل علی ع نبود) منتشر شده بود و دوم آنکه در مدینه و حجاز هم، سی سال ممنوعیت نقل احادیثِ فضیلت علی (ع)، موجب شده بود جوانان سی تا چهل ساله که اصلا فضائل علی را نشناسند و قدیمیها هم یا فراموش کرده بودند یا از ترس خود را به فراموشی زده بودند!
2) با اینکه برتریِ اهل بیت، بویژه علی علیه السلام، بر همهی امت، از مقبولات اولیهی عصر پیامبر بود (لا یقاس بأهل البیت احدٌ) ولی با یک برنامه سیساله منزلت علی علیه السلام را در میان مردم در حد یکی از صحابه پایین آورده بودند (قد انزلنی الدهر ثم انزلنی الدهر...)!
3) علی علیه السلام وقتی قدرت را به دست گرفت، برگرداندن اموال بیت المال را به عنوان مهمترین اولویت خودش اعلام کرد. این کار با توجه به اینکه از بالا باید شروع میشد، مشکلات و هزینههای بسیار زیادی داشت. یک مشکل مهم و پرهزینه، برخورد با رانتخورهایی بود که تحت عناوین راست و دروغی مانند صحابه پیامبر، کاتبان وحی، مهاجران حبشه، بدریون و ... پنهان شده بودند! معاویه هم یکی از آنها بود!
برخورد بااین رانتخوارانِ نقابدار خیلی پرهزینه و دشوار بود. مشکل مهمتر، اما، یک مشکل شناختی بود چون مردم باور کرده بودند که رانتهای داده شده کاملا موجّه و مطابق با موازین شرعی بوده چراکه توسط شیخین داده شده بود و سیره شیخین را جامعه معتبر میدانست!!! حالا باید علی ع این مردم فریب خورده را از نظر شناختی نیز مجاب میکرد که جنگ با رانتخورهای مقدسنما بروند و هزینههای آن را نیز بدهند! مجاب کردن کسانی که شیخین را مانند پیامبر میدانستند، برای اینکه برخلاف الگوی شیخین، الگوی عدالت طلبی دولت علوی را همراهی و همدلی کنند، نیاز به یک مقبولیت عمیق و گسترده داشت!
4) علی برای حل این دو مشکل به یک سرمایه اجتماعی قوی و مؤثر نیاز داشت. رانتخورها میگفتند علی یکی از صحابه است آیا میتواند صحابه دیگر پیامبر را بازجویی کند؟ آیا میتواند مناصب و اموالی را که صحابه و کاتبان وحی و ... با تشخیص شیخین به دست آوردهاند، از آنان پس بگیرد؟
علی همه فضائل خودش را میخواست احیاء کند، میخواست مردم بدانند او «هارون محمد» است (حدیث منزلت)! او معیار حق و باطل (علی مع الحق) و پیشوای دین (یعسوب الدین) و ... است.
علی برای جلب اعتماد عمومی و حمایت مردمی، و باورپذیر کردن دیدگاه عدالتطلبانهای که بر خلاف رأی شیخین مطرح میکرد، باید فضائل خودش را احیاء میکرد تا با این سرمایه، اولا مردم را قانع و ثانیا همراهی و همدلی آنان را در جنگ با رانتخواران جلب کند! یعنی: حالا روزِ آن رسیده بود که علی همه فضائلش را یکجا برای عدالتطلبیاش هزینه کند.
#با_معارف_نهج البلاغه 235
https://eitaa.com/banahjolbalaghe
https://eitaa.com/joinchat/494927872Ca763d6564a
بسم الله
🔵خونخواهی عثمان توسط معاویه الگوی جاهلی یا الگوی اسلامی
وَ زَعَمْتَ أَنَّكَ جِئْتَ ثَائِراً بِدَمِ عُثْمَانَ وَ لَقَدْ عَلِمْتَ حَيْثُ وَقَعَ دَمُ عُثْمَانَ فَاطْلُبْهُ مِنْ هُنَاكَ إِنْ كُنْتَ طَالِباً نامه ۱۰
ادعا كردهاى كه به خونخواهی عثمان آمدهاى، در حالى كه نيك مىدانى خون عثمان كجا و بر گردن چه كسى افتاده است. پس اگر خواستار آن هستى، از همان جا خون او را بجوى.
🔻یکی از رسوم جاهلی که اسلام آن را ابطال کرد، این بود که اعضای قبیله مقتول به صورت نامنظم و آشفتهای از هر یک از اعضای قبیلهی قاتل میتوانستند انتقام بگیرند اسلام با ابطال این شیوه جاهلی خونخواهی را ویژه اولیای مقتول و سازوکار آن را نیز منظم کرد.
خون خواهی هواداران عثمان از حضرت علی علیه السّلام سبب بروز فشارهایی از دو سو به حکومت نوپای علی علیه السلام شد: از یک طرف عایشه و طلحه و زبیر و از طرف دیگر معاویه به بهانه قتل عثمان به دولت علی علیه السلام فشار میآوردند.
✍ابو الأعلی مودودی اندیشمند نوسلفی هندی میگوید: آن زمان، دیگر هنگامه جاهلیت عرب نبود که هر کسی از هرراهی بتواند خون خواهی کند؛ بلکه زمان برپایی حکومت اسلامی بود و در نظام حقوقی آن، نحوه خون خواهی و قصاص مشخص و محدود شده بود. بنابراین روش خونخواهی معاویه بیشتر به روش خونخواهی قبیلهای مرسوم در زمان جاهلیت، شبیه بود تا روش اسلامی.
📚الخلافة و الملک ص 77
#با_معارف_نهج البلاغه 236
https://eitaa.com/banahjolbalaghe
https://eitaa.com/joinchat/494927872Ca763d6564a
بسم الله
🔵مزاحمان داخلی و حرکت جامعه به سوی وعده الاهی
✍️یکی از سران خوارج (ابنالکواء) وارد مسجد شد. امیرالمؤمنین علیه السلام در حال قرائت حمد یا سوره نماز بودند. ابنالکواء با صدای بلند، با تعریض به علی علیه السلام، این آیه را قرائت کرد: «لَئِنْ أَشْرَكْتَ لَيَحْبَطَنَّ عَمَلُكَ وَلَتَكُونَنَّ مِنَ الْخَاسِرِينَ: [ای پیامبر] اگر مشرک بشوی عملت محو میشود و قطعا از زیانکاران خواهی شد» (الزمر: 56).
امیرالمؤمنین ارواحنا فداه با اینکه در حال خواندن حمد یا سوره نماز بودند، به احترام شنیدن آیه قرآن کریم، ساکت شدند اما آن جاهل ملعون دوبار همان آیه را خواند و حضرت باز به احترام قرآن در اثنای نماز سکوت کردند!
بار سوم در پاسخ به ابنالکوا در همان حال نماز، این آیه را تلاوت کردند: «فَاصْبِرْ إِنَّ وَعْدَ اللَّهِ حَقٌّ وَلَا يَسْتَخِفَّنَّكَ الَّذِينَ لَا يُوقِنُون»(سوره روم/آیه 60). #مقتضای_حال
📌آیهای که امیرالمؤمنین تلاوت کردند، میگوید: [ای پیامبر در راه رسیدن به اهدافی که خداوند وعده داده است] صبر پیشه کن چراکه وعده خداوند حق است [و تو به آن اهداف خواهی رسید ولی موظب باش] کسانی که [به اهداف و حرکت تو] یقین ندارند باعث انحراف تو از مسیر نشوند».
↩️ویژگیهای اهداف انقلابی جبهه حق:
1) این اهداف حقیقت دارد و قابل دستیابی است پس ناامید نشوید(إِنَّ وَعْدَ اللَّهِ حَقٌّ).
2) رسیدن به این اهداف بسیار دشوار و نیازمند به صبر است (فَاصْبِرْ).
3) باید به این گزاره ایمان داشته باشی که مسیر تو حق است (فَاصْبِرْ إِنَّ وَعْدَ اللَّهِ حَقٌ).
4) کسانی که ایمان به هدف ندارند به شدت مزاحم هستند اما تو نباید بگذاری مزاحمتهای آنان بر سرعت جبهه حق اثر بگذارد. (وَلَا يَسْتَخِفَّنَّكَ الَّذِينَ لَا يُوقِنُون).
#با_معارف_نهج البلاغه237
https://eitaa.com/banahjolbalaghe
https://eitaa.com/joinchat/494927872Ca763d6564a
بسم الله
🔵خلافتِ انتصابیِ علی بن ابیطالب در کلمات خود حضرت
1) روایات متعدد: امیرالمؤمنین علیهالسلام در روایات متعددی این مضمون را بیان کرده است که من حقی داشتم و آن حق را پس از وفات پیامبر ضایع کردند.
2) تواتر معنوی این روایات: ابنابیالحدید درباره این روایات پذیرفته است که این روایات تواتر دارند.
3) ظهور روایات در خلافت انتصابی: ابنابیالحدید این را هم پذیرفته است که این روایات ظهور دارند در اینکه علی ع نه فقط به خاطر فضایل شخصی بلکه به خاطر فضایل شخصی و نصب الاهی، استحقاق آن را داشته است که اولین خلیفه انتصابی بعد از پیامبر ص باشد.
4) تأویل روایات: ابنابیالحدید این ظهور را تأویل برده و از اندیشمندان امامیه نیز گلایه کرده است که چرا این روایات را به همان معنای ظاهریاش حمل میکنند؟!!!!!
5) قرینهی ابنابیالحدید برای تأویل بردن این روایات چیست؟ او معتقد است اگر این روایات را بر معنای ظاهریاش حمل کنیم، لازم میآید که برخی از بزرگان مهاجرین و انصار را فاسق بدانیم! فقط همین!
↩️پ ن:
این روایات، به گزارش خود ابنابیالحدید، عبارتاند از:
قوله: «ما زلت مظلوما منذ قبض الله رسوله حتى يوم الناس هذا»
و قوله: «اللهم أخز قريشا فإنها منعتني حقي و غصبتني أمري»
و «قوله فجزى قريشا عني الجوازي فإنهم ظلموني حقي و اغتصبوني سلطان ابن أمي»
و قوله: «و قد سمع صارخا ينادي أنا مظلوم فقال هلم فلنصرخ معا فإني ما زلت مظلوما»
و قوله: «و إنه ليعلم أن محلي منها محل القطب من الرحى»
و قوله: «أرى تراثي نهبا»
و «قوله أصغيا بإنائنا و حملا الناس على رقابنا» و قوله:«إن لنا حقا إن نعطه نأخذه و إن نمنعه نركب أعجاز الإبل و إن طال السرى»
و قوله: «ما زلت مستأثرا علي مدفوعا عما أستحقه و أستوجبه»
📚شرح نهج البلاغة لابن أبي الحديد، ج9، ص: 306 و 307
#با_معارف_نهج البلاغه238
https://eitaa.com/banahjolbalaghe
https://eitaa.com/joinchat/494927872Ca763d6564a
بسم الله
داستان یک بیت از قصیده کمیت
هَنّاد بن سَریّ یکی از بزرگترین عابدان و زاهدان روزگار خود، و از شخصیتهای مورد اعتماد کوفه در قرن دوم هجری بود. اهل سنت او را از حفاظ بزرگ حدیث و حجتی مورد وثوق میدانند.
🔻کراجکی با سند خود از او نقل کرده است که یک شب امیرالمؤمنین علی علیه السلام را در خواب دیدم. به من فرمود: هناد این شعر کمیت را برایم بخوان که میگوید: «و یوم الدوح دوح غدیر خمّ .... » من هم شعر را برای حضرت خواندم. حضرت بعد از شنیدن قصیده این بیت را اضافه کردند:
و لم أرَ مثل ذاک الیوم یوماً
و لم أرَ مثلَه حقاً اُضیعا
(روزی مانند آن روز [سقیفه] ندیدم و حقی مانند آن حقی که ضایع شد نیز ندیدم)
📌پیش از رؤیای هناد، کمیت خودش هم نقل کرده بود که در هنگام سرودن این قصیده، حضرت را در رؤیایی زیارت کرده و این بیت را خود حضرت بعد از شنیدن کل قصیده، افزودهاند.
📚الغدیر ج 2 ص 218
.
بسم الله
پیشنهادی برای کنشگری حوزه در فضای کنونی کشور
1⃣امیرالمؤمنین علیه السلام (در خطبه_55) در پاسخ به این پرسش فرماندهانش که چرا شروع جنگ را به تأخیر میاندازی فرمود: میخواهم ابتدا دعوت و هدایتشان کنم بعد جنگ و خونریزی را شروع کنم چون هدایت شدنشان را از کشته شدنشان بیشتر دوست دارم (...فَوَاللَّهِ مَا دَفَعْتُ الْحَرْبَ يَوْماً إِلَّا وَ أَنَا أَطْمَعُ أَنْ تَلْحَقَ بِي طَائِفَةٌ فَتَهْتَدِيَ بِي ... وَ ذَلِكَ أَحَبُّ إِلَيَّ مِنْ أَنْ أَقْتُلَهَا عَلَى ضَلَالِهَا ....)!
2⃣در خطبه 206 از یارانش خواست به جای اینکه شامیان را دشنام بدهند دعا کنند که خدا آنان را هدایت کند و دست از انحرافشان بردارند تا خونشان به دست ما ریخته نشود (اللَّهُمَّ احْقِنْ دِمَاءَنَا وَ دِمَاءَهُمْ وَ أَصْلِحْ ذَاتَ بَيْنِنَا وَ بَيْنِهِمْ وَ اهْدِهِمْ مِنْ ضَلَالَتِهِم...)
3⃣در آستانه جنگ نهروان ابنعباس را که یکی از عالمترین صحابه اش بود، به نصیحتگویی خوارج فرستاد اما استدلالهای ابنعباس آن قرآنخوانان خشکمغز را قانع نکرد. چنین شد که حضرت خودشان به نصیحتگویی آنان شتافتند و طی گفتگویی مستقیم و اثربخش، بخش عظیمی از سپاه خوارج (طبق برخی نقلها 8هزار نفر از سپاه 12هزار نفری) را قانع کردند که دست از تکفیر علی بن ابیطالب بردارند و از در صلح درآیند! البته پس از جدا شدن این گروه تواب، باقی مانده خوارج را از دم تیغ گذراندند و به پلنگ تیزدندان ترحّم نکردند.
4⃣هدایت کردن کسی که در موضع دشمنی و قتال قرار دارد، کار دشواری است. بیگمان چنین امر دشواری جز به دانشی عمیق و زبانی فصیح میسر نیست. گاه حتی دانش ابنعباس هم کافی نیست!
5⃣چنین بود که محقق کرکی به شاه صفوی ایراد گرفت که چرا در جنگ با ازبکهای سنّی، سیف الدین تفتازانی را کشتید؟ کاش میگذاشتید گوش این متکلم متعصب سنی به دهان من برسد! بیگمان هدایتش میکردم و هدایت او موجب هدایت همه مردم ماوراء النهر و خراسان میشد. محقق کرکی هماره بر از دست رفتن آن فرصت طلایی، تأسف میخورد (مستدرك، الخاتمة ج2، ص: 279).
6⃣براین گمانم که مداد العلماء، چون میتواند مانع از شروع جنگ و ریخته شدن خون شهدا شود، بر دماء الشهداء ترجیح داده شده است! اینکه برخی از کنشگران دوماهه اخیر متهم به محاربه و قتل عمد و .... هستند، مورد شک و تردید و سؤال نیست، سؤال این است که حوزه علمیه آیا تنها شأنش این است که از قوه قضائیه تقاضای اجرای حکم محاربه را برای متهمان داشته باشد یا علم نافعِ این نهاد مقدس، کارکرد دیگری نیز دارد؟
7⃣دوماه اخیر فرصتی بود که دانشگاهها و دبیرستانهای کشور، خودشان آشکارا بانگ برآورَند که چیستند و به کجا فرو افتادهاند؟ پیشنهاد صاحب این قلم به شخص آیتالله اعرافی، این است که لطف کنند و از امسال هرساله در فاصله شانزدهم آذر (روز دانشجو) تا 27 آذر (روز وحدت حوزه و دانشگاه) یک هفته دروس حوزه را رسما تعطیل و طلاب و استادان بزرگوار را در سطوح مختلف (از طلاب جوان تا مدرسان جوان درس خارج و حتی برخی از اعلام و مشاهیر) را به دانشگاههای مختلف کشور گسیل کنند تا شاید جلوی فجایع بعدی گرفته شود.
محقق کرکیام آرزو است!
✍محمد عشایری منفرد
حوزه علمیه قم
.
فعلا قابلیت پخش رسانه در مرورگر فراهم نیست
مشاهده در پیام رسان ایتا
واکنش معاویه به جاذبه گفتاری امیرالمؤمنین علیه السلام
دارد از جایی بشارت های پنهان میدهد
بیشتر، نهج البلاغه، بوی قرآن میدهد
این اگر "جنات ُ تجری تحتها الانهار" نیست
پس چرا یک جرعه از آن، مرده را جان میدهد
این که معلوم است، از روز ازل علم علی
روی "لا یَرقی اِلَی ّ الطّیر" جولان میدهد
این همان ذکر است یعنی " نحنُ نزّلنا علی"
تا کتاب الله ناطق را به انسان میدهد
گوش کن فریاد اوصیکم بتقوی الله را
درد ها را با همین یک نسخه درمان میدهد
آخرت جای خودش، مردم، ولی هر حکمتش
کار دنیای شما را نیز سامان میدهد
مالک اشتر علی را خوب میفهمد نه ما
او که با سر پای فرمان علی جان میدهد
دید هرکس میثم تمار را بر دار گفت
عشق میبینی چه کاری دست انسان میدهد!
مکتب عشق است و شاگردیّ یک درس علی
منصب سلمان منّا را به سلمان میدهد
جرج جرداقِ مسیحی هم حواریّ علی است
این مسیحی با علی بوی مسلمان میدهد
آسمان، عدل علی را اشک میریزد هنوز
من که گفتم خطبه هایش بوی باران میدهد
عباس شاه زیدی
بسم الله
🔵خطای تاریخی ما در فهم #خطبه_قاصعه
خطبه قاصعه را خطبهی مهمی در زمینه اخلاق، بویژه درباره رذیلت تکبر میدانند که ریشه بسیاری از مفاسد اخلاقی است. البته در آن درباره حسد و برخی دیگر از مفاسد اخلاقی نیز سخن به میان آمده است. این درک از خطبه قاصعه، این خطبه را در ذیل اخلاق هنجاری تعریف میکند.
به نظر میرسد این خطبه در زمینه اخلاق هنجاری نیست بلکه به حیطه اخلاق کاربردی تعلق دارد و پاسخی است به این پرسش که چرا جامعه انسانی در طول تاریخ ادیان، نتوانسته است در اطاعت از مقام ولایت توفیق چندانی بیابد؟
البته امیرالمؤمنین علیه السلام ریشه این مشکل تاریخیِ انسان را به رذیلت تکبّر، حسد و ... برمیگرداند و به مناسبت حل این مشکلِ اخلاقِ اجتماعی، از رذیلت حسد و تکبر نیز سخن به میان آورده است.
یکی از قرائنی که برداشت دوم از خطبه قاصعه را تأیید میکند داستانهایی است که در خطبه قاصعه بدانها اشاره یا تصریح شده است: داستانهایی مانند داستان آدم و سجده نکردن ابلیس، داستان هابیل و قابیل، داستان موسی و فرعون، سرگذشت اولاد اسماعیل، سرگذشت انبیاء الاهی و مترفین و ... که حضرت در همه این داستانها به تکبر ابلیس، تکبر قابیل، تکبر فرعون و ... اشاره فرموده است. اتفاقا همین نیز باعث پیدایش و رشد این گمان شده است که خطبه قاصعه درباره تکبر سخن میگوید اما واقعیت این است که در همه این داستانها امیرالمؤمنین علیه السلام در صدد پاسخ به این سوال است که کدام رذیلت اخلاقی موجب نافرمانی ابلیس و قابیل و فرعون و ... از مقام ولایت شد؟!
👈از این هفته یکشنبهها از ساعت 19 و سی دقیقه در شبکه ولایت (برنامه بیان امیر)، خطبه قاصعه باچنین رویکردی شرح میشود. برنامه در کانال آپاراتِ شبکه ولایت قابل دسترسی است.
#با_معارف_نهج البلاغه239
https://eitaa.com/banahjolbalaghe
https://eitaa.com/joinchat/494927872Ca763d6564a
بسم الله
🔵ترجمه کلمه «مللتهم»
اللَّهُمَّ إِنِّي قَدْ مَلِلْتُهُمْ وَ مَلُّونِي وَ سَئِمْتُهُمْ وَ سَئِمُونِي
خداوندا من از ایشان ملول شدم و ایشان [نیز] از من ملول شدند و من از آنان به ستوه آمدم و آنان [نیز] از من به ستوه آمدند.
ضمیر «هم» در کلمه «مللتهم»، #منصوب_به_نزع خافض است نه مفعولبه چون اصلا کلمه «مللتُ» فعل لازم است نه #متعدی. #لغت
📘لغویان درباره این کلمه نوشتهاند: «مَلِلْتُهُ و مَلِلْت منه،... بَرِمْتُ به.» بنابراین ترجمه درست کلمهی «مللتهم» این است: «از آنها ملول شدم» چنانکه ترجمه درست کلمه «ملّونی» نیز این است: «از من ملول شدند». اتفاقاً کلمه «سئمت» نیز دقیقاً مانند کلمه «مللتُ» است!
❌مترجمان و شارحان نهج البلاغه غالبا این دو کلمه (مللتُهم و سئمتُهم) را متعدی انگاشته و برای کلمه «مللتهم» چنین ترجمههایی ارائه کردهاند: «من آنها را به ستوه آوردم» یا «من آنها را خسته کردم»!!
یکی از لغتپژوهان، خطای لغوی این مترجمان را از نظر عقیدتی نیز مورد اشکال قرار داده و نوشته است: «نادرستی آن ترجمهها به جهت کلامی از آن رو است که امیرالمؤمنین علیه السلام کسی را ملول نمیکند و به ستوه نمیآورد بلکه ملالت مردمان به واسطه خباثت خودشان است.» (رک: منصور پهلوان، فرهنگ واژگان نهج البلاغة)
✅بااینحال برخی مانند فیضالاسلام به دقت ترجمه کردهاند: «بار خدايا من از ايشان بيزار و دلتنگ شده ام و ايشان هم از من ملول و سير گشته اند»
#با_مترجمان_نهج، شماره 78
https://eitaa.com/banahjolbalaghe
لینک کانال↙️
https://eitaa.com/joinchat/494927872Ca763d6564a
بسم الله
🔵انجیلی برای همیشه
اهمیت #نامه_31 نهج البلاغه از دیدگاه آیت الله حسنزاده آملی
✍️این، وصیتی عام و تام است که حضرت امیر آن را برای فرزندش امام حسن علیهالسلام نگاشت و در آن همه انواع مواعظ و نصایح کافی و شافی و همه صنوف حکمت عملی وافی را جمع کرد. این نامه به عنوان یک دستور ارشادی برای هر مسلمان بلکه برای هر انسان کافی است. گویا حضرت از خویشتن خویش یک پدر مهربان برای همه بشریت، تجرید کرده یا اینکه از فرزندش حسن علیه السلام، فرزندی تجرید کرده برای همه فرزندان در همه سرزمینها. آنگاه نصایح را به گونهای تنظیم کرده و مواعظ را به گونهای منظم کرده که گویا انجیلی است برای هم امت اسلام. و نگارش این نامه به امام حسن اشارهای است به اینکه ایشان بعد از پدرشان زعامت امت را باید بر عهده بگیرند و مورد ظلم قرار بگیرند و بر کنار شوند یعنی امام مبشّر و منذری هستند بدون سلاح و بدون اقتدار.
📚 (منهاج البراعة ج 20 ، ص 3و 4)
✅(توضیح: کتاب منهاج البراعة شرح گرانسنگی بر نهج البلاغه است که توسط آیت الله میرحبیب الله خویی شروع شد و تا خطبه 229 نیز توسط ایشان شرح شد. از خطبه 229 تا پایان نامهها توسط آیت الله حسن حسزاده آملی شرح شده و بخش حکمتها توسط مرحوم محمدباقر کمرهای شرح شده است. آیت الله حسزاده این نکات را در شرح این نامه نوشتهاند.)
#با_شیفتگان_نهج البلاغه 63
https://eitaa.com/banahjolbalaghe
بسم الله
مایکل کوک محقق انگلیسی-آمریکایی، استاد دانشگاه پرینستون ۱۵سال از عمر خود را به پژوهش درباره امربه معروف و نهی از منکر اختصاص داد. اما او چرا عمر خودش را به نگارش این کتاب اختصاص داد؟
مایکل کوک در آغاز مقدمه کتابش, حادثه تکان دهنده اى را نقل مى کند که باعث نگارش این کتاب و معرفى نهاد امر به معروف و نهى از منکر, به جامعه غربى شده است.
حادثه از این قرار بود: کوک در یکى از روزهاى ماه سپتامبر 1988 در روزنامه اى مى خواند که در ایستگاه قطار شهرى شیکاگو زنى مورد تجاوز قرار مى گیرد; در حالى که آن زن از مردم کمک مى خواهد, همه عابران بى توجه از کنار این صحنه رد مى شوند. از میان ناظران تنها یک نفر براى دستگیرى مجرم با پلیس همکارى مى کند. آنچه در این حادثه مهم است, نه اصل تجاوز, بلکه عکس العمل رهگذران است.
نویسنده کتاب, پس از خواندن این خبر مى اندیشد: ما به نوعى وظیفه داریم دیگران را از ارتکاب کارهاى ناپسند بازداریم, اما به این نتیجه مى رسد که در دنیاى غرب, نامى براى این وظیفه وجود ندارد و تعبیر (امداد) هم از بیان آن نارسا است. ضمن آنکه فرهنگ غرب به تدوین کلى مواردى که باید آن را به کار برد و شرایطى که مى توان این وظیفه را ترک کرد, نپرداخته است.
مؤلف صادقانه اعتراف مى کند: خود در این مورد چیزى نمى دانسته تا اینکه در جریان پژوهش هاى اسلامى خود, از آن آگاه شده, و دریافته است اسلام نام و تعالیمى ویژه براى چنین وظیفه اى دارد. این حادثه جرقه اى بود براى اینکه وى این فریضه را موضوع تحقیق خود قرار دهد.
#با_معارف_نهج البلاغه240
بسم الله
🔵فتنه و عاقبت کسانی که با آن همکاری کردهاند
لَكَأَنِّي أَنْظُرُ إِلَى ضِلِّيلٍ قَدْ نَعَقَ بِالشَّامِ وَ فَحَصَ بِرَايَاتِهِ فِي ضَوَاحِي كُوفَانَ فَإِذَا فَغَرَتْ فَاغِرَتُهُ وَ اشْتَدَّتْ شَكِيمَتُهُ وَ ثَقُلَتْ فِي الْأَرْضِ وَطْأَتُهُ عَضَّتِ الْفِتْنَةُ أَبْنَاءَهَا بِأَنْيَابِهَا خطبه101
گویا با چشم خود سرآمد گمراهان را میبینم که از شام بانگ برآورده و پرچمهایش را در اطراف کوفه محکم نشانده است. پس وقتی که دهانش را بگشاید و افسارش را محکم به دست گیرد و جاپای خود را بر زمین محکم کند [آنهنگام است که] فتنه با دندانهای خودش فرزندان خودش را خواهد جَوید!
✍️اهالی شهر کوفه درر مرداب عملیات روانی معاویه چنان گیر کرده بودند که توانایی همکاری و همدلی با رهبر خود را از دست داده بودند. در چنین شرایطی امیرالمؤمنین علیه السلام آنان را از آینده فتنهای بیم میداد که این عملیات روانی، شروع پنهان و باورناپذیر آن فتنه بزرگ بود. به طور کلی حضرت درباره فتنهها فرموده است که فتنهها وقتی شروع میکنند باورناپذیرند و وقتی پایان مییابند و همه چیز را ویران ویران میکنند قابل درک میشوند (یُنکَرنَ مُقبلاتٍ و یُعرَفن مُدبِراتٍ خطبه 93).
کسانی هستند که در میدان اقدام و عملِ فتنههایی که توسط دشمن طراحی میشود، قرار میگیرند. حضرت، این عناصر را فرزندان فتنه نامیدهاند و هشدار دادهاند که فتنهها وقتی خودشان را تثبیت کردند، فرزندان خود را با دندانهای خودشان خواهند جوید! (فَإِذَا ... ثَقُلَتْ فِي الْأَرْضِ وَطْأَتُهُ عَضَّتِ الْفِتْنَةُ أَبْنَاءَهَا بِأَنْيَابِهَا)
#با_معارف_نهج البلاغه241
https://eitaa.com/banahjolbalaghe
https://eitaa.com/joinchat/494927872Ca763d6564a
بسم الله
ریزش یاران علی علیه السلام
وقتی علی علیه السلام نجاشی شاعر را به دلیل شرب خمر در ماه رمضان، تازیانه زد، نجاشی و طارق بن عبدالله که از یاران سرشناس علی علیه السلام بودند، شبانه از کوفه به سوی معاویه گریختند. معاویه از آنان استقبال کرد و طارق را ستود اما در پایان به او گفت: خوش آمدی ای مرد بزرگی که روزی لغزشی از تو سر زد و به پیروی از مردی فتنهبرانگیز [منظورش علی علیه السلام بود] پرداختی و ...!
طارق وقتی که دید معاویه به مردی به بزرگی علی علیه السلام توهین میکند، تحمل نکرد و خطابهای کوتاه در حضور بزرگان شام با این جمله شروع کرد: «اى معاويه من سخن مىگويم ولى مبادا سخنم تو را به خشم آورد.» (يا معاوية إني متكلم فلا يسخطك) و در ادامه به جانبداری از شخصیت علی علیه السلام پرداخت و گفت آن رزوها در رکاب امامی عادل و پرهیزگار بودم (بين يدي إمام تقي عادل مع رجال من أصحاب رسول الله)! بعد گفت: «همه کسانی که از او بریدند بدین روی از او بریدند که نتوانستند عدالت او را تحمل کنند» (فلم يكن رغبة من رغب عنهم و عن صحبتهم إلا لمرارة الحق)!
معاویه خشمگین شد اما مصلحت ندید خشمش را ابراز کند!
✅وقتی خبر این خطابه طارق به گوش امیرالمؤمنین رسید، حضرت فرمود: «لَوْ قُتِلَ أَخُو بَنِي نَهْدٍ يَوْمَئِذٍ لَقُتِلَ شَهِيدا: اگر این فرزند قبیله نهد در آن جا کشته شده بود، بیگمان در شمار شهیدان بود.»!
📚 الغارات (ط - القديمة)، ج2، ص: 374
#با_معارف_نهج البلاغه242
https://eitaa.com/banahjolbalaghe
https://eitaa.com/joinchat/494927872Ca763d6564a
بسم الله
🔵انسان و استعداد متکبر شدن
«وَ اسْتَعِيذُوا بِاللَّهِ مِنْ لَوَاقِحِ الْكِبْرِ كَمَا تَسْتَعِيذُونَ مِنْ طَوَارِقِ الدَّهْرِ» خطبه قاصعه 192
🔻«لواقح» به بادهایی میگویند که با انتقال گردهها به درختان ماده، موجب بارور شدن آنها میشوند.
🔻منظور از «لواقح الکبر» همه عواملی است که حتی به صورت مقدمه بعیده، جوانههای کبر را در انسان میرویاند.
✍️در تعبیر «لواقح الکبر» استعارهی زیبایی به کار رفته است. این استعاره یک استعاره تمثیلی است که خود دربرگیرنده تشبیههای متعددی است:
1️⃣«انسان» به درخت تشبیه شده است.
2️⃣«استعداد کبرخیزی در وجود انسان» به استعداد میوهدهی در درخت تشبیه شده است.
3️⃣«عوامل محیطی که کبرِ بالقوهی انسان را بالفعل میکنند» به بادهایی که درختان را به بار مینشانند تشبیه شده است.
از بین این تشبیهها، تشبیه دوم، تلنگر بیدارگر و تکاندهندهای است! به همان اندازه که درختْ توانش میوهدهی دارد، انسان نیز به همان اندازه توانش متکبر شدن دارد! همان طور که در وجود هر درختی هزاران میوه بالقوه نهفته است، در وجود هر انسانی نیز هزاران جوانه تکبر خفته است! عجب تشبیه معقول به محسوسی!
با تکیه بر همین مقدمه است که حضرت فرمود از عوامل تکبرآفرین چنان به خدا پناه ببرید که از حوادث روزگار!
#با_معارف_نهج البلاغه243
https://eitaa.com/banahjolbalaghe
https://eitaa.com/joinchat/494927872Ca763d6564a
فعلا قابلیت پخش رسانه در مرورگر فراهم نیست
مشاهده در پیام رسان ایتا
تاثیر نهج البلاغه بر این مرد تازه مسلمان.
https://eitaa.com/banahjolbalaghe
بسم الله
🔵کتک زدن زنان توسط #خلیفه_دوم
✍️خلیفه دوم از زمان حیات پیامبر ص معتقد بود که نباید برای اموات گریست. وی بر اساس همین عقیدهی خودش زنانی را که برای اموات میگریستند کتک میزد ولی پیامبر همواره او را نهی میکردند و مانع از این کار او میشدند. وقتی زینب دختر/ دخترخوانده پیامبر رحلت کرده بود، خلیفه دوم زنانی را که در فراق او میگریستند، به باد کتک گرفت! ولی پیامبر مانع از این کار او شدند! فاطمه هم بر لب قبر خواهرش زینب میگریست و پیامبر با آستین لباسشان اشکهایش را میزدودند (یمسح عین فاطمة بثوبه رحمة لها)!(مسند احمد و مستدرک حاکم و ...)
وقتی رقیه دختر پیامبر رحلت کرد نیز خلیفه دوم مانع از گریستن زنان میشد، اما پیامبر او را نهی کردند! فاطمه نیز میگریست و پیامبر با دستشان اشکهایش را میزدودند!(سنن بیهقی)
😢علامه امینی نوشته است: زنانی که آن روز برای فرزند پیامبر گریه میکردهاند باید همان زنان و دختران و نزدیکان پیامبر بوده باشند! اما نمیدانم فاطمه صدیقه س، که او نیز آن روز از گریهکنندگان بود، از دست خلیفه دوم کتک خورد یا نخورد!! #فاطمیه
↩️پ ن:
خلیفه پس از رحلت پیامبر ص، نیز به این رویه ادامه داد. تا جایی که در روز وفات ابابکر، دختر ابابکر را، به زیر شلاق گرفت (شرح ابن ابیالحدید، ج 1 ص 181). در روز مرگ خالد بن ولید بازماندگان گریان او را چنان به زیر تازیانه گرفت که خمار از صورت یکی از آنها افتاد و هرچه مردم گفتند خمارش افتاد، خلیفه گفت: کسی که بر اموات بگرید، هیچ حرمتی ندارد(الغدیر، ج 6 ص 195)!
#مناسبتی شماره49
https://eitaa.com/banahjolbalaghe
بسم الله
🔵بصیرت زید بن صوحان در برابر عملیات روانی دشمن
#عایشه در آستانه جنگ جمل نامهای به زید بن صوحان نوشت و از او خواست که در خانه خود بنشیند (یعنی به حمایت از علی برنخیزد) و مردم را نیز از پیوستن به سپاه علی بازبدارد(فَاجْلِسْ فِي بَيْتِكَ وَ خَذِّلِ النَّاسَ عَنْ عَلِيِّ بْنِ أَبِي طَالِبٍ حَتَّى يَأْتِيَكَ أَمْرِي).
👈او در این نامه از دو عنوان و یک وعده برای جلب اعتماد زید و فریب او بهره گرفت: یکی عنوان «زوج النبی» و دیگری عنوان «امالمؤمنین». چون در صدر نامه نوشت: «مِنْ عَائِشَةَ زَوْجِ النَّبِيِّ إِلَى ابْنِهَا زَيْدِ بْنِ صُوحَانَ».
با کلمه «زوجالنبی» خواست برای خودش اعتبارسازی کند و با کلمه «ابنها» نیز اشفاق مادرانهای به کار گرفت تا ساحت احساس و ساحت ادراک او را همزمان تحت تأثیر قرار دهد.
در انتهای نامه نیز با تعبیر «حتی یأتیک امری» به آن زاهد عابد وعده میداد که پیروزی با من است و تو از غنائم فتح بهرهمند خواهی شد!
🔻پاسخ زید بن صوحان ـاماـ بسیار زیبا بود. او با یادآوری آیه «قَرنَ فی بُیوتکن: در خانههای خود بنشینید» که زنان پیامبر را مأمور کرده بود در فتنههای سیاسی وارد نشوند گفت: به او یک فرمان داده شده و به ما فرمان دیگری. فرمانی را که به ما داده شده، خوش بر عهده گرفته و فرمانی را که به خودش داده شده، به ما دیکته میکند.!! خداوند به او گفته بود: در خانهاش بنشیند (قرن فی بیوتکن) و به ما گفته بود: با فتنهگران بجنگیم تا #فتنه ها بخوابد (و قاتلوهم حتی لا تکون فتنة)!
🌹زید در همین جنگ به شهادت رسید. او نیز مصداقی برای این سخن مولایش علی علیهالسلام بود که درباره مجاهدان رکاب پیامبر فرمود: «حَمَلُوا بَصَائِرَهُمْ عَلَى أَسْيَافِهِمْ وَ دَانُوا لِرَبِّهِمْ بِأَمْرِ وَاعِظِهِم» #خطبه_150
📚رجال الكشي، ص: 67
#با_معارف_نهج البلاغه244
https://eitaa.com/banahjolbalaghe
https://eitaa.com/joinchat/494927872Ca763d6564a
بسم الله
🔵ظرائف لغوی و #اختلاف_نسخ نهج البلاغه
کلمه «بَعَثَ» به معنای برانگیختن، متعدی است و بیش از سی مرتبه در نهج البلاغه به کار رفته است.
در باب افتعال نیز به همان معنای ثلاثی مجردش (متعدی) به کار میرود (صحاح جوهری) و تبدیل به فعل لازم نمیشود که در نهج البلاغه نیز چند بار به کار رفته است:
1️⃣ابْتَعَثَهُ بِالنُّورِ الْمُضِيءِ وَ الْبُرْهَانِ الْجَلِيِّ وَ الْمِنْهَاجِ الْبَادِي وَ الْكِتَابِ الْهَادِي خطبه 161
2️⃣وَ أَشْهَدُ أَنَّ مُحَمَّداً عَبْدُهُ وَ رَسُولُهُ ابْتَعَثَهُ وَ النَّاسُ يَضْرِبُونَ فِي غَمْرَةٍ وَ يَمُوجُونَ فِي حَيْرَة خطبه 191
مادهی «بعث» در باب انفعال، معنای مطاوعی مییابد.
🔻در دعای «وَ اجْزِهِ مِنِ ابْتِعَاثِكَ لَهُ مَقْبُولَ الشَّهَادَةِ مَرْضِيَّ الْمَقَالَةِ ذَا مَنْطِقٍ عَدْلٍ وَ خُطْبَةٍ فَصْل» خطبه 72
کلمه «ابتعاثک» به کار رفته که به همان معنای برانگیختن و متعدی است.
↩️در برخی از نسخهها به جای کلمه «ابتعاثک له» تعبیر «انبعاثک له» به کار رفته که با توجه به ناسازگاری معنای مطاوعیِ انبعاث با این سیاق، نسخه دقیقی نیست.
#با_معارف_نهج البلاغه245
https://eitaa.com/banahjolbalaghe
https://eitaa.com/joinchat/494927872Ca763d6564a
فعلا قابلیت پخش رسانه در مرورگر فراهم نیست
مشاهده در پیام رسان ایتا
بسم الله
در ایام سالروز شهادت سردار سلیمانی ره، نگاهی به اوصاف مالک اشتر که به قول امیرالمؤمنین شمشیر خدا بود و مطیع ولیّ.
https://eitaa.com/banahjolbalaghe
بسم الله
🔵بیست صفت #مالک_اشتر از دیدگاه امیرالمؤمنین علیهالسلام
به مناسبت سالروز شهادت سردار سلیمانی ره
1. بندهای از بندگان خدا (عَبْداً مِنْ عِبَادِ اللَّهِ)
2. در ترسناکترین لحظات پشت به دشمن نمیکند (لَا يَنْكُلُ عَنِ الْأَعْدَاءِ سَاعَاتِ الرَّوْع)
3. برای دشمنان از آتش هم سوزانندهتر است (أَشَدَّ عَلَى الْفُجَّارِ مِنْ حَرِيقِ النَّار)
4. شمشیری از شمشیرهای خدا است (سَيْفٌ مِنْ سُيُوفِ اللَّه)
5. شمشیری که کند نمیشود (لَا كَلِيلُ الظُّبَة)
6. تلاشش هدر نمیرود = سعی بیهوده نمیکند (لَا نَابِي الضَّرِيبَة)
7. اطاعت از ولایت (فَإِنَّهُ لَا يُقْدِمُ وَ لَا يُحْجِمُ وَ لَا يُؤَخِّرُ وَ لَا يُقَدِّمُ إِلَّا عَنْ أَمْرِي)
8. دلسوز و خیرخواه مردم عادی (لِنَصِيحَتِهِ لَكُم)
9. قدرتمند و تسلیمناپذیر (شدة شکیمته) (وَ لَا يُوفِي عَلَيْهِ الطَّائِرُ)
10. دشمنی با دشمن مردم (شدة شکیمته علی عدوکم)
11. مثل زره میتواند خطرهای نزدیک را از شما دفع کند (وَ اجْعَلَاهُ دِرْعاً)
12. مثل سپر میتواند خطرهای دورتر را نیز از شما دور کند (وَ اجْعَلَاهُ ... مِجَنّا)
13. احتمال سستی او وجود ندارد (لَا يُخَافُ وَهْنُه)
14. احتمال لغزش او وجود ندارد (لَا يُخَافُ.....سَقْطَتُهُ)
15. تندرو است درجایی که تندروی حزماندیشانه باشد(لایخاف... بُطْؤُهُ عَمَّا الْإِسْرَاعُ إِلَيْهِ أَحْزَمُ)
16. کندرو است در جایی که کندروی پسندیده باشد (وَ لَا إِسْرَاعُهُ إِلَى مَا الْبُطْءُ عَنْهُ أَمْثَلُ)
17. خیرخواه ولایت (لنا ناصحاً)
18. متنفر از دشمن (علی عدونا... ناقما)
19. در برابر دشمن محکم (علی عدونا شدیداً)
20. مرضیّ ولایت (نحن عنه راضون)
متخذ از #نامه_18، #نامه_34 و #نامه_38 و #حکمت_443
#با_معارف_نهج، شماره 137
https://eitaa.com/banahjolbalaghe