💠 تفاوت أمارات و اصول 🔰حضرت استاد #شب_زنده_دار"دام ظله": 🔷 مرحوم آخوند «ره» در مقام تفاوت بین امارات و اصول در کفایة الأصول بیان کرده اند: «ثم لا يخفى وضوح الفرق بين الاستصحاب و سائر الأصول التعبدية و بين الطرق و الأمارات فإن الطريق و الأمارة حيث إنه كما يحكي عن المؤدى و يشير إليه كذا يحكي عن أطرافه من ملزومه و لوازمه و ملازماته و يشير إليها كان مقتضى إطلاق دليل اعتبارها لزوم تصديقها في حكايتها و قضيته حجية المثبت منها كما لا يخفى بخلاف مثل دليل الاستصحاب فإنه لا بد من الاقتصار مما فيه من الدلالة على التعبد بثبوته و لا دلالة له إلا على التعبد بثبوت المشكوك بلحاظ أثره حسب ما عرفت فلا دلالة له على اعتبار المثبت منه ك سائر الأصول التعبدية إلا فيما عد أثر الواسطة أثرا له لخفائها أو لشدة وضوحها و جلائها حسب ما حققناه.» 🔶کلام ایشان دو مقدمه دارد: 1️⃣ تعدّد خبر به لحاظ لوازم و ملزومات و ملازمات مخبرٌ به وقتی از یک امری خبر داده می­شود، به تعداد لوازم و ملزومات و ملازمات آن مخبرٌ به، خبر ایجاد می­شود. به عنوان مثال وقتی کسی می­گوید: «خورشید طلوع کرد» از تمام آثار و لوازمِ حیات زید نیز خبر می­دهد و در حقیقت، چندین حکایت و خبر وجود دارد. این فرد هم از پایان شب و هم از قضا شدن نماز خبر می­دهد. 2️⃣شمول ادله حجّیت خبر نسبت به خبرهای مربوط به لوازم ادله حجّیت خبر عادل یا خبر ثقه، تمامی حکایت­ها و خبرهای مُخبِر را شامل می­شود و معنای «صدّق العادل» یا «صدّق الثقة»، صحّت خبرهای او و لزوم ترتیب اثر دادن به حکایت های است. این مطلب اطلاق دارد و اخبار مطابقی، تضمنی و التزامی را شامل می­شود. 🟢 نتیجه: حجّیت مثبتات أمارات و عدم حجّیت آن نسبت به اصول 🔴 با توجه به این دو مقدمه، باید گفت: مثبتات أمارات حجّت است. ولی در مورد اصول عملیه به عنوان مثال استصحاب، تعبیر «لا تنقض الیقین بالشک» به کار رفته و حکم به ابقای همان مورد یقین شده است. نسبت به لوازم و ملازمات و ملزومات، یقینی نبوده بلکه یقین به عدم آن­ها بوده است. از این رو دلیل استصحاب نمی­توان شامل این موارد شود. 🔵 بنابراین دایره ی حجّیت در باب اصول عملیه و استصحاب ضیق است ولی در أمارات موسّع است. بدین معنا که اگر دلیل حجّیت أمارات لفظی باشد، اطلاق دارد و اگر غیر لفظی مانند سیره عقلائیه و متشرعه ردع نشده از سوی شارع باشد، این دلیل نیز شمول دارد و نسبت به دلالت­های مطابقی، تضمنی و التزامی نیز جریان دارد. 📚 برگرفته از دروس خارج اصول استاد #شب‌زنده‌دار (1403/02/17) #نکات_اصولی #تفاوت_أمارات_و_اصول #ادامه_دارد ..... 🔗 @book_feghahat

💠اشکال و دفع اشکال محقق اصفهانی به مقدمات استدلال مرحوم آخوند 🔰حضرت استاد #شب_زنده_دار"دام ظله": 🔷 اشکال به مقدمه اول (تقوّم حکایت به دو امر) در اشکال به مقدمه اول (اخبار از شیء، اخبار از لوازم و ... است) گفته شده: حکایت به دو امر نیاز دارد: 1️⃣ التفات و توجه: برای تحقق حکایت، باید توجه و التفات باشد. بنابراین برای آنکه حکایت از لوازم و ملزومات و ملازمات صورت بگیرد، باید به این موارد التفات داشته باشد و بداند لازمه­ی این خبر چیست. التفات به لوازم در صورتی است که لزوم بیّن بالمعنی الاخص باشد ولی اگر بیّن بالمعنی الاخص و یا بیّن نباشد، ممکن است به هیچ وجه توجّهی به آن نباشد و حکایت صورت نمی­پذیرد. از این رو در باب کفر، گفته شده اگر لازمه­ی کلامی، انکار رسالت یا توحید باشد، موجب کفر می­شود و فتوای مشهور متأخرین آن است که به مجرّد آن کلام، حکم به کفر نمی­شود و باید به لازمه­ی آن توجه داشته باشد و ممکن است به جهت شبهه­ای، آن کلام را بیان کرده است. هر چند مرحوم سید یزدی در مورد منکر ضروری هر چند که به لازم توجه نداشته باشد، احتیاط کرده و خود عنوان «انکار ضروری» را موضوع کفر قرار داده ولی این کفر تعبّدی است و مشهور به آن فتوا نداده‌اند. 2️⃣ قصد حکایت: همچنین حکایت در صورتی حاصل می­شود که قصد حکایت باشد. حکایت یک امر قصدی است و به خودی خود، حاصل نمی­شود. 🟢 بنابراین حکایت از امری، در صورتی حکایت از آثار و لوازم است که اولا آن لوازم توجه داشته باشد و ثانیاً قصد حکایت از لوازم را داشته باشد. از این رو نمی­توان گفت در تمامی موارد خبر، خبر از لوازم وجود دارد. 🔵دفع اشکال در کلام محقق اصفهانی محقق اصفهانی ابتدا این اشکال را مطرح کرده ولی در انتهای کلام، به این اشکال اینگونه پاسخ می‌دهند؛ أمارات و أخباری که اقامه می­شود، دو گونه است: 1️⃣أمارات قائم بر موضوعات خارجیه: در این أمارات التفات و قصد حکایت لازم است هر چند که این التفات و قصد از طریق قرینه نوعیه احراز شود بدین صورت که نوع مردم در اخبارات خود، التفات و قصد را دارند و این خود یک أماره عقلائیه مورد قبول شرع بر التفات و قصد متکلّم می­شود. 2️⃣أخبار راویان از ائمه : در این موارد هر چند ممکن است راوی التفات و قصد به لوازم خبر خود را نداشته باشد ولی از گوینده ای، این کلام را نقل می­کند که ایشان التفات و قصد به لوازم کلام خود را داشته است. از این رو مطالبی که فقهاء و شارحین احادیث از کلمات معصومین «ع» استخراج می­کنند مشمول ادله حجّیت خبر می­شود. 🔴 بنابراین می­توان مثبتات أمارات را حجّت دانست و اشکالی که به کلام مرحوم آخوند وارد شده، دفع می­شود. تنها اشکال، اخصّ بودن دلیل از مدعاست چرا که در برخی از أمارات [که التفات و قصد احراز نمی­شود] جاری نمی­شود. 📚 برگرفته از دروس خارج اصول استاد #شب‌زنده‌دار (1403/02/17) #نکات_اصولی #تفاوت_أمارات_و_اصول #اشکال_و_دفع_اشکال_محقق_اصفهانی #ادامه_دارد ..... 🔗 @book_feghahat

💠 دفع "اشکال آیت الله سیستانی به مرحوم اصفهانی" در دفاع از عدم حجیت مثبتات اصول 🔰حضرت استاد #شب_زنده_دار"دام ظله": 🔷 آیت الله سیستانی به این کلام محقق اصفهانی اینگونه پاسخ می­دهند: صرف التفات و قصد امام به کلام خود، برای حجّیت لوازم کفایت نمی­کند و صرف قصد تفهیم بدون گیرایی مخاطب کافی نیست و باید مقدماتِ دخیل در انتقال مطلب به مخاطب وجود داشته باشد تا قصد حکایت تمام شود و بدون این مقدمات و در نظر گرفتن گیرایی مخاطب، قصد حکایت محقق نمی­شود. بنابراین امام معصوم به لوازم کلام خود التفات داشته‌اند ولی نمی­توان گفت قصد انتقال این لوازم را داشته باشند. 🔶 نقد پاسخ آیت الله سیستانی: کلام آیت الله سیستانی کلام متینی است ولی به صورت مطلق نمی­توان گفت امام «ع» در همه­ی موارد قصد انتقال لوازم را نداشته‌اند؛ زیرا 🔹گاهی لوازم به گونه‌ای است که نوع مردم متوجه آن­ها می­شوند: در این صورت مانعی ندارد که امام قصد انتقال و حکایت لوازم را داشته باشند. 🔸گاهی لوازم به گونه­ای است که امام می­دانند که هیچ فردی متوجه آ­ن­ها نمی­شود: در این موارد امام قصد انتقال نفرموده­اند. 🔹گاهی لوازم به گونه­ای است که عده­ای متوجه لوازم خواهند شد هر چند در برهه‌ای خاص از زمان باشند: در این موارد نیز مانعی ندارد که امام قصد انتقال را داشته باشند. به عنوان مثال سوره توحید معانی دارد که تنها اقوام آخر الزمان آن معانی را درک می­کنند که که امام به لحاظ ایشان قصد می­نمایند. 📚 برگرفته از دروس خارج اصول استاد #شب‌زنده‌دار (1403/02/17) #نکات_اصولی #تفاوت_أمارات_و_اصول #دفع_اشکال_آیت_الله_سیستانی_به_مرحوم_اصفهانی 🔗 @book_feghahat