✅✅✅اثر تازه منتشر شده✅✅✅ 📚 نام کتاب: «آیین علم آموزی» برگرفته از دروس و فرمایشات حضرت استاد #شب_زنده_دار«دام ظله» توضیحات👇👇👇👇

📚 آثار منتشر شده حضرت استاد #شب_زنده_دار«دام ظله»: 📌نام کتاب: « آیین علم آموزی » برگرفته از دروس و فرمایشات حضرت استاد #شب_زنده_دار«دام ظله» 🔷 توضیحات: خدای متعال این توانایی را دارد که بدون مقدمات ابزاری نیز موفقیت را عنایت بفرماید و راه ها را باز کند؛ اما حکمتش، جز در موارد اندک، به این تعلق گرفته است که ابتدا اسباب آن فراهم شود؛ اسباب علم آموزی صحیح نیز به کارگیری سنن و روش های کارآمد حوزه است که بزرگانی مثل شیخ انصاری و ملاصدرا و ... را تحویل داده اند لذا این کتاب به سنن حوزه پرداخته است؛ و دارای 2 فصل می باشد. در فصل اول کتاب آیین علم آموزی، به حجیت سنت ها پرداخته و اینکه آیا باید از سنن حوزه استفاده کرد یا باید آنها را کنار گذاشت؟ دلیل و مناط هر کدام بیان شده؟ در فصل دوم کتاب، سنت های کارآمد با توضیح کامل احصاء و بیان شده است؛ سننی همچون: انتخاب آزاد استاد، تقریر، تفکر و ... . معظم له نتیجه داشتن تحصیل و علم آموزی را منوط به رعایت این سنن دانسته و در غیر این صورت حتی اگر 20 سال هم طلبه در درس خارج شرکت کند ولی این سنن را رعایت نکند، به نتیجه مطلوب نخواهد رسید. محتوای این کتاب جمع آوری شده بیانات حضرت استاد #شب_زنده_دار«دام ظله» در طول 14 سال در مجامع علمی مختلف در قم و مشهد در درس های خارج و سطح و همایش ها می-باشد که این بیانات دسته بندی و عنوان زنی شده و با حذف موارد تکراری تقدیم شما مخاطبین می گردد که تمامی این مطالب دارای آدرس و مستند می باشد. قطعا در این مسیر بلند و سخت باید از بزرگانی استفاده کرد که مسیر را طی کرده و به قله اجتهاد دست یافته اند، به تاریخ و سنن حوزه اشراف دارند، ارتباط و شناخت خوبی به طلاب و اساتید و ارکان حوزوی دارند و آیت الله شب زنده دار که مدرس چندین ساله حوزه، مدیر موسسه بقیة الله و عضو شورای عالی دارای این ویژگی ها هستند. 📖 تعداد صفحه: 175 #آثار #آیین_علم_آموزی #ادامه_دارد ... 🔗 @book_feghahat

💠آیین علم آموزی 🔰حضرت استاد #شب_زنده_دار"دام ظله": ✅مقدمه فعالیـت حوزه هـای علمیـه و بلکـه همـه مرا کـز علمـی بایـد بـر دو بخـش متمرکـز باشـد: الف)علم آمـوز ی ب)تهذیـب نفـس«ارتقـای معنـوی». ایـن مطلـب را قـرآن و سـنت و نیــز بــزرگان علــم بارهــا و بارهــا گوشــزد فرموده انــد: «يُزَكِّيهِمْ وَيُعَلِّمُهُمُ الْكِتَابَ» ( آل عمــران، 164) ؛ یعنــی هــم تزکیــه لازم اســت و هــم تعلیــم کتــاب. هــر دو بخــش تعلیــم کتــاب و تزکیــه ضوابــط و قواعــدی دارد. انســان بایــد آن ضوابـط و قواعـد را اعمـال کنـد و نسـبت بـه آنهـا متعهـد باشـد تـا بتوانـد آن غایـت را ـ کــه عبــارت از تحصیــل علــم و تزکیــه اســت ـ بــه دســت آورد. چون بر حسب حکمـت الهـی، موفقیـت در هـرکار ی متوقـف بـر سلسـله ای از امـور اسـت. خـدای متعـال توانایـی دارد کـه بـدون مقدمـات آلـی و ابـزاری نیـز موفقیـت را عنایـت و الهـام بفرمایـد و راه هـا را بـاز کنـد؛ امـا حکمتـش، جـز در مـوارد انـدک، بـه ایـن تعلـق گرفتـه اسـت کـه ابتـدا اسـباب آن فراهـم شـود. بنابرایـن، ترقیـات علمـی و معنـوی، هـر دو وابسـته بـه کوشـش خـود انسـان اسـت: «لَيْسَ لِلْإِنْسَانِ إِلَّا مَا سَعَىٰ» (نجم،39). البتــه تــاش به تنهایــی نیــز کافــی نیســت؛ بلکــه بایــد صحیــح هــم باشــد تــا به طــور سـریع و صحیـح بـه نتیجـه برسـد. بـه همیـن دلیـل، یکـی از مباحثـی کـه همیشـه در حـوزه وجـود داشـته اسـت ـ در هـر سـه مقطـع مقدمـات و سـطح و خـارج ـ بحـث سـنتها و روشهـای حـوزه علمیه اسـت. در اهمیـت آن همیـن بـس کـه گاه از محتـوا نیـز مهمتـر اسـت. بـرای مثـال ا گـر روش تألیـف کتـاب یـا تدریـس مناسـب نباشـد، محتـوای کتـاب حتـی ا گـر بهتریـن محتـوا هـم باشـد، ثمـر چندانـی نـدارد. دامنــه ســنت هایی کــه در حــوزه وجــود دارد، بســیار وســیع اســت و شــامل روش مباحثــه، تدریــس، انتخــاب اســتاد، تقریرنویســی و ... میشــود. بــرای هــر طلبــه ای لازم اســت روش هــای حــوزه را شــناخته، صحت و ســقم آنهــا را بدانــد و بــا بصیــرت مسـیر را ادامـه دهـد. بحـث دیگـر ایـن اسـت کـه آیـا اساسـا سـنتهای حـوزه قابـل دفـاع و اخـذ هسـتند یـا بایـد بـه روشهـای جدیـد رو ی آورد یـا اینکـه در نهایـت، همـان سـنت های حـوزه بـا کمـی تغییـر قابـل اسـتفاده اند. آیـا سـنت ها پشـتوانه و حجیتـی دارنـد؟ ایــن نوشــتار کــه حجیــت ســنت های علمــی را تبییــن و بررســی می کنــد، عــلاوه بـر طـاب حـوزه علمیـه، قابـل اسـتفاده ی دانشـجویان نیـز بـوده، می توانـد موجبـات رشـد و ارتقـای علمـی هرچـه بیشـتر تمامـی علم آمـوزان را فراهـم آورد. مطالـب پیـش رو از فرمایشـات حضرت استاد #شب‌زنده‌دار «دام ظله» اسـتخراج شـده اسـت کـه در طـی ســالهای 1386 تــا 1399ضمــن درس هــای خــارج ایشــان و خصوصــا در ابتدای ســال های تحصیلــی و افتتاحیــه مــدارس و نیــز در چنــد جلســه مجــزا در مشــهد مقـدس ارائـه شـده اسـت. 📚 برگرفته از دروس خارج و افتتاحیه های مدارس و .... حضرت استاد #شب‌زنده‌دار (سال 1399-1386) #آثار #آیین_علم_آموزی #مقدمه #ادامه_دارد ... 🔗 @book_feghahat

💠آیین علم آموزی 🔰حضرت استاد #شب_زنده_دار"دام ظله": ✅فصل اول: حجیت سنت 💠ســؤال اساســی ایــن اســت کــه آیــا صحیــح و در مرحلــه بعــد لازم اســت حوزه هــای علمیــه همــان ســنت های دیریــن خــود را در زمــان شــیخ مفیــد، شــیخ طوســی، شــیخ انصــار ی، آخونــد خراســانی و ... حفـظ و دنبـال کننـد؟ در پاسـخ بـه ایـن سـؤال دو نظریه مطرح اسـت: 1️⃣نظریه اول: اشتباه بودن پیروی از سنت های گذشته 🔶 اولیــن دلیــل بــرای اشــتباه بودن پیــروی از ســنت های گذشــته ایــن اســت کــه قــرآن شـریف بارهـا کسـانی را کـه بـه سـنن گذشـتگان پایبنـد بـوده، راه هـای جدیـد پیامبـران را نمی پذیرفتنــد، ســرزنش کــرده اســت: «وَإِذَا قِيلَ لَهُمْ تَعَالَوْا إِلَىٰ مَا أَنْزَلَ اللَّهُ وَإِلَى الرَّسُولِ قَالُوا حَسْبُنَا مَا وَجَدْنَا عَلَيْهِ آبَاءَنَا ۚ أَوَلَوْ كَانَ آبَاؤُهُمْ لَا يَعْلَمُونَ شَيْئًا وَلَا يَهْتَدُونَ» (مائده، 104) (و چـون بـه آنـان گفتـه شـود: «به سـوى آنچـه خـدا نـازل كـرده و به سـوى پيامبـرش بياييــد»، مى ‏گوينــد: «آنچــه پــدران خــود را بــر آن يافته ايــم، مــا را بــس اســت». آيــا هرچنــد پدرانشــان چيــزى نمى ‏دانســتند و هدايــت نيافتــه بودنــد؟) «وَإِذَا قِيلَ لَهُمُ اتَّبِعُوا مَا أَنْزَلَ اللَّهُ قَالُوا بَلْ نَتَّبِعُ مَا وَجَدْنَا عَلَيْهِ آبَاءَنَا» (لقمان، 21). (و چـون بـه آنـان گفتـه شـود: «آنچـه را كـه خـدا نازل كـرده پيـروى كنيـد»، مى ‏گويند: «نـه! بلكـه از آنچـه كـه پدرانمـان را بـر آن يافته ايم پيـروى مى‏ كنيم»). 🔷دومیــن دلیــل، پیشــرفت کردن و تخصصی شــدن روش هاســت. بشــر از ابتــدا رو بـه تعالـی بـوده اسـت، سـطح افـکار ارتقـا یافتـه اسـت، علـم پیشـرفت کـرده اسـت، فرهنگ هــا رشــد کرده انــد، تجربه هــا مترا کــم شــده اســت و اندیشــه های مختلــف از فرهیختــگان و دانشــمندان متفــاوت به خصــوص در روش هــای علــوم بــه تعالــی رســیده اســت. امــروزه در دنیــا رشــته هایی تخصصــی بــرای مناهــج علــوم تأســیس شـده اسـت کـه بیـان می کنـد هـر علمـی را چگونـه بایـد تدریـس و تـدرّس کرد. در این رشـته ها بررسـی می شـود کـه فیزیـک، ریاضـی، فقـه، اصـول، تفسـیر ، رجـال، فلسـفه و ... را چگونـه بایـد تدریـس و تحصیـل کـرد تـا در اندک زمـان و بـا آسـانترین روش هـا بهتریـن نتایـج بـه دسـت آیـد. 📚 برگرفته از دروس خارج و افتتاحیه های مدارس و .... حضرت استاد #شب‌زنده‌دار (سال 1399-1386) #آثار #آیین_علم_آموزی #فصل_اول_حجیت_سنت #نظریه_اول #ادامه_دارد ... 🔗 @book_feghahat

💠آیین علم آموزی 🔰حضرت استاد #شب_زنده_دار"دام ظله": ✅فصل اول: حجیت سنت 💠ســؤال اساســی ایــن اســت کــه آیــا صحیــح و در مرحلــه بعــد لازم اســت حوزه هــای علمیــه همــان ســنت های دیریــن خــود را در زمــان شــیخ مفیــد، شــیخ طوســی، شــیخ انصــار ی، آخونــد خراســانی و ... حفـظ و دنبـال کننـد؟ در پاسـخ بـه ایـن سـؤال دو نظریه مطرح اسـت: 1️⃣نظریه اول: اشتباه بودن پیروی از سنت های گذشته 🔶 اولیــن دلیــل بــرای اشــتباه بودن پیــروی از ســنت های گذشــته ایــن اســت کــه قــرآن شـریف بارهـا کسـانی را کـه بـه سـنن گذشـتگان پایبنـد بـوده، راه هـای جدیـد پیامبـران را نمی پذیرفتنــد، ســرزنش کــرده اســت: «وَإِذَا قِيلَ لَهُمْ تَعَالَوْا إِلَىٰ مَا أَنْزَلَ اللَّهُ وَإِلَى الرَّسُولِ قَالُوا حَسْبُنَا مَا وَجَدْنَا عَلَيْهِ آبَاءَنَا ۚ أَوَلَوْ كَانَ آبَاؤُهُمْ لَا يَعْلَمُونَ شَيْئًا وَلَا يَهْتَدُونَ» (مائده، 104) (و چـون بـه آنـان گفتـه شـود: «به سـوى آنچـه خـدا نـازل كـرده و به سـوى پيامبـرش بياييــد»، مى ‏گوينــد: «آنچــه پــدران خــود را بــر آن يافته ايــم، مــا را بــس اســت». آيــا هرچنــد پدرانشــان چيــزى نمى ‏دانســتند و هدايــت نيافتــه بودنــد؟) «وَإِذَا قِيلَ لَهُمُ اتَّبِعُوا مَا أَنْزَلَ اللَّهُ قَالُوا بَلْ نَتَّبِعُ مَا وَجَدْنَا عَلَيْهِ آبَاءَنَا» (لقمان، 21). (و چـون بـه آنـان گفتـه شـود: «آنچـه را كـه خـدا نازل كـرده پيـروى كنيـد»، مى ‏گويند: «نـه! بلكـه از آنچـه كـه پدرانمـان را بـر آن يافته ايم پيـروى مى‏ كنيم»). 🔷دومیــن دلیــل، پیشــرفت کردن و تخصصی شــدن روش هاســت. بشــر از ابتــدا رو بـه تعالـی بـوده اسـت، سـطح افـکار ارتقـا یافتـه اسـت، علـم پیشـرفت کـرده اسـت، فرهنگ هــا رشــد کرده انــد، تجربه هــا مترا کــم شــده اســت و اندیشــه های مختلــف از فرهیختــگان و دانشــمندان متفــاوت به خصــوص در روش هــای علــوم بــه تعالــی رســیده اســت. امــروزه در دنیــا رشــته هایی تخصصــی بــرای مناهــج علــوم تأســیس شـده اسـت کـه بیـان می کنـد هـر علمـی را چگونـه بایـد تدریـس و تـدرّس کرد. در این رشـته ها بررسـی می شـود کـه فیزیـک، ریاضـی، فقـه، اصـول، تفسـیر ، رجـال، فلسـفه و ... را چگونـه بایـد تدریـس و تحصیـل کـرد تـا در اندک زمـان و بـا آسـانترین روش هـا بهتریـن نتایـج بـه دسـت آیـد. 2️⃣نظر یه دوم: تفصیل بین سنّت ها باید بین سنّت ها فرق گذاشت. سنّت ها دو دسته اند: الف) ســنّت هایی کــه پشــتوانه آنهــا اسلام، وحــی و عصمــت اســت. ایــن ســنّت ها همیشــه کارآمــد بــوده، بایــد حفــظ شــوند و ســنّتی فــوق آنهــا قابــل تصــور نیســت. ب)ســنّت هایی که فرآورده بشری هستند و خود به چند گروه تقسیم می شوند: 1) ســنّت هایی که اصلا کارآمدی ندارد. 2) ســنّت هایی که کارآمد هستند؛ ولی روش هایی بهتر از آنها وجود دارد. 3)ســنّت هایی کـه کارآمـدی داشـته، اکنـون نیـز بهتریـن روش هسـتند و جایگزیـن بهتـری ندارنـد. 📚 برگرفته از دروس خارج و افتتاحیه های مدارس و .... حضرت استاد #شب‌زنده‌دار (سال 1399-1386) #آثار #آیین_علم_آموزی #فصل_اول_حجیت_سنت #نظریه_دوم #ادامه_دارد ... 🔗 @book_feghahat

💠آیین علم آموزی 🔰حضرت استاد #شب_زنده_دار"دام ظله": ✅فصل اول: حجیت سنت 💠ســؤال اساســی ایــن اســت کــه آیــا صحیــح و در مرحلــه بعــد لازم اســت حوزه هــای علمیــه همــان ســنت های دیریــن خــود را در زمــان شــیخ مفیــد، شــیخ طوســی، شــیخ انصــار ی، آخونــد خراســانی و ... حفـظ و دنبـال کننـد؟ در پاسـخ بـه ایـن سـؤال دو نظریه مطرح اسـت: 1️⃣نظریه اول: اشتباه بودن پیروی از سنت های گذشته 🔶 اولیــن دلیــل بــرای اشــتباه بودن پیــروی از ســنت های گذشــته ایــن اســت کــه قــرآن شـریف بارهـا کسـانی را کـه بـه سـنن گذشـتگان پایبنـد بـوده، راه هـای جدیـد پیامبـران را نمی پذیرفتنــد، ســرزنش کــرده اســت: «وَإِذَا قِيلَ لَهُمْ تَعَالَوْا إِلَىٰ مَا أَنْزَلَ اللَّهُ وَإِلَى الرَّسُولِ قَالُوا حَسْبُنَا مَا وَجَدْنَا عَلَيْهِ آبَاءَنَا ۚ أَوَلَوْ كَانَ آبَاؤُهُمْ لَا يَعْلَمُونَ شَيْئًا وَلَا يَهْتَدُونَ» (مائده، 104) (و چـون بـه آنـان گفتـه شـود: «به سـوى آنچـه خـدا نـازل كـرده و به سـوى پيامبـرش بياييــد»، مى ‏گوينــد: «آنچــه پــدران خــود را بــر آن يافته ايــم، مــا را بــس اســت». آيــا هرچنــد پدرانشــان چيــزى نمى ‏دانســتند و هدايــت نيافتــه بودنــد؟) «وَإِذَا قِيلَ لَهُمُ اتَّبِعُوا مَا أَنْزَلَ اللَّهُ قَالُوا بَلْ نَتَّبِعُ مَا وَجَدْنَا عَلَيْهِ آبَاءَنَا» (لقمان، 21). (و چـون بـه آنـان گفتـه شـود: «آنچـه را كـه خـدا نازل كـرده پيـروى كنيـد»، مى ‏گويند: «نـه! بلكـه از آنچـه كـه پدرانمـان را بـر آن يافته ايم پيـروى مى‏ كنيم»). 🔷دومیــن دلیــل، پیشــرفت کردن و تخصصی شــدن روش هاســت. بشــر از ابتــدا رو بـه تعالـی بـوده اسـت، سـطح افـکار ارتقـا یافتـه اسـت، علـم پیشـرفت کـرده اسـت، فرهنگ هــا رشــد کرده انــد، تجربه هــا مترا کــم شــده اســت و اندیشــه های مختلــف از فرهیختــگان و دانشــمندان متفــاوت به خصــوص در روش هــای علــوم بــه تعالــی رســیده اســت. امــروزه در دنیــا رشــته هایی تخصصــی بــرای مناهــج علــوم تأســیس شـده اسـت کـه بیـان می کنـد هـر علمـی را چگونـه بایـد تدریـس و تـدرّس کرد. در این رشـته ها بررسـی می شـود کـه فیزیـک، ریاضـی، فقـه، اصـول، تفسـیر ، رجـال، فلسـفه و ... را چگونـه بایـد تدریـس و تحصیـل کـرد تـا در اندک زمـان و بـا آسـانترین روش هـا بهتریـن نتایـج بـه دسـت آیـد. 2️⃣نظر یه دوم: تفصیل بین سنّت ها باید بین سنّت ها فرق گذاشت. سنّت ها دو دسته اند: الف) ســنّت هایی کــه پشــتوانه آنهــا اسلام، وحــی و عصمــت اســت. ایــن ســنّت ها همیشــه کارآمــد بــوده، بایــد حفــظ شــوند و ســنّتی فــوق آنهــا قابــل تصــور نیســت. ب)ســنّت هایی که فرآورده بشری هستند و خود به چند گروه تقسیم می شوند: 1) ســنّت هایی که اصلا کارآمدی ندارد. 2) ســنّت هایی که کارآمد هستند؛ ولی روش هایی بهتر از آنها وجود دارد. 3)ســنّت هایی کـه کارآمـدی داشـته، اکنـون نیـز بهتریـن روش هسـتند و جایگزیـن بهتـری ندارنـد. در اینجا سه قسم فوق بیشتر توضیح داده می شوند. الف.سنت‌های نا‌کارآمد برخـی سـنتها اصـلا بازدهـی ندارنـد و معلـوم اسـت کـه باطـل و نادرسـت بـوده، بایـد کنـار گذاشـته شـوند. ب.سنت‌های کارآمد، باجایگزین بهتر گـروه دیگر سـنتهایی هسـتند که کارآمدند؛ ولـی امروزه جایگزین های بهتـری دارند. روشــن اســت کــه وقتــی ســنتهایی کارآمدتــر ، بهروزتــر ، نتیجه بخش تــر و کم مؤونه تــر وجــود دارد، صــرف کارآمــدی ســنن قدیمــی نمی توانــد تــداوم اســتفاده از آنهــا را توجیــه کنـد؛ حتـی اگـر انسـانهایی بسـیار بـزرگ و والامقـام ایـن سـنتها را ایجـاد کـرده باشـند؛ البتــه در دنیــا ایــن اهتمــام وجــود دارد کــه بایــد آثــار باســتانی را حفــظ کــرد تــا پیشــینه ها فرامــوش نشــوند و معلــوم باشــد تاریــخ از کجــا بــه کجــا رســیده اســت. بـر ایـن اسـاس، بایـد سـنتهای دراسـی و حـوزو ی و علمـی در هـر رشـتهای طبـق اصلــش تحفــظ شــود تــا بشــر ســیر تاریخــی آن را فرامــوش نکنــد. امــا مطلــب فــوق حتــی ا گــر اســتدلال درســت و متینــی هــم داشــته باشــد، بــدان معناسـت کـه لازم اسـت ایـن سـنتها در جـای خاصـی حفاظـت شـوند؛ نـه اینکـه تمـام حوزه هـا و مـدارس و همـه دانشپ ژوهـان و علمـا در سراسـر کشـور و خـارج کشـور از آن پیروی کنند. در غیر اینصورت، مصداق آیه شریفه «وَلَوْ كَانَ آبَاؤُهُمْ لَا يَعْقِلُونَ شَيْئًا وَلَا يَهْتَدُونَ» (بقره، 170) وقع می شوند. ج. سنتهای کارآمد، مستدل، مجرّب و بی بدیل .... 📚 برگرفته از دروس خارج و افتتاحیه های مدارس و .... حضرت استاد #شب‌زنده‌دار (سال 1399-1386) #آثار #آیین_علم_آموزی #فصل_اول_حجیت_سنت #نظریه_دوم #ادامه_دارد ... 🔗 @book_feghahat

📢 | #صوت توصیه‌های حضرت #استاد_شب_زنده_دار «دام ظله» در آغاز درس خارج اصول ✅أهم مطالب جلسه👇 🔰نصیحت لقمان 🔰اشتغال‌ به امور مهمه 🔰وجوب عینی اجتهاد 🔰اهمیت و کیفیت تقریر نویسی 📆تاریخ : 1403/06/25 #پندهای_سعادت #بیانات 🔗 @pand_saadat

💠آیین علم آموزی 🔰حضرت استاد #شب_زنده_دار"دام ظله": ✅فصل اول: حجیت سنت 💠ســؤال اساســی ایــن اســت کــه آیــا صحیــح و در مرحلــه بعــد لازم اســت حوزه هــای علمیــه همــان ســنت های دیریــن خــود را در زمــان شــیخ مفیــد، شــیخ طوســی، شــیخ انصــار ی، آخونــد خراســانی و ... حفـظ و دنبـال کننـد؟ در پاسـخ بـه ایـن سـؤال دو نظریه مطرح اسـت: 1️⃣نظریه اول: اشتباه بودن پیروی از سنت های گذشته 🔶 اولیــن دلیــل بــرای اشــتباه بودن پیــروی از ســنت های گذشــته ایــن اســت کــه قــرآن شـریف بارهـا کسـانی را کـه بـه سـنن گذشـتگان پایبنـد بـوده، راه هـای جدیـد پیامبـران را نمی پذیرفتنــد، ســرزنش کــرده اســت: «وَإِذَا قِيلَ لَهُمْ تَعَالَوْا إِلَىٰ مَا أَنْزَلَ اللَّهُ وَإِلَى الرَّسُولِ قَالُوا حَسْبُنَا مَا وَجَدْنَا عَلَيْهِ آبَاءَنَا ۚ أَوَلَوْ كَانَ آبَاؤُهُمْ لَا يَعْلَمُونَ شَيْئًا وَلَا يَهْتَدُونَ» (مائده، 104) «وَإِذَا قِيلَ لَهُمُ اتَّبِعُوا مَا أَنْزَلَ اللَّهُ قَالُوا بَلْ نَتَّبِعُ مَا وَجَدْنَا عَلَيْهِ آبَاءَنَا» (لقمان، 21). 🔷دومیــن دلیــل، پیشــرفت کردن و تخصصی شــدن روش هاســت. 2️⃣نظر یه دوم: تفصیل بین سنّت ها در اینجا سه قسم فوق بیشتر توضیح داده می شوند. الف.سنت‌های نا‌کارآمد برخـی سـنتها اصـلا بازدهـی ندارنـد و معلـوم اسـت کـه باطـل و نادرسـت بـوده، بایـد کنـار گذاشـته شـوند. ب.سنت‌های کارآمد، باجایگزین بهتر گـروه دیگر سـنتهایی هسـتند که کارآمدند؛ ولـی امروزه جایگزین های بهتـری دارند. روشــن اســت کــه وقتــی ســنتهایی کارآمدتــر ، بهروزتــر ، نتیجه بخش تــر و کم مؤونه تــر وجــود دارد، صــرف کارآمــدی ســنن قدیمــی نمی توانــد تــداوم اســتفاده از آنهــا را توجیــه کنـد؛ حتـی اگـر انسـانهایی بسـیار بـزرگ و والامقـام ایـن سـنتها را ایجـاد کـرده باشـند؛ البتــه در دنیــا ایــن اهتمــام وجــود دارد کــه بایــد آثــار باســتانی را حفــظ کــرد تــا پیشــینه ها فرامــوش نشــوند و معلــوم باشــد تاریــخ از کجــا بــه کجــا رســیده اســت. بـر ایـن اسـاس، بایـد سـنتهای دراسـی و حـوزو ی و علمـی در هـر رشـتهای طبـق اصلــش تحفــظ شــود تــا بشــر ســیر تاریخــی آن را فرامــوش نکنــد. امــا مطلــب فــوق حتــی ا گــر اســتدلال درســت و متینــی هــم داشــته باشــد، بــدان معناسـت کـه لازم اسـت ایـن سـنتها در جـای خاصـی حفاظـت شـوند؛ نـه اینکـه تمـام حوزه هـا و مـدارس و همـه دانشپ ژوهـان و علمـا در سراسـر کشـور و خـارج کشـور از آن پیروی کنند. در غیر اینصورت، مصداق آیه شریفه «وَلَوْ كَانَ آبَاؤُهُمْ لَا يَعْقِلُونَ شَيْئًا وَلَا يَهْتَدُونَ» (بقره، 170) وقع می شوند. ج. سنتهای کارآمد، مستدل، مجرّب و بی بدیل برخــی ســنتها کارآمــد، مســتدل و تجربه شــده بــوده، امــروزه نیــز برتریــن هســتند و جایگزیــن بهتــری ندارنــد. ایــن ســنن بــرای درستی شــان چنــان اســتدلالی تام دارنـد کـه می توانـد صحـت، تمامیـت و جاودانگـی آنهـا را اقتضـا کنـد. عـلاوه بـر ایـن، تجربه هـای طولانـی کارآمـدی آنهـا را نشـان داده اسـت. همچنیـن تـا امـروز جایگزیـن بهتـری بـرای آنهـا یافـت نشـده اسـت. بدیهـی اسـت کـه ایـن سـنتها بایـد حفـظ شـوند؛ زیـرا جایگزینـی آنهـا بـا روشـی ضعیف تـر ترجیـح مرجـوح و قبیـح اسـت. 🟢ماحصــل کلام: ســنتهایی کــه بایــد بــر آنهــا پــای فشــرد و از فراموششدنشــان جلوگیــری کــرد، عبارت انــد از : 1️⃣سـنت هایی کـه پشـتوانه آنهـا وحـی و کلمـات معصومیـن «علیهم السلام» اسـت و در ایـن زمینــه راهنمایی هایــی از طــرف آنهــا رســیده اســت. ایــن ســنتها قهــرا جهانی و ابـدی هسـتند و بایـد بـرای همیشـه حفـظ شـوند. 2️⃣ ســنت هایی کــه پشــتوانه وحیانــی ندارنــد؛ امــا هــم مســتدل هستند، هم جایگزیـن بهتـری ندارنـد و هـم تجربـه نشـان داده اسـت کـه کارآمدنـد و کسـانی کـه آنهــا را مراعــات و دنبــال کرده انــد، بــه نتایــج قابل قبــول و مهمــی دســت یافته انــد. 📚 برگرفته از دروس خارج و افتتاحیه های مدارس و .... حضرت استاد #شب‌زنده‌دار (سال 1399-1386) #آثار #آیین_علم_آموزی #فصل_اول_حجیت_سنت #نظریه_دوم #ادامه_دارد ... 🔗 @book_feghahat

#فیلم تشرف جوان مسیحی به دین مبین اسلام و پذیرفتن مذهب حقه تشیع، نزد حضرت آیت الله شب زنده دار دام ظله. حرم مطهر حضرت معصومه سلام الله علیها،کتابخانه مرحوم آیت الله العظمی بروجردی @pand_saadat

💠آیین علم آموزی 🔰حضرت استاد #شب_زنده_دار"دام ظله": ✅فصل دوم: عوامل مؤثر و سنّت های خوب حوزه در باب تعلیم 1️⃣ نیّت خالص رمــز همــه موفقيتهــا خلــوص نيــت اســت؛ بــه ایــن معنــا کــه انســان کار را بــراي خداونــد متعــال انجــام دهــد. در روایــت آمــده اســت: «مَن تَعَلَّمَ العِلمَ و عَمِلَ بِهِ و عَلَّمَ للّه ِِ، دُعِيَ في مَلَكوتِ السَّماواتِ عَظيما، فقيلَ : تَعَلَّمَ للّه ِِ، و عَمِلَ للّه ِ، و عَلَّمَ للّه ِِ! » (کافی، ج1،ص35) ایـن روایـت بیـان می کنـد کسـي کـه علـم بيامـوزد و بـه آن عمـل کنـد و آن را بـراي خـدا بـه ديگـران تعليم دهـد و دواعـي ديگـري مثـل حـب ّ جـاه، حـب ّ ر ياسـت، حـب شـهرت نداشـته باشـد، در ملکـوت سـماوات از او بـه بزرگـي یـاد و گفتـه مي شـود کـه او بـرای خـدا آموخـت و عمـل کـرد و آمـوزش داد. رمـز همـه موفقيت هـا هميـن خلـوص نيـت اسـت. ا گرچـه در بعضـی نصـوص وارد شــده اســت کــه حتــی ا گــر توفيــق تعلّــم بــراي خــدا را نداریــد، از آن دســت نکشــید و انجامـش دهيـد؛ چـون ايـن تعلّـم ـ انشـاءالله ـ منجـر بـه خداونـد می شـود. انسـان بي سـوادی کـه به دنبـال کسـب معرفـت و معلومـات نبـوده اسـت، اميـدي بـه نجـات پيدا کردنـش نیسـت؛ امـا کسـي کـه در پـی تحصیـل علـم اسـت، بالاخـره راه صحیـح را پیــدا می کنــد و در نهایــت بــه رضایــت خداونــد می رســد. البتــه ایــن مطلــب به حسـب غالـب افـراد اسـت؛ نـه اينکـه بی اسـتثنا و در همـه مـوارد چنیـن باشـد. مرحــوم آيــت الله حائــري در دفتــر خاطراتــش از والــد معظــم خــود، مرحــوم حــاج شـيخ عبدالکريـم حائـری، مؤسـس حـوزه علمیـه قـم، نقـل مي کنـد کـه وقتـي خدمـت مرحـوم آقـا سـيدمحمد فشـارکي درس مي خوانديـم، ايشـان مي فرمـود: «مـن از خـودم مطمئـن هسـتم کـه در تدر يـس قصـدم جلـب رضایـت خداسـت؛ امـا فقـط يـک جـا هسـت کـه هنـوز موفـق نشـده ام و آن هنگامی اسـت کـه در درس به من اشـکال گرفته می شـود. آنجـا بايـد جـواب بدهـم و ديگـر بـراي خـدا و غيـر خـدا نـدارد. هنـوز ايـن را نتوانسـته ام حـل کنـم؛ ولـي اصـل درس را بـراي خـدا ميگويـم». حتـي بعـد از درس کــه خیلــی وقــت ایشــان را بــرای پاســخگویی بــه اشــکالات می گرفتنــد، مي فرمــود: «مـن وظيفـه شـرعي خـودم مي دانـم کـه طلبـه را مجـاب کنـم و برایـش توضيـح بدهـم؛ ولـي وقتـي کـه جـواب اشـکالات را مي دهـم، نمي دانـم بـراي خداسـت يـا غيـر خـدا». انسـان بایـد بتوانـد حتـی ایـن حالـت را هـم ـ انشـاءالله ـ از خـود دفـع کنـد و حتـی در مقـام جـواب دادن نیـز بـرای خداونـد اقـدام کنـد. 📚 برگرفته از دروس خارج و افتتاحیه های مدارس و .... حضرت استاد #شب‌زنده‌دار (سال 1399-1386) #آثار #آیین_علم_آموزی #فصل_دوم_عوامل_مؤثر_و_سنّت_های_خوب_حوزه_در_باب_تعلیم #نیّت_خالص #ادامه_دارد ... 🔗 @book_feghahat

💠آیین علم آموزی 🔰حضرت استاد #شب_زنده_دار"دام ظله": ✅فصل دوم: عوامل مؤثر و سنّت های خوب حوزه در باب تعلیم 2️⃣ شر وع کار با نام خداوند درس و بحــث بایــد بــا برخــی از ســنن و نــکات همــراه شــود تــا ـ انشــاءالله ـ موفقیت آمیـز باشـد. نکتـه اول ایـن اسـت کـه واقعـا بـا تـوکل بـه خـدای متعـال و بـا نـام و اسـتعانت از او ایـن کار شـروع شـود. مسـامحه در ایـن بـاب روا نیسـت؛ بلکـه باید به جد و از ســویدای قلــب و بــا تأمــل در خــود، ایــن بــاور را ایجــاد کــرد کــه « لا حـول و لا قـوة الاّ بـالله» و اگـر او و اولیـای او دسـتمان را نگیرنـد، مـا هیـچ هسـتیم. بایـد بدانیـم کـه جـز در سـایه تـوکل بـه خـدای متعـال و توسـل بـه اولیـای گرامـی او هیـچ ترقــی علمــی و معنــوی در انســان پیــدا نمی شــود. دلیـل مطلـب فـوق، اولا ایـن اسـت کـه فرموده انـد: «كلّ امر ذی بال لم يبدأ فيه به بسم الله فهو ابتر». بـال در لغـت بـه معنـای امـر مهـم اسـت؛ پـس بـه هـر چیـزی کـه شـأن و مقامـی دارد و مـورد اهتمـام اسـت، بـال گفتـه می شـود. چـه امـر ذی بالـی، ذی بال تـر از دروس الهـی و آنچـه مربـوط بـه احـکام الله تعالـی اسـت؛ چـه مقدمـه آن احـکام، یعنـی علـم اصـول و چـه خـود آن احـکام و بحـث دربـاره آن، یعنـی فقـه. ثانیـا «لا مؤثر فی الوجود الا الله تعالی» حـال کـه فقـط خداونـد در عالـم اثرگـذار اســت، بایــد هــم بــا ذکــر خــدای متعــال و هــم بــا اســتعانت و اســتمداد از او و هــم تبرک جســتن بــه نــام او بهره منــد شــد. پـس ايـن استمدادجسـتن امـری تشـريفاتي و تعـارف نيسـت؛ بلکـه واقعیـت دارد. بايـد توجـه داشـت کـه ا گـر عنايـت او قطـع يـا کـم شـود، کِميـت همـه عالميـان لنـگ خواهــد بــود. گاهــي خداونــد متعــال صحنه هايــي را پيــش مــي آورد تــا انســان ايــن واقعيـت را بهتـر درک کنـد و معرفتـش بـه توحيـد بيشـتر شـود. در احــوالات محقــق بــزرگ، مرحــوم اصفهانــي «ره» آمــده اســت کــه ايشــان ســه روز متوالــی عیــن مباحــث روز قبــل را بی کم و کاســت تکــرار کــرد. تلامــذه ايشــان ســؤال کردنـد کـه وجـه ايـن تکـرار چيسـت. ايشـان فرمـود: «هيـج مطلـب جديـدی بـه ذهنـم نمي آيـد». معلـوم مي شـود خـداي متعـال آن ذهـن فعـال را کـه افـکار ی بسـيار بلنـد و عميـق دارد و معمـولا در هـر بحثـي مطالـب جديـدی ارائـه می کنـد، دچـار چنیـن حالتـی می سـازد تـا توجـه پيـدا کنـد کـه همـه اينهـا از غيـر توسـت و مـا مي توانيـم آنهـارا بگيريـم یـا بدهيـم. بـراي خـودم مکـرر پيـش آمـده اسـت کـه باوجـود مطالعـه در شـب و حتـی در روز بعــدش، بعضــی از گره هــای علمــی برایــم بــاز نمی شــد؛ امــا تــا وارد فضــاي مطهــر حـرم حضـرت فاطمـه معصومـه «سلام الله علیها» می شـدم، مطلـب در ذهنـم جرقـه مـی زد و حـل می شــد. ايــن خانــم، واســطه بيــن خــدا و خلــق اســت. 📚 برگرفته از دروس خارج و افتتاحیه های مدارس و .... حضرت استاد #شب‌زنده‌دار (سال 1399-1386) #آثار #آیین_علم_آموزی #فصل_دوم_عوامل_مؤثر_و_سنّت_های_خوب_حوزه_در_باب_تعلیم #شروع_کار_با_نام_خداوند #ادامه_دارد ... 🔗 @book_feghahat

💠آیین علم آموزی 🔰حضرت استاد #شب_زنده_دار"دام ظله": ✅فصل دوم: عوامل مؤثر و سنّت های خوب حوزه در باب تعلیم 3️⃣ توکل به خداوند متعال در دسـتیابی بـه قله هـای کمـال، جـز تـوکل بـه خـدای متعـال و کار را بـه او واگـذاردن و از او استعانت جسـتن هیـچ چیـزی یـاور انسـان نیسـت. کارهـای بزرگـی مثل رسـیدن بـه اجتهـاد، فقـط بـا تـوکل بـه خـدای متعـال محقـق می شـود. بنابرایـن، بایـد مطالعـه، فکرکـردن و نوشـتن را بـا انابـه و توسـل بـه خـدای متعـال و اولیایـش شـروع کـرد. اولیـن دلیـل آن، روایـت شـریف امـام جـواد «علیه السلام» اسـت: « الثِّقَةُ باللّه ِ تعالى ثَمَنٌ لِكُلِّ غالٍ ، و سُلَّمٌ إلى كُلِّ عالٍ» یعنــی راه وصــول بــه هــر شــیء گرانقیمــت و متعالــی تــوکل و اسـتیثاق بـه خداونـد اسـت. تحصیـل علـم و رسـیدن بـه معـارف و حقایـق نیـز از جمله ی آن امــور ارزشــمند و بلندمرتبــه اســت؛ چــون اولا اجتهــاد حــوزوی از مــاده جهــد و کوشــش اســت کــه بــر بلندمرتبگــی امــر اجتهــاد و تحصیــل علــوم حــوزو ی دلالت می کند. ثانیاعالــم بزرگــی همچــون مرحــوم شــیخ انصــار ی در اواخــر عمــر شـریفش کـه مراتـب علمـی را به خوبـی پیمـوده بـود، از خـدا می خواهـد کـه اجتهـاد را روز ی او کنــد: «رزقنــا الله الاجتهــاد». ایــن مطلــب نشــان می دهــد کــه اجتهــاد امــر آســانی نیســت. بارهـا عـرض کـرده ام کـه اسـتادمان مرحـوم آیـت الله آشـیخ کاظـم تبریـزی «قدّس سرّه» ـ کـه در همـه علـوم متعـارف حـوزوی هـم تألیـف داشـت و هـم صاحب نظـر بـود ـ می فرمـود: «مـن گاهـی بـرای حلش ـدن بعضـی از مباحـث منطقـی فـرش حجـره را کنـار مـیزدم و صورتـم را بـر خـا ک می گذاشـتم و نـزد خـدای متعـال انابـه می کـردم کـه فهـم این مطلب را روزی مـن کنـد». ایـن کار بـرای درک مطلبـی صرفـا منطقـی لازم بـوده اسـت؛ چه رسـد بـه مطالـب یـا احـکام الهـی یـا مقدمـات آن مثـل علـم اصـول یـا علـم رجـال. بایـد ایـن حالـت را در خـود زنـده کـرد؛ زیـرا باعـث می شـود خـدای متعـال عنایـت کند و ـ انشـاءالله ـ علـم بـا معنویـت ممـزوج شـود و غفلـت در فـرد راه نیابـد. به این مناسـبت، قـرآن شـریف میفرمایـد: «أَلَيْسَ اللَّهُ بِكَافٍ عَبْدَهُ» (زمر،36) و «وَمَنْ يَتَوَكَّلْ عَلَى اللَّهِ فَهُوَ حَسْبُهُ» (طلاق،3) دومیــن دلیــل ایــن اســت کــه اطمینــان و ثقــه داشــتن بــه خــداي متعــال در امــور، ســرمايه و پشــتوانه بزرگــي بــراي همــه اســت. ا گــر انســان بــه ايــن مبــدأ قــادر متعــال حکيــم رئــوف رحيــم توجــه داشــته باشــد، نااميدي هــا و پژمردگي هــا و کســالت ها از او رخـت برمي بنـدد. مگـر او بخيـل اسـت؟! مگـر او ناتـوان اسـت؟! مگـر او عبـدش را دوسـت نـدارد؟! مگـر او را کمـک نمي کنـد؟! مگـر او سـريعالرضا نيسـت؟! توجـه بــه ايــن مطلــب مانــع احســاس يــأس و ناکامــی در انســان می شــود. وظيفــه طلبــه ايــن اســت کــه ســرباز ی فــداکار و آماده به خدمــت باشــد. اگــر اســلام خدمتــي از او خواسـت، در اختيـار اسـت و ا گـر نخواسـت، آمادگـي خـود را حفـظ کـرده و وظيفـه خـود را انجـام داده اسـت. بایـد کوشـش همـه ایـن باشـد کـه بـرای خـدا کار کننـد؛ و الاّ زحماتشان «هباء منثورا» خواهـد شـد و معلـوم نیسـت کـه در آخـرت و جهـان پـس از ایـن بـرای آنهـا آثـار ی داشـته باشـد. 📚 برگرفته از دروس خارج و افتتاحیه های مدارس و .... حضرت استاد #شب‌زنده‌دار (سال 1399-1386) #آثار #آیین_علم_آموزی #فصل_دوم_عوامل_مؤثر_و_سنّت_های_خوب_حوزه_در_باب_تعلیم #توکل_به_خداوند_متعال #ادامه_دارد ... 🔗 @book_feghahat

💠آیین علم آموزی 🔰حضرت استاد #شب_زنده_دار"دام ظله": ✅فصل دوم: عوامل مؤثر و سنّت های خوب حوزه در باب تعلیم 4️⃣ ایجاد آمادگی قلبی برای استفاده بهتر از آیات و ر وایات اسـتفاده ی صحیـح و بهتـر از معـارف شـرعی و الهـی و قرآنـی نیـاز بـه پیش زمینه ای دارد کـه ا گـر آن را در خـود فراهـم کنیـم، میتوانیـم از ایـن منابـع اسـتفاده صحیـح، بهتـر و بیشـتری ببریـم. ایـن مطلـب از دو آیـه شـریفه در سـوره یـس اسـتفاده می شـود: الف) «إِنَّمَا تُنْذِرُ مَنِ اتَّبَعَ الذِّكْرَ وَخَشِيَ الرَّحْمَٰنَ بِالْغَيْبِ ۖ فَبَشِّرْهُ بِمَغْفِرَةٍ وَأَجْرٍ كَرِيمٍ» (یس،11). در خصــوص «إِنَّمَا» در ایــن آیــه بایــد گفــت کــه برخــی قائــل بــه دلالــت آن بــر حصــر هســتند؛ امــا برخــی ماننــد مرحــوم امــام خمینــی «ره» دلالــت فی نفســه و به حســب موضوع لـه آن را بـر حصـر نمی پذیرنـد. طبـق نظـر ایشـان، آیـه شـریفه در مقامـی اسـت کـه گویـا از آن اسـتفاده حصـر می شـود. در هـر صـورت، آیه شـریفه وافی به مقصود ما هسـت. این آیه «ینْذِرُ» هـم قرائـت شـده اسـت؛ ولـی در قرآنهـای متعـارف «تُنْذِرُ» آمده است. به حسب قرائت «إِنَّمَا تُنْذِرُ»، آیه خطاب به پیامبر عظیم الشأن «ص» اسـت و بیـان می فرمایـد کـه تـو فقـط کسـانی را انـذار میکنـی کـه ایـن دو خصوصیت را داشته باشند: « اتَّبَعَ الذِّكْرَ وَخَشِيَ الرَّحْمَٰنَ». اگــر انســانها ایــن دو صفــت پیش زمینــه انــذار را داشــته باشــند، می تواننــد اســتفاده ی بهتــری از آیــات و روایـات ببرنـد. ایـن دو عبارت انـد از : 1️⃣ اینکــه واقعــاً اتبــاع ذکــر داشــته باشــند. ذکــر در اینجــا یعنــی قــرآن شــریف؛ چنانکـه در جـای دیگـر فرمـوده اسـت: «إِنَّا نَحْنُ نَزَّلْنَا الذِّكْرَ وَإِنَّا لَهُ لَحَافِظُونَ» (حجر،9)، افـراد بایـد به طـور قاطـع و جـدی ایـن تصمیـم درونـی را داشـته باشـند و در عمـل هـم بـه منصـه ی ظهـور برسـانند کـه می خواهنـد پیـرو قـرآن شـریف باشـند. 2️⃣ اینکــه واقعــاً خشــیت رحمــان در دلشــان جایگزیــن و نهادینــه شــده باشــد. کلمه «رحْمَٰنَ» در اینجـا لطافتـی دارد و گویـا بـه ایـن اشـاره می کنـد کـه آنهـا مغـرور بــه رحمانیــت خــدا نشــدند و بــا اینکــه قبــول دارنــد او رحمــن و رحیــم اســت، از او خشـیت دارنـد. بایـد در کنـار امیـد و توجـه بـه رحمانیـت و رحمـت الهـی، در نظـر داشـت کـه خداونـد منتقـم نیـز هسـت. ا گـر کسـی بـه حـدی رسـیده باشـد کـه بایـد از او انتقــام گرفتــه شــود، خداونــد چنیــن خواهــد کــرد. نمونـه آن، همیـن افـراد خبیثـی هسـتند کـه بـه بهانه هـای واهـی و خـلاف عقـل و وجـدان و فطـرت، بـه بزرگتریـن خلـق خـدای متعـال کـه متخلّـق بـه اخلـاق اسـت، جســارت می کننــد. ایــن در حالــی اســت کــه همــگان به اتفــاق، حتــی آنانــی کــه مســلمان و شــیعه نیســتند، حضــرت محمــد «ص» را محمــد امیــن می شناســند «وَإِنَّكَ لَعَلَىٰ خُلُقٍ عَظِيمٍ» (قلم،4). ایـن رفتارهـا دور از انسـانیت اسـت و متأسـفانه ایـن همـه انذارهـای قـرآن و پیامبـر اکـرم «ص» در آنهـا اثـر نکـرده و نخواهـد کـرد. بنابرایـن، ا گـر می خواهیـم اسـتفاده بهینـه از کتـاب و معـارف الهیـه ببریـم، بایـد ســعی کنیــم ایــن دو شــرط زمینه ِ ســاز را کــه در حقیقــت قابلیــت قابــل را تتمیــم می کننــد، رعایــت کنیــم. 📚 برگرفته از دروس خارج و افتتاحیه های مدارس و .... حضرت استاد #شب‌زنده‌دار (سال 1399-1386) #آثار #آیین_علم_آموزی #فصل_دوم_عوامل_مؤثر_و_سنّت_های_خوب_حوزه_در_باب_تعلیم #ایجاد_آمادگی_قلبی_برای_استفاده_بهتر_از_آیات_و_روایات #ادامه_دارد ... 🔗 @book_feghahat

ب) «وَ ما عَلَّمْناهُ الشِّعْرَ وَ ما یَنْبَغِی لَهُ إِنْ هُوَ إِلاّ ذِکْرٌ وَ قُرْآنٌ مُبِینٌ *لِیُنْذِرَ مَنْ کانَ حَیّاً وَ یَحِقَّ الْقَوْلُ عَلَى الْکافِرِینَ» (یس،69 تا 70). ایـن قـرآن یـا پیامبـر «ص» ـ بنـا بـر اینکـه ضمیـر بـه قـرآن یـا پیامبـر «ص» برگـردد ـ بـرای ایـن اسـت کـه هـر کـه را زنـده اسـت، انـذار کنـد. به عبـارت دیگـر، ایـن قـرآن کـه در اختیـار پیامبـر «ص» قـرارش دادیـم، بـرای ایـن اسـت کـه «مَنْ کانَ حَیّاً» را انـذار کنـد. از ضمیمه کـردن ایـن آیـه بـه آیـه اول (یـس، 11) روشـن می شـود کـه حیـات بـرای کسـی اسـت کـه دو خصوصیـت یادشـده را داشـته باشـد. انـذار قـرآن و رسـول الله «ص» فقـط در کسـی اثـر می گـذارد و او را رشـد می دهـد کـه زنـده باشـد. امـا میّت، یعنـی کسـی کـه دلـش مـرده و قسـاوت بـر او سـیطره پیـدا کـرده اسـت، نمیتوانـد از معارفـه الهیـه و قـرآن، آنگونـه کـه بایـد اسـتفاده کنـد. شــاید یکــی از معانــی «لَا يَمَسُّهُ إِلَّا الْمُطَهَّرُونَ» (واقعه، 79) نیز همین باشد. عده ای در فقــه از ایــن آیــه طهــارت حدثیــه را اســتفاده می کننــد؛ امــا بایــد گفــت کــه آیــه یادشــده در یکــی از معانــی خــود بیــان می کنــد آنــان کــه پــا کدل نیســتند، زنگارهـای دل را نشسـته و مصفّـا و نورانـی نشـده اند، اصـلا قـرآن را مـّس نمی کننـد.ّ در کلمـه «مسّ» نیـز لطافتـی وجـود دارد و اشـاره می کنـد به قـدر ی دور هسـتند کـه حتـی شـائبه و رائحـه ای هـم از آن معـارف بلنـد نصیـب آنهـا نمی شـود. بنابرایـن، حوزه هـای علمیـه جایـگاه اصلـی آن اسـت کـه بتوانیـم معـارف الهـی را درسـت دریافـت کنیـم و خودمـان بهره منـد شـویم تـا بعـد از آن، هـادی امـت باشـیم و رسـالت خـود را انجـام دهیـم. در ایـن جهـت، نکتـه مهـم ایـن اسـت کـه قابلیـت قابـل را در خودمـان تکمیـل و تتمیـم کنیـم و اتبـاع ذکـر و خشـیت خـدای متعـال را در وجودمـان روشـن نگـه داریـم. بایـد تصمیـم جدیمـان ایـن باشـد کـه در پسـتی ها و بلندیهــای زندگــی و شــرایط مختلفــی کــه بــرای انســان پیــش می آیــد، اتبــاع ذکــر داشــته باشــیم. مخصوصــاً بــرای روحانــی زیــاد پیــش می آیــد کــه ســر دو راهــی قــرار گیــرد؛ چــون ســروکار او بــا مــردم و خواســته ها و توقعــات و انتظــارات مختلــف آنهاسـت. لـذا بایـد اتبـاع ذکـر در او اسـتوار شـده باشـد. از آن طــرف، بایــد خشــیت در دل او چنــان قــوی شــده باشــد کــه فقــط و فقــط به دنبـال کسـب مرضـات الهـی و انجام وظیفه باشـد و سـایر امور حتی در تشـخیص مصلحـت و وظیفـه او دخالتـی در دلـش نداشـته باشـد. از ویژگیهــای مرحــوم آیت الله العظمــی بروجــردی کــه شــا گردان بــزرگ ایشــان نقــل کرده انــد، آن اســت کــه معلــوم بــود ایشــان در مســائل مختلفــی کــه پیــش می آمــد، معـاد را بـاور کـرده اسـت. مرحـوم امـام امـت «قدسّ سرّه» هـم معـاد را بـاور کـرده بـود. از سـنین نوجوانـی ام بـه یـاد مـی آورم کـه ایشـان می فرمـود: «اگـر کسـی بـه معـاد یقیـن و باور داشـته باشـد، نمی توانـد سـکوت کنـد». یعنـی سـکوت نکردن و انجام دادن وظیفه از خشـیت رحمن و باور به اینکه روز حسـاب و مسـئولیتی در کار اسـت، نشـأت می گیرد. رهبری معظـم «دام ظله» می فرمـود: «مـن از امـام سـؤال کـردم: ‘شـما از چـه زمانـی بـه فکـر انقـلاب و تشـکیل حکومـت اسـلامی افتادیـد؟’ ایشـان گفـت: ‘ابتـدای آن در یـادم نیسـت؛ ولـی آنچـه مـرا بـه ایـن کار واداشـت، احسـاس وظیفـه الهـی بـود.» اگـر خشـیت رحمـن درکار باشـد، از هیـچ امـری بـا ک نـدارد و در ایـن راه سـر از پـا نمی شناسـد. 📚 برگرفته از دروس خارج و افتتاحیه های مدارس و .... حضرت استاد #شب‌زنده‌دار (سال 1399-1386) #آثار #آیین_علم_آموزی #فصل_دوم_عوامل_مؤثر_و_سنّت_های_خوب_حوزه_در_باب_تعلیم #ایجاد_آمادگی_قلبی_برای_استفاده_بهتر_از_آیات_و_روایات #ادامه_دارد ... 🔗 @book_feghahat

💠آیین علم آموزی 🔰حضرت استاد #شب_زنده_دار"دام ظله": ✅فصل دوم: عوامل مؤثر و سنّت های خوب حوزه در باب تعلیم 4️⃣ ایجاد آمادگی قلبی برای استفاده بهتر از آیات و ر وایات اسـتفاده ی صحیـح و بهتـر از معـارف شـرعی و الهـی و قرآنـی نیـاز بـه پیش زمینه ای دارد کـه ا گـر آن را در خـود فراهـم کنیـم، میتوانیـم از ایـن منابـع اسـتفاده صحیـح، بهتـر و بیشـتری ببریـم. ایـن مطلـب از دو آیـه شـریفه در سـوره یـس اسـتفاده می شـود: الف) «إِنَّمَا تُنْذِرُ مَنِ اتَّبَعَ الذِّكْرَ وَخَشِيَ الرَّحْمَٰنَ بِالْغَيْبِ ۖ فَبَشِّرْهُ بِمَغْفِرَةٍ وَأَجْرٍ كَرِيمٍ» (یس،11). در خصــوص «إِنَّمَا» در ایــن آیــه بایــد گفــت کــه برخــی قائــل بــه دلالــت آن بــر حصــر هســتند؛ امــا برخــی ماننــد مرحــوم امــام خمینــی «ره» دلالــت فی نفســه و به حســب موضوع لـه آن را بـر حصـر نمی پذیرنـد. طبـق نظـر ایشـان، آیـه شـریفه در مقامـی اسـت کـه گویـا از آن اسـتفاده حصـر می شـود. در هـر صـورت، آیه شـریفه وافی به مقصود ما هسـت. به حسب قرائت «إِنَّمَا تُنْذِرُ»، آیه خطاب به پیامبر عظیم الشأن «ص» اسـت و بیـان می فرمایـد کـه تـو فقـط کسـانی را انـذار میکنـی کـه ایـن دو خصوصیت را داشته باشند: « اتَّبَعَ الذِّكْرَ وَخَشِيَ الرَّحْمَٰنَ». اگــر انســانها ایــن دو صفــت پیش زمینــه انــذار را داشــته باشــند، می تواننــد اســتفاده ی بهتــری از آیــات و روایـات ببرنـد. ایـن دو عبارت انـد از : 1️⃣ اینکــه واقعــاً اتبــاع ذکــر داشــته باشــند. ذکــر در اینجــا یعنــی قــرآن شــریف؛ چنانکـه در جـای دیگـر فرمـوده اسـت: «إِنَّا نَحْنُ نَزَّلْنَا الذِّكْرَ وَإِنَّا لَهُ لَحَافِظُونَ» (حجر،9)، افـراد بایـد به طـور قاطـع و جـدی ایـن تصمیـم درونـی را داشـته باشـند و در عمـل هـم بـه منصـه ی ظهـور برسـانند کـه می خواهنـد پیـرو قـرآن شـریف باشـند. 2️⃣ اینکــه واقعــاً خشــیت رحمــان در دلشــان جایگزیــن و نهادینــه شــده باشــد. کلمه «رحْمَٰنَ» در اینجـا لطافتـی دارد و گویـا بـه ایـن اشـاره می کنـد کـه آنهـا مغـرور بــه رحمانیــت خــدا نشــدند و بــا اینکــه قبــول دارنــد او رحمــن و رحیــم اســت، از او خشـیت دارنـد. بایـد در کنـار امیـد و توجـه بـه رحمانیـت و رحمـت الهـی، در نظـر داشـت کـه خداونـد منتقـم نیـز هسـت. ا گـر کسـی بـه حـدی رسـیده باشـد کـه بایـد از او انتقــام گرفتــه شــود، خداونــد چنیــن خواهــد کــرد. ب) «وَ ما عَلَّمْناهُ الشِّعْرَ وَ ما یَنْبَغِی لَهُ إِنْ هُوَ إِلاّ ذِکْرٌ وَ قُرْآنٌ مُبِینٌ *لِیُنْذِرَ مَنْ کانَ حَیّاً وَ یَحِقَّ الْقَوْلُ عَلَى الْکافِرِینَ» (یس،69 تا 70). ایـن قـرآن یـا پیامبـر «ص» ـ بنـا بـر اینکـه ضمیـر بـه قـرآن یـا پیامبـر «ص» برگـردد ـ بـرای ایـن اسـت کـه هـر کـه را زنـده اسـت، انـذار کنـد. ❇️مظاهر و آثار آمادگی قلبی بــر اســاس مطالــب فــوق، از قــرآن شــریف اســتفاده می شــود کــه بــرای اســتفاده درســت و بهتــر از قــرآن و احادیــث پیامبــر ا کــرم «ص» و ائمــه هــدی «ع» و صدیقــه طاهـره «س» بایـد آمادگـی قلبـی در خودمـان ایجـاد کنیـم. ایـن آمادگـی قلبـی مظاهـری دارد. اینکـه می بینیـد بعضیهـا وقتـی قـرآن می خواننـد، اشـک از چشمانشـان جـار ی می شــود، به خاطــر ایــن اســت کــه آن حالــت قلبــی، ایــن اثــر فیزیکــی را در انســان می گــذارد و رنگــش عــوض و اشــکش جــار ی می شــود و گاهــی حالــت وحشــت و دهشــت بــر او غلبــه می‌یابــد. ا گــر امیرالمؤمنیــن «ع» گاهــی مثــل چــوب خشــک می افتـاد، در اثـر ایـن خشـیت رحمـان اسـت کـه در قلـب او بـود. هرچـه ایـن خشـیت و جـزم و تصمیـم قاطـع بـر اتبـاع ذکـر قویتـر باشـد، ایـن امـور را به نحـو گسـترده تری در پـی خـود خواهـد داشـت. ایـن امـور نفـوذ کلمـه مـی آورد و موجـب می شـود سـخن بـر دلهـا بنشـیند و اتبـاع مـردم را نسـبت بـه شـخص صاحـب ایـن حـالات موجـب می شــود. ا گــر می بینیــد مــردم از رهبــران دینــی، امــام امــت «ره»، مراجــع بزرگــوار و رهبـری معظـم «دام ظله»، بـا جـان و دل تبعیـت می کننـد، نتیجـه همـان خشـیة الرحمـن و اتبــاع ذکــری اســت کــه ـ بحمــدالله ـ در دل خودشــان وجــود دارد 📚 برگرفته از دروس خارج و افتتاحیه های مدارس و .... حضرت استاد #شب‌زنده‌دار (سال 1399-1386) #آثار #آیین_علم_آموزی #فصل_دوم_عوامل_مؤثر_و_سنّت_های_خوب_حوزه_در_باب_تعلیم #ایجاد_آمادگی_قلبی_برای_استفاده_بهتر_از_آیات_و_روایات #ادامه_دارد ... 🔗 @book_feghahat

💠آیین علم آموزی 🔰حضرت استاد #شب_زنده_دار"دام ظله": ✅فصل دوم: عوامل مؤثر و سنّت های خوب حوزه در باب تعلیم 5️⃣ خدمت به والدین و مشمول دعای آنان شدن مرحـوم صاحـب وسـائل در بـاب هجدهـم از ابـواب احـکام شـهر رمضـان روایتـی را از کافـی شـریف مـی آورد کـه سـندش بـه امـام باقـر «ع» می رسـد و مرحـوم صـدوق نیـز آن را نقـل فرمـوده اسـت: «عَنْ أبِى جَعْفَرٍ «ع» وَ قَالَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ : لَمَّا حَضَرَ شَهْرُ رَمَضَانَ وَ ذَلِكَ فِي ثَلاَثٍ بَقِينَ مِنْ شَعْبَانَ لِبِلاَلٍ «نَادِ فِي اَلنَّاسِ» فَجَمَعَ اَلنَّاسَ ثُمَّ صَعِدَ اَلْمِنْبَرَ فَحَمِدَ اَللَّهَ وَ أَثْنَى عَلَيْهِ ثُمَّ قَالَ «أَيُّهَا اَلنَّاسُ إِنَّ هَذَا اَلشَّهْرَ قَدْ حَضَرَكُمْ وَ هُوَ سَيِّدُ اَلشُّهُورِ فِيهِ لَيْلَةٌ هِيَ «خَيْرٌ مِنْ أَلْفِ شَهْرٍ» تُغْلَقُ فِيهِ أَبْوَابُ اَلنَّارِ وَ تُفَتَّحُ فِيهِ أَبْوَابُ اَلْجِنَانِ فَمَنْ أَدْرَكَهُ فَلَمْ يُغْفَرْ لَهُ فَأَبْعَدَهُ اَللَّهُ وَ مَنْ أَدْرَكَ وَالِدَيْهِ فَلَمْ يُغْفَرْ لَهُ فَأَبْعَدَهُ اَللَّهُ وَ مَنْ ذُكِرْتُ عِنْدَهُ فَلَمْ يُصَلِّ عَلَيَّ فَلَمْ يُغْفَرْ لَهُ فَأَبْعَدَهُ اَللَّهُ» (کافی ج4ص67) سـه روز بـه پایـان مـاه شـعبان مانـده بـود کـه حضـرت بـه بـلال دسـتور دادنـد مـردم را فرابخوانــد تــا بــه مســجد بیاینــد. مســأله چقــدر مهــم اســت کــه حضــرت در ایــن وضعیــت خطیــر ، یعنــی فقــط ســه روز از مــاه شــعبان باقــی مانــده، بـلال را مأمــور می کننــد تــا مــردم را جمــع کنــد! وقتــی کــه مــردم جمــع شــدند، حضــرت بــر منبــر تشـریف بردنـد و خداونـد متعـال را حمـد و ثنـا کـرده، سـه مطلـب را بیـان فرمودنـد: مطلب اول: «أَيُّهَا اَلنَّاسُ إِنَّ هَذَا اَلشَّهْرَ قَدْ حَضَرَكُمْ وَ هُوَ سَيِّدُ اَلشُّهُورِ فِيهِ لَيْلَةٌ هِيَ «خَيْرٌ مِنْ أَلْفِ شَهْرٍ» تُغْلَقُ فِيهِ أَبْوَابُ اَلنَّارِ وَ تُفَتَّحُ فِيهِ أَبْوَابُ اَلْجِنَانِ فَمَنْ أَدْرَكَهُ فَلَمْ يُغْفَرْ لَهُ فَأَبْعَدَهُ اَللَّهُ» مطلــب دوم: کســی کــه پــدر و مــادرش را درک کنــد و از شــرف خدمــت بــه آنــان برخـوردار باشـد؛ امـا از ایـن فرصـت بـرای نیـل بـه مقاصـد عالیـه و تقـرب بـه خداونـد متعـال اسـتفاده نکنـد، خداونـد او را از رحمـت خـود دور کـرده اسـت . ایـن روایـت از سـویی خیلـی هشـداردهنده و از سـویی دیگـر خیلـی امیدوارکننـده اسـت؛ چرا کـه یکــی از طــرق نیــل بــه مقاصــد عالیــه و تقــرب بــه خداونــد را خدمــت بــه والدیــن معرفــی می کنــد. مــا دوســتی داشــتیم کــه ا کنــون بحمــدالله از فضلاســت. در آن ایــام اســتعداد چندانـی را در ایشـان نمی دیدیـم؛ علیرغـم آن، ایشـان بـه موفقیت هـای تحصیلـی و غیــر تحصیلــی چشــمگیری دســت پیــدا کــرد. بــرای مــا جالــب بــود کــه راز آن را بدانیــم. خــود او روزی تعریــف می کــرد کــه مــادرم بیمــار بــود و مــن می نشســتم و کـف پـای مـادرم را می بوسـیدم. اینگونـه تحصیـل رضـای مـادر و آن دعایـی کـه او از صمیــم قلبــش می کنــد تــا خــدا فرزنــدش را بــه آمــال و آرزوهایــش برســاند و موفــق بـدارد، عامـل ایـن توفیقـات او شـد. البتـه همانگونـه کـه تحصیـل رضایـت والدیـن و احتـرام بـه ایشـان مهـم اسـت، عقـوق آنهـا نیـز خیلـی شـدید اسـت. 📚 برگرفته از دروس خارج و افتتاحیه های مدارس و .... حضرت استاد #شب‌زنده‌دار (سال 1399-1386) #آثار #آیین_علم_آموزی #فصل_دوم_عوامل_مؤثر_و_سنّت_های_خوب_حوزه_در_باب_تعلیم #خدمت_به_والدین_و_مشمول_دعای_آنان_شدن #ادامه_دارد ... 🔗 @book_feghahat

💠آیین علم آموزی 🔰حضرت استاد #شب_زنده_دار"دام ظله": ✅فصل دوم: عوامل مؤثر و سنّت های خوب حوزه در باب تعلیم 6️⃣ نوافل، خصوصـاً نماز شب در مســیر طلبگــی ارتبــاط بــا خداونــد، صفــای دل داشــتن، اهــل نوافــل بــودن، خصوصـاً نمـاز شـب بسـیار اهمیـت دارد. در کنـار مجاهدت هـای علمـی، مواظبـت بــر نوافــل، به خصــوص نافلــه شــب لازم اســت. بــدون آن کار درســت نمی شــود. آفـات علـم خیلـی زیـاد اسـت: غـرور ، غفلـت، فراموشـی آخـرت و فراموشـی خـدای متعـال. ا گـر دیانـت کسـی کمرنـگ شـود، در ارتباطـش بـا خـدا خیلـی خطـر ایجـاد می شـود؛ ولـی وقتـی بـر نوافـل مواظبـت کـرد ـ انشـاءالله ـ می توانـد بـه مقامـات عالیـه مـورد انتظـارش دسـت پیـدا کنـد. زیـرا در نوافـل خصوصیتـی هسـت کـه در فرائـض نیسـت. علاوه بـر ایـن، در آیـات و روایـات تأ کیـد فراوانـی بـر آن شـده اسـت و علمـا نیــز بــه آن ســفارش کرده انــد. آخریـن توصیـه ای کـه مرحـوم شـیخ انصـار ی بـه شا گردانشـان به صـورت مکتـوب فرمــوده، ایــن اســت: «و یواظــب علــی النوافــل و لاســیما صــاة اللیــل». نوشــتن و تدریــس و تــدرّس و مباحثــه و ... همگــی لازم اســت؛ امــا رونــق نهایــی کار توســط ارتبــاط بــا خــدای متعــال حاصــل می شــود. 📚 برگرفته از دروس خارج و افتتاحیه های مدارس و .... حضرت استاد #شب‌زنده‌دار (سال 1399-1386) #آثار #آیین_علم_آموزی #فصل_دوم_عوامل_مؤثر_و_سنّت_های_خوب_حوزه_در_باب_تعلیم #نوافل_خصوصا_نماز_شب #ادامه_دارد ... 🔗 @book_feghahat

💠آیین علم آموزی 🔰حضرت استاد #شب_زنده_دار"دام ظله": ✅فصل دوم: عوامل مؤثر و سنّت های خوب حوزه در باب تعلیم 6️⃣ نوافل، خصوصـاً نماز شب در مســیر طلبگــی ارتبــاط بــا خداونــد، صفــای دل داشــتن، اهــل نوافــل بــودن، خصوصـاً نمـاز شـب بسـیار اهمیـت دارد. در کنـار مجاهدت هـای علمـی، مواظبـت بــر نوافــل، به خصــوص نافلــه شــب لازم اســت. بــدون آن کار درســت نمی شــود. آفـات علـم خیلـی زیـاد اسـت: غـرور ، غفلـت، فراموشـی آخـرت و فراموشـی خـدای متعـال. ا گـر دیانـت کسـی کمرنـگ شـود، در ارتباطـش بـا خـدا خیلـی خطـر ایجـاد می شـود؛ ولـی وقتـی بـر نوافـل مواظبـت کـرد ـ انشـاءالله ـ می توانـد بـه مقامـات عالیـه مـورد انتظـارش دسـت پیـدا کنـد. زیـرا در نوافـل خصوصیتـی هسـت کـه در فرائـض نیسـت. علاوه بـر ایـن، در آیـات و روایـات تأ کیـد فراوانـی بـر آن شـده اسـت و علمـا نیــز بــه آن ســفارش کرده انــد. آخریـن توصیـه ای کـه مرحـوم شـیخ انصـار ی بـه شا گردانشـان به صـورت مکتـوب فرمــوده، ایــن اســت: «و یواظــب علــی النوافــل و لاســیما صــاة اللیــل». نوشــتن و تدریــس و تــدرّس و مباحثــه و ... همگــی لازم اســت؛ امــا رونــق نهایــی کار توســط ارتبــاط بــا خــدای متعــال حاصــل می شــود. ❇️ آفت اشتغال به علم: کمرنگ‌شدن انس باخدا و معنویت بایـد بـه ایـن مطلـب توجـه داشـت کـه هـر کار ی در کنـار آثـار و نتایـج مثبتـی کـه ممکـن اسـت داشـته باشـد، گاهـی آثـار ی منفـی نیـز دارد. حتـی علـم کـه نـور اسـت، در کنـار خـود آفاتـی دارد و در روایـات و کلمـات بـزرگان و علمـای اخلاق بابـی را بـا عنــوان «آفــات العلــم» بــه خــود اختصــاص داده اســت. وقتــی انســان بــه حوزه هــای علمیـه یـا محافـل علمـی دیگـر مثـل دانشـگاهها وارد می شـود، آفـات بزرگـی سـر راه او قـرار می گیـرد. نظیـر چنیـن آفاتـی در کارهـای دیگـر زندگـی، از جملـه فعالیت هـای اقتصـادی، اجتماعـی، فرهنگـی و سیاسـی نیـز وجـود دارد. ولـی طبـق فرمایـش قـرآن، عده ای هستند که «رِجَالٌ لَا تُلْهِيهِمْ تِجَارَةٌ وَلَا بَيْعٌ عَنْ ذِكْرِ اللَّهِ» (نور،37)؛ این بـدان معنـا نیسـت کـه آنهـا تجـارت و ... ندارنـد؛ بلکـه مقصـود ایـن اسـت کـه چنیـن امـور ی آنهـا را از ذکـر خـدا باز نمـی دارد. درس، مباحثــه، نوشــتن، تدریــس و ... همگــی ارزشــمندند؛ ولــی ایــن آفــت را نیــز دارنـد کـه ممکـن اسـت اشـتغال تام و تمـام بـه ایـن امـور آن حالـت انـس بـا خـدای متعـال و معنویـت را ـ خدای ناکـرده ـ از انسـان بگیـرد یـا کمرنـگ سـازد و در نتیجـه خشـیة الرحمـن و اتبـاع ذکـر را ضعیـف کنـد. از ایـن روسـت کـه بـه مـا دسـتور داده اند جهــات معنــوی را بــا کارهــای درســی و علمــی عجیــن کنیــم؛ مثــًا ســفارش شــده اســت کــه قبــل از شــروع مطالعــه، دعــای آن را بخوانیــم. بــا خوانــدن ایــن دعــا قبــل از مطالعــه مکاســب و ... متذکــر می شــویم کــه توجهمــان بــه خــدای متعــال اســت و بــا اتــکا بــه او مطالعــه می کنیــم و می دانیــم کــه فهــم دقیــق و عمیــق مطلــب وقتــی حاصــل می شــود کــه او بــه مــا عنایــت کنــد. هنـگام نوشـتن نیـز بایـد بـه ایـن امـور توجـه داشـت. در نوشـته های بـزرگان و علمـا می بینیـم کـه علاوه بـر نـام خـدای متعـال در بـالای صفحـه، عبـارت «یـا صاحـب الزمـان ادرکنـی» را نیـز می نوشـتند و بـا ایـن کار ، توجهشـان بـه حضـرت بقیـةالله «عج» را نشــان می دادنــد. گمــان می کنــم در کتــاب الخلــل آیت الله العظمــی ســیدمحمد فشــارکی «ره» ایــن را دیــده ام. ایشــان اســتاد مرحــوم آشــیخ عبدالکریــم و مرحــوم محقـق نائینـی و شـخصیت علمـی بسـیار بزرگـی بـوده اسـت. باوجـود ایـن، آشـیخ عبدالکریــم فرمــوده اســت کــه بعــد از میــرزای شــیراز ی، روز ی ایشــان را تــا منزلــش دنبــال کــردم و خواســتم کــه رســاله عملیــه بدهــد؛ امــا وقتــی نزدیــک منــزل رســید، فرمـود: «مـن خـود را اعلـم می دانـم؛ ولـی رسـاله نخواهـم داد» و سـپس، وارد خانـه شـد و در را بســت. 📚 برگرفته از دروس خارج و افتتاحیه های مدارس و .... حضرت استاد #شب‌زنده‌دار (سال 1399-1386) #آثار #آیین_علم_آموزی #فصل_دوم_عوامل_مؤثر_و_سنّت_های_خوب_حوزه_در_باب_تعلیم #نوافل_خصوصا_نماز_شب #ادامه_دارد ... 🔗 @book_feghahat

❇️مقابله با آفت اشتغال به علم راه در امــان مانــدن از ایــن آفــت آن اســت کــه کار علمــی خــود را بــا اخلاق و معنویــت همــراه کنیــم. شــخصیت بزرگــی مثــل آقــای حائــری از رو ی صفــای نفــس فرمـوده بـود: «مـن درس کـه میگویـم، مواظـب هسـتم بـرای خـدا باشـد؛ فقـط یـک جـا هنـوز خیلـی موفـق نیسـتم و آن وقتـی اسـت کـه کسـی در درس اشـکال می کنـد و مـن جوابـی بـرای او دارم». چقـدر ایشـان مواظـب خودشـان بـوده و میدانسـته اسـت کـه کجـا هنـوز بایـد یـک ذره در تهذیـب نفـس کار کنـد. ا گـر مـا مطالعـه و درس و بحـث و نوشـتن مان را بـا ایـن جهـت ارزشـی و اخلاقـی عجیـن کنیـم، آن آفـت علـم بـر مـا چیــره نمی شــود. از امتیـازات درس مرحـوم آیـت الله حـاج شـیخ مرتضـی حائـری «ره» ـ کـه مـا مدتـی توفیــق داشــتیم در درس فقــه و اصــول ایشــان شــرکت کنیــم ـ ایــن بــود کــه در کنــار دقــت شــایان و ذهــن فعــال و موشــکافی کــه داشــت، از ایــن جهــات معنــوی نیــز برخـوردار بـود و آن را بـه شـا گردانش نیـز انتقـال مـی داد. مثلا گاهـی بـه مطلبـی کـه از بزرگـی نقـل می کـرد، تـا یـازده تـا اشـکال بـه آن می گرفـت؛ امـا بعـد از هـر یـک یـا چنـد اشـکال می فرمـود: «مـا نمی خواهیـم بـه کسـی اشـکال کنیـم؛ نمی خواهیـم کسـی را کوچـک کنیـم؛ هـدف مـا ابانـه حـق اسـت و چـون "الحـق أحـق أن یتبـع" ایـن اشـکال را مطـرح می کنیـم تـا معلـوم شـود حـق چیسـت». ایشـان گاهـی در مطلبـی کـه از والـد معظمشان در دررالفوائد یـا درس نقـل میکـرد، مناقشـه داشـت؛ آنجـا نیـز میفرمـود: «ا گرچـه ایشـان هـم حـق پـدر ی بـر گـردن مـا دارد و هم حق اسـتادی؛ ولـی "الحق احق أن یتبـع"». بعضـی اوقـات کـه برخـی از تلامـذه ایشـان سـر درس اشـکال می کردنـد و مقـداری سـؤال و جوابها رد و بـدل می شـد، ایشـان می گفـت:«بـس اسـت؛ می ترسـم جـدال بشـود کـه مَنهـی اسـت». ایــن شــخص هــم درس می گویــد، هــم فکــر می کنــد، هــم می نویســد، هــم عمیــق اســت؛ امــا همــه اینهــا بــا تقــوا، اخلاق، توجــه بــه خــدا عجیــن شــده اســت. چنیــن علمـی باعـث نمی شـود خشـیت رحمـن کمرنـگ شـود یـا از بیـن بـرود. بنابرایـن، هـم اسـاتید معظـم و هـم خـود طلاب عزیـز بایـد ایـن جهـت را در نظـر داشـته باشـند. این امتیـاز ی اسـت کـه کلاسهـا و درسهـای حوزه هـای علمیـه از آن برخـوردار اسـت و گرچـه در مراکـز دیگـر نیـز بایـد رعایـت شـود؛ اینجـا بـه آن سـزاوارتر اسـت. مرحــوم حائــری «ره» می گفــت: «در نوشــته های اصولــی، وقتــی اســم پــدرم را می آوردم، بعـد از آن ـ مثلا ـ می نوشـتم: "اعلـی الله مقامـه". روز ی بـه ذهنـم آمـد کـه مـن چطـور میگویـم: "اعلـی الله مقامـه"؟ مـن چـه می دانـم افـراد نـزد خـدا چگونـه هسـتند. خلاصــه بعــد از آن نوشــتم: "تغمــده الله برحمتــه". بعــد از مدتــی پــدرم را در خــواب دیــدم کــه از مــن به خاطــر ایــن توجــه ام تجلیــل کــرد». البتــه مــا به حســب دریافــت خودمـان، دربـاره آقـای حـاج شـیخ می گوییـم: «اعلـی الله مقامـه». ایشـان مـرد بسـیار بزرگـی بـود؛ امـام خمینـی«ره» در سـخنرانی اش فرمـوده بـود: «آقـای حـاج شـیخ حـبّ ریاســت نداشــت». امــام «ره» شــهادت مــی داد کــه ایشــان حــب ریاســت نداشــت! خلاصــه اینکــه راه جلوگیــری از آفــت علــم و غفلــت از خداونــد، عجین کــردن معنویــت بــا درس توســط اســتاد و خــود طــاب اســت. 📚 برگرفته از دروس خارج و افتتاحیه های مدارس و .... حضرت استاد #شب‌زنده‌دار (سال 1399-1386) #آثار #آیین_علم_آموزی #فصل_دوم_عوامل_مؤثر_و_سنّت_های_خوب_حوزه_در_باب_تعلیم #نوافل_خصوصا_نماز_شب #ادامه_دارد ... 🔗 @book_feghahat

💠آیین علم آموزی 🔰حضرت استاد #شب_زنده_دار"دام ظله": ✅فصل دوم: عوامل مؤثر و سنّت های خوب حوزه در باب تعلیم 7️⃣ تلاش و علاقه موفقیــت در تحصیــل شــرایطی دارد کــه دو شــرط از بقیــه مهمتــر اســت: جهــد «کوشـش» و علاقـه. انسـان تـا وقتـی تـلاش نکنـد، بـه جایـی نمی رسـد. رغبـت یعنـی انســان واقعــاً از جــان و دل بخواهــد. ایــن خواســتن باعــث می شــود کــه کســالت و تنبلــی و خســتگی رخــت بربنــدد. موفقیــت در هــرکار ی بــه حســب حکمــت الهــی متوقــف بــر سلســلهای از امــور اسـت. خـدای متعـال توانایـی دارد کـه بـدون مقدمـات، موفقیـت را عنایـت کنـد و راههـا را بـاز بفرمایـد؛ امـا حکمتـش جـز در مـوارد انـدک بـه ایـن تعلـق گرفتـه اسـت کـه از طریـق اسـباب فراهـم شـود. بنابرایـن، ترقیـات علمـی و معنـوی هـردو وابسـته بـه کوشـش خـود انسـان اسـت. َاولیــن دلیــل بــر اهمیــت ســعی و تـلاش ایــن فــراز معــروف قرآنــی اســت: « لَيْسَ لِلْإِنْسَانِ إِلَّا مَا سَعَىٰ» (نجم،39). دومیــن دلیــل، مضمونــی اســت کــه در دعــای معــروف «اللّٰهُمَّ ارْزُقْنا تَوْفِيقَ الطّاعَةِ» آمده است. حضــرت بقیــةالله «ارواحنــا فــداه» بعــد از اینکــه بــرای علمــا دعا می فرماید «وَتَفَضَّلْ عَلىٰ عُلَمائِنا بِالزُّهْدِ وَالنَّصِيحَةِ» دو چیــز را بــرای دانش پژوهـان از خداونـد متعـال درخواسـت می کنـد: « وَعَلَى الْمُتَعَلِّمِينَ بِالْجُهْدِ وَالرَّغْبَةِ» ؛ یعنـی پـروردگارا، دو امـر را بـر دانش پژوهـان و طلاب تفضـل کـن: جهـد و رغبت. جهـد یعنـی کوشـش و رغبـت یعنـی علاقـه فـراوان. از ایـن سـخن اسـتفاده می شــود کــه از میــان تمــام عواملــی کــه یــک دانش پــژوه بــرای توفیــق در درس نیــاز دارد، این دو «جهد و رغبت» رکـن هسـتند و تاثیـر بیشـتری دارنـد. مسـلما توفیق در درس، نیـاز بـه اسـتعداد، حافظـه، اسـتاد، کتـاب، سـلامتی، هم مباحثـه خـوب، جـو علمـی و ... دارد؛ امـا از میـان همـه آنهـا، حضـرت بـر آن دو نکتـه تاکیـد کـرده اسـت و آنهــا را از درگاه خداونــد متعــال بــرای دانش پژوهــان تقاضــا می کنــد. 📚 برگرفته از دروس خارج و افتتاحیه های مدارس و .... حضرت استاد #شب‌زنده‌دار (سال 1399-1386) #آثار #آیین_علم_آموزی #فصل_دوم_عوامل_مؤثر_و_سنّت_های_خوب_حوزه_در_باب_تعلیم #تلاش_و_علاقه #ادامه_دارد ... 🔗 @book_feghahat

💠آیین علم آموزی 🔰حضرت استاد #شب_زنده_دار"دام ظله": ✅فصل دوم: عوامل مؤثر و سنّت های خوب حوزه در باب تعلیم 7️⃣ تلاش و علاقه ادامه متن قبل 👇👇👇 طبـق حکمـت بالغـه الهـی، علـم جـز در مـوارد خیلـی خیلـی نـادر، بـدون مقدمات و اســباب افاضــه نمی شــود؛ بلکــه حصــول آن مرهــون زحمــت و کوشــش اســت و تــا کســی به طــور جــدی جهــد نداشــته باشــد و شــب و روز و وقــت و بی وقــت را نشناسـد، در ایـن راه طَرْفـی برنمی بنـدد. از ایـن روسـت کـه حضـرت آن را از خـدای متعــال درخواســت می کنــد. وقتــی کســی جهــد داشــته باشــد، حتــی ا گــر ســایرِ اسـباب توفیقـش کمرنـگ باشـد یـا گاهـی اصـلا نباشـد، بازهـم بـه موفقیـت می رسـد. البتــه روشــن اســت کــه در ایــن صــورت زحمــت و زمــان بیشــتری لازم اســت. مثلا اگــر شــخص از صحــت و سلامت کافــی برخــوردار نباشــد، ولــی عشــق درونــی بــه تحصیـل علـم داشـته باشـد و کوشـش کنـد، آن را جبـران خواهـد کـرد. مشـاهدات و تجربه هـا نیـز ایـن مطلـب را اثبـات می کنـد کـه علاقـه بـه علـم خـواب را از چشـم انســان می ربایــد و ملالــت و کســالت را از وجــود انســان می برد. ا گــر انســان علاقــه داشـته باشـد مسـئله ای را حـل کنـد، حتـی وقتـی کـه بـه رختخـواب می رود، مغـزش اجـازه نمی دهــد بخوابــد و ذهــن او پیوســته مشــغول مقدمــات و اســتدلالات آن مسـئله اسـت تـا بـه نتیجـه برسـد. آدمـی کـه رغبـت دارد، مشـکلات را تحمـل می کنـد و خـواب از چشـمش مـی رود. علمــای بزرگــی کــه در بالادســت قــرار گرفته انــد ـ چــه علمــای علــوم اسلامی، چــه علـوم غیـر اسـامی ـ معمـوًلا مشـکلات فراوانـی در زندگـی داشـته اند؛ امـا اینهـا مانـع و سـد راه تحصیـل علـم آنهـا نشـده و رغبتشـان تحمـل آن مشـکلات را ممکـن سـاخته است. در نظــر ایــن افــراد مشــکلات زندگــی، فقــر و نبــود امکانــات مــادی کوچــک می شــود و در نتیجــه او را نمـی آزارد و بــه ملالــت و کســالت دچــار نمی کنــد؛ چــون به دنبـال امـر مهمتـری هسـتند. وقتـی فـرد بـه نتیجـه می رسـد، خـدای متعـال چنـان لذتـی را بـه او می چشـاند کـه بســیار ی از لذتهــای دیگــر اصــلا بــا آن قابــل مقایســه نیســتند. ایــن همــان لذتــی اســت کــه مرحــوم خواجــه اظهــار می کــرده اســت. میگوینــد وقتــی خواجــه نصیــر در اندیشــه حــل مغلقــات و مبهمــات علــوم شــب را ســحر می کــرده و بــه جــواب می رســیده اســت، می فرمــوده کــه «أیــن الملــوک و ابنــاء الملــوک؛ یعنــی کجاینــد شـاهان و شـاهزادگان». لذتـی کـه از سـلطه و قـدرت و مـال و منـال و ... پیـدا می شـود، هرگــز همپــای لذتــی نیســت کــه از فتــح مغلقــات و مبهمــات و کشــف مجهــولات بــرای دانشــمند حاصــل می شــود. 📚 برگرفته از دروس خارج و افتتاحیه های مدارس و .... حضرت استاد #شب‌زنده‌دار (سال 1399-1386) #آثار #آیین_علم_آموزی #فصل_دوم_عوامل_مؤثر_و_سنّت_های_خوب_حوزه_در_باب_تعلیم #تلاش_و_علاقه #ادامه_دارد ... 🔗 @book_feghahat

💠آیین علم آموزی 🔰حضرت استاد #شب_زنده_دار"دام ظله": ✅فصل دوم: عوامل مؤثر و سنّت های خوب حوزه در باب تعلیم 7️⃣ تلاش و علاقه ادامه متن قبل 👇👇👇 شـاید اینکـه جهـد ابتـدا و رغبـت بعـد از آن ذکـر شـده اسـت، بـرای مراعـات قافیـه باشد؛ حضزت فرمود: «عَلىٰ عُلَمائِنا بِالزُّهْدِ وَالنَّصِيحَةِ، وَعَلَى الْمُتَعَلِّمِينَ بِالْجُهْدِ وَالرَّغْبَةِ». رغبت، یعنــی آن میــل فــراوان و عاشــق علــم بــودن، رکــن اول موفقیت است. اگـر رغبـت باشـد، انسـان قهـرا از پا نمی افتد. حتی اگر استعداد و امکاناتـش کـم باشـد، آن شـعله و عشـق و علاقـه درونـی باعـث می شـود کـه راه را ادامــه بدهــد و همــه ی کاســتی ها را تحمــل کنــد و خســته نشــود. چنیــن کســی بــا یکی دو مرتبـه مطالعه کـردن و بـه نتیجـه نرسـیدن خسـته نمی شـود. ابن سـینا بـا آن نبــوغ علمــی و اســتعدادش میگویــد: «بعضــی از کتابهــا را 25 مرتبــه مطالعــه کــردم تــا فهمیــدم». شــیخنا الاســتاد «ره» میفرمــود: علــم نــاز دارد و خــودش را به راحتــی در اختیــار انسـان قـرار نمی دهـد و تلاش زیـادی می طلبـد. خصوصـاً ا گـر ایـن علـم در رابطـه بـا خـدای متعـال و شـریعت باشـد، قهـراً علاقـه بـه آن بایـد افزایـش پیـدا کنـد. چنیـن علمــی مربــوط بــه محبــوب انســان یعنــی خــدای متعــال، پیامبــر عظیم الشــأن «ص» و ائمـه ی هـدی «علیهم السلام» و صدیقـه ی طاهـره «س» اسـت؛ لـذا بـا علمـی کـه ربطـی بـه آنهـا نــدارد و بلکــه ممکــن اســت مبغــوض آنهــا نیــز باشــد، خیلــی فــرق می کنــد. عـلاوه بــر ایــن، وقتــی انســان متوجــه می شــود خــدای متعــال چــه پاداش هایــی را بــرای ســرمایه گذار ی و زحمت کشــیدن در اینجــا قــرار داده اســت، بــر علاقه اش بــه آن افــزوده می شــود. بنابرایــن راز موفقیــت، علاقه منــدی وافــر و ســعی بلیــغ اســت. اگر ایــن دو حاصــل شــوند، انســان بــه نتیجــه خواهــد رســید؛ حتــی ا گــر بعضــی از امــور دیگـر فراهـم نباشـد یـا ناقـص باشـد. 📚 برگرفته از دروس خارج و افتتاحیه های مدارس و .... حضرت استاد #شب‌زنده‌دار (سال 1399-1386) #آثار #آیین_علم_آموزی #فصل_دوم_عوامل_مؤثر_و_سنّت_های_خوب_حوزه_در_باب_تعلیم #تلاش_و_علاقه #ادامه_دارد ... 🔗 @book_feghahat

💠آیین علم آموزی 🔰حضرت استاد #شب_زنده_دار"دام ظله": ✅فصل دوم: عوامل مؤثر و سنّت های خوب حوزه در باب تعلیم 7️⃣ تلاش و علاقه ادامه متن قبل 👇👇👇 ســومین دلیلــی کــه اهمیــت تـلاش و علاقــه را اثبــات می کنــد، مشــاهدات و تجربیــات اســت. درســت اســت کــه اســتعداد در کســب علــم خیلــی نقــش دارد؛ امـا در همیـن دوران طلبگـی چـه بسـیار افـرادی بوده انـد کـه اسـتعدادهای سرشـار ی داشــتند، ولــی موفــق نشــدند. در مقابــل، افــرادی را هــم می تــوان ســراغ گرفــت کــه اســتعدادهای متوســط و پایین تــر از آن داشــتند و حتــی دچــار مشــکلات جســمی بودنـد؛ امـا بـه قله هـای رفیـع علـم و عمـل دسـت یافتنـد و موفـق شـدند. سرّش این اسـت کـه آنهـا در کنـار اسـتعداد بـالای خـود، کوششـی نداشـتند؛ امـا اینهـا از پشـتکار و تلاش فراوانـی برخـوردار بودنـد. شـاید هـم گـروه اول چـون فریـب همیـن اسـتعداد و امکانـات خـود را خوردنـد، عقـب ماندنـد. بنابرایـن، گاهـی اسـتعداد انسـان در حـد اعلــی نیســت؛ امــا جهــد و تلاش وی آن را جبــران می کنــد. شــیخنا الاســتاد مرحــوم تبریــزی «ره» میفرمــود: «مــن در دوران طلبگــی ســردرد مسـتمری داشـتم و همیشـه قرصـی شـبیه اسـتامینوفن می خـوردم»؛ امـا دیدیـم کـه ایشــان بــه آن حــد اعلا از علــم و عمــل رســید؛ چرا کــه خــدای متعــال ایــن دعــای حضــرت را در حــق و ی مســتجاب کــرده بــود و ایشــان تــا آخــر عمــر و تــا آنجــا کــه میتوانســت، واقعــاً کوشــش می کــرد. البتـه ا گـر اسـتعداد و دیگـر امکانـات با تلاش و کوشـش همراه شـود، نتیجه بهتری حاصــل می شــود؛ ولــی بــا وجــود همــه امکانــات ا گــر کوشــش و تلاش لازم صــرف نشــود، آن امکانــات هــم بــه ثمــر نمی رســد. موفقیــت نــه در اســتعداد و امکانــات، بلکـه منحصـر در تلاش اسـت و آنهـا بـه ایـن تلاش کمـک می کننـد. از ایـن روسـت کـه حضـرت «علیه السلام» آن را از خـدای متعـال درخواسـت کـرد. تلاش رمـز موفقیـت و رکـن آن اسـت؛ امـا سـایر عوامـل رکـن نیسـتند. 📚 برگرفته از دروس خارج و افتتاحیه های مدارس و .... حضرت استاد #شب‌زنده‌دار (سال 1399-1386) #آثار #آیین_علم_آموزی #فصل_دوم_عوامل_مؤثر_و_سنّت_های_خوب_حوزه_در_باب_تعلیم #تلاش_و_علاقه #ادامه_دارد ... 🔗 @book_feghahat

💠آیین علم آموزی 🔰حضرت استاد #شب_زنده_دار"دام ظله": ✅فصل دوم: عوامل مؤثر و سنّت های خوب حوزه در باب تعلیم 7️⃣ تلاش و علاقه ادامه متن قبل 👇👇👇 الف) دانستن قدر فرصت جوانی در بحـث تلاش کـردن نکتـه ای کـه نبایـد مغفـول بمانـد اسـتفاده از فرصـت جوانـي اســت. ا گــر طـلاب در ایــن فرصــت جهــات علمــي خــود را تقويــت کننــد، ســرمايه آینـده آنهـا خواهـد شـد و تـا آخـر از آن بهـره می برنـد؛ ولـي اگـر کوتاهـي شـود، معمـولا قابـل جبـران نخواهـد بـود، مگـر در مـوارد نـادر . ب) استفاده حداکثری از فرصتها و خصوصا تعطیلات انسـان واقعاً در راه تعليم و تعلّم باید شـب و روز نشناسـد تا ـ إنشـاءالله ـ به اين درياي وسـيع معـارف الهـي، چـه بـه معنـاي اعـم و چـه بـه معنـاي اخـص و مبـادي ايـن امـور دسـت يابد. انتظارات جامعه اسلامي و بلکه جامعه بشـري از حوزه هاي علميه اقتضا می کنـد کـه بـر سـعه ی اطلاعـات و عمـق فکـر خـود و شـناخت بهتـر اسلام، آن هـم بـااسـتدلال هایی بهتـر و بـا بيانـی روشـن تر و در قالب هايـی قابل فهـم بـراي نسـل معاصـر بيفزاینـد. ایـن امـر تلاش و زحمـت بسـیار و برداشـتن قدم هـای راسـخ را می طلبـد. گرچـه ایـام تحصيلـی حوزه هـاي علميـه حـدود يک سـوم سـال اسـت؛ امـا تلاش طلاب ميتوانـد خيلـي بيشـتر از ايـن باشـد تـا جایـی که گاهی بـراي طلبه درسـخوان و اهــل فکــر و کار عميــق، تعطيلي هــا مفیــد اســت. چنیــن فــردی فرصتهــاي ايــام تعطيلـي را مغتنـم مي شـمارد؛ زيـرا مطالعـه و تحقیـق عميـق و جامع الاطـراف وقـت می خواهــد و چنیــن وقتــی در ايــام تحصيــل حاصــل نمي شــود؛ ولــي در روزهــای تعطيــل ميتــوان بــه آنهــا پرداخــت. اخيـراً هـم بعضـی بـزرگان حـوزه بارهـا تا کیـد فرموده انـد کـه تعطيـات حـوزه ز يـاد اسـت. ايـن درسـت اسـت کـه تعطيـات بـراي مقطـع «سـطح» بسـیار مضـرر اسـت؛ امـا بـراي درسهـاي خـارج و پژوهـش چنیـن نيسـت. چـون درسهـاي خـارج بـه تفکـر و تأمـل نیـاز دارد و ایـن کار تتبـع و مراجعـه و صرف وقـت مي طلبـد. مــن وقتــي در درس مرحــوم آيــت الله حــاج شــيخ کاظــم تبريــزي «ره» شــرکت میکـردم، از آنجـا کـه درس ايشـان را مي نوشـتم و تقريـر مي کـردم و بعـد بـراي ايشـان مي خوانــدم، بايــد خيلــي حساب شــده کار می کــردم. لــذا بــه ايــن تعطيـلات خیلــی علاقــه داشــتم. در ایــن ایــام ميتوانســتم تمــام وقتــم را وقــف مراجعــه بــه مصــادر و منابــع کنــم و مباحثــی را کــه تفکــر و تحقیــق لازم دارد پیگیــری کنــم. در روزهــای یادشـده کلاسهـای درس تعطيـل اسـت؛ امـا مطالعـه و نوشـتن و فکرکـردن و ... برقـرار اســت. ایــن اوقــات بــرای طـلاب دروس خــارج فرصــت پژوهــش اســت؛ لــذا بــرای طلاب ایــن مقطــع تعطيلی هــا ا گــر درســت اســتفاده شــود، مفيــد اســت نــه مضــر. 📚 برگرفته از دروس خارج و افتتاحیه های مدارس و .... حضرت استاد #شب‌زنده‌دار (سال 1399-1386) #آثار #آیین_علم_آموزی #فصل_دوم_عوامل_مؤثر_و_سنّت_های_خوب_حوزه_در_باب_تعلیم #تلاش_و_علاقه #ادامه_دارد ... 🔗 @book_feghahat