🔹العرب: حزب اسلامگرای «عدالت و توسعه» در جریان انتخابات پارلمانی مراکش مقابل احزاب لیبرال شکست سختی متحمل شد و «سعدالدین عثمانی»، نخستوزیر و رهبر این حزب از راهیابی به پارلمان باز ماند.
🔹«عبدالوافی لفتیت»، وزیر کشور مراکش، پنجشنبه، 18 شهریور در نشست خبری اعلام کرد که در انتخابات پارلمانی اخیر، پس از شمارش 96 درصد آرا، حزب «تجمع ملی لیبرالها» به رهبری «عزیز اخنوش»، وزیر کشاورزی و میلیاردر مراکشی، با کسب 97 کرسی از 395 کرسی پیروز انتخابات شد و حزب اخوانی «عدالت و توسعه» که از سال 2011 در قدرت بود، تنها به 12 کرسی دست یافته است.
🔹حزب لیبرال دیگر مراکش - حزب «اصالت و مدرنیته» - توانست 82 کرسی را به دست آورد و حزب محافظهکار استقلال نیز 78 کرسی پارلمان مراکش را از آن خود کرد.
✍️ نتایج این انتخابات چرخشی عظیم در فضای سیاسی #مراکش را نشان میدهد. سال 2016 و در انتخابات قبلی حزب «تجمع ملی مستقلین» فقط 37 کرسی را برد بود، در حالیکه سال 2016 حزب اسلامگرای «عدالت و توسعه» 125 کرسی را در اختیار گرفته بود.
🔹مراکش دارای نظام سلطنتی مشروطه است و پادشاه اختیارات گستردهای دارد. پادشاه مراکش، نخست وزیر را از حزبی که برنده انتخابات شده انتخاب میکند. نخست وزیر نیز وزاریش را انتخاب کرده اما باید به تایید شاه برسد. شاه مراکش در رابطه با وزارتخانههای کلیدی، از جمله وزارت خارجه و وزارت دفاع، حرف آخر را میزند.
🔹همین قدرت سلطنتی بود که #سعدالدین_عثمانی را که در شهریورماه گذشته از عادیسازی روابط میان امارات و اسرائیل انتقاد میکرد، در دیماه همان سال در کنار جرد کوشنر و مئیر بنشبات نشاند و مجبور به امضای بیانیه شناسایی اسرائیل کرد. همین کافی بود تا وجهه اسلامگرایی این حزب نزد بدنه مردمی آن به شدت ضربه بخورد.
🔹در پی این شکست، عبدالله #بن_کیران، دبیر کل سابق حزب عدالت و توسعه و نخست وزیر مراکش در سالهای 2011 تا 2017، پنجشنبه در فیسبوک خود نوشت: «پس از اطلاع از شکست دردناکی که حزب ما در انتخابات پارلمان متحمل شد، به نظر من در این شرایط دشوار باید دبیرکل مسئولیت این شکست را بر عهده گیرد و استعفای خود را از رهبری حزب ارائه دهد».
🔹این شکست ضربه سنگین دیگری به وجهه سیاسی #اخوان المسلمين در عرصه بینالمللی وارد کرده و بسیاری آن را نتیجه افول اسلامگرایی در جهان عرب خواندند. اگر در ژوئیه گذشته #قیس_سعید، رئیس جمهور #تونس، با استناد به قانون اساسی پارلمان اخوانی را قلع و قمع کرد، این بار این خود مردم هستند که در انتخاباتی با مشارکتی بالاتر از گذشته، حزب اخوانی را در انتهای لیست احزاب پیروز قرار دادند.
#شکست_اسلام_سیاسی
@dolatedin
🔹العربی الجدید: از زمانی که جنبش #طالبان در اواسط ماه گذشته کنترل شهر کابل را در دست گرفت، ادعای تشکیل یک دولت فراگیر را مطرح کرد و رایزنیهای گستردهای با جناحهای مختلف نیز در این باره انجام داده است. این در حالی است که دولت بعدی فقط به این جنبش محدود خواهد شد!
🔹قوم #پشتون بیشترین سهم را در انتصابات داشته است، مسئولیتهایی همچون نخستوزیر، ملا حسن آخوند، و معاون وی، ملا عبدالغنی برادر، وزارت دفاع، وزارت کشور و دارایی، رئیس کل بانک مرکزی و... همگی در اختیار این قوم است!
🔹دولت موقت #افغانستان، به برخی قومیتها مانند هزاره (شیعه) هیچ گونه مسئولیتی نداده و ذبیح الله مجاهد، معاون وزیر فرهنگ و اطلاعات در دولت موقت، در پاسخ به سوال یکی از خبرنگاران در این باره گفت: اینطور که شما فکر میکنید نیست و مسئولیتها بر اساس نژادها و قومیتها تقسیم نشده است، بلکه بیشتر جنبههای مهمتری، از جمله مقاومت در برابر اشغال در تعیین افراد لحاظ شده است!
🔹اکثر وزرای دولت طالبان از رجال دینی هستند و تکنوکراتها حتی در موقعیتهایی مانند وزارت اطلاعات و اقتصاد و رئیس بانک مرکزی و... نیز حضور ندارند.
🔹در همان روزی که تشکیل دولت اعلام شد، اظهارات عبدالحق #حقانی وزیر آموزش عالی در طالبان در مورد دانشجویان دانشگاههای علمی خشم بسیاری از جوانان و روشنفکران را برانگیخت.
🔹حقانی ضمن مقایسه مطالعات در دانشگاههای علمی و مدارس دینی، در سخنانی گفت: افتخاری که خداوند به مردم تحصیلکرده در مدارس دینی در افغانستان اعطا کرد، به دانشجویان دانشگاههای علمی دارای مدرک کارشناسی ارشد و بالاتر اعطا نکرده است.
🔹آنچه در تشکیل دولت طالبان قابل توجه بود، عدم حضور وزیر امور زنان بود، این در حالی است که طی چند روز گذشته، صحنه افغانستان شاهد تظاهرات زنان در کابل و برخی از ولایات، مانند هرات در غرب، بلخ در شمال و نیمروز در جنوب بود. آنان از «طالبان» خواستار تغییر سیاستهای خود در قبال زنان و اجازه کار زنان در همه زمینهها شدهاند.
🔹آزادی زنان یکی از شروط کشورهای غربی برای به رسمیت شناختن دولت آینده طالبان معرفی شده است، اما به نظر می رسد که طالبان در حال حاضر آمادگی پذیرش نقش زنان در همه زمینههای زندگی را ندارند.
@dolatedin
♨️دیپلماسی تسلیت برای نفوذ در میان شیعیان عراق!
🔺در پی درگذشت آیتالله سیدمحمدسعید حکیم، یکی از 4 مرجع تقلید برجسته حوزه علمیه نجف اشرف، دولت سعودی از کانال سفارتخانه این کشور در بغداد و همچنین رابطه العالم الاسلامی، درگذشت این مرجع تقلید شیعیان عراق را تسلیت گفت.
🔺این رفتار متفاوت و خارج از پروتکل سعودیها در برابر حوزههای علمی شیعی، ریشه در تغییر سیاست سعودی در برابر عراق در ماههای اخیر و گسترش معنادار روابط فیمابین دوکشور، پس از روی کار آمدن دولت مصطفی الکاظمی در عراق دارد. به عبارت دقیقتر این تسلیت مقامات سعودی بیش از یک تسلیت عادی و طبیعی است. زیرا عمده توجه سعودی ها در سال های اخیر به اهل تسنن عراق و مناطق سنی نشین آن بوده است.
🔺اما به نظر می رسد سعودی ها پس از تغییر رویکرد در برابر حکومت و مردم عراق با توجه به جایگاه مراجع تقلید در میان شیعیان عراق و بدبینی برخی از شیعیان نسبت به رفتار سالهای گذشته سعودی در این کشور، مسئولین سعودی را بر آن داشته تا پس از گسترش روابط با دولت عراق، اکنون با دیپلماسی تسلیت به دنبال جای پایی در میان عامه مردم شیعیان این کشور باشند.
🔺این در حالیست که سعودی ها مدتی است به دنبال حضور در شهر نجف اشرف و ارتباط با مراکز و شخصیت های شیعی این شهر از طریق افتتاح کنسولگری در این شهر هستند که هنوز دولت عراق به دلیل مخالفت برخی بزرگان نجف اشرف با این درخواست موافقت نکرده است.
🔺هرچند سعودیها بیش از این نیز از این دست رفتارها داشتهاند، که وعده ساخت ورزشگاه در بصره و بازسازی بیمارستان الخطیب بغداد، که در اثر آتشسوزی ویران شد، را میتوان دو نمونه از این تلاشها دانست.
🔺از سوی دیگر همزمان با تشییع پیکر این عالم شیعی، وزیر کشور سعودی وارد عراق شد و با سران این کشور دیدار کرد. دیداری که به نظر میرسد در راستای آمادهسازی سفر محمد بن سلمان، ولیعهد سعودی به این کشور در روزهای آینده باشد.
🔺با این حال به نظر می رسد سعودی ها مخالفین سرسختی در عراق داشته باشند که کار توسعه روابط با این کشور را برای آنان سخت و دشوار می نماید.
🔺در جریان سفر وزیر سعودی به عراق مقدمات امضای یک توافقنامه امنیتی میان دو کشور آماده شد که هادی العامری؛ رهبر جریان فتح پارلمان عراق به شدت با آن مخالفت کرد و آن را غیر قابل پذیرش، مخالف با مصلحت عراق، خطری برای امنیت کشور و ناقض امنیت ملی نامید.
🔺از سوی دیگر ابوعلی العسکری؛ مسول امنیتی گردان های حزب الله عراق نیز رسما سعودی را متهم به مدیریت باقیمانده های داعش در عراق کرد.
#عربستان
#عراق
🔹مطالعات خلیج فارس
@PGulfStudies
🔹مساجد آمریکایی در حال آمریکایی شدن هستند؛ این نتیجهگیری نویسندگان گزارش مفصلی است که برای «موسسه سیاست اجتماعی و تفاهم» انجام شده است. این گزارش که هر 10 سال یکبار برای بررسی #مساجد #آمریکا صورت میگیرد، نشان میدهد که مساجد #اهل_سنت آمریکا به طور فزایندهای مخلوطکننده سنتها هستند و مذاهب مختلف فقه اسلامی را در هم آمیختهاند. از بسیاری جهات این رویکرد کثرتگرا نشان از بازگشت به سنت #بدون_مذاهبی اسلام در دوران نخستین دارد.
🔹حتی برای مثال در مورد نقش مردان و زنان، یافتههای گزارش حاکی از آن است که مساجد آمریکایی در حال احیای جایگاه رهبری خاصی برای زنان در مسجد هستند. به گفته این گزارش: «#رهبران مساجد آمریکایی به درکی از اسلام متکی هستند که از متن منابع بنیادین اسلام (قرآن و سنت) ریشه میگیرد و برای تفاسیری که به اهداف و روح قوانین اسلامی و شرایط مدرن توجه دارند، گشایش نشان میدهند».
🔹در بسیاری از کشورهای جهان اسلام، یک #مذهب مسلط است و در حالی که #مهاجران آمریکایی از آن کشورها این شیوهها را حفظ میکنند، مساجد آنها اغلب سنتها را با هم ترکیب میکنند تا بتوانند طیف وسیعی از جماعت مسلمان را جذب کنند.
🔹اصول خاص یک مذهب میتواند متفاوت باشد، از جزئیات مراسم نماز گرفته تا احکام مربوط به مالکیت حیوانات خانگی. پایبندی قوی به اصول یک مذهب خاص، به ویژه در جوامع مهاجر مختلط، ممکن است بخشی از جماعت دینداران حاضر در مسجد را خاموش کند، در حالی که یک رویکرد ترکیبی به مذاهب اجازه میدهد تا روندهای مختلف در زندگی روزمره مسجد با هم ترکیب شوند.
🔹احسان بگبی، مدیر تیم پژوهشی این مطالعه، میگوید: «به طور مشخص، من کسی را میشناسم که در هیئت مدیره مسجدی در آتلانتا است و احساس میکند باید به همه یادآوری کند که این مسجد حنفی نیست».
🔹بر اساس این مطالعه مساجد #حنفی و #شافعی بیشترین مساجد در آمریکا هستند. با این حال، مساجد #مالکی در حال افزایش هستند، به دلیل مهاجرتهای اخیر از آفریقا و به دلیل جذب بسیاری از نوکیشان آمریکایی به تفسیر انعطافپذیرتر از برخی اعمال اسلامی.
🔹در شیوههای سنتی اسلامی، افراد ممکن است سنتها را تا حدی ترکیب کنند، اما در چند نسل گذشته، با تبدیل مساجد به نهادهای دولتی در بسیاری از کشورهای مسلمان، پایبندی به یک مذهب خاص سختگیرانهتر شده است.
🔹در آمریکا، عوامل متعددی احتمالاً بر رویههای مسجد تأثیر گذاشته است. گزارش جدید به طور خاص به مشارکت در سیاست و همچنین افزایش استفاده از زبان انگلیسی در زندگی روزمره و شیوههای جامعه اشاره میکند. در نظرسنجی موسسه در سال 2000، 53 درصد از مساجد آمریکایی از زبان انگلیسی برای خطبه جمعه استفاده میکردند، اما امروز این رقم 72 درصد است. در این گزارش همچنین آمده است که 51 درصد از مساجد مورد بررسی، میزبان سیاستمداری برای دیدار یا گفتگو بودند. به گفته بگبی، این سطح بالاتری از مشارکت سیاسی نسبت به کلیساهای مسیحی است.
🔹بگبی میگوید: «تعداد زیادی از مساجد از تلاشهایی مانند این نه لزوماً به دلایل سیاسی، بلکه بیشتر به این دلیل که معتقدند روابط بین مسلمانان و غیر مسلمانان را پیش میبرند، حمایت میکنند. این درصد نسبتاً بالایی است و نشاندهنده تغییرات گفتهشده است».
🔹این مطالعه نشان داد که تعداد زیادی از مساجد در تلاشهای بینادیانی که برای ایجاد ارتباط بین جامعه مسلمانان و اعضای دیگر گروههای اعتقادی طراحی شده است مشارکت دارند. در این گزارش همچنین اشاره شده است که 67 درصد از مساجد در ایالات متحده دارای زنانی هستند که در هیئت مدیره خود خدمت میکنند. این افزایش قابل توجهی را نسبت به نسخههای قبلی این گزارش نشان میدهد که تنها 50 درصد از مساجد در سال 2000 و 59 درصد در سال 2010 در هیئت مدیره خود زن داشتند.
🔹بگبی میگوید: «مساجد آمریکایی از نظر جنسیتی نسبت به مساجد جاهای دیگر یکپارچهتر است، مانند عدم تقسیم جداگانه بین مکانهایی که مردان و زنان در آن نماز میخوانند و (سایر اعمال)، اما این مساجد استدلال میکنند که این شیوهها نوآوری نیست بلکه بازگشت به شیوههایی است که ریشه در سنتهای نخستین مسلمانان دارد».
✍️ ملاحظه: #دیگ_ذوب (Melting pot) اصطلاحی فرهنگی در مورد جامعهای ناهمگون از لحاظ فرهنگی است که به مرور همگون میگردد. عناصر متفاوت فرهنگی با یک فرهنگ قالب عمومی ترکیب شده و همگی در کنار یکدیگر قرار میگیرند. این اصطلاح بهطور خاص در مورد همگن شدن فرهنگی مهاجران به ایالات متحده استفاده شده است.
🔹گزارش بسیار مفصل احسان بگبی در دو بخش در ژوئن و جولای گذشته منتشر شد. متن این دو بخش را میتوانید در اینجا و اینجا ببینید.
@dolatedin
⭕️اشکال نوظهور جامعه مدنی اسلامی در آسیای میانه
🔹«بیش از 85٪ مردم #آسیای_میانه خود را مسلمان میدانند و اکثریت قریب به اتفاق پیرو مذهب حنفی و بیش از 100هزار نفر از پامیریها در تاجیکستان شیعه اسماعیلی هستند. تقریباً 30 سال پس از پایان اتحاد جماهیر شوروی، بسیاری از مردمان آسیای مرکزی، به ویژه نسل جوان، خواستار آن هستند که اسلام نقش محوریتری در زندگی عمومی و خصوصی ایشان ایفا کند. اما دولتهای آسیای مرکزی رژیمهای سکولار سختگیرانهای را اتخاذ کرده و برخی فعالیتهای مذهبی را تهدیدی برای امنیت ملی قرار دادهاند. با این وجود، بازیگران #جامعه_مدنی_اسلامی تکثیر شدهاند و در طیف وسیعی از فعالیتها، از جمله آموزش، مراقبت معنوی، ایجاد سازش، اعانه و حمایت، مشغول هستند».
✍️ شورای اروپایی همسایگی (ENC) در همکاری با جامعه جیحون برای امور آسیای میانه، چندی پیش گزارش جدید خود را پیرامون ظهور جامعه مدنی اسلامی (از جمله خیریههای اسلامی، مساجد، #سازمانهای_مردم_نهاد و رسانههای اجتماعی) در #قرقیزستان، #قزاقستان، #تاجیکستان و #ازبکستان منتشر کرد.
👈 برای مطالعه #خلاصه_گزارش این لینک را دنبال کنید.
@dolatedin
🔹الجزیرة: اتحادیه بینالمللی علمای مسلمان از دولت جدید افغانستان که توسط #طالبان تشکیل شده است، خواست تا «یک #الگوی_اسلامی از حکومتداری خوب باتوجهبه رویکرد پیامبر و خلفای راشدین» اتخاذ کند.
🔹این اتحادیه در پیام تبریکی که در وبسایت رسمی خود قرار داده است، اعلام کرد که «صمیمانه به #محمدحسن_آخوند که طالبان و دیگر احزاب افغان او را بهعنوان رئیس دولت جدید تعیین کردهاند، تبریک میگویند».
🔹آنان افزودند که این اعتماد به ایشان «نشاندهنده تجربه و اعتبار آخوند است» و برای او آرزوی موفقیت در رهبری مردم افغانستان برای تحقق امنیت، ثبات، وحدت و رفاه را داریم.
🔹اتحادیه بینالمللی علمای مسلمان همچنین در پیام خود اعلام کرده است «دولت جدید افغانستان الگویی اسلامی از حکومتداری خوب ارائه شده توسط رسول خدا و خلفای راشدین را ارائه دهد».
🔹آنان از دولت جدید خواستند #عدالت را برقرار و از #خونریزی جلوگیری کند، به آزادیها و مقدسات و حقوق احترام بگذارد، از همگان استفاده کرده، آشتی و انسجام اجتماعی را در همه گرایشها، نژادها و فرقهها ترویج دهد و صلح را تحکیم کند.
🔹اتحادیه از این فرصت برای دعوت از همه مردم افغانستان و رهبران آن در جهت حمایت از دولت، همکاری و توصیه به آن با اتخاذ رویکرد گفتگو و تفاهم مسالمتآمیز در غلبه بر مشکلات مختلف، استفاده کرده است.
🔹آنان همچنین بر علاقه خود برای «همکاری کامل و ارائه هرآنچه که میتواند به دولت جدید ارائه شود» تاکید کردند.
#اتحاد_علماء_المسلمين
@dolatedin
🔹یورو نیوز: #ایمن_الظواهری، رهبر #القاعده در ویدئویی به مناسبت بیستمین سالگرد حملات ۱۱ سپتامبر ماهها پس از انتشار شایعاتی مبنی بر کشته شدنش جلوی دوربین ظاهر شد.
🔹سایت اطلاعاتی SITE که ناظر بر وبسایتهای گروههای تندروی اسلامی است اعلام کرد که این ویدئو روز شنبه منتشر شد. الظواهری در آن گفت که «بیتالمقدس هرگز #یهودی نمیشود» و از حملات القاعده از جمله حمله به نیروهای روسی در سوریه در ژانویه گذشته تقدیر کرد.
🔹این سایت گفت که #الظواهری همچنین به خروج ارتش آمریکا از افغانستان پس از ۲۰ سال جنگ اشاره کرد. این نهاد تاکید کرد که اظهارات وی لزوما نشان نمیدهد که ضبط ویدئو در روزهای اخیر بوده است زیرا توافقنامه خروج از افغانستان در فوریه ۲۰۲۰ با طالبان امضا شد.
🔹این نهاد ناظر افزود که الظواهری هیچ اشارهای به کنترل #طالبان بر #افغانستان و پایتخت آن نکرده است. اما او به حمله اول ژانویه اشاره دارد که نیروهای روسی در حاشیه شهر رقه در شمال سوریه هدف قرار گرفتند.
🔹از اواخر سال ۲۰۲۰ شایعاتی مبنی بر مرگ الظواهری بر اثر بیماری منتشر شده است. از آن زمان هیچ ویدئو یا مدرکی مبنی بر زنده بودن وی تا روز شنبه منتشر نشده بود.
🔹سخنان الظواهری در یک ویدئوی ۶۱ دقیقه و ۳۷ ثانیهای ضبط شده است.
🔹الظواهری که مصری است پس از کشته شدن اسامه #بن_لادن در سال ۲۰۱۱ به رهبری القاعده رسید.
@dolatedin
🔹به گزارش گروه بینالملل خبرگزاری تسنیم به نقل از پایگاه خبری العهد، «حسن مشیمع» روحانی #شیعه و دبیرکل #جنبش_حق #بحرین و از برجستهترین رهبران مخالف رژیم آلخلیفه در این کشور که از سال 2011 تاکنون در زندان بوده و محکوم به حبس ابد شده است شب گذشته در یک بیانیه رسمی که توسط پسرش منتشر شد تأکید کرد که حاضر به آزادی بر اساس عفو مشروط رژیم حاکم نیست.
🔹در این بیانیه آمده است: «زندان درد بزرگی است اما اگر اگر انسان خودش را به خدا بسپارد، دردها برای او آسان میشود. بسیاری از مؤمنان صبور و متوکل در زندان هستند و من نیز امیدوارم که یکی از آنها باشم. من از عزیزانم میخواستم و هنوز هم میخواهم که امیدوار باشند و از رحمت خدا ناامید نشوند».
🔹این روحانی برجسته شیعه تأکید کرد که اگر به او حق انتخاب بین دو گزینه «آزادی تحقیرآمیز مشروط» و «ماندن در زندان» داده شود بدون شک زندان برای او محبوبتر خواهد بود.
🔹آیت الله شیخ #عیسی_قاسم رهبر شیعیان #بحرین نیز این موضع والای حسن مشیمع را ستوده تأکید کرد: «از استاد #حسن_مشیمع بهدلیل این موضع گرانقدر و والای او و اینکه قضیه و آرمان ملت را که قضیه خود او نیز هست، بر نیاز ضروری خویش برای آزادی از زندان و حفظ سلامتی مقدم داشته است، سپاسگزاریم. همه زندانیان و تبعیدشدگان و همه عرصه بحرین پر از چنین مقاومتها و استواریهاست».
🔹ماه گذشته سازمان عفو بینالملل ضمن اختصاص پرونده ویژهای برای حسن مشیمع، او را از مهمترین زندانیان سیاسی جهان خواند.
🔹مقامات بحرین او را در سال 1995 در پی اعتراضات مسالمتآمیز بازداشت کردند و پس از آن هم بارها به زندان افتاد و پنج سال را در زندان سپری کرد.
🔹مشیمع در سال 2002 بهعنوان دبیرکل #جمعیت_الوفاق و در سال 2005 بهعنوان دبیرکل جنبش الحق که مدافع آزادیها و حقوق بشر و یکی از بارزترین گروه مخالفان است، انتخاب شد.
🔹پس از آغاز تظاهرات مردمی در سال 2011 که خواستار آزادی و دموکراسی بودند، مشیمع مجدداً بازداشت و به حبس ابد محکوم شد.
@dolatedin
⭕ مفتی سلطان پای صحابه را به پروژه کنترل جمعیت سیسی کشاند!
✍️ حامد دهقانی
🔹چند روز پیش و درست یک روز پس از صحبتهای #سیسی پیرامون خطرات رشد جمعیت در مصر و اینکه با وجود چنین نرخ رشد جمعیتی شهروندان هیچ پیشرفتی در زندگی خود احساس نخواهند کرد، #شوقی_علام، مفتی اعظم مصر، از لزوم کنترل جمعیت سخن گفت و استدلال کرد که «صحابه پیامبر(ص) نیز “عزل” میکردند، یعنی آنها نیز از وسایلی که در اختیار داشتند استفاده میکردند تا تخمک را با اسپرم بارور نکنند»!
🔹همین کافی بود که باز در شبکههای اجتماعی #مصر انتقادها به علام بالا بگیرد و با «#مفتی_سلطان» خواندن او، این «#فتواهای_سیاسی» را نتیجه کنار زدن الازهر از دار الافتای مصر بدانند.
🔹کنار زدن #الازهر از #دار_الافتاء به چند روز پیش از این ماجرا، یعنی ۱۲ اوت گذشته، روز تولد ۶۰ سالگی شوقی علام، روز بازنشستگی قانونی او و البته روز انتصاب دوباره وی به مقام «مفتی اعظم» مصر بازمیگردد. شوقی علام که میبایست طبق قانون با رسیدن به سن بازنشستگی کنار گذاشته میشد، یک روز پیش از آن، سیسی فرمانی صادر کرد که مطابق آن دار الافتای مصر از ذیل قانون خدمات کشوری خارج شد و به او اختیار کامل در تعیین مفتی اعظم را اعطا کرد.
🔹بدین ترتیب انتخاب مفتی اعظم نیز در فهرست اختیارات سیسی جای گرفت و او در ۱۲ اوت علام را برای یک سال دیگر به عنوان مفتی اعظم مصر گماشت تا #احمد_الطیب، شیخ الازهر، تنها مقامی باشد که از سوی او انتخاب نشده است. این در حالی است که پیش از آن هیئت #کبار_العلماء_الازهر مفتی را انتخاب کرده و سپس به تايید رئیس جمهور میرسید.
🔹هیئت کبار العلماء از فتوحات احمد الطیب در دوران خوش پس از انقلاب مصر بود؛ او توانست این هیئت را در ۱۷ جولای ۲۰۱۲ بار دیگر، پس از انحلال آن در زمان جمال عبدالناصر در ۱۹۶۱، برپا کند و آن را به تصویب نخست وزیر و شورای عالی نیروهای مسلح برساند. انتخاب شیخ الازهر و مفتی اعظم از اختیارات اصلی این هیئت تعیین شد و در ماده ۴ قانون اساسی ۲۰۱۲ مصر مرجعیت تصمیمگیری در تمامی امور مربوط به شریعت اسلامی نیز به اختیارات این هیئت اضافه شد. با کودتای ۲۰۱۳، سیسی ماده ۴ را حذف کرد و تنها همان اختیارات انتخاب شیخ الازهر و #مفتی_اعظم باقی ماند.
🔹اما پروژه تصاحب دار الافتاء را سیسی از سال گذشته به راه انداخت و قرار بود قانون جدیدی که اختیارات را از الازهر میگرفت، در پارلمان مصر به تصویب برسد، اما با ورود شدید شیخ الازهر به ماجرا، تصمیمگیری برای مدت نامشخصی به تعویق افتاد. ۲۲ فوریه ۲۰۲۱ موعد ریاست شوقی علام سرآمد، اما سیسی آن را تا زمان بازنشستگی تمدید کرد. دو روز بعد هیئت کبار العلماء جلسهای تشکیل داد و با رأیگیری مخفیانه گزینه خود را انتخاب و به رئیس جمهور پیشنهاد کرد و از زحمات شوقی علام در این سالها تشکر کرد. اما سر رسیدن موعد بازنشستگی علام و در حالی که بسیار از گمانهها گزینه هیئت کبار را «محمد الضويني» میدانستند، سیسی کار را تمام کرد و الازهر را به کلی کنار گذاشته و خود شوقی علام را ابقا کرد.
🔹از زمان کودتای ژوئیه 2013، سیسی از دار الافتاء و وزارت اوقاف در درگیری خود با الازهر استفاده کرد و جبههای رسمی تشکیل داد تا با عنوان «تجدید گفتمان دینی»، بازوی مذهبی قدرت برای حمایت از تصمیمات وی، به ویژه تصمیمات مربوط به امور دینی یا حتی مسائل سیاسی باشد.
🔹شوقی علام در این سالها به خوبی پروژه سیسی را جلو برده و حتی اگر روزی از #تجدید_گفتمان_دینی و تبلیغ علیه #اخوان سخن نمیگفت، به گونهای دیگر کوتاهی خود را جبران میکرد؛ به ترکیه و اردوغان و فتح قسطنطنیه حمله میبرد، از درام ترکی «ارطغرل» انتقاد میکند یا در مقابل دار الافتاء از سریال مصری «الاختیار» که از ارتش مصر تجلیل میکند، میستاید. او که خود برای نخستین بار با تأیید مرسی مفتی اعظم شد، حکم اعدام وی را تأیید میکند، همراستا با سخنان سیسی، بسیاری از مسلمانان اروپا را در بحبوحه انتقادات به مکرون، تروریست میخواند و همزمان با فتاوای علمای سعودی و اماراتی، پیوستن به اخوان را حرام شرعی میداند. سیسی از مردم میخواهد برای صندوق «تحیا مصر» که برای اجرای پروژههای توسعه ملی اختصاص یافته تبرعات دهند و علام فتوا میدهد که دادن #زکات به این صندوق جائز است.
🔹اینها و بسیاری دیگر، شوقی علام را به عنصری صرفا سیاسی نزد بسیاری از دینداران مصر تبدیل کرده است و انتقادها چنان گسترده شده که خود او بارها مجبور شده اتهام عالم و مفتی سلطان بودن را رد کرده و آن را تهمت اخوانیها بشمرد، اما دست کم نظرسنجی سال گذشته دار الافتاء در صفحه فیسبوک خود نشان داد که این انتقادها محدود به اخوانیها نیست، چرا که ۷۰ درصد شرکتکنندگان، «گوگل» را نخستین منبع خود برای جستجوی فتاوا اعلام کردند و نه سایت دار الافتاء.
#اسلام_رسمی #دین_دولت
@dolatedin
🔹راشاتودی: دیروز پنجشنبه، محمد حلبوسی، رئیس پارلمان #عراق گفت که کشورش روی سفر شیخ #الازهر به عراق بسیار حساب باز کرده است و این سفر را در صورت انجام "تاریخی" دانست.
🔹حلبوسی در دیدار خود با شیخ الازهر، #احمد_الطیب، در قاهره گفت که «مشکلات منطقه نیازمند ایجاد فرهنگ گفتگو، متحد ساختن مردم و حفظ ارزشهای دینی است، تا مدارا و برادری حاکم گردد و کشورها با ثبات شوند. امروز در عراق گامهایی جدی برای تأمین امنیت و ثبات برداشته شده است».
🔹شیخ الازهر نیز به نوبه خود بر آرزوی خود برای سفر به عراق تأکید کرد و گفت: «من مشتاق دیدن کشور و شهرهایی هستم که همواره شیوخ و علمای آن و تلاش آنها در خدمت علم و تبلیغ دغدغه فکری من بوده است. من علاقهمند هستم برنامه سفر خود به عراق را گسترش دهم و شامل دیدار با فرقه های مختلف مردم عراق و آثار تاریخی آن شود».
🔹وی افزود: «وحدت و انسجام امت یکی از اهداف اسلام است و ما به خاطر امنیت، ثبات و رفاه چارهای جز این مسیر نداریم».
✍️ ملاحظه: سفر احمد الطیب را در صورت انجام باید در راستای «سفر تاریخی» پاپ در اسفندماه گذشته به این کشور و سیاست خارجی متوازن مصطفی کاظمی، نخست وزیر عراق، تفسیر کرد.
#دیپلماسی_مذهبی
@dolatedin
⭕ حمایتهای ارباش از طرح صیانت اردوغان
✍️ حامد دهقانی
🔹این روزها با داغ شدن دوباره #طرح_صیانت از فضای مجازی در ترکیه، رئیس #سازمان_دیانت به بازیگری فعال در حمایت از طرح دولت تبدیل شده است. علی #ارباش، عالیترین مقام دینی کشور، در برنامهای تلویزیونی اظهار داشت که مهمترین گامی که برای آینده بهتر میتوان برداشت، برقراری اخلاق در مقیاس فردی، اجتماعی و جهانی است.
🔹ارباش در این برنامه در حالی حمایت خود از طرح صیانت دولت را به «اخلاق #پیامبر اسلام(ص)» مستند کرد که پیش از این در پیشگفتار کتاب «#اخلاق رسانههای اجتماعی» که اوایل سال جاری میلادی سازمان دیانت منتشر کرده است، آورده: «ایجاد آگاهی قوی و همچنین سازوکار قانونی که چارچوب حقوقی استفاده از رسانههای اجتماعی را تعیین میکند ضروری است. به طور خاص، لازم است که یک سیستم خودکنترلی شکل بگیرد که بر اساس این آگاهی شکل گرفته است که خداوند در همه جا و در همه زمانها مراقب ما است».
🔹ارباش در این پیشگفتار ادامه میدهد که ممکن است قوانین برای تنظیم رسانههای اجتماعی کافی نباشد، بنابراین پیشنهاد میدهد که به #فقه متوسل شویم، چرا که فقه مسئولیتهای دنیوی و اخروی را همزمان بر افراد تحمیل میکند و در برانگیختن وجدان آنها مؤثر است.
🔹ارباش بار دیگر در ۹ سپتامبر در سخنرانی در جمعی از جوانان از تنظیمگری فضای مجازی حمایت کرد و این بار از خطرات گروههای #افراطی و تکفیری گفت: «مشکلات جوانان روزبهروز در حال افزایش است. جوانان توسط #سکولاریسم و زندگی مجازی احاطه شدهاند که بر زندگی اجتماعی آنها در همه جنبههای آن تأثیر میگذارد... #سازمانهای_تروریستی از این احساسات ناب جوانان به هر نحوی سوء استفاده میکنند. هم سکولارها و هم تروریستها، هر دو جوانان را به عنوان قربانیانی ارزان برای محاسبات عمیق، برنامههای کثیف و منافع شخصی خود انتخاب میکنند».
🔹در ژوئیه سال گذشته، #ترکیه یک قانون محدودکننده در مورد رسانههای اجتماعی تصویب کرد که مجموعهای از الزامات را برای مطالب منتشر شده در اینترنت دربرداشت. یک سال بعد، حزب حاکم عدالت و توسعه با اشاره به اخبار جعلی که در شبکههای اجتماعی به اشتراک گذاشته میشود، مشتاق شد تا مقررات بیشتری را برای مبارزه با آنچه اردوغان «وحشت دروغ» توصیف کرد، اعلام کند. در پیشنویس این لایحه، انتشار «اطلاعات غلط» به عنوان یک فعالیت مجرمانه تعریف شده است و مجرم ممکن است به دلیل به اشتراکگذاری اخبار دروغ در شبکههای اجتماعی تا 5 سال زندان محکوم شود.
#دین_دولت #اسلام_رسمی
@dolatedin
💢آیا «استثنای مغرب» در پرونده اسلام سیاسی به پایان رسیده است؟
✍🏼محمد عفان - مدیر مجمع مطالعات استراتژیک الشرق
🔹دو یا سه دهه است که اصطلاح «#استثنای_مغرب» در بین فعالان اسلامی و حتی محققان علاقمند به جنبشهای سیاسی اسلامی رواج یافته است و معمولا اشاره به این دارد که احزاب و جنبشهای سیاسی اسلامی در مغرب (به ویژه تونس، الجزایر و مراکش) بر یک ایدئولوژی سیاسی خاصی مبتنی بوده که نمونه #اسلامگرایی پیشرفتهتری را نسبت به مشرق عربی (که در اینجا منظور سازمانهای سیاسی اسلامی در مصر، سوریه، اردن و شاید عراق است) ارائه میدهند.
🔹این استثنای مغرب معمولاً به سه ویژگی که احزاب و جنبشهای سیاسی اسلامی در مغرب در دهههای اخیر برای آن مشهور شدهاند، اشاره دارد:
اولاً، بلوغ فکری آنها و تمایز آنان با #مکتب_شرق. در این زمینه، برای نمونه به نوشتههای شیخ راشد الغنوشی در مورد دموکراسی اسلامی و شیخ احمد الریسونی اشاره میشود.
ثانیاً، فرمولهای سازمانی حرفهایتری نسبت به آنچه توسط سازمانهای وابسته به #اخوانالمسلمین شرق اتخاذ شده، دارند. خواه با تمایز بین حزب سیاسی و نهاد تبلیغی (همانند #حزب_عدالت_و_توسعه و جنبش توحید و اصلاح در مراکش)، یا با ایجاد احزاب سیاسی حرفهایتر (مانند #جنبش_النهضه در تونس یا احزاب سیاسی اسلامی در الجزایر) و...
ثالثاً، جنبشها و احزاب اسلامی در مغرب عموماً با رفتار سیاسی عملگرایانهتری در مدیریت روابط خود با دولت و مخالفان سیاسی و ایدئولوژیکی آن مواجه میشوند.
🔹توجیهات و توضیحات زیادی برای حالت استثنای مغرب مطرح شده؛ برخی آن را به دلیل ویژگی فرهنگی منطقه مغرب، همچون میراث فکریای که اسلامگرایان اصلاحطلب در دوران قبل از سیاست به جا گذاشتهاند، دانستهاند و برخی دیگر دور بودن این مناطق در دهه هفتاد قرن گذشته از موج تأثیرگذار #وهابیت که منجر به تحولات سلفی در ایدئولوژی اخوان در مشرق عربی شد، بیان میکنند.
🔹البته این حالت استثنا توسط رهبران سازمانهای سیاسی اسلامگرای شرق به عنوان یک «#ناهماهنگی_ایدئولوژیکی» تلقی میشد که خلاف جریان اصلی جنبشهای سیاسی اسلامی بود؛ بنابراین، ادبیات این جنبشها و نظریهپردازان آنها در برنامه درسی رسمی سازمانهای شرقی گنجانده نشد و تجربه آنها هر از گاهی توسط این سازمانها مورد انتقاد قرار میگرفت.
🔹پس از انقلابهای عربی این ایده استثنا بودن مغرب عربی تأیید شد؛ درحالیکه احزاب و جنبشهای سیاسی اسلامگرا در کشورهای مشرق عربی سرانجامی جز فروپاشی سریع و شکستهای عمده نداشتند، احزاب اسلامی در تونس و مراکش موفق شدند موقعیت خود را بهعنوان شرکای اصلی دولتها حفظ کنند.
🔹در الجزایر، این احزاب - با وجود اختلافاتشان - همچنان یک شخصیت مهم در معادله سیاسی بودند؛ بنابراین، برای چندین سال، تجربیات مغرب، چه در شکلهای سازمانی و ایدئولوژیهای معتدل و چه در عملگرایی سیاسی، بهعنوان چشماندازی برای اصلاح و توسعه جنبشها و احزاب اسلامی شرق ارائه میشد.
اما کاهش فزاینده عملکرد احزاب مغرب طی چند سال گذشته که با فروپاشی بزرگ تجربه جنبش النهضه در قدرت با #کودتای رئیسجمهور تونس، #قیس_سعید، به اوج رسید و سپس شکست قاطع حزب عدالت و توسعه مراکش در انتخابات پارلمانی در روزهای گذشته را در پی داشت، سردرگمی بزرگی در صفوف «#اصلاحطلبان» جنبشهای سیاسی اسلامگرا ایجاد کرده است.
🔹از سوی دیگر، این امر در بین اسلامگرایان «#محافظهکار» با رضایت خاصی روبرو شده است، چرا که آنچه این جنبشها انجام دادند - از دیدگاه آنها – امتیاز دادنی بود که در نهایت بینتیجه مانده، به ویژه از آنجایی که این امر با یک نمونه «موفق» از ظهور طیف محافظهکار و رادیکال جنبشهای اسلامگرا، یعنی جنبش طالبان در افغانستان، همراه شده است. شاید موفقیت احزاب اسلامگرای الجزایری در انتخابات ژوئن گذشته در تقویت موقعیت سیاسی خود و دو برابر شدن تعداد کرسیهای پارلمانی آنها، استثنایی از افول کلی احزاب و حرکتهای سیاسی اسلامی در منطقه باشد.
🔹مهمترین درس از تجربه حزب عدالت و توسعه در مراکش و پیش از آن، جنبش النهضه در تونس، این است که مردم از احزاب اسلامی حمایت کردند و آنها را به قدرت رساندند تا نیروهای تغییر و صدای رسای آنها باشند. اما هنگامی که آنها مردم را رها کردند و به نیروهایی تبدیل شدند که وضع موجود را عادیسازی میکردند، منطق سلطنت را بیان کرده و به زبان سلطه صحبت میکردند، انتقام مردم از آنها شدید بود.
🔹شاید نخستین عقب نشینی این احزاب از قدرت هنگامی بود که آنها متوجه محدودیتهای توانایی خود در انجام تعهدات خود در شرایط بسیار دشوار واقعیت شدند، یعنی زمانی که نتوانستند با فشارهایی که آنها را وادار به عبور از خطوط قرمز میکرد، مواجه شوند. اما آنها اشتباه محاسبه کردند که اعتبار آنها نزد تودهها پابرجا است و تثبیت موقعیت خود نزد سلطه در اولویت است، حتی به قیمت گذشتن از اعتبار و اصول خود. +
@dolatedin