❁﷽❁
🌎 با سلام و تحیاتکم در اولین روز فصل پر خیر و برکت #زمستان 🌘
۱✳️ #تفخیم_و_ترقیق_الف_مدّی:
🔶باید دانست که #الف_مدی کلاً به دو صورت تلفظ می شود: #فَتح_اِمالَة :
((فَتح )) به تلفظ معمولی و متداول #الف_مدّی گفته می شود. #مهمّ
🔶در اینتلفظ ؛ در واقع #الف_مدّی نوعِ کشیده فتحه ے معمولی است که قاریان قرآتی به آن آشنا هستند و از آن جهت به (( فَتح )) تعبیر شده است🌱 که در این حال ؛ دهان نسبت به #آواهای دیگر بیشتر باز می شود.
✅ #تفخیم_و_ترقیق_الف_مدّی
🔶تلفظ #الف_مدی در نوع #فَتح تابع حرف ماقبل آن است.🌱
اگرحرف مذکور( پایه ے الف مدی)
مفخّم باشذ_اَعَم از حروف #استعلاء
و غیر آنها_ الف هم تفخیم می شود و اگر(( مرفّق )) باشد؛ #الف نیز به تبعیّت آن ترقیق می گردد :
💢مانند: صَادِقاٌ_سَامِراً_ضَامِرٍ_دَافِعٍ طَالُوتُ_جَالُوتَ_ظَاهِرِینَ_ذَاکرِینَ_👇
💢(صَادِقاٌ_ضَامِرٍ_طَالُوتُ_ظَاهِرِینَ) مفخم _و
💢(سَامِرٍ_دَافِعٍ_جَالُوتَ_ذَاکِرِینَ) مرقّق
✅نکته ے مهمّ : باید توجّه دانست که این امرمنحصر به #الف مدی نیست❗️
🔶اُصولاً حروف و حرکات آنها ؛ در #مرتیه ے تفخیم و ترقیق با یکدیگر هستند.
🔷یعنی اگر حرفی مفخّم باشد ؛ فتحه یا ضمّه ے آن نیز #تفخیم می شود و طبعاً نوع کشیده ے آنها(الف و_واو مدی ) نیز تفخیم می گردد.
همین طور اگر حرفی #مُرَقَّق باشد : حرکت آن نیز اعمّ از کوتاه یا کشیده( کسره_یای مدّی ) نیز ترقیق می گردد.
✅پس باید دقت نمود که(( ترقیق حرکت مقخّم_به ویژه ترقیق فتحه ے حرف مفخّم ؛ آسیب تجویدی محسوب می شود )) این پدیده اے است که بسیار از #قرَاءِ ما ناخود آگاه بدان عادت دارند. ❌
💢صَدَفَ_صُرِفَت_ضَرًبَ_ضُرِبَت_طًبَبَ_
طُمِسَا_ظَلَمَ_ظُلِمُوا_خَلَقٍ_خُلِقَت_غَرَبَت_غُتِلَت_قَتَلَ_قُتِلَت_
۲✳️ #اِمَالَة :
(( اِمَالَة )) در لغت به معنای
(( میل دادن_مایل کردن ))و در اصطلاح تجویدی عبادت است از؛
((میل دادن الف مدّی به سُوی یاء مدّی ))
🔶البته این تعریف ؛ در اصل به اِمَالَهء فتحه به سوی کسره بَرمی گردد. که در روایت #حفص نیست ؛ فلذا به بحث ما ارتباطی ندارد.🌱
🌾🌿🌈اِمَاله = (مایل شدن الف به سوی کسره ) می باشد.
🌈اماله از مباحث مشهور علم زبان شناسی عرب است. ⚜
چراکه ریشه در #لَهِجَاتِ اقوام مختلف عرب دارد ؛ از ابو عمرو الدّاتی( متوفی۴۴۴ه_ق_) عالم بزرگ علم قرائت و صاحب کتاب مشهور
((التَّیسیر فی القرائا السّبع ))نقل است.
((فَتح)) و ((اِماله )) دو لغت و لهجه ے مشهور و متداول در زبان فصحاءِ عرب است که قرآن به لغات آنان نازل شده است.((فَتح )) ؛ لغت( لَهجه ے) اهل #حجاز و(( اِماله )) لغت (لهجه ے ) اهل #نَجد از قبائل تَمِیم و اَسذ و قِیس می باشذ ))
#شناسه : النَّشر ؛پاورقی)
✳️بدین جهت در قرائت کلام الله مجید نیز از آن صرف نظر نشده است. ⚜
فقط موارد کاربرد آن ؛ #قانونمند و تابع قرائت قاریِ مربوطه و راوی و طریقِ وی است.
💢مثلاً: قرائت ورش از نافع ( روایت شده)
🔶اگر الف مدی از حدّ طبیعیِ خود
((فَتح ))بسته ترشود و کم کم به سوی یاءِ مدی میل کند ؛ گویند((الف اماله شده است )).🌾
🌈((اماله)) دو نوع ا#صغری_کبری
که #شرح آن خواهد آمد 👇👇
🔶۳_أَسْرْ( هر جا آمد) نُذُرْ(قمرْ_بدون الْ تعریف_مکرر) یَسْرْ( الْفَجْرْ_۴ ) در صورت وقف؛
✳️ وجه #تفخیم بر اساس قاعده است و علت #ترقیق ؛ اشاره به #اصل این کلمات است که أُسْرِی_یَسْرِی) بوده اند.
✅ ب_((ر)) در مَجْریهَا( هود_۴۱) #ترقیق می گردد. چذا که _الف مدّی پس از آن #اماله_ے_کبری می شود.
✅ ج_گاه در قرائت برخی افراد ملاحظه می شود که در کلماتی مانند:
💢 ذُُو مِرَّةٍ_وَ لَيْسَ الْبِرِّ... ابتدا کمی #ترقیق و سپس #تفخیم می کنند و یا در (( أَلْبَرِّ)).. .#راءِ مشدد را #نیمه_تفخیم و #نیمه_ترقیق می خوانند. #مثلاً 💢
رْدر ((مِرَّةٍ)) (( اَلبِرِّ)) ابتدا کمی #ترقیق و سپس #تفخیم می کنند و یا در (( اَلْبِرِّ)) کمی #تفخِیم و سپس #ترقیق می کنند و در #توجیه آن می گویند(( راء مشدّد از دو راه تشکیل شده است و باید در هریک به قاعدءِ خودش عمل شود )) ❗️
🔶این برداشت #غلط است و حذف (( رْ )) در این نوع کلمات یک حرف #محسوب شده و مطابق قاعدهِ راءِ #متحرک می شوو.
🔶۵_آخر و #مهم ترین نکته این که پس از فراگیری تمامی موارد(( تفخیم )) در قرآن به هنگام تلاوت باید #کمال_دقت به عمل آید تا حروف #مفخّم بر روی حروف #مرقّق مجاور یا نزدیک تأثیر نگذارد ؛ بلکه هر حرف با #حکم ویژه ے خویش تلفظ گردد. 🔶⚜🔶
❇️ تجزیه حروف در علم تجوید :
#إِنَّا_نَخَافُ_مِن_رَّبِّنَا_يَوْمًا_عَبُوسًا_قَمْطَرِيرًا{ایه ۱۰ سوره انسان} 👇👇
إِنَّا=همانا ما / إِن= نَا= ادغام متماثلین همراه با سیر غنّه /الف : متکلم/نقش فاعلی در صیغه ۱۴ فعل ماضی #اِنَّا
نَخَافُ=نَ حرف غنّوی / صیغه۱۴فعل ماضی /
خَافُ = ریشه خَوف =بخاطر فتحه خَ حرف واو قلب به الف شده /خ حرفی حلقی (ادنی الحلق) پایین ترین قسمت به دهان و در هنگام تلفظ ایجاد خراش می کند که اگر دقت نشود متمایل به صدای ح خواهد شد آسیب تجویدی ❌
مِن رَّبِّنَا : مِن = هر دو حرف غنّوی که در اینجا نون ساکن نسبت به میم ساکنه از غنّه قوی تری برخوردار است🌷🍃 و مِن رَّ/ رسیده که تنها غنّه ن ساکن حفظ و در راء بدون سیر تلفظ می شود ادغام ن در راء = ادغام بلا غنّة) محل تولید راء بالای چین و شکن لثه بالا در سخت کام و در اینجا حرف راء #تفخیم است/
🔺مِن رَّبِّنَا دقت هم راء بخاطر نون مشدد شد و هم حرف بعدی (حرف ب #ادغام متماثلَین ) ب یک حرف شفوی ( با گرایش لبها به هم می چسبیده (گیرش و رفع گیرش) ازهم جدا می شوند #رهِش و تلفظ /نَا= ما /الف طابع حرف ماقبل و اینجا الف ترقیق تلفظ می گردد
🔻 يَوْمًا يَوْ= صفت لین دارد💤یعنی حرفی به نرمی و آرام آرام دقت شود فتحه یَ متمایل به ضمّه نشود آسیب تجوید❌
يَوْمًا =تنوینها صداهای ناشناخته و و در آخر بعضی اسمها می آیند و تنها صدای نون را می شنویم (در هنگام اجرای #احکام_نون تمام قوانینی که برای حرف ن مظهر در نظر گرفته می شود برای تنوینها هم در نظر گرفته می شود و هیچ فرقی نیست ) اینجا
يَوْمًا : تنوین نصب ---ً--- به حرف عین رسیده است عَین یک حرف حلقی است در وسط الحلق به حالت صدای کشدار تولید و #صدای_تنوین نیز نزد #عَین #اظهار (بدون سیر و بدون مکث و بدون قلقله تنوین اجرا می گردد عَ ) عَبُوسًا /بُو ضمّه و واو مدی #مثل هم تلفظ می شود وتنها در میزان کشش تفاوت دارند[ کمیّت] دارند🍃/
سًا سین نیز در مرز بین لثه و سخت کام تولید می شود صفت استعفال دارد و حرفی #همسی است سًا مجدد #تنوین #نصب--ً--- به حرف قاف رسیده :
عَبُوسًا قَمْطَرِيرًا
# قاف یک حرف لهوی و در مرز دهان و حلق با برخورد نوک زبان کوچک به ریشه زبان بزرگ که کمی به سمت سخت کام #بالا آمده تولید می شود از حروف #استعلاء و حرفی #جهری است و تنوین نصب نزد قاف نیز #اخفا می باشد
[ این اخفا به میزان ۲ حرکت غنّه صدای نون تنوین #بین اخفا و #اظهار تلفظ می شود] دقت کافی شود .
🔻قَمْطَرِيرًا = قَمْ حرف میم حرفی ّ غنّوی (یعنی صوت ان از خیشوم =بینی با حفظ سیر و نزد حرف طاء #اظها می باشد ] ( این اظها میم باید بدون سیر و عدم مکث و عدم قلقله اجرا گردد)
طَ = قویترین حرف عرب حرفی #نطعی ( که از ربرخورد نوک زبان با چین و شکن لثه ے بالا و نیز بالا آمدن ریشه زبان به سمت سخت کام و نیز گود شدن وسط زبان به سمت کف دهان ایجاد یک حالت منطبق شدن با سقف دهان که حالتی گنبدی شکل دارد را ایجاد می کند ) تولید و حرفی #. جهری و درشت و پر حجم و مفخم است و در این حرف طَ در چهارمین مرحله #تفخیم است / رِي ،، حرف راء نیز ترقیق د با سایش هوا و حرف ی از نزدیک شدن و چسبیدن وسط زبان به وسط سخت کام تولید می شود و هر دو حرف #رِي از حروف جهری و با ارتعاش تارهای صوتی همراه هستند /
قَمْطَرِيرًا
= رًا حرف راء #تفخیم و چنانکه قبلً گفته شد در اینجا بخاطر آمدن الف بعد از تنوین نصب روی راء بالاترین حالت تفخیم حرف راء حس می شود (قبلاً گفته ایم حرف راء دو وجهی است (هم راء تفخیم داریم و هم راء ترقیق) حالا که مفخم است حرف الف از حروف #مرقق هست ؛ تفخیم راء نباید باعث درشتی الف شود نکته ے ظریفی در تلفظ است دقت شود .🌷🍃
🔰⚜🔰
#إِنَّا_نَخَافُ_مِن_رَّبِّنَا_يَوْمًا_عَبُوسًا_قَمْطَرِيرًا8{۱۰}
https://eitaa.com/eshragholqoran
❇️ اینگونه تجوید را فرا گیرید تا ماندگار گردد.