بسم الله الرحمن الرحیم خداوند فیّاض استاد مطهری: لازمه اينكه خداوند فيّاض بالذّات و قديم‏الاحسان است، اين است كه تا خدا بوده، مخلوقات هم داشته. مجموعه آثار شهيد مطهري (نبرد حق و باطل، فطرت، توحيد)، ج‏4، ص: 36 ودر جای دیگر میگوید: حکمای الهی معتقدند که عالم قدیم است یعنی اصول و ارکان عالم ازلی است و از لحاظ زمان هر اندازه به عقب برگردیم به مبدأ و آغاز شروعی نمى‏رسیم. آثار شهيد مطهري (شرح منظومه)، ج‏5، ص: 378 اقول: اولا اندیشه جبر در فرمایش اول استاد کاملا مشهود است، گویا در نزد ایشان مسلم است که اگر هیچ محذوری ومانعی در احسان وجود نداشته باشد، (اصطلاحا قابلیت قابل تمام باشد) باید خداوند احسان کند، زیرا که او تام الفاعلیة است، ومنتظر دستور کسی نیست، ولی توجه نفرمودند که حکم جزمی به صدور فیض متفرع بر نظریه جبر است، زیرا که فاعل مختار وجهی برای لزوم صدور فعل از خودش را ندارد. اشکال: افعال خداوند تابع مصالح است، پس اگر مصلحت فعل کامل باشد، وقابل تام القابلیة وفاعل تام الفاعلیة باشند، وجهی برای عدم صدور فعل باقی نمی ماند. جواب: آنچه مسلم است این است که خداوند کار عبث وبیهوده انجام نمیدهد، پس همه افعال خداوند دارای مصالح است، ولی این که "هر چه مصلحت باشد باید خداوند انجام دهد"، دلیلی ندارد، پس آنچه دلیل بر آن اقامه شده تلازم بین فعل خداوند ومصلحت است، نه بین مصلحت وفعل خداوند، ولذا نمیتوان از وجود مصلحت در خلقت، نتیجه گرفت که خلقت انجام شده است. وبه عبارت دیگر: استدلال به فیاضیت خداوند بر قدیم بودن خلقت عالم، در صورتی تمام میشود که عدم صدور فعل خداوند را هم تابع مصالح بدانیم، وبگوئیم در فرض وجود مصلحت در خلقت عالم، نمیتواند ترک این کار دارای مصلحت باشد، پس لزوما باید خداوند عالم را ایجاد نماید. پس تنها توجیه برای کلام استاد مطهری این است که ایشان همانند سائر فلاسفه قاعده ضرورت علّی را بر خداوند منطبق میداند، ولذاست که میفرمایند چون مصلحت در خلق ازلی عالم بوده، پس نمیتواند خداوند از این مصلحت تخلف نماید، ونتیجه میگیرند که عالم قدیم است. متاسفانه بی توجهی به ادله حدوث عالم شبهه جبر را در نظر آقایان تقویت کرده است، وبه فرموده متکلم خبیر مرحوم خواجه نصیر طوسی: "وجود العالم بعد عدمه ينفي الإيجاب" (توجه به حدوث عالم نافی جبر است) ثانیا: از کجا معلوم که خلقت ازلی عالم، دارای مصلحت بوده است؟ مگر ما به همه مصالح ومفاسد عالم آشنا هستیم؟ شاید خداوند دیده که اگر عالم ازلی باشد مفاسدی بر آن مترتب میشود ولذا برای جلوگیری از آن مفاسد، عالم را حادث آفرید، پس نمیتوان از صرف فیاض بودن خداوند متعال، قدیم بودن عالم را استنتاج نمود. ثالثا: عبارت استاد مطهری نشان میدهد که ایشان خداوند را داخل زمان میداند، ولذا میفرماید "تا خدا بوده مخلوقات هم داشته"، وقدیم بودن عالَم را لازمه فیاض بودن خداوند دانسته است، ولی طبق برهان عقلی ومفاد قطعی روایات وآیات، خداوند متعال خارج از زمان است، پس اگر مثلا خداوند یک میلیارد سال پیش عالم را آفریده باشد، (وعالم قدیم نباشد) شروع زمان هم از آن موقع بوده است، نتیجتا هیچ گونه قطع فیضی صورت نگرفته است. وبه عبارت دیگر: "فیض" صفت فعل خداوند است، که در بستر زمان انجام میشود، پس اگر خداوند را خارج از زمان بدانیم، نمیتوان از دائم الفیض بودن خداوند قدیم بودن عالم را فهمید، زیرا که با خلقت عالم، زمان هم خلق میگردد ودیگر شائبه قطع فیضی وجود ندارد، تا گفته شود که برای دور کردن خداوند از محذور قطع فیض، بایستی عالم را قدیم بدانیم. نکته: 1- صفت "فیاض" برای خداوند متعال، در هیچ متنی از متون دینی، یافت نشد. 2- ادله اثبات حدوث عالم واستحاله نامتناهی، در جای خود بیان شده، وبحث فعلی منحصر در اشکال به استدلال به فیاضیت خداوند بر قدم عالم، بود.

در پاسخ به فروسته بالا باید عنوان نمود: 1⃣ هر اندیشه جبری قبیح نیست بلکه جبری که منجر به لوازم غیر عقلانی شود قبیح است از جمله جبری که سبب سلب اختیار از واجب میشود قبیح است اما جبر در حیطه امور محال بلا مانع است. به این معنا که جبر در فیاض بودن به معنی سلب اختیار یا تقیید اطلاق قدرت نیست. 2⃣ اشکال دیگر عدم توجه به معنای فیض در نگاه حکما است نویسنده توجه نداشته است فیض در نگاه حکما فعل در نظر گرفته نمیشود بلکه اثر ذاتی است چنان که خورشید نور افشانی می کند به صورت ذاتی خداوند نیز فیاض است به صورت ذاتی نه به صورت فعل اختیاری و از این رو عدم فیاضیت یعنی تحول در ذات که این محال است. 3⃣ و از آنجا که عدم فیاضیت خداوند محال است و امر محال متعلق قدرت قرار نمیگیرد. لازمه فیاضیت دائمی الهی محدودیت قدرت الهی و جبر فاعل مختار نیست. 4⃣ احکام الهی تابع مصالح و مفاسد است نه افعال الهی. که این یعنی خلط بین مقام تکوین و تشریع است. البته احکام نیز به صورت مطلق تابع مصالح و مفاسد نیست بلکه در مورد احکام آزمایشی مثل ذبح اسماعیل فعل مامور به واجد مصلحت نیست بلکه صرف اراده و امتثال مد نظر است نه مامور به. 5⃣ در نگاه حکما فعل الهی دارای غایت حکمت است و نه صرف مصلحت غایت افعال باشد در واقع مصلحت چنان که گذشت بحث تشریعی است و بحث فعل الهی بحث تکوینی است. هرچند بحث از غایت بودن مصلحت برای افعال الهی بحث از اساس درباره فیاضیت سالبه به انتفاع موضوع است زیرا فیض فعل نیست. 6⃣ حکما در اثبات فیاضیت استدلال نکرده اند که افعال الهی تابع مصالح است تا مستشکل اشکال کند وقتی این استدلال کامل است که عدم صدور فعل هم تابع مصالح باشد. 7⃣ بحث ضرورت علی ارتباطی با بحث مصلحت ندارد. ضرورت علی به معنای آن است که دو اصطلاح معلول و علت متلازمین هستند یعنی با وجود علت تامه لازم است ضرورتامعلول تحقق یابد و این به جهت مصلحت نیست بلکه بحث تکوینی است و در این مورد نیز نویسنده بحث اثر ذاتی را با فعل اختیاری خلط نموده است. 8⃣ حکما عالم را حادث ذاتی میدانند و قدیم زمانی میدانند. و ادله مذکور از خواجه ره خود تحصیل حاصل است زیرا محل بحث حدوث زمانی عالم است. و هنوز اثبات نشده عالم به تمام وجودش حادث زمانی است که خلق بعد از عدمش دلیل بر حدوثش باشد. پس این دلیل نفی قدیم زمانی نیست. 9⃣ به طور کل نویسنده پیش فرض خود یعنی خلقت عالم بر اساس مصلحت را مبنای حکما قرار داده است و اشکال می کند که حکما به مصلحت عالم علم ندارند. در صورتی که اساسا حکما چنین تقریری ندارند. 🔟 عالم ازلی است به دلیل آنکه ذات الهی همواره متصف است به صفت خلاقیت است و عدم خلاقیت خداوند یعنی انفکاک صفت کمالی از ذات واجب که محال است و خداوند محال است صفتی را از ذات خود منفک کند. 1⃣1⃣ بيشتر متکلّمان شيعه بر این عقيده اند که اراده الهي عبارت از علم خداوند متعال، به صلاحِ نهفته در امور است. اما حکماي الهي بر اين معنا تصريح کرده و گفته اند که اراده حق تعالي، عين علم او به نظام احسن است و اين علم، منشأ آفرينش جهان به شمار مي رود از آنجا که علم صفت ذات است منشا خلقت ذات واجب است. 2⃣1⃣ متن شهید ناظر به قدم زمانی است به عبارت دیگر این عبارت الاخری قدم زمانی است نه انکه خداوند محدود به زمان باشد بلکه بیان عرفی برای قدیم زمانی است. 3⃣1⃣ در نظر حکما خلقت خداوند محدود به عالم ماده نیست که فیض الهی در بستر زمان انجام شود و به تصریح حکما عالم مجردات فاقد زمان است چون طبق نظر حکما زمان بعد چهارم مکان یا منتزع از حرکت شی است که در عالم مجردات منتفی است و فیاضیت را هم قدیم می دانند نه زمان مند. 4⃣1⃣ فیاضیت از خلاقیت گرفته شده خلاق صفت مشبهه است و دائمی میباشد و از نظر حکما هر صفت کمالی متعلق به ذات واجب است چه منصوص باشد چه نباشد پس اشکالی بر فقدان نص وجود ندارد و حکما صفات الهی را توقیفی نمیدانند. 🔺#پرسش 🔺#فیاضیت 💢@falsafeh_alaveyeh

دانشمندان از سلول‌های ریه انسان ربات ساختند!🫁 ▪️دانشمندان آمریکایی از ابداع ربات‌های کوچکی خبر داده‌اند که از سلول‌های ریه انسان ساخته شده‌اند و می‌توانند در ترمیم بافت آسیب‌دیده و درمان بیماری‌ها موثر باشند.

♦️پدرخوانده هوش مصنوعی: نمی‌دانیم هوش مصنوعی دقیقا چگونه کار می‌کند ‌ 🧶 جفری هینتون، به عنوان «پدرخوانده هوش مصنوعی» شناخته می‌شود. در مصاحبه‌ای با شبکه CBS گفته است که ما به‌طور دقیق نمی‌دانیم هوش مصنوعی چگونه کار می‌کند؟! 🧶 در سال ۲۰۲۳ از گوگل استعفا داد تا بتواند در مورد خطرات ناشی از هوش مصنوعی هشدار بدهد. 🔺#هوش_مصنوعی_قوی 🔺#فلسفه_تکنولوژی 🔺#پسا_پست_مدرن 💢@falsafeh_alaveyeh

سلام علیکم پرسش🚨 اثبات کنید که هدف خدا از خلقت هستی سرگرمی نبوده؟ سرگرمی به معنای بی هدف بودن نیست سرگرمی خودش یک هدف است مثل سرگرمی برای انسان پاسخ: تعریف سرگرمی یعنی: «اموری که غایت آن گذران وقت است» و ویژگی این امور لذت بخشی ان ها است خواه از نوع لذت مادی یا معنوی. اما اصولا پدیده زمان برای فعل الهی بی معنا است و وی در حیطه زمان قرار نمی گیرد تا برای غایت گذران وقت فعلی را انجام دهد. زیرا زمان بعد چهارم یا امر منتزع از حرکت شی است و این دو ویژگی ماده است و ویژگی مادی برای خدا بی معنا است در نتیجه غایت سرگرمی برای خدا محال است. 🔺#پرسش 🔺#غایت_فعل_الهی 💢@falsafeh_alaveyeh

تشکر روباه از مزرعه دارد. این هم نمونه دیگری از عقل و فهم در حیوانات که نشان میدهد بر خلاف تصور ما انها هم عقل دارند. و این نگاه در مبنای وحدت تشکیکی وجود عنوان شده است. 🔺#وحدت_تشکیکی 🔺#مراتب_عقل 🔺#عقل_حیوانات 💢@falsafeh_alaveyeh

مسجد جامع هفت شویه اصفهان ▪️مسجد در روستای هفت شویه از توابع خوراسگان در شمال شرقی اصفهان واقع شده است که یک مسجد دو ایوانی سلجوقی از نوع کلاسیک است و در قرن پنجم هجری بنیان نهاده شده است. مهمترین بخش مسجد جامع هفت شویه محراب آن است که در حدود هفت قرن از عمر آن می‌گذرد که برخلاف بقیه قسمت‌های مسجد سالم مانده است. در نوار دور محراب به خط ثلث آیت الکرسی و اطراف اسپر محراب به خط کوفی، سوره فاتحه و به خط کوفی بنایی آیات 51 و 52 سوره القلم گچ‌بری شده است. 🔺#هنر_اسلامی 🔺#فلسفه_هنر 🔺#اصفهان_خوراسگان_شویه 💢@falsafeh_alaveyeh

🔴#پرسش: « العارف هو من رأی النهایة منذ البدایة» با توجه به جمله بالا که : «عارف از اول پایان را می بیند»، پس عارف از اول رسیده بوده ، به نظر سیر و سلوک دیگر معنایی ندارد⁉️️ 🔴#پاسخ: 1⃣ علم به نتیجه مستلزم حضور در واقعه نیست. مانند مهندسی که پیش از ساخته شدن ساختمان علم دارد که نتیجه چه میشود. 2⃣ علم به نتیجه میتواند بر اساس علم به علت باشد اگر مبنای هستی شناسی: ↩️ اصالت ماهیت باشد: بر این اساس رابطه علت و معلول رابطه علت فاعلی است؛ اما اصالت ماهیت دو نگرش را ارائه میدهد 🔹 ماهیات با هم متباین هستند: در این صورت. علت تنها صانع معلول است مثل بنا که ساختمان را میسازد و علم به علت فاعلی یعنی تصوری که بر اساس ان علت به معلول شکل میدهد. 🔹ماهیات مشکک باشند: در این صورت وجه اشتراک بین علت و معلول باید در نوع مشترک انها باشد و تفاوت انها باید بر اساس عوارض انها باشد و در این صورت علم به علت یعنی علم به نوع کامل معلول بدون نقصی که در معلول وجود دارد. پس علم عارف به علت خودش به صورت نوع تکامل یافته است که میتواند حضور در نزد علت باشد میتواند صورت علت را درک کند. ↩️ وحدت تشکیکی باشد: در این صورت رابطه علت و معلول رابطه موجود شدید و ضعیف است در نتیجه علم عارف به علت مستلزم درک وجود شدیده خودش است. ↩️ وحدت شخصی وجود: که خود دو قسم دارد: 🔹 وحدت شخصی-تشکیک در جلوه علیت ملغی است و علم از طریق علیت منتفی است 🔹 وحدت شخصی بدون تشکیک در جلوه: علم به علت در اینجا یعنی رسیدن به مقام عدم تعین در این مقام عارف در حال در آینده و گذشته است زیرا فاقد تعین میگردد. “ و حال و اینده و گذشته برای او یکی است” . 🔺#پرسش_پاسخ ✍🏻 میرزا محمد رضا صفائی تخته فولاد 💢@falsafeh_alaveyeh

🕯پس از مرگ زنبور ماده جفتش (همسرش) برايش قبر حفر ميكند جنازه را زير بالهايش حمل ميكند و با احترام دفن ⚰ميكند!!! ♨️ پرسش: چه نيرويی به اين حشره وادار به این کار کرده است؟ و چه کسی به او آموزش داده است؟ برخی ماتریالیستها و ظاهرگرایان میگویند حیوانات فاقد فهم و شعور هستند؟! ولی این دست مشاهدات خلاف این مطلب را اثبات می کند. 🔰همه موجودات دارای شعور و عقل هستند و وحدت تشکیکی وجود این معنا را می رساند. 🔰 مسلما اموزش این موجودات از طریق وحی بوده است: «وَأَوْحَىٰ رَبُّكَ إِلَى النَّحْلِ أَنِ اتَّخِذِي مِنَ الْجِبَالِ بُيُوتًا وَمِنَ الشَّجَرِ وَمِمَّا يَعْرِشُونَ» 🔺#وحدت_تشکیکی 🔺#مراتب_عقل 🔺#عقل_حیوانات 💢@falsafeh_alaveyeh

⚛ اگر با سرعت نور به دور زمین بچرخید این چیزی‌ است که خواهید دید...😵‍💫 🔰 جالبه بدونید نور در هر ثانیه می‌تواند هفت و نیم بار به دور زمین بچرخد این سرعت برای ما که حیاتمان به زندگی در زمین محدود است واقعا زیاد است. 🔰 اما در مقیاس کیهانی نو در واقع بسیار کند است و آن را باید ثابت در نظر انگاشت. 🔰 آنگاه معنای آیه: «‌ در روزى که مقدار آن برابر با هزار سال از سال‌هایى است که شما مى‌شمارید» مشخص میشود که درصدد است مسافت طولانی کیهان را نشان دهد که طی کردن یک روز در این مسیر کیهانی با سرعت نور گویی هزار سال زمینی است. که خود زمین با سرعت ۱۱۰ هزار کیلومتر بر ساعت به دور خورشید می چرخد و زمین و خورشید با سرعت ۷۲۰ هزار کیلومتر بر ساعت به دور کهکشان راه شیری. همچنین تمام کهکشان راه‌شیری توسط سایر ساختارهای عظیم مانند کهکشان‌های دیگر و خوشه‌های کهکشانی در جهات مختلف کشیده و با سرعتی حدود ۶۳۰ کیلومتر بر ثانیه حرکت می کند. اما همه این سرعت ها در مقیاس کیهانی بسیار کند است و انها را به شکل ثابت میبینیم. 🔰 حال فرض کنید خداوند بر کل هستی بی نهایت احاطه قیومی دارد. در این صورت کل حرکات هستی از منظر خداوند سکون است چرا که وی ابتدا و انتهای حرکت را احاطه دارد و برای او در واقع حرکتی نیست و فقدان حرکت یعنی فقدان زمان مندی عالم از منظر الهی که همان تجرید زمان و حرکت از علم به ماده در مرتبه علم الهی است. 🔺#علم_الهی 🔺#حرکت 🔺#زمان 💢@falsafeh_alaveyeh

اگر تمامی اعشارهای عدد پی را پیدا کنیم آنوقت اتفاقات عجیبی رخ خواهد داد! وقتی به پی فکر میکنیم اولین چیزی که به ذهنمون میاد 3.14 هست اما این عدد چیزی بیشتر از دو رقم اعشار است. ما تابحال تونستیم تا 100تریلیون رقم برای این عدد پیدا کنیم که این محاسبه توسط گوگل انجام شده. با اینحال مهندسان ایستگاه فضایی برای محاسباتشون تا 15 رقم رو استفاده میکنن. جالبه بدونید اگه ما تا 40 رقم رو استفاده کنیم، اونوقت میتونیم محیط جهان قابل مشاهده با شعاع 46.5 میلیارد سال نوری رو با دقتی معادل قطر یک اتم هیدروژن محاسبه کنیم! اما اگه تمامی اعشارهای عدد پی پیدا بشن چی میشه؟ این به این معنی خواهد بود که هیچ جسم گردی در جهان وجود نداره و منحنی‌های ظاهراً گرد از تعدا بسیار زیادی خط مستقیم تشکیل شدن! بنظر شما آیا عدد پی بینهایته یا اینکه باید با دایره‌ها خداحافظی کرد؟!

🛢 منابع اخلاق 🅰 تعریف منابع: منابع یعنی آن دسته از اموری که احکام اخلاقی را تولید می کند. 🅱 تعریف اخلاق: در اینجا منظور از اخلاق گزاره هایی است که باید و نباید رفتاری انسان را تعیین می کند. ♨️ پرسش: منابع به دست آوردن گزاره های اخلاقی چیست؟ 🔰 پاسخ: در این جا چند دیدگاه وجود دارد: 1⃣ خواست و هوای نفس: هر فرد معیار اخلاقی یا غیر اخلاقی بودن رفتار است. ↩️ نقد: این نگاه دو اشکال دارد: ▫️سلب مسئولیت از فرد ▪️نسبی گرایی در اخلاق 2⃣ فرهنگ و عرف: در این صورت مبنای اخلاق حسن و قبح عرفی یا فرهنگی است خواه فرهنگ خرد باشد مثل خانواده یا اصناف یا فرهنگ گسترده باشد. ↩️ نقد: این مفاهیم نسبی و متغییر است و در تعارض فرهنگی معیاری برای ترجیح یک فرهنگ بر فرهنگ دیگری به دست نمیدهد به عنوان نمونه اگر فرهنگ خانواده با فرهنگ شغلی تعارض نمود چه باید کرد؟ اینجا فرهنگ کمی نمیکند. 3⃣ عقل: در اینجا عقل به معنای خردی است که مورد تفاهم جمعی قرار دارد و مبنای آن گزاره های عقلی بدیهی محض است که خود سه مکتب دارد: 💰سودگرایان: انچه برای نوع انسان یا فرد انسان سودمند باشد اخلاقی است. 🏅 فضیلت گرایان: آنچه که انسان باید باشد فضیلت و اخلاقی است. 🔖 وظیفه گرایان: صرف انجام مسئولیت فعل اخلاقی است به هر کیفیتی که باشد. ↩️ اینکه عقل میتواند معیار فعل اخلاقی باشد بسته به پاسخ به دو سوال دارد که مشخص شود ▫️ آیا افعال دارای حسن و قبح ذاتی هستند: یعنی افعال در ذات خودشان بدون در نظر گرفتن جهتی خاص حسن هستند یا قبیح؟ ▪️ بر فرض وجود حسن و قبح ذاتی آیا عقل توانایی شناخت این حسن و قبح را دارد یا نه؟ 🔻برای پاسخ به پرسش اول باید گفت بر اساس قانون اثر و موثر هر فعلی دارای یک اثر ذاتی است پس بدون شک یک فعل اثر ذاتی دارد. اما این اثر آیا به حسن و قبح ذاتی متصف میشود؟ 🔻 هر فعل در کمال و نقص انسان اثر دارد پس هر فعلی واجد اثر از نظر انسان ذاتا حسن یا قبیح است. پس در خارج افعال واجد حسن و قبح ذاتی هستند. 🔻اما در پاسخ به پرسش دوم باید حیطه ادراکی عقل مشخص شود. برای این مهم باید دانست: ◀️ امپریست ها: عقل فاقد قدرت تحلیل مستقل است و تنها به صورت ابزاری برای قیاس تجربیات است. ◀️ راسیونالیستها: عقل مدرک همه امور است و میتواند همه امور را مستقل درک کند. ◀️ فلسفه استعلایی کانت: کانت بر این باور است واقعیت بر اساس رابطه عقل و ظهور اشیاست ولی عقل به هیچ وجه نمیتواند ذات اشیا را درک کند ◀️ فلسفه اسلامی: عقل میتواند ذات اشیا را درک کند اما به صورت کلی نه به همه جوانب ذات. ☑️بر این اساس فلسفه تجربی عقل را به عنوان منبع نمیداند. زیرا تنها ادراک حقیقی تجربه است پس حسن و قبح ذاتی تنها با تجربه قابل درکاست. ☑️ بر خلاف راسیونالیست ها که همه چیز را مدرک عقل میدانند پس عقل حسن و قبح ذاتی را به تنهایی میتواند درک کند. ☑️ کانت نیز فهم ذات را محال می داند ولی واقعیت را همان ادراک ظاهر شی میداند پس درک حسن قبح ذاتی در نگاه وی محال است. ☑️ اما فلسفه اسلامی عقل را مدرک کلیات میداند در این صورت عقل تنها حسن و قبح ذاتی کلی اشیا را درک کند ولی پیدا کردن جزئیات برای وی ممکن نیست. ✍️ میرزا محمد رضا صفایی تخته فولادی 🔺#منابع_اخلاق 🔺#عقل 🔺#اجتماع 🔺#فرد 💢@falsafeh_alaveyeh

♋️ رابطه عقل و اخلاق 🅰تعریف عقل: منظور از عقل قوه ای در انساناست که مفاهیم کلی را درک می کند و برخی از موضوعات را بر مفاهیم کلی منطبق میکند. 🅱 تعریف اخلاق: در اینجا منظور از اخلاق گزاره هایی است که باید و نباید رفتاری انسان را تعیین می کند و در اصطلاح اعم از فقه و اخلاق اسلامی است. 🔰 باتوجه به اینکه گفته شد عقل در فلسفه های مختلف معنای مختلفی دارد نقش عقل در اجتماع و قوانین اجتماعی بر اساس هر نگرش چیست؟ 1⃣ در فلسفه غربی عقل به عنوان منبعی مستقل در برخی دیدگاه ها مانند فضیلت گرایانی مثل افلاطون.. سودگرایان مثل جرمی بنتام و وظیفه گرایانی مثل کانت مطرح شد. بر این اساس در تمام رفتارهای اجتماعی و فردی این عقل است که تصمیم می گیرید از این فلسفه غربی به عنوان یک نظام کلی در همه امور اجتماعی و فردی دخیل شده است با همه رویکردهایی که دارد. 2⃣ در فلسفه اسلامی گفته شد عقل به عنوان منبع تنها مدرک کلیات است و به صورت ابزاری مصادیق را بر مفاهیم کلی منطبق می سازد تنها در حیطه امور کلی میتواند به قضاوت امور بپردازد و در امور جزیی توانایی حکم دادن را ندارد. از این رو عقل در گزاره های کلی مثل: ۱-حسن عدل و قبح ظلم ۲-قبح ضرر ۳-حسن دفع ضرر محتمل ۴-قبح عقاب بلا بیان ۵-قبح ترجیح بلا مرجح میتواند نظر دهد ولی در حسن و قبح امور جزیی به دو علت نا کار آمد است 1⃣ عقل توان درک امور متافیزیکی را ندارد و در نتیجه در قضاوت امور تنها به ظاهر مادی آن حکم می دهد مانند قبح شراب که برخی پزشکان به حسن ان حکم میدهندبدون توجه به اثرات متافیزیکی آن. 2⃣ عقل در امور جزی توانایی درک همه امور موثر و تاثیر گذار را ندارد و در واقع احاطه علمی به همه امور مادی نیز ندارد چنان که در گذشته سیگار را خوب تلقی میشد و امروزه قبیح 3⃣ در تطبیق مصادیق نیز اشتباه می کند چنان که در نگاه مادی سود مالی به هر نحو حسن است ولی در نگاه اسلامی ربا که نوعی سود است قبیح است. 4⃣ کاربران عقل دچار تعارض منافع هستند و چه بسا منفعت شخصی و گروهی به عنوان حکم عقل تلقی شود در حالی که حسن ذاتی مد نظر است نه حسن فردی و گروهی ↩️ بر این اساس در نگاه اسلامی تنها عقل به صورت کلی حکم میدهد و نمیتواند به تنهایی در امور اجتماعی نظر دهد و برای نتیجه گیری نیازمند امر معرفتی بالاتری است از این رو فلسفه به تنهایی نمیتوان حاکم مسائل اجتماعی باشد به خلاف فلسفه غربی اما در نظام سازی بین امور این عقل است که راهگشا است از این رو فلسفه جایگاه خود را به عنوان نظام ساز در اجتماع دارد ولی قواعد جزیی را باید از منبع وحی دریافت کند. ✍️ میرزا محمد رضا صفایی تخته فولادی 🔺#منابع_اخلاق 🔺#عقل 🔺#نظام 💢@falsafeh_alaveyeh

🎷 دانشمندا متوجه شدن که از ۳۰ سالگی به بعد علاقه موسیقی ما پارالایز یا فلج میشه. البته این یک فرایند یک‌شبه نیست و آهسته‌ست. 🪕 اوج‌ دریافت و شکل‌گیری سلیقه موسیقی ما حدود‌ ده دوازده سالگیه. از اواسط بیست سالگی این دکلاین یا شیب نزولی شروع میشه و یواش یواش تو اوایل سی‌سالگی به انتهاش میرسه. از اون به بعد به ندرت پیش میاد بتونید از آهنگهای جدید لذت ببرید یا به سبک‌های نو خو بگیرید. 🎺 البته دانشمندا این رو نقطه ضعف نمیدونن، میگن دلیلش #سایکوسوشال_مچورِیشن یا بلوغ روانی‌ اجتماعیه. یعنی ما چون مسئولیت‌های بزرگتری داریم، بطور ناخودآگاه مغز تمرکزش رو روی مسائل مهمتر میذاره و اولویت پایینتری رو به موسیقی و احساسات اینچنینی اختصاص میده. 🔰 این تحقیق نشان میدهد به طور طبیعی موسیقی از نگاه مغز امری با اولویت پایین است و اصولا کسی که بلوغ عقلی کمتری دارد به سمت آن متمایل میشود. 🔰 این یکی از شواهد لغو بودن موسیقی است که خود طبیعت آن را نشان میدهد چنان که امامین صادقین (علیهما السلام) دربارۀ آیه: "بعضی از مردم سخنان بیهوده را می خرند تا مردم را از روی نادانی از راه خدا گمراه سازند ... "، فرمودند: "منظور از سخنان بیهوده، غنا🎼🚴‍♂ است. 🔺#فلسفه_احکام 🔺#موسیقی 💢@falsafeh_alaveyeh

♨️ پرسش: چه نيرويی به اين حیووان وادار به این کار کرده است؟ و چه کسی به او آموزش داده است؟ برخی ماتریالیستها و ظاهرگرایان میگویند حیوانات فاقد فهم و شعور هستند؟! ولی این دست مشاهدات خلاف این مطلب را اثبات می کند. 🔰همه موجودات دارای شعور و عقل هستند و وحدت تشکیکی وجود این معنا را می رساند. 🔰 مسلما اموزش این موجودات از طریق وحی بوده است: «وَأَوْحَىٰ رَبُّكَ إِلَى النَّحْلِ ...» 🔺#وحدت_تشکیکی 🔺#مراتب_عقل 🔺#عقل_حیوانات 💢@falsafeh_alaveyeh

دروغ گفتن چه بلایی بر سر بدن ما می آورد! نوع واکنش بدن شما به دروغ گفتن، بستگی به نوع دروغ دارد. مثلا این که مجبور به دروغ گفتن شوید یا داوطلبانه دروغ بگویید. همانطور که دکتر Leanne Brinke در مطالعه ای که در سال ۲۰۱۵ در دانشگاه هاروارد انجام شد، توضیح داد، دروغ گفتن منجر به ناراحتی های متعددی به این شرح می شود: اختلالات گوارشی افزایش ضربان قلب سردرد بی‌خوابی ناراحتی و گرفتگی عضلانی 🔺#فلسفه_اخلاق 🔺#دروغ 💢@falsafeh_alaveyeh

نام آیت الله العظمی جوادی آملی در فهرست پانصد مسلمان تأثیرگذار جهان (سال 2024 میلادی) نام آیت الله العظمی جوادی آملی در فهرست پانصد مسلمان تأثیرگذار جهان؛ در گزارش امسال نیز مثل سالهای قبل نام آیت‌الله جوادی آملی صدر نشین بخش دوم شخصیت‌های ویژه جهان اسلام است فهرست پانصد مسلمان تأثیرگذار جهان، همه ساله در اوایل دسامبر (آذر) منتشر می شود که به معرفی نخبگان جهان اسلام بر طبق شاخصه‌های مرکز سلطنتی تحقیقات راهبردی اسلام/The Royal Islamic Strategic Studies Centre و مؤسسه آل البیت الملکیه للفکر الاسلامی/The Royal Aal al-Bayt Institute for Islamic Thought :RABIIT در اَمان پایتخت اُردن با مشارکت «دانشگاه جورج تاون» ایالت واشنگتن دی. سی آمریکا می‌پردازد. این لیست با معرفی مؤثرین افراد جهان اسلام در دو دسته پنجاه نفر برتر و بخش چهارصد و پنجاه نفر بعدی تقسیم بندی شده است. بنابر اساسنامه و فهرست این مؤسسه که در وب سایت رسمی آن منتشر شد؛ هدف از انتشار آن را آشنایی با فعّالان و کشف نخبگان جهان اسلام معرفی و هر مسلمانی که بیشترین تأثیر بر کشور خود، جهان اسلام و عالم بشریت بگذارد در آن لیست جای خواهد داشت. در گزارش امسال نیز مثل سالهای قبل نام آیت‌الله العظمی جوادی آملی صدر نشین بخش دوم شخصیت‌های ویژه جهان اسلام است و پس از ایشان آیت‌الله محمداسحاق فیاض حائز رتبه ۵۳ این رنکینگ شده است. کشو: ایران متولد: 1933 (90 سالگی) حضرت آیت الله آملی، متکلم و مفسر برجسته قرآن است. شهرت او بیشتر به خاطر تفسیر قرآن کریم با عنوان تفسیر تسنیم است. 🔺#اخبار 🔺#فلاسفه 🔺#جوادی_املی 💢@falsafeh_alaveyeh

🔻حاج قاسم سلیمانی خطاب به سیدحسن نصرالله: اگر میخواهید نیروها در مسیر بمانند آنها را به علامه مصباح وصل کنید 🔹سومین سالگرد ارتحال علامه مصباح یزدی 🔺#اخبار 🔺#فلاسفه_اسلامی 🔺#علامه_مصباح 💢@falsafeh_alaveyeh

مامور CIA: آیت‌الله مصباح بزرگترین دشمن ماست! رائول مارک مأمور سابق CIA: "بگذارید راحتتان کنم، تنها مانع ما برای ایجاد دموکراسی (آمریکایی سازی)، آیت الله مصباح یزدی ست، فقط آیت الله مصباح یزدی! او تنها کسی است که دموکراسی (آمریکایی) را به چالش کشیده است." خداوندا ما را نیز چنین بگردان 🔺#اخبار 🔺#فلاسفه_اسلامی 🔺#علامه_مصباح 💢@falsafeh_alaveyeh

🔘 اصالت وجود «1» مسئله: آیا در خارج وجود اصالت دارد یا نه؟ اقوال: چهار دیدگاه وجود دارد: 1⃣ اعتباری بودن وجود. سهروردی 2⃣ قول به اصالت وجود در واجب و اصالت ماهیت در ممکنات. محقق دوانی 3⃣ قول به اصالت وجود و ماهیت. منسوب به اقای فیاضی در شرح نهایه. 4⃣ اصالت وجود و اعتباری بودن ماهیت. صدرا و مَن تبع. پیشینه: ♨️ یکی از ابتکارات فارابی در کتاب الحروف و الفصوص الحکمه که بنیان فلسفه اسلامی است، طرح نظریه تفاوت میان وجود از ماهیت است که تقسیمی اولی است. ♨️ تا پیش از فارابی میتوان مدعی شد همه مباحث فلسفی بر محور ماهیت بیان شده است و دست‌کم مبتنی بر اصالت ماهیت بوده است. این تفکیک سر آغازی بر بحث درباره مسئله اصالت امر خارجی شد. ♨️ همچنین فارابی بعد از اثبات تمایز مفهومی، توانست تمایز وجودی را در فلسفه تدوین نماید. وی تفاوت محسوسی بین خود هست و هستنده یعنی دارنده هستی یونانی قائل شد ♨️ ارسطور در کتاب چهارم ما بعد الطبیعه موضوع فلسفه را موجود بما هو موجود تعریف می کند اما وی با انصراف از اصل وجود به موجود این مفهوم را به صورت جوهر و اعراض و کیفیات تنزل میدهد. چرا که در همه آثارش وجود را به جوهر «اوسیا» باز می گرداند. و تا زمانه ابرتوس (۶۷۸ ه.ق) میتوان غلبه ارجاع وجود به جوهر را در میان اندیشمندان غربی مشاهده نمود. ♨️ در فلسفه افلوطین (۲۰۴-۲۷۰م) وی بر آن است که عالم معقول از سه اقنوم یا سه اصل تشکیل شده است. اقانیم عبارتند از: احد، عقل و نفس. وی در پرتو تمایز قائل شدن بین احد و وجود به چرخش از بحث جوهر و چیستی به وجود التفات نموده است. هرچند وی معتقد است که احد فوق وجود می باشد. و وجود نتیجه فوران و لبریزی احد است. ولی میتوان در واقع احد وی را وجود بسیط و وجود را در نگاه وی وجود متکثر تلقی نمود. ♨️ بوئتییوس (۴۸۰-۵۴۰م) نیز مطلبی را طرح کرده است و آن اشاره به تمایز وجود عام در برابر وجود ماهوی که البته همان تفاوت واجب الوجود و ممکن است و ارتباطی به بحث تمایز ماهیت و وجود ندارد. ♨️ البرتوس کبیر و شاگردش آکوئیناس (۶۲۱-۶۷۲) با تاثیر از فارابی و ابن سینا به بحث از تمایز وجود و ماهیت پرداختند. اما ایشان نیز به بحث از اصالت بخشی به وجود نپرداخته اند. ♨️ تا پیش از هایدگر و بررسی تمایز تفکر پارمنیدس و ارسطو طبیعت گرا کسی به اهمیت بازگشت به اصل وجود در غرب توجه نکرد. وی در کتاب هستی و زمان این پرسش را که: «هستی چیست؟» پرسش بنیادین فلسفه میداند. ♨️ ابن سینا در آثار خود عنوان کرد که وجود، عارض بر ماهیت است. مقصود ابن سینا این بود که مفهوم وجود، یک مفهوم عام و مشترکی است که در تحلیل ذهن بر ماهیت اشیاء مختلف عارض (حمل) می‌شود. ♨️ تا زمان ابن سینا بحث تنها جنبۀ ذهنی داشت و ناظر به رابطه بین مفهوم وجود و ماهیت اشیاء بود تا این که شیخ اشراق، بر اعتباری بودن مفهوم وجود و این که مفهوم وجود نمی‌تواند مصداق خارجی داشته باشد، استدلال آورد. ♨️ دینانی از معاصرین این استدلال سهروردی را ناظر به این گرفته‌اند که مفهوم وجود یک مفهوم ماهوی نیست بلکه معقول ثانی است نه باور به اصالت ماهیت.  ♨️ اما در نهایت این بحث به صورت مسئله توسط میرداماد (اوایل قرن یازدهم هجری) وارد فلسفه شد. میرداماد قائل به اصالت ماهیت بود، اما ملاصدرا، شاگرد وی، اصالت وجود را به اثبات رساند و از آن تاریخ همه فیلسوفان قابل توجه، اصالت وجودی بوده‌اند. ♨️ در مقابل گروهی همچون شیخ ‌رجبعلی‌ تبریزی‌ (... -۱٠۸٠ ق)علی‌قلی بن قرچغاى خان (۱۰۲۰-۱۰۹۱)، حکیم، محقق و عارف گمنام عصر صفوى است.  و قاضی سعید قمی (۱۰۴۳ق ـ ۱۱۰۳ق) ودر دوران‌ معاصر نیز كسانی‌ مانند حائری‌ مازندرانی‌ (۱۲۹۷ق ـ ۱۳۹۱ق) با قول‌ به‌ اصالت‌ وجود سخت‌ به‌ مخالفت‌ برخاسته‌اند. ✍️میرزا محمد رضا صفایی تخته فولادی 🔺#فلسفه_اسلامی 🔺#اصالت_وجود 🔺#پیشینه 💢@falsafeh_alaveyeh

🔘 اصالت وجود «2» دیدگاه میرداماد🔖 🔰 دلیل نسبت قول به اصالت ماهیت به مرحوم میرداماد، قسمتی از دیدگاه ایشان در کتاب قبسات است: «اگر وجود، چیزی خارجی باشد، خودش باید ماهیتی از ماهیت‌ها باشد و مثل سایر ماهیات ممکن و وجودش زائد بر ماهیتش باشد». 🔰 با این وجود جمله از ایشان وجود دارد سبب شده است علامه مصباح، اصالت وجود را در دیدگاه ایشان فهم کند. در ابتدای قبس دوم آمده است وجود در خارج، همان تحقق اصیل در متن واقع خارج اذهان است. از این رو ممکن است وی قائل به اصالت وجود بوده باشد و در عبارات اول در صدد نفی زیادت وجود بر ماهیت در خارج بوده است. 🔰اما این مدعا با اشاره وی به در خارج نبودن وجود در کلامش سازگار نیست: «اگر وجود، چیزی خارجی باشد، خودش باید ماهیتی از ماهیت‌ها باشد» 🔰 اما تصریح وی به خارجی نبودن وجود با چالش همراه است، زیرا جمله اول وی چند قضیه شرطیه متصله است که تالی آنها محذوف است که عبارتند از: «اگر وجود، چیزی خارجی باشد، خودش باید ماهیتی از ماهیت‌ها باشد و مثل سایر ماهیات ممکن و وجودش زائد بر ماهیتش باشد؛ لکن: ↩️ وجود ماهیت نیست. ↩️ وجود ممکن نیست. ↩️ زائد بر ماهیت نیست 🔻پس وجود خارجی نیست. اما این گزاره دچار چالش است 1⃣ تالی اول همان بحث تمایز است و بلا اشکال است. 2⃣ تالی دوم همان وجوب وجود است و بلا اشکال. 3⃣ اما تالی سوم خود تالی فاسدی دارد که باور به اصالت ماهیت را برای میرداماد دچار معونه می کند. ↩️ آن اینکه اگر حیثیت وجود زائد بر حیثیت ماهیت نباشد، حمل وجود بر ماهیت، بی نیاز از موجب و سبب خواهد بود؛ و اگر چنین باشد، هر ماهیتی واجب الوجود خواهد بود؛ زیرا که هر آنچه اتصافش به وجود محتاج به سبب نباشد، واجب الوجود است در این صورت ماهیت واجب خواهد بود و تالی دوم هم عنوان میکند وجود واجب است و این یعنی در واقع قول به وجود دو واجب الوجود که محال است. 🔻اجمالا نظریه اصالت ماهیت وی دچار چالش است ولی نمیتوان آن را صد در صد رد نمود از این رو جای بررسی بیشتر دارد که دیدگاه نهایی میرداماد چه بوده است و پژوهشی متن محور و همه جانبه را می طلب. ✍️ میرزا محمد رضا صفایی تخته فولادی 🔺#اصالت_وجود 🔺#اصالت_ماهیت 🔺#میرداماد 💢@falsafeh_alaveyeh

🔘 اصالت وجود «۳» دیدگاه ملاصدرا 🔖 فلسفه ملاصدرا بر پایه باور به اصالت وجود و پس از آن با تشکیک وجود از فلسفه های دیگر متمایز شده است. بحث از اصالت. وجود با مسئله: 🔹علیت: در تبیین رابط بین علت و معلول 🔸حدوث و قدم: با تبیین واجب بودن وجود 🔹اثبات واجب تعالی: برهان افتقار 🔸صفات حق: مراتب وجود 🔹صدور جهان: 🔸ربط حادث به قدیم: 🔹حرکت جوهری: 🔸معاد جسمانی: 🔹معرفت شناسی: در ارتباط مستقیم و اثر گذاری است.

🔰 "رادنی هالبروک"، یک عکاس حیات وحش پس از اینکه متوجه شد گیره‌ها، چوب پنبه‌ها، مهره‌ها و پیچ‌ها روی میز کارش مرتب شده‌اند، یک دوربین دید در شب راه اندازی کرد و غیرمعمول‌ترین صحنه خود را به ثبت رساند؛ این تصاویر نشان می‌دهد یک موش در حال مرتب کردن وسایل وی است! 🔰 این رفتار ربطی به غریزه و غیره ندارد، باید پرسید چه چیزی میتواند عامل این رفتار باشد؟ 🔺#وحدت_تشکیکی 🔺#مراتب_عقل 🔺#عقل_حیوانات 💢@falsafeh_alaveyeh