منطق فازی ♋️ 🔢 این نوع منطق نخستین بار توسط لطفعلی عسکرزاده (لطفی زاده)؛ اندیشمند ایرانی تبار مطرح شد. او این ایده را در مقالۀ ای تحت عنوان مجموعه هایِ فازی، که سال: 1965 میلادی نوشت ارائه و تبیین نمود. 🔢 برمبنایِ اصول و قواعد منطقی؛ ما می آموزیم که چگونه تشخیص دهیم گزارۀ در باب حقایقِ عینی یا واقعیتهای علمی درست و صادق و یا نادرست و کاذب است؟ 🔢 دانش منطق سابقۀ بیش از دو هزار سال دارد. از نظر مشهور بنیانگذار آن نیز ارسطو، فیلسوف یونانی است که در واکنش به سوفسطائیان، قواعد ذهن آدمی را بازشناسی و تدوین کرد و نام آن را نیز منطق گذاشت. 🔡 منطق ارسطویی بر منبای دسته بندی واقعیتهای جهان به مقولات نُه گانه جواهر و اعراض و معیار دو ارزشی(تقسیم ثنایی) «این» یا «آن»، خط کشیِ منظمی از جهان عینی و علمی ارائه کرد که تا قرن بیستم معیار و ملاک سنجش و ارزیابیِ حوزه های گوناگون دانش و اندیشه بود. 🔢 در قرن بیستم امّا با بیان پارادوکسهایِ خود مرجع و سلسه وار و نیز اصل عدم قطعیت هایزنبرگ؛ منطق ارسطویی با چالشهای جدّی رو برو گشت: ♋️بر مبنایِ پارادوکسهایِ سلسله وار، منطق ارسطویی از تبیین تاسی سرِ فردی که چندین مو بر سر دارد عاجز می ماند، چون در عین حالیکه تاس هست مو نیز دارد. به گونۀ که نه میتواند بگوید فرد مورد نظر تاس است، چرا که چندین مو در سر دارد و نه میتواند بگوید که تاس نیست چون به میزان لازم مو، ندارد. ♌️ همچنین بر مبنای اصل عدم قطعیت هایزنبرگ مشخص شد که جهان مملو از عدم قطعیت ها است که نمی توان بر اساس منطق دو وجهی ارسطویی آن را خط کشی کرد. با رشد فیزیک کوانتوم، تقریبا منطق ارسطویی کارآیی خودش را از دست داد. حدود چهار دهه پس از اکتشافات هایزنبرگ، پروفسور لطفی زاده منطق فازی را برای جبران کاستی های منطق ارسطویی مطرح کرد. ↩️ازآنجا که نقطۀ کورِ منطق ارسطویی؛ عرصه های حقایق مبهم، بود نام منطق جایگزین، فازی یعنی مبهم و نامعلوم گذاشته شد. از اینرو میتوان گفت منطق فازی؛ با حقایقِ مبهم و نادقیق سرو کار دارد. مشیرِ به حدودِ سیّال و درجات تشکیکیِ واقعیت است. در منطق فازی به جای حکمِ «این» یا «آنِ» منطق ارسطویی حکم «این» یا غیر «این»، معیار سنجش قرار میگیرد. به عنوان مثال برمبنای تقسیم ثنایی ارسطویی لحظۀ خاصی از شبانه روز یا «شب» است و یا «روز». نمیتواند نه «شب» باشد و نه «روز». چنانکه نمیتواند هم «شب» باشد و هم «روز». اما بر مبنای منطق فازی؛ لحظاتی در شبانه روز وجود دارد که نه «شب» است و نه «روز» بلکه در مرز «شب» و «روز» قرار دارد: لحظه های غروب و سحرگاهان. منطق دو وجهی ارسطویی، در تبیین واقعیت ها از «سور»های همچون: همه و هیچ بهره میگیرد اما در منطق فازی از «سور»های همچون: «کمتر»، «بیشتر»، «اندک» و «بسیار» بهره گرفته میشود. سورهایِ که عدم قطعیت و ابهام را بیشتر مورد توجه قرار میدهد تا قطعیت ها و واقعیتهای مشخص و خط کشیده شده را. به عبارتی دیگر؛ در منطق دو وجهی گزاره ها، یا ارزشی، برابر با صدق دارند که «یک» به شمار می آید و یا ارزشی برابر با کذب دارند که «صفر» به شمار می آید. یعنی یک گزاره دو ارزش دارد: یک یا صفر. در منطق فازی اما یک گزاره به جز صدق و کذب واجد ارزشهایِ چندگانۀ سیّال و میانی نیز هست که نه برابری با صدق میکند و نه با کذب. بلکه هم درجاتی از صدق را با خود حمل میکند و هم به میزانی کاذب است، از اینرو از اعداد کسری و اعشاری میان صفر و یک بهره میگیرد. به عنوان مثال کسی را در نظر بگیریم که تارمویی برسر داشته باشد، حال اگر بپرسیم این فردرا چه میتوان نامید؟ نمیتوان با قطعیت گفت تاس. حال اگردو تارمو داشته باشدچه؟ این بار به میزان بیشتری نمیوان حکم به تاس بودنش کرد. حال اگر چندین مو داشته باشد چه، باز میتوان گفت تاس است؟ هراندازه که موهای بیشتری بر سر داشته باشد میزانی کمتری از تاسی را دارا است. بنا بر این فرد مورد نظر به میزانی در عِداد مجموعۀ تاسها قرارمیگیرد و به میزانی هم از مجوعۀ تاس ها بیرون می شود. درهمین نقاط کور و مبهم است که منطق فازی واردعرصۀ علم می شود. 🔰 نظریۀ مجموعه هایِ فازی پروفسور لطفیزاده بیانگرِ همین نقاط کور و مبهم است که بعدها ساحاتی زیادی از دانش را در بر گرفته و کاربردهای فراوانی پیدا میکند. ساده ترین نمونه آن، کاربرد در مورد عملکرد یک سیستم کنترل دمایا ترموستات است. مهمترین کاربرد آن در مورد پدیده های هوشمند است که نشان میدهد ساختار تصمیم گیری دراین موجودات چگونه اند. و برهمین پایه؛ در راستایِ هوشمند سازیِ پدیده هایِ نرم افزاری وایجاد هوش مصنوعی نیز از منطق فازی استفاده می شود. 🔺#منطق 🔺#منطق_جدید 🔺#منطق_فازی 💢@falsafeh_alaveyeh

تصویری شگفت انگیز از خانه آقازاده ابرکوه ، تنها بادگیر دو طبقه جهان و اهمیت آن به قدر زیاد است که عکس آن بر روی اسکناس ۲۰۰۰هزار تومانی کشور چاپ شده خانه آقازاده و بادگیر آن مربوط به دوره قاجار است و در ابرکوه، محله دروازه، میدان ابرقو واقع شده و این اثر در تاریخ ۲۴ بهمن ۱۳۷۵ با شمارهٔ ثبت ۱۸۳۸ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده‌است.

دعایی🤲 برای رشد عقل🧠 در کتاب «مستدرک الوسائل» به نقل از «مزار قدیم» نقل کرده است: که از مولای ما امام باقر(علیه‌السلام) روایت شده: با پدرم به زیارت قبر جدّم امیر‌المؤمنین در نجف رفتیم، پدرم نزد قبر مطهّر ایستاد و گریست و گفت: السَّلامُ عَلَىٰ أَبِي الْأَئِمَّةِ وَخَلِيلِ النُّبُوَّةِ وَالْمَخْصُوصِ بِالْأُخُوَّةِ، السَّلامُ عَلَىٰ يَعْسُوبِ الْإِيمانِ وَمِيزانِ الْأَعْمالِ وَسَيْفِ ذِي الْجَلالِ، السَّلامُ عَلَىٰ صالِحِ الْمُؤْمِنِينَ وَوارِثِ عِلْمِ النَّبِيِّينَ الْحاكِمِ فِي يَوْمِ الدِّينِ، السَّلامُ عَلَىٰ شَجَرَةِ التَّقْوىٰ، السَّلامُ عَلَىٰ حُجَّةِ اللّٰهِ الْبالِغَةِ وَ نِعْمَتِهِ السَّابِغَةِ وَ نِقْمَتِهِ الدَّامِغَةِ، السَّلامُ عَلَى الصِّراطِ الْواضِحِ وَالنَّجْمِ اللَّائِحِ وَالْإِمامِ النَّاصِحِ وَرَحْمَةُ اللّٰهِ وَبَرَكاتُهُ. آنگاه گفت: أَنْتَ وَسِيلَتِي إِلَى اللّٰهِ وَذَرِيعَتِي وَلِي حَقُّ مُوالاتِي وَتَأْمِيلِي، فَكُنْ شَفِيعِي إِلَى اللّٰهِ عَزَّوَجَلَّ فِي الْوُقُوفِ عَلَىٰ قَضاءِ حاجَتِي وَهِيَ فَكاكُ رَقَبَتِي مِنَ النَّارِ، وَاصْرِفْنِي فِي مَوْقِفِي هٰذَا بِالنُّجْحِ وَ بِمَا سَأَلْتُهُ كُلَّهُ بِرَحْمَتِهِ وَقُدْرَتِهِ. اللّٰهُمَّ ارْزُقْنِي عَقْلاً كامِلاً، وَلُبّاً راجِحاً، وَقَلْباً زَكِيّاً، وَعَمَلاً كَثِيراً، وَأَدَباً بارِعاً، وَاجْعَلْ ذٰلِكَ كُلَّهُ لِي، وَلَا تَجْعَلْهُ عَلَيَّ، بِرَحْمَتِكَ يَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِينَ. ✍️ بر اساس نظام هستی شناسی اسلامی انسان کامل، واجد عقل کامل در هستی است و رشد عقلی نیز در هستی به مدد وی و فیض الهی ممکن است. 🔺#دعا 🔺#توسل 🔺#عقل 💢@falsafeh_alaveyeh

امام سجاد علیه السلام إِنَّ أَهْلَ زَمَانِ غَیبَتِهِ الْقَائِلُونَ بِإِمَامَتِهِ الْمُنْتَظِرُونَ لِظُهُورِهِ أَفْضَلُ أَهْلِ کلِّ زَمَانٍ لِأَنَّ اللَّهَ تَعَالَی ذِکرُهُ أَعْطَاهُمْ مِنَ الْعُقُولِ وَ الْأَفْهَامِ وَ الْمَعْرِفَةِ مَا صَارَتْ بِهِ الْغَیبَةُ عِنْدَهُمْ بِمَنْزِلَةِ الْمُشَاهَدَةِ وَ جَعَلَهُمْ فِی ذَلِک الزَّمَانِ بِمَنْزِلَةِ الْمُجَاهِدِینَ بَینَ یدَی رَسُولِ اللَّهِ ص بِالسَّیفِ أُولَئِک الْمُخْلَصُونَ حَقّاً وَ شِیعَتُنَا صِدْقاً وَ الدُّعَاةُ إِلَی دِینِ اللَّهِ سِرّاً وَ جَهْراً وَ قَالَ ع انْتِظَارُ الْفَرَجِ مِنْ أَعْظَمِ الْفَرَج. ابی حمزه ثمالی از ابو خالد کابلی روایت می کند که امام زین العابدین علیه السّلام فرمودند: غیبت بوسیله دوازدهمین از جانشینان رسول خدا و امامان بعد از او ممتد می شود. ای ابو خالد مردم زمان او که معتقد به امامت وی می باشند و منتظر ظهور او هستند، از مردم تمام زمان ها بهترند، زیرا خداوند عقل و فهمی به آنها داده که غیبت در نزد آنها حکم مشاهده را دارد! خداوند آنها را در آن زمان مثل کسانی می داند که با شمشیر در پیش روی پیغمبر -علیه دشمنان دین- پیکار کرده اند، آنها مخلصان حقیقی و شیعیان راستگوی ما هستند که مردم را به طور آشکار و نهان بدین خدا می خوانند. و فرمود: انتظار فرج بزرگ ترین فرج است. 🔺#فلسفه_علوی 🔺#انواع_عقل 🔺#عقل_ولایی 💢@falsafeh_alaveyeh

سوال: آیا برای اعتقاد دینی نیاز به برهان هست یا نه؟ پاسخ: دو دیدگاه وجود دارد: 1⃣ فیلسوفان قرینه گرا: باور بدون دلیل مخدوش و معیوب است. 2⃣ فیلسوفان معاصر: خود باور به خدا یک امر بدیهی است و نیاز به علت ندارد. 🔰 در غرب براهین اثبات خدا به هشت دسته تقسیم می‌شوند که عبارتند از: براهین وجودی، براهین جهان‌شناختی، برهان‌های غایت‌شناختی، براهین درجات کمال، براهین اجماع عام، براهین اخلاقی، برهان‌های تجربه دینی و برهان‌های عرف پسند ولی این تقسیمی استقرایی است و میتوان آن را کاهش یا گسترش داد: 1⃣ ادله جهانشناسانه: که به بررسی موجودی می پردازد که شرط وجود دیگران است. خود براهین جهانشناسانه به چند دسته تقسیم میشود: ۱-برهان‌های انی تجربی: که از راه مشاهده آثار و آیات الهی در جهان اقامه می‌شود، همچون برهان نظم. ۲-برهانی انی عقلی و حسی: که از راه نیازمندی جهان، وجود خدای بی‌نیاز را اثبات می‌کنند مانند برهان حدوث و برهان حرکت. ۳-براهین لمی: از مقدمات عقلی محض تشکیل شده‌اند، مانند برهان امکان و وجوب و برهان صدیقین. 2⃣ ادله غایت شناسانه: با توضیح صانعی عاقل برای عالم تبیین میشود. 3⃣ ادله وجود شناسانه: به بررسی وجود کامل در هستی می پردازد. 4⃣ ادله اخلاقی: به بررسی ضمانت اجرایی فضائل اخلاقی می پردازد. 5⃣ ادله تجربه دینی: به بررسی رابطه تجربه دینی و وجود متعلق فرا دینی می پردازد. 6⃣ ادله سلبی: فلوطين، فيلسوفي الهي است كه برخلاف ساير الهي‌دانان به طريق سلبي در پي اثبات وجود خداوند است. كتاب «الهيات سلبي فلوطين» به شرح اين مباحث مي‌پردازد. 🔺#نیاز_به_اثبات_خدا 🔺#قرینه_گرایان 🔺#ادله_اثبات_خدا 💢@falsafeh_alaveyeh

📜ادله جهانشناسانه اثبات خدا برهان حرکت به همراه برهان علیت، برهان حدوث و برهان امکان و وجوب، «براهین جهان‌شناختی» نامیده می‌شوند. 1⃣ برهان حرکت افلاطون افلاطون در اثبات خداوند چنین استدلال می کند: 🅰 انکارحقایق الهی جنایت علیه نظام اجتماعی است. 🅱 جنایت علیه نظام اجتماعی قبیح است. 🆎 پس انکار حقایق الهی قبیح است. 🔘 برای اثبات حقایق الهی باید وجود خدا را اثبات کرد و برای اثبات خدا چنین استدلال میکند: 🅰 هستی در حال حرکت است. 🅱 هر حرکتی نیازمند متحرک است. 🆎 پس هستی نیازمند متحرک است. 🔘 در ادامه وی عنوان می کند: 🅰 هستی نیازمند متحرک است. 🅱 هر نیازمند به متحرَک متحرِک بالغیر است. 🆎 هستی متحرِک بالغیر است. 🔘 در نتیجه 🅰 هستی متحرک بالغیر است. 🅱 متحرک بالغیر نیازمند متحرَک بنفسه است. 🆎 پس هستی نیازمند متحرک بنفسه است. 🔻 نکات: 🔘 متحرَک بنفسه یعنی موجودی که حرکت دادن اقتضای نفس آن است. افلاطون این متحرَک را روح یا نفس یا به یونانی پسوخه «Psyche» میداند. وی پسوخه را جوهر یک شخص می‌دانست، یعنی چیزی که تصمیم می‌گیرد چگونه رفتار کنند. افلاطون این جوهر را ساکن غیر جسمانی و ابدی وجود شخص می دانست. 🔘 افلاطون در صدد اثبات متحرک واحد برای حرکت نبوده است. بلکه فقط امر الهی را اثبات می کند. 🔘 وی درصدد اثبات ثنویت بوده است که دو روح خیر و شر متحرک عالم هستند و یکی متحرک خیر است و دیگری متحرک شر. 🔘 در دیدگاه وی روح خیر برتر از روح شر است. ✍️ پر واضح است خدایی که افلاطون اثبات می کند، خدای ادیان نیست، زیرا این خدا خالق نیست بلکه حرکت دهنده است و در نگاه یونانی چون پسوخه ابدی است، نیازی به خالق وجود ندارد بلکه نیاز به فاعل حرکت دهنده وجود دارد. در این استدلال متحرک افلاطونی با متحرک ارسطویی متفاوت است زیرا متحرک افلاطونی، حقیقت عینی است که صورت به جهان می دهد ولی چنان که بیان میشود متحرک ارسطویی غایت حرکت است. 🔺#ادله_جهانشناسانه 🔺#افلاطون 🔺#پسوخه 💢@falsafeh_alaveyeh

2⃣ برهان ارسطو ارسطو در برهان خود از زمان شروع می کند. صغری۱: زمان ضرورتا سرمدی است. دلیل: برهان خلف 🅰 اگر زمان حادث باشد: باید زمانی قبل از آن فرض شود. 🅱 اگر زمان معدوم باشد: باید زمانی پس از آن فرض شود. 🆎 زمانی قبل از زمان حادث و زمان بعد از زمان معدوم دو حالت دارد: 🅰 غیر زمان اول است: تغییر در ذات زمان لازم می آید=محال است. 🅱 عین زمان اول است: ↩️تسلسل زمانی را لازم است=محال ↩️ سرمدی باشد. کبری۱: زمان همواره در حال حرکت است. نتیجه۱: حرکت سرمدی است. صغری۲: حرکت سرمدی است. کبری۲: وجود حرکت مستلزم وجود جوهر است. زیرا حرکت کیف است و کیف عرض و عرض نیازمند جوهر است. نتیجه۲: پس وجود سرمدی حرکت مستلزم وجود جوهری سرمدی است. 🔻 برهان فعلیت جوهر سرمدی متلازم با حرکت: 🅰 مقدم: اگر همه جواهر فساد پذیر باشند. 🅱 تالی: پس امکان بالقوه اعدام آنها وجود دارد. 🆎 لکن فرض امکان اعدام بالقوه آنها به معنی عدم وجود جوهر سرمدی در هستی است که نقیض فرض ضرورت وجود جوهر سرمدی متلازم با حرکت است. پس از نقض تالی به نقض مقدم میرسیم در نتیجه دست کم یک جوهر سرمدی بالفعل در عالم وجود دارد. 🔻برهان برای اثبات عدم تحرک جوهر سرمدی متلازم با حرکت 🅰 جوهر سرمدی بالفعل است. 🅱 هر آنچه بالفعل باشد حرکت ندارد. 🆎 پس جوهر سرمدی متحرک نیست. یعنی محرک لا یتحرک است، به یونانی: «ὃ οὐ κινούμενον κινεῖ، هُو او کینومِنٌن کینِی» 🔻اثبات غیر مادی بودن جوهر سرمدی متلازم با حرکت 🅰 جوهر سرمدی بالفعل است. 🅱 هر انچه مادی است بالقوه است. 🆎 پس جوهر سرمدی مادی نیست. 🔻نکات: 1⃣ در نگاه ارسطو محرک لا یتحرک علت غایی است. 2⃣ محرک لا یتحرک با جهان رابطه علّی ندارد. پس خالق نیست. ✍️ نقد: علت غایی بودن محرک لایتحرک با استدلالی که برای اثبات آن بیان شد همخوانی ندارد چرا که لازمه سرمدی بودن زمان، سرمدی بودن حرکت انگاشته شد و لازمه سرمدی بودن حرکت وجود جوهر سرمدی بالفعل در نظر گرفته شد. چرا که حرکت کیف دانسته شد پس قوام حرکت سرمدی به جوهر سرمدی است. این یعنی قوام عالم ماده به جوهر سرمدی است. زیرا حرکت ویژگی انحصاری ماده است. 🔺#ادله_جهانشناسانه 🔺#ارسطو 🔺#محرک_لا_یتحرک 💢@falsafeh_alaveyeh

3⃣ براهین توماس آکوئینی ✝ آکوئیناس (۱۲۲۵-۱۲۷۴م) معروف به حکیم آسمانی، فیلسوف ایتالیایی و متالِّه مسیحی و شاگرد آلبرت کبیر بود. او سعی داشت فلسفه ارسطو را با مسیحیت تلفیق کند. توماس با قائل شدن به تمایز وجود از ماهیت نزد مخلوقات یا ممکن الوجودها در وجودشناسی راه ابن سینا را ادامه داد. ✝ پنج تقریر مختلف از برهان‌های اثبات خدا بیان می‌کند که عموماً به نام براهین پنجگانه (به انگلیسی: Quinque viae) شناخته می‌شوند. از این میان: ↩️ برهان برهان محرک اول، برهان علت اول یا وجود غیر معطل‌، برهان امکان و وجوب. برهان نظم از براهین جهانشناسانه به شمار می روند. ↩️ برهان درجات کمال نوعی مستقل است. ✝ برهان محرک لایتحرک 🅰در دنیا، می‌توانیم ببینیم که حداقل برخی چیزها در حال تغییر هستند. 🅱 هر چیزی که در حال تغییر است به وسیله چیز دیگری تغییر می کند. 🆎 تغییر امور متغیر در عالم معلول محرک دیگری است. محرک دو حالت دارد: 🅰 تغییر نمی کند: اثبات محرک لا یتحرک و مطلوب. 🅱 خودش تغییر می کند، پس آن نیز به وسیله چیز دیگری تغییر می کند. در این حالت دو صورت قابل تصور است: ↩️ این زنجیره بی نهایت طولانی باشد، چون تسلسل لازم است محال است. ↩️ زنجیره به محرکی که بدون تغییر خود باعث تغییر شود. منتهی میشود. که همان متحرک لا یتحرک و مطلوب است. ✍️ نقد: پر واضح است این برهان برای اثبات خدا نا کار آمد است، زیرا: 🔘 خود اعتراف می کند برخی از امور متحرک هستند و این احتمال وجود دارد امر نا متحرک در عالم وجود داشته باشد پس از نظر شکلی قیاس جزیی است و نمیتوان حکم کلی از آن استخراج نمود. یعنی در نهایت به یک محرک لایتحرک منتهی میشود که محرک برخی امور خواهد بود. 🔘 به علاوه محرک لا یتحرک می تواند غیر از خدا باشد چرا که تلازمی بین لایتحرک بودن با خدا بودن وجود ندارد و امور مجرد نیز که فعلیت محض دارند میتوانند محرک لا یتحرک باشند و از این رو محرک های لا یتحرک متعددی نیز میتوان تصور نمود. 🔘 همچنین این محرک لا یتحرک فقط عامل حرکت یعنی تبدیل قوه به فعل است نه خدای خالق. 🔺#ادله_جهانشناسانه 🔺#توماس 🔺#محرک_لا_یتحرک 💢@falsafeh_alaveyeh

✝ برهان علت اولی توماس تقریر اول: در دنیا می‌توانیم ببینیم که چیزهایی به وجود می‌آیند. اما ممکن نیست که چیزی علت خودش باشد، زیرا این امر مستلزم وجود مقدم بر خودش است که این یک تناقض است. اگر آن چیزی که به وسیله آن ایجاد می شود، خود باعث آن شده باشد، آن هم باید علتی داشته باشد. اما این نمی تواند یک زنجیره بی نهایت طولانی باشد، بنابراین، باید علتی وجود داشته باشد که خود ناشی از هیچ چیز دیگری نباشد. این را همه می فهمند که خداست. شکل دیگر این برهان به این صورت است: هر شی نیاز به علت دارد علت از دو حال خارج نیست: 🅰نیاز به علت ندارد: مطلوب و اثبات علت اول 🅱نیاز به علت دارد، در این حالت علت آن نیز دو حالت دارد: 1⃣ سلسله آن به امر که خودش علت است اما علت ندارد منتهی میشود: مطلوبو اثبات علت اول. 2⃣ سلسله علل آن نامتناهی است: تسلسل لازم می آید ومحال است. تقریر دوم: هر چیزی نیاز به علت دارد. خود این علت دو حالت دارد: 🅰 نیاز به علت ندارد: اثبات مطلوب 🅱 نیاز به علت دارد و سلسله علت ایجاد میشود، در این حالت سلسله علت باید: 1⃣ ابتدا داشته باشد، زیرا اگر ابتدا نداشته باشد این سلسله همواره بالقوه است و بالفعل نمیشود. 2⃣ ابتدای سلسله نباید علت داشته باشد زیرا با اولیت آن در تعارض است زیرا معلول متاخراز علت است. ✍️ نقد: ↩️ در این تقریر امکان ماهوی با بالقوه بودن یکسان انگاشته شده است بر این اساس گفته شده اگر سلسله علت اول نداشته باشد، سلسله بالقوه میشود این به آن معناست که سلسله علل دارای حظی از وجود است و آن وجود بالقوه است ولی فاقد وجود بالفعل است در این صورت علت اولی وجود دهنده نیست. بلکه باید گفت اگر سلسله علل اول نداشته باشد معلول ها متحقق نمیشود. ↩️ به علاوه سلسله علل می تواند از امور بالفعل تشکیل شده است. 🔻نکات 🔰 برخی بر این باورند که عللی که آکویناس در ذهن دارد رویدادهای متوالی نیستند، بلکه روابط وابستگی همزمان موجود هستند به عنوان مثال، رشد گیاه به نور خورشید بستگی دارد و به گرانش زمین بستگی دارد و به هوا بستگی دارد (فلوید، شاون. "آکویناس: الهیات فلسفی 2.b." دایره المعارف اینترنتی فلسفه) 🔰علیت بر اساس این استدلال یعنی امری که به شی بالقوه فعلیت میبخشد. 🔰علت اولی باید مطلق کامل باشد یعنی علم و قدرت و خیر مطلق باشد. 🔰عالم دارای یک علت با تقدم زمانی است که لازمه آن حدوث عالم است. ولی عقل توان درک آغاز عالم ندارد پس این لازمه قابل اثبات نیست. تقریر سوم از کلاک: عالم ماده به لحاظ زمانی دو حالت دارد: 🅰 محدود متناهی: در این حالت در ابتدای وجودش نیاز به علت دارد. 🅱 نامتناهی است: در این حالت باید علتی برای این عالم باشد که فعل آن سبب این واقعیت باشد که سبب ترجیح وجود این عالم نسبت به سایر عوالم گردد و نه جهان دیگرى یا اصلا هیچ جهانى. اگر علت وجود جهان: 1⃣خودش ذاتا موجود باشد: اثبات واجب الوجود. 2⃣ وجود خود را مرهون علل دیگرى باشد که سلسله علل ایجاد می کند: ↩️ سلسله علل تسلسلى نامتناهى دارد: چنین سلسله ای محال است. ↩️ سلسله علل نامتناهی نیست بنابراین، کل نظام در نهایت، وجود خود را به علت غیر معلولِ نخستین مرهون است، علتى که به ضرورت ذات خود موجود است (واجب الوجود). 🔺#ادله_جهانشناسانه 🔺#توماس 🔺#برهان_علت_اول 💢@falsafeh_alaveyeh

✝ برهان وجودی آنسلم (۱۰۳۳-۱۱٠۹) برهان وجودی از قرن یازدهم میلادی (پنجم قمری) در میان حکیمان اروپا مطرح شد. مشهور آن است مبتکر این برهان سنت آنسلم قدیس کانتلبری بود؛ از این رو به این برهان، برهان آنسلمی نیز گفته‌اند. این برهان در کتاب معروف وی، تمهیدات (به انگلیسی: prioslogium) چنین ذکر شده است: مقدمه اول: خداوند بنا به تعریف: «وجودی است که هیچ چیز کامل تر از او نتواند به تصور درآید». مقدمه دوم: وجود دو نوع است: 1⃣ چیزی که فقط در ذهن وجود دارد. 2⃣ چیزی که هم در ذهن و هم در خارج از ذهن وجود دارد. به عنوان نمونه یک نقاشی که فقط در ذهن نقاش است، با چیزی که هم در ذهن او و هم روی بوم نقاشی وجود دارد مغایرت دارد. مقدمه سوم: چیزی که هم در ذهن و هم در خارج ذهن وجود داشته باشد، کامل تر از چیزی است که فقط در ذهن وجود دارد. نتیجه: از آنجا که بنا به فرض خداوند کامل ترین وجود است، پس خدا باید هم در ذهن و هم در عالم خارج وجود داشته باشد. تقریر دوم: ⭕️ مدعا: خدا باید هم در ذهن و هم در عالم خارج وجود داشته باشد. 🚫 خلف: اگر خدا در خارج موجود نباشد، می‌توانیم چیزی را که هم در خارج و هم در ذهن است تصور کنیم، پس آن چیز کامل تر از خدا خواهد بود. اما این امر مستلزم آن است که چیزی کامل تر از خدا باشد و این محال است، زیرا خدا بر اساس تعریف، بزرگ‌ترین وجود قابل تصور است. بنابرین خدا باید در خارج نیز وجود داشته باشد. ✍️ نقد: این برهان از نوع براهین پسینی است، به عبارت دیگر این برهان بر مبنای این پیش فرض بنا نهاده شده است که خداوند وجودی اکمل از هر وجود دیگری است. این پیش فرض در نهاد خود مفروض گرفته است که موجودی اکمل در هستی موجود است. در حالی که منکران خداوند میتوانند وجود موجود اکمل را منکر شده در نتیجه استدلال را از حیز انتفاع ساقط نمایند. نکته دیگر در این برهان می گوید اگر وجودی اکمل موجود است باید چگونه باشد؟ پاسخ این است که باید وجود عینی داشته باشد چرا که وجودی که هم ذهنی است و هم عینی اکمل است. در حالی که این مدعا خودش نیاز به اثبات دارد، که شی که وجود عینی و ذهنی دارد اکمل است. بلکه برهان به خلاف آن حکم می دهد زیرا: 🅰 خدا وجود ذهنی دارد. 🅱 موجودی که وجود ذهنی دارد در حد ذهن محدود است. 🆎 پس خدا وجودی محدود دارد. ✝ برهان امکان و وجوب آکوئیناس (۱۲۲۵–۱۲۷۴ م) در دنیا چیزهایی را می بینیم که ممکن است بودن آنها و ممکن است نبودن آنها. به عبارت دیگر چیزهای فاسد شدنی در عالم قابل مشاهده است. اما اگر همه چیز ممکن بود و بنابراین قادر به از بین رفتن وجود بود، در آن صورت، اکنون هیچ چیز وجود نداشت. اما چیزهایی به وضوح در حال حاضر وجود دارند. بنابراین، باید چیزی وجود داشته باشد که فنا ناپذیر باشد: یک موجود ضروری. این را همه می فهمند که خداست. 🔺#ادله_جهانشناسانه 🔺#توماس_آنسلم 🔺#برهان_امکان_و_وجوب 💢@falsafeh_alaveyeh

📜 ادله غایت شناسانه: برهان اتقان صنع تقریر اول: 🅰جهان دارای غایت است. 🅱 برای رسیدن به غایت باید بین اجزا هماهنگی باشد. 🆎 پس بین اجزا جهان هماهنگی است. 🅰 بین اجزا جهان هماهنگی است. 🅱 برای هماهنگی میان اجزا نیاز طراح جهانی وجود دارد. 🆎 پس جهان دارای طراح جهانی است. ✍️ نقد: این برهان نهایتا می تواند طراح جهانی را اثبات کند که هماهنگ کننده است، نه خداوند قادر و عالم مطلق همچنین وسعت قدرت آن کمی بیش از وسعت جهان است که چون ما سوا الله ذاتا محدود هستند قدرت محدودی را اثبات میکند. 🔺#ادله_جهانشناسانه 🔺#براهین_إنی 🔺#برهان_اتقان_صنع 💢@falsafeh_alaveyeh

آموزش...

تصویر زیبایی از طشت ایرانی، 800 سال پیش.

هک کردن مغز برای یادآوری خاطرات خاص گذشته🧠 ▪️دانشمندان علوم اعصاب با یک سیستم مصنوعی جدید مسیرهای حافظه در مغز انسان را هک کرده‌اند که می‌تواند به بهبود یادآوری خاطرات خاص کمک کند. ▪️به گفته‌ی عصب‌شناس دانشکده پزشکی دانشگاه ویک فارست: در این مطالعه ما نه تنها یک تکنیک ابتکاری تحریک عصبی برای تقویت حافظه به کار می‌بندیم، بلکه نشان می‌دهیم که تحریک حافظه فقط به یک رویکرد کلی محدود نمی‌شود و می‌تواند برای یادآوری اطلاعات خاصی که برای یک فرد حیاتی است هم انجام شود.

تاثیر زبان مادری افراد روی مغز🧠 ▪️نتایج پژوهشی از مرکزِ علومِ مغز و شناخت انسانیِ موسسه‌ی ماکس پلانک - که نشان می‌داد زبان مادری فرد، بسته به اینکه چه زبانی باشد، پیوندهای متفاوتی در بخش‌های مختلف مغز تشکیل می‌دهد. ▪️در این پژوهش، دو زبان کاملاً متفاوت عربی و آلمانی را در نظر گرفتند و با تصویربرداریِ fMRI از مغزِ 94 گویش‌ور این دو زبان، که همگی تک‌زبانه بودند، نشان دادند پیوندهای بیشتری بین دو نیمکره‌ی مغز عربی‌زبانان تشکیل شده و مناطق معنی‌شناختی مغزشان بیشتر تقویت شده است که از نظر محققان به‌دلیل پیچیدگی نسبی پردازش معنایی و واجی در عربی است. ▪️در مقابل، پیوندهای بیشتری در ناحیه‌ی زبانیِ نیمکره‌ی چپ مغزِ آلمانی‌زبانان تشکیل شده بود که ناشی از پیچیدگیِ پردازشِ نحوی در آلمانی است. 🔺#فلسفه_زبان 🔺#زبانشناسی 🔺#عربی_آلمانی 💢@falsafeh_alaveyeh

تصویری شگفت انگیز از ایوان شمالی حیاط مسجد نصیرالملک شیراز 🔺#هنر_اسلامی 🔺#فلسفه_هنر 🔺#مسجد 💢@falsafeh_alaveyeh

🤲 #شرح_دعای_رجبیه از توقیعات حضرت بقیه الله عجل الله فرجه است که به دست جناب شيخ كبير ابى جعفر محمد بن عثمان بن سعيد رضي الله عنه (رحمه الله) از ناحیه مقدسه صادر شده که با این فراز شروع می شود: ♦️ «اللَّهُمَّ إِنِّي أَسْأَلُكَ بِمَعَانِي جَمِيعِ مَا يَدْعُوكَ بِهِ وُلاَةُ أَمْرِكَ...خدایا من از تو میخواهم معنای همه آن الفاظی که والیان امرت تو را به واسطه آن می خوانند». در این فراز آنچه مبهم است: ۱- مفهوم و مصداق «ولاة امر اللهي» است. ۲-معانی که ولاة امر خدا را به آن میخوانند. ♨️ مصداق بر اساس روایت حضرت بَاقِرُ عَلَيْهِ السَّلاَمُ که فرمودند: «نَحْنُ وُلاَةُ أَمْرِ اَللَّهِ» مشخص می شود مصداق ولات امر الهی حضرات معصومین هستند. ♨️ مفهوم در روایت امام صادق علیه السلام نیز آمده است: «نَحْنُ وُلاَةُ أَمْرِ اَللَّهِ فِي عِبَادِهِ». مشخص میشود مقصود ولایت امر الهی بر بندگان است و این مخصوص نبی ع و امام ع است. ولایت امام و نبی نیز اعم از ولایت تکوینی و تشریعی است. به این معنا که سرپرستی امر الهی نسبت به عباد الهی در دست ایشان است. ایشان می توانند در عباد خداوند تصرف تکوینی نمایند و احکام شرعی وضع نمایند. 🔰 در حالت نخست: ولایت تکوینی ایشان بر همه موجودات عالم امکان است. 🔰 در حالت دوم: ولایت تشریعی ایشان به موجوداتی تعلق دارد که مامور به شریعت هستند. ♨️ وسعت مکانی ولایت این ولایت مختص به زمین نیست و ولات امر در کل هستی و همه کهکشانها با همه وسعت ولایت داشته و میتوانند در آنها تغییرات تکوینی دهند و اگر موجودات دیگری در کرات دیگر حضور داشته باشند و مامور به شریعت باشتد از طریق ولایت تشریعی ایشان این امر متحقق میشود و ایشان تحت سرپرستی این ولات امر هستند. ♨️ وسعت نفوذ ولایت همانگونه که گذشت ولایت حضرات ائمه تکوینی است و این به آن معنا است که ایشان میتوانند در نظام خلقت موثر واقع شوند اما به چه نحو؟ مگر خلقت از آن خدا نیست؟ برای روشن شدن پاسخ این پرسش باید دید جایگاه حضرات معصومین در هستی شناسی امامیه چیست؟ 🔰 بر اساس روایات پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله صادر اول است از این روست که در روایت آمده است وجود پیامبر اسلام صلواته علیه و امیر المومنین علیه اسلام قبل از هر شی دیگری خلق شده اند: «خَلَقَ نُوراً فَقَسَمَهُ نِصْفَيْنِ فَخَلَقَنِي مِنْ نِصْفِهِ وَ خَلَقَ عَلِيّاً مِنَ النِّصْفِ الْآخَرِ قَبْلَ الْأَشْيَاءِ كُلِّهَا» این همان معنای صادر اول یا عقل اول یا نور محمدی ص است. معنای صادر اول به این معنا نیست که خلقت زمانی ایشان نسبت به سایر مخلوقات مقدم است، بلکه رتبه و جایگاه و وسعت وجودی پیامبر اسلام صواته علیه وآله بر کل مخلوقات مقدم است، و باید دانست تقدم زمانی برای خلقت ایشان فرض نمیشود، چرا که در عالم مجرد زمان به معنی مقدار حرکت معنا ندارد و همه چیز بالفعل محقق است. از این رو رتبه وجود پیامبر صلی الله علیه و اله مقدم بر هر شی است. و در قرآن از این باب آمده: «وَهُوَ بِالْأُفُقِ الْأَعْلَى». از این رو وجود قدسی ایشان علت است برای خلق مراتب پایین تر چنان که در روایت آمده علت خلق افلاک وجود پیامبر صلی الله علیه واله است: «لولاک لما خلقت الافلاک». و از این رو وجود مقدس ایشان واجد مقام «انت» یا جلوه بسیط الهی هستند که از آن میتوان به مقام احدیت نیز تعبیر کرد و مقصود از «وتر» همین مقام است. 🔰 در رتبه بعدی جایگاه امیر المومنین است که نفس پیامبر هستند و واجد مقام واحدیت که کثرات از این مقام جلوه می نماید هستند. 🔰 مقام پیامبر مقدم برمقام امیر المومنین است و از اینرو پیامبر جلوه کنه ذات الهی هستند و به همین جهت خداوند عنوان میکند ایشان از نور مستقیم خود خداست و به این سبب واجدمقام احدیت و «مقام انت» هستند ولی امیر المومنین جلوه وجود پیامبر اسلام هستند و واجد مقام واحدیت چنان که در روایت آمده است: «خَلَقْتُكَ مِنْ نُورِي وَخَلَقْتُ عَلِيّاً مِنْ نُورِكَ» و از این رو نفس پیامبر شمرده شده اند: «فَقُلْ تَعالَوْا نَدْعُ... اَنْفُسَنا» چنان که امام رضا علیه السلام به سند صحیح می فرمایند: «برترین فضیلت امیر المومنین، در قصّه مباهله است. همانا رسول خدا (ص) به وسیله علی، فاطمه همسر علی، امام حسن و امام حسین (علیهم‌السّلام) (با نصارای نجران) مباهله کرد، و آن حضرت را همانند جان خویش قرار داد» 🔰 حضرات دیگر معصومین نیز به ترتیب در رتبه های بعدی قرار دارند که مقام اسما الهی است: «نحن واللّه الأسماء الحسنى» و چون دارای این مقام هستند، حضرات معصومین بنا به روایت امام صادق علیه السلام: «َنَحْنُ وَجْهُ اَللَّهِ اَلَّذِي لاَ يَهْلِكُ» همان جلوه الهی هستند که دارای وجودی ابدی هستند و مرتبه وجودی ایشان مرتبه ای فراتر از سایر موجودات است و ایشان اشرف و ولی بر سایر عباد هستند. ✍️ میرزا محمدرضاصفایی تخته فولادی 💢@falsafeh_alaveyeh

🤲 #شرح_دعای_رجبیه «۲» ♦️ «اللَّهُمَّ إِنِّي أَسْأَلُكَ بِمَعَانِي جَمِيعِ مَا يَدْعُوكَ بِهِ وُلاَةُ أَمْرِكَ...». 🔰 پس از روشن شدن معنای ولاة امر الهی و مصادیق آن، باید به پرسش بعدی پاسخ داد. 🔘 پرسش: فراز: «بمعانی جمیع» به چه معناست؟ 🔴 پاسخ: برای پاسخ به این پرسش باید عنوان داشت در این فراز چند احتمال معنایی وجود دارد، که بر اساس معنای حرف جر باء در «بمعانی» به دست می آید: 1⃣ باء برای مجاوزت: مانند سیاق: «سَأَلَ سٰائِلٌ بِعَذٰابٍ وٰاقِعٍ»(معارج: ۱) در این صورت باء به معنی حرف «عن» است، و بر این اساس: «جمیع» باید «بدل کل از کل» در نظر گرفته شود و فعل: متعلق «باء» باید در بردارنده معنای تنزیهی باشد و مصداق «ما» موصوله معنایی است که ولات امر خدا را با آن میخوانند و معنای این فراز دعا چنین میشود: «خداوندا من از تو میخواهم از معانی، همه آنچه را که ولاة امر تو آنرا از تو میطلبند و از تو دور باشد از معانی همه آنچه را که ولاة امر تو آنرا از تو میطلبند». معنای فعل «سأل» دو قسمت دارد: ↩️ سوال از خدا: که در خواست شناخت همه معنایی است که ولات امر با آن خدا را می خوانند. و در این صورت درخواست به صورت معرفت افزایی و خاص مطرح می شود. ↩️ تنزیه خدا: و آن اینکه معانی که ولات امر با آن خدا را میخوانند از خدا تنزیه می کند و این مبتنی بر این روایت امیر المومنین ع است که می فرمایند: «كَمَالُ الْإِخْلَاصِ لَهُ نَفْيُ الصِّفَاتِ عَنْهُ»، در اینجا مقصود نفی معانی از کنه ذات است که در مقام غیب قرار دارد. 🔺 این معنا هرچند قابل قبول است اما قرینه ای برای آن در کلام نیست. و معنای تضمین لازم است. 2⃣ باء قسم: در این صورت مقصود از «بمعاني» آن چیزی است که با بیان آن دعا تاکید میشود. باء در قسم استعطافی استعمال می­شود به این معنا که میتواند جواب قسم جملۀ انشائیه باشد و متکلم برای ایجاد حس ترحم در مخاطب و توجه دادن وی به پاسخ دادن از درخواستش، چنین سیاقی را عنوان می­کند، مانند: «بالله هل قام زید؟ تو را به خدا سوگند می­دهم آیا زید قیام کرد؟» (عباس حسن، نحو الوافی، ج2: 497). در این صورت جواب قسم در این فراز باید مقدر در نظر گرفته شود و جمله انشایی طلبی است. این حالت درخواست دعا صورت عام می پذیرد و هر درخواست درونی شخص را شامل میشود. و مصداق «ما» موصوله اموری است که ولات امر با آن خدا را می خوانند و متعلق قسم معنای این امور است. و معنای این فراز از دعا چنین میشود: «خداوندا من از تو می خواهم، قسم به معانی همه آن اموری که ولات امرت تو را با آن می خوانند "استجب دعائی"». 🔺 در این معنا نیاز به تقدیر است. 3⃣ باء سببیت: در این معنا نیز باید در جمله مقدری در نظر گرفته شود. درخواست عام خواهد بود و شامل هر امر درونی گوینده میشود، مصداق «ما» موصوله نیز اموری خواهد بود که ولات امر با آن خدا را می طلبند. و معنای این فراز از دعا چنین میشود: «خداوندا من از تو می خواهم بسبب معانی همه آنچه که ولات امرت، تو را با آن می خوانند "استجب دعائی"». 🔺 در این معنا نیز تقدیر لازم است. 4⃣ باء تعدیه: فعل «سأل» اگر به معنای طلب و درخواست باشد، با حرف جر «باء» متعدی می­شود (فرّاء، بی تا، ج3: 183). در این صورت، مصداق «ما» موصوله اموری است که ولات امر با آن خدا را می طلبند. در اینجا درخواست و دعا افزایش معرفت درباره این امور است. در واقع درخواست از فهم معنای همه آن اموری است که ولاة امر به آن خدا را می خوانند و در خواست افزایش معرفتی است و معنای فراز میشود: «خداوندا من از تو میخواهم معانی همه آنچه را که ولاة امرت تو را با آن میطلبند» ✍️ میرزا محمدرضاصفایی تخته فولادی 💢@falsafeh_alaveyeh

وَ مَا الْحَياةُ الدُّنْيا إِلاَّ مَتاعُ الْغُرُورِ

🤲#شرح_دعای_رجبیه «۳» 🔘 پرسش: از میان معانی گفته شده کدام احتمال موثق است؟ 🔴 پاسخ: از نظر ادبی از میان معانی گفته شده: 1⃣ پذیرش معنای مجاوزت مستلزم آن است که معنایی تضمین را در کلام پذیرفت و این مختص نحویان بصره است. 2⃣ در معنای باء قسم و با سببیت نیاز به تقدیر در کلام است، که نیاز به قرینه دارد تا اثبات شود چنین معنایی مراد جدی گوینده است 3⃣ امّا در معنی تعدیه نیاز به تقدیر نیست و با قاعده فعل سأل نیز سازگار است. 🔰 بر این اساس «ما» باید اموری باشد که ولات امر با آن خدا را می خوانند، طلب از فهم حقیقت این امور است. 🔘 پرسش: مقصود از معانی این امور و حقیقت این امور چیست؟ 🔴 پاسخ: برای پاسخ به پرسش باید پرسید ولات امر با چه امری خدا را میخوانند؟ در پاسخ باید گفت بر اساس آیه: «قل ادعوا الله او ادعوا الرحمان ایا ما تدعوا فله الاسماء الحسنى» و سایر ادعیه، خواندن خدا با اسماء اوست. پس مقصود از اموری که با آن خدا را میخوانند #اسماء_الهی است پس مقصود از «ما» موصوله در دعا اسماء الهی است. 🔘 پرسش: بر این اساس که مقصود از «ما» اسماء الهی است، باید پرسید مقصود از اسماء الهی چیست؟ ۱-آیا لفظ این اسماء مد نظر است؟ ۲-آیا مفهوم این اسماء مد نظر است؟ ۳-آیا مصداق اسماء مد نظر است؟ 🔴 پاسخ: بر اساس روایات اسم غیر از مصداق است: «وَاَلاِسْمُ غَيْرُ اَلْمُسَمَّى». پس مقصود از اسماء مصداق آن نیست. پس مقصود از اسماء الهی باید الفاظ یا مفهوم آن اسم مد نظر باشد: 1⃣ اگر مفهوم مد نظر باشد: در این صورت ولات امر خدا را با مفاهیم میخوانند، چنان که در روایت دیگری آمده است؛ کسی که این مفاهیم را خدا بداند کافر شده است: «مَنْ عَبَدَ اَللَّهَ بِالتَّوَهُّمِ فَقَدْ كَفَرَ» زیرا خدا را با وهم خود آمیخته است. 2⃣ اگر لفظ مد نظر باشد: در مقصود واژه «معنا» دو چیز محتمل است متصور شود: ↩️ مفهوم لفظ: اگر مقصود از معنی مفهوم باشد: 🔻خداوند محدود به مفهوم ذهنی میشود، یعنی حقیقت خداوند را نشناخته و او از شخص پنهان شده است. 🔻اگر مقصود معنا مفاهیم باشد، اغراء به جهل مکلفین است، زیرا مکلف را از شناخت حقیقت خدا دور می کند و از آنجا که اغرا بدون غرض شرعی و یا عقلی، قبیح است، صدور آن از شارع هم قبیح است. 🔻 همچنین لازمه دیگر آن است که خداوند متکثر شود، زیرا معانی الفاظ متفاوت و متکثر است، و اگر خدا را به معانی الفاظ بخوانیم مشرکانه از خدا در خواست کرده ایم، ولی از آنجا که در خداوند تکثر راه ندارد: «قل هو الله احد» پس این لازمه نیز باطل است، پس مفهوم این اسماء نمیتوانند مقصود باشند. ↩️ مصداق لفظ: اگر مصداق این اسماء باشد، میتوان اسماء متعدد را بر مصداق واحد حمل نمود و تعدد لازم نشود. پس در اینجا حمل شایع صناعی است و توحید حقیقی معرفت به مصداق اسماء الهی است. در روایت آمده است، ذات خداوند همان معنی است که این اسماء بر آن دلالت میکند: «اَللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ مَعْنًى يُدَلُّ عَلَيْهِ بِهَذِهِ اَلْأَسْمَاءِ. كُلُّهَا غَيْرُهُ» و این اسماء غیر خداوند هستند. و از این رو در روایت گفته شد کسی که معنی را عبادت کند بدون الفاظ این توحید: «مَنْ عَبَدَ اَلْمَعْنى دُونَ اَلاِسْمِ فَذَاكَ اَلتَّوْحِيدُ» با توجه به این مهّم مقصود از معانی همه آنچه که ولات امر با آن خدا را می خوانند همان معرفت حقیقی ذات الهی است. ⭕️ اشکال: اگر مقصود از معنا مصادیق است، باید گفت در اینجا لفظ مذکور به صورت جمع: «معانی» بیان شده است، و این با مصداق واحد سازگار نیست!؟ ♨️ ردیه: در دعا واژه معنای دارای یک قرینه است، که معنای آن واحد است و آن واژه: «جمیع» است که به عنوان بدل کل از معانی آمده است. بر این اساس مقصود از معانی حقیقت جمعی آن است که واحد و احد است. ✍️ میرزا محمدرضاصفایی تخته فولادی 💢@falsafeh_alaveyeh