آیت الله امینی (رضوان الله علیه) در کتاب خاطراتِ خود در مورد دیدگاه آیت الله شهید مطهّری (رضوان الله علیه) در مورد سنّت‌های اصیل و ریشه‌دارِ آموزش در #حوزه_علمیه می‌نویسد: "شهيد مطهّری دروس سطح را در حوزه تدريس می‌كرد و از نكات مثبت دروس حوزوی تعريف و تمجيد می‌نمود؛ مباحثه و مذاكره‌ی درس‏ها، آزادیِ انتخابِ استاد، اخلاصِ اساتيد در تدريس، اخلاصِ طلّاب در درس و بحث، سهولتِ ارتباطِ استاد و شاگرد، تكيه بر فهمِ كاملِ مطالب -نه‌ تنها بر حافظه-، تدريس كُتُب پايين‏تر به‌وسيله‌ی طلّاب سطح بالاتر، تدريس درس‌های خارج #فقه و #اصول به‌وسيله‌ی اساتيد و فقهای برجسته و عالی‌رتبه... ." ✴️@fegh_osoul_rafiee

#کتاب_البیع_شیخ_انصاری #حاشیة_المكاسب #آخوند_خراسانى #شروط_المتعاقدين #شرط_الاختیار 📚 ۱١٢- قوله (ج۳، ص۳۱۰):... و غیر ذلک مما يوجب القطع بأن المراد بالقصد المفقود في المُكرَه هو القصد إلى وقوع أثر العقد... . ✅ مرحوم #آخوند_خراسانى در توضیح فرق بین #قصد و #اختیار -که #شیخ_انصاری نیز برآن تاکید می‌ورزد- می‌نویسد: 🔷️ مراد ما از بحث #اختیار و #اِکراه، و قصدی که در مُکرَه وجود ندارد "قصدِ وقوعِ اثرِ شرعیِ عقد" است؛ اثر شرعی عقد یعنی نقل و انتقال؛ یعنی مُکرَه نمی‌خواهد و نمی‌پسندد با این عقدی که مُکرِه او را بر آن اکراه کرده است نقل و انتقالی صورت بگیرد. 🔹️ البته این در جایی است که مُکرَه متوجّه باشد و بداند که #طیب_نفس و رضایت در صحّت‌ِ عقد شرط است، زیرا اگر نداند #طیب_نفس معتبر است خیال می‌کند نقل و انتقال صورت می‌گیرد؛ پس در این صورت نمی‌توان او را خالی از قصر اثر شرعی دانست، اگر چه که در هر حال عقد مُکرَه فاسد است و اثری ندارد. 🔶️ اما "قصدِ وقوعِ اثرِ عرفیِ عقد" شرطِ تحقّقِ عقد است، چه آن که اِنشای مضمونِ عقد بدون چنین قصدی امکان ندارد؛ مراد از "اثرِ عرفیِ عقد" ایجاد عقد در عالَم اعتباراتِ عُرفی است؛ یعنی تحقّق اعتباری عقد که هر عقدی که تحقّق اعتباری دارد یا صحیح است یا فاسد، اما عقدی که از چنین قصدی خالی باشد تحقّقی ندارد که حال، بحث کنیم صحیح است یا فاسد. 🔷️ و به طور کلّی، بحث فقهاء در #عقد_مُکرَه در فرضی است که تمام شروط عقد تامّ و تمام است، و تنها #طیب_نفس و رضایت وجود ندارد. 📌 #آخوند_خراسانی در این حاشیه‌ در اصطلاحی، از شرطِ #قصد به "قصدِ وقوعِ اثرِ عرفیِ عقد"، و از شرطِ #اختیار به "قصدِ وقوعِ اثرِ شرعیِ عقد" تعبیر می‌کنند. ✴️@fegh_osoul_rafiee

✅ یکی از بحث‌های مهمّ در بحث #اختیار و #اکراه در #شروط_متعاقدین همین تلاشی است که فقهاء برای تمییز بین #قصد و #اختیار (#طیب_نفس) دارند.

❌❌⛔⛔ این فیلم و واکنش این روحانی عزیز نشان می‌دهد: 🖋 یکم: دستِ کم بسیاری از شبهات روزمره‌ی -خصوصاً- نسل جوان در مسائلی است که با #فقه گره خورده است. 🖋 دوم: ادبیّات تعبّدگرایانه برای بیان و تبیین مسائل شرعی و دینی برای نسل جوان ابداً کفایت نمی‌کند؛ امروز کار تبیین و بیان با مساله‌خوانی از روی توضیح المسائل‌ها سامان نمی‌یابد. 🖋 سوم: طلبه -در کنار کار فقهی محکم و قویم- باید در حکمت‌ها و سلسله‌ی مبادی احکام و معارف شریعت نیز کار کند؛ البته تحلیل‌هایی که پیرامونِ سلسله‌ی مبادی و حکمت احکام شریعت است تحلیل‌هایی بسیار پیچیده، فنّی و ظریف است. ✴️@fegh_osoul_rafiee

❌❌ به این‌‌ها چه باید گفت؟! با این‌ها چه باید کرد؟!

مرحوم علامه طهرانی (رضوان الله علیه) می‌فرمودند: "خدمت یکی از آقایان (که ظاهراً حضرت آیت الله بهاء الدینی قدّس سرّه بوده‌اند) در منزل ایشان... درسی خصوصی می‌گرفتم. یک روز صبح زود که برای حضور در مجلس درس آماده‌ی حرکت شدم دیدم عجب! چه برف سنگینی آمده!... خیابان‌ها و کوچه‌ها همه از برف پوشيده شده بود، هیچ کس از خانه‌ی خود بیرون نیامده بود، قدم‌های من تا ساق در برف فرو می‌رفت. به هر حال به منزل استاد رسیدم و در زدم خود استاد آمدند و در را باز کردند. وقتی چشمشان به من افتاد با تعجّب بسیاری گفتند: آقاسیدمحمدحسین! شما در این برف آمده‌اید درس؟! در این برف آمده ‌اید؟!" (نور مجرد؛ ج۱/ص۷۴) ✴️@fegh_osoul_rafiee

#محقق_خویی #مصباح_الفقاهة #کتاب_البیع #چکیده‌ی_مباحث #شروط_المتعاقدین #اختیار #اِکراه ✅ #محقق_خویی در #مصباح_الفقاهة (ج۲/ص۵۴۳) می‌فرماید: فعلِ اختیاریِ انسانِ مُختار مقدَّماتِ طولی‌ و ترتیبی در نفسِ انسان دارد: ۱- #تصوّر فائده در انجام فعل ۲- #تصدیق فائده‌ در انجام فعل ۳- #میل از درون ۴- #شوق_اکید (اراده) با تحقّقِ این چهار مقدمه انسان فعلِ اختیاری‌اش را انجام می‌دهد. ✅ ایشان در ادامه اقسامِ فائده‌ی فعلِ اختیاریِ انسان را بیان می‌فرمایند: 🔷️🔸️ ۱- قسم اول: فائده‌ای که مترتّب بر فعلِ خارجی است، مانند سودِ تجارت یا لذّت غذاخوردن یا گرمای پوشیدن لباس. 🔷️🔸️ ۲- قسم دوم: فائده‌ی مترتّب بر فعل، ضرری را که متوجّهِ شخص است دفع می‌کند، بدون آن که آن ضرر متوجّهِ ترکِ خودِ آن فعل باشد. مانند آن که شخصی مضطرّ به فروشِ خانه‌اش می‌شود تا بتواند هزینه‌ی معالجه‌ی فرزندش را تامین کند، یا مانند شخصی که ظالم یا زورگیری او را مجبور به پرداختِ پول می‌کند و او برای تامین‌کردنِ آن پول مضطرّ می‌شود خانه‌اش را بفروشد. روشن شد که در قسم دوم، فائده‌ی فروش خانه این است که ضرری را که در نتیجه‌ی پرداخت‌نکردن پول به زورگیر است از آن شخص دفع می‌کند؛ در این جا ضرر مستقیماً به عدمِ فروشِ خانه متوجّه نیست، بلکه به فعلِ دیگرس متوجّه است. 🔷️🔸️ ۳- قسم سوم:... ادامه دارد... ✴️@fegh_osoul_rafiee

#محقق_خویی #مصباح_الفقاهة #کتاب_البیع #چکیده‌ی_مباحث #شروط_المتعاقدین #اختیار #اِکراه ✅ #محقق_خویی در #مصباح_الفقاهة (ج۲/ص۵۴۳) قسم سوم از اقسامِ فائده‌ی فعلِ اختیاریِ انسان را بیان می‌فرمایند: 🔷️🔸️ ۳- قسم سوم: فائده‌ی مترتّب بر فعل، این است که آن ضرری را که ظالمی وعده داده است و متوجّه ترکِ خودِ همان فعل است دفع می‌‌شود. مانند آن که زورگویی شخصی را مجبور کند بر آن که اگر فلان فعل را انجام ندهد او را می‌زند؛ در این فرض، انجامِ آن فعل، دارای مقدماتِ اختیاریِ #تصوّر و #تصدیق و #میل و #شوق_اکید است و با اختیار انجام شده است، اما فاعل رضایت و طیب نفس ندارد. مانند جایی که زورگویی شخصی را مجبور به بیعِ خانه‌اش می‌کند؛ این بیع اگر چه کاملاً به صورت اختیاری و ارادی انجام شده است، اما بایع #طیب_نفس و رضایت ندارد. 📌 با دقّت در توضیح قسم دوم و سوم و مثال‌هایی که بیان شد فرق بین دو قسم معلوم‌ می‌شود. 📌 همچنین روشن شد که #عقد_مُکرَه تجارت است، اما تجارتی است که از #تراضی و #طیب_نفس انجام نشده است. ✴️@fegh_osoul_rafiee

مرحوم علامه‌ی بزرگوار حسن‌زاده‌ی آملی (رضوان الله علیه) در مورد همّتِ عجیبِ خود و استاد بزرگوارش مرحوم علامه‌ی شعرانی (رضوان الله علیه) در کسب علم می‌فرمودند: "در یک زمستان برفِ خیلی سنگینی آمده بود، و من مُردَّد بودم که به کلاس درس بروم یا نه؛ به هر حال تصمیم گرفتم بروم. وقتی درِ خانه‌ی ایشان (مرحوم علامه‌ی شعرانی) رسیدم خواستم در بزنم -با آن برف سنگینی که آمده بود- خجالت می‌کشیدم؛ مدّتی ایستادم کسی بیرون بیاید، اما کسی نیامد؛ در هر صورت در زدم و وارد شدم؛ پس از این که وارد شدم دیدم ایشان مشغول نوشتن هستند؛ سلام کردم و به محض نشستن عذرخواهی کردم؛ گفتم: آقا! در این برف نخواستم مزاحم بشوم. فرمودند: مگر شما که از مدرسه‌ی مروی تا اینجا می‌آمدید گداها در راه ننشسته بودند و گدایی نمی‌کردند؟! گفتم: چرا بودند؛ امروز روز کسب و کار آن‌هاست. فرمودند: خوب، آن‌ها که تعطیل نکردند؛ چرا ما تعطیل کنیم؟!" ✴️@fegh_osoul_rafiee

#محقق_خویی #مصباح_الفقاهة #کتاب_البیع #چکیده‌ی_مباحث #شروط_المتعاقدین #اِکراه #اضطرار #عقد_اضطراری ✅ #محقق_خویی در #مصباح_الفقاهة (ج۲/ص۵۴۷) -بعد از آن که به خوبی معنا و مفهومِ #اکراه و #اضطرار را بیان کردند- توهّمی را با توجّه به #حدیث_رفع در مورد عدمِ بطلانِ #اضطرار بر معامله می‌نویسد: 🔷️🔹️ توهّم: اگر قرار باشد بطلانِ #عقد_مُکرَه را با استناد به #حدیث_رفع اثبات کنیم به ناچار باید #عقد_اضطراری را با استناد به همین #حدیث_رفع باطل بدانیم، زیرا همان طور که یکی از مواردِ مذکور در این حدیث، #اکراه است، #اضطرار نیز از مواردِ مذکور است. 🔶️🔸️ دفع: #حدیث_رفع، امتنانی است؛ یعنی این حدیث صادر شده است تا منّت، تسهیل و تخفیفی برای امّت پیامبر (صلّی الله علیه و آله) باشد. و این مضمون با فساد و بطلانِ #عقد_اضطراری سازگاری ندارد، زیرا خلافِ امتنان است. 🔸️ اگر شخصی مضطرّ به فروش خانه‌اش شده است تا هزینه‌ی علاجِ فرزندش را یا پولی که زورگیر از او طلب کرده است را فراهم کند؛ در این صورت، روشن است که شارع اگر معامله‌ی چنین شخصی را باطل کند نه تنها امتنان و منّت بر امّت نیست، بلکه سنگ‌انداختن در جلوی پای آن شخص است که کاملاً متضادّ با امتنان است؛ از این رو، #حدیث_رفع تنها مواردی را رفع می‌کند که رفعشان موجبِ امتنان باشد. 📌 بنا بر این، #حدیث_رفع بر بطلان #عقد_مُکرَه دلالت می‌کند، اما دلالتی بر رفعِ #عقد_اضطراری ندارد. ✴️@fegh_osoul_rafiee

✅ ظاهراً کلاس تعطیل است، درس تعطیل نیست...