❇️ آیت الله ملک زاده در درس خارج «روابط خارجی در نظام سیاسی اسلام» مطرح کرد؛ ✅ اراضی در فقه اسلامی از چند منظر قابل تقسیم هستند: 🔻 منظر سیاسی: 1️⃣ اراضی مفتوحه که به وسیله جنگ به دست آمده‌اند. 2️⃣ اراضی طوع یا طوعیه که خود کفار با میل و رغبت تحویل داده‌اند. 3️⃣ اراضی صلحیه که به وسیله صلح تحویل داده شده است که خود بر دو نوع می‌باشد؛ یا کفار مالکیت را از خود سلب کرده‌اند یا منافع را در مقابل منفعتی در اختیار گذاشته‌اند؛ مانند اجازه عبور از کشور. 3️⃣ اراضی عهد که به وسیله معاهده‌ای میان کفار و مسلمین به دست می‌آید. 4️⃣ فیء یا ما افاء الله: مالی که بدون جنگ از کفار گرفته می‌شود و در اختیار پیامبر (ص) قرار می‌گیرد. 🔻منظر اقتصادی: ⬅️در فقه اهل سنت اراضی به نام اراضی عشریه وجود دارد؛ یعنی اراضی که مالیات یک دهمی از آنها گرفته می‌شود. در فقه شیعه اراضی خراجیه ذکر شده است که خود چند قسم است. 🔻 منظر اعتقادی: ⬅️ اراضی به دار الاسلام، دار الکفر، دار العهد، دار الحرب و ... تقسیم می‌شوند. 🔻 منظر مالکیت: 1️⃣ املاک خصوصی: املاکی که مالکیت آن از طریق ارث، هبه یا حیازت یا ... به فرد رسیده است. 2️⃣ املاک عمومی: اراضی مفتوحه و اراضی صلحی که صلح‌کننده از خود سلب مسئولیت کرده باشد. 3️⃣ املاک دولتی: تمام اراضی در حوزه انفال که در مالکیت امام و رهبر جامعه است. 🔻 منظر عمران و آبادانی. 1️⃣ اراضی موات که شامل اراضی آبادنشده می‌شود. 2️⃣ اراضی «محیاة بالإصاله» که شامل اراضی که خود بالإصاله آباد هستند می‌شود. 3️⃣ اراضی آباد بشری که بشر آن‌ها را آباد کرده است. ————————— #فقه_نظام #درس_خارج #روابط_خارجی_در_نظام_سیاسی #آیت_الله_ملک_زاده 🔎@fiqhenezam_com

❇️ آیت الله اراکی در درس خارج «فقه نظام سیاسی» مطرح کرد؛ 🔻 صفات سلبی والی: 1️⃣ والی نباید افشاگر عیوب مردم باشد ⬅️ مسئول باید نسبت به زیردستان خود حساس، بدبین و نکته سنج باشد و بر آن‌ها جاسوس بگذارد. در متون دینی روایاتی ذکر شده است که اشاره دارد امیرالمؤمنین علیه السلام افرادی را برای تجسس از کارگزاران حکومتی بکار می‌گرفت. ⬅️ اگر شخصی به صورت پنهانی مرتکب اشتباهی شده است، نباید با افشاگری آبروی او را برد. اگر چنین شخصی صلاحیت آن منصب را ندارد باید برکنار شود. ⬅️ باید پوشاندن عیوب دیگری در جامعه تبدیل به فرهنگ شود که نتیجه آن وجود یک جامعه صالح است. اما اگر دائما در جامعه‌ای اخبار اشتباهات و اعمال خلاف دیگران منتشر شود، قبح عمل بد و خلاف برای مردم شکسته شده و تبدیل به یک عمل عادی می‌شود. 2️⃣ نباید والی کینه توز باشد. 3️⃣ نباید والی نسبت به سخن چینان زودباور باشد. ⬅️ آثار منفی زودباور بودن والی در تاریخ سیاسی ایران بی شمار است که از جمله آن کشتن امیرکبیر به دست ناصرالدین شاه می‌باشد. چنین والیانی در نتیجۀ سعی ساعی تصمیم گرفته‌اند اما بعد از آن پشیمان شده‌اند. ⬅️ انسان سخن چین طالب خیر و خوبی دیگران نیست؛ زیرا انسان خیرخواه، برای دیگران دشمن درست نمی‌کند و از آنها بدگویی نمی‌کند؛ از این رو می‌توان گفت فرد سخن چین نیت بدی دارد؛ یا می‌خواهد خود را به والی نزدیک کند یا اغراض دیگری که غرض صحیحی نیست را دنبال می‌کند. ————————— #فقه_نظام #درس_خارج #فقه_سیاسی #آیت_الله_اراکی 🔎@fiqhenezam_com

❇️ آیت الله اعرافی در درس خارج «فقه روابط اجتماعی» مطرح کرد؛ 🔻 تعیین حکم سوء ظن به وسیله رجوع به ادله قرآنی. ⬅️ دومین دلیل قرآنی، آیه12 سوره حجرات است «يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اجْتَنِبُوا كَثِيرًا مِّنَ الظَّنِّ إِنَّ بَعْضَ الظَّنِّ إِثْمٌ». ⬅️ مؤمن در جمله «یا أیّها الذین آمنوا» به شخصی اطلاق می‌شود که به ولایت و تمامی عقاید خاص شریعت به نحو تفصیل یا اجمال که در اجمالش هم مقصر نباشد، پایبند باشد. ⬅️ قرائنی دال بر اینکه مراد از مؤمنون در آیه شریفه همه مسلمانان هستند، وجود دارد که عبارتند از: 1️⃣ شأن نزول: یعنی شخصی که مورد سوءظنی قرار گرفته است، یک فرد معمولی می‌باشد. 2️⃣ با توجه به سیاق و ظاهر آیات دیگر می توان گفت محور آیه جامعه اسلامی است و آیه در مقام ایجاد همبستگی در جامعه اسلامی است. 🔻سه مصداق برای ظنون مطرح است: ✅ ظن در اثبات واقعیات که در مباحث حجج بحث می‌شود. ✅ ظن در روابط میان فردی که این قدر متیقن است. ✅ ظن سوء نسبت به خداوند تبارک ‌وتعالی. ⬅️ با توجه به بافت و سیاق آیه، قدر متیقن در جمله «اجْتَنِبُوا كَثِيرًا مِّنَ الظَّنِّ»، ظن سوء در روابط اجتماعی است. ⬅️ «كَثِيرًا مِّنَ الظَّنِّ» غیر از اکثر از ظنون است یعنی مراد آیه چنین نیست که از اکثر ظنون اجتناب کنید بلکه یعنی فی حد نفسه از ظنون بپرهیزید که گستره آن زیاد است. ————————— #فقه_نظام #درس_خارج #فقه_روابط_اجتماعی #آیت_الله_اعرافی 🔎@fiqhenezam_com

❇️ آیت‌الله کعبی در درس خارج «ولایت فقیه» مطرح کرد؛ 🔻 در اینکه مسئولیت اجرای دین بر عهده چه کسانی است افراط و تفریط‌های زیادی رخ داده است. ⬅️ عده‌ای به وسیله استناد به برخی روایات، تشکیل حکومت در زمان غیبت را حرام دانسته‌اند. همچنین آنها قاعده «برپایی دین خدا» را منحصر در واجبات فردی دانسته و نهایت وظیفه اجتماعی که برای یک فرد مسلمان متصور شده‌اند، تبلیغ دین می‌باشد. ⬅️ برخی دیگر معتقد هستند تنها راه‌حل اجرای دین، تشکیل حکومت به هر روشی که ممکن است، می‌باشد. ⬅️ می‌توان پنج گروه را مسئول اجرای دین دانست: 1- فرد مسلمان. 2- خانواده مسلمان. 3- امت اسلام (جامه اسلامی). 4- اصناف و گروه‌هاي اجتماعي در قلمرو نفوذشان. 5- دولت. ⬅️ بر اساس اطلاق قاعده «وجوب برپایی دین خدا» همه گروه‌های مذکور در حیطه نفوذ و توان خود موظف به اجرای دین هستند. ⬅️ تنها استثنائی که بین گروه‌های مذکور وجود دارد اهمیت اجرای دین توسط دولت است؛ زیرا دولت دارای قدرت و نفوذ بیشتری نسبت به سایر موارد می‌باشد. ⬅️دولتی می‌تواند مجری دین خدا شود که امام علیه‌السلام یا نائب امام، رهبری آن را بر عهده داشته باشد. ————————— #فقه_نظام #درس_خارج #ولایت_فقیه #آیت_الله_کعبی 🔎@fiqhenezam_com

❇️ آیت الله علیدوست در درس خارج «فقه سیاسی» مطرح کرد؛ 🔻 دلیل نقلی نفی مشروعیت تشکیل حکومت در عصر غیبت: ⬅️ ممکن است از روایاتی که به سکوت و تعجیل نکردن در عصر غیبت امر می‌کنند، عدم مشروعیت هر گونه اقدام برای تشکیل حکومت اسلامی در عصر غیبت برداشت شود. ⬅️ «قَالَ أَبُو عَبْدِ اللَّهِ علیه السلام يَا سَدِيرُ الْزَمْ‏ بَيْتَكَ‏ وَ كُنْ حِلْساً مِنْ‏ أَحْلَاسِهِ‏ وَ اسْكُنْ مَا سَكَنَ اللَّيْلُ وَ النَّهَارُ فَإِذَا بَلَغَكَ أَنَّ السُّفْيَانِيَّ قَدْ خَرَجَ فَارْحَلْ إِلَيْنَا وَ لَوْ عَلَى رِجْلِك» امام صادق علیه السلام فرمودند: ای سدیر در خانه‌ات بنشین و از آن خارج مشو و مادامی که شب و روز آرام گرفته‌اند تو نیز آرام باشد. هرگاه با خبر شدی که سفیانی خروج کرده است، به سوی ما شتاب کن؛ هرچند با پای پیاده. 🔻 نقد و بررسی ⬅️ با توجه به این‌که روایات مذکور مضمون مشابهی دارند، بررسی سند همه روایات لازم نیست و ضعف روایات مانعی برای استناد به این روایات به شمار نمی‌رود. البته روایت ذکر شده از سند صحیحی برخوردار است؛ از این رو باید از جهت دلالی مورد بررسی قرار بگیرند. ⬅️ در مقام دلالت باید گفت این روایات بر عدم مشروعیت تشکیل حکومت در زمان غیبت دلالت نمی‌کنند. به عنوان نمونه در روایت فوق بر اساس شناختی که از سدیر در دسترس است، نمی‌توان خطاب حضرت به او را یک خطاب عام برای همگان دانست بلکه خطاب خاص به سدیر است. ⬅️ سدیر انسان عجولی بود که همواره امام صادق علیه السلام را در امر قیام تحت فشار قرار می‌داد و مدام برای حضرت نامه‌های مختلفی در باب قیام می‌آورد. امام علیه السلام به ناچار می‌بایست او را کنترل می‌کرد. از این رو نمی‌توان برای عدم مشروعیت تشکیل حکومت به این روایت استناد کرد. ⬅️ با نظر به روایات در موضوع مهدویت که در کتب حدیثی شیعه آمده است، باید گفت موضوع این قسم از روایات نیز جریان مهدویت و نفی ادعا‌های باطل در این زمینه است. ائمه علیهم‌السلام در صدد بوده‌اند به شیعیان بفهمانند زمان ظهور قائم آل محمد (عج) هنوز فرا نرسیده است. ————————— #فقه_نظام #درس_خارج #فقه_سیاسی #آیت_الله_علیدوست 🔎@fiqhenezam_com

❇️ آیت الله سیدمنذر حکیم، در درس خارج «فقه نظام جامع خانواده» مطرح کرد: ⬅️ غالب احکام مرتبط با تشکیل خانواده، حقوق، مدیریت و انحلال آن در فقه متعارف به صورت نگاه فردی بیان شده است. کانون اجتماعی خانواده نیازمند الگودهی مثبت و پویا است؛ از این رو احکام مطرح شده باید مجددا با نگاهی اجتماعی و با توجه به اجتماع اسلامی خانواده مورد تجدیدنظر قرار گیرد. ⬅️ زاویه دید فقیه و نگاه جامع او به ادله، اثرگذاری شگرفی بر نوعِ حکم استفاده شده از متون دینی دارد؛ به همین جهت به فقهایی با دید اجتماعی و جامع‌نگر نیاز داریم. ⬅️ فتوای فقها در ایجاد امنیت اجتماعی نقش بسیار مهمی دارد، به همین جهت باید فقیه پیش از بیان نظر خود به موضوع نگاهی همه جانبه داشته باشد. ⬅️ تعریف حداقلی از نظام خانواده: به مجموع قوانینی که شارع مقدس برای تشکیل، مدیریت و انحلال خانواده مطرح کرده است نظام خانواده می‌گوییم که بر اساس این نظام به هدف اساسی از تشکیل خانواده که حفظ نسل، تداوم آن و تکامل انسان است، می‌رسیم. ⬅️ گاهی یک نظام را خود قرآن یا امام معصوم (ع) برای ما تبیین کرده است مانند رساله حقوق امام سجاد (ع) و در سایر موارد فقیه نیز می تواند آن نظام را به وسیله استقراء، استنباط و یا استنطاق نصوص بدست آورد. مانند کتاب «اقتصادنا» شهید صدر(ره) ⬅️ شهید صدر(ره) در نظام اقتصادی روش پیچیده‌ای را طی کرد و توانست از مجموع فتاوای فقها(به تعبیر ایشان احکام رو بنایی) به اصول زیرین این مجموعه دست یابد و اصول اقتصادی اسلام را استخراج نماید. ————————— #فقه_نظام #درس_خارج #فقه_نظام_جامع_خانواده #آیت_الله_سید_منذر_حکیم 🔎@fiqhenezam_com

❇️ آیت الله هادوی تهرانی در درس خارج فقه «مکتب اقتصادی اسلام» مطرح کرد؛ ⬅️ کار و سرمایه دو عامل اصلی تولید هستند؛ سرمایه نیز شامل سرمایه فیزیکی و سرمایه نقدی می‌شود. مشکل اقتصاد کشور ما وجود مقدار زیاد نقدینگی است. ⬅️ هرچند سرمایه نقدی عامل قدرت و توانایی است اما زمانی که به صورت صحیح مدیریت نشود، همانند سیل همه جا را ویران می‌کند. ⬅️ در کشور از دو عامل توانمندسازی یعنی منابع طبیعی گسترده و استعداد عمومی بالا برخوردار هستیم، اما در عین حال با مشکل کار مواجه می‌باشیم. ⬅️ یکی از عوامل ایجاد بیکاری، عامل اقتصادی است به این معنا که اگر سرمایه‌های نقدی به سمت تولید، کشاورزی و صنعت سرازیر می‌شد، کار فراوان شده و مشکل بیکاری حل می‌شد. ⬅️ متأسفانه قسمت عمده‌ای از سرمایه کشور در بخش دلالی مصرف می‌شود که در اصطلاح اقتصادی به آن سفته بازی می‌گویند. دلالی نه تنها عامل کار نیست بلکه خود سبب از بین رفتن اشتغال نیز محسوب می‌شود. دلالی عامل نابود کننده صنعت، کشاورزی، دامداری و کار است. ⬅️ به لحاظ روان شناسی اجتماعی مردمی هوشمند هستیم اما پرکاری نیستیم و این مانند فردی می‌ماند که استعداد فراوانی دارد ولی حوصله مطالعه کردن ندارد، به همین دلیل این فرد یک شخصیت علمی نمی‌شوند. ⬅️ در جامعه ما عده‌ای سرمایه دارند ولی توان کار ندارند و عده‌ای توان دارند ولی سرمایه ندارند. در عین حال حاضر نیستند با یکدیگر همکاری می‌کنند. ————————— #فقه_نظام #درس_خارج #اقتصاد #آیت_الله_هادوی_تهرانی 🔎@fiqhenezam_com

❇️ آیت الله اعرافی در درس خارج «فقه تربیتی» مطرح کرد؛ ⬅️ اگر بازی یک فعل بی‌خاصیت و سرگرم‌کننده باشد، مکروه یا جایز است. اما همین بازی ممکن است به وسیله عناوین عامه فقه جهت پیدا کند که در این صورت می‌توان احکام خمسه را بر آن جاری کرد. بازی‌هایی که حامل فرهنگ خاصی هستند یعنی حامل نوع بینش، نگرش و خلقیاتی می‌باشند که با اسلام سازگار نیست، حداقل حکم انجام چنین بازی‌ها کراهت است اما ممکن است به درجاتی برسند یا عناوینی پیدا کنند که حکم حرمت بر آنها جاری شود. ⬅️ حمایت افراطی یا ابراز عواطف و محبت بیش‌ازحد به فرزند موجب می‌شود که عیب‌های خود را نبیند و در اثر مواجه با مشکلات از بروز توانمندی های خود ناتوان باشد. 🔻روش‌های متعادل تربیتی اسلام در روایات ⬅️ در هنگام رجوع به متون روایی جهت دست یابی به قواعد تربیتی فرزند با روشهای تنبیهی و حتی قهری در ضوابط و شرایط خاص مواجه می‌شویم که نشان می‌دهد نگاه اسلام در امر تربیت نگاه متعادلی است؛ از یک سو امر به احترام، اکرام و محبت فرزند می‌کند و از سویی دیگر تنبیه و مؤاخذه را در دستور کار قرار داده است. ⬅️ اگر بی‌توجهی به خطاهای فرزند و توجهات زیادی به او موجب ‌شود که ملکات فاسده‌ای در او ایجاد شود یا در مسیر گمراهی قرار بگیرد، قاعده عامه «قُوا أَنْفُسَكُمْ وَ أَهْلِيكُمْ نارا» و «لا تُضَارَّ والِدَةٌ بِوَلَدِها وَ لا مَوْلُودٌ لَهُ بِوَلَدِه‏» جریان پیدا می‌کند. ————————— #فقه_نظام #درس_خارج #فقه_تربیت #آیت_الله_اعرافی 🔎@fiqhenezam_com

❇️ آیت الله ملک زاده در درس خارج «روابط خارجی در نظام سیاسی اسلام» مطرح کرد؛ 🔻از شش طریق که مجموع آنها عقود سلمیه نام دارد، می‌توان با کفار غیر ذمی ارتباط برقرار کرد. 1️⃣ عقد سلم: به صلحی که از هر طریقی انجام گیرد، عقد سلم گفته می‌شود. 2️⃣ الهدنه یا مهادنه: مهادنه به معنای آتش‌بس است که به آن صلح موقتی نیز گفته می‌شود. 3️⃣ الامان: ویزا که در ادبیات موجود رایج است یکی از مصادیق امان می‎‌باشد. درحقیقت کافری که قصد کرده از دارالاسلام عبور کند یا به هر دلیلی وارد دارالاسلام شود، از طریق عقد امان به او اجازه داده می‌شود که وارد سرزمین مسلمین شود. 4️⃣ المعاهده: معاهده عنوان کلی توافق است که هم بر اهل ذمه و هم بر کفار حربی صدق می‌کند. 5️⃣ الموادعه: به معنی مسالمه و ترک مخاصمه و جنگ است. 6️⃣ الذمه: عقدی است که اهل کتاب در ازای پرداخت هزینه‎ای تحت حمایت حکومت اسلامی قرار می‌گیرند. ⬅️ با توجه به تقسیم بندی فوق، رابطه حکومت اسلامی با جهان کفر مخصوصا کافر حربی قابل حل است. لذا در صورت پذیرش تقسیم‎بندی مذکور می‎توان مشکل ارتباط و تعامل حکومت اسلامی با کفار حربی را برطرف کرد. ⬅️ هرچند اسرائیل در بسیاری از معاهدات بین‎المللی جزء اعضای معاهده به حساب می‎آید، اما به واسطه قتال گسترده‎ای که انجام داده است، ناقض عهد محسوب می‎شود؛ بنابراین از نگاه حکومت اسلامی، اسرائیل ناقض تعهد است و وظیفه مسلمانان در مقابل این کافر حربی مبتنی بر اصل جنگ است. این جنگ دائمی می‌باشد مگر اینکه در قالب مهادنه متوقف شود؛ از این رو مشکل ایران با اسرائیل یک اصل فقهی است که در حال حاضر حکومت اسلامی آن را رعایت می‎کند و به همین دلیل با آنها از طرق مختلف درحال جنگ است. ————————— #فقه_نظام #درس_خارج #روابط_خارجی_در_نظام_سیاسی #آیت_الله_ملک_زاده 🔎@fiqhenezam_com

❇️ آیت الله اراکی در درس خارج «فقه نظام سیاسی» مطرح کرد؛ 🔻شرایط سلبی ولایت تفویض ✅ ریاست طلب نبودن ⬅️ شخص ریاست طلب هنگامی که به مقصود خود که ریاست است رسید، نه تنها به وظیفه‌ای که بر عهده او است نخواهد پرداخت؛ بلکه بر مردم احساس برتری می‌کند و به عنوان یک انسان برتر از مردم، متسلط بر مردم خواهد شد و این ویژگی با شرایط والی تفویض منافات دارد. ⬅️ از مجموع روایات چنین به دست می‌آید کسی که به دنبال ریاست باشد یا برای تسلط بر مردم به دنبال ریاست باشد، علاوه بر اینکه ملعون و هالک است، موجب هلاکت دیگران نیز می‌شود. چنین شخصی قطعا صلاحیتی برای تصدی مسئولیت مدیریتی نخواهد داشت. ⬅️ از ریاسات ممدوحه، ریاست انبیا علیهم السلام و اوصیا الهی می‌باشد که در قرآن کریم از قول انبیا فراوان نقل شده است که گفته‌اند«اطیعونی». مصداق بارز آن در سوره یوسف ذکر شده است؛ این نوع ریاست، از نوع حب الریاسه دنیوی و اغراض فاسد نفسانی نیست. ⬅️ ممکن است کسی اهل علم باشد و از جهت علمی اهلیت ریاست را داشته باشد، اما ریاکار است و می‌خواهد خود را به مردم نشان دهد؛ لذا هرچند می‌داند سخنی که می‌گوید سخن صحیحی نیست اما برای جلب قلوب مردم و گاهی برای جلب برخی از هوی پرستان و انسان‌های ضعیف چنین سخن می‌گوید و فتوی می‌دهد، ریاست این شخص هم از نوع ریاست باطله است. ————————— #فقه_نظام #درس_خارج #فقه_سیاسی #آیت_الله_اراکی 🔎@fiqhenezam_com

❇️ آیت‌الله کعبی در درس خارج «حقوق اساسی» مطرح کرد؛ ✅ آیا دستورات پیامبر اکرم و امامان معصوم علیهم السلام جزء قوانین ثابت محسوب می‌شوند یا متغیر؟ ⬅️ بخشی از دستورات مانند حدود، قصاص، دیات، جهاد و... که بر اساس شریعت و حکم الهی صادر شده است، بدون شک در تمام زمان‌ها برای همه حجت بوده و باید به آنان عمل شود. اما بخشی دیگر بر اساس تدبیرهای‌ حکومتی بوده است. ⬅️ در اینکه آیا دستۀ دوم مختص زمان حکومت پیامبر (ص) و امیرالمؤمنین (ع) بوده و یا عمومیت داشته و برای همۀ زمان‌ها حجت می‌باشد، میان فقهای شیعه اختلاف است. برخی از فقها مانند آیت‌الله‌العظمی صافی گلپایگانی عقیده دارند احکام حکومتی پیامبر (ص) و امیرالمؤمنین (ع) به دلیل اطلاقات و عموماتِ حجیت قول، فعل و تقریر معصوم، ثابت و ابدی است. در مقابل برخی دیگر از فقها معتقد هستند احکام حکومتی پیامبر (ص) و امیرالمؤمنین (ع) مختص حکومت خودشان است؛ زیرا جزء احکام متغیر محسوب می‌شوند. ⬅️ با توجه به ادلۀ ولایت رسول اکرم (ص) و ائمه (ع) می‌توان گفت دستورات آنان -اعم از دستورات الهی و دستورات حکومتی- شامل تمام زمان‌ها و مکان‌ها می‌شود. اما اگر طبیعت حکم حکومتی را که تابع شرایط مکانی و زمانی است مدنظر قرار دهیم، محدود به زمان و مکان صدورِ حکم است. ⬅️ با بررسی احکام حکومتیِ معصومین (ع) به دست می‌آید که در اکثر آنان قرائنی دال بر موقتی بودنِ حکم وجود دارد؛ به عبارت دیگر ولایت معصومین (ع) از جهت مقام ثبوت، شامل همۀ زمان‌ها - حتی در احکام حکومتی- می‌شود، اما احکام حکومتی با توجه به اجرایی، جزئی و مصداقی بودن و شرایط مکانی و زمانی‌، موقتی و مخصوص زمان صدور هستند. ————————— #فقه_نظام #درس_خارج #حقوق_اساسی #آیت_الله_کعبی 🔎@fiqhenezam_com

❇️ آیت الله علیدوست در درس خارج «فقه سیاسی» مطرح کرد؛ 🔻 دلیل نقلی نفی مشروعیت تشکیل حکومت در عصر غیبت: ✅ روایاتی که صاحب هر پرچم افراشته‌ای قبل از قیام قائم (عج) را طاغوت معرفی می‌کند. ⬅️ عنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ علیه السلام قَالَ: كُلُّ رَايَةٍ تُرْفَعُ قَبْلَ قِيَامِ الْقَائِمِ (عج) فَصَاحِبُهَا طَاغُوتٌ يَعْبدُ مَنْ دُونِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَل. امام صادق علیه السلام فرمودند: هر پرچمی که قبل از قیام قائم (عج) بالا رود، صاحبش طاغوت است و غیر خداوند را پرستش می‌کند. ⬅️ در سند این روایت محمد بن یحیای عطار از رجال مشهور شیعه، احمد بن محمد بن عیسای اشعری قمی و حسین بن سعید اهوازی از رجال شاخص و مورد توجه شیعه، حماد بن عیسای جهمی از اصحاب اجماع و حسین بن مختار قلانسیِ ثقه حضور دارند؛ بنابراین سند روایت معتبر است. 🔻 نقد و بررسی ⬅️ با تأمل در این روایات و روایات مشابه آن می‌توان به اطمینان رسید که این دسته از روایات ناظر به جریان‌های مدعی مهدویت و ارتباط با امام زمان (عج) (بابیّت) هستند. ⬅️ این دسته از روایات دو تعبیر «یعبد من دون الله» و «رایة ضلال» را از ویژگی حکومتی طاغوت محسوب می‌کنند؛ از این رو اگر حکومتی بر پا شود که غیر خدا را عبادت نمی‌کند و پرچم حقی را بر افراشته می‌سازد، مشروع خواهد بود. ⬅️ حضور پر رنگ پیروان فرقه واقفیه در سند این روایات محل تأمل است. آنها معتقد بودند امامت، پس از امام کاظم علیه السلام به اتمام می‌رسد و تا ظهور حضرت مهدی (عج) هیچ کس به امامت نخواهد رسید. به همین دلیل نمی‌توان به این روایات اعتماد مطلق داشت. ————————— #فقه_نظام #درس_خارج #فقه_سیاسی #آیت_الله_علیدوست 🔎@fiqhenezam_com

❇️ آیت الله اعرافی در درس خارج «فقه تربیتی» مطرح کرد؛ ⬅️ حرمت اسراف از امور قطعی است و آیات متعددی علاوه بر نهی، وعده عذاب نیز به مسرفین داده‌اند که به وضوح دال بر حرمت اسراف است. ⬅️ اسراف در لغت به معنای «تعدیان الحد» است؛ یعنی از حد عبور کند یا متجاوز از حد باشد. با تأمل در این تعریف باید حدودی را برای افعال متصور شد تا تجاوز از آن معنا پیدا کند. ⬅️ حد، امری است که در آن حکم مجود دارد. به این معنا که قانونگذار بر اساس ضوابط حدودی را برای افعال مشخص می‌کند؛ از این رو می‌توان سه نوع حد را متصور شد؛ حد عقلی،عرفی و شرعی. ⬅️ در آیات قرآن به وضوح مشاهده می‌شود که اسراف در غیر امور اقتصادی و مالی نیز به ‌کار رفته است؛ بر این اساس اگر کلمه اسراف بدون قرینه باشد، معنای عام آن مقصود است. ⬅️ هرچند مفاهیم عرفی حمل بر معانی عرفیه می‌شوند اما در مواقعی که شارع اقدام به تعیین حدود می‌کند، نهی او تأکیدی است و زمانی که این حدود عرفی باشد، نهی شارع جنبه مولوی پیدا می‌کند اما باید توجه داشت که در مفاهیم عرفی نیز عبور از حدود حرام است. ⬅️ با توجه به تغییر شرایط زمانی، مکانی و توانایی افراد در طول زمان، مرجع تعیین عرف مکلفین (عرف) هستند. ————————— #فقه_نظام #درس_خارج #فقه_تربیت #آیت_الله_اعرافی 🔎@fiqhenezam_com

❇️ آیت الله ملک زاده در درس خارج «روابط خارجی در نظام سیاسی اسلام» مطرح کرد؛ 🔻 مفهوم مرز از منظر فقه اسلامی ⬅️ در کتاب جواهر گفته شده است مرز، منطقه‌ای مشترک میان دار الشرک و دار الاسلام است که انتهای دار الاسلام و انتهای دار الشرک می‌باشد. ⬅️ در کتاب جامع المقاصد مرز چنین تعریف شده است: «أو كل موضع يخاف منه» هر موضعی که در آن منطقه ترس از حمله دشمن وجود داشته باشد. این تعریف می‌تواند به ابعاد اقتصادی و فرهنگی نیز تعمیم داده شود؛ یعنی هر جایی که ترس از دشمن در آن وجود داشته باشد مرز تلقی می‌شود. ⬅️ شهید ثانی در کتاب مسالک تعریفی را بیان کرده است که جامع دو تعریف دیگر است. «الثغر هنا الموضع الذي يكون بأطراف بلاد الإسلام بحيث يخاف هجوم المشركين منه على بلاد الإسلام، وكل موضع يخاف منه يقال له ثغر لغة»: ثغر یا مرز موضعی در اطراف سرزمین‌های اسلامی می‌باشد که ترس حمله مشرکین از آن جا به بلاد مسلمین وجود دارد. ⬅️ با توجه به تعریفی که از کتاب جواهر مطرح شد، در صورتی که یک کشور اسلامی با دیگر حکومت‌های اسلامی احاطه شده است، به نحوی که هیچ خطر و خوفی از حمله مشرکین بر مسلمین وجود ندارد، نمی‌توان گفت ثغر و مرز وجود دارد. ⬅️ در تعریف دوم تعبیر «یخاف منه» آمده است. این تعریف بر وضعیت کنونی حاکم بر کشور‌های مسلمانِ اطراف ایران صدق می‌کند، زیرا در اطراف کشور ایران مشرکینی حضور دارند که در کشورهای اسلامی اطراف ایران نفوذ کرده‌اند. لذا با وجود اینکه این کشورها به ظاهر کشور اسلامی محسوب می‌شوند اما از این جهت که تحت نفوذ و سلطة مشرکین قرار دارند عنوان «یخاف منه» در خصوص این مناطق صدق می‌کند. ————————— #فقه_نظام #درس_خارج #روابط_خارجی_در_نظام_سیاسی #آیت_الله_ملک_زاده 🔎@fiqhenezam_com

❇️ آیت‌الله کعبی در درس خارج «ولایت فقیه» مطرح کرد؛ 🔻 بررسی قاعده «کلکم راع و کلکم مسئول عن رعیته». ⬅️ مراد از راعی کسی است که پایبند به اصلاح و محافظت از کاری باشد که معادل آن «والی» یا «متولی» است. در زبان فرانسوی و انگلیسی نسبت «راعی و رعیت» به ارباب و رعیت ترجمه شده است. بر اساس همین ترجمه ادعا می‌کنند که اسلام معتقد به نظام ارباب و رعیتی بوده و هیچ درکی از نظام شهروندی ندارد. در حالی که این ترجمه اشتباه است. ⬅️ از آنجا که در کلمه مسئولیت مفهوم تکلیف نهفته است و تکلیف نیز بیانگر وجوب است، می‌توان گفت روایت «کلکم راع و کلکم مسئول عن رعیته» بیانگر وجوب مسئولیت پذیری است. از سوی دیگر دلالت التزامی روایت بیانگر این نکته است که شخص مسئولیت پذیر باید نسبت به کار خود پاسخگو باشد. ⬅️ علامه طباطبایی می‌فرماید: بقا و دوام جامعه در گرو عمل به دین است. خداوند متعال اجرا و برپایی دین را از تمام آحاد جامعه اعم از افراد، اصناف، حکومت و... می‌خواهد و منحصر در یک فرد یا صنف خاصی نکرده است؛ زیرا تمام افراد جامعه از رفتار و اعمال یکدیگر متأثر هستند. 🔻 آیا تحصیل قدرت برای اجرای شریعت واجب است؟ ⬅️ مقدمه اقسامی دارد که یک قسم آن مقدمه وجوب و قسم دیگر آن مقدمه واجب است. آنچه که تحصیل و به دست آوردن آن لازم است مقدمه واجب می‌باشد؛ از این رواگر اقامه شریعت و احکام آن وجوب داشته باشد، تحصیل مقدمات آن مانند قدرت لازم نیست. اما اگر گفته شود اقامه دین واجب است، تحصیل مقدمات آن مانند قدرت واجب است. ————————— #فقه_نظام #درس_خارج #فقه_سیاسی #آیت_الله_کعبی 🔎@fiqhenezam_com

❇️ آیت الله علیدوست در درس خارج «فقه سیاسی» مطرح کرد؛ 🔻نقد و بررسی روایاتی که صاحب هر پرچم افراشته‌ قبل از قیام قائم (عج) را طاغوت معرفی می‌کند. ⬅️در منابع روایی شیعه و اهل سنت روایات متعددی نقل شده است که بر مشروعیت برخی از قیام‌های قبل از ظهور حضرت ولی‌عصر (عج) دلالت دارند. ⬅️ هرچند این روایات از سند مستحکمی برخوردار نیستند، اما به دلیل کثرتی که دارند، اطمینان از صدورآنها حاصل می‌شود؛ از این رو ضعف در سند، مانعی برای استناد به آنها نیست. ⬅️ با توجه به اندیشه اهل سنت در باب اولوالامر و عدم مشروعیت قیام در مقابل او، باید گفت آنها انگیزه‌ای برای ترویج اندیشه مهدویت و بیان مشروعیت برخی قیام‌های قبل از ظهور نداشته‌اند؛ از این رو روایاتی از اهل سنت که در مقوله مشروعیت برخی قیام‌های قبل از ظهور ذکر شده است از اهمیت خاصی برخوردار می‌باشد. ⬅️ سیرۀ امامان شیعه در مواجهه با قیام‌های معاصر خود نشان می‌دهد که آنان برخی از این قیام‌ها را تأیید کرده‌اند و نسبت به بسیاری دیگر رویکرد سلبی از خود نشان داده‌اند. ائمه معصومین علیهم السلام قیام ابومسلم خراسانی و بسیاری از قیام‌های فرزندان امام حسن علیه السلام و ... را مردود شمرده‌اند، اما قیام‌ زید، فرزند امام سجاد علیه السلام، و حسین بن علی را -که شهید فخ نام گرفت و از نوادگان امام حسن علیه السلام به شمار می‌رفت- را تأیید کرده‌اند. ⬅️ ائمه علیهم السلام در مواجهه با هر گونه قیامی باتوجه به ماهیت آن واکنش نشان می‌دادند و آن را تأیید یا مردود می‌شمردند. ————————— #فقه_نظام #درس_خارج #فقه_سیاسی #آیت_الله_علیدوست 🔎@fiqhenezam_com

❇️ آیت الله حکیم در درس خارج «فقه نظام جامع خانواده» مطرح کرد؛ ⬅️ در پی ایجاد یک نوآوری به نام نظام (جامع) خانواده یا نظام تشکیل خانواده هستیم. اقتضای چنین نوآوری این است که به وسیله رجوع به کتب فقهی، آیات و روایات، مستلزمات این بحث را احصا نماییم. ⬅️ از جمله چینش مطلبی که برای نظام جامع خانواده می‌توان ارائه داد چنین است؛ در تشکیل خانواده سه مرحله متصور است: مرحله‌ی قبل تشکیل (مقدّمات تشکیل)، خود تشکیلِ قانونی و شرعی خانواده، آثار مترتّب بر این تشکیل. به تعبیر دیگر سه حوزه‌ی بحثی برای نظام خانواده وجود دارد: حوزه‌ی اوّل، قبل از ازدواج (عقد). حوزه‌ی دوم، خود ازدواج (عقد). حوزه‌ی سوم، بعد از ازدواج (عقد). هر کدام از این سه عنوان دارای زیرمجموعه‌هایی هستند. ⬅️ معین کردن معنای تشکیل خانواده باب ورود به بحث است؛ زیرا همه‌ی موضوعات و عناوین باید حول محور تشکیل خانواده بررسی شود. بر این اساس محور قرار دادن موضوعاتی مانند عقد، خواستگاری یا عناوین دیگری که در کتاب نکاح ذکر شده است، صحیح نیست. ⬅️ زمانی که عنوان بحث از نکاح به نظام جامع خانواده تغییر پیدا کند، باید تابع آن بود و همواره از محور قرار دادن اجزای معنون و افراد دوری کرد و در پی یک واحد اجتماعی به نام خانوده بود؛ از این رو باید از تعابیری مانند حکم تشکیل کانون خانواده، وظایف کانون خانواده و حقوق کانون خانواده استفاده کرد. هرچند در درون این موضوعات نیز ناگزیر باید از زوجین، والدین و اولاد صحبت کرد. ————————— #فقه_نظام #درس_خارج #فقه_نظام_جامع_خانواده #آیت_الله_حکیم 🔎@fiqhenezam_com

❇️ آیت الله هادوی تهرانی در درس خارج «مکتب اقتصادی اسلام» مطرح کرد؛ ⬅️ با توجه به اینکه عقود معاملی محدودیتی ندارند، باید گفت هر معامله‌ای که منع عقلایی و شرعی نداشته باشد، از نظر دینی مورد پذیرش است. در فقه عقود مسائل تولید صنعتی بیان نشده است؛ زیرا تولید در زمان نص به شکل امروزی وجود نداشته است. اما اکنون می‌توان به وسیله اطلاقات معاملات، مباحث فقهی مربوط به تولیدات صنعتی را بیان کرد؛ به عنوان نمونه می توان در موضوع تولید صنعتی از عقودی همانند استصناع، اجاره، صلح و جعاله استفاده کرد. ⬅️ اقتصاد توسط شارع ابداع نشده بلکه اقتصاد موجود بوده و شارع مسائل آن را سامان داده است. برای نمونه شارع مالکیت و تولید را که موجود بوده‌اند پذیرفته و سامان داده است. ⬅️ نهاد تولید به دو دسته تقسیم می‌شود؛ بنگاه‌های اقتصادی منفرد و بنگاه‌های مشترک اقتصادی. بنگاه‌های اقتصادی منفرد شناخته شده‌ترین نهاد تولیدی جهان است اما در دنیای امروز با بنگاه‌های مشترک اقتصادی زیادی مواجه هستیم، یعنی یا افراد خودشان تمایل به مشارکت دارند یا به تنهایی توان - سرمایه، توان کار و هردو - تحقق کار را ندارند. ⬅️ دولت نباید در مواردی که عادتاً مردم سرمایه گذاری می‌کنند، ورود داشته باشد بلکه باید در مواضعی که اصولاً مردم توان یا تمایلی به سرمایه گذاری ندارند، سرمایه گذاری کند. ————————— #فقه_نظام #درس_خارج #اقتصاد #آیت_الله_هادوی_تهرانی 🔎@fiqhenezam_com

❇️ آیت الله اراکی در درس خارج «فقه نظام سیاسی» مطرح کرد؛ 🔻اصول حاکم بین رابطه ولی عام با کارگزاران و مدیران 1️⃣ رابطه عشق و محبت ⬅️ یعنی هم ولی عام نسبت به عامه مردم و به ویژه نسبت به کارگزاران، مدیران و صاحب منصبان عشق می‌ورزد و با محبت رفتار می‌کند و هم از سوی دیگر عامه مردم به ویژه کارگزاران و مدیران نسبت به ولی عام، عاشقانه رفتار می‌کنند. ⬅️ انرژی و قوه‌ای که در نظام سیاسی اسلام، مردم را به اطاعت مجبور می‌کند، قوه قهریه و تطمیع نیست؛ بلکه عشق و محبت است. البته تخویف هم وجود دارد و کسانی که تخلف کنند با آن‌ها با قاطعیت رفتار خواهد شد؛ ولی اصل و اساس، رابطه عشق و محبت بین ولی عام و عامه مردم است. ⬅️ نصوصی دال بر محبت خدای متعال نسبت به خوبان و نیکان و نفرت، خشم و عدم محبت خدای متعال نسبت به فرمان گریزان و خائنان وجود دارد. ⬅️ خداوند به این دلیل که به همه موجودات عالم وجود داده است، در عالم خلقت همه آنها را مورد شمول رحمت عامه خود قرار داده و زمینه رشد و کمال را برای همه فراهم می‌کند. اما در عالم امر، این محبت مبتنی بر عکس العملی است که موجودات نسبت به خداوند متعال نشان می‌دهند؛ موجودی که فرمان گریز باشد، علاوه بر اینکه مشمول رحمت الهی واقع نمی‌شود با بغض و نفرت الهی نیز مواجه می‌شود. ⬅️ بنابراین قواعد حاکم بین عالم خلق و عالم امر متفاوت است و بحث ما در نظام سیاسی، در عالم امر است، لذا در این عالم محبت مشروط به اطاعت است؛ از این رو فقط موجوداتی که از فرمان خداوند اطاعت کنند، محبوب او خواهند بود. ————————— #فقه_نظام #درس_خارج #فقه_سیاسی #آیت_الله_اراکی 🔎@fiqhenezam_com