eitaa logo
مدرسه مطالعات فقه نظام
1.4هزار دنبال‌کننده
416 عکس
8 ویدیو
4 فایل
💠 کانال رسمی مدرسه مطالعات تخصصی فقه نظام 🔶 مرجع تخصصی دروس خارج فقه نظام 🔶 اطلاع رسانی برنامه ها و نشست های تخصصی 🔶 معرفی آثار علمی برگزیده در حوزه فقه نظام 🌐 وبگاه اطلاع رسانی http://www.fiqhenezam.com 📞 ارتباط با ما: @Admin_1001
مشاهده در ایتا
دانلود
🔻 آیت الله اعرافی در درس خارج «فقه تربیتی» مطرح کرد؛ ✅ انذار متشکل از سه قید است. نخست اینکه اخبار از آثار مترتب بر یک عمل ناشایست می‌دهد؛ یعنی نوعی اعلام از یک خطر و ضرر است و جنبه پیشگیری دارد. دوم اینکه توجه به اخباری می‌دهد که دارای ضرراست؛ از این رو تولید خوف می‌کند و سوم اینکه این اخبار در خصوص اموری است که شخص در آن اختیار دارد و می‌تواند خود را از آن خطر نجات دهد یا از وقوع آن پیشگیری کند. ✅ انذار یک روش تربیتی عام و عقلایی است؛ یعنی یک مربی در فضای غیردینی هم می‌تواند از آن استفاده کند. این روش نوعی آگاهی بخشی و اعطای بینش است که به وسیله اخبار خوف انجام می‌شود. ✅ انذار به دو روش در تغییر شخصیت افراد نقش ایفا می‌کند. گاهی فرد را به دفع خطری وادار می‌کند مثلا می‌توان به انذار پیامبر اکرم (ص) اشاره کرد زمانی که ایشان افراد را انذار می‌کند، آنها به سمت گناه نمی‌روند. در مواقعی نیز نتیجه انذار رفع است؛ یعنی شخص امری را که مرتکب شده یا مبتلای به آن است را کنار می‌گذارد. ✅ وعید یعنی وعده دادن به عذاب که از مقوله انشاء است؛ یعنی تعهد می‌دهد که اگر چنین کار را انجام شود، نتیجه آن عذاب است. گاهی به صورت خبری می‌باشد مثلا گفته می‌شود نتیجه ظلم به دیگران آتش جهنم است و گاهی به صورت انشائی است مثلا گفته می‌شود اگر راه نفاق را در پیش بگیرید، عذابی دردناک در انتظار شما است. ✅ تفاوت میان تنبیه و انذار در این می‌باشد که تنبیه مجازات بعد از عمل است اما انذار اطلاعاتی از آثار و عواقب افعال یک فرد است که به او گفته می‌شود. ————————— 🔎@fiqhenezam_com
❇️ آیت الله علیدوست در درس خارج «فقه سیاسی» بیان کرد؛ 🔻 پیشینه بحث از ساختار حکومت عبارتند از؛ ✅ آیت الله سید محمدمهدی موسوی خلخالی: ایشان با این پیش فرض که در اسلام، شكل خاصى براى حكومت و كيفيّت معيّنى برای اداره امور كشور بیان نشده است، حکومت اسلامی را متشکل از چهار قوه می‌داند: 1) قدرت قانون گذاری مردم و امت اسلامی در آزادی رأی که در مجلس قانون گذاری تجلی می‌یابد. 2) قدرت اجرای مردمی: این قدرت در رئیس جمهور که از جانب مردم انتخاب می‌شود و وزرایی که از جانب مجلس نمایندگان انتخاب می‌شوند عینیت می‌یابد. 3) قدرت الهی: این قدرت در ولی امر تجلی می‌باید. 4) قوۀ قضائیه. مرحوم خلخالی بر چهار مقوم پیش‌گفته، شورای امت و شورای حکومت را نیز می‌افزاید. ✅ آیت‌ الله غروی نائینی: ایشان دو سلطنت را معرفی می‌کند: 1) سلطنت استبدادی مطلقۀ مالکیه؛ یعنی سلطنتی که سلطان خود را مالک کشور و مقدرات آن می‌داند. 2) سلطنت مشروطۀ ولایتیه؛ یعنی سلطنتی که سلطان مالک الرقاب نیست و بر اساس سرپرستی ولایتی که بر جامعه دارد در هرم قدرت قرار گرفته است؛ نه براساس مالکیت. ⬅️ هر کس به شریعت اسلام آگاه باشد، متوجه می‌شود که تلاش در راستای تبدیل سلطنت اول به سلطنت دوم تلاش مشروعی است و تبدیل سلطنت اول به سلطنت دوم از منظر اسلام واجب شمرده می‌شود؛ زیرا سلطنت مطلقه شامل سه غصب می‌شود؛ غصب حق خدا، حق امام زمان (عج) و حق مردم. اما اگر سلطنت، مشروطه شود، گرچه هنوز حق خداوند غصب شده است، اما با توجه به تشکیل هیئت منتخبان و حضور مجتهدین در آن، غصب حق امام زمان (عج) و حق مردم در کار نخواهد بود. زیرا مجتهد نائب امام زمان (عج) محسوب می‌شود و با حضور او حق امام (عج) غصب نمی‌شود. ————————— 🔎@fiqhenezam_com
💠 دبیرخانه مفتاح با همکاری مدرسه مطالعات تخصصی فقه نظام برگزار می کند: ✅ سلسله دروس خارج فقه نظام‌های اسلامی؛ فقه القضاء 🎙 استاد: آیت الله ابوالقاسم علیدوست 📆 زمان: شنبه تا سه شنبه هر هفته/ ساعت 8-9 🔹 محل برگزاری: نمازخانه دارالشفاء 💢 شروع کلاس‌ها: شنبه 21 شهریور سال 1400 🔰 توجه: در صورت برگزاری درس به صورت مجازی از طریق کانال و سایت استاد برگزار خواهد شد. ـ_ـ_ـ_ـ_ـ_ـ_ـ_ 🔳 با همراه باشید 🆔 @meftaah_com
🔻 آیت الله اراکی در درس خارج «فقه نظم سیاسی» ذکر کرد؛ ✅ به حقوقی که مردمِ تحت یک حکومت باید از آن برخوردار باشند و حاکم باید آنها را تأمین کند حق شهروندی گفته می‌شود. تمامی افرادی که شهروند نظام اسلامی هستند حتی اگر غیر مسلمان باشند در حقوق شهروندی با مسلمان برابرند اما در حقوق شهریاری (حاکمیتی)؛ زیرا حقوق شهریاری حقوق ویژه ای است. ✅ حقوق شهروندی در منابع دینی هفت حق است که عبارتند از؛ 1- حق تأمین امنیت: بر حاکمیت اسلامی واجب است که امنیت اشخاص را از جهات ثلاثه جان، مال و عرض تأمین کند. 2- حق تأمین نیازمندی های زندگی که شامل خوراک، پوشاک، مسکن و سلامت است. 3- حق کار: کسی که نتواند کار پیدا کند باید نظام اسلامی کار او را تأمین کند. 4- حق مالکیت. 5- حق ازدواج و تولید مثل 6- حق آموزش، تعلم، یادگیری و باسواد شدن 7- حق آزادی در چهارچوب قانون. 🔻 ادله نقلی حق امنیت : ⬅️ سوره قریش: با استفاده از عبارت «وَآمَنَهُمْ مِنْ خَوْفٍ» می‌توان گفت خداوند متعال خود را متصدی تأمین امنیت می داند و این امر دال بر این است که ایجاد امنیت از جمله وظایف حاکمیت می‌باشد. ⬅️ امیرالمؤمنین علیه السلام در روایتی یکی از اهداف جنگ را چنین بیان می کند: «فیأمن المظلومون من عبادک» قیام ما برای این است که مظلومان در امنیت به سر ببرند. این روایت دلیل روشنی است بر اینکه یکی از وظایف حاکم ایجاد امنیت می‌باشد. ————————— 🔎@fiqhenezam_com
💠 دبیرخانه مفتاح با همکاری مدرسه مطالعات تخصصی فقه نظام برگزار می کند: ✅ سلسله دروس خارج فقه نظام‌های اسلامی؛ فقه نظام جامع خانواده 🎙 استاد: آیت الله سیدمنذر حکیم 📆 زمان: یکشنبه و سه شنبه هر هفته/ ساعت 16-17 🔹 محل برگزاری: میدان معلم، خیابان سمیه، پلاک۴۷۲ 💢 شروع کلاس‌ها: یکشنبه 21 شهریور سال 1400 🔰 توجه: در صورت برگزاری درس به صورت مجازی از طریق کانال و سایت استاد برگزار خواهد شد. ـ_ـ_ـ_ـ_ـ_ـ_ـ_ 🔳 با همراه باشید 🆔 @meftaah_com
✅ آیت الله اعرافی در درس خارج «فقه روابط اجتماعی» مطرح کرد؛ 🔻 تعیین حکم سوء ظن به وسیله رجوع به ادله قرآنی. ❇️ سومین دلیل قرآنی، آیه « وَلا تَقفُ ما لَيسَ لَكَ بِهِ عِلمٌ إِنَّ السَّمعَ وَالبَصَرَ وَالفُؤادَ كُلُّ أُولئِكَ كانَ عَنهُ مَسئولًا». ⬅️ سه احتمال برای معنای علم مطرح است که از نظر ما معنای سوم صحیح است. 1️⃣ علم به معنای قطع حقیقی است. در این صورت شامل همه اطمینان‌ها و ظنون، حتی ظنون معتبر را می‌شود. 2️⃣ علم به معنای قطع و اطمینان است. در این صورت اطمینان داخل علم می‌شود و «ما لَيسَ لَكَ بِهِ عِلمٌ» آن را در بر نمی‌گیرد. 3️⃣ مراد علم عرفی است و شامل ظنون خاصه مثل خبر واحد و ظواهر و امثالهم می‌شود. 🔻 مولوی یا ارشادی بودن نهی در آیه ⬅️ نهی‌ دو قسم است یا به داعی زجر حقیقی به کار می‌رود و نتیجه آن حکم تکلیفی است. یا به داعی بیان مانع و حکم وضعی به کار می‌رود که نتیجه‌ آن حکم وضعی می‌باشد. ⬅️ اگر در اینکه نهی مولوی تکلیفی است یا ارشاد به یک حکم وضعی تردید شود، محل جریان دو اصل می‌باشد. نخست اصل تطابق اراده جدیه و اراده استعمالی است و دوم اصل ظهور امرونهی در بعث و زجر. بر اساس این دو اصل انسان‌ها در مراد جدیه خود بر مدار مراد استعمالیشان حرکت می‌کنند؛ از این رو نهی در «لا تقف ما لیس لک به علم»، به لحاظ اراده استعمالیه به معنای زجر حقیقی است که اراده جدیه نیز دال بر همین معنا است. ————————— 🔎@fiqhenezam_com
✅ آیت‌الله کعبی در درس خارج «حقوق اساسی» مطرح کرد؛ 🔻احکام حکومتی ثابت: ⬅️ لا ضرر و لا ضرار: بر اساس نظر برخی فقها این قاعده حکم حکومتی است؛ زیرا قرینه‌ای بر اختصاص این حکم به زمان پیامبر (ص) وجود ندارد. ⬅️ احتکار: امیرالمؤمنین (ع) در نامه خود به مالک اشتر احتکار را از مصادیق قاعدۀ لا ضرر دانسته و به سیرۀ حکومتی رسول اکرم (ص) استناد می‌کنند. به دلیل اینکه قرینه‌ای بر اختصاص این دستور به آن زمان وجود ندارد، این دستور، حکومتی و دائمی است. 🔻 احکام حکومتی متغیر: ⬅️ تحلیل خمس: در برخی از روایات، معصومین (ع) پرداخت خمس را برای شیعیان واجب ندانسته‌اند. اما با بررسی این روایات پی‌می‌بریم این حکم، موقتی و به دلیل واقع نشدنِ شیعیان در عسر و حرج بوده است. اگر حکم مذکور دائمی بود نباید امامان بعدی دستور به پرداخت خمس می‌دادند. ⬅️ الزام به شرکت در نماز جماعت: در برخی از روایات حضور در نماز جماعت واجب شمرده شده و برای فردی که حاضر نشود مجازات سنگینی در نظر گرفته شده است. ⬅️ فقهای شیعه این روایات را بر معانی مختلفی حمل نموده‌اند: ❇️ برخی عقیده دارند این روایات مختص نمازهایی است که باید جماعت خوانده شوند مانند نماز جمعه. ❇️ برخی روایات مذکور را بر صورتی حمل کرده‌اند که نماز جماعت از روی کم‌ارزش شمردن ترک شود. ❇️ مستحب بودنِ نماز جماعت، با عقاب شدنِ فردی که آن مستحب را ترک کرده، منافات ندارد. البته ضعف این قول روشن است زیرا عقاب کردن به دلیل ترک مستحب وجهی ندارد. ❇️ نماز جماعت در صدر اسلام واجب بوده و این وجوب نسخ شده است. ❇️ حضور در نماز جماعت معصومین (ع) واجب است. ⬅️ به نظر می‌رسد هیچ‌کدام از معانی بیان شده صحیح نبوده و روایات در صدد بیان احکام حکومتیِ ویژۀ زمان رسول اکرم (ص) می‌باشند. ————————— 🔎@fiqhenezam_com
🚨اصلاحیه 💠 دبیرخانه مفتاح با همکاری مدرسه مطالعات تخصصی فقه نظام برگزار می کند: ✅ سلسله دروس خارج فقه نظام‌های اسلامی؛ فقه نظام جامع خانواده 🎙 استاد: آیت الله سیدمنذر حکیم 📆 زمان: شنبه و سه‌شنبه هر هفته/ ساعت 16-17 🔹 محل برگزاری: میدان معلم، خیابان سمیه، پلاک۴۷۲ 💢 شروع کلاس‌ها: سه‌شنبه 23 شهریور سال 1400 🔰 توجه: در صورت برگزاری درس به صورت مجازی از طریق کانال و سایت استاد برگزار خواهد شد. ـ_ـ_ـ_ـ_ـ_ـ_ـ_ 🔳 با همراه باشید 🆔 @meftaah_com
💠 دبیرخانه مفتاح با همکاری مدرسه مطالعات تخصصی فقه نظام برگزار می کند: ✅ سلسله دروس خارج فقه نظام‌های اسلامی؛ فقه سیاسی 🎙 استاد: آیت الله ابوالقاسم علیدوست 📆 زمان: چهارشنبه هر هفته/ (شهريورماه) ساعت 9-10 🔹 محل برگزاری: نمازخانه دارالشفاء 💢 شروع کلاس‌ها: چهارشنبه 24 شهریورماه سال 1400 🔰 توجه: در صورت برگزاری درس به صورت مجازی از طریق کانال و سایت استاد برگزار خواهد شد. ـ_ـ_ـ_ـ_ـ_ـ_ـ_ 🔳 با همراه باشید 🆔 @meftahandishe_com
✅ آیت الله سیدمنذر حکیم در درس خارج «فقه نظام جامع خانواده» بیان داشت: 🔻 تبيين های قرآنی از نظام تشکيل در آينده: ⬅️ احکام و نظام خانواده در سوره نساء بسیار قابل توجّه است؛ زیرا می‌توان اجزای این نظام را از سوره‌ی نساء احصا کرد. ⬅️ الفاظی مانند ازدواج ، زوجیّت، آباء، ابناء، ذریه، «یا بنی آدم» و «یا بنی إسرائیل» کلیدواژه‌هایی هستند که ما را به مباحث مرتبط به نسل آوری و فرزندپروری سوق می‌دهند. 🔻 ارتباط نظام خانواده با سایر نظامها: ⬅️ جامعه‌ی اسلامی یک جامعه‌ی خانواده‌محور است؛ پس باید در همه‌ی عرصه‌ها در مرکزیّت و محوریّت باشد و رویکرد تربیتیِ افراد خانواده همواره مورد توجّه قرار گیرد. به عنوان نمونه، نظام معماری نباید به گونه‌ای باشد که در احکام عفاف و حجاب و پوشش و ارتباط محرم و نامحرم گسست ایجاد کند و آن را ممتنع الوجود کند. ⬅️ خاستگاه خرده‌نظام‌های اجتماعی، نظام خانواده است؛ از این رو سامان‌دهی این نظامات باید بر اساس نظام خانواده انجام شود. مثلا زمانی که یک جامعه از هزاران واحد اجتماعی کوچک (خانواده) تشکیل شده است،تعامل و چینش آن باید به گونه ای باشد که با نظام خانواده در تعارض نباشد. ⬅️ در بحث نظام خانواده نگاه جامع، اصل حاکم بر نگاه فقهی و نگاه قانونی است؛ از این رو شرط‌های گوناگونی که در قباله‌های ازدواج جوانان درج شده است در مواقعی به نفی و فروپاشی خانواده می‌انجامد؛ زیرا با نگاه جامع مورد بررسی قرار نگرفته است. ————————— 🔎@fiqhenezam_com
🔻 آیت الله ملک زاده در درس خارج «روابط خارجی در نظام سیاسی اسلام» مطرح کرد؛ ✅ امروزه با توجه به وضعیت کشورهای مسلمان چالشی که با آن روبرو هستیم تعدد دار الاسلام‌ است؛ به این معنا که دیگر با یک دار الاسلام مواجه نیستیم، بلکه چندین دارالاسلام در نقاط مختلف جهان وجود دارد. این مشکل را مترجمین در ترجمه عربی به فارسی این کلمه برطرف کرده‌اند؛ زیرا بجای لفظ دار الاسلام تعبیر جهان اسلام را بکار گرفته‌اند. ✅ کثرت مسلمانان یک منطقه به تنهایی دلیل بر اطلاق دارالاسلام به آن منطقه نمی‌شود. برای این کار علاوه بر کثرت جمعیت مسلمانان، وجود حکومت اسلامی نیز ضروری است. ✅ چالش دیگر وجود مرز میان دو یا چند حکومت شیعی است؛ به عبارت دیگر وجود چند دار الایمان چگونه قابل توجیه خواهد بود؟ این چالش به این معنی است که در یک دوره زمانی چند ولی فقیه وجود دارد. ✅ برای پاسخ به این مسئله در ابتدا از احکام اولیه استفاده می‌شود؛ از این رو باید گفت پهنه و قلمروی اعمال ولایت ولی فقیه محدود به دو حد است: حوزه بسط ید فقیه و تزاحم مورد؛ یعنی مصداق و قلمرو متعلق ولایت یک فقیه با فقیه دیگر. در واقع ولی فقیه فقط در این چارچوب می‌تواند ولایت خود را اعمال کند. ✅ حوزه بسط ید فقیه: به گستره مکانی و جغرافیایی که به لحاظ تحقق خارجی دست فقیه برای اجرای فرامین الهی باز بوده و فرامین وی فی الجمله مورد تبعیت قرار گرفته و به اجرا در می آید، گفته می‌شود؛ به عبارت دیگر این موضوع همان مسئله مقبولیت و مشرعیت است. ————————— 🔎@fiqhenezam_com
🚨 فوری 🔔 دبیرخانه علوم انسانی اسلامی مفتاح با همکاری موسسه آموزش عالی اجتهاد برگزار می‌کند: ✅ سلسله جلسات هم‌اندیشی فقه نظام 🎤 با حضور: آیت الله سید علی‌اکبر حائری آیت الله محمدحسین احمدی فقیه یزدی آیت الله محمدحسین ملک‌زاده ⏰ زمان: چهارشنبه مورخ ۲۴ شهریورماه، ساعت ۸:۳۰ صبح 💻 شرکت در جلسه به صورت مجازی و آنلاین خواهد بود. ◀️ به منظور شرکت در جلسه مجازی نام و نام خانوادگی به همراه مقطع تحصیلی خود را به شماره 3000646400 ارسال فرمایید. ————————— 🔎@fiqhenezam_com
✅ آیت‌الله کعبی در درس خارج «حقوق اساسی» مطرح کرد؛ ⬅️ از منظر علمای شیعه مبدأ حاکمیت، سیادت و مشروعیتْ نصب الهی است. بر اساس این اندیشه، رأی مردم نزد شیعه جایگاهی نداشته و سبب مشروعیت نمی‌شود؛ هرچند سبب مقبولیت و قدرت است. در مقابل این اندیشه، اهل سنت مبدأ مشروعیت و سیادت را پس از پیامبر ‌اکرم (ص) مردم می‌دانند. ⬅️ مرحوم منتظری در صدد جمع میان این دو اندیشه است از این رو در نگاه ایشان جایی که حاکمیت با نصب الهی تعیین می‌شود -مانند نصب پیامبر اکرم (ص) و امامان شیعه- مردم نقشی ندارند. اما در زمان غیبت امام (عج)، علاوه بر نصب امام معصوم، رأی مردم نیز در حاکمیت مؤثر است و علاوه بر مقبولیت، سبب مشروعیت نیز دانسته می‌شود. ⬅️حکومت اسلامی در منابع دینی با اصطلاح خاصی بیان نشده است. لذا برای پاسخ به چیستی حکومت اسلامی لازم است عناصر دخیل در مفهوم حکومت اسلامی مورد تحلیل و بررسی قرار گیرد. ⬅️ عناصر مقوم در یک مفهوم یا به نحو «علی‌التعیین» است یا به نحو «علی‌البدل». اگر یک عنصر به نحو علی‌التعیین در یک مفهوم اخذ شود، همواره در آن مفهوم حضور دارد و از آن جدا نمی‌شود. اما اگر عنصری به نحو علی‌البدل در یک مفهوم اخذ شود، حضورش در آن مفهوم تابع شرایط و عناصر دیگر خواهد بود. ⬅️ از عناصر مقوم حکومت اسلامی به نحو علی‌التعیین، اداره جامعه بر اساس شریعت جامع اسلامی است. بر این اساس قانون حاکم بر جامعه می‌بایست شریعت جامع اسلامی باشد. ⬅️ گاهی برخی پدیده‌های اجتماعی با تک تک قوانین جزئی شریعت اسلامی سازگار است، اما با مقاصد شریعت در تضاد می‌باشد. به عنوان نمونه اگر سیستم اقتصادی جامعه، بر اساس تک تک قوانین مطرح در شریعت فاقد اشکال باشد، اما با برخی مقاصد شریعت مانند عدم تجمع سرمایه نزد قشر خاصی و... در تضاد باشد، نمی‌توان آن حکومت را اسلامی دانست. ————————— 🔎@fiqhenezam_com
✅ آیت‌الله علیدوست در درس خارج «فقه سیاسی» مطرح کرد؛ 🔻 تعینات دال بر عدم اعتبار رأی مردم ✅ دلیل دوم: اسناد نقلی دال بر جانشینی و نیابت فقیه در عصر غیبت از معصوم علیهم السلام در اداره امور اجتماع و مسلم انگاری عدم اعتبار به رای مردم در اداره شئون آنها در عصر حضور امام علیه السلام. 🔻 امام خمینی (ره) می فرماید: ⬅️ ولایت فقیه (یعنی داشتن حکومت و سیاست که مجری احکام شریعت و مقیم حدود الهی و اخذ خراج و متصرف آنها در مصالح مسلمین باشد) واضح است و نیاز به استدلال ندارد و مسئله نظری نیست. زیرا دین جامع، جهانی و جاودان است و باید شخص فقیه در رأس آن باشد ⬅️ روایاتی بر این پدیده دلالت می کند از جمله مرسله فقیه: «قال رسول الله اللهم ارحم خلفائی قیل یا رسول الله (ص) و من خلفائک؟ قال الذین یأتون من بعدی یروون عنی حدیثی و سنتی». ⬅️ سند: هر چند در کتاب من لا یحضره الفقیه سندی برای آن ذکر نشده است اما امام خمینی می فرماید تعدد طرق دارد. از سوی دیگر امام بر این باور است که چون در روایت از کلمه قال استفاده شده است اعتبار روایت کمتر از روایات ابن ابی عمیر نیست. ⬅️ دلالت: معنای خلافت یا اینگونه است که گفته شود روایت ظهور در معنای جانشین در حکومت‌داری است یا معنای عامی دارد که از باب قدر متیقن شامل معنای اول نیز می شود. ⬅️ نتیجه: «فیظهر من الروایه ان للعلما جمیع ما لَه الا ان یدل دلیل علی اخراجه فیتبع». پس جمیع آنچه که برای پیامبر است برای علما (فقها) نیز می‌باشد. از این روایت استفاده می شود فقیه در عصر غیبت در جمیع شئون جانشین پیامبر است. ————————— 🔎@fiqhenezam_com
✅ آیت الله اعرافی در درس خارج «فقه تربیتی» مطرح کرد؛ ⬅️ فعالیت‌هایی را که برای پرورش شخصيت افراد در ابعاد غير آموزشي انجام می‌گیرد، تربيت به معناي خاص ناميده می‌شود. ⬅️ اصل وظيفه‌مندی حاکميت و نهاد حکومت در برخي از زمينه‌هاي تربيت به معناي عام، امر مسلمي است که متفکرين فلسفه‌ تربيت و قوانين و مقررات بین‌المللی به آن اشاره کرده‌اند. ⬅️ در قانون حقوق بشر و بیشتر کنوانسیون‌هایی که در دنيا وجود دارد، بخشی از وظايف آموزشی را بر عهده دولت‌ها گذاشته اند و بر این باور هستند که کمترین وظیفه دولت‌ها آموزش برخی از موضوعات به شهروندان خود است. ⬅️ در دیدگاه‌های فلسفه تربيت نیز «رشد اجتماعي افراد جامعه» مورد توجه قرار گرفته است. افرادی مانند دیویی و بسیاری از متفکرين سکولار دیگر بر این نظر هستند که دولت بايد به رشد اجتماعي افراد جامعه، توجه کند و در قبال آن ضامن است. رشد احتماعی افراد شامل فراگیری قواعدي مانند انتخابات، مقررات راهنمایی و رانندگی، نظامات آموزش و پرورش و... می‌باشد. 🔻 در خصوص ميزان تکليف نهاد حکومت و حقی که حاکميت در برابر تعلیم افراد جامعه دارد دو ديدگاه اساسي وجود دارد: 1️⃣ دیدگاه رايج در دوره معاصر که در دولت‌های ليبرال و ليبرال دموکراسي می‌باشد. این دیدگاه مبتني بر فلسفه ليبراليستي و مبانی خاص خود است. آنچه در این نوع دیدگاه مطرح می‌شود، بحث «دولت رفاه» است؛ یعنی اینکه دولت و حاکميت وظیفه‌ای در برابر تربيت فردی، اخلاق فردی و ديني افراد ندارد البته اخلاق اجتماعی از این قاعده مستثنی است. 2️⃣ دیدگاه دولت ایدوئولوژیک (مدینه فاضله): دولت در قبال فرهنگ، دين و اخلاق مردم وظيفه دارد. اين امر اختصاص به اسلام ندارد و طيفی از دیدگاه‌ها در ذیل آن مطرح است. ————————— 🔎@fiqhenezam_com
❇️ آیت الله اراکی در درس خارج «فقه نظم سیاسی» ذکر کرد؛ 🔻حق تملک و ثبات مالکیت ✅ اصل تملک یعنی هر کنندۀ کاری، مالک نتیجۀ کار خود است. مراد از کار، فعل اقتصادی است؛ به این معنا که اقدامات شخص ایجاد ارزش مالی و مالیت ‌کند. در مکاسب از آن تعبیر به منفعت عقلایی مقصوده شده است. ✅ در مواردی حیازت، کار اقتصادی محسوب می‌شود؛ مانند صیادی و حیازت ماء. اما در برخی موارد حیازت صرف، کار اقتصادی نیست؛ مانند اینکه کسی به عنوان مقدمۀ احیاء، دور زمین سنگ چینی کند، در این صورت حق مالکیت به وجود نمی‌آید بلکه شخص دیگری حق ایجاد مزاحمت برای او ندارد. اما اگر این تحجیر از مقدمیت بیرون بیاید، مثلا کسی چند سال زمینی را سنگ چینی و رها کرده است، هیچ حقی برای او ایجاد نمی‌شود. ✅ ثبات مالکیت؛ یعنی اگر کسی مالک امری شد، تا زمانی که این چیز وجود دارد، همچنان مالکیت او بر این مال ادامه دارد. ✅ از جمله نتایج ثبات مالکیت این است که اگر شخصی بر مال دیگری کاری انجام داد که موجب ایجاد ارزش افزوده در آن شد، آن ارزش برای مالک ابتدایی است و به ملک شخصی که کاری انجام داده نمی‌شود مگر آنکه با اذن یا امر مالک اول این کار را کرده باشد. ✅ اما اگر کاری که انجام داده، باعث افزوده شدن عین بر آن ملک شد، در صورتی که با اجازه مالک اول باشد، مالک عین افزوده شده خواهد بود و اگر قابل انفصال نباشد، با مالک مال اول شریک خواهد شد. ————————— 🔎@fiqhenezam_com
🔻آیت‌الله کعبی در درس خارج «حقوق اساسی» مطرح کرد؛ ✅ در لزوم اطاعت از اوامر حاکم، تفاوتی در متعلَق آن نیست؛ اگر حاکم در شرایطی امر مستحب یا مباحی را دارای مصلحت ملزمه‌ای دانسته و به آن امر کرد، لازم است اطاعت گردد. 🔻 تفاوت فتوا و حکم حکومتی؛ 1️⃣ فتوا خبر دادن از حکمی است که خداوند متعال جعل کرده است، اما حکم حکومتی، انشا و امری است که حاکم بر اساس اختیاراتی که از طرف خداوند دارد، در قالب «حکمتُ» صادر می‌کند. 2️⃣ فتوا حکم شرعی کلی است، اما حکم حکومتی، جزئی، ناظر به مصادیق و در مورد مشخصی می‌باشد. 3️⃣ فتوا دستورالعمل کلی اسلام است اما حکم حکومتی در مقام تطبیق و اجرای آن دستورالعمل‌ها می‌باشد. 4️⃣ فتوا، برخلاف حکم حکومتی که به تشخیص حاکم و بر اساس مصالح نوع مردم صادر می‌شود، بر اساس مصالح و مفاسد واقعی نوعی، فردی، جزئی، دینی یا دنیوی می‌باشد. 5️⃣ فتوا مربوط به احکام شرعیِ ثابت و دائمی است اما حکم حکومتی موقتی بوده و اعتبار آن تا زمانی است که مصلحت سبب صدور آن، باقی باشد. ✅ منظور از جامعۀ سیاسی، فعالان سیاسی نیست بلکه نهاد کلانی مانند روستا، شهر، کشور و بین‌الملل است که شامل همۀ مجموعه‌های جزئی در شبکه‌بندی روابط اجتماعی می‌شود. 🔻جامعۀ سیاسی دارای چهار ویژگی است. ✅ افراد جامعه نسبت به آن احساس تعلق دارند. ✅ بین افراد جامعه انسجام و همگرایی است؛ زیرا هیچ مجموعه‌ای بدون انسجام شکل نخواهد گرفت. ✅ قدرت در جامعۀ سیاسی از نوع قدرتِ سیاسی است. ✅ هنجارهای جامعۀ سیاسی توسط فشار اجتماعی یا الزامات حکومتی بر افراد جامعه تحمیل می‌شود. ———————— 🔎@fiqhenezam_com
◼️ لحظاتی پیش علامه حسن‌زاده آملی دار فانی را وداع گفتند. □ علامه حسن‌زاده آملی متولد سال ۱۳۰۷ در قریه ایرابخش لاریجان شهرستان آمل از فیلسوفان متأله، فقیه، عارف، منجم و مدرس دروس حوزوی است. □ این عالم برجسته و شهره جهان اسلام در ادبیات، ریاضی، هیئت و .... تبحر خاص داشت و به زبان‌های فرانسوی و عربی نیز مسلط بود. □ اشعار اثرگذار و جذاب به زبان طبری و فارسی دارد و تاکنون حدود ۱۹۰ اثر از علامه حسن‌زاده آملی به ثبت رسیده است. ———————— 🔎@fiqhenezam_com