♦️هنر فقیه موضوع‌شناسی و استخراج حکم عقود مستحدثه می‌باشد ✅ آیت الله هادی عباسی خراسانی در درس خارج «بانکداری اسلامی» بیان کرد: ⬅️ اولین رشد معاملات،‌ معامله کالا به درهم و دینار بود. در آن زمان وزن درهم و دینار، ملاک بود و خصوصیات دیگر ارزش ذاتی، تبعی و عرضی نداشتند. ارزش ذاتی طلا و نقره به مرور زمان تبدیل به ارزش اعتباری شد که امروزه رایج می‌باشد. ⬅️ آغاز بانک‌ها از امانت‌داری و امانت‌گذاری بود؛ از این رو اولین عقدی که باید در مورد آن بحث شود، امانت است. به همه اهل اقتصاد عرض می‌کنیم که فلسفه تشکیل بانک‌ها و قراردادها، عنوان امانت‌داری می‌باشد. این افراد باید سعی کنند امین مردم باشند. همچنین برای دوری از ربا، نباید به دنبال بهره‌های کلان باشند. ⬅️ آیا نحوه تقابل ما با موضوعات جدید باید همانند برخورد با عقود قدیمی لکن با ظهری متفاوت باشد یا باید به نحو دیگری برخورد کرد؟ چند نظر در این خصوص مطرح است: 1️⃣ طرفداران این نظریه اخباریون و برخی اصولیون می‌باشند. آنها بر این باور هستند که باید مسائل جدید را با موارد گذشته تطبیق بدهیم. اگر همان‌ها بود، مشروع وگرنه نامشروع است. 2️⃣ طرفداران این نظریه قائل هستند که ما عقود گذشته داریم ولی با رنگ جدید است. 3️⃣ نظر دیگر که ما نیز قائل به آن هستیم چنین است که این عقود، جدید و مستحدثه می‌باشند به گونه‌ای که در گذشته وجود نداشته‌اند. در این میان هنر فقیه موضوع‌شناسی و استخراج حکم آنها است. مسائل جدید و قدیم به وجه اصالت «و أصلها ثابت» با یکدیگر متحد هستند و از نظر فرعها حادث و فی الأزمنة با همدیگر متفاوت می‌باشند. متن کامل: https://b2n.ir/e55181 ————————————————————————————-— #فقه_نظام #درس_خارج #فقه_مسائل_بانکداری #آیت_الله_هادی_عباسی_خراسانی 🔎@fiqhenezam_com

♦️ بر اساس آیات قرآن کریم، رابطه میان حاکمیت و دین تساوی است/ دین برای تأمین سعادت دنیا و آخرت نازل شده است ✅ حجه الاسلام محمد رضا عصمتی در درس خارج «فقه التقنین» بیان کرد: 🔻در خصوص رابطه دین و حاکمیت نظرات مختلفی بیان شده است؛ 1️⃣ برخی بر این بارو هستند که دین و حاکمیت دو عنوان متباین از یک دیگر هستند؛ به این معنا که وظیفه حاکمیت، تأمین معاش مردم و وظیفه دین، تأمین کننده آخرت مردم است. 2️⃣ عده ای دیگر می‌گویند دین با حاکمیت مرتبط می‌باشد اما نسبت میان آنها عام و خاص من وجه است که گاهی از آن تعبیر به نظارت دین می‌کنند؛ بر این اساس دین در برخی از شئون حاکمیت دخالت می‌کند و برخی از شئونات حاکمیت در حوزه دین وجود ندارد. 3️⃣ نظریه سوم این است که رابطه میان حاکمیت و دین، رابطه تساوی است. در نگاه طرفدارن این نظریه، دین یعنی حاکمیت و حاکمیت یعنی دین. دین در تمامی شئونات معنوی، سیاسی، اقتصادی و ... دخالت دارد؛ به این معنا که باید حاکمیت دین بر قرار باشد تا جامعه به سعادت خود برسد. دین حاکمیت را به سمتی حرکت می‌دهد که معنویت در دنیا حاکم شود. ⬅️ با بررسی داستان زندگی برخی از پیامبران در قرآن کریم به این نتیجه می‌رسیم که آنها هر چند خود مستقیم حاکمیت را به دست نگرفته بودند اما با امر خداوند در تمامی شئونات مردم دخالت می‌کرد. همچنین از آیه چنین برداشت می‌شود که مردم باید در صحنه حضور داشته باشند. در غیر این صورت پیامبر کارایی خود را نخواهد داشت. متن کامل: https://b2n.ir/p30364 ——————————————————— #فقه_نظام #درس_خارج #فقه_تقنین #حجه_الاسلام_محمد_رضا_عصمتی 🔎@fiqhenezam_com

♦️ قلمرو بحث ولایّت/دوگانگی فقهی، کلامی ولایت فقیه، صحیح نیست ✅ آیت‌الله علی‌اكبر رشاد در درس خارج «فقه الولایه» بیان کرد: ⬅️ قلمروشناسی بحث ولایّت به این بستگی پیدا می‌کند که با چه اصطلاحی این عنوان را به کار می‌بریم تا جایگاه و ماهیت آن در علوم مشخص شود؛ به عنوان مثال وقتی از ولایت تکوینیّه سخن به میان می‌آید، قاعده این است که در فلسفه بحث شود لکن در فلسفه اسلامی به این جهات کم عنایت شده و بیشترین تمرکز آن به حیث توجیه نظام علیّ‌معلولی‌مُلکی، است. در حالی که می‌توان مَبحث «ولایّت تکوینیّه» را در فلسفه مطرح کرد ⬅️ جوهرِ کلمه ولایّت، صرف معنای قُرب نیست بلکه جوهر، «صله و وثیقه» است که میان دو عنصر برقرار می‌شود. در مسئله «ولیّ‌امر» نیز نمی‌خواهیم بگوییم همه موارد «نُصرت» است. حال سوال این است که ولایت چرا به معنای سرپرستی به کار می‌رود؟ به این دلیل که میان ولیّ‌امر و مَوالّی علیهم یک صله و رابطه خاصی برقرار می‌شود. ⬅️ اینکه فکر کنیم مسئله «ولایّت فقیه» فقط یک بحث کلامی است یا فقط یک بحث فقهی، دوگانه دقیق نیست؛ زیرا به لحاظ حکم وضعی، حیث کلامی دارد و به لحاظ حکم تکلیفی، حیث فقهی دارد در نتیجه جایگاه بحث «ولایّت فقیه» و کلاً بحث «ولایّت سیاسیّه» روشن می‌شود. ⬅️ مسئله «فقه الولایه» در حقیقت صدر «فقه السیاسه» می‌شود نه صدر فقه الحکومه. مقدم بودن آن نسبت به فقه السیاسات اللاحکومیه به این دلیل است؛ زمانی که حکومتی برقرار نیست، ولیّ فقیه برای مؤمنین مرجع است و مردم باید در شئون خود به او مراجعه کنند. آنها به بهانه اینکه ولی فقیه حکومت بالفعل ندارد، تحاکم إلی الطاغوت نمی‌توانند بکنند. متن کامل: https://b2n.ir/q02071 ————————————————————————————-— #فقه_نظام #درس_خارج #فقه_الولایه #آیت_الله_علی_اکبر_رشاد 🔎@fiqhenezam_com

📘 خرید اینترنتی کتاب «نظام مدیریت دانش و طبقه‌بندی علوم با رویکرد اسلامی» ✍ به قلم استاد محمدحسین ملک‌زاده 📚 به همت انتشارات منهاج علم 🛒 علاقه‌مندان از این پس می‌توانند این کتاب را از سایت پاتوق کتاب فردا تهیه نمایند: 🌐 https://bookroom.ir/97522/نظام_مدیریت_دانش_و_طبقه_بندی_علوم_با_رویکرد_اسلامی 📜 معرفی اثر: 🌐 http://ihkn.ir/?p=27247

♦️ اگر انسان، علوم تجربی را آیت خدا می‌دانست، هیچگاه آن را در مسیر تخریب، وحشیگری، قتل و غارت استفاده نمی‌کرد ✅ حجه الاسلام محسن ملکی ابرده در درس خارج «فقه الطبابه» بیان کرد: ⬅️ مبادی و مقدمات بحث داروسازی، شامل دو مرحله می‌شود: مرحله اوّل تحصیل علم نظری. مرحله دوّم بکارگیری علم نظری برای تحقّق عملی داروسازی. ⬅️ ادلّه‌ی تحصیل علم نظری در حوزه علوم تجربی در قرآن و حدیث فراوان است: از آن جمله آیه 20 سوره عنکبوت می‌باشد که می‌فرماید در زمین سیر کنید و ببینید خلق چگونه است. یعنی با خلقت آشنا شوید؛ بنابراین علم فلسفه در قسمت طبیعیات که به یک معنا از علوم اسلامی است، عهده‌دار این امر است. هستی‌شناسی در قسمت طبیعیات از علم فلسفه در طول تاریخ توسّط اسلام و حتّی قبل از اسلام توسّط سقراط و ارسطو مطرح بوده است. عمومات و مطلقات قرآن فراگیر می‌باشند و هر میزان که عقل توانایی برداشت از آن را داشته باشد، گویش دارند. علوم تجربی یکی از علوم مورد نیاز انسان است و صنعت داروسازی از همین علوم و در قسم نظری می‌باشد؛ از این رو می‌توان گفت مقالاتی که در علوم تجربی نوشته می‌شود پاسخ دادن به این ندای قرآن است. ⬅️ علوم تجربی یکی از پایه‌های معرفتی انسان محسوب می‌شوند؛ هرچند بشر به دلیل توقّف بر طبیعت و شناخت آن، مسأله‌ سفر از طبیعت به سوی حقیقت را فراموش کرده است. اگر انسان این حقیقت گرانمایه را مورد توجّه قرار می‌داد، تمام علوم تجربی برای او تأمین کننده‌ سعادت دنیا و آخرت بودند. ⬅️ اگر انسان، علوم تجربی را آیت خدا و آیه حقّ‌شناسی می‌دانست، همان گونه که قرآن می‌فرماید: «أَ فَلا يَنْظُرُونَ إِلَى الْإِبِلِ كَيْفَ خُلِقَت» هیچگاه علوم تجربی در مسیر تخریب، آدمکشی، وحشیگری و قتل و غارت استفاده نمی‌شد بلکه بعد از تأمین زندگی مدرن و مترقّی، به مقصد مهم حق‌شناسی می‌رسید و حقّ‌شناسی را از مسیر علوم تجربی به نمایش در می‌آورد. 📝 متن کامل: https://b2n.ir/j78786 ————————————————————————————-— #فقه_نظام #درس_خارج #فقه_الطبابه #حجه_الاسلام_محسن_ملکی_ابرده 🔎@fiqhenezam_com

‏ ♦️ليْسَ‏ بِوَلِيٍ‏ لِي‏ مَنْ‏ أَكَلَ‏ مَالَ‏ مُؤْمِنٍ‏ حَرَاماً / بازاری که در آن حرام رواج داشته باشد بازار اسلامی و شیعی نیست ✅ آیت الله هادوی تهرانی در درس خارج «مکتب و نظام اقتصادی اسلام» ذکر کرد؛ ⬅️ از دیگر نهادهای غیر دولتی، نهاد بازار است. هرچند بازار نهاد غیر تولیدی محسوب می‌شود اما نقش اساسی در اقتصاد اسلامی دارد؛ زیرا مکانی است که تولید کنند و مصرف کننده به هم می‌رسند. اگر تولید کنند نتواند محصول خود را در بازار بفروشد، تولید او متوقف می‌شود. از سوی دیگر اگر مصرف کننده نتواند نیازهای خود را در بازار تأمین کند، زندگی او مختل می‌شود. ⬅️ ویژگی ‌های بازار اسلامی در روایات زیادی ذکر شده است که با کنار هم قرار دادن آنها چنین به دست می‌آید که در بازار اسلامی فروشنده باید دلسوز خریدار باشد و از انجام اعمالی مانند بیع غرری و ... خود داری کند. این خلاف چیزی است که امروزه در بازارها رواج دارد. ⬅️ صاحب وسائل برخی از روایات بازار را با موضوع «ابواب ما یکتسب به» طبقه بندی کرده است. هر چند برخی روایات این ابواب از سند کافی برخوردار نیستند اما ایشان بر اساس تسامح آنها را ذکر کرده است. ⬅️ بر اساس روایت «لَيْسَ‏ بِوَلِيٍ‏ لِي‏ مَنْ‏ أَكَلَ‏ مَالَ‏ مُؤْمِنٍ‏ حَرَاماً». فردی که مال مومنی را از طریق حرام بخورد، شیعه نیست؛ از این روی می‌توان گفت بازاری که در آن حرام رواج داشته باشد بازار اسلامی و شیعی نیست. 📝 متن کامل: https://b2n.ir/z63705 ————————————————————————————-— #فقه_نظام #درس_خارج #اقتصاد #آیت_الله_هادوی_تهرانی 🔎@fiqhenezam_com

♦️اقسام مالکیت در فضای مجازی / جایگاه متاروس در اقسام مالکیت ✅ حجه الاسلام زمانی فرد در درس خارج «فقه فضای مجازی» مطرح کرد؛ ⬅️ ملکیت در فضای مجازی در دو بخش حقیقی و اعتباری مورد بحث قرار می‌گیرد. ملکیت حقیقی عبارت است از مالکیتی که بر اساس عوامل خارجی تحقق پیدا می‌کند و قابل سلب نمی‌باشد. ملکیت اعتباری مالکیتی است که بر اساس قرارداد تحقق پیدا می‌کند و قابل سلب می باشد. ⬅️ ملکیت حقیقی بر سه قسم است؛ نخست ملکیت خداوند نسبت به عالم امکان. دوم مالکیت انسان نسبت به نفس و قوای خود و سوم مقوله مِلک؛ ملک از مقولات دهگانه‌ای است که عرضی می‌باشد. ⬅️ برای مکلیت اعتباری تقسیم بندیهای مختلفی وجود دارد. از یک جهت به ملکیت عین و مکلیت منفعت تقسیم می‌شود. از جهت دیگر متعلق آن یا موضوع حقیقی است مانند کتاب، خانه و... یا موضوع مجازی مانند مالکیت نرم افزارهایی که کاربرد آنها در فضای مجازی می‌باشد. ⬅️ متاورس مقوله جدیدی می‌باشد که در فضای مجازی ایجاد شده و با استقبال گسترده‌ای مواجه شده است. متاورس به معنای ما بعد دنیا می‌باشد. در متاورس شما هر آنچه می‌خواهید را می‌توانید خرید و فروش کنید اما استفاده و کاربرد آن فقط در فضای مجازی است. ⬅️ آیا مالکیت مجاز در مجاز از دیدگاه اسلام پذیرفته شده است و یک فرد مسلمان می‌تواند در متاورس سرمایه گذاری کند و از آن طریق کسب درآمد کند؟ متن کامل: https://b2n.ir/p09052 ————————————————————————————-— #فقه_نظام #درس_خارج #فضای_مجازی #حجه_الاسلام_زمانی_فرد 🔎@fiqhenezam_com

♦️ مسئله فقه، دانشی ناظر به تحقق ❇️ آیت الله محمد حسین ملک زاده در یادداشتی تصریح کرد: ⬅️ دانش فقه، عمدتاً به نظام رفتاری می‌پردازد و از جنس دستورالعمل، برنامه کار و اقدام است. اساساً این دانش تدوین شده است تا در عالَم خارج، در فعل مکلفین و در زندگی بشر تحقق یابد؛ از همین رو بی‌هیچ دغدغه می‌توان گفت فقه، دانشی ناظر به تحقق است. همین امر، یعنی ناظر به تحقق بودنِ فقه، می‌تواند ضامن تحقق عینی و عملی آن هم باشد. اگر فقیه در مقام اجتهاد و فقاهت با عنایت به این حقیقت و با لحاظ مقام امتثال و تحقق که پهنۀ واقعی حیات انسان است، به استنباط بپردازد طبعاً خروجی استنباط او دست کم در مواردی که می‌تواند شامل موارد مهم و سرنوشت‌سازی هم باشد، متفاوت خواهد بود. ⬅️ همان‌گونه که بارها گفته‌ایم برای زندگی انسان می‌توان پنج سطح فردی، خانوادگی، اجتماعی، حکومتی و تمدنی در نظر گرفت. همچنان که گفته شد، فقه برای تحقق در خارج و زندگی انسان شکل گرفته و تدوین شده است اما اینکه فقه در چه سطحی از سطوح پنج‌گانۀ زندگی انسان تحقق پیدا کند، بیش از همه در گرو آن است که این فقه در مقام تحقیق و تدوین، برای کدام‌یک از این سطوح و با لحاظ کدام‌ یک از آنها تدوین شده و کدام سطح از این سطوح را هدف‌گیری و هدف‌گذاری کرده است. ⬅️ به طور مثال فقهی که برای تحقق در زندگی فردی و ناظر به آن تنظیم شده است در صورت موفقیت در مقام اجرا، فقط در زندگی فردی و شخصی انسان‌ها خود را نشان می‌دهد و زندگی آنها را عمدتاً در همین سطح سامان و جهت می‌دهد. طبعاً انتظار از چنین فقهی برای تأثیرگذاری جدّی و اساسی در سطوح و لایه‌های دیگر در حیات بشر، انتظار به جایی نیست. پس اگر مثلاً می‌خواهیم فقه در عرصه حکومت، حکومت‌داری و حکم‌رانی، تحقق و تجلی یابد و یک ساختار حکومتی مبتنی بر شریعت اسلامی شکل بگیرد، نخست باید فقهی مناسب و متناسب با این سطح از زندگی انسان‌ها را سامان دهیم و عرضه نماییم. البته آشکار است که این سخن بدان معنا نمی‌باشد که به محض شکل‌دهیِ نظری به فقهی با رویکرد حکومتی و تدوین فقه تخصصی و مضافی همچون فقه الحکومه، کار تمام می‌شود و به پشت سر نهادن هیچ مرحله و برداشتن هیچ گام دیگری نیاز نیست ولی بدون شک، یکی از مهم‌ترین گام‌ها در مسیر تحقق فقه در عرصه حکومت، تدوین فقه ناظر به تحقق در این سطح و عرصه است. همین مطلب درباره تحقق فقه در دیگر سطوح و ساحات حیات بشر نیز صدق می‌کند. ========================================== #فقه_نظام #بیانات #تفقه_جامع #آیت_الله_محمد_حسین_ملک_زاده 🔎@fiqhenezam_com

♦️عرف عهده دار تشخیص مصداق مستحبات ✅ حجه الاسلام خطاط در درس خارج «سبک زندگی اسلامی» مطرح کرد؛ ⬅️ عناوینی مانند ادب، حسن خلق، معروف، خیر و ... کلیاتی را به ما ارائه می‌دهند. بحث در این است که تشخیص مصادیق واقعیه خارجی این موارد بر عهده چه کسی است؟ ⬅️ در اصول فقه دو شبه مصداقیه و شبه صدقیه ذکر شده است که با همدیگر تفاوت دارند. شبه صدقی از شبهات حکمی محسوب و یک مفهوم عام را منطبق بر یک مفهوم عام جزئی‌تر می‌کند؛ به عنوان مثال احترام که یک مفهوم کلی می‌باشد منطبق بر مفاهیم قیام و سلام می‌شود. این موارد مصداق نیستند. مراد ما از اینکه می‌گوییم تشخیص مصداق بر عهده کیست، مفهوم کلیه است نه وقایع خارجی. قطعا تشخیص وقایع خارجی بر عهده مکلف می‌باشد. ⬅️ صاحب جواهر بر این باور است که تسامح در سنن همان تسامح در حکم است؛ به عنوان نمونه زمانی که با استناد به دلیل ضعیفی اکرام رحم مستحب دانسته شد، به ضعف سند توجه نمی‌شود و حکم استحباب رحم پذیرفته می‌شود. بعد از مشخص شدن موضوع عام، آداب در حکم و موضوع آن قابل تسامح است. ⬅️ قاعده تسامح را در کلیت نمی‌پذیریم؛ از این رو در تشخیص مصداق نیز نمی‌توانیم بیان ایشان را بپذیریم. بیشتر بزرگان بر این باور هستند که این گونه موارد باید رجائا انجام داده شود. آنها تسامحی که مستحب ساز باشد را نمی پذیرند. متن کامل: https://b2n.ir/s72580 ————————————————————————————-— #فقه_نظام #درس_خارج #سبک_زندگی #حجه_الاسلام_خطاط 🔎@fiqhenezam_com