✔️ آیت الله سید احمد #مددی(حفظه الله تعالی): 🔹 #ميرداماد در معقول خوب است. در رواشح سماويه در حاشيه اش بر کشی، منقول او هم خوب است. 🔸 #ملاصدرا معقولش خوب است ولی منقولش خيلی خوب نيست، در رجال خيلی قوی نيست، در حديث شناسی خيلی قوی نيست. #رجال #فلسفه @Nardebane_feghahat

بحثی پیرامون توحید و نسبت خالق و مخلوق و حضور خداوند در عالم- 🔸 استاد حسین مفیدی https://eitaa.com/fotoooh🏠

🔶🔵🔶 نظریه «روش تنزیهی» در معارف توحیدی اصول و ضوابط تحلیل در حوزه الهیات و مباحث مختلف توحیدی را می بایست از خود معارف وحیانی و کلمات معصومین (ع) اخذ کنیم که آن را «روش تنزیهی» نامیده ایم. طبق این مبنا که از روایات متخذ است، در توصیف خدای متعال می بایست همه اطراف مساله که اثبات آنها کمال به حساب می آید برای خداوند متعال ثابت شود و همه اطراف مساله که ضعف و نقصان به حساب می آید، نفی گردد. در ادامه اصول این نظریه را مرور می کنیم: 👇👇👇 https://eitaa.com/fotoooh

🔸اصل اول: اثبات معرفت الله و خروج از تعطیل و تشبیه ضابطه کلی حرکت عقل در این عرصه، خروج از «تعطیل» و «تشبیه» است که در روایات متعددی به آن اشاره شده است: مُحَمَّدُ بْنُ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ، عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ إِسْمَاعِيلَ، عَنِ الْحُسَيْنِ بْنِ الْحَسَنِ، عَنْ بَكْرِ بْنِ صَالِحٍ، عَنِ الْحُسَيْنِ‏ بْنِ سَعِيدٍ، قَالَ‏: سُئِلَ أَبُو جَعْفَرٍ الثَّانِي عَلَيْهِ السَّلَامُ: يَجُوزُ أَنْ يُقَالَ لِلّهِ: إِنَّهُ شَيْ‏ءٌ؟ قَالَ: «نَعَمْ، يُخْرِجُهُ‏ مِنَ‏ الْحَدَّيْنِ: حَدِّ التَّعْطِيلِ‏، وَ حَدِّ التَّشْبِيهِ». (كافي (ط - دار الحديث)، ج‏1، ص: 202) موفقیت عقل و فهم بشری در درک توحید نه می بایست به تعطیل بیانجامد و اینکه هرگونه درک و فهم از توحید را منکر شود و به کلی خود را معذور و عاجز از هرگونه فهمی از الوهیت حضرت حق بداند و نه اینکه در این عرصه به تشبیه با مخلوقات و محسوسات روی آورد. دیگر اصول «روش تنزیهی» را در ادامه ذکر خواهیم کرد. هرچند عقل نمی تواند حقایق توحیدی را در توصیفات خود محدود سازد، اما از فهم این حقایق به کلی محجوب نیست: لَمْ‏ يُطْلِعِ‏ الْعُقُولَ‏ عَلَى تَحْدِيدِ صِفَتِهِ وَ لَمْ يَحْجُبْهَا عَنْ وَاجِبِ مَعْرِفَتِه‏ (نهج البلاغة (للصبحي صالح)، ص: 88) «بِالْعُقُولِ يُعْتَقَدُ التَّصْدِيقُ بِاللَّهِ وَ بِالْإِقْرَارِ يَكْمُلُ الْإِيمَانُ بِهِ وَ لَا دِيَانَةَ إِلَّا بَعْدَ الْمَعْرِفَةِ وَ لَا مَعْرِفَةَ إِلَّا بِالْإِخْلَاصِ وَ لَا إِخْلَاصَ مَعَ التَّشْبِيهِ وَ لَا نَفْيَ مَعَ إِثْبَاتِ الصِّفَاتِ لِلتَّشْبِيهِ» (التوحيد (للصدوق)، ص: 40) در این بیان شریف، معرفتی که همراه با اخلاص و نفی صفات تشبیه باشد معتبر شمرده شده است. بنابراین امکان معرفت پیدا کردن به «الله» عزوجل در میانه تعطیل و تشبیه تأیید شده است. حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ الْحَسَنِ بْنِ أَحْمَدَ بْنِ الْوَلِيدِ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ يَحْيَى الْعَطَّارُ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ أَحْمَدَ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ عِيسَى عَنْ هِشَامِ بْنِ إِبْرَاهِيمَ‏ قَالَ قَالَ الْعَبَّاسِيُ‏ قُلْتُ لَهُ يَعْنِي أَبَا الْحَسَنِ ع جُعِلْتُ فِدَاكَ أَمَرَنِي بَعْضُ مَوَالِيكَ أَنْ أَسْأَلَكَ عَنْ مَسْأَلَةٍ قَالَ وَ مَنْ هُوَ قُلْتُ الْحَسَنُ بْنُ سَهْلٍ‏ قَالَ فِي أَيِّ شَيْ‏ءٍ الْمَسْأَلَةُ قَالَ قُلْتُ فِي التَّوْحِيدِ قَالَ وَ أَيُّ شَيْ‏ءٍ مِنَ التَّوْحِيدِ قَالَ يَسْأَلُكَ عَنِ اللَّهِ جِسْمٌ أَوْ لَا جِسْمٌ قَالَ فَقَالَ لِي إِنَّ لِلنَّاسِ فِي التَّوْحِيدِ ثَلَاثَةَ مَذَاهِبَ مَذْهَبُ إِثْبَاتٍ بِتَشْبِيهٍ وَ مَذْهَبُ النَّفْيِ وَ مَذْهَبُ إِثْبَاتٍ بِلَا تَشْبِيهٍ فَمَذْهَبُ الْإِثْبَاتِ بِتَشْبِيهٍ لَا يَجُوزُ وَ مَذْهَبُ النَّفْيِ لَا يَجُوزُ وَ الطَّرِيقُ فِي الْمَذْهَبِ الثَّالِثِ إِثْبَاتٌ بِلَا تَشْبِيهٍ. (التوحيد (للصدوق)، ص: 101) در این حدیث شریف، سه مذهب توحیدی بیان شده است: 1. اثبات با تشبیه 2. نفی 3. اثبات بلاتشبیه که دو مورد اول باطل است و طریق سوم تأیید شده است. به نظر می رسد مفهوم «نفی» در این حدیث متفاوت با حدیث قبل است. https://eitaa.com/fotoooh

🔶اسلام، عامل تکامل عقلانیت 🔸حضرت امام خمینی ره: «اسلام براي اين انساني كه همه چيز است؛ يعني از طبيعت تا ماوراي طبيعت تا عالم الهيّت مراتب دارد، اسلام تز دارد، برنامه دارد اسلام. اسلام مي خواهد انسان را يك انساني بسازد جامع؛ يعني رشد به آن طور كه هست بدهد. حظّ طبيعت دارد. رشد طبيعي به او بدهد؛ حظّ برزخيت دارد، رشد برزخيت به او بدهد؛ حظّ روحانيت دارد، رشد روحانيت به او بدهد، حظّ عقلانيت دارد، رشد عقلانيت بدهد؛ حظّ الهيّت دارد، رشد الهيّت به او بدهد. همه حظوظي كه انسان دارد و به طور نقص است، الآن نرسيده است؛ اديان آمده اند كه اين ميوة نارس را رسيده اش كنند؛ اين ميوة ناقص را كاملش كنند». 📚صحيفه امام، ج 4، ص 9 ـ 22/7/1357 🏠https://eitaa.com/fotoooh

🔸🔸اصل دوم: ضعف عقل و دیگر قوای ادراکی در شناخت کامل و احاطه به خداوند مجموعه وسیعی از روایات به این حقیقت تأکید دارند که هرچند معرفت به خداوند لازم و ضروری است اما شناخت کامل و اشراف و احاطه علمی به خداوند نیز منتفی است و ظرف و ظرفیت قوای ما محدود تر از آن است که بتواند خداوند متعال را در خود جای دهد. حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ الْحَسَنِ بْنِ أَحْمَدَ بْنِ الْوَلِيدِ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ الْحَسَنِ الصَّفَّارُ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ عِيسَى بْنِ عُبَيْدٍ عَنْ عَبْدِ الرَّحْمَنِ بْنِ أَبِي نَجْرَانَ قَالَ: سَأَلْتُ أَبَا جَعْفَرٍ الثَّانِيَ ع عَنِ التَّوْحِيدِ فَقُلْتُ أَتَوَهَّمُ شَيْئاً فَقَالَ نَعَمْ غَيْرَ مَعْقُولٍ وَ لَا مَحْدُودٍ فَمَا وَقَعَ وَهْمُكَ عَلَيْهِ مِنْ شَيْ‏ءٍ فَهُوَ خِلَافُهُ لَا يُشْبِهُهُ شَيْ‏ءٌ وَ لَا تُدْرِكُهُ الْأَوْهَامُ كَيْفَ تُدْرِكُهُ الْأَوْهَامُ وَ هُوَ خِلَافُ مَا يُعْقَلُ وَ خِلَافُ مَا يُتَصَوَّرُ فِي الْأَوْهَامِ إِنَّ مَا يُتَوَهَّمُ شَيْ‏ءٌ غَيْرُ مَعْقُولٍ وَ لَا مَحْدُودٍ .. . (التوحيد (للصدوق)، ص: 106) در این حدیث شریف نکته دقیقی را در کیفیت معرفت حقیقی به خداوند و مرز آن با تشبیه و تعطیل بیان می کند و آن اینکه اولاً تصور خداوند ضروری است اما تصور امری غیر معقول و نامحدود! و این را بدانیم که هرآنچه به وهم می آید، غیر خداوند است و اوهام انسان نمی تواند ظرف تصویر خداوند متعال گردد، با این وجود این محدودیت باعث نمی شود که تصویر خداوند را تعطیل کنیم بلکه «إِنَّ مَا يُتَوَهَّمُ شَيْ‏ءٌ غَيْرُ مَعْقُولٍ وَ لَا مَحْدُودٍ». فَلَيْسَتْ لَهُ صِفَةٌ تُنَالُ، وَ لَا حَدٌّ يُضْرَبُ‏ لَهُ فِيهِ الأَمْثَالُ، كَلَ‏ دُونَ صِفَاتِهِ تَحْبِيرُ اللُّغَاتِ، وَ ضَلَ‏ هُنَاكَ‏ تَصَارِيفُ الصِّفَاتِ، وَ حَارَ فِي مَلَكُوتِهِ عَمِيقَاتُ مَذَاهِبِ التَّفْكِيرِ، وَ انْقَطَعَ دُونَ الرُّسُوخِ فِي عِلْمِهِ جَوَامِعُ التَّفْسِيرِ، وَ حَالَ دُونَ غَيْبِهِ الْمَكْنُونِ‏ حُجُبٌ مِنَ الْغُيُوبِ‏، تَاهَتْ‏ فِي أَدْنى‏ أَدَانِيهَا طَامِحَاتُ‏ الْعُقُولِ فِي لَطِيفَاتِ الْأُمُورِ. (كافي (ط - دار الحديث)، ج‏1، ص: 332) فَلَا تُدْرِكُ الْعُقُولُ وَ أَوْهَامُهَا وَ لَا الْفِكَرُ وَ خَطَرَاتُهَا وَ لَا الْأَلْبَابُ وَ أَذْهَانُهَا صِفَتَه (التوحيد (للصدوق)، ص: 46.)‏ تُقَدِّرْ عَظَمَةَ اللَّهِ سُبْحَانَهُ عَلَى قَدْرِ عَقْلِكَ‏ فَتَكُونَ مِنَ الْهَالِكِينَ. (التوحيد (للصدوق) ص56.) ضَلَّتْ فِيكَ الصِّفَاتُ، وَ تَفَسَّخَتْ دُونَكَ النُّعُوتُ، وَ حَارَتْ فِي كِبْرِيَائِكَ لَطَائِفُ الْأَوْهَام‏ (الصحيفة السجادية، ص: 148) أَنْتَ الَّذِي قَصُرَتِ الْأَوْهَامُ عَنْ ذَاتِيَّتِكَ، وَ عَجَزَتِ الْأَفْهَامُ عَنْ كَيْفِيَّتِكَ، وَ لَمْ تُدْرِكِ الْأَبْصَارُ مَوْضِعَ أَيْنِيَّتِك‏ (الصحيفة السجادية، ص: 212) قَدْ ضَلَّتِ الْعُقُولُ فِي أَمْوَاجِ‏ تَيَّارِ إِدْرَاكِهِ وَ تَحَيَّرَتِ الْأَوْهَامُ عَنْ إِحَاطَةِ ذِكْرِ أَزَلِيَّتِهِ‏ وَ حَصِرَتِ الْأَفْهَامُ عَنِ اسْتِشْعَارِ وَصْفِ قُدْرَتِهِ وَ غَرِقَتِ الْأَذْهَانُ فِي لُجَجِ أَفْلَاكِ مَلَكُوتِهِ‏ (التوحيد (للصدوق)، ص: 71) الصِّفَاتِ وَ مُمْتَنِعٌ عَنِ الْإِدْرَاكِ بِمَا ابْتَدَعَ مِنْ تَصْرِيفِ الذَّوَاتِ‏ وَ خَارِجٌ بِالْكِبْرِيَاءِ وَ الْعَظَمَةِ مِنْ جَمِيعِ تَصَرُّفِ الْحَالاتِ مُحَرَّمٌ عَلَى بَوَارِعِ ثَاقِبَاتِ الْفِطَنِ تَحْدِيدُهُ‏ وَ عَلَى عَوَامِقِ نَاقِبَاتِ الْفِكْرِ تَكْيِيفُهُ وَ عَلَى غَوَائِصِ سَابِحَاتِ الْفِطَرِ تَصْوِيرُهُ‏ لَا تَحْوِيهِ الْأَمَاكِنُ لِعَظَمَتِهِ وَ لَا تَذْرَعُهُ الْمَقَادِيرُ لِجَلَالِهِ وَ لَا تَقْطَعُهُ الْمَقَايِيسُ لِكِبْرِيَائِهِ- مُمْتَنِعٌ عَنِ الْأَوْهَامِ أَنْ تَكْتَنِهَهُ وَ عَنِ الْأَفْهَامِ أَنْ تَسْتَغْرِقَهُ‏ وَ عَنِ‏ الْأَذْهَانِ‏ أَنْ‏ تُمَثِّلَهُ‏ قَدْ يَئِسَتْ مِنِ اسْتِنْبَاطِ الْإِحَاطَةِ بِهِ طَوَامِحُ الْعُقُولِ وَ نَضَبَتْ عَنِ الْإِشَارَةِ إِلَيْهِ بِالاكْتِنَاهِ بِحَارُ الْعُلُوم‏ (التوحيد (للصدوق)، ص: 70) در این روایت شریف، تمثل را به ذهن نسبت داده است. عَلِيُّ بْنُ مُحَمَّدٍ وَ مُحَمَّدُ بْنُ الْحَسَنِ، عَنْ سَهْلِ بْنِ زِيَادٍ، عَنْ أَحْمَدَ بْنِ بِشْرٍ الْبَرْقِيِ‏، قَالَ: حَدَّثَنِي عَبَّاسُ بْنُ عَامِرٍ الْقَصَبَانِيُّ، قَالَ: أَخْبَرَنِي هَارُونُ بْنُ الْجَهْمِ، عَنْ أَبِي حَمْزَةَ: عَنْ عَلِيِّ بْنِ الْحُسَيْنِ عَلَيْهِمَا السَّلَامُ، قَالَ‏: قَالَ: «لَوِ اجْتَمَعَ أَهْلُ السَّمَاءِ وَ الْأَرْضِ أَنْ يَصِفُوا اللَّهَ بِعَظَمَتِهِ، لَمْ يَقْدِرُوا» .(كافي (ط - دار الحديث)، ج‏1، ص: 250)

مُحَمَّدُ بْنُ إِسْمَاعِيلَ عَنِ الْفَضْلِ بْنِ شَاذَانَ، عَنْ حَمَّادِ بْنِ عِيسى‏، عَنْ رِبْعِيِّ بْنِ عَبْدِ اللَّهِ، عَنِ الْفُضَيْلِ بْنِ يَسَارٍ، قَالَ: سَمِعْتُ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ عَلَيْهِ السَّلَامُ يَقُولُ: «إِنَّ اللَّهَ لَايُوصَفُ، وَ كَيْفَ يُوصَفُ وَ قَدْ قَالَ فِي كِتَابِهِ: «وَ ما قَدَرُوا اللَّهَ حَقَّ قَدْرِهِ‏» ؟! فَلَا يُوصَفُ بِقَدَرٍ إِلَّا كَانَ أَعْظَمَ مِنْ ذلِكَ» . (كافي (ط - دار الحديث)، ج‏1، ص: 253) بنابراین در شناخت معارف توحیدی همواره می بایست به این قاعده کلی توجه داشت که به هر مقدار خداوند متعال را با ادق معانی و اصطلاحات توصیف کنیم، بازهم خداوند در قالب این کلمات و الفاظ و اصطلاحات نمی گنجد و در نهایت می بایست خداوند را تسبیح و تنزیه کرد و گفت: «سُبْحانَ اللَّه‏» و «اللَّهُ أَكْبَر». به بیان دیگر توصیفات ما از خداوند متعال اگر همه ضوابط را هم رعایت کند، تنزل و رقیقه ای از حقیقت حضرت حق را اشاره و حکایت می کند و نسبتی با آن حقایق متعالی برقرار می کند. به بیان دیگر فهم ما از حقایق توحیدی به عجز و ضعف ادراکی ما قید می خورد: «...اللَّهُ أَكْبَرُ فِيهِ نَفْيُ كَيْفِيَّتِهِ كَأَنَّهُ يَقُولُ اللَّهُ أَجَلُّ مِنْ أَنْ يُدْرِكَ الْوَاصِفُونَ قَدْرَ صِفَتِهِ الَّتِي هُوَ مَوْصُوفٌ بِهَا وَ إِنَّمَا يَصِفُهُ الْوَاصِفُونَ عَلَى قَدْرِهِمْ لَا عَلَى قَدْرِ عَظَمَتِهِ وَ جَلَالِهِ تَعَالَى اللَّهُ عَنْ‏ أَنْ يُدْرِكَ الْوَاصِفُونَ صِفَتَهُ عُلُوّاً كَبِيراً...» (التوحيد (للصدوق)، ص: 238) « وَ مَا زَالَ عِنْدَ أَهْلِ الْمَعْرِفَةِ بِهِ عَنِ الْأَشْبَاهِ وَ الْأَضْدَادِ مُنَزَّها (التوحيد (للصدوق)، ص: 51) «أَيُّهَا السَّائِلُ اعْلَمْ مَنْ شَبَّهَ رَبَّنَا الْجَلِيلَ بِتَبَايُنِ أَعْضَاءِ خَلْقِهِ وَ بِتَلَاحُمِ أَحْقَاقِ مَفَاصِلِهِمُ الْمُحْتَجِبَةِ بِتَدْبِيرِ حِكْمَتِهِ أَنَّهُ لَمْ يَعْقِدْ غَيْبَ ضَمِيرِهِ عَلَى مَعْرِفَتِهِ‏ وَ لَمْ يُشَاهِدْ قَلْبُهُ الْيَقِينَ بِأَنَّهُ لَا نِدَّ لَه‏» (التوحيد (للصدوق)، ص: 54) 🏠https://eitaa.com/fotoooh

🔶تعابیر مرحوم کلینی ذیل روایت اول «بَابُ جَوَامِعِ التَّوْحِيدِ» از کتاب التوحید وَ هَذِهِ الْخُطْبَةُ مِنْ مَشْهُورَاتِ خُطَبِهِ ع حَتَّى لَقَدِ ابْتَذَلَهَا الْعَامَّةُ وَ هِيَ كَافِيَةٌ لِمَنْ طَلَبَ عِلْمَ التَّوْحِيدِ إِذَا تَدَبَّرَهَا وَ فَهِمَ مَا فِيهَا فَلَوِ اجْتَمَعَ أَلْسِنَةُ الْجِنِّ وَ الْإِنْسِ لَيْسَ فِيهَا لِسَانُ نَبِيٍّ عَلَى أَنْ يُبَيِّنُوا التَّوْحِيدَ بِمِثْلِ مَا أَتَى بِهِ بِأَبِي وَ أُمِّي مَا قَدَرُوا عَلَيْهِ وَ لَوْ لَا إِبَانَتُهُ ع مَا عَلِمَ النَّاسُ كَيْفَ يَسْلُكُونَ سَبِيلَ التَّوْحِيدِ أَ لَا تَرَوْنَ إِلَى قَوْلِهِ لَا مِنْ شَيْ‏ءٍ كَانَ وَ لَا مِنْ شَيْ‏ءٍ خَلَقَ مَا كَانَ فَنَفَى بِقَوْلِهِ لَا مِنْ شَيْ‏ءٍ كَانَ مَعْنَى الْحُدُوثِ ... ادامه دارد 📚الكافي (ط - الإسلامية)، ج‏1، ص: 136 🏠https://eitaa.com/fotoooh

◻️محور منظومه فکری مقام معظم رهبری توحید و غایت آن تمدن اسلامی است 🔸حجت‌الاسلام والمسلمین عبدالحسین خسروپناه کل منظومه فکری مقام معظم رهبری با محوریت توحید است؛ یعنی توحید در این منظومه فکری فقط به عنوان یک عقیده مطرح نیست؛ بلکه این عقیده باید در نظام اخلاقی و اجتماعی و تا مرحله تمدن‌سازی ورود پیدا کند. لذا محوریت منظومه فکری ایشان توحید و غایتش هم تمدن نوین اسلامی است که این تمدن توسط حضرت ولی‌عصر(عج) محقق می‌‌شود، آنچه ما می‌توانیم انجام دهیم این است که تمدنی بسازیم در مقابل تمدن غرب بایستد. 📚https://khouzestan.iqna.ir/fa/news/3632681/محور-منظومه-فکری-مقام-معظم-رهبری-توحید-و-غایت-آن-تمدن-اسلامی-است 🏠https://eitaa.com/fotoooh

مقاله «روح توحید نفی عبودیت غیر خدا» - نگارش مقام معظم رهبری https://eitaa.com/fotoooh🏠

🔸🔸🔸اصل سوم: نهی از تفکر در ذات الهی در روایات فراوانی از تفکر در ذات الهی نهی شده است و نتیجه آن حیرت و هلاکت توصیف شده است. مرحوم کلینی یازده روایات را تحت عنوان «بَابُ النَّهْيِ عَنِ الْكَلَامِ فِي الْكَيْفِيَّة» جمع کرده است، مرحوم صدوق نیز در کتاب توحید این روایات را در «باب النهي عن الكلام و الجدال و المراء في الله عز و جل» جمع آوری کرده است.‏ که به ذکر روایت اول از کتاب کافی بسنده می کنیم. مُحَمَّدُ بْنُ الْحَسَنِ‏، عَنْ سَهْلِ بْنِ زِيَادٍ، عَنِ الْحَسَنِ بْنِ مَحْبُوبٍ، عَنْ عَلِيِّ بْنِ رِئَابٍ، عَنْ أَبِي بَصِيرٍ، قَالَ: قَالَ أَبُو جَعْفَرٍ عَلَيْهِ السَّلَامُ: «تَكَلَّمُوا فِي خَلْقِ اللَّهِ، وَ لَا تَتَكَلَّمُوا فِي اللَّهِ؛ فَإِنَّ الْكَلَامَ فِي اللَّهِ لَا يَزْدَادُ صَاحِبَهُ‏ إِلَّا تَحَيُّراً» . 📚كافي (ط - دار الحديث)، ج‏1، ص: 231. همچنین: التوحيد، ص 454، ح 1، بسنده عن الحسن بن محبوب. و فيه، ص 457، ح 17، بسنده عن الحسن بن محبوب، عن عليّ بن رئاب، عن ضريس الكناسي، عن أبي عبداللَّه عليه السلام مع اختلاف يسير الوافي، ج 1، ص 371، ح 287؛ الوسائل، ج 16، ص 196، ح 21330. 🏠https://eitaa.com/fotoooh

🔸🔸🔸🔸اصل چهارم: ضرورت اخذ «معرفت الله و اسماء و صفات الهی» از وحی و کلمات معصومین ع از اصل های پیشین به این نتیجه می توان رسید که شناخت خداوند متعال و اسماء و صفات الهی می بایست از طریق وحی و اهل بیت وحی (ع) صورت پذیرد و عقل مستقل از وحی دراین وادی به حیرت و هلاکت می رسد. مرحوم کلینی در کتاب التوحید، بابی از روایات گشوده به عنوان «بَابُ النَّهْيِ عَنِ الصِّفَةِ بِغَيْرِ مَا وَصَفَ بِهِ نَفْسَهُ تَعَالى‏» که حاوی دوازده روایت است. سَهْلٌ، عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ عِيسى‏، عَنْ إِبْرَاهِيمَ، عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ حَكِيمٍ، قَالَ: كَتَبَ أَبُو الْحَسَنِ مُوسَى بْنُ جَعْفَرٍ عَلَيْهِمَا السَّلَامُ إِلى‏ أَبِي: «أَنَّ اللَّهَ أَعْلى‏ وَ أَجَلُّ وَ أَعْظَمُ‏ مِنْ أَنْ يُبْلَغَ‏ كُنْهُ صِفَتِهِ؛ فَصِفُوهُ‏ بِمَا وَصَفَ‏ بِهِ‏ نَفْسَهُ‏، وَ كُفُّوا عَمَّا سِوى‏ ذلِكَ» . (كافي (ط - دار الحديث)، ج‏1، ص: 251) سَهْلٌ، عَنِ السِّنْدِيِّ بْنِ الرَّبِيعِ، عَنِ ابْنِ أَبِي عُمَيْرٍ، عَنْ حَفْصٍ أَخِي مُرَازِمٍ، عَنِ الْمُفَضَّلِ، قَالَ: سَأَ لْتُ أَبَا الْحَسَنِ‏ عَلَيْهِ السَّلَامُ عَنْ شَيْ‏ءٍ مِنَ الصِّفَةِ، فَقَالَ‏: «لَا تَجَاوَزْ مَا فِي الْقُرْآنِ» . (كافي (ط - دار الحديث)، ج‏1، ص: 254) عَلِيُّ بْنُ إِبْرَاهِيمَ، عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ عِيسَى بْنِ عُبَيْدٍ، عَنِ الْحَسَنِ بْنِ مَحْبُوبٍ، عَنِ ابْنِ رِئَابٍ‏، وَ عَنْ غَيْرِ وَاحِدٍ: عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ عَلَيْهِ السَّلَامُ، قَالَ: «مَنْ عَبَدَ اللَّهَ بِالتَّوَهُّمِ‏، فَقَدْ كَفَرَ؛ وَ مَنْ عَبَدَ الِاسْمَ دُونَ الْمَعْنى‏، فَقَدْ كَفَرَ؛ وَ مَنْ عَبَدَ الِاسْمَ وَ الْمَعْنى‏، فَقَدْ أَشْرَكَ؛ وَ مَنْ عَبَدَ الْمَعْنى‏ بِإِيقَاعِ‏ الْأَسْمَاءِ عَلَيْهِ بِصِفَاتِهِ‏ الَّتِي وَصَفَ بِهَا نَفْسَهُ، فَعَقَدَ عَلَيْهِ قَلْبَهُ، وَ نَطَقَ بِهِ لِسَانُهُ فِي سَرَائِرِهِ‏ وَ عَلَانِيَتِهِ، فَأُولئِكَ أَصْحَابُ‏ أَمِيرِ الْمُؤْمِنِينَ عَلَيْهِ السَّلَامُ حَقّاً». وَ فِي حَدِيثٍ آخَرَ: «أُولئِكَ هُمُ الْمُؤْمِنُونَ حَقّاً». (كافي (ط - دار الحديث)، ج‏1، ص: 217، بَابُ الْمَعْبُودِ إِلَّا بِهِ‏.) 🏠https://eitaa.com/fotoooh

🔸🔸🔸🔸🔸اصل پنجم: واسطه و طریق بودن مفاهیم و اوصاف به سوی حقیقت «الله» عزوجل اصل دیگر این است که این مفاهیم، واسطه و طریق نسبت به معبود حقیقی هستند. خود این درک را نمی بایست معبود قرار داد بلکه این درک صرفاً واسطه و طریق به معنا است. در روایات نیز آمده است که کلمات و الفاظ پیرامون توحید، طریقیت دارند به سمت معانی توحیدی: قَالَ أَبُو عَبْدِ اللَّهِ عَلَيْهِ السَّلَامُ: «هُوَ الرَّبُّ، وَ هُوَ الْمَعْبُودُ، وَ هُوَ اللَّهُ، وَ لَيْسَ قَوْليَ: «اللَّهُ» إِثْبَاتَ هذِهِ الْحُرُوفِ: أَلِفٍ وَ لَامٍ وَ هاءٍ، وَ لَا رَاءٍ وَ لَا بَاءٍ، وَ لكِنِ ارْجِعْ إِلى‏ مَعْنىً وَ شَيْ‏ءٍ خَالِقِ الْأَشْيَاءِ وَ صَانِعِهَا، وَ نَعْتِ هَذِهِ الْحُرُوفِ وَ هُوَ الْمَعْنى‏ سُمِّيَ بِهِ اللَّهُ، وَ الرَّحْمنُ، وَ الرَّحِيمُ وَ الْعَزِيزُ، وَ أَشْبَاهُ ذلِكَ مِنْ أَسْمَائِهِ، وَ هُوَ الْمَعْبُودُ جَلَّ وَ عَزَّ» . (كافي (ط - دار الحديث)، ج‏1، ص: 206) در برخی روایات چنین آمده است که اگر لفظ را بپرستید، کافر شده اید. اگر لفظ و معنا را بپرستید، مشرک شده اید بلکه الفاظ صرفاً واسطه و طریق به سوی حقیقتی است که او معبود است. عَلِيُّ بْنُ إِبْرَاهِيمَ، عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ عِيسَى بْنِ عُبَيْدٍ، عَنِ الْحَسَنِ بْنِ مَحْبُوبٍ، عَنِ ابْنِ رِئَابٍ‏، وَ عَنْ غَيْرِ وَاحِدٍ: عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ عَلَيْهِ السَّلَامُ، قَالَ: «مَنْ عَبَدَ اللَّهَ بِالتَّوَهُّمِ‏، فَقَدْ كَفَرَ؛ وَ مَنْ عَبَدَ الِاسْمَ دُونَ الْمَعْنى‏، فَقَدْ كَفَرَ؛ وَ مَنْ عَبَدَ الِاسْمَ وَ الْمَعْنى‏، فَقَدْ أَشْرَكَ؛ وَ مَنْ عَبَدَ الْمَعْنى‏ بِإِيقَاعِ‏ الْأَسْمَاءِ عَلَيْهِ بِصِفَاتِهِ‏ الَّتِي وَصَفَ بِهَا نَفْسَهُ، فَعَقَدَ عَلَيْهِ قَلْبَهُ، وَ نَطَقَ بِهِ لِسَانُهُ فِي سَرَائِرِهِ‏ وَ عَلَانِيَتِهِ، فَأُولئِكَ أَصْحَابُ‏ أَمِيرِ الْمُؤْمِنِينَ عَلَيْهِ السَّلَامُ حَقّاً». وَ فِي حَدِيثٍ آخَرَ: «أُولئِكَ هُمُ الْمُؤْمِنُونَ حَقّاً». ( كافي (ط - دار الحديث)، ج‏1، ص: 217، بَابُ الْمَعْبُودِ إِلَّا بِهِ‏. ) مَنْ زَعَمَ أَنَّهُ يَعْرِفُ اللَّهَ بِحِجَابٍ أَوْ بِصُورَةٍ أَوْ بِمِثَالٍ، فَهُوَ مُشْرِكٌ؛ لِأَنَّ حِجَابَهُ وَ مِثَالَهُ وَ صُورَتَهُ غَيْرُهُ، وَ إِنَّمَا هُوَ وَاحِدٌ، مُتَوَحِّدٌ، فَكَيْفَ يُوَحِّدُهُ مَنْ زَعَمَ أَنَّهُ عَرَفَهُ بِغَيْرِهِ؟! وَ إِنَّمَا عَرَفَ اللَّهَ مَنْ عَرَفَهُ بِاللَّهِ، فَمَنْ لَمْ يَعْرِفْهُ بِهِ، فَلَيْسَ يَعْرِفُهُ، إِنَّمَا يَعْرِفُ غَيْرَهُ، لَيْسَ بَيْنَ الْخَالِقِ وَ الْمَخْلُوقِ شَيْ‏ءٌ، وَ اللَّهُ خَالِقُ الْأَشْيَاءِ لَامِنْ شَيْ‏ءٍ كَانَ، وَ اللَّهُ يُسَمّى‏ بِأَسْمَائِهِ وَ هُوَ غَيْرُ أَسْمَائِهِ، وَ الْأَسْمَاءُ غَيْرُهُ». (كافي (ط - دار الحديث)، ج‏1، ص: 279) 🏠https://eitaa.com/fotoooh

🏠https://eitaa.com/fotoooh

نسبت معرفت ایمانی و استدلالی- مقام معظم رهبری https://eitaa.com/fotoooh🏠

مرشد و ذکر جلی هانری کربن از زبان استاد دینانی

◻️عقل چیست؟ مقام معظم رهبری دامت برکاته: قوّه‌ی عاقله چیست؟ عقل چیست؟ عقل در ادبیّات اسلامی فقط آن دستگاهی نیست که محاسبات مادّی میکند برای ما؛ نه، اَلعَقلُ‌ ما عُبِدَ بِهِ‌ الرَّحمٰنُ‌ وَ اکتُسِبَ بِهِ الجَنان؛ عقل این است. اَلعَقلُ‌ یَهدی‌ وَ یُنجی؛ عقل این است. عقل باید بتواند انسانها را تعالی ببخشد. عقل در یک سطح، آن عاملی است که انسان را به مقام قُرب میرساند، به مقام توحید میرساند؛ در یک سطح پایین‌تر، عقل آن چیزی است که انسان را به سبْک زندگی اسلامی میرساند؛ در یک سطح دیگر هم عقل آن چیزی است که ارتباطات مادّی زندگی دنیا را تنظیم میکند؛ همه‌ی اینها کار عقل است.۱۳۹۷/۰۳/۲۰ 📚بیانات در دیدار جمعی از استادان، نخبگان و پژوهشگران دانشگاه‌ها https://farsi.khamenei.ir/speech-content?id=39877 🏠https://eitaa.com/fotoooh

محور و کانون نظام معرفتی و منظومه فکری می بایست «معرفت الله» باشد. https://eitaa.com/fotoooh

کتاب «اصول المعارف الالهیه» از حسن میلانی https://eitaa.com/fotoooh

🔷اصالت با الوهیت بنابر معارف کتاب و سنت، که بخشی از آنها گذشت، موضوع و مفهوم محوری دستگاه فکری و منظومه عقلانیت بشری، «توحید» و «الوهیت» است و «معرفت الله» می بایست محور دیگر معارف قرار گیرد. به بیان دیگر مفهوم اصیل و مرکزی فلسفه که به هستی شناسی عالم می پردازد که دیگر مفاهیم می بایست فرع بر آن و در نسبت با آن تعین پیدا کنند، «الوهیت» است. همانطور که در عالم واقع، «الله» محور و خالق و رب همه هستی است، در عالم معرفت نیز می بایست «معرفت الله» محور قرار گیرد. در نتیجه امر اصیل و مرکزی دستگاه فکری فلسفه تابع وحی، «الوهیت» است، دیگر شئون حضرت حق مثل «ولایت» و دیگر اسماء و صفات الهی در مرتبه بعد قرار می گیرند. «اصالت» را چه به «صاحب اثر» معنا کنیم، چه «امر متعین خارجی»، چه «موجود بالذات» یا «علت تعین» و یا «مفهوم محوری دستگاه فکری»، همگی بر «الوهیت» قابل انطباق است. البته در مراتب بعد می بایست مفاهیم دیگری نیز به آن افزوده شود که در ادامه مباحث به آن خواهیم پرداخت. آیا مفهوم «الوهیت» با «ربوبیت» و «ولایت» یکسان است؟ سوال فوق از جمله سوالاتی است که در ادامه به تفصیل پیرامون آن سخن خواهیم گفت اما پاسخ اجمالی، منفی است. 🏠https://eitaa.com/fotoooh

🔶تأملی بر فلسفه اخلاق از منظر علامه طباطبایی (ره) (به مناسبت سالروز رحلت مرحوم علامه طباطبایی ره) اینگونه رایج و متداول است که دیدگاه علامه طباطبایی ره را نسبت به حسن و قبح و مبانی اخلاق، از مقاله ششم از کتاب اصول فلسفه و روش رئالیسم به دست می آورند که به تحلیل ادراکات اعتباری پرداخته است و لذا چنین نتیجه می گیرند که ایشان حسن و قبح را اعتباری می داند و درنتیجه برخی توالی فاسد اعتباری دانستن حسن و قبح نیز بر این دیدگاه بار می شود. علامه طباطبایی علاوه بر اینکه در یک عبارت کوتاه بحث خود را از حسن و قبح ارزشی که صفت فعل است فی نفسه، تفکیک کرده اند (اصول فلسفه و روش رئالیسم، ج2، ص201.)، در تفسیر المیزان به صورت مبسوط ناظر به ابعاد مختلف اخلاق و حسن و قبح سخن گفته اند که متأسفانه از دید محققین دور مانده است. در ادامه به تناسب مقام، صرفاً به برخی سرفصل های مباحث ایشان اشاره می کنم. ایشان به صراحت نسبیت اخلاق را مردود می شمارند و به نقد آن می پردازند، ایشان حتی اخلاق اجتماعی را که اعتباری است ناظر به طبیعت ثابت انسانی و مبتنی بر اغراض و مصالح اجتماعی می داند که از ثبات برخوردار است. (المیزان فی تفسیر القرآن، ج‏1، ص: 380) همچنین ایشان با تبیینی بدیع، همه افعال حضرت حق را حسن و عین عدل تحلیل می کنند به گونه ای که صدور ظلم از خدای متعال محال است. طبق این دیدگاه هیچگاه افعال حضرت حق در معرض پرسش از حسن و قبح قرار نمی گیرد. (المیزان فی تفسیر القرآن، ج‏3، ص: 214 و ج‏14، ص: 272 و ج‏15، ص: 325 : کلام فی معنى نفی الظلم عنه تعالى‏) بنابراین می توان گفت حضرت علامه به حسن و قبح ذاتی که حقایقی نفس الامری و غیر مخلوق باشند معتقد نیست بلکه ایشان حسن را مخلوق خدای متعال می دانند و قبح را نیز از آنجا که امری عدمی تلقی می کنند نیازی به خلقت ندارد. (المیزان فی تفسیر القرآن، ج‏5، ص: 12 و ج‏7، ص: 297 و ج‏11، ص: 339) ایشان در اصلی ترین بحث خود پیرامون اخلاق، سطوح مختلفی برای اخلاق قائل اند: سطح اول: اخلاق اجتماعی ؛ اخلاقی که در بستر اجتماع پدید آمده که وضعی و اعتباری است. سطح دوم: اخلاق دینی ؛ که توسط انبیاء و کتب آسمانی بیان شده است. سطح سوم؛ اخلاق توحیدی ؛ اخلاقی است که قرآن به آن پرداخته است. (المیزان فی تفسیر القرآن، ج‏1، ص: 371) البته در موضعی دیگر حسن و قبح انتزاعی را قبل از حسن و قبح اجتماعی تحلیل می کنند که در مجموع می توان به چهار سطح رسید. (المیزان فی تفسیر القرآن، ج‏5، ص: 9) در موارد متعددی ایشان پایگاه اخلاق را توحید می دانند به گونه ای که می بایست اخلاق را توحیدی تحلیل نمود چرا که اخلاق نمی تواند ضمانتی غیر از توحید داشته باشد. بلکه تمام شئون جامعه می بایست بر محور توحید شکل گیرد.(المیزان فی تفسیر القرآن، ج‏11، ص: 155 و ج‏4، ص: 109) https://eitaa.com/fotoooh

🔴ديدگاه امام خميني(ره) دربارة ابوحامد غزالي 🖊احمدحسين شريفي 🔸#امام_خميني در سه جا از آثار خود قضاوت‌هاي صريحي درباره #غزالي و پاره‌اي از آثار اخلاقي او دارد. يک. در مقدمه شرح جنود عقل و جهل در نقد مهم‌ترين کتاب اخلاقي غزالي يعني #احياء_علوم_الدين مي‌فرمايد: «كتاب «احياء العلوم» كه تمام فضلاء او را به مدح و ثنا ياد مى‏كنند و او را بدء و ختم علم اخلاق مى‏پندارند، به نظر نويسنده در اصلاح اخلاق و قلع ماده‏ فساد و تهذيب باطن كمكى نمى‏كند، بلكه كثرت ابحاث اختراعيّه و زيادى شعب علميّه و غير علميّه آن و نقلهاى بى‏فايده راست و دروغ آن انسان را از مقصد اصلى بازمى‏دارد و از تهذيب و تطهير اخلاق عقب مى‏اندازد.» دو. در شرح چهل حديث ضمن نقد ديدگاه غزالي دربارة علم #فقه، به نقد شخصيت خود او هم اشاره‌اي مي‌کند. توضيح آنکه يکي از سخنان مشهور غزالي در احياء علوم الدين اين است که علم فقه را علمي دنيوي و فقيهان را هم از عالمان دنيا مي‌داند. امام خميني در نقد اين سخنان مي‌فرمايد: اولاً علم فقه نه تنها از علوم دنيوي، آنگونه که غزالي مي‌گويد، نيست؛ بلکه از عزيزترين علوم آخرت است و ثانياً، اين سخن غزالي معلول حب نفس و حب به آن چيزي است که به خيال خودش او اهل آن است، يعني علم #اخلاق به معناي متعارف و رسمي. دو. در تقريرات فلسفه نيز در نقد کتاب احياء علوم الدين مي‌گويد: هر چند کتاب احياء علوم الدين کتابي علمي است که شقوق مختلفي براي مسائل اخلاقي ذکر کرده است، و نحوه ارتباط ميان صفات را به خوبي تشريح کرده است اما اين کتاب «کتابي اخلاقي نيست؛ چون خودش مرد اخلاقى نيست لذا نتوانسته عمل را به خواننده تزريق كند. مرد اخلاقى آن است كه حقايق را بيان كند و بگويد كه كدام شخص چه حرف متين اخلاقى حكيمانه‏اى زده است، ولى اين مرد پر كينه و عداوت با اينكه در كتابش كه اسمش را كتاب اخلاقى گذاشته‏اند، از هر درويش بى‏پدر و مادرى نقل مى‏كند كه چه گفت، ولى از صادقين عليهما السلام با آن بيانات حكيمانه‏اى كه دارند سخنى نقل ننموده است، پس اين كتاب چه تأثيرى خواهد بخشيد؟» 🆔 کانال استاد احمدحسین شریفی 🆔https://eitaa.com/ahmadhoseinsharifi 🔷 ارتباط با ادمین:👇 @mjbayat

🎥 خاطره جالب توجه آیت الله علوی گرگانی از ملاقات با علامه طباطبایی #علامه_طباطبایی (ره) در تبیین علت نگارش تفسیر شریف المیزان می‌فرماید؛ مادرم به من گفت: "پسرم تو که همش دور و ور #فلسفه هستی فردای قیامت چه جوابی خواهی داد که عمر شریفت را در این راه مصرف کردی؟! برو دنبال قرآن..." از همان زمان تصمیم گرفتم و این #المیزان را نوشتم و این "المیزان" را با توجه به عنایت مادر می‌دانم... 🌐کانال از حوزه چه خبر؟ 🆔 http://eitaa.com/joinchat/3299409922C5010cbd9e1

📚http://vsh.journals.hozehkh.com/article_164.html 🏠https://eitaa.com/yahyayahya