گفتگو با استاد میرباقری پیرامون برخی مباحث معرفت شناسی؛ نسبت اعتقادات و تفقه/معنای حجیت/نسبت عقل و ولایت/حقیقت احتجاج و اراده/ حسن و قبح و اطلاق آن به افعال الهی

جلسه امروز (1400/06/08) دکتر گلشنی - جایگاه خداباوری در دهه های اخیر در غرب (نسخه ای برای تعمیق خداباوری در دانشگاه های ایران)

عقل و عقلانیت- استاد میرباقری / سخنرانی محرم 85. موضوعات: رشد و تکامل عقل در پرتو ولایت/ عقل و محاسبه در مقیاس موازنه جهانی/ عقل در دستگاه حق و باطل/ نقش عقل در فهم حسن و قبح و عدل و ظلم/ عقلانیت اجتماعی حق و باطل

تقدم تزکیه بر علم؛ امام خمینی ره

سخنان آیه الله صادق آملی لاریجانی در باره اهمیت بازنگری در طب

📜 سخنرانی آیت‌الله صادق آملی لاریجانی در مراسم افتتاحیه نخستین کنگره بین‌المللی علوم انسانی علوم انسانی اسلامی (۳۱ اردیبهشت ۱۳۹۱) 🔍 عنوان: تغییر در علوم انسانی از طریق تغییر در راه‌های دستیابی به علوم 👈 در صفحۀ ۱۵، درباره رابطه متافیزیک با ریاضی و فیزیک صحبت می‌کنند. 👈 وقتی ریاضی و فیزیک هم متأثر از متافیزیک است، حساب مابقی علوم معلوم است.

🔻استاد رشاد در افتتاحیه سال تحصیلی حوزه امام رضا(ع) تهران: ❇️ با علم سکولار و الحادی نمی‌شود زیست‌مومنانه داشت ◻️ صرف خواندن دروس رسمی حوزه کافی نیست، ما به علم دینی احتیاج داریم، چراکه نمی‌شود با علم سکولار یا الحادی زیست مومنانه داشت. مسلمان نمی‌تواند زندگی و تدبیر حیات خود را به علم ضددینی بسپارد. ما باید علم دینی و علوم انسانی اسلامی تولید کنیم. امروزه ۲۰۰ سال است که علوم انسانی حیات بشر را اداره می‌کند و به مرور به جهان اسلام آمده تا جایی که کشور ما را هم اداره می‌کند. ◻️ در کشور ما علوم انسانی سکولار به شریعت اجازه نمی‌دهد که جامعه را اداره کند. عمده مسائل در دست متخصصان علوم انسانی است که غالباً هم انسان‌های سالم و متدین هستند، اما با معارف دینی آشنایی ندارند که علوم انسانی اسلامی تولید کنند حوزه علمیه باید این کار را انجام دهد. https://hawzahnews.com/xbkqC @HawzahNews | خبرگزاری‌حوزه

🔶توصیه آیت الله بهجت (ره) به مطالعه کلام قبل از فلسفه و عرفان 🔸 استاد مفیدی ایشان مکرر می فرمودند: علوم عقلی و فلسفه را طلبه نباید ابتدا به ساکن بخواند، مکرّر می فرمودند: اوّل باید در علم کلام صاحب نظر شوند تصوّراٌ و تصدیقاٌ، بعد علوم عقلی را بخوانند. در اینصورت استفاده می کنند و ضرر هم نمی کنند؛ یعنی طوری نباشد که وقتی کتابی را در فلسفه می خوانند فقط أخّاذ باشند(این تعبیر از من است) علی ایّ حال مصنّفِ کتاب مثلاً قوی است و ما تابع او بشویم، ولی اگر خودِ طلبه به میزان رسیده باشد، نظرش اجتهادی می شود، فکر می کند و مطالب را قبول می کند. پس فلسفه و عرفان بخواند ولی بعد از اینکه در کلام قوی و کامل شد. فلسفه را خودشان در نجف خوانده بودند و کتابهای را هم برای خواندن نام می بردند. 📚مصاحبه با مدرسه علمیه نورالرضا (ع) مشهد amafhhjm.ir/wp/almobin/Amafhhjm/q-tfs-096-004-maktabah/q-tfs-096-004-maktabah-hm-00004.html 🏠https://eitaa.com/fotoooh

🗓۱ اکتبرسال ۳۲۲ 🏳رحلت ارسطو 🏳فیلسوف یونانی 💠رهبرانقلاب ‼️شواهد نشان میدهد فلسفه‌هایی که در ایران رایج شد که الان هم اوج آن است، عادی نبود. خواستند برای فلسفه اسلامی رقیب درست کنند؛ لذا فلسفه‌های غربی را آوردند و ترجمه و ترویج کردند. با غفلت حوزه‌های علمیه ما تدریجاً کار به جایی رسید که هر وقت در محیطهای دانشگاهی اسم فلسفه برده میشود ذهن به سمت «کانت» و «هگل» و امثال اینها میفرود و تصوّر میشود اصلاً فلسفه محصول تفکّر اینهاست. زمانی که تفکّرات مارکسیستی در ایران خیلی رواج داشت، یکی از قلمهای عمده تبلیغاتىِ کمونیستها کوبیدن منطق ارسطویی و منطق شکلی بود که در مقابلِ منطق دیالکتیک فحش محسوب میشد؛ میگفتند اینها طرفدار منطق ارسطویی هستند! تا این حد فلسفه اسلامی از جمله منطق را ضدارزش کرده بودند. البته نمیگوییم هر دانشجو یا استادی وارد فلسفه جدید شد، لابد با سیا ارتباط دارد؛ نه، اما امثال فروغی و دیگران که ارتباطات سیاسی و خارجی و تلاشهایشان مشخص است، پیشروان این کار بودند! ۸۲/۱۰/۲۹ #نشربامنبع @Jahade_tabeini

🔶 متخذ بودن مقولات ارسطوئی از لغت 🔸 شهید سید محمدباقر صدر (ره) وهذه المقولات بأجمعها لا محصّل لها؛ فلا بُرهان على خارجيّة هذه الهيئات، بل يمكن أن يقدّم افتراضٌ آخر هنا مساوٍ للافتراض المذكور عند الفلاسفة، وهو أن تكون من خصوصيّات الصورة الذهنيّة، أي أنّ الإنسان حينما يتصوّر موجوداً خاصّاً مرتدياً قميصاً معيّناً يدمج نسبة القميص إلى المتقمّص ونسبة المتقمّص إلى القميص، ثمّ ينتزع منهما هيئةً خاصّة في صورته الذهنيّة ولا برهان على كون هذه الهيئة هي هيئته الخارجيّة. ونتيجة هذا الكلام: أنّ المظنون كون مقولات أرسطو التي يقوم عليها هذا البحث مأخوذةً من اللغة لا من الواقع الخارجي، بمعنى أنّ العقل الأرسطي راجع (القاموس المحيط) فكتب المقولات، لا أ نّه راجع العالم الخارجي ثمّ دوّنها؛ إذ لم يستطع أحدٌ حتّى الساعة تحديد الميزان الذي توصّل أرسطو عبره إلى تعيين المقولات بهذه التي قدّمها منطقه، حتّى قيل- كما هو الرأي السائد عند الفلاسفة الذين يُحسنون الظنّ بالفلسفة-: إنّها بُنيت على استقراء «1» من الخارج، فيما نظنّ قيامها على استقراء من اللغة، فحيث وجدوا فيها التقمّص والتعمّم والتختّم و .. وضعوا مقولةً اخرى أسموها مقولة الجدة. ولعلّه لو لم تختزن اللغة مثل هذه الأوضاع والتراكيب اللغويّة لما كان هناك معنى لهذه المقولة. 📚 محاضرات تأسيسية(موسوعة الشهيد الصدر ج‏21)، ص: 180 🏠https://eitaa.com/fotoooh

🔹واقعی یا فقط اسم؟ ▫️در این اطلاعیه، از «طرح جامع حکمت و معرفت شیعی» گفته شده است. واژه «شیعی» معنای مشخصی دارد؛ یعنی آن چیزی که مستند به منابع عقیدتی شیعه است؛ مانند همه منابع روایی تشیع. برخی از منابع هم هستند که با استناد به این منابع روایی، قوام یافته‌اند؛ مانند منابع تفسیری، فقهی، کلامی. مقصود از استناد هم اشاره به دو ویژگی است؛ استناد مستقیم به روایات، عدم تحمیل مفروضات پیشین بر اخبار اهل بیت(سلام‌الله‌علیهم) ▫️حال، اگر متفکری شیعه باشد، لیکن اندیشه او با استناد به منابع درجه اول عقیدتی تشیع قوام نیابد، بلکه از فلسفه، عرفان، علوم انسانی سایر نظامات فکری بهره بگیرد، آیا تفکر او را می‌توان شیعی نامید؟ آیا کتاب او را می‌توان شیعی نامید؟ ▫️با این وصف، این طرح جامع را می‌توان داوری کرد که؛ آیا تسمیه به عنوان شیعی، واقعی است با مراعات قواعد استناد و انتساب به منبع فکری تشیع؟ یا اینکه، صرفا تسمیه‌ای است بدون مسمی با تحمیل مفروضات فلسفی و عرفانی؟ @monir_ol_din

#امام #مقام_معظم_رهبری #عرفان_عملی #عرفان_نظری #میرزا_جواد_تبریزی #نماز_شب #طلبه

بازنشر؛ درآمدی بر اندیشه فلسفه تابع وحی https://eitaa.com/fotoooh🏠

💠 استاد سید محمدمهدی #میرباقری (حفظه الله): سوال: آیا عقل بر امام مقدم نیست؟ نسبت این دو چیست؟ جواب: 🔸 مخاطب حجت، عقل است و حجت، خودش را با عقل اثبات می‌کند، نه اینکه عقل، حجت را اثبات کند. یعنی نبی اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) هیچ گاه منتظر نمی‌مانند تا یک فیلسوف استدلال بیاورد که این شخص پیامبر است، و بعد پیامبر بگویند اکنون نوبت من است. رسول اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) خودشان عقل را اقناع می‌کنند. از این مطلب غفلت شده است. 🔹 برخی تصور می‌کنند که ما با عقل خود، پیامبر خدا (صلی الله علیه و آله و سلم) را پیدا می کنیم! در حالی که پیامبر می‌آیند و عقل انسان‌ها را بیدار می‌کنند، نه اینکه انسان‌ها با عقلشان می‌فهمند که این شخص، پیامبر است. 🔸 بحث انکار عقل نیست، بحثِ از نسبت بین عقل و امام است. اگر عقل نبود، ما سرمایه‌ای نداشتیم که آن را به انبیاء تسلیم کنیم؛ انبیاء بر عقل احتجاج می‌کنند و با او حرف می‌زنند؛ بنابراین اگر عقل نبود، انسان مخاطب انبیاء قرار نمی‌گرفت؛ چون انبیاء برای هدایت عقل آمده‌اند. لذا امام، خودش سراغ عقل می‌آید و بر او احتجاج می‌کند و به او اثبات می‌کند که اگر می‌خواهی رشد کنی، باید دنبال من حرکت کنی؛ پس امام است که خودش را به عقل اثبات می‌کند. 📚 نهر عظیم: ص۱۷۵و۱۷۶. #کلام 🆔 @Dar_Masire_Feghahat

یکی بود، یکی نبود، غیراز خدا هیچ کس نبود!

🔶 قرآن، محور جامعه سازی از منظر امام خمینی «رضوان الله تعالی علیه» 🔸مرحوم سید منیر الدین هاشمی شیرازی حضرت امام(ره) در باره علائم امراض روحی به نکته جالبی اشاره داشتند، می فرمودند: «وقتي ديديد در شما اشتهاء و ولعي براي خواندن قرآن نيست، بدانيد مريض هستيد» البته، در سطوح مختلفی که انسانها دارند، نبود میل به تلاوت، چيزي را مي‌رساند،گاهی هم برای بعضی از افراد اشتهاي بالاتري وجود دارد كه مشغول مي شوند‏ و اشتهایي براي پائين‏ترها نمي‏ماند، اين مرتبه برای امثال ماها نیست، آیت الله بهاء الديني (ره) نیز در مورد موضوعي صحبت مي‏كردند كه آن را تعميم داده و فرمودند: خدا اشتهاء بدهد، چرا كه آدم بيمار اشتهاء ندارد، در حقیقت ایشان انسان شناسی در بستر معارف اسلام را مطرح می کردند، نمی توان یک انسان شناسی در حالت مطلوب اسلامی ارائه بدهیم اما به قرآن وتلاوت آن کاری نداشته باشیم. خود امام نیز اهل تلاوت بودند تکیه کلام و تکیه گاه استدلال و منطق سخن ایشان قرآن بود، به جامعه هم که می رسیدند معتقد بودند که مستند رفتار جامعه نیز باید قرآن باشد، در عین اینکه اهل تلاوت بودنند حصن اسلام هم بودند مثل بعضی نبودند که هر روز تلاوت داشته باشند اما در صحنه عمل اجتماعی اعوجاج سلیقه داشته باشند، ولایت بر نظم حیات و اجتماع بشری را از قرآن جدا نمی پنداشتند و همان نظم و نظام موجود نمی دانستند، تخلف از قرآن را موجب تباهی انسان و جامعه می دانستند، امام تلاوت کننده صرف نبودندبلکه، بدنبال این بودنند نظام اسلام را در برابر کفر به اقتدار برسانند. 📚زمينه تحقيق پيرامون جامعه شناسي علم 🏠https://eitaa.com/fotoooh

دیدار مسئولان فرهنگستان علوم اسلامی با آیت الله جوادی آملی/ ۱۳۹۰

آیا مبدأ و معاد علم در محتوای علم تأثیر می‌گذارد؟

در اینجا👆 در بررسی نظریه دین شناسی آیت‌الله جوادی آملی نکاتی ذکر شده است.

گزارش استاد میرباقری از اندیشه علم دینی فرهنگستان علوم اسلامی در محضر آیت الله جوادی آملی/ 1390

پرسش و پاسخ فقه سیاسی با استاد میرباقری: مبانی معرفت شناسی (نقدی بر دیدگاه آیت الله جوادی) / نسبت عقل و وحی / چگونگی متعبد شدن عقلانیت / نسبت اراده و معرفت / دین شناسی / چگونگی جریان دین در عرصه سیاست و حکومت / منطق فهم دین

🔶ضرورت پرداختن به الهیات نوین 🔸استاد محمدتقی سبحانی ... الهیات به‌عنوان یک سیستم و دستگاه پویای فکری، معرفتی و ذهنی عنصر اصلی در حیات فردی و اجتماعی انسان است و فرقی بین انسان سنتی و مدرن در این مقوله نیست و چون این چنین است باید به الهیات پرداخت الهیات زیرساخت سایر ابعاد وجودی انسان را تضمین و تامین می‌کند. در این بین یک مساله از اهمیت ویژه برخوردار است و آن اینکه باید تفکیک بین الهیات و چهارچوب نظری مشخص شود که می‌توانیم نام آن چهارچوب نظری را فلسفه بنامیم. آن چیزی که در گذشته سبب مشروعیت فلسفه شده است نقش این دانش در تبیین چهارچوب‌های نظری بوده است. الهیات دانشی که به مؤلفه‌های معنای تفکر دینی می‌پردازند. اگر قرار است مساله و رابطه با خدا، سرنوشت و غیره به‌عنوان مساله انسان مطرح شود جایگاه آن در الهیات است و حتی اگر فلسفه در این ساحت و مقوله‌ها وارد می‌شود ساحت‌های ورود آن اساساً ساحت‌های بنیادینی و الهیات است. برای مثال اگر بخواهیم تبیینی درستی از خدای ادیان داشته باشیم بی گمان در یک مرحله ارجاع به مفاهیم، قواعد و مفاهیم عقلی لازم است.اگر بخواهیم نسبت یک نظریه الهیاتی را با نظریه دیگر بسنجیم نیازمند چهارچوب‌های عقلی و معنایی هستیم و این امور در حوزه اختیارات فلسفه است. مرز بین الهیات و فلسفه خیلی روشن نیست اما فلسفه بنیادهای نظری معرفت انسانی را تامین می‌کند که در تمام دانش‌های دیگر به کار می‌رود و بیشترین سهم حضور بنیادهای نظری فلسفه در الهیات است که در تفسیر و تبیین آنها به کار می‌رود. الهیات از آنجایی شروع می‌شود که وارد مقولات جزیی معرفتی می شویم و با عقل تنها هرگز نمی‌توانیم درباره خود انسان و خدا صحبت کنیم؛ در هیچ جای تاریخ هیچ انسانی با عقل محض نتوانسته به پرسش‌های بنیادین خود پاسخ دهد و در جایی که این انسان دسترسی به کتب مقدس داشته از دین استفاده کرده و در جایی که به کتب مقدس دسترسی نداشته به اسطوره‌ها متوسل شده است و در مکانی که خبری از اسطوره‌های تاریخی نبوده هم دست به دامن تخیل خود شده است. واقعیت این است که به لحاظ متدولوژیک امکان پذیر نیست که فلسفه محض بتواند به مقولات الهیاتی پاسخ بدهد، مقولات الهیاتی مسائلی جرئی و درگیری مانند وجدان، فطرت، حس، شهود وغیره هستند که حتی با وجود قرار گرفتن این موارد(وجدان، حس، شهود وغیره) در کنار عقل باز هم امکان پاسخ دادن به پرسش‌های ذهنی بشر نیست و نمی‌تواند روح معرفتی انسان را در برابر پرسش‌های بنیادین آرام کند و برای اینکه روح انسان در برابر این سؤالات به آرامش برسد قطعاً نیازمند منبعی غیر از عقل محض است. باید بدانیم که تمام مکتب نظری و نحله های فکری حتی سلفیه دارای فلسفه منحصر به خود هستند و بر اساس بنیادهای عقلی مفاهیم پایه رفتار می‌کنند. مطالعه ادامه مطلب👇 📚https://www.hawzahnews.com/news/934184/نشست-هم-اندیشی-درآمدی-بر-الهیات-نوین-اسلامی-برگزار-شد 🏠https://eitaa.com/fotoooh

🔸همایش ملی علوم انسانی و حکمت اسلامی 🎙سخنرانی استاد خسروپناه با عنوان: حکمت اسلامی و تعالی فرهنگ و تمدن در هفدهم آبان ۱۴۰۰ دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات 🆔 @khosropanah_ir

🔶 دین و رسول، علم و فلسفه دارد 🔸مرحوم شیخ علی صفائی (ره) دين بدون روش، بدون تربيت، بدون اصول نيست و رسول نمى‏گويد كه تو با منطق و فلسفه‏ى يونان و يا شرق و غرب آشنا شو و سپس ببين چه مى‏گويم و سعى كن بفهمى. رسول آمده تا امّى‏ها را با حضوريات و با تنظيم سؤال‏ها به قدر خود و با قدر خود به هدف خود و ارزش‏هاى خود راهبرى كند و براى اين هدف‏ها برنامه‏ريزى نمايد. رسول در آدمى، حس و تجربه و فكر و عقل و علم و فلسفه و قلب و عرفان را با روش‏ها و سؤال‏ها و تعليم‏ها و تزكيه‏ها آزاد مى‏كند، مى‏آموزد و راه مى‏برد. و به آدمى، معرفت و ايمان و ايمان شديدتر و عدل و احسان و اخبات و سبقت و قرب و لقاء و رضوان را ارزانى مى‏دارد. حاج استاد! به نظر مى‏رسد كه رسول، فقير و مضطر و منفعل نبوده و با دست پر و روش متفاوت، آدمى را به ذهنيت و زاويه‏ى ديد و طرز برخورد و كوثر و قدرت برخورد و ظرفيت (شرح صدر) و ربط و پيوند و اجتماع و تشكّل جديد و سازمان و عدل و احسان در برابر اثم و عدوان، همراه ساخته است. 📚 نقدى بر فلسفه دين خدا در فلسفه هرمنوتيك كتاب و سنت، ص: 121 🏠https://eitaa.com/fotoooh

جلسه 7 از مباحث تاریخ نسبت اراده و معرفت- استاد محمد تقی سبحانی

«والله من ورائهم محیط»؛ وحی محیط بر همه شئون، استاد سید احمد مددی

🎥#ببینید | 🔰 تأملی بر معنا و هویت علم دینی 🌸 ۱۶ آذر روز دانشجو گرامی باد. ➕@AMOLILARIJANI_IR

اصول نظریه «روش تنزیهی» در الاهیات