🎙 #استاد_گنجی ⏰ زمان: 5 دقیقه ‌‌"گفتاری از استاد گنجی درباره دو مسلک در فقه" 🔻فقه مشهوری 🔻فقه استدلالی 🔻 نقل کلامی از آیت‌الله خویی درباره اجازه اجتهاد ➖➖➖➖➖➖➖➖ 📝 متن کامل بیانات در لینک زیر: https://eitaa.com/ghabas/33 #مکتب‌شناسی #روش‌شناسی #مکتب_فقهی 🔻🔻🔻🔻🔻🔻🔻 https://eitaa.com/ghabas

🎙 #استاد_گنجی ⏰ زمان: 7 دقیقه 🔻 "اصول متلقات" از دیدگاه آیت‌الله بروجردی 🔹 مفهوم‌شناسی اصول متلقات 🔹 کتبی که از نظر محقق بروجردی مشتمل بر اصول متلقات است 🔹 بیان برخی اشکالات به توسعه دایره منابع اصول متلقات 🔹 توجیه کلام ایشان (درس خارج اصول 15/8/1402) #درس_خارج_اصول #مکتب‌شناسی #استاد_گنجی 🔻🔻🔻🔻🔻🔻🔻🔻 🆔https://eitaa.com/ghabas

📝 گزارشی از اهم مباحث دروس خارج فقه سیاسی استاد علیدوست طی چندسال اخیر (بخش اول) ✅ استاد علیدوست در جلسه اول درس خارج #فقه_سیاسی امسال ابتدا به بیان اهم سرفصل‌های مباحث مطرح شده طی چهار سال اخیر در این درس پرداختند: 1⃣ مسئله اول: تشکیل حکومت در عصر غیبت بر اساس شریعت 🔻 آیا در عصر غیبت اجازه تشکیل حکومت داریم؟ این مسئله موافقان و مخالفانی دارد. در آن بحث از مباحثی چون اصل تشکیل، وجوب یا عدم وجوب، مشروط یا مطلق. اگر گفتیم تشکیل حکومت جایز است، فقط جایز است یا واجب است؟ اگر واجب است واجب کفایی است یا واجب مطلق؟ در اینجا ادله نقلی و عقلی همه مورد بررسی قرار گرفت. 2⃣ مسئله دوم: حکومت اسلامی مقوم یا مقوم ها، امکان یا عدم امکان تعدد فرم و ساختار 🔻 این مسئله جدید است. وقتی حکومت اسلامی تشکیل شد آیا فرم و ساختار آن واحد است یا می‌تواند متعدد باشد؟ برای روشن شدن مثالی بیان می‌کنیم: قانون اساسی 1358 و 1368 با هم متفاوت است. در قانون اساسی 58 شورای رهبری پذیرفته شده و در قانون اساسی 68 شورای رهبری حذف شده است. آیا هر دو ساختار درست است یا تنها یک فرم صحیح است؟ در عصر صفویه فقها ناظر عالی حکومت بودند و شاه حاکم و مجری بود. سلاطین صفویه برخی از فقها اجازه می‌گرفتند. حال این نیز یک مدل است باید دید می‌توان آن را نیز نوعی حکومت دینی شمرد یا خیر. 3⃣ مسئله سوم: مفهوم شناسی و گستره شناسی اصل عدم ولایت احد علی احد 🔻 مرحوم شیخ در مکاسب به این امر اشاره کرده است و با این بحث آشنا هستیم. اصل ولایت أحد علی أحد داریم. برای اثبات عدم ولایت نیاز به اثبات نداریم. بلکه برای اثبات ولایت است که نیاز به اثبات داریم. در اینجا ما وارد عهدنامه مالک اشتر شدیم. در فقه سیاسی بعد از قرآن مهمترین متن نهج البلاغه است و در نهج البلاغه نیز متن ایستاده بر قله «عهدنامه مالک اشتر» است. کسی نمی تواند از فقه سیاسی سخن بگوید ولی به عهدنامه مالک اشتر کاری نداشته باشد. 4⃣ مسئله چهارم: جایگاه رأی مردم و نهادهای پدید آمده از رأی مردم 🔻 یکی دیگر از مسائل مهم در فقه سیاسی مسئله «رأی مردم» است. برخی واقعا رأی مردم را دارای هیچ ارزشی نمی دانند. ذیل این بحث، بحث بیعت، ماهیت بیعت و کارکرد آن در صدر اسلام مطرح می‌شود و نسبت آن با رأی مردم مورد بررسی قرار می‌گیرد. ما در آنجا به این نتیجه رسیدیم که مردم در امور دینی و تشریعیات نمی توانند ورود کنند. مثلا یک واجب را به رأی مردم بگذاریم یا یک حرمت یک امر حرام را به رأی بگذاریم تا مردم نظر بدهند، چنین چیزی پذیرفته شده نیست. اما در مواردی چون اداره شهر چون امور الناس است باید در ید مردم باشد والا مشروعیت ندارد. #درس_خارج_فقه #فقه_سیاسی #استاد_علیدوست 🔻🔻🔻🔻 ✅ کانال قبسات 🆔 @ghabas

📝 گزارشی از اهم مباحث دروس خارج فقه سیاسی استاد علیدوست طی چندسال اخیر (بخش دوم) ✅ استاد علیدوست در جلسه اول درس خارج #فقه_سیاسی امسال ابتدا به بیان اهم سرفصل‌های مباحث مطرح شده طی چهار سال اخیر در این درس پرداختند: 5⃣ مسئله پنجم: مرزهای ملی و مناسبت آن با دارالاسلام و دارالکفر 🔻 در فقه مرزهای جغرافیایی ندرایم؛ آنچه در ادبیات فقهی ما وجود دارد عبارت است از دارالاسلام و دارالکفر است. حال باید دید نسبت این مفاهیم با مرزهای ملی چه می‌شود. از طرفی انفال چه می‌شود؟ یا گسترده ولایت فقیه چیست؟ تعبیر ولی امر مسلمین به معنای الغای مرزهای جغرافیایی است. در اینجا بحث از دولت واحده اسلامی و دولت‌های مدرن اسلامی نیز بیان می‌شود. اگر گفتیم دولت واحده اسلامی یعنی اگر ضرورت نبود و شرایط وجود داشت باید به این سمت حرکت کرد. بحث از تابعیت نیز اینجا مورد بررسی قرار می‌گیرد. پس باید ببینیم مرزها را به دلیل هنجارهای بین المللی پذیرفتیم یا بنیان شرعی دارد؟ این مباحث را مورد واکاوی قرار دادیم. 6⃣ مسئله ششم: مشارکت سیاسی و غیر سیاسی مردم در شریعت مطهر 🔻 مشارکت مردم گاهی سیاسی است و گاهی فرهنگی و اجتماعی. مشارکت سیاسی همان آراء مردم است اما مشارکت منحصر در مسئله انتخابات نیست. اینجا بحث تشکیل و مشروعیت احزاب، ساز وکار اعتراض‌های مدنی و رقابت و نظارت مردم بر کارگزاران و اقلیت‌های دینی و مذهبی و حقوق شهروندی مطرح می‌شود. 7⃣ مسئله هفتم: ولایت حاکم بر ممتنع 🔻 در اینجا سخن از قاعده «الحاکم ولی الممتنع» به میان می‌آید. دادرسی غیابی و مواردی از این دست. گاهی کسی از پذیرش یا ادای حق امتناع می‌کند. مثلا کسی کالایی خریده است ولی از تحویل گرفتن آن امتناع می‌کند. زوج از ادای حق زوجه امتناع می‌کند. به چنین کسی می‌گویند «ممتنع». شریعت برای این حالت احکامی را پیش بینی کرده است. قاعده «الحاکم ولی الممتنع»؛ مردی است زنش را نه طلاق می‌دهد و نه سر زندگی مستقر می‌شود، نه نفقه می‌دهد نه حقوق زن را رعایت می‌کند. آیا در چنین شرایطی حاکم می‌تواند از مال شوهر بردارد، نفقه زن را بدهد؟ یا حاکم زن را طلاق بدهد؟ یکی از پرونده‌های بسیار مورد مراجعه در قوه قضائیه از این دست شکایات است. شوهر حقوق زن را نمی دهد، کارفرما حقوق کارگر را نمی دهد، و قس علی هذا مثال‌های متعددی که مطرح و مورد مراجعه است. #فقه_سیاسی #درس_خارج #استاد_علیدوست ✅ کانال قبسات 🔻🔻🔻🔻 🆔@ghabas

📌 نگاهی به منهج فقهی مقام معظم رهبری _ 1 🔻استاد محمد محمدی قائینی: 🔰️ با نگاهی به مباحث مطرح شده در کتاب شریف «ثلاث رسائل فی الجهاد» و دیگر مباحث فقهی مقام معظم رهبری، می توان به ویژگی هایی از تفقه ایشان پی برد که به صورت گذرا به برخی از آن ها اشاره می کنیم: 1⃣ تکیه بر فقه جواهری: 📝 اولین نکته ای که در منهج فقهی ایشان به چشم می خورد، جریان «#فقه_جواهری» است. تفقه ایشان تجلی فقه جواهری است. همان چیزی که امام راحل بر آن تکیه داشتند. منظور از فقه جواهری آن شیوه از تفقه و استنباطی است که مبنای آن تفقه برهانی و استدلالی است. 📝 شیوه کار مرحوم صاحب جواهر این بوده است که ابتدا به فحص و بررسی اقوال فقها می پرداختند، سپس انواع و طوایف مختلف استدلال ها را طرح می کردند، سپس از تناظر اقوال و استدلال ها با یکدیگر جمع بندی می فرمودند. این شیوه از تفقه، تفقهی است که بر مبنای برهان و استدلال، ناظر به اقوال فقها، فحص از آراء و استدلال ها، پرهیز از بساطت در استدلال و تفقه است. 📝 پس منظور #امام_راحل از فقه جواهری، تفقهی است که ریشه در منهج اصیل استنباطی فقهای عظام شیعه داشته و از همه عناصر دخیل در استنباط بهره برده می شود و متکی بر قواعد و مبانی است. بر خلاف شیوه ای که با بساطت، بدون اتکا به #حجیت و بدون اعتنا به ضوابط پیش می رود و نوعی برداشت های ذوق محور یا #استحسان محور است نه استدلال محور. آنچه در منهج رهبری معظم انقلاب دیده می شود، اعتنا و اعتقاد عمیق به فقه جواهری است و استنباط بر اساس ضوابط و قواعد و اصول پیش می رود و دقیقا همان #تفقه_فنی و اصیل بین فقهای عظام شیعه است. #مکتب‌شناسی #مکتب_فقهی_آیت‌الله_خامنه‌ای #استاد_محمدی_قائینی 🆔 @ghaeeni ➖➖➖➖➖➖➖➖ 🆔 @ghabas

🎙 صوت تدریس کتاب حلقه ثالثه 🔻 استاد منصور شریفی (دانش‌آموخته سطح چهار فقه الاقتصاد مؤسسه فقه و علوم اسلامی) https://mbsadr.ir/halaqat/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D8%AF-%D9%85%D9%86%D8%B5%D9%88%D8%B1-%D8%B4%D8%B1%DB%8C%D9%81%DB%8C/

✅ بانک صوتی تدریس فارسی و عربی کتاب شریف حلقات توسط اساتید برجسته قم و نجف🔻🔻 🆔https://mbsadr.ir/halaqat/sout/ ➖➖➖➖ 🆔@ghabas

📌 نگاهی به منهج فقهی مقام معظم رهبری _ 2 2⃣ تتبع در اقوال فقها در طول تاریخ: 🔰️ #آيت‌الله_خامنه‌ای به اقوال فقها در طول تاریخ توجه ویژه دارند. برای مثال در بحث از «صابئین» ایشان ابتدا اقوال #شیخ_مفید، شیخ طوسی، ابن جنید، علامه حلی و #صاحب_جواهر را در مسئله را به همراه أدله و استدلال های ایشان مطرح می کنند و از رهگذر اقوال متقدمین به نوعی #سیر_تاریخی مواجهه فقها با مسئله را بررسی می کنند. 🔰️بررسی اقوال فقها از #متقدمین تا کنون موجب می شود تا انواع برداشت ها از مسئله، موضوع و قرینه هایی که در اختیار آن ها بوده است، روشن شود. #تتبع در اقوال موجب می شود فقیه با عنایت به فهم فقهای بزرگ، تصویر دقیق تری از مسئله بدست آورد. 3⃣ توجه به کلمات مفسرین در تبیین معنای آیات 🔰️ همچنین در مواردی که در مسئله ای با آیاتی از قرآن کریم مواجه می شوند که در مسئله فقهی تعیین کننده است، برای فهم دقیقتر از آیه، به کلمات #مفسرین توجه دارند. در بحث از صابئین و برای تبیین معنای آیه شریفه «إن الذین آمنوا .... و الصابئین» به کلام مرحوم طبرسی در #مجمع_البیان و نیز کلام علی بن ابراهیم قمی در تفسیر وی مراجعه و کلمات ایشان را نقل و بررسی می نمایند. #مکتب_شناسی_فقهی #مقام_معظم_رهبری #ثلاث_رسائل_فی_الجهاد #استاد_محمدی_قائینی 🆔 @ghaeeni ➖➖➖➖ https://eitaa.com/ghabas

📝 تببین مفهوم اجماع در کلام مرحوم آیت‌الله بروجردی (متن مهمی برای آشنایی با نگرش مکتب قم به اجماع) 🔻 و أمّا الإجماع عند الإماميّة، فهو عبارة عن كشف دليل خاص بفتوى قدماء الأصحاب من الإماميّة الّذين لهم غاية الاحتياط في مقام الفتوى بحيث لا يفتون غالبا بغير حجّة و دليل قد وصل إليهم و لم يصل إلينا، لبعدنا عن زمنهم عليهم السلام. 🔻 و لأنّ الجوامع الّتي دوّنت في زمن الرضا عليه و على آبائه الصلاة و السلام لم تصل إلينا كجامع البزنطي، و علىّ بن حسن بن علىّ بن فضّال، و حكم بن مسكين، و صفوان بن يحيى، و جامع ابن ماجة، و جامع ابن أبي عمير، و غيرها من الجوامع. 🔻 و لكن كانت هذه الجوامع موجودة عند قدماء أصحابنا الإماميّة كالصدوق و والده و المفيد و السيّد المرتضى، و السيّد الرضى و غيرهم من القدماء. 🔻 بل يظهر من ملاحظة الجوامع المعروفة الّتي الآن بأيدينا و عليها مدار أكثر فقه الفقهاء، أن مصنفيها لم يكونوا بصدد استيفاء ذكر تمام الأخبار، و لذا نجد في كلّ واحد أخبارا لم نجدها في الآخر. فإذا كان هناك حكم لم نجد رواية على طبقه نرجع الى فتوى قدماء الأصحاب، فإن كانوا جميعا قد أفتوا بحكم خاصّ يستكشف وجود نصّ موجود في الجوامع القديمة لم يصل إلينا. 🔻 فالإشكال على المجتهدين أيضا بأنّهم يعتمدون في فتواهم على‌ فهم الأموات، في غير محلّه لأنّه حقيقة اعتماد على الأخبار المرويّة عن أئمّتهم عليهم السلام بمقتضى قوله عليه السلام: خذ بما اشتهر بين أصحابك. 🔹 رزقنا اللّٰه و إيّاكم الاجتهاد بالمعنى الثاني، و أبعدنا و إيّاكم عن الاجتهاد بالمعنى الأوّل. ➖➖➖➖➖➖➖➖ 📌تقرير بحث السيد البروجردي، ج‌2، ص: 202‌ (بروجردى، آقا حسين طباطبايى، تقرير بحث السيد البروجردي، 2 جلد، دفتر انتشارات اسلامى وابسته به جامعه مدرسين حوزه علميه قم، قم - ايران، اول، 1416 ه‍ ق) #مکتب‌شناسی #مکتب_فقهی_قم #آیت‌الله_بروجردی #تحلیل_اجماع #تحلیل_تاریخی 🔻🔻🔻🔻 🆔@ghabas

قیدِ مقیِّد اطلاق 🔹 در کلام برخی از اصولیون از جمله در کلام قدماء از اصولیون آمده است که قید، اگر قید غالبی باشد، مقید اطلاق نیست و از دلیل اطلاق استفاده می شود. مرحوم آیت‌الله خویی توضیح دادند حمل قید بر غالبیت و عدم منافات آن با اطلاق در جایی است که در کنار دلیل مطلق، دلیلی داشته باشیم که در آن قید ذکر شده باشد و قید، قید غالبی باشد. در این موارد که دلیل مطلقی داریم و در کنار آن دلیل مقیدی داشته باشیم، اینجا اگر قید، قید غالبی باشد، این قید، مقید اطلاق نخواهد بود. ولی اگر قید غالبی نباشد، دلیل مقید، اطلاق را قید می زند. (بیان شده در جلسه 39 درس خارج فقه 10/10/1402) #درس_خارج #استاد_شوپایی 🔻🔻🔻🔻 🆔@ghabas

📌 نگاهی به منهج فقهی مقام معظم رهبری _ 3 4⃣ لغت شناسی: 🔰️ یکی از وجوه قابل توجه در منهج مقام معظم رهبری، اعتنا به «لغت» و «لغت شناسی» است. ایشان برای تبیین موضوعات مسائل ابتدا به یک کار لغوی فنی می پردازند، با فحص در کلمات ارباب لغت، به نقد و تحلیل و بررسی و جمع بندی کلمات ایشان می پردازند. توانمندی در تحلیل لغوی، وی بروز در وزان یک لغت شناس، گویای بُعد مهمی از شخصیت علمی ایشان در قامت یک لغت شناس است. 5⃣ موضوع شناسی: 🔰️ نکته دیگری که از امتیازات مقام معظم رهبری به شمار می آید، عنایت به امر اساسی و محوری «موضوع شناسی» و توانمندی در تحلیل قوی موضوعات است. با نگاهی به تحلیل های ایشان در معنای لهو، هدنه، غناء، و... می بینیم که ایشان در کشف موضوع دارای نگاه نافذی هستند. در این زمینه ایشان با قوت در استدلال به نقد و بررسی کلام فقهای بزرگ پرداخته و آنچه أقرب به ثواب است، را بیان می کنند. آیت الله خامنه ای از راه علم لغت و قرینه یابی از روایات اشراف ویژه ای بر تحلیل موضوعات احکام دارند. #مکتب_شناسی_فقهی #مقام_معظم_رهبری #ثلاث_رسائل_فی_الجهاد #استاد_محمدی_قائینی @ghaeeni 🔻🔻🔻🔻 🆔@ghabas

📌 نگاهی به منهج فقهی مقام معظم رهبری _ 4 6⃣ اعتقاد به فقه پویا و ناظر به مسائل عینی جامعه و حکومت 🔰️ حوزه باید به سمت پاسخگویی به مسائل جدید پیش برود. اسلامی که می گوید کافۀً للناس است، #دین_خاتم است، همه نیازهای بشر را در همه عرصه های زندگی را می تواند پاسخ گوید، باید بتواند مسائل جدید در قرن اخیر را پاسخ دهد. خیلی از افراد از پاسخ دادن به این امور شانه خالی می کنند. اگر حوزه به نتواند به نیازهای جدید پاسخ دهد، مشکلات متعددی ایجاد شده و کارآمدی فقه شیعی و روزآمدی آن زیر سوال می رود. بحمدلله اخیرا گام های خوبی در راه پاسخ به نیازهای نوپدید برداشته شده است که امیدوار کننده است. 🔰️ با توجه به این مقدمه باید گفت از منظر مقام معظم رهبری فقه شیعی توانایی حل #مسائل_مستحدثه را دارد. لذا مستحدثات را به فقه عرضه می کنند و معتقدند که فقه می تواند این امور را حل کند. از این روی برخی مسائل مبتلا به #نظام_اسلامی را مورد بررسی قرار می دهند و نتایجی که حاصل می شود، مبنای عمل در برخی حوزه های عمل در #حکومت قرار می گیرد. 🔰️ اما یک نکته مهم که نباید از آن غفلت کرد، این است که ایشان فقه پویا را ذیل روش #فقه_جواهری پیگیری می کنند. برخی به صرف اینکه امروز باید نیازهای مستحدثه را پاسخ داد، با تکیه بر استحسانات و ذوقیات و رویکردهای روشنفکرمآبانه به اجتهاد می پردازند. این روش، فقه پویا به معنای مذموم است. اما مقام معظم رهبری در عین پرداختن به برخی مسائل مستحدثه، از روش فقه اصیل و جواهری دست نمی کشند و #فقه_معاصر را با منهج جواهری بررسی می کنند. #مکتب_شناسی_فقهی #مقام_معظم_رهبری #ثلاث_رسائل_فی_الجهاد #فقه_معاصر #استاد_محمدی_قائینی @ghaeeni ➖➖➖➖ 🆔@ghabas

📌 نگاهی به منهج فقهی مقام معظم رهبری _ 5 7⃣ استظهارات نو و بدیع از آیات و روایات 🔰️ یکی از نکات برجسته در تفقه حضرت آیت الله خامنه ای برخورداری از قدرت و جودت ذهن در تحلیل و تبیین مرادات اهل بیت علیهم السلام و تحلیل معانی روایات است. این امتیاز حتی در تحلیل های ایشان از روایات اخلاقی که در ابتدای #درس_خارج به آن اهتمام دارند، قابل مشاهده است. کلمات در عین برخورداری از معانی مشخص، گاه در یک سیاق خاص، حامل معانی عمیقی هستند که هر کسی توان فهم این لایه از معانی را ندارد. این دست از فهم ها و تحلیل های ویژه الزاما متکی به مقوله دانش نبوده و علاوه بر عنصر دانش، مولفه توفیق الهی نیز در آن مؤثر است. خدای متعال به برخی توفیق می دهد تا فهم ظریف و دقیقی از آیات و روایات پیدا کنند در حالی که افراد دیگر در مواجه با همین آیات و روایات تنها معانی ظاهری آن را اصطیاد می کنند. 8⃣ استنباط قواعد جدید از آیات و روایات 🔰️ ما امروزه در اصول و فقه نیازمند #قواعد_جدید هستیم.  با ظهور نیازهای جدید باید قواعدی کشف کرد که به وسیله آن ها بتوان مشکلات نوپدید را حل کرد. برای مثال در مسئله «#سیاق» باید گفت امروزه این عنصر در فهم و تحلیل بسیاری از مسائل مؤثر است در حالی که تا پیش از این میزان فهم و برداشتی که نسبت به سیاق وجود داشت محدود بود به این دو امر: یا سیاق مربوط به دلالت التزامی شناخته می شد و دلیل لبی به شمار می آمد و یا سیاق مربوط به دلالت مطابقی شناخته شده و دلیل لفظی به شمار می آمد. 🔰️ در حالی که امروزه با اقسام جدیدی از #سیاق چون: سیاق تحدید، سیاق حصر، سیاق تنبیه، سیاق مکان و زمان مواجه هستیم. از این دست برداشت ها و تولید قواعد نو در کار فقهی آیت الله خامنه ای به چشم می خورد. همه این ها در کشف معانی  اثر گذارند. 🔰️ مقام علمی مقام معظم رهبری مخفی و مغفول مانده است و اینکه مباحث فقهی ایشان منتشر نمی شود جفای در حق ایشان است و موجب مغفول ماندن این بعد ایشان است. @ghaeeni ➖➖➖➖ 🆔@ghabas

#اطلاعیه بحمدللّه پس از وقفه ی دو ماهه با رفع مشکل فنی پایگاه اطلاع رسانی استاد شوپائی، امکان دسترسی به فایل دروس سال جاری استاد در سایت shoopaii.ir فراهم گردیده و دروس بصورت روزانه کمافی السابق بارگذاری خواهد شد. 🔻🔻🔻🔻 🆔@ghabas

مفهوم وصف فی الجمله 🔹 مرحوم آیت الله خویی درباره مفهوم وصف قائل به مفهوم فی الجمله هستند. توضیح ذلک: 🔹 وصف مفهوم فی الجمله دارد ولی مفهوم اصطلاحی ندارد. مفهوم فی الجمله به این معناست که اگر در خطاب وصف خاصی ذکر شده باشد، تقیید به وصف نشان دهنده این است که حکم برای طبیعی ثابت نیست. اما اینکه از فاقد این وصف حکم به طور کلی منتفی است یا نه؛ این را دلالت ندارد. 🔹 بعباره أخری فرق بین مفهوم اصطلاحی و مفهوم فی الجمله در وصف این است: در مثال «أکرم العالم العادل» اگر مفهوم اصطلاحی داشته باشد، دلالت می کند بر وجوب اکرام در فرض وجود عدالت، و هنگام انتفا عدالت، وجوب اکرام نیز منتفی می شود. لذا اگر در خطاب دیگری حکمی برای وجوب اکرام عالم هاشمی غیر عادل وجود داشته باشد، مفاد این خطاب با مفهوم خطاب اول تنافی پیدا می کند. پس اگر وصف مفهوم اصطلاحی داشته باشد، دلیل ثالثی که حکم را برای فاقد این وصف اثبات می کند، تعارض با مفهوم پیدا می کند. 🔹 اما مفهوم فی الجمله عبارت از این است که قضیه «أکرم العالم العادل» دلالت می کند طبیعی عالم موضوع وجوب اکرام نیست. چون اگر طبیعی موضوع وجوب اکرام باشد، در این خطاب خاص مولی بگوید اکرم العالم العادل، وجهی برای ذکر این وصف وجود ندارد در حالی که مقتضای احترازیت قیود این است که فایده داشته باشد. قضیه وصفیه این مقدار را دلالت دارد که حکم برای طبیعی ثابت نیست ولی اینکه طبیعی در غیر حصه عالم عادل حکم داشته باشد، این را نفی نمی کند. لذا اگر در خطاب دیگر حکم به وجوب اکرام عالم غیر عادل شده باشد، این معارض با جمله وصفیه نیست. 🔹 مرحوم اقای خویی می فرمایند آنچه را که ما درباره مفهوم وصف ملتزم هستیم، مفهوم فی الجمله است نه بالجمله. (بیان شده در درس خارج فقه، 9/11/1402) #استاد_شوپایی 🔻🔻🔻🔻 🆔@ghabas

نقدی بر مفهوم فی الجمله وصف 🔻 کلام مرحوم آقای خویی به لحاظ کبروی محل مناقشه است و باید در اصول بررسی شود. به نظر می رسد قضیه وصفیه مانند قضیه شرطیه فی حد نفسه دارای مفهوم است. اگر برای ذکر وصف وجه خاصی وجود نداشته باشد، احترازیت قیود اقتضا می کند وصف دارای مفهوم باشد. اگر از نظر قاعده عام در همه وصف ها قائل به مفهوم نباشیم اما در مواردی که خطاب در مقام تحدید است، ذکر وصف اقتضای مفهوم را دارد. 🔻 بسیاری از فقها با اینکه در اصول مفهوم داشتن وصف را انکار کردند، اما در فقه عملا ملتزم به مفهوم داشتن وصف شدند. 🔰️ توجیه آن هم به این نحو است که خطابات را در مقام تحدید می دانند، و بنابر کبرای کلی خطاب در مقام تحدید اگر مشتمل بر وصف باشد و حکم متوقف بر آن باشد، این نشان دهنده اختصاص حکم به مورد این وصف است. البته این بحث را باید در اصول به صورت مستوفی بحث کرد. #استاد_شوپایی 🔻🔻🔻🔻 🆔 @ghabas

اعتبار کتاب مستطرفات سرائر ابن ادریس از منظر آیت الله خویی 🔻 مرحوم آقای خویی سابقا قائل به روایات مستطرفات سرائر ابن ادریس بودند. وجه اعتبار به این بیان بوده است: 🔻 باتوجه به اینکه ابن ادریس خبر واحد را حجت نمی داند، و به آن عمل نمی کند؛ بلکه به خبر محفوف به قرائن عمل می کند. لذا وقتی روایتی را در مستطرفات نقل می کند معلوم می شود این روایت نزد وی معتبر و در حد تواتر است؛ از باب تواتر حکم به اعتبار روایت می شود. 🔻 اما این مبنای سابق مرحوم آقای خویی است و بعدا از این مبنا عدول می کنند. وجه عدول این است: درست است که ابن ادریس به خبر واحد عمل نمی کند و به خبری که محفوف به قرینه باشد، عمل می کند. آنچه موجب عمل ابن ادریس به روایت است قائم شدن قرینه بر صدور روایت است اما قرینه ای که نزد ابن ادریس قائم شده باشد که سبب قطع به صدور روایت می شود، معمولا قرائن حدسیه است و برای او ایجاد علم می کند. اما آنچه نزد ابن ادریس حجت است و سبب قطع است، آیا آنچه برای ابن ادریس موجب قطع به صدور روایت از امام علیه السلام شده است، برای ما هم همان حجت باشد معلوم نیست. 🔻 ابن ادریس معمولا روایات را از کتب اصحاب نقل می کند بدون ذکر سند، لذا روایات ایشان همه مرسله است؛ مگر آنچه در مستطرفات سرائر از کتاب محمد بن علی بن محبوب نقل می کند. این روایات معتبر است. زیرا ابن ادریس می گوید کتاب محمدبن علی بن محبوب به خط شیخ طوسی نزد من موجود است و من از آن روایت نقل می کنم. و چون مرحوم شیخ طوسی سند تام به محمد بن علی بن محبوب دارد، قائل به اعتبار این دسته از روایات می شویم. 🔻 پس در مستطرفات سرائر تنها در ناحیه این دسته از روایات حکم به اعتبار می کنیم و با سایر روایات معامله روایت مرسله خواهیم داشت. #مستطرفات_سرائر #آیت‌الله_خویی #استاد_شوپایی 🔻🔻🔻🔻 🆔@ghabas

#نکته 🔻 اصطلاح متقدم و متأخر در علم رجال با علم فقه و اصول متفاوت است: 🔻 در علم رجال "متقدم" به رجالیون تا زمان شیخ طوسی (م460) اطلاق می‌شود. و پس از او را متأخر می‌دانند. 🔻 در علم فقه "متقدم" به فقهای تا زمان محقق حلی (م672) اطلاق می‌شود و پس از او را متأخر می‌دانند. (ترابی، پژوهشی در علم رجال، ص 187) #رجال #اصطلاح‌شناسی 🆔@ghabas

📚 لیست مجلات علمی پژوهشی در حوزه فقه در جهان اسلام (خارج ایران) ◀️ چه‌مقدار مجله مطالعات فقهی در جهان اسلام وجود دارد؟ ◀️ سهم حوزه‌ علمیه در بسط این دانش ما در مجلات جهان اسلام کجاست؟ ◀️ خبر داریم آن‌ها درباره چه موضوعاتی کار می‌کنند؟ ◀️ آیا پژوهشگران فقهی جهان اسلام اطلاعی دارند چه نظرات فقهی در حوزه‌های علمیه تولید شده است؟ #اطلس_فرهنگی 🆔@cultural_governance @isdinternational

#تازه‌های_نشر 💥 کتاب «مکتب‌شناسی فقهی» به‌زودی روانه بازار کتاب خواهد شد. ◽️ تألیف: حسین ایزدی ◽️ حجم: ۸۰۰ صفحه ◽️ ناشر: کتاب فردا 🔍 جستاری در مکاتب قم و نجف با نگاهی به رویکردهای نو در اجتهاد 📜 عناوین و موضوعات: ◽️فصل اول: درآمدی بر ضرورت، مفهوم و ابعاد مکتب‌شناسی فقهی ◽️فصل دوم: درآمدی بر مکتب فقهی نجف ◽️فصل سوم: درآمدی بر مکتب فقهی قم ▫️فصل چهارم: بررسی تطبیقی مکاتب فقهی ◽️فصل پنجم: درآمدی بر رویکردهای نو در اجتهاد ◀️ با گفتارهایی از حضرات آیات و حجج اسلام، اساتید معظم: _ شیخ مصطفی اشرفی شاهرودی _ سید علی‌اکبر حائری _ ابوالقاسم علیدوست _ جواد فاضل لنکرانی _ سید محمدمهدی میرباقری _ احمد مبلغی _ محمد عندلیب همدانی _ محمد محمدی قائینی _ عبدالحسین خسروپناه _ عبدالحميد واسطی _ محمدحسن ربانی بیرجندی _ محمدحسین ملک‌زاده _ احمد رهدار و... 🆔 @fardabook_ir

📝 نگاهی به جایگاه روزهای جمعه و شنبه در میراث روایی 🔻 در سلسله‌ یادداشت‌های قبلی به #ابعاد_فرهنگی و تمدنی مسئله زمان اشاره کردیم. اما نگاهی به برخی از تراث روایی نشان‌دهنده نوع نگرش روایات به روزهای جمعه و شنبه است. 🔻 تاکید روایات متعدد بر روز شنبه(سبت) به عنوان روز «آغاز فعالیت هفته» و روز برکت و تلاش پس از تعطیلی #جمعه به عنوان #عید همه امت‌ها نکته‌ای قابل توجه است. همچنين دراین روایات به انتخاب عنوان "الانتشار" برای "یوم السبت" توجه شود. شنبه به‌عنوان روز تلاش، کار و مورد برکت قرار داده شده است. 🔻 دراین روایات بر تخلف یهود و تبدیل روز تعطیل از جمعه به شنبه و #عقاب_الهی به سبب این عصیان اشاره شده است. یعنی عصیان موجب شد عقاب یهود این شود که روز شنبه که روز تلاش و برکت بود، برای او تعطیل شود یعنی نوعی محرومیت از برکت الهی. 🔹 الْخِصَالُ، عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ الْحَسَنِ بْنِ الْوَلِيدِ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ الْحَسَنِ الصَّفَّارِ عَنْ يَعْقُوبَ بْنِ يَزِيدَ عَنِ ابْنِ أَبِي عُمَيْرٍ عَنْ أَبِي أَيُّوبَ الْخَزَّازِ قَالَ: سَأَلْتُ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ ع عَنْ قَوْلِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ فَإِذا قُضِيَتِ الصَّلاةُ فَانْتَشِرُوا فِي الْأَرْضِ وَ ابْتَغُوا مِنْ فَضْلِ اللَّهِ «2» قَالَ الصَّلَاةُ يَوْمَ الْجُمُعَةِ وَ الِانْتِشَارُ يَوْمَ السَّبْتِ وَ قَالَ أَبُو عَبْدِ اللَّهِ ع أُفٍّ لِلرَّجُلِ الْمُسْلِمِ أَنْ لَا يُفَرِّغَ نَفْسَهُ فِي الْأُسْبُوعِ يَوْمَ الْجُمُعَةِ لِأَمْرِ دِينِهِ فَيَسْأَلَ عَنْهُ «3». 🔹 جَمَالُ الْأُسْبُوعِ، الْحَدِيثُ مَشْهُورٌ عَنِ النَّبِيِّ ص بُورِكَ لِأُمَّتِي فِي سَبْتِهَا وَ خَمِيسِهَا. 🔹 وَ بِإِسْنَادِهِ عَنْ أَبِي أَيُّوبَ الْخَرَّازِ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع أَنَّهُ سَأَلَهُ عَنْ قَوْلِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ فَإِذا قُضِيَتِ الصَّلاةُ فَانْتَشِرُوا فِي الْأَرْضِ وَ ابْتَغُوا مِنْ فَضْلِ اللَّهِ «6»- قَالَ الصَّلَاةُ يَوْمَ الْجُمُعَةِ- وَ الِانْتِشَارُ يَوْمَ السَّبْتِ. 🔹 قَالَ وَ قَالَ ع السَّبْتُ لِبَنِي هَاشِمٍ وَ الْأَحَدُ لِبَنِي أُمَيَّةَ- فَاتَّقُوا أَخْذَ الْأَحَدِ. 🔹 قَالَ وَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ص اللَّهُمَّ بَارِكْ لِأُمَّتِي فِي بُكُورِهَا يَوْمَ سَبْتِهَا وَ خَمِيسِهَا. 🔹 مُحَمَّدُ بْنُ عَلِيِّ بْنِ الْحُسَيْنِ بِإِسْنَادِهِ عَنْ أَبِي أَيُّوبَ الْخَزَّازِ وَ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ سِنَانٍ جَمِيعاً أَنَّهُمَا سَأَلَا أَبَا عَبْدِ اللَّهِ ع عَنْ قَوْلِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ فَإِذا قُضِيَتِ الصَّلاةُ فَانْتَشِرُوا فِي الْأَرْضِ وَ ابْتَغُوا مِنْ فَضْلِ اللَّهِ «7» فَقَالَ ع الصَّلَاةُ يَوْمَ الْجُمُعَةِ وَ الِانْتِشَارُ يَوْمَ السَّبْتِ. 🔹 وَ بِإِسْنَادِهِ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ يَحْيَى الْخَثْعَمِيِّ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ: لَا تَخْرُجْ يَوْمَ الْجُمُعَةِ فِي حَاجَةٍ فَإِذَا كَانَ يَوْمُ السَّبْت‏ وَ طَلَعَتِ الشَّمْسُ فَاخْرُجْ فِي حَاجَتِكَ. 🔹 علل الشرائع أَبِي عَنْ سَعْدٍ عَنِ ابْنِ عِيسَى عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ مُحَمَّدٍ الْحَجَّالِ عَنْ عَلِيِّ بْنِ عُقْبَةَ عَنْ رَجُلٍ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ: إِنَّ الْيَهُودَ أُمِرُوا بِالْإِمْسَاكِ يَوْمَ الْجُمُعَةِ فَتَرَكُوا يَوْمَ الْجُمُعَةِ وَ أَمْسَكُوا يَوْمَ السَّبْتِ فَحُرِّمَ عَلَيْهِمُ الصَّيْدُ يَوْمَ السَّبْتِ «1». شي، تفسير العياشي عن علي بن عقبة مثله «2». 🔹 تفسير القمي ... وَ كَانَ الْعِلَّةُ فِي تَحْرِيمِ الصَّيْدِ عَلَيْهِمْ يَوْمَ السَّبْتِ أَنَّ عِيدَ جَمِيعِ الْمُسْلِمِينَ وَ غَيْرِهِمْ كَانَ يَوْمَ الْجُمُعَةِ فَخَالَفَ الْيَهُودُ وَ قَالُوا عِيدُنَا السَّبْتُ «1» فَحَرَّمَ اللَّهُ عَلَيْهِمُ الصَّيْدَ يَوْمَ السَّبْتِ وَ مُسِخُوا قِرَدَةً وَ خَنَازِيرَ. #تعطیلات_شنبه #روایات #جمعه 🔻🔻🔻🔻 🆔@taalighat